Wetsontwerp inzake regentschap
ingediend
Waarom willen jullie oorlog?
Geen overeenstemming over
Italiaanse koloniën
Aanslag op Ramadier
Weerbericht
Een paar schoenen
in anderhalf jaar
Dinsdag 7 Oct. '47.
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN 70e 'aarsang no' 7629
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
H.M. de Koningin legt koninklijk gezag
ijk neer
K.L.M. weer via India
naar Batavia
Saargebied ter stembus
Een best betaald
baantje
Drievoudige bruiloft te
Lutjebroek
Stereotiepe vraag van de Russen
Rusland accoord met
conferentie-datum
Bewoners van Biki
verh
uizen opnieuw
Beroep van Truman:
de buikriem nauwer
Amerikaanse voorraden
cholera-serum uitgeput
Van Zeeland naar New-York
Reeds nu tegen
stellingen
Het
beroepsgeheim
Spijsolie
op 18 December
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Giro 434000
Dir.: J. Bijlsma
TARIEVEN:
Advertenties: 16 cent per
millimeter. Familieberichten
20 cent per m.m. Kleine ad
vertenties („Juttertjes") xot
15 woorden 1.elk woord
meer 5 cent.
Abonnementen:
per kwartaal 3.90.
Wrnd Hoofdredacteur: Jac. Broersen, Rayonredacteur C. A. Dekkers
Bij de Tweede Kamer is gisteren
ingediend het wetsontwerp met be
trekking tot het tijdelijk overdragen
van de Koninklijke Macht door H.M.
de Koningin.
Artikel 1 van het ontwerp luidt:
1. Wanneer Onze gezondheid naar
Ons oordeel daartoe aanleiding geeft,
leggen Wij de uitoefening van het
koninklijk gezag tijdelijk neer.
2. Wij bepalen het tijdstip, waarop
Wij krachtens het eerste lid van dit
artikel de uitoefening van het konink
lijk gezag neerleggen, alsmede 't tijd
stip, waarop Wij dit zullen hervatten.
3. De in het 2e lid bedoelde tijdstip
pen worden bekend gemaakt door
plaatsing van Onze desbetreffende be
sluiten in het Staatsblad.
Artikel 2 luidt:
Voor de gevallen, waarin Wij krach
tens art. 1 de uitoefening van het ko
ninklijk gezag tijdelijk neerleggen
wordt mits deze Onze beminde dochter
Prinses Juliana der Nederlanden tot
Regentes van het Koninkrijk benoemd.
Het wetsontwerp is vergezeld van
de volgende toelichting:
H. M. de Koningin ziet zich genoopt
te bevorderen, dat haar de mogelijk
heid wordt geboden om, wanneer haar
gezondheid daartoe naar haar oordeel
aanleiding geeft, door het nemen van
rust herstel van gezondheid te zoeken
en zich alsdan tijdelijk ontheven te
weten van de zorgen voor de zaken
van de Staat.
Het onderhavige wetsontwerp heeft
de strekking te dien einde toepassing
te geven aan artikel 43 der grondwet.
Daardoor zal H. M. de Koningin in de
gelegenheid worden gesteld, naar ge
lang de omstandigheden naar haar
oordeel daartoe aanleiding mochten
geven, de uitoefening van het konink
lijk gezag tijdelijk neer te leggen.
Het ontwerp, dat volgens evenge
noemd artikel mede in de benoeming
van een regent dient te voorzien, be
oogt H. K. H. Prinses Juliana in die
gevallen met deze hoge waardigheid
te bekleden.
De artikelen van het ontwerp spre
ken voor zich zelf en behoeven dus
geen afzonderlijke toelichting.
Het is de vurige wens, dat de om
standigheden, welke tot indiening van
het ontwerp leiden, spoedig tot het
verleden zullen mogen behoren.
Gistermorgen vroeg is in de tuin bij
het huis van de Franse premier, Ra
madier, te Decazeville een mijn ge
worpen. Er waren geen- slachtoffers te
betreuren en er werd geen schade
aangericht.
De premier, die tevens burgemeester
van Decazeville is, had de Zondag in
zijn geboortestad doorgebracht, in het
kader van een verkiezingscampagne,
maar was verscheidene uren vóór de
mijn kort na middernacht ontplofte
naar Parijs vertrokken.
De dader is nog niet bekend. De
Franse bladen publiceren deze ge
beurtenis met grote koppen, maar het
bureau van de premier te Parijs deel
de mede, dat het incident in de pers
zeer werd overdreven en geen politie
ke betekenis heeft.
Naar wij vernemen, hebben de re
geringen van India en Pakistan we
derom toegestaan, dat KLM-vliegtui-
gen gebruik maken van de vliegvelden
Karachi en Calcutta, nadat de vergun
ning hiertoe sedert begin Augustus
was ingetrokken. Het ligt in de be
doeling de route Amsterdam-Batavia
weder over Karachi en Calcutta te
leiden, nadat, zoals bekend is, deze
route gedurende ruim twee maanden
langs Colombo liep. Op het ministerie
van Buitenlandse Zaken had men
hierover echter nog geen officiële me
dedeling van Voor-Indië ontvangen.
Volgens het Franse Persbureau
A.F.P. luiden de definitieve officiële
uitslagen van de Zondag in het Saar
gebied gehouden stemming voor de
wetgevende vergadering, die tevens
beslissend geacht wordt voor de aan
sluiting tot een economische Unie met
Frankrijk, als volgt:
Zetels
Christelijke volkspartij 230.063 28
Socialistische Partij 147.261 17
Communistische Partij 37.929 2
Democratische Partij 34.253 3
Het kleine aantal zetels, dat de com
munistische partij heeft verkregen in
verhouding tot het aantal behaalde
stemmen, vindt zijn verklaring in de
wijze van verdeling der zetels onder de
drie Saardistricten.
De afgelopen weken in Spanje
hebben zich gekenmerkt door
twee feiten, die hier grote beroe
ring hebben gewekt. In de eerste
plaats de dood van de bekende
Torero Manolete, die in de arena
van Linares op 29-jarige leeftijd
om 't leven kwam. Bij de opening
van het testament bleek, dat hij,
niettegenstaande zijn grote uitga
ven en luxueus leven in een tien
tal jaren circa 12.000.000 had
overgehouden. Er waren weken,
dat hij meer dan anderhalve ton
verdiende. Op zijn doodsbed
vernam hij nog, dat men hem de
beide oren en de staart van de
stier, die hij nog juist had gedood,
de grootste eer voor een torero,
had toegekend, aldus meldt „De
Haagse Post".
Lutjebroek is wel het dorp van de
drievoudige bruiloften. Enige jaren ge
leden trouwden drie gezusters Visser
uit café „De Kaag" op dezelfde dag en
vandaag om half tien is in de R.K. kerk
het huwelijk ingezegend van de ge
broeders Jan, Piet en Joop Besseling
met respectievelijk de dames Ans Thö-
ne: Bets Zuiker en Cathrien Ooteman.
De heren Besseling zijn firmanten
van de bekende bakkerij „De Koren
schoof" van hun vader en zij zullen
zich in de filialen van deze bakkerij
te Grootebroek en Lutjebroek vestigen.
Ze komen voorts uit een gezin van
tien kinderen en zijn als bakkers be
kende figuren in De Streek.
De belangstelling voor de huwelijks
plechtigheid was vanmorgen overwel
digend.
Wisjinsky, de Sovjet-afgevaardigde doet zijn stembiljet in de stembus tij
dens de vergadering van de Verenigde Naties te New-York, waar gestemd
werd over India en de Sovjet-Oekraine. De stemmen staakten, geen van
beide landen kon genoeg stemmen bemachtigen om de vacante zetel te
bezetten.
(Van een U.P.-correspondent
De Russische kranten vertellen hun
lezers voortdurend dat de Ver. Sta
ten handelen als destijds de nazi's
van Hitler-Duitsland. Het gevolg is
dat de Russen beginnen te spreken
over de mogelijkheid van een Ame
rikaanse aanval op de Sovjet-Unie.
Er wordt op het ogenblik meer
over een mogelijke oorlog gespro
ken dan ooit sinds Augustus 1939,
in Rusland.
Maar er is geen Rus, die spreekt over
een Russische oorlog tegen de Ver. Sta
ten. Zij geloven allen in het tegendeel.
En. waar- een Rus een Amerikaan ont
moet, heeft hij zijn vraag steeds klaar:
„Waarom willen de Ver. Staten oorlog
met ons?"
Deze stemming is klaarblijkelijk een
duidelijk gevolg van wat in de Russi
sche bladen verschijnt, van de Prawda
af tot literaire of wetenschappelijke
tijdschriften toe. De plannen van de
Amerikaanse leiders verschillen in het
geheel niet van die, welke Hitier des
tijds had, zo suggereren de kranten en
magazines. Zelfs op sportgebied ziet
men dergelijke uitspraken. Toen het
bericht gepubliceerd werd dat een
Amerikaanse voetballer in de bekende
militaire academie van West Point een
prijs had gekregen, schreef een Rus
sisch tijdschrift: „Ook dit is een vrien
delijk gebaar ten opzichte van het mi
litarisme".
Hët agentschap Tass is er onlangs
mee begonnen aandacht te schenken
aan het grote aantal Amerikaanse „Toe
risten?" (steeds met een vraagteken) in
Europa. Het Russische publiek ontkomt
er daardoor niet aan een vergelijking te
trekken tussen deze Amerikanen en de
Duitse „toeristen", die vóór de invasie
ir de verschillende Europese landen zo
actief plachten te zijn. Zo schreef de
Prawda dezer dagen uit .Praag: „Niet
alleen is de commissie van Amerikaan
se Congresleden hier, maar de stad is
overstroomd door verschillende toeris
ten, met inbegrip van personen- in mi
litaire dienst, journalisten en anderen".
En de Literaire Gazette schreef over
de „toeristen": Zij zwerven door Eu
ropa van het ene land naar het andere
en steken hun neus in allerlei zaken.
Op sommige plaatsen gedragen zij zich
als de Oweeër. die in een warenhuis
terecht is gekomen. Zij denken, dat in
Europa alles te koop is: regeringen,
parlementen, politieke partijen, zake
lijke ondernemingenMaar het is
zelfs voor Uncle Sam te duur om al die
zaken netjes in te pakken."
„Waarom toch willen jullie ons een
oorlog aan doen?", vraagt weer de Rus,
die dergelijke passages geregeld onder
ogen krijgt, aan de Amerikaan, die hij
ontmoet.
Het Franse ministerie van Buiten
landse Zaken deelt mede, dat de Sov
jet-Unie de Franse regering er van
in kennis heeft gesteld, dat zjj 25
November als begindatum van de con
ferentie van ministers van buiten
landse zaken te Londen aanvaardt.
De Sovjet-Unie heett voorts geen
bezwaar tegen uitstel van de confe
rentie van de plaatsvervangers der
ministers en prefereert 6 Novemher
als begindatum.
ni
Op de paardenrennen te Melbourne werd deze fantastische opname ge
maakt. Het paard „Churchill" miste een hindernis. In de lucht maakt het
met berijder een complete salto-mortale. Het paard brak z«n nek en de
jockey werd zwaar gewon-
De Times meldt uit New York,
dat de bevolking van Bikini, die het
eiland heeft moeten verlaten in ver
band met de atoombomproeven en zich
op het eiland Rongirik vestigde op
nieuw moet verhuizen. De levensom
standigheden op Rongirik zijn slecht;
landbouw en visserij kunnen de be
volking niet onderhouden. De bewo
ners zullen zich nu naar het eiland
Oejelang, 450 kilometer ten Zuid
westen van Bikini, moeten begeven.
Weersverwachting tot Dinsdag
avond:
MINDER WARM.
Meer bewolking dan gisteren. Vrij
wel oyeral droog. Mist of nevel,
welke vrij vroeg in de ochtend
oplost. Minder warm. Verander
lijke wind.
De voorbereidingen voor het hu
welijk van Prinses Elisabeth van
Engeland zijn vele. Hier ziet men
een Engelse handwever, die belast
is met het weven van de stof voor
het huweljjkskleed van de bruid.
in zijn Memorie van Antwoord aan
de Tweede Kamer betreffende handels
politieke aangelegenheden deelt de mi
nister van Financiën mede, dat de
schoenendistributie zal moeten worden
gesteld op één paar in anderhalf jaar,
afgezien van bijzondere verstrekkingen
en bepaalde categorieën. Het verbruik
van tabak en levensmiddelen zal niet
worden uitgebreid, terwijl voor thee,
koffie en cacao alsnog verlagingen
noodzakelijk kunnen blijken. In belang
rijker mate moesten besnoeiingen
plaats vinden in de aankopen voor
productieve doeleinden, wat te pijn'
lijker is, daar deze importen de basis
zijn van onze welvaart in de toekomst
De voornaamste beperkingen betref
fen de aankoop van auto's, aardoliepro
ducten en metalen eindproducten. In
vele gevallen betekenen de reducties
een inkrimping van de voorraden,
waardoor de productie niet onmiddel
lijk wordt getroffen, waardoor niette
min in de toekomst moeilijkheden kim'
nen ontstaan. Samenvattend kan over
de reductie van de invoer voor de
civiele sector worden gezegd, dat voors
hands is afgezien van de drastische
maatregelen, welke de consumptie of
de investeringen meer zouden aantas
ten dan in dit stadium sociaal of econo
misch verantwoord wordt geacht. Ver
dere beperking van de consumptie
zou een nadelige invloed kunnen heb
ben op de arbeidsproductiviteit, en
zou de zwarte handel doen opleven,
Drastische beperking van de inves
teringen zou de productie en de export
in de toekomst belemmeren.
President Truman heeft in een radiouit
zending voor de gehele Ver. Staten een
beroep op het Amerikaanse volk ge
daan om op zich te nemen, Dinsdags
geen vlees en Donderdags geen gevo
gelte en eieren te eten. Truman ver
zocht elk gezin een snede brood per
dag uit te sparen en de openbare eet'
gelegenheden om brood en boter al
leen op verzoek op tafel te zetten.
„Indien de vrede verloren zou wor
den, omdat de Amerikanen hun voed
sel niet met hongerige mensen hebben
gedeeld, zou dit het meest tragische
voorbeeld in de gehele geschiedenis zijn
van een nodeloos verloren vrede", al
dus Truman.
Tevoren had Charles Luckman, voor
zitter van Truman's commissie ter pro
pagering van zelfrantsoenering, ver
klaard, dat hetzelfde verzoek tot het
instellen van een gevogelte- en een eier-
loze dag tot alle openbare eetgele
genheden, cantines en spijswagens in
cluis, zal worden gericht.
Naar te Washington wordt verno-
j men, hebben het Amerikaanse leger
en de marine hun voorraden cholera'
serum uitgeput, nadat 1 millioen een'
heden hiervan in de afgelopen week
naar Egypte verzonden werden. Men
betwijfelt het, of de V.S. onmiddellijk
nogmaals 1 millioen eenheden, waar
om door Egypte is verzocht ter be
strijding van de cholera-epidemie, ter
beschikking kunnen stellen.
Paul van Zeeland, voormalig Bel
gisch premier en lid van de Commis
sie van Drie, is op het vliegveld La-
guardia te New York aangekomen.
Hij werd verwelkomd door zijn vrouw
en zijn schoonzoon Graaf Arnoud De-
briey.
De plaatsvervangers van de minis
ters van Buitenlandse Zaken der Gro
te Vier hebben te Londen de twee
voornaamste kwesties betreffende de
toekomst van de voormalige Italiaan
se koloniën besproken zonder dat
evenwel overeenstemming werd be
reikt. De eerste kwestie was of er één
of twee commissies naar de voormali
ge koloniën dienden te worden gezon
den om de wensen van de bewöners
aldaar te onderzoeken. De tweede be
trof de vraag, welke „belanghebben
de" regeringen moesten worden uitge
nodigd hun inzichten kenbaar te ma
ken. De bespreking van dit laatste
punt werd verdaagd op verzoek van
de Amerikaanse afgevaardigde, die
met zijn regering wenste te overleg
gen.
Amerika is er voor alle landen te
raadplegen, waarvan de strijdkrachten
gedurende de oorlog in Afrika hebben
gevochten, alsmede de landen, die ter
ritoriale aanspraken laten gelden op 't
voormalige Italiaanse rijk. Engeland
staat daarentegen op het standpunt,
dat alle landen dienen te worden uit
genodigd die zichzelf als belangheb
bende beschouwen. De Sowjet-Unie
stelde tenslotte voor die landen als
belanghebbend te kwalificeren, die het
Italiaanse vredesverdrag hebben gete
kend, alsmede de landen, die territo
riale eisen stellen. Frankrijk steunde
het Russische voorstel.
Wat het aantal commissies betreft: De
Sowje-Unie wenst twee commissies
uit te zenden, terwijl de anderen een
commissie voldoende vonden. Zaroe-
bin (S.U.) beteoogde, dat de kwestie
in de Noord-Afrikaanse koloniën an
ders ligt dan bij de Oost-Afrikaanse,
weshalve een afzonderlijk onderzoek
nodig zou zijn. De drie andere afge
vaardigden stonden op het standpunt,
dat de toekomst der koloniën volgens
hezelfde principe moet worden be
paald. hetgeen slechts door het onder
zoek van een en dezelfde commissie
wordt gewaarborgd.
NEDERLANDS SCHIP
AAN DE GROND
Naar Lloyd meldt is het 500 ton me
tende Nederlandse stoomschip „Wilpo"
te Soderhamm (Zweden) aan de Bot-
nische Golf op gevaarlijke wijze aan
de grond geraakt. Het schip is geladen
met 700 ton cement en is vol water.
Het schip behoort aan de N.V. Rede
rij Wilpo te Zaandam.
Er is dezer dagen een zaak berecht
waarbij in vele bladen gewag werd
gemaakt van het feit. dat dit de eer
ste maal was, dat iets dergelijks zich
in rechtskringen heeft afgespeeld.
De oud-hoofdredacteur van Else-
viers Weekblad, de heer H. A. Luns
hof, heeft, zoals wij meldden, terecht
gestaan omdat hij voor de rechter
commissaris geweigerd had te ant
woorden op de vraag van wie hij de
gegevens voor een bepaald artikel had
ontvangen.
Hij is niet de eerste, die iets der
gelijks heeft geweigerd. In journalis
tieke kringen herinnert men zich nog
heel goed het geval-Hansen, die, naar
wij menen, toen redacteur van „Het
Vaderland" was en eveneens voor de
rechter-commissaris geweigerd heeft
de naam van zijn zegsman te noemen.
Men heeft toen geen beter dwang
middel kunnen vinden dan de gijze
ling, op zichzelf al een sterk ver
ouderde strafmaatregel.
De journalist Hansen is voor enige
tijd „geïnterneerd" en de gehele Ne
derlandse pers heeft zich met het ge
val bemoeid en was unaniem van op
vatting, dat de betrokkene in geen
geval zijn zegslieden zou mogen ver
raden en hen daardoor aan strafver
volging zou mogen blootstellen.
Het eind van het liedje is natuur
lijk geweest, dat men de heer Han
sen weer heeft moeten vrijlaten 'en
dat hij in de journalistieke annalen
min of meer de naam van een mar
telaar voor de goede zaak heeft ge
kregen.
Er zijn in verloop van tijd vele bot
singen tussen journalisten en over
heidsdienaren geweest en ook in dit
gewest heeft wel eens iets dergelijks
plaats gevonden toen de Alkmaarsche
Courant het in het algemeen belang
wenselijk achtte een zogenaamd „ge
heim" rapport te publiceren.
Dat is niet tot een rechtszaak ge
komen, maar B. en W. hebben zich
toen tot de hoogste journalistieke in
stantie het besuur van de Neder
landse Journalistenkring gewend
om een uitspraak uit te lokken of de
betrokken journalist zich door publi
catie van dat rapport al dan niet aan
een laakbare handeling had schuldig
gemaakt.
Zowel B. en W. als de journalist
kregen volop gelegenheid hun ziens
wijze naar voren te brengen en de
strijd droeg in zoverre een vriend
schappelijk karakter, dat zij elkaar
wederzijds inzage van hun Verweer
schrift gaven alvorens dit naar Den
Haag werd gezonden.
Het bestuur van de N.J.K. heeft de
hoofdredacteur van het betrokken blad
in het gelijk gesteld en daarmede toen
reeds uitgesproken, dat het in bijzon
dere omstandigheden noodzakelijk kan
geacht worden tot publicatie van som
mige stukken over te gaan, ook al
dragen deze het opschrift, dat ze „ge
heim" zijn.
O.i. terecht, want een journalist is
geen ambtenaar en heeft zich in de
uitoefening van zijn beroep niet aan
gezagsvoorschriften te storen.
Hij zal in elk voorkomend geval het
pro en contra van de noodzakelijk
heid of wenselijkheid van publicatie
terdege moeten overwegen en in geen
geval later gedwongen kunnen wor
den, de namen van zijn zegslieden te
noemen.
Ware het anders, dan zou niemand
meer het risico willen lopen, dat hij
door vertrouwelijke mededelingen
voor de rechter zal moeten verschij
nen. De bron van het nieuws zou, zo
als ook de verdediger thans deed uit
komen, verstopt raken en de vrije
meningsuiting zou daardoor illusoir
worden.
Een journalist, die zijn beroeps
geheim prijs geeft, zou inderdaad in
de rijen van zijn collega's als een eer
loos man worden beschouwd.
Voor elke publicatie draagt hij al
leen de verantwoording en het risico
van bestraffing en het zal de heren
juristen langzamerhand wel duidelijk
worden, dat zij door geen enkele straf
bedreiging de bona fide journalist er
toe zullen brengen het in hem ge
stelde vertrouwen te beschamen.
Men moge het beroepsgeheim van de
journalist al dan niet officiëel erken
nen, in de practijk bestaat het en het
heeft geen enkel nut daaraan te
tornen. Ad
In December zal wederom een extra
rantsoen van 120 gram spijsolie be
schikbaar worden gesteld. Op 18 De
cember wordt 'n bon bekend gemaakt,
waarop onmiddellijk gekocht kan wor
den.
Het doorgaan van deze distributie
van sla-olie kan in gevaar worden ge
bracht, doordat te weinig flessen be
schikbaar zijn. Publiek en winkelier
kunnen door tijdige teruglevering van
de ledige flessen de verstrekking in
December veilig stellen.
