DE LIJDENSWEG VAN HET
„VERGETEN LEGER"
Weerbericht
Gebrek aan initiatief, durf en fantasie
kostten duizenden het leven
Dinsdag 2 Dec. 1947
70e Jaargang no. 7676
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Rapport van pakketten
commissie van het Ned.
Rode Kruis
Rumoer in het Franse
parlement
Onaangename
verrassing
Amerikaanse Senaat
keurt hulpprogram
goed
Gisteren geen overeen
stemming te Londen
Aanvragen van kaarten
voor Olympische Spelen
Nieuwe prijsverlagingen
Onrust in Palestina
Balfour's Belofte
23 doden
bij vliegramp
Hogere loonbelasting
voor jeugdige werknemers
BUREAU:
koningstraat 7880
Den Beider
Telefoon 2345
Postgironumme:
449041
Dir.: J. Bijlsma
rnrnm courant
TARIEVEN:
Advertenties: 16 cent per
millimeter Familieberichten
20 cent per mm Kleine ad
vertenties („Juttertjes") tot
15 woorden 1.elk woord
meer 5 cent
Abonnementen:
per kwartaal 3.90.
W'rnd Hoofdredacteur: Jac. Broereen, Rayonredacteur G. A. Dekkers
Gisteren is voor publicatie vrijge
geven het rapport van de commissie
van onderzoek inzake het verstrek
ken van pakketten door het Rode
Kruis en andere instanties aan Ne
derlandse politieke gevangenen in 't
buitenland gedurende de bezettings
tijd alsmede inzake het evacueren
van Nederlandse gevangenen kort
vóór en na het einde van de oor
log.
Wij ontlenen aan dit rapport het
volgende:
Uit de rapporten en getuigenverkla
ringen blijkt, dat de Nederlandse
krijgsgevangenen gedurende de oorlog
wel Rode Kruis-pakketten hebben ont
vangen, doch in mindere mate dan
krijgsgevangenen van andere nationa
liteiten.
De voedingstoestand van de Neder
landse politieke gevangenen in de con
centratiekampen was zeer slecht. Ne
derlanders ontvingen zo weinig, dat
dit aan duizenden het leven heeft ge
kost. Opgemerkt moet worden, dat de
Russen en de meeste Balkanbewoners
nooit iets kregen.
Na September 1944 werd de toe
stand nog aanmerkelijk slechter.
DE DODENLIJST.
Het totaal aantal Nederlandse
krijgsgevangenen in Duitsland be
droeg ongeveer 10.500 personen,
waarvan er 22 als vermist zijn op
gegeven en 244 als overleden zijn ge
registreerd.
Het aantal over de grenzen afge
voerde politieke gevangenen be
droeg 28.935 waarvan als gerepatri
eerd zijn vermeld 6872, overleden
(voor zover geregistreerd 16.167 en
nog als vermist staan opgegeven ma
ximaal 300.
Van de circa 140.000 Joden hier te
lande werden er 110.000 naar het
buitenland afgevoerd, waarvan
slechts 6000 terugkeerden.
Aan het begin van de dodenmars
vertrokken op 21 April 1945 uit Sach-
senhausen ongeveer 900 Nederlanders.
Hiervan is het grootste deel onder
weg om het leven gekomen. Tenslotte
hebben van deze groep niet meer dan
236 het vaderland bereikt.
DE CONCLUSIE.
In een samenstelling van de resul
taten van het onderzoek is de com
missie van oordeel:
1. dat voor de hulpverlening aan de
Nederlandse krijgsgevangenen zowel
door het Nederlandse Rode Kruis te
's Gravenhage als door het London-
committee het N.R.K. en de Neder-
De Prins Bernhard Kapel zal
weldra ophouden te bestaan. In
verband hiermede heeft de Prins
Bernhard Kapel afscheid genomen
van het Prinselijk Gezin. Bij deze
gelegenheid werd de geit Miki aan
de Prinsesjes geschonken, en Prin
ses Margriet moest natuurlijk ken
nis maken met het pleegjongetje
van de Kapel, Jan Berhard Binan.
landse regering te Londen veel is ge
daan om deze gevangenen van voed-
selpakkettten en kleding te voorzien.
2. dat de resultaten van de hulpverle
ning aan politieke gevangenen in het
buitenland vanuit Nederland belang
rijk beter hadden kunnen zijn, indien
het toenmalige functionerend hoofd
bestuur van het N.R.K. te 's Graven
hage meer moed, initiatief en fanta
sie had getoond door hulpverlening,
ondanks alle tegenwerking der Duit
sers, desnoods langs illegale wegen,
toch door te zetten.
3. dat de Nederlandse regering te Lon
den haar taak betreffende de zorg
voor de politieke gevangenen en ge
deporteerde Joden afgeschoven heeft
op andere instanties, zonder er zich
voldoende van te overtuigen, of deze
taak naar behoren werd uitgevoerd.
4. dat het een grove nalatigheid van
de Nederlandse regering te Londen en
't London-Comittee is geweest, dat tot
Juni 1944 geen enkele maatregel, zelfs
niet het registreren van aldaar beken
de namen van politieke gevangenen
en gedeporteerde Joden, was genomen
cm de directe hulpverlening aan ge
noemde gevangenen te organiseren,
zulks in tegenstelling met andere na
ties.
5. dat in de jaren 1944 en 1945 de ac
tiviteit van de meeste officiële Ne
derlandse instanties te Londen nog zo
gering was, en eventuele toegezegde
financiële hulp zo traag werd uitbe
taald, dat iedere poging tot hulpver
lening vrijwel tot mislukking gedoemd
was.
6. dat het departement van Sociale
Zaken en de onder dit departement
ressorterende repatriëringsdienst door
hun onvoldoende medewerking on
danks de activiteit van enkele ambte
naren er de oorzaak van zijn, dat
belangrijke kansen tot hulpverlening
via Zweden door middel van evacua
tie niet zijn benut.
7 dat de geringe steun, die de vluch
telingen en gevangenen in onbezet
Frankrijk en Spanje ontvingen, te wij
ten was aan de onvoldoende belang
stelling van de autoriteiten in Lissa
bon en Madrid, van wie een zorgvul
dige behartiging van de belangen van
deze vluchtelingen en gevangenen
had mogen verwacht worden.
8. dat de geringe hulpverlening aan
politieke gevangenen en gedeporteer
de Joden door middel van pakketzen-
De Franse Nationale Vergadering
is gisteren negen uren bijeen geweest
in een rumoerige' zitting, zonder dat
z(j aan het eerste artikel van het
wetsontwerp tot bestrijding van sabo
tage toekwam.
Te midden van heftige debatten
voegde de minister voor pensioenen en
oudgedienden, de radicaal Mitteranc".,
de communistische partijleider, Tho-
rez, die hem in de rede viel, toe:
,.Houd uw mond, Thorez. U heeft
juist vacantie gehad en dat hebben
wjj niet". Deze toespeling op het ver
blijf van Thorez te Moskou bracht de
communisten in beroering. Zij begon
nen met" de deksels van htm lesse
naars te slaan, zodat de zitting moest
worden onderbroken.
Een andere communistische afge
vaardigde, Calas, verklaarde, dat het
leger moest weigeren orders te ge
hoorzamen, „die tegen het volk ge
richt" waren. De president van de
kamer, Herriot, protesteerde, dat
Calas' uitlating „een oproep tot mui
terij" was en bij stemming besloot de
vergadering Calas tijdelijk van de bij
eenkomst uit te sluiten.
Toen dezer dagen de vijver op het
terrein van het marinehospitaal „Duin-
rust" in Overveen moest worden uitge
diept, kwamen de baggeraars tot de
ontdekking, dat op de bodem niet min
der dan 36 landmijnen en 4 granaten
lagen. Deze ontdekking werd onmid
dellijk gemeld aan de mijnenopspo-
ringsdienst van de marine, die de ge
vaarlijke voorwerpen naar veiliger
oorden overbracht. De mijnen bleken
alle scherp gesteld en volgens de des
kundigen nog even gevaarlijk als toen
zij te water werden gelaten. De vijver
bevindt zich vlak bij de operatiezaal.
dingen en de practisch geheel mis
lukte hulpverlening door middel van
evacuatie vanuit Zwitserland voorna
melijk een gevolg zijn van de zeer on
voldoende steun aan het partidlilier
initiatief van de zijde van het Neder
landse gezantschap en de officiële
vertegenwoordiging van het London-
committee van het Nederlandse Rode
Kruis, welke instanties niet begrepen,
dat zij alle prestige-overwegingen ter
zijde hadden te schuiven en alle hulp
hadden te aanvaarden, die hun spon
taan geboden werd.
9 Dat alle bovengenoemde grotere
en kleinere tekortkomingen vrij
wel alle terug te brengen tot een te
kort aan initiatief, durf en fantasieën
een teveel aan formalisme en bureau
cratie er de oorzaak van zijn, dat
duizenden Nederlanders het leven
hebben verloren, die, naar menselij
ke berekening, bij tijdige hulpverle
ning zouden zijn gered.
10. dat het noodzakelijk is, dat in de
toekomst naast de internationale rege
ling voor de verzorging van krijgsge
vangenen, civiele geinterneerden en
gijzelaars ook een status tot stand
komt voor de politieke gevangenen en
de burgerbevolking.
De Amerikaanse senaat heeft
gisteren het 597.000.000 dollar om
vattende program voor tussentijd
se hulp aan Frankrijk, Italië en
Oostenrijk goedgekeurd.
Om de watervoorziening van de stad Amsterdam veilig te stellen wordt
momenteel een nieuw buizenstël gelegd vanaf Leyduin naar Amsterdam.
Hier een buis die in het Spaarne te Haarlem gelegd moet worden.
Sinterklaaspakketjes
u>t Indië
De KLM-persdienst deelt ons mede:
„Onze militairen in de Oost hebben
een groot aantal Sinterklaas-pakketjes
per KLM naar hun familieleden in
Nederland gezonden, waarvan Zondag
een gedeelte is gearriveerd, n.1. met
de constellation „Nijmegen" en met 'n
DC-4, in totaal met een gewicht van
ruim 2000 kg, voor het grootste ge
deelte bestaande uit thee, tabak en
specerijen.
ONTPLOFFING IN WAPENDEPOT
TE RIO,
Een militaireopslagplaats van wape
nen en munitie in een buitenwijk van
Rio de Janeiro is Zondagavond door
een explosie geheel vernield. De ramp
werd veroorzaakt door een locomotief,
die door de muur van het depot reed.
Amsterdam is weer voor enige tijd Residentie. H. M. de Koningin heeft
voor enige tijd haar intrek genomen in het Kon. Paleis op de Dam te Am
sterdam. Bij aankomst inspecteerde onze Vorstin de wacht van de Studen
ten Weerbaarheid.
Gisteren hebben de vier ministers
van Buitenlandse Zaken te Londen
geen overeenstemming van betekenis
bereikt. De besprekingen werden
voornamelijk gevoerd over het al of
niet consulteren van vertegenwoordi
gers der toekomstige Duitse regering
bij het opstellen van het ontwerp-
redesverdrag.
Tevens werd geen overeenstemming
bereikt ten aanzien van de kwestie
of, en in welk stadium een vredes
verdrag door een centrale Duitse re
gering zal worden getekend.
Een Amerikaans voorstel over de
wijze, waarop op de toekomstige vre
desconferentie zal worden gestemd,
werd, na door Marshall te zijn ge
amendeerd, door Bidault en Molotof
aangenomen. Bevin behield zich een
oordeel voor.
De ministers debatteerden lang
over de kwestie, of de toekomstige
Duitse grondwet zou moeten vermel
den, dat alle bevoegdheden in handen
zullen kombn van een Duitse staat.
Zij bereikten echter geen overeen
stemming.
Vliegtuig stortte op brug
Een torpedio-vliegtuig van de Ame
rikaanse marine is in de stad Washing
ton neergestort De piloot deed alle
moeite een drukke brug te ontwijken,
doch het toestel raakte de brug nog
juist met een vleugel. Niemand werd
ernstig gewond.
TRUMAN MET VACANTIE
De perssecretaris van President Tru-
man. Ross, heeft aan verslaggevers
meegedeeld, dat het nu vaststaat, dat
Truman het plan tot hulpverlening op
lange termijn niet op de speciale zit
ting van het Congres zal indienen. De
president zal met vacantie naar Flo-
rida vertrekken.
Weersverwachting geldig tot
heienavond:
DEPRESSIE IN AANTOCHT.
Geleidelijk toenemende wind uit
oostelijke richting en hier en
hier en daar nevel- of mistban
ken. Toenemende bewolking
met voornamelijk in het zuiden
van het land plaatselijk sneeuw.
Temperatuur in de middag op
lopend tot om het vriespunt.
Het publiek kan thans aanvragen
iudienen om toegangskaarten voor de
Olympische Spelen van 1948. Men
moet eerst verzoeken om een voor
lopig formulier, waarop het program
is afgedrukt met allerlei bijzonder
heden over de verschillende nummers
en de toegangsprijzen, en dat samen
met het officiële aanvraag-formulier
verstrekt wordt door het Olympische
plaatsbureau in het Wembley Sta
dion. Complete bonboekjes, die toe
gang verlenen tot elk nummer van
iedere tak van sport, zijn verkrijg
baar. Te zijner tijd zullen de aanvra
gers bericht ontvangen of zij voor
Kaarten in aanmerking komen, en zo
jg voor welke, en hoe groot het be
drag is, dat zij moetep storten. De
kaarten zullen waarschijnlijk niet
voor Mei of Juni beschikbaar komen.
De prijzen der kaarten varieren voor
de meest wedstrijden tussen twee
shilling en twee guinjes. Het duurst
zijn de doorlopende kaarten voor de
finales der bokswedstrijden op, 13
Augustus te Wembley. Ze kosten drie
guinjes.
Eerstdaags zal- een regeling
tot stand komen, waarbij de fiet
sen industrie verplicht wordt een
gedeelte van haar productie in
standaard-fietsen te vervaardigen.
Deze zullen dan voor heren f 108.25
en voor dames f 111.25 gaan kosten.
De gemiddelde prijs voor alle fiet
sen, inclusief die voor de zgn.
standaardfietsen, wordt met on
geveer 10 pet verlaagd.
Automobilisten zullen hun auto-ac
cu's binnenkort 10 pet tot 20 pet.
voordeliger kunnen kopen. Auto-ac
cu's worden voor het grootste gedeel
te geïmporteerd, doch een handels
marge-regeling maakt een verlaging
van de binnenlandse prijzen mogelijk.
Voor kachels en fornuizen is een
nieuwe prijsregeling ingegaan, waar
door een gemiddelde prijsdaling van
enge veer 10 pet tot stand zal komen.
Een aantal huishoudelijke gebruiks
voorwerpen zal in prijs worden ver
laagd. Metalen huishoudelijke artike
len, zoals gascomforen, kachelonder
delen en draadartikelen zullen onge
veer 5 pet in prijs dalen.
Door een wijziging In de handels
kortingen voor de belangrijkste elec-
trische huishoudapparaten, zoals
smeltpatronen, straalkachels,. wasma
chines, strijkijzers, waterkokers, thee
ketels, comforen, broodroosters, zak
lantaarn-batterijen en stekkers kan,
door het vaststellen van algemene
r.iaximum-prijzen, een prijsverlaging
van 1050 pet worden verwacht.
De secretaris-generaal van de Ara
bische Liga, Abdoel Rahman Azzam
Pasja, heeft Maandag medegedeeld,
dat de raad van de Liga, waarin ze
ven landen zitting hebben, op 12 De
cember te Cairo bijeen zal komen,
teneinde van mening te wisselen
over het besluit der V. N. Palestina
te verdelen in een Arabische en een
Joodse staat.
In de Arabische landen is hevig ge
demonstreerd tegen Westerse instellin
gen en de Verenigde Naties. Leuzen
waren o.m. „Palestina voor de Arabie
ren", „Weg met Engeland" en „Weg
met de V. N.". Te Beiroet hebben „tien
duizend studenten" stenen geworpen
naar de gebouwen van de persdienst
der Verenigde Staten (Usisen der
Franse legatie.
De Palestijnse Arabieren zullen he
den een driedaagse proteststaking be
ginnen en wachten op verdere instruc
ties van het Arabische Hoge Comité.
Officieel is bekend gemaakt, dat bui
ten Damascus een jonge Jood twee
keer in de hals geschoten is. Hij werd
naar het ziekenhuis overgebracht.
De beide huizen van het Transjor-
daanse parlement komen heden bijeen
om de situatie te bespreken. Ook in
Transjordanië wordt een driedaagse
proteststaking gehouden.
De Joodse leider dr. Chaim Weiz-
mann heeft in Philadelphia verklaard,
dat men bezig is verdedigingsmaatrege
len in Palestina te treffen. Irak, zo zei
hij, heeft iets, dat op een luchtmacht
lijkt en één enkele bommenwerper zou
grote schade kunnen toebrengen aan
een onverdedigde stad zoals Tel Aviv.
In drie of vier maanden zou de situa
tie veranderd zijn.
Engeland zal Woensdag of Donder
dag bekend maken, wanneer het zijn
honderdduizend man troepen uit Pa
lestina zal terugtrekken. Dit zal zo on
partijdig mogelijk geschieden. De Ara
bieren hadden namelijk de vrees geuit,
dat de Engelsen de Joodse gebieden
het eerst zouden verlaten, waardoor de
Joden zich zouden kunnen organiseren.'
Van welingelichte zijde wordt be
weerd, dat Engeland Haifa bezet zal
houden tot het laatste ogenblik.
Terwijl in Londen druk wordt ver
gaderd over de toekomst van Duits
land en Oostenrijk en de debatten
der Grote Vier de aandacht van de
gehele wereld op zich gericht houden,
heeft de te Lake Succes bijeen zijn
de algemene vergadering der Ver.
Naties een besluit genomen, dat al»
een wereldhistorische gebeurtenis be
schouwd moet worden. Met grote
meerderheid van stemmen werd het
door de Palestlna-commissie ter tafel
gebrachte voorstel: een verdeling van
het Heilige Land in een Joodse en een
Arabische staat met Jeruzalem als in
ternationale stad, aanvaard.
Daarmede is dan ten opzichte van
de Joden de belofte van Lord Balfour
betreffende de stichting van een „na
tionaal tehuis" in Palestina ingelost,
wel niet door Engeland zelf, doch wel
tengevolge van Engeland's ten einde
raad genomen beslissing zich uit Pa
lestina terug te trekken. Tenslotte
was het Beloofde Land in 1923 door
de Volkenbond Engeland als mandaat
gebied toegewezen. Na dit besluit van
Londen zagen de Ver. Naties zich be
last met de oplossing van het pro
bleem, een probleem, dat voor de Brit
ten een der neteligste was, dat zij ooit
gekend hebben. De belangen die zij zo
wel bij Joden als Arabieren te winnen
of te verliezen hadden, waren en zijn
zo belangrijk, dat men het een tegen
het ander uitspeelde zonder een beslis
sing ten voordele van een der partijen
te durven nemen.
Het aantal voorstellen om tot oplos
sing van het Palestijnse vraagstuk te
komen, is legio geweest. Het werd
daarbij duidelijk, dat het niet daad
werkelijk door te voeren was Joden
en Arabieren in één staat onder te
brengen.
De verdeling van het land in ver
schillende Joodse- en Arabische land
schappen moet als de enige te vinden
oplossing beschouwd worden. Wij kun
nen op dit moment niet beoordelen
of het ook de juiste oplossing zal
zijn. De historie zal dit slechts kun
nen bewijzen. Blijkens de eerste na
het besluit der Ver. Naties binnenge
komen berichten is dit door het me
rendeel der Joden in Palestina en de
rest van de wereld met gejuich ont
vangen. Het is een eerste reactie en
die is begrijpelijk na al hetgeen de
Joden gedurende de laatste jaren heb
ben moeten doqrstaan, te beginnen
met de talloze pogroms en onlangs
nog voortgezet met de concentratie
kampen op Cyprus en de geruchtma
kende „Exodus"-tragedie. Wij begrij
pen, dat deze mensen hun „lied der
hope" zongen en hun ontroering moei
lijk meester konden blijven.
Dat de Arabieren met deze gang
van zaken minder instemmen, was
reeds bekend gedurende de discussies
over het thans genomen besluit. Het
komt opnieuw tot uiting nu het voor
stel een feit zal worden. De dreige
menten zijn vele. Woorden als „af
slachting op grote schaal", „het Na
bije Oosten in vuur en vlam", bereid
heid tot „opoffering van alles en een
langdurige strijd" van de Arabische
kant zijn waarschuwingen, die als het
geluid van koud metaal klinken.
Onwillekeurig gaan daarbij onze ge
dachten uit naar de weerzinwekken
de moordpartijen in het grensgebied
van Pakistan en India na de verhef
fing van deze gebieden tot dominions.
Honderdduizenden doden vielen er eer
van enige rust sprake zou zijn.
Wij hopen, dat men deze gang van
zaken voor ogen zal houden bij de
uitvoering van het besluit ten opzich
te van Palestina. Veel wijs beleid zal
nodig zijn om de heftige gemoederen
te bedwingen en de dreigementen tot
woorden te beperken.
In elk geval mogen wij deze beslis
sing voorlopig als een positief resul
taat op de debetzijde der Ver. Naties
boeken. Balfour's belofte zal, zij het
na decennia, ten dele althans, in ver
vulling gaan.
AD INTERIM.
Naar te Belgrado v^irdt vernomen
is een twee-motorige Douglas van de
Joego-Slavische Luchtvaartmaat
schappij de vorige week Donderdag
in de bergen van Montenegro tijdens
een sneeuwstorm verongelukt. Alle in
zittenden 23 personen kwamen
daarby om het leven. De ramp is een
van de ergste in de geschiedenis van
het luchtvaartverkeer in de Balkanen
het tweede ongeluk, waarbij de Joe
goslavische Luchtvaartmaatschappij
in een periode van tien jaar is betrok
ken.
Naar „Het Vrije Volk" verneemt
zal voor b(j ouders, pleegouders of
stiefouders inwonende minderjari
ge werknemers (sters) per 1 Ja
nuari 1948 een hogere loonbelas
ting worden ingevoerd.
Btf f 100 inkomen betaalden z(j tot
dusver f 3.68, dit wordt f 8.20. Bjj
f 200 nu f 25.65. "Dit wordt f 32.40.
B(j f 250 inkomen wordt verhoogd
van f 39.65 tot f 47.15.