Europa's koloniale macht snelt
ten einde
r
Nieuwe Britse resolutie inzake
Indonesische kwestie
Nederl. emigranten in Canada
aangekomen
J
Vandaag
Regentschap tot
1 December
Weerbericht
Maandag 13 Oct. 1947
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
70e Jaargang no. 7634
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Prof. W. Schermerhorn
over Indonesië
Poeske Scherens in de
bloemen
Koe had honger
V.
J
Tokio door overstroming
bedreigd
Nieuw Oost-Indonesisch
Kabinet
Australisch voorstel
ondervindt weinig
bijval
„Noodtoestand" in
Athene
Gesloten Zwem-seizoen
Wil Amerika conferentie
over plan-Marshall
Arabische leger telt
230.000 man
200.000 Joodse vrij
willigers
Staking bij Parijse Metro
BUREAU:
Koningstraat 78—80
Den Helder
Telefoon 2345
Giro 434000
Dir.: J. Bijlsma
T ARKVEN:
Advertenties: 16 cent per
millimeter. Familieberichten
20 cent per mm. Kleine ad
vertenties („Juttertjes") xot
15 woorden 1.elk woord
meer 5 cent..
Abonnementen:
per kwartaal 3.90.
Wrnd Hoofdredacteur: Jac. Broecsen, Rayonredacteur C. A. Dekkers
Gisteravond heeft prof. ir. W. Scher
merhorn voor de VARA-microfoon
een radiorede uitgesproken, waaraan
wq het volgende ontlenen:
Zowel van Nederlandse als van
Republikeinse zijde is in Linggadjati
eerlijk naar een conceptie gestreefd,
waarin dat volstrekt nieuwe vorm
kreeg, zü het ook alleen in de zeer
grote en brede lqn, maar dat daar
naast toch in toenemende mate ver
schijnselen zichtbaar werden, die aan
weerskanten het ongeloof in elkaar
deden toenemen. Dit ongeloof heeft
tenslotte in zeer belangrijke mate
bijgedragen tot de ontwikkeling, die
op 20 Juli een voorlopig einde vond.
Het gebeuren in Azië, dat deze keer
ook ons land zo sterk beroert, wordt in
wezen bepaald door twee factoren. De
eerste is de rondom de eerste wereld
oorlog begonnen bewustwording van
een zeer dunnen laag in Zuid-Oost-
Azië. De andere kant is de zichtbare
verzwakking van West-Europa, dat
eeuwenlang het centrum van koloniale
macht is geweest.
Is het dan zo gewaagd te veronder
stellen, dat dit proces ten gevolge zal
hebben, dat Europa voor deze eeuw
ten einde is, nergens ter wereld meer
koloniale macht zal bezitten? Het is
de grote onderstroom van het mo
derne wereldgebeuren, waarin wij
met onontkoombare heftigheid zijn
opgenomen: Nederland staat mee in
de branding van dit gebeuren. He
laas kan de grote massa van het Ne
derlandse volk niet veel anders doen
dan zich onwillig verzetten en vin
den, dat wij eigenlijk onrechtvaardig
en niet naar verdiensten worden be
handeld.
Toehoorders, ook in het leven van een
mens wordt niet elke daad naar ver
dienste beloond. Hetgeen in dit opzicht
in een mensenleven geldt, geldt nog
sterker in het leven van volkeren.
Eigenlijk zijn dergelijke begrippen als
dankbaarheid, loon naar werken enz.
in het verband van het historisch ge
beuren volstrekt zinloos. Onze zwak
heid zie ik in de eerste plaats in het
+pikens te laat onderkennen van de
krachten van de onderstroom en van
het wenselijke in het gebeuren.
Die traagheid ziet men aan Neder
landse en aan republikeinse zijde bijna
gelijk. Aan de kant van de Republiek
B.v. heeft men van de beginne af aan
geleefd in de overtuiging, dat men de
lieveling was van de internationale
wereld, die het kolonialisme verfoeit
en de nieuw-geboren staat met vreugde
begroet. Ik meen met zekerheid te
kunnen zeggen, dat er in dit opzicht
althans bij leidende Indonesiërs een
duidelijke kentering bestaat. Men krijgt
er ondanks alles toch weer oog voor,
Gistermiddag werd „poeske Sche
rens officieel gehuldigd in verband
met het behalen van zijn zevende we
reldkampioenschap. Hierbij ontving hij
tevens het insigne van de Belgische
Kroonorde. De Nederlandse afgevaar
digde, jhr. v. d. Berge van Heemstede
overhandigde, namens geheel sportmin-
nend Nederland een fraai bloemstuk. t
„GRAND PRIX" VOOR VAN
VLIET.
Ter gelegenheid van de 63e verjaar
dag van de „Ligue Velocipedique Bei
ge" werden in het Palais des Sports,
sprint wedstrijden om de „Grand Prix"
georganiseerd. Arie v. Vliet was hier
ongenaakbaar en werd eerste met twee
punten voorsprong op Scherens en
Derksen.
Algemeen klassement: 1. Van Vliet
5 pt.; 2. ex aequo, Scherens en Derksen
1 pt.; 3. Gerardin en Gosselin 8 pt; 4.
Senfftleben 10 pt
SPRINT OP TANDEMS.
In het Sportpaleis te Antwerpen wer
den Zondagmiddag o.a. sprintwedstrij
den op tandems georganiseerd, welke
door het Nederlandse duo Smit-Rein-
kes werden gewonnen.
In de koppelwedstrijd over 75 km
plaatsten SchulteBooyen zich tweede
met één ronde achterstand op het Bel
gische koppel AdriaenssenBruylandt.
RIS TWEEDE IN VOORBURG.
De wielerwedstrijd, die ten bate van
de Niwin, in Voorburg werd verreden
is door de Haarlemmer, Peters, gewon
den. Het parcours dat 80 km moest
zijn, was niet juist uitgemeten zodat
de gemaakte tijden enigszins geflatteerd
Zqn.
1. Peters, Haarlem, 1 uur 35 min. 19
sec., 2. Ris, Assendelft; 3. Alblas, Over
zie: 4. Monkelbaan, Amsterdam.
dat het misschien met de Nederlanders
toch nog maar het gemakkelijkste zou
gaan .indien wij althans weer enigs
zins in elkanders goede bedoelingen
zouden kunnen geloven. Zou het moge
lijk zijn, dat er ook aan Nederlandse
kant een kentering ontstaat?
WEDERZIJDS ONGELOOF.
Tot heden toe ben ik daarop niet erg
gerust. Ja, zelfs is het zo, dat menigeen,
die in Mei van dit jaar beslist geloofde
in de Linggadjati-politiek, zoals die ge
baseerd was op de historische onder
stroom in Azië nu, na 20 Juli, de
rechtvaardiging van de politionele
actie zoekt en zelf gelooft te vinden
in de chaos der verschijnselen aan de
oppervlakte van het leven in de repu
bliek.
Gaat men zakelijk na wat tussen
April en Juni werd overeengekomen,
dan zou dat zeker een grondslag heb
ben kunnen zijn voor een vruchtbaar
optreden van de geraamde interim
regering, indien niet het wederzijds
ongeloof in elkander alles ondermijnd
had.
Hoeveel moeilijker de omstandig
heden ook zijn geworden, er is altijd
nog maar één geneesmiddel, dat ons
redden kan, n.1. de daad, die het geloof
in elkanders goede bedoelingen ver
sterkt. Begrijp mij goed, er komt bin
nenkort voor het Indonesisch probleem
wel een oplossing. De Veiligheidsraad
heeft de commissie van drie afgevaar
digd. De republiek weet, dat men op
een of andere wijze zal moeten mee
werken om er uit te komen. Nederland
gelooft hetzelfde.
Prof. Schermerhorn wekte op tot het
wederzijds versterken en opbouwen
vai. die krachten, die weten, dat alleen
het geloof in eikaars goede bedoelin
gen, gegroeid door daden, tot een duur
zaam samengaan van Nederland en In
donesië, van Oost en West kan voe
ren.
Ik meen nog altqd, dat de schep
ping van de souvereine Verenigde
Staten van Indonesië maar die dan
ook werkelijk souverein zijn, zonder
achterdeurtjes gebouwd met een vol
strekt vrijwillig aanvaarde en van
Indonesische zijde gevraagde hijstand
de eerste stap moet zijn. Pas indien
dat door ons innerlijk kan worden
aanvaard, zal de vereniging in de
Nederlands-Indonesische Unie reële
betekenis hebben en wat anders zijn
dan een juk, dat het Indonesische
volk zal proberen kwijt te raken.
William Marsh, een boer uit
Garston, eiste 18 pond 10 shilling
198) schadevergoeding tegen R.
L. Jordan, een andere boer uit
Garston, omdat Jordans koe zijn
moestuin was binnengedrongen
en daar 50 frambozenstruiken, een
dubbele rij erwten (ter lengte
van 7}£ meter), een rij bonen
(eveneens 1% meter lang), 250
savoyekool-planten, 60 savoye-
kolen en 40 bloemkolen had op
gegeten. Rechter Whitmee stond
Marsh 12 pond 128) vergoeding
toe, zeggende: „Koeien plegen een
geweldige eetlust te hebben,
maar het moet wel een zeer hon
gerige koe zijn geweest, die al
deze dingen achter elkaar heeft
kunnen oppeuzelen."
FRIESE VAARZEN VOOR
ENGELAND.
Naar de „Times" uit Londen meldt
heeft de Nederlandse regering 500
Friese vaarzen aan Engeland ten ge
schenke aangeboden als bewijs voor
grote medeleven van de Nederlandse
bevolking in de tegenslagen, die de
Engelse landbouw verleden winter
heeft geleden.
is het 50 jaar geleden, dat de
wereldvermaarde actrice Sarah
Bernhardt te Den Haag optrad
in „La dame aux Camelias".
begint te Bandoeng een con
ferentie tussen Indonesische
vertegenwoordigers uit West-
Java;
verklaarde de Italiaanse rege
ring vier jaar geleden de oorlog
aan Duitsland;
stelt de Raad voor de Lucht
vaart een onderzoek in naar de
oorzaak van het ongeval met
het vliegtuig van de Ned .Mij.
voor Walvisvaart bij Kaapstad
op 7 Dec. j.1.;
is het 125 jaar geleden, dat
de beroemde Italiaanse beeld
houwer Canova in Venetië over
leed.
Tokio loopt gevaar opnieuw over
stroomd te worden als gevolg van een
zware typhoon, die Zuidelijk Hondo
Well Maandag bereikt. Men verwacht
dat het centrum van de typhoon 160
km ten Zuiden van Tokio de kust zal
beroeren. Gevaar dicht men te Tokio
niet zo zeer van de wind als wel van
het water, te eerder daar de dijken,
die bij de vorige overstroming braken,
nog niet geheel hersteld zijn.
Het Zaterdag verschenen Konink
lijk besluit, houdende bepaling van 't
tijdstip der neerlegging van de uit
oefening van het Koninklijk Gezag
alsmede van het tijdstip der hervat
ting daarvan door H.M. Koningin
Wilhelmina bepaalt in het enige arti
kel:
Met ingang van 14 October 1947
leggen Wij de uitoefening van het
Koninklijk Gezag tijdelijk neer.
Met ingang van 1 December 1947
hervatten Wij de uitoefening van 't
Koninklijk Gezag.
Uit de samenstelling van 't nieuwe
kabinet voor Oost-ftdonesië blijkt,
dat uit de regering zijn verdwenen
Nadjamoeddin, Pantouw, Tjia Kok
Tjiang en Bachmid.
Politieke kringen in Makassar zijn
verheugd over 't feit, dat dr. Warouw
in zijn kabinetsformatie geslaagd is,
doch is men niettemin weinig enthou
siast over het feit, dat in het nieuwe
kabinet een aantal figuren is opgeno
men, uitsluitend ter vérkrijging van
„een geforceerde brede basis". Men
verwacht dan ook, dat de komende
zitting van het parlement nog tot
enige correctie zal leiden.
Met alle ten dienste staande middelen tracht men de Cholera-epidemie in
Egypte het hoofd te bieden. Ten einde verdere ziekeverspreiding door
vliegen en andere insecten te voorkomen heeft men vanuit vliegtuigen de
stad Cairo met D.D.T. bestoven.
Bij de hervatting van het Indone
sisch debat in de Veiligheidsraad werd
Zaterdag de Australische resolutie be
handeld, waarin de regeringen van
Nederland en de Republiek zouden
worden verzocht de respectieve strijd
krachten terug te trekken op tenmin
ste vijf km. achter de stellingen, wel
ke op 1 Aug. j.1. werden ingenomen.
De Brise afgevaardigde. Cadogan,
achtte het moeilijk de positie vast te
stellen, welke de partijen op 1 Augus
tus innamen. Zelfs op 4' Augustus was
de militaire situatie immers nog ver
ward. Teneinde de besprekingen te
De Kerstpakketten voor de Nederlandse soldaten in Indonesië komen reeds
in Indonesië aan. Na het lossen worden zü naar alle delen verder verzonden
om gedistribueerd te worden.
bespoedigen, introduceerde hij een
nieuwe resolutie, welke luidde:
„Teneinde de nakoming van het
bestandsbevel te verzekeren is de
Veiligheidsraad van mening, dat
stappen moeten worden genomen om
een voorlopige demarcatielijn vast
te stellen, welke Nederlands van
Republikeins gebied zal scheiden,
draagt dei Commissie van Drie op
hiervan haar eerste taak te maken
en instrueert de consulaire commis
sie om zo spoedig mogelijk voor
stellen te doen ter vaststelling van
bedoelde lqn".
De heer Palar, gedelegeerde van In
donesië, zeide, dat de Nederlanders
de Indonesiërs in het bezette gebied
„intimideerden en omkochten met
voedsel en kleren". In de thans bezet
te gebieden was alles kalm en rustig
geweest vóór de komst der Nederlan
ders.
Zowel de Fransman De la Tournelle
als de Belg van Langenhove verleen
den warme steun aan het Britse voor
stel, waarbij laatstgenoemde in de
nieuwe resolutie 't woord „instrueert"
wenste te laten vervallen.
De Australische afgevaardigde,
Hodgson, verzette zich hevig tegen het
Britse voorstel en het Belgische amen
dement.
Mr. van Kleffens trachtte de Vei
ligheidsraad er van af te houden de
Australische resolutie te ondersteunen.
Onder voorbehoud, dat hq de Ne
derlandse regering nog om instruc
ties moest vragen, ondersteunde van
Kleffens het Britse voorstel, dat „ge
baseerd was op louter gezond ver
stand". Vervolgens stemde de Brit
se gedelegeerde in met 't Belgische
amendement, waarop de vergadering
werd verdaagd tot Dinsdagmiddag.
De heer B. Warnaar, voorzitter van het Centrale Bloembollen Comité heeft
namens deze vereniging 350000 bollen aan Engeland geschonken. De heer
Warnaar overhandigt een paar Hollandse bloembollen aan Engelse school
kinderen, die hiermede een wedstrüd zullen houden.
De Canadese bladen wijdden grote
artikelen aan de aankomst in Montreal
van het transportschip „Tabinta", dat
750 Nederlandse emigranten naar Ca
nada bracht. „Hun gezang, dat over 't
water klonk, bewees, dat zij vol hoop
en vertrouwen waren voor de toekomst
in het nieuwe vaderland."
We lezen, dat er veel kinderen aan
boord waren. Vele emigranten, die zich
als boer zullen vestigen, hadden n.1.
hun gehele gezin meegenomen. Zo was
er een familie met dertien kinderen.
Er was ook een groep studenten aan
boord, negen jongens en vijf meisjes,
die op weg was naar de stad Holland
in Michigan, waar gedurende een jaar
de colleges aan de Hope Universiteit
gevolgd zullen worden. De jongste van
hen was een 15-jarig meisje uit Bloe-
mendaal.
De „Tabinta" bracht ook enige „Ca
nadese bruidjes" naar haar nieuwe va
derland. Zij werden verwelkomd door
hun toekomstige echtgenoten.
De emigranten zullen zich versprei
den over heel Canada. De meeste van
hen zullen boerderijen met grote stuk
ken grond overnemen.
„Canada is een groot land", verklaar
den zij. „Wij willen grote boerderijen
hebben, die een behoorlijk bestaan
voor ons en voor onze kinderen zullen
opleveren."
Een landbouwer uit Noord-Holland
vertelde, dat hij zijn boerderij in Ne
derland verlaten had, omdat hij daar
geen bestaan meer kon vinden, daar 't
bedrijf te klein was. Hij ging zich met
zijn vrouw nu vestigen bij Edmonton
in Alta. Hij verwachtte, dat hij in het
grote Canada wel in het bezit van een
uitgestrekter land zou komen.
Dé nestor van de emigranten was een
87-jarige boer uit Zeeland. Hij was doof
en sprak geen woord Engels. Met be
hulp van een tolk vertelde hij, dat hij
in gezelschap was van zijn hele familie,
bestaande uit 24 kleinkinderen en hun
ouders. In totaal 29 personen, inclusief
hem zelf. Zij gingen naar een boerderij
in Linton, die hun geschonken was
door een predikant in het Canadese
leger, uit dankbaarheid voor de goede
verzorging door de familie, toen hij bij
Weersverwachting tot Maandag
avond:
•s MIDDAGS VRIJ WARM.
Na het oplossen van, in de
nacht gevormde mist, perioden
van zonneschijn en vrij warm.
Droog weer, met meest zwakke
wind tussen zuid en oost.
Naar de correspondent te Athene van
het Britse blad „News Chronicle" meldt
heeft de Griekse regering Zondag in de
hoofdstad een „noodtoestand" afgekon
digd.
Naar men te Athene gelooft, wijst
deze beslissing erop, dat men voor uit
breiding van de burgeroorlog tot in de
omstreken van Athene vreest.
Het besluit van de regering volgt op
de oproep van de communistische lei
der Zachariades aan zqn volgelingen
om ook in de steden buiten 't gevechts-
gebied actief te zijn om zodoende Ge
neraal Markos te steunen.
Van 15 December tot 15 Januari '48
en van 1 Mei tot eind Mei 1948 zullen
geen polocompetitiewedstrijden mogen
worden gespeeld. Tijdens de Kerst
dagen en op 1 Januari, is er een ver
bod voor alle zwemwedstrijden.
haar verbleef tijdens de oorlog in Zee
land.
De emigranten werden in hun nieuwe
vaderland verwelkomd door de con
sul-generaal in Montreal, Baron O. F.
Bentinck.
De V.S. zullen de mogelijkheid be
studeren van het bqroepen van de
16 Europese landen voor een confe
rentie over het plan-Marshall, aldus
wordt van gezaghebbende zqde ver
nomen.
De Amerikaanse regering zal daar
toe Maandag besprekingen openen met
Sir Oliver Franks en andere bestuurs
leden van de Parijse conferentie. Naar
Verluidt, is het doel van dezo s'ap
Europese goedkeuring te verkrijgen
voor de onvermijdelijke veranderin
gen, die in het originele Parijse rap
port moeten worden aangebracht al
vorens de Amerikaanse plannen aan 't
congres kunnen worden voorgelegd.
Europese diplomatieke kringen te
Washington schijnen niet enthousiast
over dit Amerikaanse voorstel te zijn.
Ongeveer tweehonderdduizend man
ten naaste bü twintig divisies
zijn door vijf van de zeven Arabische
staten, die besloten hadden de Pales
tijnse Arabieren te hulp te komen,
als de Engelsen Palestina zouden ver
laten, ter beschikking gesteld van de
Arabische Liga. De troepen zijn vol
ledig bewapend.
Egypte heeft 120.000 man bijgedra
gen, Irak 60.000, Syrië 18.000, de Li
banon 8.000 en Transjordanië 12.000.
Bovendien zouden de Palestijnse Ara
bieren ongeveer tienduizend strijdbare
mannen in het veld kunnen brengen,
Majoor Samuel Weiser, stichter en
hoofd van het Joodse legioen van oud
gedienden, heeft te Londen verklaard,
dat de Joden, indien de Britse troepen
Palestina zouden ontruimen, minstens
200.000 vrijwilligers over de gehele we
reld in een minimum van tijd kunnen
aanwerven.
Majoor Weiser leverde voorts scherpe
critiek op een artikel in een Londens
blad, waarin wordt gezegd, dat de Jo-
de.: in de gehele wereld waarschijnlijk
hun stem zullen verheffen om erop aan
te dringen, dat de Engelsen niet eerder
Palestina verlaten dan nadat de V.S.
of de V.N. hun taak hebben overgeno
men.
„De Joden hebben sinds lang geëist,
dat de Britse troepen Palestina verla
ten", aldus Majoor Weiser.
Door de staking van 200 bestuur
ders van de Parijse Metro was het on
dergronds treinverkeer Zondag tot 'n
derde teruggebracht. Lange rijen men
sen blokkeerden de ingangen van de
Metro, niettegenstaande het feit, dat
op de hoofdroutes extra bussen waren
ingelegd. Na een vergadering van
ambtenaren van het ministerie van ver
veer en' directeuren van de Metro is
een communiqué uitgegeven, waarin
de Parijsenaars wordt verzocht ge
bruikmaking van de Metro op spits
uren zoveel mogelijk te vermijden. Er
werd aan toegevoegd, dat de regering
alles in het werk stelt om het geschil
te regelen.