TRUMAN'S BOODSCHAP aan
Amerikaans Congres
HET CONGRES
VERGADERT
Tot hulp aan Europa en voorkoming
der inflatie
Weerbericht
REDE VAN TRUMAN WEKTE
VERRASSING
Dinsdag J8 Nov. 1947
70e Jaargang no. 7664
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Uit de schaduw van
vrees naar het licht
der vrijheid
Tegen Voüte in cassatie
4 jaar geëist
Zware ontploffingen bij
Tokio
Broeder van de Gaulle
burgemeester van Parijs
Engeland verlaagt
invoerrechten
Grieks-Amerikaanse
staf gevormd
Senatoren en Afgevaardigden
vergaten te applaudiseren
Overeenstemming over
verdeling van Palestina
Lening van 300 millioen
aan Canada
Lt. Mountbatten zweert
het roken af
Duikboten
met atoomenergie
Han van Meegeren
berust
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer
449041
Dir.: J. Bijlsma
TARIEVEN:
Advertenties: 16 cent per
millimeter Familieberichten
20 cent per m.m. Kleine ad
vertenties („Juttertjes") tot
15 woorden f 1.elk woord
meer 5 cent
Abonnementen:
per kwartaal 3.90.
Wrnd Hoofdredacteur: Jac. Broersen, Rayonredacteur C. A. Dekkers
President Truman heeft gisteren zijn
boodschap betreffende hulp aan Eu
ropa en zijn plannen voor het tegen
gaan van inflatie in de V. S. zelf, tot
de speciale zitting van het Congres
gericht.
Hij verklaarde, dat „wij wellicht voor
alle tijden de kans om een wereld te
verkrijgen, waar vrije volken in blij
vende vrede kunnen leven, zullen ver
liezen, tenzij het Congres snel de tus
sentijdse noodhulp voor Europa goed
keurt".
Hij stelde voor controle in te stellen
op de prijzen van bepaalde belangrijke
artikelen om de alarmerende inflatie in
de V. S. tot stilstand te brengen. In
zijn boodschap van 4000 woorden, die
hij persoonlijk tot de verenigde zitting
van de Senaat en het Huis van Afge
vaardigden richtte, zeide Truman
voorts: „Wij kunnen niet nalaten hulp
aan het buitenland te verstrekken,
noch ook kunnen wij ons eigen volk
aan de verwoestingen van een onge
controleerde inflatie prijsgeven". „De
toekomst der vrije volken van Europa
staat op het spel. De toekomst van onze
eigen economie is in gevaar. De actie,
die gij onderneemt, zal in de geschie
denis van dit volk en van de wereld
groot worden geschreven."
Truman verzocht tevens om rant
soenering van producten, waaraan een
tekort bestaat en welke de kosten van
levensonderhoud fundamenteel beïn
vloeden. Met klem steunde hij het ver
zoek van Marshall om 597 millioen dol
lar om Oostenrijk, Italië en Frankrijk
in de volgende vier en een halve
maand op de been te houden. De presi
dent zeide, dat dit een onmisbare voor
waarde was voor het wederopbouw-
program voor Europa op lange termijn.
Hij vervolgde met te zeggen, dat „in
dien de West-Europese landen deze
winter zouden instorten tengevolge van
het feit, dat het verschil tussen hun
hulpmiddelen en behoeften niet wordt
overbrugd, er voor hen of voor ons
geen kans bestaat uit te zien naar hun
economisch herstel".
Truman zeide, dat de V. S. door cri-
tiek van bepaalde landen zich er niet
van kunnen laten afschrikken om op
vriendschappelijke wijze samen te wer
ken met en steun te verlenen aan an
dere landen, „die evenals wij de vrij
heid lief hebben en de vrede en stabi
liteit van de wereld trachten te bevor
deren". Hij betreurde de geschillen die
zijn gerezen en de zo luide uitgespro
ken critiek.
TIEN PUNTEN
Trumans voorstel voor het weer in
stellen van een zekere mate van prijs
controle meer dan een jaar geleden
practisch afgeschaft is de belang
rijkste maatregel in het uit tien pun
ten bestaande program. Hij zeide, dat
inflatie reeds in alarmerende mate
dreigt. En zelfs alarmerender is het
feit, dat de toestand nog steeds slech
ter wordt.
In zijn program vroeg de president:
1. Herstel van de controle op huur
koop en beperking van het tot inflatie
leidend verstrekken van bankcredieten.
2. Regeling van het speculeren cp
graan- en andere goederenbeurzen.
3. Uitbreiding en verscherping van
de controle op de export, welke vol
gens de huidige wet in Maart aanstaan
de eindigt.
4. Uitbreiding van de huidige re
geringsbevoegdheid om transportfacili
teiten en materiaal ter verzekering van
de aflevering van goederen voor de
export toe te wijzen.
5. Het nemen van maatregelen om
het op de markt brengen van vee en
pluimvee te stimuleren, hetgeen be
sparing van graan tot gevolg zou heb
ben.
Weersverwachting geldig tot Dins
dagavond.
AFNEMENDE WIND.
Geleidelijk afnemende wind uit
W. richtingen, wisselend bewolkt
met nog enkele regen-, nagel- of
sneeuwbuien. Koud. Bericht van
de wind en stormwaarschuwings-
dienst van gisteravond 7 uur: voor
district Noord blijft de waarschu
wing voor harde wind tussen West
en Noord-West van kracht.
6. Het verlenen van bevoegdheid aan
het ministerie van landbouw om zijn
program van aanmoediging tot bespa
ring in de V.S. uit te breiden en mach
tiging tot maatregelen die „er op ge
richt zijn de productie van voedsel in
het buitenland te verhogen".
7. Machtiging tot toewijzing van en
voorraadcontrole op schaarse produc
ten, die een fundamentele invloed heb
ben op de kosten van levensonderhoud
en de industriële productie.
8. Uitbreiding en verscherping van
de controle op de huren.
9. Machtiging tot rantsoenering, voor
consumenten, van producten, waaraan
een tekort bestaat en welke de kosten
van levensonderhoud fundamenteel be-
invloeden.
10. Het weer instellen van prijspla-
fonds voor essentiële producten, waar
aan grote behoefte bestaat, alsmede 't
weer instellen van een loonstop.
Hij verklaarde echter: „Ik geloof, dat
er weinig gevallen zullen zijn, waarin
het instellen van een loonstop nood
zakelijk zal zijn".
RADICALER DAN VERWACHT.
Truman noemde de producten, die
gerantsoeneerd moesten worden of
wier prijzen gecontroleerd moeten
worden, niet bij name, hoewel voedsel
en kleding naar zijn mening de mees
te moeilijkheden verschaffen, voorzo
ver het de consumenten betreft. Zijn
voorstellen zijn aanzienlijk veel radi
caler dan verwacht werd en zij zullen
indien zij worden uitgevoerd, veel van
de oorlogscontrole, die in de afgelopen
twee jaar snel is opgeheven, herstellen.
Hij legde voortdurend de nadruk op 't
De procureur-fiscaal bij de Bijzon
dere Raad van Cassatie concludeerde
inzake het beroep van de burgemeester
van Amsterdam, Voute, tot vernietiging
van het vonnis van het Amsterdams
Eijzonder Gerechtshof, waarbij Voute
tot 6 jaar gevangenisstraf werd ver
oordeeld en bepaling van diens straf
op vier jaar gevangenisstraf met af
trek van voorarrest.
Naar oordeel van de procureur-fis
caal zou men bij een opinieonderzoek
te Amsterdam wellicht tot de conclu
sie komen, dat „deze stad het nog niet
zo slecht getroffen had met burge
meester Voute". Hij heeft inderdaad
verkeerde dingen voorkomen. Als men
echter de volledige feiten kende, zou
men er toch wel anders over oordelen.
De procureur-fiscaal zeide tenslotte,
dat hij in requirant Voute een figuur
ziet, die van „een eerzuchtig landsver-
raderlijk element groeide tot een bur
gemeester in hart en nieren".
De president van de Raad, prof. dr.
J. B. W. Verzijl, bepaalde de uitspraak
op 8 December a.s.
Een serie enorme ontploffingen heeft
zich voorgedaan in munitieopslagplaat
sen nabij de vroegere Japanse marine
basis te Yokosuka, op 48 km van To
kio. Ten minste zeven magazijnen en
honderden tonnen springstoffen zijn in
de lucht gevlogen.
Alle beschikbare artsen en zieken
auto's zijn naar de plaats van de ramp
ontboden. Tot dusver worden vier do
den gemeld. Men vreest echter, dat er
veel meer slachtoffers zijn gevallen,
daar een grote hoeveelheid zware gra
naten tot ontploffing is gekomen.
Ofschoon het gevaar voor nieuwe
ontploffingen schijnt te zijn afgewend,
bedreigen de door de explosies ontsta
ne bosbranden de stad Atogo.
verband tussen de binnenlandse infla
tie en de behoeften van Europa.
„Indien wij onze binnenlandse kwa
len verwaarlozen, indien wij de op
mars der inflatie geen halt toeroe
pen, zullen wij wellicht een depres
sie veroorzaken waarvan ons econo
misch systeem, zoals wij het kennen,
wellicht niet meer zal herstellen.
En indien wij de volkeren, die nog
steeds worstelen om te herstellen
van de doodsstrijd van de oorlog en
die nog niet in staat zijn om op
eigen benen te staan, de rug toeke
ren, zullen wij wellicht voor alle
tijd en de kans missen om een we
reld te verkrijgen, waar vrije vol
ken in blijvende vrede kunnen leven".
„Het is een hulde aan de kracht van
onze democratie, dat wij in staat zijn
een zo grote bijdrage tot de vrijheid
en het welzijn van andere landen en
andere volken te leveren. Ons volk
weet, dat onze invloed in de wereld
ons een in de geschiedenis ongeëven
aarde kans geeft om zodanig te han
delen, dat de mannen en vrouwen van
de gehele wereld uit de schaduwen
van vrees en oorlog in het licht van
vrijheid en vrede kunnen treden.
Pierre de Gaulle, de broer van Ge
neraal Charles de Gaulle, die leider is
van de R.P.F., is, naar officieel wordt
meegedeeld, tot burgemeester van Pa
rijs gekozen.
Zeer heftige tonelen hadden plaats,
toen na de verkiezing het communisti
sche raadslid Raymond Bossu het af
treden van de nieuwe burgemeester
verlangde en de leden van de Ras-
semblement du Peuple Fransais „Vi-
chy-isten en collaborateurs" noemde.
De leden van de RPF antwoordden
met kreten als „Ga naar Moskou te
rug!" Beide partijen schreeuwden en
sloegen op hun lessenaars, zodat de
voorzitter tevergeefs de bel liet weer
klinken. Pas na een kwartier keerde
de rust weer. De 25 communistische
raadsleden verlieten daarna als één
man de zaal.
In het kader van de te Genève tus
sen 23 landen gesloten handelsover
eenkomst is Engeland, naar thans te
Londen is bekendgemaakt, met een
groot aantal landen tot een accoord
gekomen ten aanzien van een weder
zijdse vermindering der invoerrechten.
Het nieuwe gemeenschappelijke ta
rief van België, Nederland en Luxem
burg zal voor verschillende artikelen,
die uit Engeland worden ingevoerd,
worden verlaagd, o.a. voor bepaalde
levensmiddelen, verspreide manufactu
ren, karpetten, sanitaire artikelen en
gramofoons.
De verlaging der Engelse rechten
heeft betrekking op een import in
Engeland, die in 1938 30 milliard pond
sterling bedroeg.
De Griekse plaatsvervangende mi
nister-president, Tsaldaris, heeft me
degedeeld, dat er een gezamenlijke
Grieks-Amerikaanse staf gevormd is
ter bestrijding van de guerilla-ope-
raties.
Tsaldaris verklaarde, dat de toestem
ming der Verenigde Staten reeds door
middel van de Amerikaanse zaakgelas
tigde was overgebracht.
Mr. B. Ph. Baron van Harinxma
thoe Slooten is benoemd tot Am
bassadeur der Nederlanden te
Brussel.
Het bijna geheel uitblijven van ap
plaus op de rede van Truman voor
het Congres vat men op als een te
ken, dat de drastische voorstellen ter
voorkoming van inflatie als een ver
rassing voor de vertegenwoordigers
en senatoren kwamen. Slechts de
enige en dan nog niet directe ver
wijzing naar de Sowjet-Unie (landen
die niet hetzelfde doel als wij nastre
ven, of onze methode niet goedkeu
ren lokte het enige luide applaus
uit. Overigens zaten de mannen van
het Congres stil en oplettend te luis
teren naar het uitstippelen van de wet
gevende arbeid voor de speciale zit
ting. De zaal was overvol en op de
pers- en de publieke tribune ver
drong men zich. Het uitspreken der
rede werd per radio en televisie uit
gezonden. Ook stond een aantal film
toestellen opgesteld.
HET EERSTE COMMENTAAR
De leider der Republikeinse fractie in
het Huis van Afgevaardigden, Charles
Halleck, zeide, dat Truman slechts en
kele dagen tevoren gezegd zou heb
ben, dat de prijsbeheersin leidde naar
een politiestaat. Alles, zo zeide Halleck,
duidt op de verwarring, die in de krin
gen der uitvoerende macht heerst en
op de onmacht, die de oorzaak is van
de huidige situatie.
In kringen der Europese diplomatie
werd de rede van President Truman
met geestdrift ontvangen, vooral we
gens de grote belangstelling van het
Witte Huis voor de gevolgen van de
hulp op lange termijn.
De enige vrees gold slechts de moge
lijkheid, dat de bespreking van het
plan-Marshall ineengestrengeld zou
kunnen raken met de strijd die zich
mogelijkerwijze ontwikkelt rond het
voorstel voor Amerikaanse binnenland
se controle.
Ervaren waarnemers menen, dat het
Congres Truman op vele punten zal
steunen, doch dat het in ieder geval
voorlopig het verlenen van volmach
ten voor rantsoenering en prijsbeheer-
sing aan de regering zou tegenwer
ken. Deskundigen waren het erover
eens, dat deze maatregelen niet eerder
dan over zes maanden in werking
zouden kunnen treden. Senator Jo-
seph Ball verklaarde, dat het erop
leek, dat Truman de voor Amerika
gunstige economische vrijheid wilde
liquideren ten gunste van de redding
van Europa.
In kringen van het C. I. O, en de
A F. L. verklaarde men, dat het voor
stel voor de toplonen een algehele ver
rassing was.
Senator Wherry verklaarde, dat het
onmogelijk was de tussentijdse hulp
toe te staan en het plan-Marshall uit
te voeren zonder de kosten van het
levensonderhoud in Amerika te ver
hogen.
De Sowjet-Unie en de Verenigde
Staten zijn gisteren tot algehele over
eenstemming gekomen over het plan
terzake de verdeling van Palestina,
waarbij de eerste Augustus 1948 is
vastgesteld als uiterste datum voor 't
terugtrekken der Britten. De Joodse
en de Arabische staat zullen onafhan
kelijk worden twee maanden na de al
gehele terugtrekking van de Britse
troepen, aldus het ontwerp-plan van
de subcommissie der commissie voor
Palestina van de V.N., waaromtrent
men het eens,geworden is.
De verhouding tussen de voorgestel
de commissie van de V. N. voor Pa
lestina en de Veiligheidsraad zal zijn,
als volgt: De commissie zal bij haar
optreden geleid worden door aanbeve
lingen van de algemene vergadering
en door instructies, welke de Veilig
heidsraad eventueel nodig oordeelt te
geven. Maatregelen, door de commis
sie binnen het kader van de aanbeve
lingen der algemene vergadering ge
nomen, zullen onmiddellijk van kracht
worden tenzij de commissie tevoren
een tegengestelde instructie van de
Veiligheidsraad heeft ontvangen. De
commissie moet maandelijks aan de
Veiligheidsraad verslag uitbrengen en
een slotrapport aan de algemene ver
gadering op haar eerstkomende zitting.
De Amerikaanse export-Import bank
maakt bekend, dat krachtens een voor
lopige overeenkomst aan Canada een le
ning van 300 millioen dollar zal worden
verstrekt, teneinde dit land in staat te
stellen zijn aankopen van grondstoffen,
industriële installaties enz. in de V. S
voort te zetten. Het verstrekken van de
lening is onderworpen aan het tot stand
komen van een formele overeenkomst,
waarbij de rentevoet wordt vastgesteld
en waarbij de wijze, waarop het geld zal
worden besteed, wordt bepaald. De lening
zal lopen tot 31 December 1948. Men ia
overeengekomen, dat de lening zal wor
den terugbetaald in drie gelijke, jaarlijkse
termijnen, resp. drie, vier en vijf Jaar na
iedere opname.
Luitenant Philip Mountbatten, de
toekomstige prins-gemaal, heeft on
langs besloten het roken er aan te ge
ven. Vermoed wordt, dat dit besluit 'n
gevolg is van een belofte aan prinses
Elizabeth. Een Amerikaanse kennis
van Mountbatten, de schrijfster mrs.
Corbina Wright, die hem een gouden
sigarettenkoker heeft aangeboden,
heeft inmiddels dit geschenk ver
vangen door een prachtige gouden vul
pen.
Volgens een verklaring van admiraal
Blandy, opperbevelhebber van de Ame
rikaanse vloot in de Atlantische
Oceaan, overwegen de Amerikaanse
marine-autoriteiten de bouw van met
atoomenergie gedreven duikboten, die
een jaar zouden kunnen varen zonder
brandstof in te nemen met een snelheid
van 30 knopen.
Naar „Het Vrije Volk" verneemt zal
de kunstschilder Han van Meegeren
geen hoger beroep aantekenen tegen 't
vonnis, waarbij hij veroordeeld is tot
een jaar gevangenisstraf. Hij heeft van
een Amerikaanse uitgever 'n opdracht
gekregen tot illustratie van een boek
en daaraan hoopt hij in de gevangenis
te werken.
H.K.H. Prinses Juliana en Z.K.H. Prins Bernhard zijn in Engeland aange
komen om het huwelijk tussen Prinses Elizabeth en Lt. Philip-Mountbatter.
bij te wonen. De aankomst van bet Prinselijk Paar op het vliegveld Northolt.
Sinds Marshall, minister van Bui
tenlandse Zaken der Ver. Staten op 5
Juni van dit jaar zijn liefaarnde plan
over de hulp aan Europa in een iede
voor de Harvard Universiteit aankon
digde, is er heel wat gebeurd.
Het Plan bracht n.1. niet alleen voor
vele volkeren nieuwe hoop spoediger
in de branding der moeilijkheden vas
te grond onder de voeten te krijgen,
doch een duidelijker kieurenschifting
op de politieke legkaart, die de oude
wereld nog altijd vormt.
De rede zelf was slechts het op
werpen van een balletje, doen Mars
hall was er wel zo goed als zeker van
dat men het niet te loor zou laten
gaan. De reacties kwamen al spoedig.
Ook landen als Polen, Tsjecho-Slowa-
kije en Hongarije, wier meer Oostelij
ke oriëntering vaststond,bleken voor
de hulp gegadigden-in-spé te zijn. En
toen Molotov einde Juni op de confe
rentie der Grote Drie te Parijs met
een staf van 60 ambtenaren verscheen,
werden de rimpels op de gezichten
der deelnemers geringer en klopten
aller harten hoopvoller.
Zou de Sovjet-Unie zijn medewer
king verlenen? Het zou een prachti
ge geste zijn, die het tot elkaar komen
en hechter samenwerken van de grote
mogendheden bij de restauratie van
een bouwvallige wereld, in niet ge
ringe mate kon bevorderen.
Helaas, het mocht niet zo zijn... Mo
lotov vreesde een te ver gaande be
moeienis met de binnenlandse aange
legenheden der te helpen staten, vond
het Marshall-plan een ce sterke be
perking van de souvereiniteit. Met
Rusland zagen daardoor Folen, Hon
garije en Tsjecho-Slowak'je van hun
aanvankelijke adhaesiebetuigingen af.
De conferentie, die een brug tussen
Oost en West had kunnen slaan, al
thans de pijlers had kunnen doen op
richten, ging uiteen en d? randen van
de kloof brokkelden verder af.
Doch West-Europa besloot door te
zetten. Men kwam in Parijs bijeen.
Zestien landen becijferden hun be
hoeften. Het rapport ging naar Was
hington, kwam terug voor enkele cor
recties en werd opnieuw aangeboden.
De zestien Staten vroegen steun ter
waarde van ongeveer 20 milliard dol
lar. Uit de Senaat samengestelde com
missies zwermden over Europa om
vast te stellen hoe en in welke mate
er hulp zou moeten worden verleend.
Hier en daar kregen zij echter een in
druk, die gunstiger was dan de totale
toestand van het land had kunnen
wekken. Sommige hotels bedienden
deze Amerikaanse gasten zo vorstelijk,
dat hen van de Europese armoede in
die zin weinig bleek. De hotelhouders
dachten deviezen te verdienen, doch
werkten juist in averechtse richting.
Er waren meer indrukken, die het
mede ten gevolge van deze bezoeken
uitgebrachte z.g. Harriman-rapport 'n
sober stempel deden geven. Dit rap
port, dat ter toelichting der voorstel
len zal worden overlegd, schatte het
benodigde geld voor de hulp aan
Europa op 12 milliard dollar. Toch
heeft men veel hoop, dat het uitein-
lijk toe te stane bedrag hoger zal lig
gen, waarschijnlijk tussen de 17 en
20 milliard dollar.
Daar zou men het dan voorlopig
mee moeten stellen. Men neemt daar
bij in de Ver. Staten aan, dat de te
helpen landen binnen 4 a 5 jaar weer
op eigen benen zullen moeten staan.
Een zware opgave, een goede prikkel,
doch of het zal lukken? Het is over
duidelijk dat vele landen wat grond
stoffen betreft of in uitgebreider eco
nomisch opzicht zelfs van anderen af
hankelijk zijn. Van een groeiend on
derling begrip, van 'n doeltreffende sa
menwerking in deze hangt zeer veel
af. Een deel van de hulp zal door
Amerika als geschenk worden be
schouwd, doch de rest zal moeten wer
den terugbetaald. België beschikt over
de Congo-voorraden en denkt als te
genwaarde voor de Marshall-planhulp
<<e Ver. Staten urariu-.n uit de Con-
g'j aan te bieden. En ge weet urani
um.. Hoe Nederland de te ontstane
schuld zal moeten aflosser.' Een vre
delievender toestand :n Indonesië zou
de oplossing van dit p- it-Ieem dich
ter bij brengen.
Gisteren is het Amerikaanse Con
gres dan voor het ee-st bijeen geko
men om dit zowel voor de Ver. Sta
ten zelf als voor de betreffende lan
den zo uitermate belangrijke plan te
bespreken. Daarnaast zal ook de
kwestie der prijzen in de Ver. Staten
onder de loupe genomen worden. Dit
wekt geen verwondering, daar deze
kwestie met de hulpverlening aan
Europa ten nauwste verband houdt.
Het bestaan van dit alles mag dan
minder prettig, minder gezond zijn,
het is uiteindelijk voor een hulpbehoe
vende toch beter te worden geholpen
f'an aan zijn lot over gelaten te worden,
'en. AD INTERIUM.
DE EERSTVOLGENDE ZITTING
DER V. N.
De begrotingscommissie van de V. N
ceft met dertig tegen acht stemmen het
—chikbaar stellen van extra gelden voor
i zitting van de algemene vergadering
i Europa het volgend jaar goedgekeurd