MONICA Een leven vol luchtkastelen „Blitz-babies" organiseren misdadigersbenden DE PAMPIS-PIRAAT door J. D. VAN EXTER J Verloofd. yAN NABIJ VERRE Dr. A. PLESMAN Nederland's grootste luchtreder Markante gebeurtenissen uit het leven van Dr. A. PLESMAN Export Duitse volkswagens Golf van jeugd misdadigheid over Engeland Hoofdprijzen Staatsloterij Varende weerproteten Wij luisteren naar Het Nederlandse boek op de Jaarbeurs FEUILLETON Schommelen schommelen heen en weer Albert Plesman sprak na de roem ruchte Uivervlncht in de Melbourne- race in November 1936 de woorden: „God heeft ons het overweldigende grootse luchtruim geschonken en nu heeft Hij ons met de macht om te vliegen bedeeld. Het vliegen zal de grootste zegen blijken te zijn, die ooit het mensdom ten deel viel. Maar de internationale politici moeten er hun handen van af houden. Die heren moeten niet de icht voor ons gaan vergiftigen, zoals z(j zo pele andere schone dingen hier op aarde voor ons vergiftigd hebben, door internationale jaloezie en chauvinisme". Dat was Plesman op zijn best: prac ticus, zakenman, een tikje chauvinis tisch soms, een tikje autoritair vaak maar naast en boven dit alles de man van de wijde blik, van de voor uitziende geest, van het vaste Gods vertrouwen. En daarmee heeft hij zich geclassificeerd onder de groten van ons volk. Plesman, de man die zijn hele leven luchtkastelen bóuwdeen er in vloog, op 23 Augustus reeds 30 jaar. OP ZIJN 30-STE Als Hagenaar op 7 September 1889 geboren, komt Albert Plesman, jong officier van de K. M. A. te Breda, in de eerste Wereldoorlog op Soesterberg en wordt na de Wapenstilstand, enkele weken na zijn 30ste verjaardag.', direc teur van de pas opgerichte Koninklijke Luchtvaart Maatschappij. In de sinds dien verstreken 28 jaren doorkruiste Plesman zo vaak het wereldruim, dat zijn gezin blij is hem ook weer eens thuis te hebben en dan volgens Clinge Doorenbos verzucht: „Beter een Ples man in huis dan tien Pleslieden in de lucht". Na 10 jaar, in 1929, biedt het KLM- personeel de directie een staande klok aan, met als opschrift: „De tijd vliegt. Vliegt met uw tijd." Deze slagzin heeft Plesman tot de zijne gemaakt. Na 11 jaar, in 1930, breekt het eerste grote conflict uit naar aanleiding van het ontslag van de piloten Wiersma en Evert van Dijk. Plesman's commentaar is rustig en zelfverzekerd: „Ik acht het beter, dat de volle bui nu maar eens uitwerkt, opdat in de naaste toekomst een dergelijk conflict niet meer voor' komt." Na 18 jaar, in 1937, worden zelfs de Amerikanen jaloers op de KLM-bloei. In April verbieden zij de opening van een KLM-luchtlijn Indië-Manilla, in Mei die van een KLM-verbinding CU' j-acao-Miami. Maar Plesman laat zich niet terneerslaan, het luchtruim biedt hem kansen genoeg en in hetzelfde jaar begint hij wekelijks drie Indië-vluch' ten. Na 21 jaar, juist als de KLM meer derjarig wordt, regenen de Duitse bom men op Schiphol en Waalhaven. Vijf lange bange jaren verdwijnt de KLM uit de gemuilkorfde Nederlandse pers. Maar ergens in Twente zit Albert Ples man ondergedoken, een Nederlands of ficier die niets voor het Duitse inter neringskamp voelde. En hij broedt op nieuwe plannen. FANTASTISCHE GROEI Mei 1945. Bevrijding. Plesman duikt op en vliegt uit. In Juli zit hij op Cura- cao en zegt bij de receptie door gouver neur Kasteel: „Ofschoon men 5 jaar heeft verloren door de oorlog en de kleine mogendheden grote moeilijkhe den voor de boeg hebben, is voor ons de luchtvaart van speciaal belang. De scheepvaart zal af- en de luchtvaart toenemen." Een maand later confereert hij in de V.S. en koopt er de eerste vliegtuigen voor de na-oorlogse KLM- vloot. Geen betere taal om de wiekslag van onze luchtvaart te illustreren dan de klare taal der cijfers. Het aantal passa giers, dat de KLM van zomer 1945 tot lente 1946 vervoerde, is: 1945 Augustus 137 September 517 4 October 2307 November 2716 December 3106 1946 Januari 4031 Februari 5858 Mei 35000 1914. officier (le 1917. 1919. 1928. 1941. Benoemd tot Luitenant). Vliegbrevet behaald. Voorzitter E.L.T.A. Administrateur K.L.M., di recteur, president-directeur. Dir. Kon. Ned Indische Luchtvaart Maatschappij. Politiek gevangene der Duit sers. 1942-1945. Ondergedoken in Twente 1945-1946. Opbouw K.L.M. Ples man laat binnen- en bui tenland perplex staan van zijn plannen en voornemens. Plesman is onze grootste de viezen-ontwerper en de man die onze naam in de lucht hoog houdt. 8 Januari 1947. Ere-doctor Techni sche Hogeschool te Delft. (De kroon op het werk) cotwTieht R.n.P DAT KAftCHEERT GOED. HU 2'JH 0 AFTOCHT OÊKK6N! MILLIOENENDANS In Maart van dit jaar zit Plesman weer in de States en voert besprekin gen met het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. In Juni vliegt hij in een Constellation, bestuurd door Parmentier, naar Indië ter bestudering van de luchtvaart in de Oost. Voor de oorlog leverde de Indië-route 6 millioen op, het vorig jaar 26 millioen. Voor de oorlog vlogen alle KLM-machines sa men 32.000 km per dag, nu 83.000. Ondanks deze grote sprongen voor waarts is Plesman wel tevreden, maar riet voldaan. Hij hoopt het volgend jaar de luchtvloot te hebben, die hij no dig heeft. Om het zo ver te brengen ko men er dit jaar 11 nieuwe Conny's (zo als de piloten de Constellations noe men), 7 Douglasmachines DC6, en een dozijn Consolidated Convairs. De klant is koning, de klanten vragen meer vliegtuigen, dus komen er meer vlieg tuigen. De financiële vooruitzichten zijn hoopvol. Het vorig jaar werd op het gehele luchtnet 89 millioen aan passage gelden ontvangen. De verwachtingen voor dit jaar zijn: binnenland 2 milli oen, Europa 24 millioen, Curacao 13 millioen, langeafstandsvluchten 61 mil lioen. Hetgeen met elkaar het lieve en ron de bedrag van 100 millioen gulden be loopt. Van die f 100.000.000.inkomsten zijn f 99.999.999.te danken aan de koopman: Albert Plesman. Want wie er ook achter het stuurrad van een KLM- machine zit, naast hem in de cockpit zit altijd weer de rijzige gestalte van de president-directeur die sinds 8 Jan. 1947 het praedicaat „doctor" voor zijn naam mag voeren. Plesman tuurt mee door de voor ruit, is voorzichig als Voorzichtigheid geboden is durft te wagen als het ri sico te rechtvaardigen is. De man die nu denkt aan straks en straks denkt aan later. „Profeet Plesman", zoals een Deens journalist het 17 jaar gele den aan een diner uitdrukte, „die op het ogenblik dat niemand aan lucht vaart dacht, Iaat staan in luchtvaart geloofde, z(jn schouders onder het werk zette." En al zijn die schouders thans 58 jaar oud, ze staan nog onder 't werk, voor de volle honderd procent. On der het grote werk van de Vliegende Hollanders. Bij de opening van de handelsbeurs te Hannover wérd bekend gemaakt, dat Duitsland in het kader van de door de Britse en Amerikaanse bezettingsautori teiten gelanceerde exportcampagne volkswagens zal exporteren naar Bel gië, Nederland en Scandinavië. De wagens zullen in het buitenland worden verkocht tegen een prijs, welke ongeveer overeenkomt met 180 pond (f 1900). De fabriek zal in verschillende landen agentschappen vestigen. (Van een TJ.P.-correspondent) Engeland's „Blitz-babies", d.w.z. de kinderen die bij het begin van de oorlog werden geboren, veroorzaken een golf van jeugd-misdadigheid, die het Britse volk ernstige zorgen baart. Het klinkt fantastisch dat jongens, kinderen nog, in de korte broek, misdadigersbenden zouden organiseren, maar de officiële statistieken van Scotland Yard liegen niet en zij geven een angstaanjagend beeld. Gedurende het afgelopen jaar verschenen bijna 30.000 jongens en meisjes voor de politierechter. De helft van deze jeugdige delinquenten was beneden de veertien jaar In de meeste gevallen werkten deze kinderen, hoofdzakelijk schuldig aan diefstallen, in georganiseerde benden. 39 Londense „bendeleiders" waren zelfs niet ouder dan 8 jaar, en vijf hunner hadden ook die jeugdige leeftijd nog niet bereikt. Sociale werkers merken op, dat de jeugdcriminaliteit het sterkst is in de zwaar gebombardeerde steden. Zo wa ren jongens uit het zwaar gehavende Liverpool in grote mate debet aan misdaden, die variëerden van diefstal tot inbraak en ernstige beroving. Meen dan 26 procent van deze groep be stond uit kinderen beneden de negen jaar. De individuele zaken van deze jeugdige misdadigers tonen de tragi sche gevolgen van de oorlog op de burgerbevolking. Een groot aantal van hen verloor beide ouders, te velde of thuis. Hun woningen waren meestal door bommen vernield, hetgeen de DE VLAG VAN DE VRIJHEID. Liaguat Ali Khan, leider van de Moslem-liga, toont bij de opening van de wetgevende vergadering vol trots de nieuwe vlag van Pakistan: wit en groen met de traditionele halve maan en ster. kinderen in nieuwe en dikwijls on aangename verblijven dwong te'leven. Ouders hadden in oorlogstijd minder tijd om aan hun kinderen te wijden, terwijl de kinderen weer minder ge legenheid hadden voor gezonde ont spanning en een normaal leven. Engeland's achtjarige „bendeleiders" werden geboren toen de oorlog begon. Voordat zij één jaar oud waren, ver stoorde de Luftwaffe hun nachtrust en vele babies ontwikkelden zich totover- nerveuze kinderen. In Juni 1944, toen de vliegende bommen begonnen te val len, werden ook de kinderen, die rust hadden gevonden op het platteland, op geschrikt. Hoewel veel van deze kin deren hun nieuwe tehfiis buiten de stad en hun „pleegouders" gingen lief hebben, waren er ook tal van ouderen die de ouderliefde op deze moeilijke leeftijd node misten. De politie-autoriteiten en de sociale werkers kennen dus de oorzaken van de huidige jeugdcriminaliteit. Het komt er nu op aan de geneeswijze te vinden. Het wordt volkomen beseft dat, tenzij de golf van misdadigheid wordt gestuit, Engeland's opgroeiende geslacht het meest misdadige uit zijn geschiedenis zal worden. Aan de andere kant zou heel wat aan criminaliteit verspilde energie van deze jongeren ten nutte kunnen komen aan de gemeenschap zo z(j in goede banen zou worden geleid. Men heeft thans een campagne op touw gezet om betere ontspanningsmogelijkheden voor de jeugd te scheppen, terwijl de ouders brochures ontvangen, waarin zU kun nen lezen hoe zjj „probleemkinderer moeten behandelen. Hitier heeft de opgroeiende generatie van Engeland geen gemakkelijke weg bereid! 5e klasse, 6e trekking. INTERNATIONALE METEREOLOGI- SCHE DIENST OP DE ATLANTISCHE OCEAAN Het Belgische metereologische schip „Victor Billiet", dat dezer dagen van Oostende is uitgevaren, zal, naar de Soir verneemt, na een bezoek aan de Verenigde Staten, hoogstwaarschijnlijk de observatieplaats op de Atlar !sche Oceaan gaan innemen, die door het In ternationale Metereologisch Bureau aan Nederland en België gezamenlijk is aangewezen. Het vorig jaar is n.L op internationa le conferenties te Londen en Montreal besloten 13 drijvende metereologische stations te vestigen op het noordelijke deel van de Atlantische oceaan tussen 30 en 65 gr. N.B. en 0 en 70 gr. W.L., dit systeem heeft de beveiliging der lucht- en scheepvaartroutes ten doel. Zeven van deze stations zullen wor den verzorgd door V.S., één door de V.S. en Canada gezamenlijk, twee door Engeland, één door Engeland, Zweden en Noorwegen samen, één door Frank rijk en één door Nederland en België gezamenlijk. De metereologische waarnemingen zullen op de „Victor Billiet" afwisse lend worden verricht door een ploeg Belgische en een ploeg Nederladse me- tereologen. Het station bevindt zich op de weg der Atlantische depressies, zo dat de waarnemingen ook van veel nut zullen zijn voor de weervoorspellingen. Het Belgische schip is het eerste Eu ropese dat zijn plaats gaat innemen. Drie Amerikaanse stations zijn reeds sedert Januari in werking en de andere Europese zullen binnen enkele maan den volgen. 1000.— 400.— 200.— 100.— 10316 21890 6422 10746 1014 12782 16264 10345 10535 20435 13506 19687 6488 12896 16352 17801 19911 8857 13138 20285 12186 15464 20480 DONDERDAG 21 AUGUSTUS HILVERSUM I, 301 m. geeft Nieuws om 7, 8, 1, 7, 8 en 10,30 uur. KRO: 7,45 Weense dansen. 8,15 Pluk de dag. 9.00 Werken van Berlioz en Liszt. NCRV: 10,00 Leger des Heils- muziek. 10,15 Morgendienst. 10.45 Orgelspel. KRO: 11,00 De Zonne bloem. 12.03 Mozart-muziek. 12.33 Dans-orkest. 1,20 Welk boek? 1,45 Vrouwen-varia. NCRV: 2.40 Voor de vrouw. 3.00 Marsmuziek. 3.15 Ka merorkest. 4.00 Bijbellezing. 4,45 Piano-duo. 5.30 Lichte klanken. 6.00 Mandolinata. 7,15 Amusements orkest. 8,15 Mariniers met de NCRV op vacantie-tournee. 9.00 Orgelspel. 9.50 Met band en plaat. 10.45 Avondoverdenking. 11,00 Sympho- nisch Avondconcert. HILVERSUM II, 415 m. geeft Nieuws om 7, 8, 1, 6, 8 en 11 uur. AVRO: 7,30 Zang- en piano-soli. 8.45 Piano spel. 9.15 Morgenwijding. 9.35 Arbeiders-vitaminen. 10.30 Kleutertje vrouw tot vrouw. 10.50 Kleutertje luister. 11.20 Symphonie-concert. 12.37 Pierre Palla. 1.15 Ensemble Jetty Cantor. 3.00 Voor zieken en gezonden. 4,00 U kunt het geloven of niet? 5.00 Kaleidoscoop. 5.20 Wat wil je worden? 6.30 Tennis- reportage. 7.10 Wereld-jeugdcongres Praag. 7.35 The Romancers. 8.05 Agenda voor vacantiegangers. 8.15 Radio Philh. Orkest. 9.15 ,,'n Glas melk" (hoorspel). 10.00 Hij en zij. 10.30 Metropole orkest Voor het eerst zal op de a.s. Jaar beurs worden deelgenomen door de Commissie voor de propaganda van het Nederlandse Boek. Deze Commissie vormt een onderdeel van de Vereniging ter Bevordering van de Belangen des Boekhandels (Amsterdam), waarin thans bijna 400 uitgeversbedrijven, 1400 boekhandelaren en ongeveer 1000 lees bibliotheken zijn georganiseerd. Aan de inzending wordt deelgenomen door 'n 60-tal erkende uitgeversbedrij ven in Nederland. Behalve een over zicht van door deze ondernemingen uit gegeven boekwerken omvat de inzen ding een expositie van de affiches, ont worpen in opdracht van de Vereniging, ter stimulering van de verkoop van het Nederlandse boek. De door Otto Treumann ontworpen affiche voor de 49ste Koninklijke Nederlandse Jaarbeurs, welke van 9 t/m 18 September a.s. te Utrecht zal plaats vinden, vertoont als cen traal motief een globe, belegd met de vlaggen van de verschillende landen. De standaard, waarop de globe steunt, wordt gevormd door het embleem der Jaarbeurs, de U, gekroond met de mercuriushoed. VERZORG UW HUID! Tegen zonnebrand, stuklopen, doorzit ten, schrijnen, smetten en ter verbete ring der huid: Purol of Purolin. Door 't crême-karakter is Purolin geliefd bij de vrouw voor zichzelf en de baby. (Ingezonden mededeling) In drie maanden tijds werd het pas sagiersvervoer dus verzesvoudigd ondanks nog half verwoeste vliegveld installaties, ondanks grote personeelste korten, ondanks nog allesbehalve com fortabele machines. Plesman zwoegt en inspireert zijn ganse vreedzame lucht- vloot. In zijn Nieuwjaarsboodschap 1946 drukt hij .alle langenoten op het hart: „Oorlog, corruptie, zwarte handel, dief stal, leugen en lijntrekken zijn alle uit dezelfde negatieve bron. Denkt en han delt positief: sticht vrede in uw hart, uw gezin, uw koninkrijk, in de wereld. IS Dezer dagen overkwam het een Vlissingse buurtvereniging, die met de kinderen een uitstapje Jiad gemaakt, dat bij de thuiskomst één kindt ontbrak. Goede raad was in dezeniet duur. Men toog terstond na de vermissing met een auto terug naar de speeltuin te Kloetinge en daar trof men het 7-jarig kind nog druk aan het schommelen. Het wist van niets en had zelfs niet 'n de gaten gekregen, dat vrien den en vriendinnetjes reeds ver trokken waren Met gejuich werd de vermiste later bij de in angst verkerende familie ontvangen. NAAR HET ENGELS VAN BERTA RUCK DOOR: J. JUKISSEN 56. Hij is nu gelukkig goed en wel in Londen". Ja". Ik ben bang, dat als hij nog langer gebleven was, jij vertrokken zoudt zijn". „Ja, ik had er werkelijk over ge dacht dat ik'mij genoodzaakt zou zien, om dadelijk naar de stad terug te ke ren". „Nadat jé afgesproken had, hier minstens veertien dagen te blijven? Nadat je zelfs het kantoor bericht hebt gezonden (Verbeeld je, het kantoor! Alsof het kantoor iets anders beduidde dan hij zelf, meneer William Waters!) „Of je niemand te ontzien hebt! Wat had je tegen mijn moeder moeten zeggen?" „Het een of ander, wat dan ook! „Liever dan hier onder deze om standigheden te blijven? Ik kan het mij begrijpen. Ik weet je, dat ik 't ook zo gevoeld heb?" voegde hij er aan toe. „Daar wou ik juist met je over praten. Ik heb er gisteravond over liggen denken, zoals ik je al vertelde en vandaag ben ik er ook reeds mee bezig geweest". Ik was benieuwd, wat hij van zijn golfspel terecht had gebracht. „Het kan zo niet voortgaan", zei hij opeens. Hij bleef stilstaan onder de bruine beuk en keek mij aan in de toenemende duisternis. „Ik kan het niet langer volhouden. Het is een beet je al te bar", eindigde hij in school jongenstaal. Daarop vervolgde hij verontwaar digd en wel wat onsamenhangend: „Theo's dwaasheden! Die ellendige bloemen! Mijn oom met al zijn zijn opmerkingen!" „Dat is zo", zei ik met vuur. Daarop wendde hij zich weer recht streeks tot mij en voegde er geheel onverwacht aan toe: „En dan jij ook nog!" „Ik?" „Ja", barstte hij los. .Jij bent nog 't ergste en dat weet je best! Je doet het natuurlijk, omdat ik je er in heb laten- lopeü „Ze zulleg je horen je lijkt soms net or> Theo". „Omdat ik je", hij liet zijn stem wat dalen en sprak weer kalmer en be daarder, „veel onaangenaamheden be rokkend heb, die niemand had kun nen voorzien, die ik tenminste niet ^oorzien had, doe je al wat je kimt, om het mij betaald te zetten". „Dat alles gister aan tafel", zei ik zedig, „had niets met mij te maken. Dat kun je onmogelijk zeggen". „Neen, dat was Theo.... maar de rest is ook niet uit te houden. Het is mij onmogelijk! Het kan zo niet voort gaan!" „Dat heb je al eer gezegd, maar je zei vanmorgen, dat het je onihogelijk was, mij van mijn belofte te onthef fen". „Dat is ook zo, en er is maar één dmg, dat er op te vinden zou zijn". Ik wachtte, benieuwd, wat ter we reld dat zou kunnen wezen. Zijn volgende opmerking kwam ge heel onverwacht. „Zou je niet een beetje vriendschap- pelijker tegen mij kunnen zijn?" „Vriendschappelijker?" herhaalde ik ongelovig. Toen drong er iets van .zijn bedoe ling tot mij door, en ik vervolgde op afgemeten toon: „Je bedoelt zeker officieel?" „Neen, zei hij wat bits. „Ik bedoel, of we niet werkelijk vrienden kunnen zijn en vrede sluiten, al was het maar voor zolang, als je hier bent. Begrijp je niet, dat het veel gemakkelijker zou zijn. om samen die vervelende dingen onder de ogen te zien, dan dat ik voortdurend verwachten kan, dat je het mij zult inpeperen en betaald zetten?" Dit alles leek niets op zijn gewone manier van praten. Ik schoot bijna in de lach, maar toen bedacht ik, dat ik zijn voorstel niet zo heel aannemelijk vond. Hij vroeg nu mijn hulp en me dewerking in werkelijkheid. Ik vond bem wel wat brutaal. „Als je bedoelt", zei ik, „dat ik zal cphouden met je te plagen en voor de gek te houden en dingen te zeggen, die voor jou iets heel anders beteke nen dan voor de anderen, die ze ho t* ren Ik wilde er bij voegen, dat ik dat wel beloven wilde, ofschoon ik vond dat hij wel wat veeleisend was, want het was mijn enige veiligheidsklep. „Neen, neen, dat bedoel ik niet" viel hij mij in de rede. „Ik bedoel, dat wij werkelijk vriend schap zouden sluiten, zoals wij dat hadden kunnen doen, als wij niet ge en.... als dat engagement er niet tus sen zat". „Maar hoe kan dat nu?" vroeg ik met nadruk. „Waarom zou het niet gaan?" hield hij aan. „Waarom niet? Wel, ik weet niet, wat ik daar op antwoorden moet!" Hij zei niet: „En je stemde wel toe in cjat andere". Een andere man zou dat misschien gedaan hebben. Wordt vervolgd. De film over de walvisvaart met de Willem Barendsz, die door Profilti wordt uitgebracht, zal half September voor vertoning gereed zijn Het proces tegen de directeur van het Krupp-concern zal begin October in Neurenberg aanvangen Niet al leen het Rijksmuseum trekt veel be zoekers; de „Hilto" in Zwolle trok ruim 80.000 bezoekers,, de „Hoge Ve- luwe" 100.000 De V.S. zullen en kele van hun radio-privileges prijsge ven teneinde de kleinere landen meer gelegenheid te geven voor kortegolf- radiouitzendingen In het natuur bad „De IJzeren Man" te Vught is een driejarig meisje voor de ogen van haar ouders verdronken De Bel gische koopvaardij vloot telt momen teel weer 71 schepen met een totale tonnage van meer dan 300.000 ton Bij een inbraak in een grossierderij te 's Gravenhage werden f 10.000 en nonderden rantsoenbonnen gestolen Sterke Griekse guerilla-afdelin- gen zijn 'n belangrijke stad in Mace donië binnengevallen De Haagse politie kon op het Scheveningse strand de afgelopen dagen 300 „verdwaalde" kinderen aan hun ouders terug be zorgen De Engelsman Arthur Wint bleef tijdens oefenwedstrijden van de 800 meter slechts 0.1 seconde boven het Olympisch record Op een vergadering van een Britse cud-strijders liga ontstond nadat de kreet „Wij willen Mosley" was aan geheven een grote vechtpartij tussen de fascistische Mosley-aanhangers en andere oud-soldaten De beide Amerikaanse sportvliegers die een vlucht om de wereld willen maken, zijn op Groenland aangekomen De kinderuitwisseling tussen Zwolle en het Engelse stadje Colehester is in verband met de vele gevallen van kinderverlamming in Engeland stop gezet Politie en militairen heb ben te Rangoon ruim 200 leden van een tijdens de oorlog anti-Jaoanse verzetsbeweging gearresteerd jn Antwerpen bestaan plannen om een jaarbeurs in te richten. De eerste zou reeds in 1948 worden gehouden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1947 | | pagina 3