Nederland nog steeds bereid tot samenwerking Resolutie van Veiligheidsraad biedt Republiek de laatste kans Buitengewone ministerraad Donderdag 21 Aug. 1947 DE NOORDHOILANDSCHE COURANT 70e Jaargang No. 9590 DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINCEN EN ANNA PAULOWNA Radiorede van Dr. van Mook Hors d'Oeuvre Brand in Reichswald bedwongen Heden brandt de Leusderheide Soendanezen wensen zeltbestuur Niewe tabaksbonnen Bakkersstakmg verliest landelijk karakter Nazi-doktoren gevonnist Veldbrand deed mijn exploderen. Egyptische kwestie voor Veiligheidsraad yAN NABIJ EN VERRE Balkantroebelen ïlketéecidü Omwisselbaarheid van sterlingsaldi BUREAU: Koningstraat 78-80 Deo Helder Telefoon 3845 Gtro 449041 Dtr.: J. Bijlsma Voortzetting van de HELDERSCHE COURANT i ii TARIEVEN: Advertenties: 14 cent per millimeter. Familieberichten 17 cent per m m. Kleine ad vertenties („Juttertjes") tot 15 woorden 75 cent, elk woord meer 5 cent Abonnementen: per kwarteai f 3.—, per post f 3.65 Hoofdredacteur: M. H, E. Uyldert, Rayon redactearen C. A. Dekken en W. Kok, Gisteravond heeft dr. van Mook 'n radiorede uitgesproken, waarin hy begon met een kort overzicht van de toestand bij de capitulatie van Japan en van de ontwikkeling, welke zich nadien in Oost-Azië heeft voorge daan. Dr. van Mook zeide, niet te willen spreken over de motieven, welke de Veiligheidsraad hebben ge leid bq het beroep tot staking van 't vuur, dat van dit college is uitge gaan, doch alleen de feiten te willen beschouwen. Hij bracht in herinnering, hoe de uitroeping van de republiek in Augus tus 1945 in grote haast mede van Japanse zijde was geforceerd en memoreerde het feit, dat de Japanse bezetting op grote schaal haar wapens overleverde aan bepaalde Indonesische groepen. Vervolgens kwam dr. van Mook te spreken over het Nederlands beleid te genover deze gegeven omstandigheden. HET AUTOTJE Natuurlijk behoor ik weer tot de kleine minderheid onzer land genoten die in deze pracht-zomer regen en kou in hun vacantie hebben gemaakt. Wij geven hem nattigheid, heeft De Bilt vermoe delijk gedacht, want water is zijn element. Enfin, daarover niet. Maar het laat zich denken, dat ik blij was toen mijn neef Ho- marus op een avond met zijn nieuwe auto bij mij voor reed en mijn vrouw en mij tot een ritje noodde. Ik nam die invita tie met graagte aan. Evenwel, toen ik zijn wagen zag, keek ik een beetje beden kelijk. Ja, oom hij is niet groot, zei mijn neef, maar de motor is goed en hij biedt toch plaats aan vier man. Wij stapten in en wij reden - Nu is er verschil tussen plaats en plaats. Mijn neef is een schraal mannetje en mijn nichtje Mientje Krab is zo slank als een lini aal. Voor zulke hongerlijders is zo'n auto ongetwijfeld gefabri ceerd. Maar mijn vrouw heeft een behoorlijk postuur en al ben ik niet vet, ik heb toch graag wat ruimte om mij heen; ik vind het niet leuk als ik eigenlijk in de zak van mijn buurman krui pen moet of als mijn mede-pas sagier telkens met zijn, of haar, elleboog in mijn ribben pookt. Evenwel, wij kwamen vooruit, al hield ik mijn hart vast als ons een tegenligger met grote vaart naderde; hij zou ons wel eens niet kunnen opmeiken - jij kijkt er bij zulke kleine auto's gemakkelijk langs en als hij over ons heen reed zouden wij de kinderen van de rekening zijn Gelukkig is Homarus een voor zichtig man en als het erg druk was op de weg ging hij ergens op de berm staan tot het verkeer weer wat was geluwd. Ook bleek de omvang van zijn wagen ean groot voordeel bij het gebruik van de ppnt. Die was vol, toen wij naderden, maar Homarus reed er toch op. Voor zo'n wagen als deze is er altijd plaats, zei hij en dat kwam uit. En toen raakte de benzine-lei- ding verstopt. Heel in de verte zaken wij een pompstation waar men ons ongetwijfeld hulp ver lenen kon. „Het is maar een kwartiertje lopen' zei mijn neef. ,,het is zo gebeurd. Jawel dacht ik, een kwartier heen en een kwartier terug. En ik ging met mijn vrouw vast vooruit. Maar toen wij bij het pompstation kwa men bleek Homarus ons te heb ben gevolgd op de voet. En de auto was er ook Hij had hem eenvoudig onder de arm gedra gen. „Dat is het voordeel" zei hij, „dat kon ik met mijn vroe gere wagen niet doen, die woog 1600 kg en deze weegt bijna niets." Toen schroefde een monteur de benzine-leiding los en koppelde er een luchtpomp aan „Even doorblazen", zei hij, en hij blies. Maar toen hij geblazen had was er van de auto niets meer te zien. „Ik heb misschien een beetje te veel druk geven", zei de mon teur. „Loopt u maar een eindje de weg af, u vind hem wel Maar het was een optimistische monteur. Wij hebben de wagen nooit meer teruggezien „En toch", zei Homarus, toen wij zaten uit' te hijgen in de trein, die ons huiswaarts reed, „en toch heeft zo'n kleine auto zijn voor delen. Verleden week reed ik over een hond. Ik dacht dat ik zijn ribben hoorde kraken. Ik vond het af schuwelijk en ik minderde na tuurlijk vaart. Maar toen En toen? vroeg ik. „O, de hond had geen letsel bekomen Hij stoof met een vervaarlijk geblaf °p mijn wagen los en beet mijn linker-achterband door." KREEFT Er was geen sprake van, dat de Nederlandse regering het vooroor logs koloniaal bewind zou willen herstellen en het is waanzin dit te veronderstellen. Toch werd dit wan trouwen door de republikeinse pro paganda voortdurend levendig ge houden. De Nederlandse regering heeft van de aanvang af het Indonesische natio nalisme gezien als een positief element in de na-oorlogse ontwikkeling. Nadat door het optreden van het eer ste kabinet-Sjahrir de pro-Japanse ele menten schenen te zijn uitgeschakeld, meende de Nedrelandse regering, dat het wenselijk zou zijn met de nieuwe staatkundige organisatie nadere samen werking te zoeken. Hierna schetste dr. van Mook de moeilijkheden, welke zich bij het tot stand komen van de overeenkomst van Linggadjati en daar na hebben voorgedaan. Hij wees hier bij op de voortdurende onmacht van de republikeinse regering. Hierbij kwam nog, dat de Republiek de beschikking kreeg over een uiterst kostbaar en uitgebreid productieappa raat. Door het gebrek aan bestuurs macht raakten de producten, waaraan de na-oorlogse wereld een zeer grote behoefte had, in handen van geweten loze elementen, die een uitgebreide smokkelhandel op touw zetten, welke Indonsië in de laatste twee jaren on gelooflijke schade heeft toegebracht. Deze smokkelhandel bezorgde boven dien Republikeinse regeringspersonen een goed inkomen. De corruptie nam hand over hand toe. Dr. van Mook sprak hierna over de schendingen van het bestand van October 1946. De Re publikeinse regeringspersonen, die dit bestand aanvaardden, hadden, naardr. van Mook wil aannemen, de ernstige bedoelingen hiermede een oplossing te bereiken, maar zij bleken niet instaat te zijn dit bestand door te voeren tengevolge van de tegenwerking van de kant der avonturiers, die hierme de het einde van hun rijkdom zagen naderen. De Republikeinse oorlogsheren wak kerden de strijd aan, terwijl de offi ciële regering van Djokja elke reële overeenkomst bleef afwijzen, dit alles zou nog enigszins begrijpelijk zijn, in dien wij stonden tegenover een bevol king, welke in haar geheel anti-Ne derlands was. Het tegendeel is echter zeer duidelijk gebleken tijdens onze politionele actie. Ook thans duurt de Republikeinse terreur nog voort. NEDERLAND HEEFT GOEDE BEDOELINGEN Dr. van Mook onderstreepte ver volgens nog eens ten overvloede de oprechte bedoelingen, welke Neder land gehad heeft ten opzichte van het bestand. Hij noemde het een tekenend feit, dat Nederland accoord was ge gaan met de demarcatlelqnen, in het bestand van October vastgesteld. De politiële actie heeft wel duide lijk aangetoond, dat het niet een mili taire zwakte is geweest, welke de be reidheid van Nederland heeft bepaald om zich binnen zulke kleine perime ters te laten opsluiten als in een bele gerde veste. De Nederlandse troepen staan nog dagelijks bloot aan aanvallen van Re publikeinse zijde. Ook de vernielingen in Republikeins gebied vinden voort gang. Als voorbeeld noemde dr. van Mook het feit, dat enkele dagen gele den de olie-installatie in Panfcalan- brandan in de as werden gelegd, waar' bij meer dan duizend weerloze bur gers, wederom merendeels Chinezen, dak- en brodeloos werden gemaakt. De Nederlanders en de door Nederland in woordelijkheid voor een dergelijke si tuatie niet blijven dragen. DE LAATSTE KANS De resolutie van de Veiligheidsraad geeft de Republiek een laatste kans haar standpunt te herzien en een sa menwerking met Nederland opnieuw te ondernemen. Nederland is hiertoe nog steeds bereid, maar dan moet er ook een einde komen aan de verwoestin gen in het Republikeins gebied en de terreur en intimidatie tegenover de Nederlandrs en de door Nedreland in bescherming genomen bevolkingsgroe pen. Dr. van Mook kondigde tenslotte aan, dat het in de bedoeling ligt zo spoedig mogeiyk over te gaan tot 't instellen van de interimregering. De geweldige brand in het Reichs wald is men nagenoeg meester. Men heeft de brandoppervlakte weten te beperken door het opwerpen van dammen, welke bewaakt worden door de brandweren van diverse Duitse steden. Ongeveer 600 brandweerlie den zijn naar het terrein van de brand geroepen en in samenwerking met het personeel van de Nederlandse houtfirma's bestrijden zij het vuur. Nadat het afbranden van een ge deelte van de Leusderheide ten Zui den van Amersfoort reeds tweemaal uitgesteld moest worden, is nu defini tief bepaald, dat morgenochtend om half negen de vlammen vrij spel zu-- len krijgen. De ministerraad is, ln verband met de Indonesische kwestie om 12 uur in buitengewone zitting bq- eengekomen. O.a. werd gesproken over de jongste vergadering van de Vei ligheidsraad en de instructies wel ke eventueel aan minister v. Klef- fens zullen gegeven worden. Het uitvoerend comité heeft namens de Pasoendan-beweging aan minister Beel een telegram gezonden, waarin aan het kabinet wordt verzocht na de bevrijding van West-Java op korte termijn uitvoering te geven aan de ar tikelen drie en vier van de overeen komst van Linggadjati inzake de wen sen van zelfbestuur voor het Soenda- nese volk, los van de Republiek In donesië met een gelijkwaardige status als West-Borneo en Oost-Indonesië. Het Soendanese volk wenst: Loyale samenwerking met Nederland en de Nederlanders, een gelijkwaardig deel te worden in de Verenigde Staten van Indonesië, overeenkomstig de gedach ten van de proclamatie van 4 Juli. Het telegram was ondertekend door Soeriakartalegawa en Koestomo. Het Centraal Distributie Kantoor deelt mede, dat voor het tydvak van 24 Augustus tot 6 September a.s. de bonnen K 31 Tabak en K 32 Tabak van de Tabakskaart QA 707 recht geven op 1 rantsoen sigaret ten of kerftabak. K 35 Tabak der gecombineerde kaart geeft geduren de bovengenoemd tijdvak recht op 2 rantsoenen kerftabak of sigaret ten. Hoewel de ontstemming in de bak kerswereld over de regeringsmaatre gelen algemeen is, en de sympathie in deze kringen voor de stakers bijna on verdeeld, wordt het werk in vele plaatsen hervat en verliest de staking haar landelijk karakter. Heden zal het Tweede Kamerlid dr. ir. A- H. W. Hacke (Partij van de Vrijheid) in de Tweede Kamer een interpellatie houden over de brood prijs. Tot de nieuwe gemeenten, waarin tot staking werd overgegaan, behoort Wa- geningen. Alkmaar solidair. De Alkmaarse bakkerspatroons heb ben zich gisteravond solidair ver klaard met de Amsterdamse collega's. Besluiten deze hedenmiddag de staking voort te zetten dan zullen de bakkers te Alkmaar met ingang van Vrijdag eveneens de aflevering van brood stop zetten. In het tegengestelde geval blijft men aan het werk. De bakkers in Zeeland en Haarlem verklaarden zich eveneens solidair, maar zullen niet tot staking overgaan. In Utrecht en Enschedé is de brood levering hervat. Het gemeentebestuur van Amers foort heeft aangekondigd, dat, wan neer de bakkers heden staken, tot vor dering van de bakkerijen overgegaan zal worden. Het proces tegen de 23 Duitse artsen is thans beëindigd. Karl Brandt, Hitiers vroegere lijfarts, werd evenals de vroegere chef-kamp arts van Buchenwalde en vijf andera doktoren, waaronder de voorzitter van het Duitse Rode Kruis veroordeeld tot de dood door de strop. Herta Oberhauser, de arts van het vrouwenkamp Ravensbrück kreeg 20 jaar. Voorts werden nog vijf doktoren tot levenslang veroordeeld. Anderen kregen straffen van 1020 jaar. Zeven beklaagden werden vrijge sproken. In Gennep is gistermiddag brand uitgeboken in laag struikgewas op de heide. Op deze plaats zat nog een mijn geborgen en deze explodeerde door het vuur. Twee politiemannen, die bij de brand aanwezig waren, wer den hierdoor zwaar gewond. Prinses Margaret Rose van Enge land viert heden haar zeventiende verjaardag. Als eerste spreker in het algemeen debat in de Veiligheidsraad over de Egyptische kwestie heeft de Brazi liaanse afgevaardigde, Carlos Muniz, Woensdagavond verklaard, dat Brazilië de toestand in Egypte niet beschouwde als betekenend een onmiddellijk ge vaar voor de internationale vrede en dat de Raad niet gerechtigd was op te treden. Munis stelde voor, dat de Raad een hervatting van de recht streekse onderhandelingen tussen Gr.- Brittannië en Egypte zou aanbevelen. (Reuter tekent hierbij aan, dat aan vaarding van dit voorstel zou neerko men op afvoering van de kwestie van de agenda, zodat de Raad ontlast zou worden van de noodzaak tot een uit' spraak over de Egyptische eis om te rugtrekking xan de Britse troepen te gelasten) De Sow jet-Russische gedelegeerde, Gromyko, verklaarde, dat de Sowjet- delegatie de Egyptische eis om onmid dellijke terugtrekking van de Britse troepen volkomen ondersteunde. China, Frankrijk, België en Ame rika waren voor directe onderhande lingen tussen Egypte en Groot-Brit tannië, zoals in de Braziliaanse nota werd voorgesteld. Sir Alexander Ca- dogan, de Britse afgevaardigde, oor deelde eveneens gunstig over deze motie. De zitting werd tot Vrijdag ver daagd. Men verwacht dat dan de Egyptische premier, Hokrasji Pasja zal spreken. In Chili zijn de mijnwerkers in sta king gegaan omdat de regering de broodprijs heeft verhoogd; in het Zui den van het land is bovendien een spoorwegstaking uitgebroken De sleepboot „Thames" met de tinbagger molen Mendanou op sleeptouw heeft de Golf van Biscaye bereikt Amerika z goederen ter waarde van 43 millioen dollar naar Oostenrijk ver schepen; driekwart bestaat uit voedsel de rest is steenkool Ds. Niemöl- ler is op grond van zijn anti-semitische De vreseiyke ramp in de „William" in het Engelse plaatsje Whitehaven heeft meer dan 100 mensenlevens gekost. Op onze foto: Twee leden der reddingsbrigade, die 11 mannen het leven redde. Rechts de ambu lance by de münschacht. instelling geroyeerd als lid van de Bond van slachtoffers van het nazi- regiem In de Maashaven te Rot terdam is een tijdbom van 1000 kg op gehaald; waarschijnlijk is dat deze daar na Dolle Dinsdag door de Duitser werd geplaatst De Zweedse rege ring heeft aan haar legatie te Moskou opdracht gegeven om te protesteren tegen het in zee werpen van Duitse bussen met gifgas in de viswateren in het Zuidelijk deel van de Oost-Zee. De bussen veroorzaakten schade aan de boten en aan de vangst Op Za terdag 6 September wordt wederom een stille gang voorbij de gewijde do dencel 601 in het „Oranje Hotel" ge houden. Generaal Kenney, com mandant van de Amerikaanse lucht macht, zal Dinsdag van een geheim bezoek aan Londen naar Amerika te rugkeren; hij heeft militaire bespre kingen gevoerd. De deelnemers aan de Kenya-expeditie van de Leidse sterrenwacht welke 27 Augustus naar Equatoriaal Afrika zal vertrekken hebben officiëel afscheid genomen. Te Haiderabad vonden weer bot singen tussen Hindoes en Mohamme danen plaats, waarbij 8 personen ge dood en 40 gewond werden. Men wijt het oplaaien der onlusten aan een op hitsingscampagne der congrespartij. Een trein met 1600 door Honga rije uitgewezen Duitsers is naar de Sowjet-zone van Duitsland vertrokken; men verwacht, dat tegen het eind vap de maand 200.000 Duitsers Hongarije verlaten zullen. Het Prinselijk Paar is voornemens het stadionspel „De Waterweg heroverd", dat 30 Aug. in het Feyenoordstadion zal worden opgevoerd bij te wonen. Er wordt hard gewerkt aan het herstel van het vliegveld Deurne bij Antwer pen; de luchtlijn AntwerpenLonden zal waarschijnlijk dit jaar worden ge- gepend. Aga Chan, die nu in Zwitserland vertoeft, heeft zijn zegqn over de vorming van de staat Paki stan uitgesproken. De Gaulle heeft naar aanleiding van socialisti sche voorstellen om Algerije meer viy heid te geven betoogd dat Frankrijk Algerije nooit mag loslaten. De debatten in de Veiligheidsraad over de kwestie van Indonesië mogen onze aandacht niet afleiden van het geen er elders in de wereld gebeurt. Met name op de Balkan valt het een en ander voor dat ook voor de West- Europeaan van het grootste belang is en waaruit blijkt hoe zich de politieke tegenstellingen toespitsen in deze ooste lijke uithoek van Europa. De strijd in Griekenland duurt met onverminderde hevigheid voort. Vooral Ruslands satel liet Bulgarije speelt daarbij een rol welke een zeer twijfelachtig karakter draagt voorzover twijfel omtrent de aard van de Bulgaarse politiek nog mo gelijk is. De leider der Griekse opstan delingen, generaal Markos, heeft een vrije Griekse staat geproclameerd en ongetwijfeld zullen de Slavische buren van het door bloedige woelingen geteis terde Griekenland niet aarzelen om deze nieuwe regering te erkennen. Zij zou zich inzonderheid willen keren te gen „buitenlandse invloeden". Daarmee heeft zij natuurlijk niet Rusland, Bul garije en Zuidslavië op het oog, maar uitsluitend Engeland en Amerika. Een zeer eenLjdige interpretatie van het begrip „buitenlands", maar eenzijdige interpretaties, ook van rechtsbegrippen, zijn tegenwoordig aan de orde van de dag en ook de Veiligheidsraad onthoudt zich daarvan niet. Bulgarije heeft in de Balkanoorlogen welke aan de eerste wereldoorlog voor afgegaan zijn, geen voordeel behaald. Het tegendeel is waar. Het heeft zwaar te lijden gehad. Misschien daardoor enigszins voorzichtig geworden heeft 't zijn nationalistische aspiraties inge toomd en in de tweede wereldoorlog heeft het zich niet in de strijd gewaagd, al was het duidelijk dat het, anders dan Griekenland, de partij der Centrale mo gendheden koos om, na het breken van de as, onmiddellijk de Russen naar de ogen te zien en te trachten van deze zwenking partij te trekken. Dat het zich nu gebruiken laat om de Griekse opstandelingen teun te verlenen ver hoogt zeker zijn aanzien niet. De Russi sche vertrouwensman Dimitrow heerst, als minister-president te Sofia met wel haast dictatoriale macht en heeft ook niet geaarzeld zijn politieke tegenstan ders o.a. Petkow, de leider der Agra rische partij gevangen te zetten en de pers der oppositie te knevelen, doof voor Amerikaans protest. Schuldig ge oordeeld aan het bevorderen van een z.g. fascistisch-militaire organisatie is Petkow veroordeeld tot de dood door de strop. Toen de Veiligheidsraad, verontrust over de toestand op de Balkan, een der laatste dagen van de vorige maand, met tien stemmen tegen één het besluit ge nomen had tot vorming van een specia le Balkan-commissie, die de toestand in deze oosthoek van Zuid-Europa aan een nader onderzoek zou kunnen onderwer pen, meer in het bijzonder in verband met de incidenten aan de Griekse grens, heeft Gromyko, de Russische gedele geerde, dit besluit met zijn veto te niet gedaan. Het veto is een machtsmiddel tegen hetwelk de beste bedoelingen niet opgewassen zqn. Helaas wordt het niet altijd toegepast op een wijze die voor de veiligheid en de vrede in de wereld bevorderlijk is. Maar men wei gert in de regel geen onderzoek wan neer men niets te verbergen heeft. Voor internationale samenwerking Is de willekeurige toepassing van een derge- lqk machtsmiddel in ieder geval weinig bevorderlijk. Overigens ligt dit optreden van Rus land, uit de gezichtshoek van de Sov jet-Unie, voor de hand. De strijd welke thans op de Balkan wordt gevoerd is een strijd om het verwerven, of liever het behouden van een invloedssfeer nabij het oosten van de Middellandse Zee en Rusland heeft daar zeker geen geringere belangen dan Engeland en Amerika. Het Pan-slavisme zal niet rusten voor en aleer het aan die zee een maritieme basis verkregen heeft, een haven voor handels- en oorlogsvloot en het enige land dat daartoe thans de voordeligste mogelijkheid biedt is Hel las. Maar juist tegen dit streven zijn de Anglo-Amerikanen heftig gekant. Griekenland is dupe geworden van deze strijd om de hegemonie. U. Weersverwachting geldig van Donderdagochtend tot Donderdag avond. ZONNIG EN DROO^.. Zonnig en droog, met weer iets hogere temperaturen. Matige wind tussen Noord en Oost. Het Engelse ministerie van financiën heeft gisteravond medegedeeld, dat met ingang van gisteren te midder nacht vele regelingen inzake de om wisselbaarheid van sterlingsaldi tijde lijk zijn opgeheven. Canadese ster lingsaldi mogen alleen worden aange wend in Canada of in het sterlingge- bied.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1947 | | pagina 1