Gevangenisstraf voor Duitse
generaals1
374 Oorlogsmisdadigers in Vught
Truman start voor
verkiezingscampagne
De gezondheidstoestand
van Prinses Marijke
Schonebeek wint duizend ton per dag
Nieuwe maatregelen
van Lieftink
Vrijdag 20 Febr. 1948 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN 70sle Jaargang No. 7740
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Opval'ende verklaring
van President te
Neurenberg
WEERBERICHT
MOORD NA 4 JAAR
OPGEHELDERD
IN
NIEUW CAO.
BLÖEMBOLLENBEDRIJF
Vrouwenstemrecht
in België
Filmmagnaat Mayer
had hoogste inkomen
Diepvriejfabrieken
worden verkocht
Maar nog 1000
personen spoorloos
Itali naar burgeroorlog?
Koning van Jemen
vermoord
Vorst gunstig voor
Betuwse fruitteelt
Benelux antwoordt
Bevin
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Directeur: J. Bijlsma
Wrnd. Hoofdred. J. Broersen
Rayonred. C. A. Dekkers
HELDERSE OUt WT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct per mm
Familieberichten 20 cent per
mm. - Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woorden
1.elk woord meer 5 ct.
Abonnementen:
per kwartaal 3.90
Charles Fredrick Wenn^rstrum, pre
sident van het tribunaal voor oorlogs
misdadigers te Neurenberg, heeft ver
klaard, dat men niet over voldoende
bewijzen beschikt, dat de eenheden
partisanen, wier behandeling door het
Duitse leger bij het proces tegen Duit
se generaals ter sprake is gekomen, ge
heel aan de voorwaarden, die het in
ternationale recht aan het belligerent-
zijn heeft gesteld, hebben beantwoord,
zodat zij geen rechtsaanspraak konden
maken op een behandeling als krijgs
gevangene. Dientengevolge kon volgens
de president de beschuldiging van het
doden van geVangen genomen leden
der verzetsbeweging, die in feite als
franc-tireurs beschouwd moeten wor
den, tegen de generaals niet gehand
haafd blijven.
Het tribunaal deed in zijn uitspraak
echter wel uitkomen, dat een bezetten
de mogendheid slechts in Het uiterste
geval in het belang van openbare vei
ligheid en orde tot het nemen en om
brengen van 'gijzelaars moest overgaan.
Hoewel het internationaal recht dit toe
staat, aldus het tribunaal, heeft men
het over de gehele wereld in de prac-
tijk zelden toegepast. Terwijl zelfs een
onmenselijke toepassing van dit recht
in beginsel niet onwettig kan worden
verklaard, acht het tribunaal het mo
gelijk de voor de toepassing vgn dit
recht verantwoordelijke persoon, wan
neer hij zijn vergeldingsmaatregelen op
de spits drijft, schuldig te verklaren.
Het tribunaal toonde aan, dat het
Duitse leger zich in de Balkan inder
daad aan dergelijke excessen had schul
dig gemaakt.
Vervolgens werd maarschalk Wil
helm List, opperbevelhebber der Duitse
troepen in Zuidoost-Europa, schuldig
verklaard aa oorlogsmisdaden, moord
en collectieve represaillemaatregelen in
de Balkan en aan schending van het
oorlogsrecht. Generaal Walter Kuntze,
opperbevelhebber van het 12de Duitse
leger, werd bovendien nog schuldig ver
klaard aan deportatie van burgerbevol
king. De generaals Hermann Förtsche,
bevelhebber van het Èerste Duitse le
ger, en Von Geitner, chef van de gene
rale staf in Servië, werden vrijgespro
ken. Generaal Lother Rendulic werd
schuldig verklaard aan misdaden, als
bevelhebber in Kroatië tegen burger
gijzelaars en Italiaanse geregelde troe
pen gepleegd. Hij werd echter vrijge
sproken van schuld aan „verschroeide
aarde"-tactiek tijdens de terugtocht uit
Finland.
Veldmaarschalk List en generaal
Kuntze werden tot levenslange ge
vangenisstraf veroordeeld en generaal
Rendulic kreeg 20 jaar evenals gene
raal Wilhelm Speidel, de vroegere gou
verneur van Griekenland.
Generaal der Luftwaffe Helmuth
Felmy, die zich schuldig had gemaakt
aan massamoord op de bevolking en
verwoesting van twee Griekse dorpen,
werd tot 15 jaar veroordeeld.
Generaal Hubert Lanz kreeg fc. jaar.
Generaal Ernst von Leyser, die Croa-
ten voor de gewapende macht had op
geroepen, 10 jaar en generaal Ernst
Dehner 7 jaar voor het doodschieten
van gijzelaars.
Alle straffen zijn met aftrek van
voorarrest.
(Generaal Eisenhower liet in Juli
1944 na de geallieerde invasie in Frank
rijk, toen Von Rundstedt een order had
uitgegeven, dat iedere burger, die aan
militaire operaties zou deelnemen of
de vijand zou helpen, als franc-tireur
zou worden behandeld, een ernstige
waarschuwing horen, dat degenen, die
zich aan het doodschieten van gevan
gen genomen verzetslieden zouden
schuldig maken, opgespoord en snel.
berecht zouden worden).
VEROORDEELDE GENERAALS
IN BEROEP.
Volgens het Duitse nieuwsbureau
DENA heeft dr. Stefan Fritsch, verde
diger van generaal Lothar Rendulic,
medegedeeld, dat alle acht Duitse ge
neraals van hun vonnis in beroep zul
len gaan bij generaal Clay, de Ameri
kaanse bevelhebber in Duitsland, het
militaire hooggerechtshof in Washing
ton en het Amerikaanse hooggerechts
hof.
In een rede, waarmee hij officieel
zijn verkiezingscampagne voor het
presidentschap inzette, heeft presi
dent Truman der V.S. een tien-jaren-
programma voor de uitbreiding van
ae landbouw-productie, voor werk
verruiming en voor verhoging der
minimum-lonen uitgestippeld.
Truman laakte de republikeinse
party, die naar zijn mening aanspra
kelijk is voor de „ergste depressie in
de geschiedenis, welke de landbouw
heeft vernietigd, de handel ineen
heeft doen storten en de arbeid in
een hopeloze toestand heeft ge
bracht".
Truman, die sprak voor ongeveer
duizend leiders van de democratische
partij, noemde deze partij die van het
„progressieve liberalisme". Hij wees
op de successen der partij in vier
achtereenvolgende verkiezingen. Dit
Jaar, zo sprak htj, is het jaar der
uitdaging. Het volk zal moeten, be;
slissen of het wil, dat de machten
van het „positieve progressieve libe
ralisme" blijven regeren of dat het
de regering wil toevertrouwen aan
de „machten van het conservatisme,
die geloven in het voordeel van enke
len ten koste van velen".
Reuter voegt hier aan toe, dat
Truman gewezen heeft op dtf liberale
aspecten van de democratische par
ty met het oog op de kiezers, die zich
achter Wallace geschaard mophten
hebben. Hoewel Truman Wallace's
naam piet genoemd heeft. Truman
zei voorts, dat de „samengetrokken
macht en rijkdom in bedwang gehou
den moet worden."
SPELEN MET LUCIFERS HEEFT
ERNSTIG GEVOLG.
Ten gevolge van het spelen met lu
cifers raakten gistermorgen de kleren
van de 2 vierjarige meisjes van de fa
milies van Gogh en Simons, die in de
kelder van het huis Provincialeweg
346 te Zaandam speelden, in brand.
Lia van Gogh was er het ergst aan toe.
De meisjes zijn in zorgelijke toestand
in het gemeentelijk ziekenhuis opge
nomen.
Weersverwachting, geldig tot he
denavond:
AANHOUDENDE VORST.
Wisselend bewolkt met op som
mige plaatsen af en toe enige
lichte sneeuwval. Nu en dan vrij
krachtige wind tussen Noord-Oost
en Dost. Lichte tot matige vorst.
Na jarenlang ontkend te hebben
iets te maken te. hebben gehad met
de op 4 April 1944 in de buurt Plas-
wyck te Breda gepleegde moord,
waarby de tuindersknecht Van Sou
werd doodgeschoten en de heer
Kroes door een kogel zwaar werd
gewond, heeft de SS-er A. J. uit Oos
terhout eindelijk bekend de fnooro op
zijn geweten te hebben.
De SS-er vertoeft thans in het
kamp voor politieke delinquenten te
Hoogerheide. J. staat m zijn woon
plaats bekend oneer de bijnaam „De
Spreeuw". Destijds is hij voor de
moord gearresteerd, doch men moest
hem weer vryiaten wegens gebrek
aan voldoende bewijs.
Op de bewuste avond is hij in ue
buurt Plaswyck als een ware w 1de-
man tekeer gegaan. Hij drong een
woning binnen en perste de bewo
ners geld af. In een andere woning
die hy eveneens was binnengedron
gen, stak hy het bed in brand. Met
verschillende mensen begon hij een
worstelpartij, waarbij de wildeman
van zijn revolver gebruik maalkte. De
tuindersknecht Van Son werd door
hem doodgeschoten, terwijl de heer
Kroes, die met éen pook de amokma-
ker te lpf ging, door een kogel zwaar
gewond werd.
De politie heeft thans zoveel be-
wpsmateriaal tegen J. verzameld,
dat aan ontkennen niet meer te den
ken viel. Zijn zaak zal door het Bij-
zopder Gerechtshof te Den Bosch
worden benandeld.
1 Maart a.s. zal een nieuwe CAO
voor het bloembollenbedrijf in wer
king treden. Het loon voor vaste ar
beiders is van 39 op 41 gulden per
week gebracht, dat voor losse arbei
ders op 45 gulden per week voor de
zes zomermaanden en 41 gulden per
week voor de zes wintermaanden. Ar
beiders in het bezit van een erkend
tuinbouwdiploma vangen 1 gulden ex
tra per week.
De Belgische Kamer heeft gister
middag met 184 stemmgn tegen 3 het
wetsontwerp strekkende tot het ver
lenen van kiesrecht aan vrouwen voor
de algemene verkiezingen goedgekeurd
De wet zal op 21 Juli 1949 van kracht
worden.
Met uitzondering van Zwitserland
was België het enige land in Europa
waar de vrouwen nog niet aan de al
gemene verkiezingen mochten deelne
men. Zij waren wel verkiesbaar voor
de volksafvaardiging en hadden kies
recht voor de gemeenteraadsverkie
zingen.
Rectificatie bonnenlijst
In de gisteren gepubliceerde bon
nenlijst. zoals deze aan ons werd
doorgegeven, is een foutje geslo
pen. Onder de rubriek Bonkaar
ten KD, KE 802 staat n.1. 700
reserve aangegeven voor 200 gram
brood, wat echter moet zyn 700
algemeen.
Van de zijde van het secretariaat
van H.K.H. Prinses Juliana deelt
men het ANP mede:
De eerste verjaardag van Prinses
Marijke biedt een goede gelegen
heid iets m de te delen over haar
gezondheidstoestand. Algemeen li
chamelijk en geestelijk heeft zjj
zich flink ontwikkeld. Het gezichts
vermogen van haar rechteroog is
goed vooruit gegaan en zij herkent
nu niet alleen bonte voorwerpen,
maar ook het gelaat van personen
uit haar omgeving en dat, of
schoon zij nog te jipng is om een
brilletje te dragen.
Er is echter weinig hoop, dat het
gezichtsvermogen van het linkeroog
zich zal ontwikkelen.
Volgens officiële gegëvens heeft
de filmmagnaat Louis B. Mayer in de
jaren van 1944 tot 1946 het hoogste
inkomen in de V.S. genoten. In het
jaar eindigend Augustus 1945 heeft
hij uit de Loews Incorporated 502.571
dollar getrokken. Na hem komt de
filmproducent Walter Wanger met
282.900 dollar. Deanne Durbin had
een inkomen van 262.875, waardoor
zij de vrouw met het grootste inko
men in die tijd was. De lijst van in
komens maakte het niet mogeiyk de
totale inkomens uit de industrie na
te gaan. Daar hier slechts de in
komsten uit bepaalde firma's genoemd
we'rden.
Naar „Groenten en Fruit" mede
deelt, zijn de finantiele veorwaarden,
waarondpr het Centraal Bureau voor
de Tuinbouwveilingen de diepvriesfa-
brieken „Vita" en „Winterzon" zal
overnemen, thans vastgesteld. De der
de bestaande fabriek .Noordland" zal
waarschijnlijk niet worden overgeno
men.
PETITIONNEMENT AAN DE
KONINGIN 'AANGEBODEN.
H. M. de Koningin heeft gisteroch
tend ontvangen de heer C. A. Eman
uit Aruba ter overhandiging van een
petitionnement strekkende tot volledi
ge scheiding van Aruba en Curagao.
Hare Majesteit heeft de heer Eman in
de gelegenheid gesteld dit petitionne
ment toe te lichten.
De éénjarige Prinses Marijke heeft het op haar verjaardag niet aan
biyken van belangstelling ontbroken, getuige de vele stoffeiyke biyken
van belangstelling, die zij mocht ontvangen. Het Prinsesje te midden
van een gedeelte van haar cadeaux.
Olie uit eigen bodem
De geschiedenis van het olieter
rein te Schoonebeek is nog niet oud.
Velen zullen zich herinneren, dat
de eerste olieproducerende laag in
Mei 1943 ten oosten van Coevor-
den werd aangeboord. De produc
tie uit deze put was toen nog zeer
gering (ongeveer"één ton per dag)
en bedraagt thans nog een fractie
daarvan. Hierna werd in Maart
1944 in de gemeente Schoonebeek
een andere oliehoudende laag aan-
I
geboord.
De productie uit deze put bedroeg in
het begin ongeveer veertig ton per
dag. Een zeer geringe hoeveelheid, die
toch nog te groot was, om een gedeelte
te laten verbruiken door de Duitse
oorlogsmachine. Geen wonder dan ook,
dat door allerlei sabotagemaatregelen
het productiecijfer van deze put snel
daalde en in September 1944 tot nul
was teruggebracht. Neen, veel profijt
van de Schoonebeker olie hebben de
Duitsers niet gehad en bij de boor-
werkzaamheden werden meer petro-
In een interview met een ANP-ver-
slaggever heeft de Inspecteur van het
Bureau Opsporing Oorlogsmisdadigers
enige bijzonderheden verteld over het
werk van dit bureau en de rechtsza
ken tegen verschillende beruchte Duit
sers.
In het interneringskamp Vught be
vinden zich i 374 oorlogsmisdadigers
(waarvan een drietal vrouwen) meest
Duitsers, die zich te zijner tyd voor
het Bijzonder Gerechtshof zjllen heb
ben te verantwoorden. Ongeveer 1000
personen moeten nog worden opge
spoord. De daders zitten in Duitsland
en het is de vraag, of zij wel gevon
den zullen worden.
Omtrent de, te verwachten strafza
ken zeide de Inspecteur, dat Chris-
tiansen in Arnhem zal terecht staan
en Rauter in Den Haag.
Rauter schetste hy als een „harde"
kerel, die in een gesprek met hem
eens gezegd heeft: „Er is maar één
land, dat recht heeft «op mijn leven.
Als ik mijn leven moet verliezen, zal
het zijn voor een Nederlands vuurpe-
leton".
ZAKEN, DIE BINNENKORT
VQORKOMEN.
Van de Amsterdamse S.D., Willy
Lages c.s., bestaande uit een 12-tal
leden, zUn de dossiers thans vrijwel
volledig. Het wachteh is nu nog op
de resultaten van het onderzoek in
zake enige fusilleringen In Noord-
Hotland. DH ondersoek ia
haast voltooid en binnenkort zullen
de stukken alle naar de procureur
fiscaal worden dorogezonden.
Ook de dossiers der hoofdfiguren
van het PDA (Polizeiliches Durch-
gangslager Amersfort) zyn nu bijkans
volledig. Van de 6 fanatiekste Duitse
leiders, onder wie Kotella en Berg, is
een stapel dossiers Van 'n halve meter
ter hoogte gevormd Het onderzoek
naar hun misdrijven heeft het nodig
gemaakt, dat honderden lijken in het
kamp moesten Worden opgegraven en
geïdentificeerd, hetgeen geschiedde met
behulp van lijvige foto-albums! die 't
B.O.O.M. ter beschikking heeft. Om
alle gegevens van heft PDA volledig te
hebben, wacht men nog op enkele
slotdossiers van één man, waarna de
zaak rijp is voor berechting.
Het onderzoek naar hen, die betrok
ken waren bij het bureau Jüdische Aus-
wanderung vordert in een minder s»el
tempo en het zal waarschijnlijk lan
ger duren voor het uur van berech
ting voor zijn leden staat.
Tot 1 Februari heeft het B.O.O.M.
naar verschillende procureurs-fiscaal
inhet land 172 dossiers doorgegeven
(113 verdachten en 59 getuigen). Thans
moeten er nog 281 worden afgewerkt
en doorgezonden. Het B.O.O.M. werkt
nu rïbg met vier rechercheurs ,en het
personeel van de subcommissie. De in
specteur is echter vol vertrouwen, dat
het zal lukken alles af te werken in
de komende maanden. -
Het ligt in de bedoeling het bureau
voor opsporing oorlogsmisdryven 1
Juni ouiterlijk 1 Juk op te heffen.
leumproductere voor aandrijving der
machines verbruikt, dan er aan ruwe
aardolie uit de putten werd gewonnen.
Dc oorlog was nauwelijks ten einde,
of de werkzaamheden werden met
kracht ter hand genomen. In Juli 1945
begonnen de Schoonebeker putten we
derom te produceren en tot Januari
1946 bleef de opbrengst tamelijk con
stant. Daarna steeg de productie en
hoewel er momenten zijn geweest,
waarop, door het uitvallen van enkele
putten, de productie terugliep, bedraagt
thans de gemiddelde productie duizend
ton, dat wil zeggen, dat door de olie
uit Schoonebeek de binnenlandse be
hoefte aan aardolieproducten voor on
geveer 19 procent gedekt wordt. Het
afgelopen jaar is de ontwikkeling van
't olieterrein met rasse schreden voor
uitgegaan. De bouw van een grote ga
rage, van verschillende woningen en
barakken kwam tot stand terwijl de
noodzakelijke werkplaats thans in aan
bouw is.
Meer dan 500 arbeidskrachten zijn op
het terrein aan het werk en bovendien
werken ruim ,300 arbeiders voor ver
schillende aannemersmaatschappijen
aan de bouw van wegen, woningen, etc.
Met 't productiecijfer van duizend
ton per dag is het laatste woord in
Schoonebeek niet gesproken. Meer
putten zullen door de Nederlandse
aardoliemaatschappij worden geboord
waardoor men de productie hoopt op
te voeren.
Olie uit eigen bodem betekent voor
ons land niet alleen een economisch
voordeel, waarvan enige jaren geleden
niemand zou hebben gedroomd, maar
ook een gelegenheid tot opleiding van
technisch personeel in eigen land en
een werkkring voor velen.
Het volk en de politieke leiders van
Italië bespreken openlijk de mogelijk
heid van een burgeroorlog sinds op de
eerste dag van de actie voor de alge
mene verkiezingen, die op 18 April ge
houden zullen worden, te San Fer-
nando 4 personen bij een aanval van de
rechtse „Uomo Qualunque"-partij op
een openluchtbijeenkomst van 't Volks
front der communisten en socialisten
werden gedood. 20 personen werden bij
deze gelegenheid gewond, 16 gearres
teerd.
In het industriële noorden is het rus
tig. doch in het zuiden maken de boe
ren zich van de grote feodale land
bezitters los, waar de communistische
partij wel bij vaart.
Maatregelen van de regering tegen ie
vorming van semi-militaire organisa
ties op straffe van 10 jaar gevangenis
zijn een bewijs vaivde algemene onrust.
Bijna iedere dag ontdekt de ^politie
automatische wapens, geweren, ammu
nitie, handgranaten en soms mortieren
en zelfs veldkanonnen.
Tevens heeft de regering het verber
gen van person— die illegaal Italië jqn
binnen gekomen, strafbaar gesteld. On
ruststokers komen namelijk in vissers
boten uit de Balkanlanden de Adriati-
scbe Zee over.
(Van onze parlementaire redacteur.)
De minister van Financiën,
prof. mr. P. Lieftinck, heeft in
de Eerste Kamer medegedeeld,
dat de regering tot nieuwe ver
soberingsmaatregelen heeft moe
ten besluiten om de periode, die
ons nog scheidt van het in wer
king treden van de Marshall
hulp te overbruggen. De invoer
uit de dollargebieden zal weder
om en onmiddellijk verder wor
den beperkt en de nog in parti
culiere handen zijnde Ameri
kaanse effecten zullen worden
gevorderd. Hoewel 's ministers
verwachtingen ten aanzien van
het op tyd komen van het Mar-
shall-plen gunstig zijn, zijn deze
maatregelen onvermijdelijk ten
einde een liquiditeitscrisis in onze
dollarpositie te voorkomen. Ten
slotte zal aldus deelde de mi
nister nog mede indien de nood
daartoe dringt, een deel van <ïhze
goudvoorraad moeten worden
aangesproken om de industriële
bedrijvigheid gaande te houden
en werkloosheid te voorkomen.
De minister stelde in het licht, dat
de regering zicli verplicht acht, de
geweldige millioenenbevolking van
Indonesië te behoeden voor honger,
ziekten en dood.
Terzake van de subsidie op het
voedselpakket merkte de bewindsman
op, dat deze pas kunnen verminde
ren, als er een krachtige prijsdaling
op de wereldmarkt intreedt. 2Sonder
nu dadelqk te willen voorspellen, dat
dit ogenblik is aangebroken, achtte
de minister het toch van belang, dat
er op de Amerikaanse markt de laat
ste weken een daling te constateren
is.
Volgens zekere geruchten» die nog
niet bevestigd konden worden, zou de
koning van Jemen, Imam Jehya,
wiens overlijden gisteren werd ge
meld, vermoord zijn, evenals twee van
zijn kinderen, onder wie de erfprins.
De Arabische Liga heeft besloten een
commissie te zenden naar Sanaa. de
hoofdstad van Jemen, om klaarheid te
verkrijgen over de tegenstijdige be
richten omtrent het overlijden van de
Imam. Reeds vorige maand werden te
Caïro berichten ontvangen, dat hij ge
storven zou zijn, doch hierop volgde
later een tegenspraak van vertegen
woordigers van de koning. Gisteren ont
ving de Arabische Liga een telegram
uit Sanaa, waarin de dood van de
Imam bericht werd en dit bericht werd -
later door het radiostation van Sanaa
herhaald.
Vele mensen hoorf *men thans zeggen:
„He, wat is het koud". Na deze maan
den van bijzondere hoge temperaturen
is dat begrypelijk. Toch is het voor de
fruitteelt van groot nut, dat deze vorst
is ingetreden. De ontwikkeling van de
knoppen der fruitbomen in de Betuwe
en het land van Maas en Waal is dit
jaar ruim een maand vroeger begonnen
dan anders. Ware deze snelle ontwikke
ling in het zelfde tempo voortgegaan,
dan had men een buitengewoon vroege
bloeitijd gehad.
De kans, dat de nachtvorsten grote
schade aan het gewas hadden toege
bracht, was dan zeer groot geweest. De
thans ingetreden vorstperiode is de Be
tuwse fruittelers dan ook zeer welkom.
Temeer daar de winterbespuiting, die
tot'op heden op vele plaatsen nog niet
kon geschieden, thans kan worden uit
gevoerd.
Gistermorgen heeft de Belgische mi
nister-president Spaak, na afloop van
de vergadering der Senaatscommissie
van Buitenlandse Zaken, verklaard,
dat België van de Franse en Britse re
geringen een voorstel had ontvangen
met betrekking tot de organisatie van
West-Europa. Spaak deelde mede, dat
hierop door België is geantwoord door
middel van een memorandum en dat
de beide andere Benelux-partners, Ne-
'derland en Luxemburg, op dezelfde
wijze hadden gehandeld.
Toen de eerste minister gevraagd
werd of Benelux zal worden uitgeno
digd tot de Londense conferentie, ant
woordde Spaak, dat deze aangelegen
heid nog niet was geregeld.
I
