TRUMAN'S BOODSCHAP aan Amerikaans Congres HET CONGRES VERGADERT Tot hulp aan Europa en voorkoming der inflatie Weerbericht REDE VAN TRUMAN WEKTE VERRASSING Dinsdag J8 Nov. 1947 70e Jaargang no. 7664 Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna Uit de schaduw van vrees naar het licht der vrijheid Tegen Voüte in cassatie 4 jaar geëist Zware ontploffingen bij Tokio Broeder van de Gaulle burgemeester van Parijs Engeland verlaagt invoerrechten Grieks-Amerikaanse staf gevormd Senatoren en Afgevaardigden vergaten te applaudiseren Overeenstemming over verdeling van Palestina Lening van 300 millioen aan Canada Lt. Mountbatten zweert het roken af Duikboten met atoomenergie Han van Meegeren berust BUREAU: Koningstraat 7880 Den Helder Telefoon 2345 Postgironummer 449041 Dir.: J. Bijlsma TARIEVEN: Advertenties: 16 cent per millimeter Familieberichten 20 cent per m.m. Kleine ad vertenties („Juttertjes") tot 15 woorden f 1.elk woord meer 5 cent Abonnementen: per kwartaal 3.90. Wrnd Hoofdredacteur: Jac. Broersen, Rayonredacteur C. A. Dekkers President Truman heeft gisteren zijn boodschap betreffende hulp aan Eu ropa en zijn plannen voor het tegen gaan van inflatie in de V. S. zelf, tot de speciale zitting van het Congres gericht. Hij verklaarde, dat „wij wellicht voor alle tijden de kans om een wereld te verkrijgen, waar vrije volken in blij vende vrede kunnen leven, zullen ver liezen, tenzij het Congres snel de tus sentijdse noodhulp voor Europa goed keurt". Hij stelde voor controle in te stellen op de prijzen van bepaalde belangrijke artikelen om de alarmerende inflatie in de V. S. tot stilstand te brengen. In zijn boodschap van 4000 woorden, die hij persoonlijk tot de verenigde zitting van de Senaat en het Huis van Afge vaardigden richtte, zeide Truman voorts: „Wij kunnen niet nalaten hulp aan het buitenland te verstrekken, noch ook kunnen wij ons eigen volk aan de verwoestingen van een onge controleerde inflatie prijsgeven". „De toekomst der vrije volken van Europa staat op het spel. De toekomst van onze eigen economie is in gevaar. De actie, die gij onderneemt, zal in de geschie denis van dit volk en van de wereld groot worden geschreven." Truman verzocht tevens om rant soenering van producten, waaraan een tekort bestaat en welke de kosten van levensonderhoud fundamenteel beïn vloeden. Met klem steunde hij het ver zoek van Marshall om 597 millioen dol lar om Oostenrijk, Italië en Frankrijk in de volgende vier en een halve maand op de been te houden. De presi dent zeide, dat dit een onmisbare voor waarde was voor het wederopbouw- program voor Europa op lange termijn. Hij vervolgde met te zeggen, dat „in dien de West-Europese landen deze winter zouden instorten tengevolge van het feit, dat het verschil tussen hun hulpmiddelen en behoeften niet wordt overbrugd, er voor hen of voor ons geen kans bestaat uit te zien naar hun economisch herstel". Truman zeide, dat de V. S. door cri- tiek van bepaalde landen zich er niet van kunnen laten afschrikken om op vriendschappelijke wijze samen te wer ken met en steun te verlenen aan an dere landen, „die evenals wij de vrij heid lief hebben en de vrede en stabi liteit van de wereld trachten te bevor deren". Hij betreurde de geschillen die zijn gerezen en de zo luide uitgespro ken critiek. TIEN PUNTEN Trumans voorstel voor het weer in stellen van een zekere mate van prijs controle meer dan een jaar geleden practisch afgeschaft is de belang rijkste maatregel in het uit tien pun ten bestaande program. Hij zeide, dat inflatie reeds in alarmerende mate dreigt. En zelfs alarmerender is het feit, dat de toestand nog steeds slech ter wordt. In zijn program vroeg de president: 1. Herstel van de controle op huur koop en beperking van het tot inflatie leidend verstrekken van bankcredieten. 2. Regeling van het speculeren cp graan- en andere goederenbeurzen. 3. Uitbreiding en verscherping van de controle op de export, welke vol gens de huidige wet in Maart aanstaan de eindigt. 4. Uitbreiding van de huidige re geringsbevoegdheid om transportfacili teiten en materiaal ter verzekering van de aflevering van goederen voor de export toe te wijzen. 5. Het nemen van maatregelen om het op de markt brengen van vee en pluimvee te stimuleren, hetgeen be sparing van graan tot gevolg zou heb ben. Weersverwachting geldig tot Dins dagavond. AFNEMENDE WIND. Geleidelijk afnemende wind uit W. richtingen, wisselend bewolkt met nog enkele regen-, nagel- of sneeuwbuien. Koud. Bericht van de wind en stormwaarschuwings- dienst van gisteravond 7 uur: voor district Noord blijft de waarschu wing voor harde wind tussen West en Noord-West van kracht. 6. Het verlenen van bevoegdheid aan het ministerie van landbouw om zijn program van aanmoediging tot bespa ring in de V.S. uit te breiden en mach tiging tot maatregelen die „er op ge richt zijn de productie van voedsel in het buitenland te verhogen". 7. Machtiging tot toewijzing van en voorraadcontrole op schaarse produc ten, die een fundamentele invloed heb ben op de kosten van levensonderhoud en de industriële productie. 8. Uitbreiding en verscherping van de controle op de huren. 9. Machtiging tot rantsoenering, voor consumenten, van producten, waaraan een tekort bestaat en welke de kosten van levensonderhoud fundamenteel be- invloeden. 10. Het weer instellen van prijspla- fonds voor essentiële producten, waar aan grote behoefte bestaat, alsmede 't weer instellen van een loonstop. Hij verklaarde echter: „Ik geloof, dat er weinig gevallen zullen zijn, waarin het instellen van een loonstop nood zakelijk zal zijn". RADICALER DAN VERWACHT. Truman noemde de producten, die gerantsoeneerd moesten worden of wier prijzen gecontroleerd moeten worden, niet bij name, hoewel voedsel en kleding naar zijn mening de mees te moeilijkheden verschaffen, voorzo ver het de consumenten betreft. Zijn voorstellen zijn aanzienlijk veel radi caler dan verwacht werd en zij zullen indien zij worden uitgevoerd, veel van de oorlogscontrole, die in de afgelopen twee jaar snel is opgeheven, herstellen. Hij legde voortdurend de nadruk op 't De procureur-fiscaal bij de Bijzon dere Raad van Cassatie concludeerde inzake het beroep van de burgemeester van Amsterdam, Voute, tot vernietiging van het vonnis van het Amsterdams Eijzonder Gerechtshof, waarbij Voute tot 6 jaar gevangenisstraf werd ver oordeeld en bepaling van diens straf op vier jaar gevangenisstraf met af trek van voorarrest. Naar oordeel van de procureur-fis caal zou men bij een opinieonderzoek te Amsterdam wellicht tot de conclu sie komen, dat „deze stad het nog niet zo slecht getroffen had met burge meester Voute". Hij heeft inderdaad verkeerde dingen voorkomen. Als men echter de volledige feiten kende, zou men er toch wel anders over oordelen. De procureur-fiscaal zeide tenslotte, dat hij in requirant Voute een figuur ziet, die van „een eerzuchtig landsver- raderlijk element groeide tot een bur gemeester in hart en nieren". De president van de Raad, prof. dr. J. B. W. Verzijl, bepaalde de uitspraak op 8 December a.s. Een serie enorme ontploffingen heeft zich voorgedaan in munitieopslagplaat sen nabij de vroegere Japanse marine basis te Yokosuka, op 48 km van To kio. Ten minste zeven magazijnen en honderden tonnen springstoffen zijn in de lucht gevlogen. Alle beschikbare artsen en zieken auto's zijn naar de plaats van de ramp ontboden. Tot dusver worden vier do den gemeld. Men vreest echter, dat er veel meer slachtoffers zijn gevallen, daar een grote hoeveelheid zware gra naten tot ontploffing is gekomen. Ofschoon het gevaar voor nieuwe ontploffingen schijnt te zijn afgewend, bedreigen de door de explosies ontsta ne bosbranden de stad Atogo. verband tussen de binnenlandse infla tie en de behoeften van Europa. „Indien wij onze binnenlandse kwa len verwaarlozen, indien wij de op mars der inflatie geen halt toeroe pen, zullen wij wellicht een depres sie veroorzaken waarvan ons econo misch systeem, zoals wij het kennen, wellicht niet meer zal herstellen. En indien wij de volkeren, die nog steeds worstelen om te herstellen van de doodsstrijd van de oorlog en die nog niet in staat zijn om op eigen benen te staan, de rug toeke ren, zullen wij wellicht voor alle tijd en de kans missen om een we reld te verkrijgen, waar vrije vol ken in blijvende vrede kunnen leven". „Het is een hulde aan de kracht van onze democratie, dat wij in staat zijn een zo grote bijdrage tot de vrijheid en het welzijn van andere landen en andere volken te leveren. Ons volk weet, dat onze invloed in de wereld ons een in de geschiedenis ongeëven aarde kans geeft om zodanig te han delen, dat de mannen en vrouwen van de gehele wereld uit de schaduwen van vrees en oorlog in het licht van vrijheid en vrede kunnen treden. Pierre de Gaulle, de broer van Ge neraal Charles de Gaulle, die leider is van de R.P.F., is, naar officieel wordt meegedeeld, tot burgemeester van Pa rijs gekozen. Zeer heftige tonelen hadden plaats, toen na de verkiezing het communisti sche raadslid Raymond Bossu het af treden van de nieuwe burgemeester verlangde en de leden van de Ras- semblement du Peuple Fransais „Vi- chy-isten en collaborateurs" noemde. De leden van de RPF antwoordden met kreten als „Ga naar Moskou te rug!" Beide partijen schreeuwden en sloegen op hun lessenaars, zodat de voorzitter tevergeefs de bel liet weer klinken. Pas na een kwartier keerde de rust weer. De 25 communistische raadsleden verlieten daarna als één man de zaal. In het kader van de te Genève tus sen 23 landen gesloten handelsover eenkomst is Engeland, naar thans te Londen is bekendgemaakt, met een groot aantal landen tot een accoord gekomen ten aanzien van een weder zijdse vermindering der invoerrechten. Het nieuwe gemeenschappelijke ta rief van België, Nederland en Luxem burg zal voor verschillende artikelen, die uit Engeland worden ingevoerd, worden verlaagd, o.a. voor bepaalde levensmiddelen, verspreide manufactu ren, karpetten, sanitaire artikelen en gramofoons. De verlaging der Engelse rechten heeft betrekking op een import in Engeland, die in 1938 30 milliard pond sterling bedroeg. De Griekse plaatsvervangende mi nister-president, Tsaldaris, heeft me degedeeld, dat er een gezamenlijke Grieks-Amerikaanse staf gevormd is ter bestrijding van de guerilla-ope- raties. Tsaldaris verklaarde, dat de toestem ming der Verenigde Staten reeds door middel van de Amerikaanse zaakgelas tigde was overgebracht. Mr. B. Ph. Baron van Harinxma thoe Slooten is benoemd tot Am bassadeur der Nederlanden te Brussel. Het bijna geheel uitblijven van ap plaus op de rede van Truman voor het Congres vat men op als een te ken, dat de drastische voorstellen ter voorkoming van inflatie als een ver rassing voor de vertegenwoordigers en senatoren kwamen. Slechts de enige en dan nog niet directe ver wijzing naar de Sowjet-Unie (landen die niet hetzelfde doel als wij nastre ven, of onze methode niet goedkeu ren lokte het enige luide applaus uit. Overigens zaten de mannen van het Congres stil en oplettend te luis teren naar het uitstippelen van de wet gevende arbeid voor de speciale zit ting. De zaal was overvol en op de pers- en de publieke tribune ver drong men zich. Het uitspreken der rede werd per radio en televisie uit gezonden. Ook stond een aantal film toestellen opgesteld. HET EERSTE COMMENTAAR De leider der Republikeinse fractie in het Huis van Afgevaardigden, Charles Halleck, zeide, dat Truman slechts en kele dagen tevoren gezegd zou heb ben, dat de prijsbeheersin leidde naar een politiestaat. Alles, zo zeide Halleck, duidt op de verwarring, die in de krin gen der uitvoerende macht heerst en op de onmacht, die de oorzaak is van de huidige situatie. In kringen der Europese diplomatie werd de rede van President Truman met geestdrift ontvangen, vooral we gens de grote belangstelling van het Witte Huis voor de gevolgen van de hulp op lange termijn. De enige vrees gold slechts de moge lijkheid, dat de bespreking van het plan-Marshall ineengestrengeld zou kunnen raken met de strijd die zich mogelijkerwijze ontwikkelt rond het voorstel voor Amerikaanse binnenland se controle. Ervaren waarnemers menen, dat het Congres Truman op vele punten zal steunen, doch dat het in ieder geval voorlopig het verlenen van volmach ten voor rantsoenering en prijsbeheer- sing aan de regering zou tegenwer ken. Deskundigen waren het erover eens, dat deze maatregelen niet eerder dan over zes maanden in werking zouden kunnen treden. Senator Jo- seph Ball verklaarde, dat het erop leek, dat Truman de voor Amerika gunstige economische vrijheid wilde liquideren ten gunste van de redding van Europa. In kringen van het C. I. O, en de A F. L. verklaarde men, dat het voor stel voor de toplonen een algehele ver rassing was. Senator Wherry verklaarde, dat het onmogelijk was de tussentijdse hulp toe te staan en het plan-Marshall uit te voeren zonder de kosten van het levensonderhoud in Amerika te ver hogen. De Sowjet-Unie en de Verenigde Staten zijn gisteren tot algehele over eenstemming gekomen over het plan terzake de verdeling van Palestina, waarbij de eerste Augustus 1948 is vastgesteld als uiterste datum voor 't terugtrekken der Britten. De Joodse en de Arabische staat zullen onafhan kelijk worden twee maanden na de al gehele terugtrekking van de Britse troepen, aldus het ontwerp-plan van de subcommissie der commissie voor Palestina van de V.N., waaromtrent men het eens,geworden is. De verhouding tussen de voorgestel de commissie van de V. N. voor Pa lestina en de Veiligheidsraad zal zijn, als volgt: De commissie zal bij haar optreden geleid worden door aanbeve lingen van de algemene vergadering en door instructies, welke de Veilig heidsraad eventueel nodig oordeelt te geven. Maatregelen, door de commis sie binnen het kader van de aanbeve lingen der algemene vergadering ge nomen, zullen onmiddellijk van kracht worden tenzij de commissie tevoren een tegengestelde instructie van de Veiligheidsraad heeft ontvangen. De commissie moet maandelijks aan de Veiligheidsraad verslag uitbrengen en een slotrapport aan de algemene ver gadering op haar eerstkomende zitting. De Amerikaanse export-Import bank maakt bekend, dat krachtens een voor lopige overeenkomst aan Canada een le ning van 300 millioen dollar zal worden verstrekt, teneinde dit land in staat te stellen zijn aankopen van grondstoffen, industriële installaties enz. in de V. S voort te zetten. Het verstrekken van de lening is onderworpen aan het tot stand komen van een formele overeenkomst, waarbij de rentevoet wordt vastgesteld en waarbij de wijze, waarop het geld zal worden besteed, wordt bepaald. De lening zal lopen tot 31 December 1948. Men ia overeengekomen, dat de lening zal wor den terugbetaald in drie gelijke, jaarlijkse termijnen, resp. drie, vier en vijf Jaar na iedere opname. Luitenant Philip Mountbatten, de toekomstige prins-gemaal, heeft on langs besloten het roken er aan te ge ven. Vermoed wordt, dat dit besluit 'n gevolg is van een belofte aan prinses Elizabeth. Een Amerikaanse kennis van Mountbatten, de schrijfster mrs. Corbina Wright, die hem een gouden sigarettenkoker heeft aangeboden, heeft inmiddels dit geschenk ver vangen door een prachtige gouden vul pen. Volgens een verklaring van admiraal Blandy, opperbevelhebber van de Ame rikaanse vloot in de Atlantische Oceaan, overwegen de Amerikaanse marine-autoriteiten de bouw van met atoomenergie gedreven duikboten, die een jaar zouden kunnen varen zonder brandstof in te nemen met een snelheid van 30 knopen. Naar „Het Vrije Volk" verneemt zal de kunstschilder Han van Meegeren geen hoger beroep aantekenen tegen 't vonnis, waarbij hij veroordeeld is tot een jaar gevangenisstraf. Hij heeft van een Amerikaanse uitgever 'n opdracht gekregen tot illustratie van een boek en daaraan hoopt hij in de gevangenis te werken. H.K.H. Prinses Juliana en Z.K.H. Prins Bernhard zijn in Engeland aange komen om het huwelijk tussen Prinses Elizabeth en Lt. Philip-Mountbatter. bij te wonen. De aankomst van bet Prinselijk Paar op het vliegveld Northolt. Sinds Marshall, minister van Bui tenlandse Zaken der Ver. Staten op 5 Juni van dit jaar zijn liefaarnde plan over de hulp aan Europa in een iede voor de Harvard Universiteit aankon digde, is er heel wat gebeurd. Het Plan bracht n.1. niet alleen voor vele volkeren nieuwe hoop spoediger in de branding der moeilijkheden vas te grond onder de voeten te krijgen, doch een duidelijker kieurenschifting op de politieke legkaart, die de oude wereld nog altijd vormt. De rede zelf was slechts het op werpen van een balletje, doen Mars hall was er wel zo goed als zeker van dat men het niet te loor zou laten gaan. De reacties kwamen al spoedig. Ook landen als Polen, Tsjecho-Slowa- kije en Hongarije, wier meer Oostelij ke oriëntering vaststond,bleken voor de hulp gegadigden-in-spé te zijn. En toen Molotov einde Juni op de confe rentie der Grote Drie te Parijs met een staf van 60 ambtenaren verscheen, werden de rimpels op de gezichten der deelnemers geringer en klopten aller harten hoopvoller. Zou de Sovjet-Unie zijn medewer king verlenen? Het zou een prachti ge geste zijn, die het tot elkaar komen en hechter samenwerken van de grote mogendheden bij de restauratie van een bouwvallige wereld, in niet ge ringe mate kon bevorderen. Helaas, het mocht niet zo zijn... Mo lotov vreesde een te ver gaande be moeienis met de binnenlandse aange legenheden der te helpen staten, vond het Marshall-plan een ce sterke be perking van de souvereiniteit. Met Rusland zagen daardoor Folen, Hon garije en Tsjecho-Slowak'je van hun aanvankelijke adhaesiebetuigingen af. De conferentie, die een brug tussen Oost en West had kunnen slaan, al thans de pijlers had kunnen doen op richten, ging uiteen en d? randen van de kloof brokkelden verder af. Doch West-Europa besloot door te zetten. Men kwam in Parijs bijeen. Zestien landen becijferden hun be hoeften. Het rapport ging naar Was hington, kwam terug voor enkele cor recties en werd opnieuw aangeboden. De zestien Staten vroegen steun ter waarde van ongeveer 20 milliard dol lar. Uit de Senaat samengestelde com missies zwermden over Europa om vast te stellen hoe en in welke mate er hulp zou moeten worden verleend. Hier en daar kregen zij echter een in druk, die gunstiger was dan de totale toestand van het land had kunnen wekken. Sommige hotels bedienden deze Amerikaanse gasten zo vorstelijk, dat hen van de Europese armoede in die zin weinig bleek. De hotelhouders dachten deviezen te verdienen, doch werkten juist in averechtse richting. Er waren meer indrukken, die het mede ten gevolge van deze bezoeken uitgebrachte z.g. Harriman-rapport 'n sober stempel deden geven. Dit rap port, dat ter toelichting der voorstel len zal worden overlegd, schatte het benodigde geld voor de hulp aan Europa op 12 milliard dollar. Toch heeft men veel hoop, dat het uitein- lijk toe te stane bedrag hoger zal lig gen, waarschijnlijk tussen de 17 en 20 milliard dollar. Daar zou men het dan voorlopig mee moeten stellen. Men neemt daar bij in de Ver. Staten aan, dat de te helpen landen binnen 4 a 5 jaar weer op eigen benen zullen moeten staan. Een zware opgave, een goede prikkel, doch of het zal lukken? Het is over duidelijk dat vele landen wat grond stoffen betreft of in uitgebreider eco nomisch opzicht zelfs van anderen af hankelijk zijn. Van een groeiend on derling begrip, van 'n doeltreffende sa menwerking in deze hangt zeer veel af. Een deel van de hulp zal door Amerika als geschenk worden be schouwd, doch de rest zal moeten wer den terugbetaald. België beschikt over de Congo-voorraden en denkt als te genwaarde voor de Marshall-planhulp <<e Ver. Staten urariu-.n uit de Con- g'j aan te bieden. En ge weet urani um.. Hoe Nederland de te ontstane schuld zal moeten aflosser.' Een vre delievender toestand :n Indonesië zou de oplossing van dit p- it-Ieem dich ter bij brengen. Gisteren is het Amerikaanse Con gres dan voor het ee-st bijeen geko men om dit zowel voor de Ver. Sta ten zelf als voor de betreffende lan den zo uitermate belangrijke plan te bespreken. Daarnaast zal ook de kwestie der prijzen in de Ver. Staten onder de loupe genomen worden. Dit wekt geen verwondering, daar deze kwestie met de hulpverlening aan Europa ten nauwste verband houdt. Het bestaan van dit alles mag dan minder prettig, minder gezond zijn, het is uiteindelijk voor een hulpbehoe vende toch beter te worden geholpen f'an aan zijn lot over gelaten te worden, 'en. AD INTERIUM. DE EERSTVOLGENDE ZITTING DER V. N. De begrotingscommissie van de V. N ceft met dertig tegen acht stemmen het —chikbaar stellen van extra gelden voor i zitting van de algemene vergadering i Europa het volgend jaar goedgekeurd

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1947 | | pagina 1