Welke rol speelde v. d. Burg? In de Nieuwe Kerk klonk de „Last Post" Vragen, die een antwoord eisen Plan-Marshall zal 12 a 17 milliard dollar kosten Weerbericht Nieuwe Minister benoemd De heer L. Görzel Maandag 10 Nov. '47 70ste Jaargang No. 7657 Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna Schijnwerpers op de Alkmaarse P R.A. Appèl aan de doden, maning aan de levenden Arrestatie in verband met moord op Veldmaarschalk Rommel Extra brandstoffen voor grote gezinnen Militaire staatsgreep in Siam Conflict in Franse vakbeweging Reeds 10.000 doden in Egypte BUREAU: Koningstraat 7880 Den Helder Telefoon 2345 Postgiro 434000 (t.n.v. N.V Ver. Noord. Dagbl. i.o. Alkmaar). Bank: Hoornse Crediet- en Effectenbank. Alkmaar. Dir.: J. Bijlsma HELDËRSE COURANT TARIEVEN: Advertenties: 16 cent per millimeter. Familieberichten 20 cent per m.m Kleine ad vertenties („Juttertjes") lot 15 woorden Lelk woord meer 5 cent Abonnementen: per kwartaal 3.90. Wrnd Hoofdredacteur: Jac. Broersen, Rayonredacteur C. A. Dekkers li De naam v. d. Burg behoort on getwijfeld tot die, welke na de bevrijding in Alkmaar en omge ving het meest zün genoemd. Om deze naam werden allerlei ver halen geweven, die eerst fluiste rend van mond tot mond gingen. Eerst werd in bedekte termen op bepaalde feiten gezinspeeld, later gebeurde dit meer openljjk. Alles wat gefluisterd of gezegd werd, kwam hierop neer, dat v. d. Burg in bezettingstijd bepaalde activi teiten aan de dag zou hebben ge legd, waardoor zjjn aanstelling bjj de P.R.A. in een min of meer eigenaardig daglicht zou komen te staan. Aanvankelijk hebben wij aan dit alles geen bijzondere aandacht ge schonken, overtuigd als we waren, dat het „men zegt" over het algemeen geen al te betrouwbare bron mag worden genoemd en dat wie aan de weg timmert, zoals in dit geval rechercheur v. d. Burg, steeds aan critlek onderhevig is. Anders werd dit echter, toen men ons concrete fei ten ging noemen, toen er aandrang werd geoefend op publiciteit en toen cns de overtuiging gewerd, dat zo wy ons afzijdig zouden houden c'eze zaak van andere zijde aanhangig zou worden gemaakt. Toen achtten wij het tijdstip gekomen om, uit een oog punt van algemeen belang, c«e vraag op te werpen, of en in hoeverre de man, die zich voor kort zag aange steld tot hoofd van de Alkmaarse ï'.R.A., hier al dan niet als hef slacht offer van lasterlijke aantijgingen moet worden gezien. Om te beginnen: dit onderzoek ls verre van eenvoudig geweest en om vangrijk was het ook. Aanknopings punten waren er genoeg en er wer den tal van namen genoemd van mensen, die in bezettingstijd de dupe zouden zijn geworden van v. d. Burgs activiteit. Wij hebben verscheidene adressen opgezocht, waarbij het soms moeilijk was de getuigen vrijuit te laten spreken. In een enkel geval werden onze bedoelingen gewan trouwd en In een ander geval was er weer sprake van schrijnende wonden, waaraan liever niet werd geraakt. Was het wantrouwen echter wegge nomen en het leed weer enigermate gestild, was er geen terughouding rneer dan noemde men weer andere na men, die een nieuw aanknopingspunt moesten zijn. Veelal is hiervan door ons geen gebruik gemaakt, omdat de redactie nu éénmaal niet is een re cherchebureau en omdat het mate riaal, waarover we op een gegeven moment beschikten, ruim voldoende moest worden geacht om tot een con clusie te komen in deze précaire aan gelegenheid. MENSEN, DIE NIET WEER KEERDEN. Wij hebben gezegd, een aantal vragen te zullen stellen. Welnu, hier is de eerstel welke gegevens berusten in het politionele- en P.R. A.-archief met betrekking tot Mar- garetha Starchel en tot welk resultaat heeft het onderzoek in deze affaire geleid? Margaretha Starchel was een Oos tenrijks meisje, dat vanaf haar elfde jaar in Nederland had gewoond. In October '40 kwam zij, door bemidde ling van enige broeders van Jehova getuigen, tijdelijk onderdak bij Gerrit Johan Helsdingen, een oude visser, die met zijn vrouw aan het Heilooër Dijkje woont. Het meisje hielp hier het huishouden en ging ook wel naar Alkmaar, waar zij met bijbeltjes en circulaires langs de huizen liep. Uit voerig heeft de oude visser ons ver teld, hoe v. d. Burg zich op Zondag 6 Juli '41 per motor met zijspan te zijnen huize heeft vervoegd met de mededeling, dat Grethg, die ook bij hem aan huis lectuur had aangebo den, naar het politiebureau was over gebracht. Blijkbaar heeft men haar daar dadelijk weer vrijgelaten, want zij kwam juist aanlopen, toen v. d. Burg, die in haar kamer een onder zoek had ingesteld, vertrekken zou. Hij waarschuwde het meisje, zich niet meer met de J.G. in te laten en dreig de met het concentratiekamp. De Donderdagavond daarop kwam hij weer terug, maar toen was Gretha niet thuis. Hij verzocht bij deze ge legenheid haar niets van dit bezoek te zeggen. De daaropvolgende Zater dagmorgen van Helsdingen was toen afwezig heeft hij haar weg gehaald. ,,'s Middags", aldus de visser, „ben ik dadelijk naar het politiebureau ge gaan om naar Gretha te vragen. Van een agent op leeftijd kreeg ik ten antwoord: „Die zie je nooit meer terugHet meisje is overge bracht naar de Euterpestraat in Am sterdam en daarop naar de Wete- rngschans. Haar moeder, die in Bel gië woonde, zond later bericht, dat het meisje op 6 Februari '43 in een concentratiekamp aan longontsteking was overleden". „Ik vond dit van v. d. Burg een lage zet, want hy had gelegenheid genoeg, het meisje te waarschuwen. Zijn hele doen en laten was er echter op gericht, haar te pakken". Aldus Van Helsdingen. De verklaringen, welke de vrouw van de visser ons hierover aflegde, sluiten hierop geheel aan. VAN BED GELICHT. Geval nummer twee. We hebben dezer dagen een bezoek gebracht aan de familie Meeldijk aan het Visserspad te Noord-Scharwoude, destijds bestaande uit vader, móe der en twee zoons. Destijds, want Ger\ t, de jongste, is aan het gezin ontrukt en men weet niet, of hij nog wel in leven is. Gerrit diende de zaak der bevrij ding door de verspreiding van illegale pamfletten (De Waarheid) en hij maakte deel uit van een verzets groep. Eén der leden van deze groep werd gegrepen en sloeg in Amster dam door, waardoor de S.D. Gerrit op het spoor kwam. De gevolgen bleven niet uit. Op 2 Februari 1943 om ongeveer één uur i\ de nacht stopte bij het Visserspad een auto, die de belendende huizen In een verblindend licht zette. Niemand van het gezin Meeldijk vermoedde, waarom het ging. Wel werd een aan tal krantjes nog vlug verstopt, doch de beide zoons, die op een boven- kf mertje sliepen, waarsehuwde men niet. Er werd huiszoeking verricht door v. d. Burg, samen met de agent der gemeentepolitie van Noord-Schar voude v. d. Mats, die later bevorderd is tot brigadier met als standplaats Weesp. Gerrit lag rustig te slapen, werd De commissie van President Truman voor steun aan het buitenland be staande uit 19 „vooraanstaande bur gers" onder voorzitterschap van Harri- man, minister van handel heeft de inhoud gepubliceerd van een rapport, dat de aanbevelingen der commissie bevat. Voorgesteld wordt, dat de V.S. voor het eerste jaar van het plan-Mars hall ongeveer 5750 millioen dollar zul len lenen of schenken aan de 16 lan den, die op de conferentie te Parijs ver tegenwoordigd waren. De totale kosten voor de uitvoering van het plan-Marshall worden op 12 k 17 milliard dollar geraamd. De commissie neemt krachtig stelling tegen het voorstel, aan de Amerikaan se hulpverlening de voorwaarde te ver binden, dat de ontvangende landen geen socialistische politiek mogen voe ren. Voorgesteld wordt 'n geheel nieuw Amerikaans regeringsbureau ter behe ring van het plan-Marshall te stichten met vertegenwoordigers in elk ontvan gend land en een hoofd in Europa. Een congres-commissie zou het congres op de hoogte moeten houden van de uit voering van 't plan-Marshall. De Ame rikaanse zakenwereld, industrie, finan ciën, landbouw en vakverenigingen zouden het herstelbureau van advies moeten dienen door middel van een be stuursraad, waarin de minister van Buitenlandse Zaken zitting zal hebben, en een advies-commissie. van zijn bed gelicht en naar Amster dam gebracht, vanwaar hij vla Vught naar Dachau werd vervoerd. De zoon Jan werd ongemoeid ge laten en hij, samen met zijn vader. •aren getuige van het hele voorval. De moeder lag destijds ziek te bed. De familie heeft door brieven door lopend contact met Gerrit gehad. De laatste berichten dateren van Fe bruari '45, toen hij nog gezond was. Nadien is geen levensteken meer ge hoord. NOG MEERDERE NAMEN. Wij hebben nog meerdere namen op ons lijstje staan. In een volgend artikel zullen wfl hier nog een greep uit doen. Er zjjn mede andere dingen, waaromtrent het publiek in het duis ter tast. Men fluistert niet meer, doch men spreekt er openlijk van. Het ls hierom, dat wij nogmaals aandringen op één ding: dat het licht der open baarheid hierover schjjne en dat er recht worde gedaan aan wie dit toe komt. Aardappelen op de bon in Engeland De Britse minister van Voedselvoor ziening, John Strachey, heeft meege deeld, dat met ingang van Zondag j.1. de aardappelen zijn gedistribueerd. Het standaardrantsoen zal drie Engel se ponden per week bedragen. Strachey deelde voorts mede. dat het rantsoen chocolade en suikerwerk van vier tot drie ounces per week zal wor den verlaagd. Onder geloei van scheepshoorns en hoog opschietende waterstralen is de Nieuw-Amsterdam in New-York aangekomen, waar het door tal van Nederlandse en Amerikaanse autoriteiten werd verwelkomd. De kapitein A. Dekema wordt door de Nederlandse Ambassadeur, Dr. van Kleffens, begroet. IETS MINDER ZACHT. Weersverwachting, geldig tot he denavond: Matige, voornamelijk aan de kust nu en dan krachtige wind tussen Zuidwest en West. Zwaar be wolkt met enkele verspreide op klaringen en tijdelijk enige regen. NOODWEER TE NEW YORK. Te New York en omgeving heeft Zondag een hevig noodweer gewoed. De stormwind bereikte een snelheid van bijna 100 kilometer per uur en ging gepaard met wolkbreuken. KONING PAUL VAN GRIEKENLAND LIJDT AAN TYPHUS. Na een nieuw bloedonderzoek is vastgesteld, dat Koning Paul van Griekenland niet aan paratyphus, doch aan typhus lijdt, zo wordt van betrouw bare zijde vernomen. Allen, die de Nieuwe Kerk te Amsterdam tot de laatste plaats vul den, rezen van hun zetels op, toen de „Last Post" weerklonk, het appèl aan de doden en de maning aan de levenden om de millioenen gesneu velden en de zaak van vrijheid en rechtvaardigheid, waarvoor zij vielen niet te vergeten. Onder auspiciën van het Nederlands oorlogsgravencomité en in samenwer king met de wereldomroep PCJ werd gistermiddag de dag van het oorlogs graf. de herinnering aan de geallieer de doden van twee wereldoorlogen, plechtig gevierd in een herdenkings dienst, waar de diplomatieke, militaire en consulaire vertegenwoordigers van de landen die zich tegen de overheer sing van de totalitaire staten hebben verzet, aanwezig waren. Voor de preekstoel stond, overdekt met een zwarte lijkwade, een katafalk, waarbij militairen van de vier leger onderdelen: zeemacht, mariniers, land macht en luchtstrijdkrachten de wacht hadden betrokken en in onbeweeglijk heid de eer bewezen aan de doden, biar hier symbolisch lagen opgebaard, beschenen door het flakkerende licht van vier kandelabers. EEN ZEE VAN LEED. De Rev. C. Edward Elton van de Church of England sprak naar aan- W* S&i 4 i m m.**- 1 Minister Mansholt heeft een plan ontworpen voor ruilverkaveling in ons land. Hierdoor hoopt men enige duizenden hectaren vruchtbaar land te winnen. Men is begonnen met het voormalige eiland Mieringen. Oude sloten en afwateringen worden gedicht en nieuwe gegraven. Hier een foto tijdens de werkzaamheden leiding van Paulus' brief aan de Co- lossensen. „Heden gaan de gedachten van velen over de gehele wereld uit naar de ge sneuvelden, die hun plicht deden. Ook in Nederland, waar hun graven zijn, die worden verzorgd door kinderen en families uit dankbaarheid voor het offer, dat zij brachten. Zo zijn de ge dachten van duizenden heden op Ne derland gericht. Wij leven in de tijd van de wederopbouw, die de gesneu velden mogelijk maakten, aldus spre ker, maar deze wederopbouw moet geschieden in de geest van liefde, zo als Jezus Christus ons die leerde en niet vertroebeld door nationale zelf zucht De toekomst is vol onzekerheid en toch zijn over de graven der sol daten banden van vriendschap en ver trouwen gelegd, die op de juiste wijze gecultiveerd, geen reden voor angst in die toekomst wettigen. De schrijver A. den Doolaard droeg daarop twee gedichten voor, het eerste van de in Tunis gesneuvelde Richard Spender „Het Bataljon der valscherm springers", het tweede van Charles Peguy, die het leven liet in de slag aan de Marne, „Heureux ceux qui sont mort". De majoor-hoofdaalmoezenier, Pater L A. M. Goossens, zeide in zijn toe spraak, dat het totale leed van deze oorlog niet is te registreren, het is een grote zee van bitter leed, doch het» mysterie van dit leed en van de vele doden blijft voor vele mensen ver borgen. Bij hen is slechts uiterlijke conventie, geen innerlijke bewogen heid, want als men zelf niet weet te strijden voor een ideaal, begrijpt men het offer niet. Ds. W. van Limburgh, Ned. Herv. predikant te Amsterdam, voelde zich in gedachten met ontbloot hoofd staan op een oorlogskerkhof met de rijen graven, die ons toeroepen „vergeet ons niet". Maar behalve naar hen, gaan onze gedachten uit naar degenen die hun geliefden verloren. Het is sym bolisch, zeide ds. van Limburgh, dat deze bijeenkomst in een kerk wordt gehouden, want de strijd tegen natio- naal-socialisme en fascisme, waarvoor 15 millioen geallieerde soldaten hun leven gaven, was de strijd van Christus tegen de anti-christ. Nadat Den Doolaard een gedicht van Ben van Eysselstein „De ballade van Macbain", had voorgedragen, kwamen padvinders de kransen aandragen, die de vertegenwoordigers der geallieerde land en aan de voet van de katafalk neerlegden. Het blazen van de „Last Post" werd gevolgd door het gezamenlijk uit spreken van het „Onze Vader" en het zingen van Gezang 293. Nieuw model rantsoenbonnen textiel Met ingang van 1 November j.1. zijn rantsoenbonnen voor textiel van nieuw model in gebruik genomen. Deze nieuwe bonnen zijn uitgevoerd in de kleuren blauw-grijs met oranje (waar de 1 punt) en blauw-grijs met groen (waarde 10 punten). De opdruk is in groene letter uitgevoerd. In de linker bovenhoek bevindt zich een letter D gevolgd door een getal. Deze bonnen zijn evenals de thans in omloop zijnde bonnen der C-serie tot nader aankon diging geldig. Geen Kamerverkiezingen vóór 1 April 1948 Een aantal gemeenten heeft met het oog op de werkzaamheden voor het samenstellen van de nieuwe kiezers lijst aan de minister van Binnenlandse Zaken de vraag gesteld, wanneer on geveer de verkiezing voor de leden van de Tweede Kamer der Staten-Ge- neraal te verwachten is, gesteld, dat de voorgenomen grondwetswijziging tot Kamerontbinding aanleiding geeft. In antwoord hierop heeft de minis ter medegedeeld, dat verwacht mag worden, dat deze verkiezing niet vóór 11 April 1948, de datum waarop de nieuwe kiezerslijst van kracht wordt, zal geschieden. Prinses Marijke weer thuis Naar wij vernemen, is Prinses Ma rijke, die kort geleden voor een nabe handeling in het gasthuis voor ooglij ders te Utrecht werd opgenomen, thans weer op Paleis Soestdijk terug gekeerd. Naar verluidt is de voormalige lui tenant-generaal Ernst Maisel, op ver zoek van het zuiveringstribunaal te Berchtesgaden, gearresteerd onder ver denking van medeplichtigheid aan moord op Veldmaarschalk Rommel, be velhebber van het Duitse Afrika- corps. Deze moord zou op order van Hitier uitgevoerd zijn. Rommel overleed op 14 October '44, toen hij herstellende was van de ver wondingen, opgelopen bij een beschie ting van zijn auto door een Amerikaan se jager aan het westelijk front. Hitier zou hem een flesje vergif hebben doen toekomen met de boodschap, dat hij 'n begrafenis met militaire eer zou krijgen wanneer hij de hand aan zichzelf zou slaan, en dat in dat geval zijn familie leden gespaard zouden blijven, doch dat hij vermoord zou worden wanneer hij het niet zelf deed. Rommel zou in ongenade gevallen zijn doordat hij was uitgekomen voor zijn eigen realistische kijk op het verloop van de strijd. Volgens de weduwe van Rommel kwam generaal Maisel tezamen met ge neraal Burgdorf, Hitiers adjudant, op de dag van Rommels overlijden op be zoek in zijn huis bij Ulm. Nadat Rom mel met hen gesproken had zeide hij zijn vrouw, dat hij nog maar een kwar tier te leven had en dat de generaals hem op order van Hitier vergif ge bracht hadden. Hij verklaarde bereid te zijn voor het volksgerecht te ver schijnen, doch er van overtuigd te zijn dat hij nooit in Berlijn zou aankomen. Met de twee generaals vertrok hij in 'n auto en later hoorde zijn echtgenote, dat hij naar het ziekenhuis te Ulm ge bracht was dood. Rommel werd met militaire eer begraven. Bij Kon. Besl. is tot minister zon der portefeuille benoemd de heer L. Götzen, thans hoofd van de 2e afde ling van het Ministerie van Overzese Gebiedsdelen en oud-directeur van 't departement van Financiën te Bata via. De heer Götzen ''al niet belast zijn met de leiding van een ministe rieel departement, doch zjjn taak vin den binnen 't kader van het Minis terie van Overzese Gebiedsdelen. De bedoeling zit hierbij voor om aan de nieuwe minister in het bijzonder de behartiging toe te vertrouwen van de financiële en economische vraagstuk ken, waarvan de verzorging tot het werkterrein van dit ministerie behoort. De juiste taakverdeling zal een aan gelegenheid zijn van onderling overleg tussen de minister van Overzese Ge biedsdelen en de heer Götzen. Ten be hoeve van de voorbereiding van de staatkundige hervormingen zijn geen verdere voorzieningen nodig. Dank zij de benoeming van deze nieuwe minister voor financiële en eco nomische aangelegenheden, zal de min. van O. G. zich meer kunnen wijden aan de staatkundige vraagstukken, zulks in samenwerking met de minis ter-president, die als minister van Al gemene Zaken ruimer gelegenheid heeft gekregen om aan de staatkundige hervormingen leiding te geven. Het C. D. K. deelt mede, dat aan gezinnen, welke op 1 November j.1. uit acht of meer personen be stonden, binnenkort rantsoenbon nen zullen worden uitgereikt voor twee eenheden brandstoffen. Deze rantsoenbonnen zijn te be schouwen als een toeslag op de reeds eerder verstrekte gezinskaart. Inwo- nenden, familie en personeelsleden mogen in dit minimum van acht per sonen worden medegerekend, mits aan deze personen niet reeds eerder een brandstoffenkaart voor kamerbewoners werd uitgereikt. Datum en plaats van uitreiking van deze toeslagbonnen zullen door de plaatselijke distributie diensten nader worden bekendgemaakt Eenheden van het Siamese leger on der leiding van Maarschalk Phiboen hebben in de vroege morgenuren van Zondag door een staatsgreep de rege ringsmacht in Siam in handen geno men. In bekendmakingen aan de bevolking heeft Maarschalk Phiboen verklaard, dat ervaren bestuurders in hun ambt zullen worden hersteld en dat de moei lijkheden in het land spoedig zullen worden opgelost. Hij deed een beroep op de bevolking om rustig aan het werk te blijven. Zondag is een conflict in de Franse vakbeweging aan het licht getreden, doordat ongeveer 200 leden van de C. G. T. (het Algemene Franse Vak verbond), waarin de communisten de leiding hebben, verklaard hebben, dat de C. .G T. door de communisten voor politieke doeleinden gebruikt worderj Zij spraken tevens openlijk hun goed keuring uit over het plan-Marshall en besloten .stappen te nemen voor de democratisering der C. G. T." Na zeven weken bedraagt het aantal sterfgevallen in verband met de cho- lera-epidemie in Egypte tienduizend. Volgens het laatste communiqué zijn er weer 275 nieuwe gevallen gemeld, waardoor het officieel bekende aantal cholerapatiënten sinds het uitbreken van de epidemie de 20.000 heeft over schreden. Eerste vrouwelijke rechter Te Den Haag heeft mr. rechter van Maarseveen, minister van Justitie me degedeeld, dat de benoeming heeft plaats gehad van de eerste vrouwe lijke rechter in Nederland, de benoe ming namelijk van mej. mr. dr. J. C. Hudig tot rechter in de rechtbank te Rotterdam. Deze benoeming noemde de minister een experiment, maar hij was ervan overtuigd, dat de toekomst zal uitwij zen, dat deze benoeming een nieuwe stap vormt in de richting van een verantwoorde en noodzakelijke ont wikkeling van ons Nederlands rechts bestel.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1947 | | pagina 1