VüiitcuSz
ZES
a.J.F.Thorbecke
ZWITSAL
DANSAVOND gehouden
Keizer Karei V gaf
toestemming tot bedijking
In October
Hutsspaarbank
LEERLING
KAPSTER
mm&M
,Jz dierbaar hoopje mens, nu gaat je vader je eens even
verzorgen. Hier zijn de toverdozen die je kent van elke
dag en daar ben jij - met een babyhoofd vol onbestemde
twijfel. Bang dat pappie er niets van terecht brengt?
Kom kom, gun hem het plezier en denk maar: Als hij
Zwitsal gebruikt, komt het altijd wel in orde. Want
dat weet je huidje uit ervaring, niet?"
Poeder Zeep Zalf - Babyolie
Honderd jaar polder Waard Nieuwland
Lief en leed uii een rijke en bewogen
historie
fiandkoufè kwaliteit
BIJZONDERE
afwezig Woensdag
«m
"Poeier
KGiï
erniet
tien
m
Niemeijer s p**rsmerk .«ome gau.ihee
HET MAATCORSET
VOOR IEDER FIGUUR
Abonneert U op dit blad
»ZWITSAL FABRIEKEN. APELDOORN
JUTTERTJES
Te koop gevraagd
Te huur gevraagd
Te huur aangeboden
Te koop aangeboden
Ruilen
Diversen
Binnen 7 weken
B Vul deze bon in, zend hem in open ^aam
couvert, woorop l'/a ct. postzegel,
v oon: Imovo Postbus 50 Hilversum. Adres
502e Staatsloterij
ADVERTEERT IN DIT BLAD
J
Hoewel men dezer dagen het eeuwfeest vierde van de polder „Waard
Nieuwland" is het toch niet de eerste maal, dat deze polder in de jaren 1846
1847 werd ingedijkt.
In 1400 werd deze polder voor het eerst ingedijkt. In 1502 brak de dijk door,
in 1532 weer ingedijkt om in 1683 het weer te begeven, totdat van 1844 tot
1847 de laatste indijking plaats vond.
Op 8 April 1532 gaf keizer Karei V aan enige poorters van Amsterdam
toestemming om deze landen te bedijken.
Wij willen ons echter bij de geschie
denis van de laatste honderd jaar be
palen.
In het jaar 1845 werd door de grond
eigenaren mr. Jac. van Hengel en Chr.
Jul. L. Portman aan Z. M. de Koning
Willem n concessie gevraagd voor de
buitendijkse gronden, genaamd Het
Nieuwland.
De eerste dijkgraaf en heemraden
waren mr. J. v. Hengel, C. C. van
Hall, F. Siewerts, N. Poel en J. Wijn.
Van 1847 tot 1865 zijn geen gege
vens van het bestuur in het archief
van de polder te vinden. Vanaf 1865
tot heden zijn de notulen van verga
deringen van hoofdingelanden en da-
gelijks bestuur keurig bijgehouden.
Moeilijkheden.
Na de bedijking ontstonden grote
moeilijkheden, o.a. voor wat betreft 't
bewerken en het vruchtbaar maken
van de grond en afwatering. Ook de
inkomsten voldeden in den beginne
niet aan de verwachtingen. De grond
bleek nog te zout en de dijken vor
derden jaarlijks nog grote uitgaven.
De ingelanden lieten dan ook weldra
de grond ongebruikt liggen en hielden
op met de voldoening der lasten.
Later werden de gronden over een
twintigtal personen verdeeld. De
slechte resultaten waren voor het
grootste deel het gevolg van het ge
brek aan landbouwkennis. Men maak
te b.v. de fout het land te vroeg aan
te pakken. Men kon niet gaan ploe
gen en besloot om het te laten spit
ten voor 35.40.— per bunder.
Men vermoedt, dat er in die jaren
ongeveer 250 bunder werd bezaaid.
Tarwe en gerst ging niet zo goed,
koolzaad wel. De onzuivere opbrengst
was pl.m. 4000.
Op voorstel van de heer H. Bosker,
die in Februari 1849 het bestuur
kreeg over 100 bunder van de polder
Nieuwland, werden sloten en greppels
gegraven en de schotwallen geslecht.
Dit bleek betere resultaten op te le
veren, doch door de slechte bemaling
werd het doel niet volkomen bereikt.
Toen werd er 300 bunder bezaaid,
wat een onzuivere opbrengst gaf van
19.346.—.
Het eerste tijdvak eindigde in 1852.
Toen werd de polder in vijf percelen
verhuurd. Direct begon men met het
graven van sloten en greppels ten
einde de waterstand te verbeteren. In
1853 werd een tweede watermolen ge
bouwd. Deze landverbetering heeft
heel wat werk vereist, soms taste men
mis, andere malen bleek men heel
juist gezien te hebben. En de resul
taten bleven niet uit!
In 1868 zijn er van de 418 bunders
land in de polder 143 bunder ver
huurd voor vlasbouw tegen een prijs
van 275ƒ345 per bunder. Van
land, waarop vroeger weinig groeide,
werd toen 20 d. 30 mud tarwe ge
oogst. De gehele polder had toen een
waarde van ƒ460.000.
Zo had men ruim 20 jaar nodig om
de polder te herschapen in een „tuin".
Plannen Wieringermeer.
Op 2 Januari 1869 werd een com
missie in het leven geroepen ter
raming van de voorlopige kosten tot
droogmaking van de Wieringer
meer, die een subsidie van 250.
ontving.
In de vergadering van 26 Mei 1871
werd besloten aan de polderdijk nabij
de Kaap een gedeelte met steen te
verhogen.
Op 23 Maart 1880 vernam het pol
derbestuur van de Minister van Fi
nanciën en Waterstaat, dat het er met
de onderzoekingen tot indijking van
de Wieringermeer zeer gunstig voor
stond.
Bewogen vergadering.
Op 14 November Ï891 kwam het
dagelijks bestuur in vergadering bij
Bovenstaande foto toont ons een z.g. „Meekrabhoeve", genoemd naar de
plant „meekrab", die voorheen in de polderwaard Nieuwland werd gedroogd
en tot verf verwerkt.
een. Het werd een zeer bewogen
samenzijn, daar de voorzitter een door
notaris Van der Speek Obreen aan de
Ged. Statenfcvan Noord-Holland ge
richte brief voorlas. Daarin werd
gesuggereerd het heemraadschap Wie-
ringen en de polder Waard Nieuwland
te verenigen. Hiertegen werd eensge
zind protest aangetekend in een op
deze vergadering opgesteld schrijven
aan Ged. Staten. „Men wilde de be
langen „des polders" niet in handen
spelen van bestuurders, die geen eige
naars zijn in de polder Waard Nieuw
land. Het zou noodlottige gevolgen
kunnen hebben."
Tram en postboot.
Om het goede voorbeeld te geven
werd in de vergadering van 6 Sept.
1905 besloten ƒ1000.— aandelen
kapitaal en 1000.renteloos voor
schot te verlenen ten behoeve van
de aanleg van de tramweg Wierin
genSchagen. Men werd het na
breedvoerige discussies eens, dat aan
deze enorme vooruitgang in
het verkeer meegewerkt moest wor
den.
Nog goed liggen de reizen onder
dikwijls moeilijke omstandigheden
van Wieringen per postboot naar
Van Ewijcksluis en vandaar per
„trage en toch van gezelligheid
sprankelende tram" naar Schagen
in de herinnering.
„Tot 1916 valt omtrent de polder
niets bijzonders te vermelden. Wel
heeft de in 1914 uitgebroken wereld
oorlog de aandacht van het bestuur.
In de nacht van 13 op 14 Januari
1916 woedde een ongekend hevige
storm. De dijk hield het en de polder
bleef behouden. De dijk nabij Van
Ewijcksluis brak wel door en de Anna
Paulownapolder liep onder water met
alle ongelukkige gevolgen van dien.
Toen bleek verzwaring van de zeedijk
noodzakelijk. In 1929 viel de Wierin
germeer droog. Op 25 Juli 1931 kreeg
de machinefabriek Stork. Co. te
Hengelo opdracht de electrische be-
malingsinstallatie te leveren,
kreeg in 1932 haar bèslag. Daarmede
was een in de geschiedenis van de
polder belangrijk werk tot stand ge.
komen.
Het rustige leven en
Van 1937 tot 1940 valt er omtrent
de polder niet veel bijzonders te ver-
melden. „De ingelanden in de polder
ploegden en zaaiden rustig voort, hoe-
wel de wereldcrisis op de landbouw-
voortbrengselen in het algemeen ge-
ducht merkbaar was en onhoudbaar
dreigde te worden." Tengevolge van
de mobilisatie in 1939 werden vele
krachten aan de landbouw onttrokken
In April 1941 jubileerde de heer C.
J. Bosker in verband met zijn 40-
jarige ambtsjubileum.
7 Juli 1942 overleed de heer Bosker,
die jarenlang lijdende was geweest aan
een slepende ziekte. Met grote toewij
ding had de heer Bosker de belangen
van de polder gediend.
Tengevolge van een stagnatie in de
ontwatering dreigde de gehele polder
overstroomd te zullen worden. Met be
hulp van de aannemer Jan Bosker kon
een hulpbemaling ingesteld worden.
Het heemraadschap Wieringen ver
leende spontane medewerking. Op
deze wijze werd de polder voor een
groot onheil gespaard.
Het overzicht, dat de heer Mt.
Kooij, secretaris van de polder
Waard Nieuwland schreef, en waar
uit wij deze gegevens mochten put
ten, eindigt met deze opmerking:
„Wanneer wij deze polder in de
kop van Noord-Holland, klein en
enig in zijn soort, betreden, worden
wij vooral in de tijd van de op
groeiende gewassen telkens weer ge
troffen door zjjn schoonheid, nog
belangrijk vergroot, wanneer de
gouden zon hoog boven zijn akkers
schijnt
Ondertrouwd:
HENK MOESEER
en
MARRY RUITEN
op Dinsdag 11 November.
Huwelijksvoltrekking op
nader te bepalen datum.
Den Helder,
Jonkerstraat 44.
Wildervank,
Oosterdiep C 117.
Algemene
kennisgeving.
Heden overleed plot
seling onze geliefde
Man Vader, Behuwd-
en Grootvader, de Heer
W. YBES.
in de ouderdom van
76 jaar.
A. M. YBES—PATER
F. YBES
A. C. YBES—BONTES
M. MAKELAAR—
..YBES.
C. MAKELAAR.
A. KUIKEN—YBES
A. C. KUIKEN
en Kleinkinderen.
Den Helder 9 Nov. '47.
Vlamingstraat 14.
De begrafenis beeft
plaats Woensdag 13
Nov. 1947 n.m. 14.15
uur op de Algem. Be
graafplaats te Huis
duinen, gem. Den Hel
der. Vertrek vanuit
het sterfhuis Vlaming,
straat 14 n.m. 14 uur.
Met leedwezen geven
wij kennis van het
overlijden van onze
collega
M. H. SCHOLTENS.
Dat hij ruste in vrede.
Personeel
Torpedo-atelier.
KOEK BESCHUIT BISCUtTS CHOCOLADE
arts
GEVRAAGD
KAPSALON VAN OOYEN
Ruyghwegj 23.
Gevraagd
EERSTE KLAS
GROOTWERKER
voor atelier. Hoog loon.
Adres: \v. SEEBOLDT,
Koningstraat 30.
172 nieuwe
spaarders
Dame. b. b. h. h. vraagt
ONGEM.
ZIT. en SLAAPKAMER
zonder pension op goede,
stand. Br. onder no. 900
bureau van dit blad.
GELOER
4
...'■3 s
Zó zien de vliegtuigplaatjes eruit, die behoren bij
Niemeuer's Luchtvaart-Album: „Vliegende Vleu
gels". Een pracht Album dat op boeiende wijze de
stand van de huidige vl iegtuigbouw illustreert.Vele
bijzonderheden over de laatste en bekendste typen!
Het album is verkrijgbaar bij Uw kruidenier, of
wordt U, na toezending van f 2.25 per postwissel,
onder vermelding van het woord „Album" franco
toegezonden door Th. Niemeijer N.V., Groningen.
Waardebonnen die recht geven op de vliegtuig,
plaatjes zijn verpakt bij
Z.Z.2
OP DONDERDAG 13 NOVEMBER 1947
wordt in de MARINE CANTINE WILLEMSOORD
aan de Buitenhaven een
DANSMUZIEK wordt verzorgd door de
HAWAIIAN REVELLERS.
Aanvang 20 uur. Zaalopening 19 uur. Kaarten ver
krijgbaar aan het Bureau O. S. en O. MARVO tot
uiterlijk Woensdag 12 November 17 uur.
Onze corsetière Mevr. T. Walleboom. Molengracht 48, DEN
HELDER, Maandag. Dinsdag en Woensdag van 2-5 uur thuis.
De Adressen Bureau enz., uit
sluitend 's middags na v i e
uur!!!
Kisten en kistjes.
Singel 59.
Een lange leren broek, wil
ook wel ruilen. A Huizinga Pz
Warmoesstraat 55, Den Burg,
Texel.
Een damesfiets met lucht
banden. Br. nr 10, Boekhan
del Reij, Texel.
Een slaapkamertje, alleen
voor de Zondag; liefst op een
gracht. Br ond nr 903, Bur.
van dit blad.
Gem. kamers met pension
voor hoogstens vier personen.
Koningstraat 31; Tel. 2552.
Een melkwagen in goede
staat, gesch. v. melkh., groen-
tenh of petr.handel, f 225,— en
1 zwaar lederen hittuig met
vaste buikriem f 55,—; tev. te
koop een huiskamerlamp f 15,-
Goudsbloemstraat 35.
Z g a n. eiken dressoir f 115,
br. pluche mantel f 25,— (z.
p.), 3 pr kinderschoenen mt 29-
31 samen f 25, (ook apart) en
1 rieten poppenwagen 12,50
Adr.: Bur. van dit blad.
Drie grote boeien, goed voor
zinkstukken f 15,— en 400 gekl
tegels goed voor een gang
f 20,—. Adres: Bur. van dit
blad.
Wegens overclompeet zgan.
mod. speciale cokes-haard
kachel, kleur zwart, zonder
gebreken, f 120^—. Duinweg
17, Huisduinen.
Beste transportfiets m. tor
pedonaaf f 140,—. Te bevr
Bureau van dit blad.
Zgan. laken wintermantel
mt 40 f 50,— (z. p.) en donk.bl.
gabardine regenmantel mt 46
f 25,Violenstraat 51.
Bruine imitatie bontman
tel zonder punten f 30,—.
Boerhaavestraat 59.
Een als nieuw 2-pers. hou
ten ledikant f 35,— Specht
straat 5.
Een eiken dressoir f 40,en
m. oude kw. wintermantel
mt 40-42 f 25,— Weezenstr. 22.
Een 2-pers. ledikant f 10,—,
1 wandelwagentje f 15,3 3-
pits petr.stellen a f 10,— per
stuk, 5 l-pits gasstellen a f 7,50
per stel en 1 melkzeef f 10,
alles in prima staat. Te bevr
na 7 uur: adr.: H Kikkert,
Visstraat 88.
Een damesmantel si. p. bont
sjaal kraag f 30,1 dames
mantel zw. f 10,1 jacquet en
vest f 25,1 dynamo (80 V)
f 50,—, 2 condensators f 20,—. 1
eiken theeblad f 2,—, 1 kapstok
f 2,50, broekpers (electr.) f 8,
1 motorbroek w. d. f 20,—, 1
partij zakken f 6,en 1 stof
zuiger f 35,—. Bothastraat 3
van Delft's kinderwagen
crème f 45,—. 2e Vroonstraat
47, Den Helder.
Donkergrijze herenjas voor
oudere heer voor-oorl. kwal
zonder punten f 70,—. Na 2
uur. Adr.; Bur. van dit blad
Boodschappenmand t 10,— en
herenhandschoenen (Nappa)
f 16,—. Goverstraat 40.
Een donk.bl. kinderwagen
zgan. f 80,—. Na 7 uur.
Tuinstraat 29.
Woning Joubertstr. 47, huur
f 5,50, voor kl. woning,' huur
f 3,50 4,in Centrum.
Woningruil. Apeldoorn—Den
Helder. Inlichtingen bij Mil.
W mn., W Schaap, Kon. In
stituut.
Woning in Den Helder voor
een woning te Alkmaar B.-.
ond nr 898, Bur van dit 'blad.
Wed., 38 jaar, met 2 kind.
resp. 18 en 8 jaar, zoekt plaat
sing bij heer, 1 of 2 kinderen
geen bezwaar in Den Helder
of omgeving. Br. nr 899, Bur.
van dit blad.
Komen aanlopen: lichtgr.
kater. Terug te bek.; Woon
boot, K Linting, Hoofdgracht.
maakt U zélf rokjes en japonnen!
Uw kennissen zullen er verbaasd
over zijn I Wees nü zuinig en
modieus. LaatMiep Olff-van Boven
U thuis leren hoe ge Uw kle
ding maakt. 50 cent per les, die
U mag houden. Gratis proefles
als U de bon invult!
VOOR GRATIS PROEFLES
RR 29
IIMOVA1
Toegankelijk voor militairen in uniform
introducé.
met
BUREAU O. S. en O.-MARVO,
4c KLASSE le TREKKING - 10 NOVEMBER 1947
HOGE PRIJZEN
J 23.000 - 5379; 1.500 - 8670; t 1.000 - 11510; 19608; *490 - 3899.;
15680; 18972; 20675; 200 - 2244; 13911; 100 - 7805; 8008; 10892; 1!^^
«799: 13513: 14566; 18159; 18760
PRIJZEN VAN 64.—
1125 1135 1159 1207 1232 1237 1299 1326
1423 1433 1446 1449 1523 1528 1560 1561
1659 1684 1685 1692 1710
1925 1981 2014 2031 2046
2367 2402 2412
2628 2686 2939
1001 1010
1373 1386
1594 1G06
1803 1852
2250 2300
2576 2589
1025 1055 1125 1135 1159 1207
1407 1408 1423 1433 1446 1449
1652 1656 1659 1684 1Ö85 1692
1868 1897 1925 1981 2014 2031
2342 2357 2367 2402 2412 2416
2590 2624 2628 2686 2939 2941 2948
3005 3022 3032 3034 3056 3112 3162 3173 3175
3256 3274 3317 3337 3361 3372 3427 3434 3435
3690 3732 3745 3750 3757 3774 3791 3798 3853
4032 4062 4G75 4101 4136 4140 4146 4155 4203
4315 4357 4378 4388 4389 4396 4445 4492 4565
4691 4704 4726 4749 4798 4823 4861 4884 4976
5150 5151 5159 5168 5198 5210 5229 5239 5242
5353 5399 5450 5482 5496 5505 5527 5551 5631
5758 5775 5783 5812 5819 5824 5826 5837 5857
6072 6091 6158 6176 6283 6309 6350 6366 6373
6442 6490 6544 6573 6588 6633 6641 6659 6660
6739 C744 6797 6884 6931 6939 6957 6967 7003
7239 7261 7277 7350 7362 7404 7410 7411
7461 7467 7476 7480 7558 7563 7590
7792 7796 7815 7831 7868 7873 7935
1237
1528
1720 1747
2114 2117
1749
2130
2492
2985
3245
3656
3942
2424 2449 2458
2950 2971
3188 3240
3459 3526
3862 3928
4231 4262 4265
4640 4658 4679
4987 5066 5076
5263 5293 5312
5706 5719 5752
5894 5955 5960
81G2 8163 8242
8337 8360 8414
8728 8731 8752
6381
6705
7054
7425 7426
7593 7625 7661
7938 7948 7951
8247 8252 8253
8420 8538 8545
6401 6409 6430
6712 6721 67tf
7063 7086 7129
7427 7436 7449^
7672 7705 7780
7955 7971 8049
8255 8258 826»
8589 8608 861»,
öauö oota cao» ow" """j
8762 8785 8793 881S 8859 887»
8991 9089 9101 9109 9162 911»
9363 9424 9452 9456 9459 948*
9806 9823 9824 9864 9911 993'
8089 8095 8138 8161
8276 8280 8289 8333
8664 8667 8671 8674
8884 8885 8896 8911
9223 9242 9277 9294 9298 9318 9358
9516 9519 9527 9640 9761 D762 9771
9934 9947 9901 9991
10006 10141 10180 10193 10230 10273 10355 10445 10477 10484 10490 10503 1051»
ü!4! 105f9 10592 10619 10651 10665 10119 10824 10864 10868 10911 "2!?
1 023 11038 11054 11101 11167 11262 11274 11281 11430 11434 11445 11450 11521
11534 11561 11653 11668 11729 11753 11793 11808 11814 11832 11846 11863 U87S
liüi J222S Jü39 12042 12018 12083120991210612131 «is21222712251
2222,2222 22222 12389 1241112,211245012466 1248212529 12583 12658 222
214J 2116 12185 12816 12901 12008 12979 12986 13017 13019 13036 13051 1308»
2222 22222 .22 22 13259 13213 132,5 '3302135331354313556 i3ou7 mj
222! 12222 22 1TO1 13734 13743 38521392613945139461399a nou IJO»
1222 122? 12222 14260 1,205 1,201 1422214219 143081437614418 14422 1212
1222 12222 11522 4 14598 1465114656 14600 14672 14685 14692 1,1W 2222
14742 14749 1476? 14611 14904 14911 14922 14973 14974 15054 15065 15083 15101
15105 J511? 15122 15135 15140 15156 15108 15173 IC178 15186 15190 15204 1M28
15272 15293 13313 15403 15437 15452 15454 15513 15548 15578 15625 15627 15628
IsSS !IS! 1222' 15771 15781 15182 ,5era 15811 15822 15825 1S8£ !Sï?2
15908 15922 15951 15962 16005 16008 16013 16015 16030 16048 16137 16151 !611;
1222212222 16317 16324 163,0 16364 1631116384 10441 16461 16470 16,£
222! 225! 5S8 16605 16643 16700 16726 16826 16818 16880 16926 '5512 5221
22!! 2212 'I069 17092 1714211146 11156 11157 11116 11218 11228 1 212 22m
2225 2252 17338 11390 11401 11418 11465 114891149511548 11565 17225 522?
'25I4 17701 17130 17139 11145 17193 1182011649 17811 11904 17 Ü2 222»
225? £°3 18091 18181 18182 18196 18208 18216 18218 18262 18288 182!2 22»
£51 18241 -13310 18393 13461 184681880718516 18524 18557 18616 1B6£ 2222
18728 16741 18813 18825 18853 18863 18939 18960 18961 18962 18966 I9M7 905J
19127 19148 19199 19216 19236 19241 19266 19268 19269 15286 19303 19323 »33»
9469 19490 19496 19621 19629 19642 19654 19663 19666 19679 19681 19699 197»
22512 '2255 19959 19961 19965 20010 20670 20118 20126 20129 20148 52122 23
20232 20255 20286 20315 20367 20373 20446 20455 20470 20476 20485 20496 3050}
20502 205» 20553 20557 20578 20610 20637 20640 20664 20077 20704 20707 2071»
20755 207,7 20790 20804 20821 20881 20952 20984 21019 21021 21080 21084 2 1»
21149 21164 21190 21281 21315 21321 21344 21421 21448 21457 21486 21400 2
21522 21537 21547 21588 21602 21625 21627 21642 21672 21722 2172» H1» 21i'
21748 2TO4 21806 21813 21816 21859 21864 21908 21813 21942
