r De tuinderij, vroeger en nu een wonderlijk man TERRA INCO m&mm PROFESSOR PICCARD Vandaag Een drama in twee bedrijven Zal zijn diepzee-experiment lukken r Zijn vrouw heeft vertrouwen VAN N—— EN VERRE Volkswagens naar Nederland door J. D. VAN EXTER Wij luisteren naar ABONNEERT U OP DIT BLAD! De Prinses blijft in Soestdijk Waarom de goede oude tijd niet goed was De trek van de stad door F. DE SINCLAIR Paarden uit Duitsland (Van een U.P.-correspondent „Jule Verne's geestelijke zoon", zoals hij wel schertsend genoemd wordt, de Belgische professor-van- Zwitserse-afkomst Auguste Piccard, staat aan de vooravond van een nieuw, gedurfd experiment: zijn diepzeetocht. Vijftien jaar geleden bracht Piccard de wereld in be wondering voor zijn ballontocht naar de stratosfeer, naar een hoogte van 17.720 meter. Thans gaat hij het in de diepte zoeken. Tezamen met zijn jarenlange boezem vriend, professor Max Cosijns, vaart hij dezer dagen uit naar de Golf van Gui- nea om daar in zijn „bathyscaphe" af te dalen tot 4000 meter beneden de zee spiegel. Tot dusver is de Amerikaan Beebe de man die het diepst onder de zee is afgedaald, tot op 906 meter, maar Piccard en Cosijns willen veel dieper gaan. Hun „bathyscaphe" afgeleid van het Grieks: diepteschip, is gebouwd door de Henricot Staalfabrieken te Saint Etienne en is vol van de meest vernuftige instrumenten. Zo zal Pic card zelfs de beschikking hebben over een electrisch gecontroleerd paar han den, met hengelstok en al. En terwijl hij deze visserij-op-afstand zal bedrij ven, zal zijn collega Cosijns trachten zijn indrukken vast te leggen per die taphone, het contact onderhouden met het moederschip (de splinternieuwe Scaldis, van de Belgische regering) door middel van kortegolf gesprekken. Hij zal de schalen der talloze instrumenten aflezen. Dit zijn er zoveel dat een Zweedse collega, die de batyscaphe mocht bezichtigen, uitriep: „Alleen een goochelaar kan hier werken". Piccard heeft de laatste tijd zijn col leges aan de Universiteit van Brussel gestaakt om zich geheel te wijden aan zijn diepzee-voorbereidingen en zijn troetelkind, de bathyscaphe. Ieder on derdeel, ieder instrument heeft hij tal van malen beproefd om er zeker van te zijn dat er niets kan gaan haperen, 4000 meter onder water. HOE PICCARD LEEFT Overigens leeft Piccard een rustig bestaan in een wonderlijk oude villa in een der chicste wijken van de Bel gische hoofdstad. Hij gaat, voor een Duitsland gaat binnenkort weer films^exportercn en wel in ruil voor levensmiddelen. Duizend meter roman tiek voor één wagon varkens. Mrs. Lucy Bowie, een Londense huis vrouw, was koopster van het dertig millioenste geïmporteerde ei. Als aan denken kreeg zij een houten ei met opschrift aangeboden en werd haar een grootse hulde gebracht. Wij zou den zeggen: veel gekakel om niets. Een ander nieuwtje uit Londen Is, dat daar een anli-vrouwengenoot- schap is opgericht. Het doel schijnt te zijn, de vrouwen wat meer in toom te houden. Wij zouden wel eens willen weten, wat er na afloop van de ver gaderingen thuis wordt gezegd. blijkens een bericht uit Batavia is de hoofdredacteur van „De Nieuwsgier" benoemd in een hoge functie bij de Re- geringsvoorlichtingsdienst. Hopelijk sal hij in zjjn nieuwe baan heel wat nieuwsgierige mensen kunnen bevre digen. Tanganjika zal, als Prin ts Elisabeth het goedkeurt, een dia mant als huwelijksgeschenk aanbie den. Mocht de Prinses het onverhoopt niet goedkeuren, dan weten wij nog Wel enige candidaten. In Gen- neP heeft men de vorige week een arend gezien, die enige tijd rondvloog an daarna weer in de richting van Duitsland i3 verdwenen. Waarschijnlijk de Duitse adelaar, die zich in zijn Hei- J^at niet meer thuis voelt. Een f^gelse oliemaatschappij heeft proef boringen verricht in de omgeving van Bonden. Waarschijnlijk heeft men daar enige lieden gezien, die „in de olie" waren. Een 20-jarige ty piste heeft in Arcachon in één uur !'u'm 37 km. per fiets afgelegd. Een ypiste, die waarschijnlijk nog vlugger bmt haar voeten dan met haar vin- f>ers kan werken. In de Staats mijn Emma te Hoensbroek zal binnen- ort de grootste ventilator van ons 'and worden aangebracht. Voor de mijnwerkers een ware opluchting. geleerde, opvallend zorgvuldig gekleed, rookt niet en drinkt niet en rijdt nim mer in een auto, maar wandelt of tramt aoor de Belgische hoofdstad. Hij zowel als zijn vriend Cosijns hebben een g.ondige hekel aan publiciteit en een sterke afkeer van journalisten. Zelfs hun naaste medewerkers weigeren, uit diplomatieke of andere overwegingen, enige inlichtingen te geven betreffende Piccard's verleden, heden of toekomst. Toch is er wel 't een en ander bekend. Zo b.v. dat Piccard in Zwitserland werd opgevoed, studeerde aan de Technische Hogeschool van Zürich, en tijdens een bezoek aan België in een zomervac in- tie zoveel voor dit land ging voelen, dat hij zich er vestigde. Piccard is sinds 1922 verbonden aan de Brusselse uni versiteit. Hij staat 's morgens heel vroeg op en werkt laat door, zo laat soms dat hij over zijn werk in slaap valt. Mevrouw Piccard is vol vertrou wen in de tocht „Het is kinderwerk om naar beneden te gaan, maar de moeilijkheid is om weer boven te ko men. Ik weet dat mijn man het zal- klaarspelen, maar toch ben ik wel een klein beetje ongerust over de zaak". Op de vraag wat hij dacht daar be neden te vinden, antwoordde Piccard: Ik denk dat de vissen in de Golf van Guinea, 4000 meter onder water, de zelfde slechte manieren zullen hebben als de menselijke wezens waar ook". En verder doet hij er het zwijgen toe, want hij schijnt er behagen in te schep pen zijn werk en zijn expeditie zoveel mogelijk met een geheimzinnige sluier te omhullen. Nederland zal tot ln 1948 1700 volkswagens Importeren. Het eerste contract voor de levering van 200 volkswagens aan Nederland werd ge sloten tijdens de beurs te Hannover. Thans hqeft de Nederlandse Importeur van volkswagens Pon's automobile- fabriek te Amersfoort, een contract gesloten voor de levering van nog 1500 wagens. De automobielen zullen in regelmatige maandelijkse quota tot het einde van het volgend jaar wor den geleverd. PnnvniTht R D O 9- HET WAAIT HIEP HARP OOK...HOUb- JE.VAST..WE MOETEN EEN ANDERE PLEK OP ZOEKEN SUJOCS WORDEN WE 6EDOOO DOOQ. LAN6S- VUB3ENDE STOPPELEN. PIT IS SLUTST0P VAN TEXTIEL EN PAT PAAR. IS VAN HOUT... OE CHEF EN QiKKI Z'JN DOOR DE DIMINUENDO". VERKLEIND TOT IN 'T ONZICHTBARE Z'J BEVINDEN ZICH NOG STEEDS OP DE LODEN PLAAT... DE ONEFFENHEDEN VAN HET LOOP, NIET ZICHTBAAR VOOR EEN NORMAAL MENSELIJK 006, LJKEN DE TWEE SLACHTOFFERS KLOVEN EN BERGEN TOE Woensdag 15 October. Hilversum I, 801 M. geeft nieuws om 7, 8, 1, 6, 8, 11 uur. V.A.R.A.: 7.30 Muziek bjj het ontbijt 8.18 Lichte morgenklanken. 9.00 Brahms-pro- gramma. V.P.R.O.: 10.00 morgenwij ding. V.A.R.A.: 10.45 De Franse Stoelenmatters. 11.00 Non Stop-pro gramma. 12.33 Voor het platteland. 1.50 Zang en orkest .2.15 Jeugdcon- cert. 3.00 Voor de jeugd. 5.15 Piano duo. 6.20 Hawaiïan-klanken. 7.15 Kwartet Jan Corduwener. V.P.R.O.: 7.30 Ons leven en ons geloof. 7.45 Leren in de Bijbel. V.A.R.A.: 8.15 Ómroepkamerorkest. 9.00 Schuldig of onschuldig? 9.05 „Een tak kersebloe sem". 10.45 Van boek tot boek. 11.15 Dansmuziek. Hilversum n, 415 M. geeft nieuws om 7, 8, 1, 7, 8, 10.30 uur. N.C.R.V.: 7.30 Gewijde muziek. 8.15 Voor het werk eerst een lied. 8.30 Montere mor genklanken. 9.00 Voor jonge zieken. 9.35 The Masqueraders. 10.30 Mor gendienst. 11.00 Quatre-mains. 12.15 Marinierskapel. 1.15 ^andolinata. 2.00 Alt en piano. 3.30 De vijf Zapakara's. 4.15 Zingende jeugd. 4.45 Voor jon gens en meisjes. 6.00 SchtltzMonte- verdi cyclus. 7.45 Engelse les voor ge vorderden. 8.15 Grote levensvragen. 9.30 Radio Philh. orkest. 10.45 Avond overdenking. 11.00 Sweelinck-kwar- tet. 11.30 Werken van Grieg. wordt Prinses Juliana beëedigd als regentes van het Koninkrijk der .Nederlanden, komen de Franse bisschoppen onder leiding van kardinaal Suhard te Parijs bijeen. vindt in Brussel een NIWIN- contactavond plaats. is het 25 jaar geleden dat in Den Helder een monument werd onthuld ter nagedachtenis van de 58 tijdens de eerste wereld oorlog bij de verdediging van de kust omgekomen leden van de Kon. Marine. behandelt de Tweede Kamer o.m. de interpellatie Wagenaar over de aangekondigde rantsoen verlaging. viert de Ierse staatsman de. Valera zijn 65ste "erjaardag. wordt in de residentie de over dekte Hockey-kunstijsbaan her opend. V. H. K. H. Prinses Juliana is voor nemens tijdens haar regentschap te verblijven in haar paleis te Soest dijk. DE KONING VAN DENEMARKEN OPENT DE RIJKSDAG. Het is een oude Deense gewoonte, dat de nieuwe koning zelf zijn rede voor leest bij de eerste opening van de Rijksdag tijdens zijn regering. Men ziet hierboven de feestelijke opening van de Rijksdag op 7 October. Koning Frederik IX leest zijn rede voor. Aan de rechterzijde van de Koning staat Koningin Ingrid. Aan de linkerzijde van de Koning ziet men Kroonprins Knud, de broeder van de Koning. „De trek van het platteland naEï de stad neemt sterk toe en „de tuinbouw voelt sterk het tekort aan werkkrachten" of „de Jongeren gaan voor een groot deel naar de scholen" klach ten, die zo langzamerhand ver sleten raken, zo dikwijls werden ze ln de mond genomen. En het ls zo: de stad trekt veel arbeidskrachten van het land naar zich toe. Het ls waar, dat de tuinbouw sukkelt met een tekort aan werkkrachten en het is niet te ontkennen, dat voor veel scho lleren een middelbare of zelfs een Mulo-opleiding boter aan de galg is. Maar elke tuinder hetzij van Koedijk, Lutjewinkel, Kolhorn of de Langedijk zal toegeven, dat ae arbeidsvoorwaarden voor de werk' nemers in het tuinbouwbedrijf altijd nog ongunstig afsteken bij die in de fabrieken enz. ln de steden. In het volle seizoen zijn werkdagen van elf uur niet zeldzaam, onder de acht da len ze zelden. En het tulnderswerk ls zwaar.... het hele waas van poëzie ten spijt. HOE HET VROEGER WAS. Maar bij vroeger vergeleken ls de toestand nu zo, dat een tuinder uit de '80 jaren zich in zijn graf zou om draaien, als hij er van wist. De toe standen zijn overal stukken ver beterd, maar wat denkt U hiervan: In de drukke tijd, als er geworteld moest worden, d.w.z. als de zomer- wortelen geplukt moesten worden en gebost, begon men om half twee, twee uur 's nachts. Want vóór de vel ling begon, moest het werk gebeurd zijn. En na het wortelen of bloemkool- hakken was er nog een overvloed van werk, die de dag volmaakte tot zeven uur 's avonds. Zestien werk uren per etmaal. Was het wonder, dat de „mallie-manlui" Zondags in de kerk diepzinnig zaten te knikken? SKROBBE, EEN KOPPIES- STIK EN DE ZATERDAGSE SIGAAR. In die tijd lag er nog Iets feodaals ln de verhoudingen, die toen de dor pen beheersten. Het was een onge schreven verplichting, die op iedere tuinbouwersknecht drukte, om Zater dagsavonds vóór het naar huis gaan nog de straat van de baas te schrob ben. Eerst daarna kreeg Iedere knecht een „koppiesstik" een sta-, pel boterhammen en als hij die had opgegeten, kreeg hrj zijn loon en de Zaterdagse sigaar. Het loon bedroeg destijds 6 4 7 per week en menige, nu bejaarde tuinder kan nog vertellen, hoe hij op z'n tiende, elfde jaar op de bouw kwam als „akkerjóon" voor zegge en schrijve een kwartje per week Het is waar, dat de prijzen toen onnoemelijk veel lager waren, maar al kost alles een krats, dan is een kwartje verdiend geld per week nog geen vorstelijk inkomen en eigenlijk lachwekkend als het niet zo schril de destijds bestaande sociale toestanden verried. KASTE EN KLASSE. De tuinders vormden desijds een klasse op zich en in die klasse maakten de rijkste boeren-geslachten weer een kaste apart uit. Maar er ls niets meer van over: de Slotenmakers, de Wa genaars, de Berkhouwers en de Koste- lijken zijn namen, waarin tradities en verhalen verbonden zijn, maar meer ook niet. Zo leeft b.v. altijd nog Hosie voort, die zijn vermogen ten dele in land en anderdeels in blanke, zilveren gul dens belegd had. Die guldens bewaarde hij in de kelder van zijn huis en hij had er een heleboel van. Zoveel, dat hij ze in manden scheppen kon, zoveel in een mand en zoveel manden, maakt de somma van Maar die vermogens zijn versplin terd en versmolten en in de jaren vóór de oorlog waren de toestanden zo ge wijzigd, dat de bazen harder werkten dan het ontslagen personeel, dat met het vorstelijk inkomen van elf, twaalf guldens thuis kwam. Vooral de klei nere tuinbouwbedrijfjes waren slaven- domeinen geworden. EMIGRATIE JAAR. VOOR ZESTIG Syxma schudde het hoofd. „O nee; hij dronk al vóór hij haar had ontmoet. Dat heeft hem stellig ook zijn baan gekost aan de legatie. Ik vond het gewoon een pathologisch geval; als ik oom was geweest dan had ik, als hij nuchter was, eens met hem gepraat en hem dan eens naar n zenuwarts of zoiets gebracht „Ja, misschien had dat geholpen. Maar als er dan geen liefdesgeschiede nis in het spel is, kan het dan ook we zen, dat iemand om een andere reden belang had bij zijn dood?" „Financiëel belang bedoelt u?" „Bij voorbeeld. Uw oom vertelde mo dat hij zeer gefortuneerd was". „Jawel, dat is hij tenminste ge weest. Of hij het nog was, weet ik niet". „Heeft u reden om daaraan te twij felen?" „Wel een beetje. Ik ben hier een dag of tien en hij heeft me al twee maal geld ter leen gevraagd". „Grote bedragen?" „Betrekkelijk. De eerste keer hon derd gulden en de tweede keer vijf honderd" „En heeft u hem dat gegeven?' „Die honderd wel maar die vijfhon derd had ik niet bij me". „Dus die heeft hij niet gehad?" „Nee, van mij tenminste niet". „Wanneer vroeg hij om die vijfhon derd?" „Eergisteren en toen was hij 's mid dags bij uitzondering eens nuchter". „U weet niet of hij een testament heeft nagelaten?" '„Nee. En als dat niet het geval is, dan is*zijn zuster universeel erfgena me". „Ja dat spreekt. Kent u die zwa ger?" „Nee, dat is een sjap" „Die onderhoudt helemaal geen re latie met de familie?" „Nee." „Ook niet met de vermoorde?" „Nou; daar zou ik geen nee op dur ven zeggen. Toen ik de eerste dag hier was heeft hij wel gepoogd Jacques te spreken te krijgen, maar dat is toen niet doorgegaan. Maar toen zei Jacques wel „Is die daar nu alweer „of zo iets, waaruit je zou kunnen afleiden, dat hij al eens eerder was geweest!" „Juist. Heeft u daarna nog met uw nref over dat mislukte bezoek gespro ken?" „Nee. Hij had trouwens helemaal geen neiging om tegenover mij ver trouwelijk te zijn en mij interesseer den zijn omstandigheden niet bijster" „Maar als hij geld nodig had wist hij u toch wel te vinden!" „Ja, dat* is een bekend verschijnsel! Dat mensen die in financiële nood ver keren al hun gevoel van eigenwaarde maar over boord gooien!" „Meneer Syxma", sprak Bunt „al met al krijg ik de indruk dat de ver moorde geen hoogstaand mens was" „De mortuus nil nisi bene", ant woordde Syxma glimlachend. „Ja, dat is een phase voor het kerk hof bij het open graf maar in een moordzaak als deze moeten we voor al de '•ealiteit niet schuwen!" „Dat ben ik met u eens". „Gelooft u dat de vermoorde instaat geweest is om op een of andere ma nier een gemene streek uit te halen?" Syxma antwoordde niet dadelijk. „Tja, sprak hij dan", dat is wel een beetje een gewetensvraag! Maar ais ik heel openhartig moet zijn, dan ant woord ik toch: Ja. Ik vond herr. om 't maar ronduit te zeggen een nare vent, een mispunt, eigenlijk!" „Juist" sprak Bunt die nu weer even nadacht „Meneer Syxma. Ik zou graag het terrein van de moordaan slag eens willen opnemen. Is u bereid me dat te wijzen?" „Zeer zeker". „Ik heb een motor met zijspan hier vlagbij staan op de gracht. Zoudt u in de zijspan willen plaats nemen?" „Met plezier; ik wil ook wel op de duo; ik ben zelf motorrijder". „Dan moesten we maar dadcliU gaan" sprak Bunt. „Het is nu nog goed en droog weer cn gaat het rege nen, dan heeft het minder zin. Maar dan dien ik uw oom toch we1, even ts zeggen dat ik wegga" „Dat zal ik wel even doen, 'n ogen blik" sprak Syxma. Vijf minuten later reed de politie motor met zijspan de gracht af en he reikte weldra met de rechercheur De Groot aan het stuur, Bunt op de duo en Syxma in de zijspan, de Leidsche straat en via de Overtoom de Amstel- veense weg. V „Daarginds, dat eerste zijwegje, daar is het", zei Syxma, toen de motor enige ogenblikken zwaar door het rulle zand van de ruiterweg had gezwoegd. „Stop!" bevat Bunt. „Dan gaan we er hier uit". „O juist", sprak hij toen hij en Syxma naast elkaar verder gingen, terwijl de Groot bij de motor bleef, „hier zijn de indrukken van paarden hoeven, allemaal in één richting... ja, ja en hier is dat zijwegje.... precies en daar vooruit zien we de paardenhoeven ook in de richting naar ons toe ko men". „Zeker, toen Jacques niet verscheen en wel zijn paard, zijn we tot hier de zelfde weg weer teruggereden", sprak Syxma. ,.En hier is blijkbaar een hele reünie van paarden geweest", zei Bunt „Klopt", daar is mijn nicht Constan- ce met de paarden blijven staan". "•"ordt vervolgd Maar de crisisjaren waren de eerste slechte jaren niet, die de tuinbouw te verduren kreeg. Een zestig jaar geleden werd er ook met dat bijltje gehakt, dat de spaanders er af vlogen. Het land was toen waardeloos en nog komt men op de kadastrale kaarten namen tegen als de Bijl, de Doofpot, Drieguldensland, en legio dito, die hun ontstaan danken aan het feit, dat de betroffen akker in andere handen overging voor het genoemde voorwerp of som Menigéén, zowel tuinder als knecht, waagde in die tijd de sprong naar Ca nada of Amerika. En na de laatste oorlog waren het de zoons en klein zoons van deze emigranten, die spon taan het benarde moederland, dat zij nopit gezien hadden, te hulp kwamen wat ze konden. EN MISSCHIEN STRAKS.... De tuinbouwarbeider heeft thans een vrije Zaterdagmiddag, kan zich beroe pen op een arbeidscontract, is sociaal verzekerd.een acht-urige werkdag komt ook. Het is niet meer zo, dat een boer een onontwikkelde bruut ls, een goede boer-zijn vraagt steeds meer aan practische ervaring en theoretische ontwikkeling. Het goede, dat in het oude stak, niet verguizend en het nieuwe wantrou wend beproevend,, dat is de tuinder eigen. Luisteren naar velerlei mening en zich een eigen overtuiging vor mend, dat is de boer. Open, hard, wat ruw en soms zelfs onbehouwen, dat is de Westfries. Eki in de toekomst als de kleine eenmansbedrijfj es tot grote coöpera tieve bedrijven zijn omgesmeed, als het lijfsgebeul door de machines overbo dig zal zün geworden, dan zal mis schien een nieuwe, hechte structuur de sociale verwatering van het heden vervangen. Dan zal dit woord beleefd worden, zoals het honderd en tot voor vijftig jaar beleefd werd. „Ter wille van een boer, die ploegt. Besta de wereld voort! Hoe groot het aantal paarden is, dat de Duitsers tijdens de oorlog uit Ne derland hebben geroofd, zal wel nooit precies kunnen worden vastgesteld, maar zeker loopt het in de tiendui-' zenden. Het allerbeste stamboekmateriaal van de inlandse fokkerij werd daarbij niet gespaard. De pogingen, direct na de bevrijding aangewend om een aantal gelijkwaar dige fokmerries uit Duitsland terug te krijgen, leden alle schipbreuk. Neder land kreeg paarden terug, maar niet het waardevolle materiaal voor de fokkerij. Eerst thans, twee jaar na de bevrij ding zal er een kleine restitutie plaats hebben. Naar wij vernemen, zal bin nenkort een commissie naar Olden- burg vertrekken om daar, met mede werking van het Oldenburgs stam boek, een 50-tal paarden uit te zoeken ter gedeeltelijke vervanging van de medegenomen paarden. Nederland moet een gemiddelde prijs van onge veer f 3000,— voor deze paarden be talen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1947 | | pagina 3