Ook Tsjechoslowakije achter IJzeren Gordijn? DE BENELUX NAAR LONDEN Uit hei leven van de schaak-Boeddha DE LATE WINTER HEDEN ERGSTE V0RSI VOORBIJ? Frankrijk en Engeland inviteren Benelux Zaterdag 21 Febr. 1948 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN 70ste Jaargang No. 7741 Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna Twddlf niet-communistische ministers afgetreden Communisten ontdekken „samenzwering MADOERA APARTE POLITIEKE EENHEID Geïmporteerd vlees op de bon WEERBERICHT fl ALLE WEDSTRIJDEN AFGELAST Albanese bisschoppen terechtgesteld Wiekolengeld moeten halen „Op voet van volkomen gelijkheid" Botwinnik favoriet Angstpsychose MARKEN REEDS GEÏSOLEERD BUREAU: Koningstraat 7880 Den Helder Telefoon 2345 Postgiroriummer 449041 Directeur: J. Bijlsma Wrnd. Hoofdred. J. Broersen Rayonred. C. A. Dekkers HELDERSE COURANT TARIEVEN: Advertenties: 16 ct per mm Familieberichten 20 cent per mm. - Kleine advertenties („Juttertjes") tot 15 woorden 1.elk woord meer 5 et. Abonnementen: ter kwartaal 3.90 Twaalf niet-communistische minis ters in het Tsjechoslowaakse kabinet hebben gisteren hun ontslag aange boden. Als reden gaven zü op, dat sommige functionarissen, vooral bij de politie, de wet en regeringsbe sluiten niet in acht nemen. Vóór de ontslagaanvragen bestond het kabinet uit 9 communisten, 2 sociaal-democraten, 4 nationale socia listen (partij van president Benesj, thans afgetreden), 3 leden van de kath. volkspartij (thans afgetreden), 3 Slowaakse democraten (thans af getreden) en 2 partpozen (eveneens afgetreden) Ten gevolge van het aftreden ver wacht men te Praag een spoedige ont binding van de wetgevende vergade ring en de verkiezing van een nieuw parlement. Men verwacht, dat Gott- wald, de communistische premier, het ontslag van zijn vijf-partijen regering zal aanbieden, als hij president Benesj van het ontslag van de zes ministers K>p de hoogte zal brengen. De sociaal-democraten hebben te elf der ure een poging gedaan om de co alitie te redden. Communisten en so ciaal-democraten hebben tezamen 150 zetels in het parlement en de twee le den van de Slowaakse arbeiderspartij stemmen gewoonlijk als zij. De andere partijen hebben tezamen 148 zetels. De grondwet, die gereed zou moeten zijn, voordat het tweejarig mandaat van de nationale vergadering verstre ken is (tegen Mei a.s.) is nog niet vol tooid en de communisten wordt ver weten, dat zij die voltooiing zouden be lemmeren teneinde verkiezingen te voorkomen vóór het aflopen van de mandaatsperiode. Ontbinding van de vergadering zou tot gevolg hebben, dat de binnen zes weken te kiezen nieuwe vergadering eveneens twee jaar zou mogen aanblijven. AFP meldt, dat het dagelijks be stuur van de communistische partij een communiqué heeft uitgegeven, waarin wordt aangedrongen op steun aan de regering van Klement Gottwald. Daar toe wordt de gehele arbeidersklasse op geroepen. „De regering", zo zegt het communiqué, „is besloten om met alle consequentie de volks-democratie te verdedigen en zij zal daartoe alle maat regelen nemen, nodig voor het hand haven van rust en orde in de staat". COMMUNISTISCH BETOOG. Radio Praag haalde Vrijdagavond een communiqué aan van het bestuur der communistische partij over de ka binetscrisis. Hierin wordt gezegd, dat Onverwacht laat is dan toch sinds een paar dagen de winter ingevallen, eerst nog aarzelend, doch daarna toe nemend in felheid, waartoe de krach tige Noord-Oostelijke wind, die Don derdagavond kwam opsteken, in niet geringe mate heeft medegewerkt. De Bilt heeft voorspeld dat de vorst voor lopig nog wel enkele dagen zal aan houden en op enkele plaatsen bereidt men reeds weer schaatswedstrijden voor. Natuurlijk gunnen wij de ijsliefheb- bers hun pretje, doch de winter heeft ock een andere kant. Hierbij denken we nog niet eens aan de optimisten, die hun brandstoffenrantsoentje reeds vrijwel hebben opgesoupeerd, doch meer aan de gevolgen voor land- en tuinbouw, temeer, waar sommige ge wassen, met name de bollen, al aar dig uit de grond schoten en men zo hier en daar zelfs de crocussen al in bloei kan zien staan. Wij hebben van morgen in de kringen van bollenkwe- kers ons oor eens te luisteren gelegd en daarbij vernomen, dat het er voor deze gewassen inderdaad kwaad uit ziet. Vooral de scherpe wind zal funest kunnen werken. Momenteel valt nog moeilijk te bepalen in hoeverre hier schade is berokkend, doch wel kan worden gezegd, dat bij enig voortduren v an de winter de toestand door de kwekers weinig optimistisch wordt in gezien. Ook voor de veehouders is deze late winter een tegenvaller, want deze be tekent, dat het vee straks later kan v/orden gejaagd, want in verband met de nog altijd précaire veevoederpositie betekent elke dag, die de koeien lan ger op stal moeten blijven, verlies. Alleen de bouwers in de koolstreek, met name aan de Langedijk, wrijven zich in de handen, niet slechts van de kou, maar ook van voldoening, want winterweer is goed koolweer en het is meest zo, dat de prijzen stijgen naar mate de temperatuur daalt. Reeds he denmorgen was dat op de veilingen merkbaar. Zo heeft de late winter allerlei facet ten en het is maar, hoe men er tegen over staat. Wat ons betreft, wij willen (traag een jaartje overslaan. het ontslag van niet-communistische ministers tot doel had de regering van de volksdemocratie te vernietigen ten gunste van een reactionnair regiem. Het niet verschijnen van de vertegen woordigers der nationale socialisten der volkspartij en van de Slowaakse demo craten had het onmogelijk gemaakt een rapport over de spionnage-affaire te De- handelen, waardoor de regering niet in staat was geweest haar normale func ties uit te oefenen. Dit toonde duidelijk aan, aldus het communiqué, dat ver schillende leden van de betrokken par tijen deelnemen aan een complot tegen de staat. „SAMENZWERING" ONTDEKT? LONDEN, 20 Fèbr. (Reuter) Naar Radio Praag bericht, hebben Vaciav Nosek, de Tsjecho-Slowaakse commu nistische minister van binnenlandse za ken, en generaal Ludvik Svoboda, par tijloos minister van defensie, in een ge meenschappelijke verklaring bekend gemaakt, dat een gewapende samen zwering in Tsjecho-Slowakije ontdekt is. De Lt.-Gouverneur-Generaal, Dr. H. van Mook, heeft heden een de creet uitgevaardigd, volgens het welk 't eiland Madoera ten noord oosten van Java als „aparte politie ke eenheid" in de Archipel wordt erkend. Madoera zal als georganiseerde staat in de toekomstige souvereine Verenigde Staten van Indonesië worden opgenomen. Melkhandelaren vragen rantsoen ver hoging De katholieke bond van handelaren in melk en melkproducten heeft bij minister Manshol't aangedrongen op verhoging van het melkrantsoen voor volwassenen van 2 tot 3 liter per week. Volgens genoemde bond zal de melk productie binnen niet al te lange tijd op een peil zijn, dat het nemen van deze maatregelen mogelijk maakt. Henry Ford II, die zich op een reis door Europa bevindt, is gefotografeerd bij de Dagenham-fabriek in Engeland, alwaar de eerste wagen naar de U.S.A. v werd geëxporteerd. Demobilisanten voor I Verwijzende naar het streven der re gering zoveel mogelijk tegemoet te ko men1 aan de moeilijkheden, verbonden aan de terugkeer in de burgermaat schappij van hen, die het vaderland gedurende geruime tijd als militair hebben gediend, heeft de minister van binnenlandse zaken een ernstig beroep gedaan op de gemeentebesturen en Je daaronder ressorterende diensten om ten aanzien van de demobilisanten en hun gezinnen zoveel mogelijk welwil lendheid en soepelheid te betrachten en met hun belangen zoveel mogelijk rekening te houden. Indien enigszins mogelijk dient hier een voorkeursbe handeling te worden gegeven. Deze week zal bijna overal In het land in de slagerswinkels geïmpor teerd lamsvlees worden verkocht. Er is nl. zeer weinig slachtvee op de binnenlandse markt en daarom was men genoodzaakt het In de koelhuizen opgeslagen geïmpor teerde vlees te distribueren. Traan van de Willem Barendsz Tot en met Zaterdag 14 Februari j.1. had de „Willem Barendsz" ge produceerd 50.480 barrels (8.413 tons) traan en 6.309 barrels (1.051 tons) spermolie. De transporttanker „Mijdrecht" heeft op 16 Februari j.1. de „Willem Barendsz" verlaten en is thans op de thuisreis met een lading van ca. 9.500 tons traan en spermolie. In dit kwantum is reeds een hoeveelheid traan begrepen, geproduceerd na 14 Februari. De tanker kan onvoorziene omstandigheden voorbehouden in dé tweede helft van de maand Maart in Nederland worden verwacht. VOETBALPOOL IN BESLAG GENOMEN De politie te R'dam heeft aldaar een inval gedaan bij een depothouder van z.g. voetbalpools. Het spoor hiervan leidde ook naar Haarlem. In verband hiermede heeft de recherche gister nacht te Haarlem in een woning een onderzoek ingesteld en aldaar een aantal gebruikte en ongebruikte for mulieren voor deelname aan deze pools in beslag genomen. Tegen de man, die 25% provisie voor zijn bemoeienissen kreeg is proces-verbaal opgemaakt. Weersverwachting, geldig tot he denavond: AANHOUDENDE VORST. Enkele overdrijvende wolkenvel den. Bijna overal droog weer. Iets afnemende, maar tijdelijk nog krachtige Oostelijke wind Stren ge tot matige vorst. Reuters correspondent meldt uit Berlijn, dat men daar verwacht, dat Zaterdag de ergste kou voorbij zal zijn. De koude lucht, die van de Oeral naar WesthEuropa stroomt, bracht te Berlijn 14 graden vorst, doch het weerbericht voorspelt, dat het er morgen ietswarmer zal zijn. Elders in Duitsland, vooral ln Hamburg, wordt sneeuw gemeld, in sommige streken zelfs 15 centimeter hoog. Guckborn in Sleeswijk-Holstein was de koudste plaats van Duitsland. Het vroor er gister 25 graden. Moskou meldde gister 17 graden vorst en de koudste stad in Frank rijk was Macon (Bourgondië), dat 10 graden vorst registreerde. De Kon. Ned. Voetbal Bond deelt mede, dat alle voor Zaterdag 21 en Zondag 22 Februari vastgestelde wedstrijden ln verband met de terreingesteldheid zijn afgelast. De programma's worden verschoven naar Zaterdag 28 en Zondag 29 Februari a.s. Ook de Afd. Noord-Holland heeft al le wedstrijden afgelast en het pro gramma naar de volgende week ver schoven. Volgens geruchten, die in Vaticaan stad de ronde doen, zijn in Albanië twee bisschoppen, mgr. Francesco Gjini, de bisschop van Allessio, en mgr. Giorgio Volaj, de bisschop van Sappa, door de kogel terechtgesteld. De aartsbisschop van Durazzo, mgr. Nicola Vincenzo Prennushi, zou tot 20 jaar gevangenisstraf zijn veroor deeld. De beschuldigingen, welke tegen de prelaten zouden zijn uitgebracht, zijn niet bekend, doch men gelooft, dat zij van politieke aard zouden zijn. Maandag a.s. kunnen de houders van een kolenkaart TA 707 en TB 707. wier naam begint met de letters VisWar van het plaat selijk postkantoor terugbetaling ontvangen van de per 1 Juli 1947 verhoogde kolenprijs. Het kantoor is geopend van v.m. 9 tot n.m. 3 uur. gelijkheid tegenvoorstellen Volgens een bericht van de New-York-Times uit Londen zul len de Benelux-landen, naar men verneemt, deelnemen aan de meeste van de driemogendheden- besprekingen over West-Duits- land, welke Maandag aanstaan de zullen aanvangen. Sylvain Mangeot, Reuters diploma tieke correspondent, seint: Het me morandum van Benelux over de vorm en inrichting van een Westeuropese Unie met Groot-Brittannië en Frank rijk zal bestudeerd worden zodra het in Londen is ontvangen. Een woord voerder van het Britse departement van buitenlandse zaken heeft doen uitkomen, dat het Brits-Franse ont werp voor een verdrag, naar model van het verdrag van Duinkerken, slechts naar voren is gebracht, als een basis voor onderhandeling. Er is geen sprake van, dat Frankrijk of Groot-Brittannië er naar streven een van te voren vastgestelde formule op te dringen aan de Benelux-mo- gendhederfl De Benelux-landen zullen alle gelegenheid krijgen op voet van jUICHAïL Moisiëjewitsj Botwin nik start als favoriet in het komende schaaktornooi om de wereldtitel! Alles heeft hij dan ook mee, niet !n het minst zijn leeftijd. Hij is .hans 36 jaar oud geboren 17 Aug. 1911 te Lenin grad) en op het toppunt van zijn kunnen: oud genoeg om over een schat van ervaring te beschikken, jong genoeg om de grote ver moeienissen van een zwaar tor nooi te overwinnen. Algemeen wordt hij na Aljechins dood als de sterkste speler ter wereld be schouwd. Zesmaal werd hij kam pioen van Rusland; hij won te Moskou in 1935 en te Nottingham in 1936 (resp. samen met Flohr en Capablanca), te Groningen in 1946 en nog kortelings een sterk bezet Slavisch tornooi. Moeten we Botwinniks schaakspel met één woord kenmerken dan is dat woord: diepte. Deze man, die als een (schijnbaar) onbewogen Boeddha achter zijn schaakbord it, heeft de mysterieuze diepten van de Russische ziel in zich. Hoe wel uiterst rationeel en logisch denkend komen in zijn spel toch irrationele elementen voor. Hij is minder spectaculair dan b.v. Al- jechin of Keres en ook minder aanvalsspeler dan deze beiden, maar toch neemt hij grote (posi tionele) risico's, schept hij onmid dellijk verwikkelingen door moei lijke openingen te kiezen en span ningen in de partij te brengen. Een en ander vergt soms het uiterste van zijn geduld, dat in derdaad onuitputtelijk schijnt en van zijn manoeuvreerkunst, die groot is. Moeten we naar een ver gelijking met het verleden zoeken dan lijkt hij als speler het meest )p Numzowitsj. Deze vermenging van de positio nele stijl a la Capablanca-Flohr (Botwinnik blijft in de eerste plaats positiespeler) en de oombi- natoire school Aljechin-Kéres heeft een zekere vernieuwing, wij zouden bijna zeggen synthese, in het schaakspel gebracht. Soms staat Botwinnik volgens de nor male opvattingen bij het begin van het middenspel slecht of zelfs verloren, maar enkele zetten later heeft hij het pleit in zijn voordeel beslist. Het bewijst dat in zijn spel diepten verborgen zijn, die slechts weinigen vermoeden. Onfeilbaar is echter deze-schaak- Boeddha niet. Soms brengt zijn riskante stijl hem ten val, gaan de moeilijkheden, die hij aanvaardt, ook zijn kunnen te boven. Een be langrijke tekortkoming is, dat hij vrij spoedig in tijdnood komt en dan zeker minder sterk speelt dan de Amerikanen Fine en Reshevsky. DR. S. TARTAKOWER. (Copyright Algemeen Dagblad Heldersche Courant; volkomen te doen. Waarnemers zijn van mening, dat na de driemogendhedenconferentie over West-iDuitsland, welke Maan dag aanstaande zal aanvangen, er een betere gelegenheid zal bestaan voor vollediger bespreking tussen vertegenwoordigers van de Benelux- landen en Frankrijk en Groot-Brit tannië. In de Franse pers hebben geruch ten gecirculeerd, dat de besprekin gen over West-Duitsland opnieuw zouden worden uitgesteld om moge lijkheid te scheppen voor nieuwe on derhandelingen met de Sovjet-Unie over de Duitse problemen. Deze ge ruchten worden echter in officiële kringen te Londen tegengesproken, Volgens waarnemers gaat het er om, een weg te vinden om tegemoet te komen aan de verlangens van Benelux in het kader van een prac- tisch plan voor het economisch her stel van Europa. Het plan-Marshall en de houding van de Verenigde Staten ten aanzien van de Europese veiligheidsmaatregelen zullen ten nauwste in relatie blijken te staan met de praefische vooruitzichten voor het vinden van een bruikbare formule voor een Westeuropese Unie. Dr. Tartakower start in dit num mer met de serie levensbeschrij vingen van de vijf deelnemers aan het Wereldschaaktornooi. Een volledig beeld van deze groot se schaakkamp zult U krijgen als U onderstaand inschrijvingsbiljet invult waardoor U voor 2.50 dagelijks in het bezit wordt ge steld van De TOURNOOIBODE. NAAM: ADRES: WOONPLAATS: Handtekening: (Van onze parlementaire redacteur). De Nederlandse regering heeft Woensdag een memorandum ontvangen van de regeringen van Frankrijk' en Engeland, vergezeld van de tekst van het ontwerp van een verdrag, dat deze landen met Nederland (en België en Luxemburg) wensen te sluiten. Dit kan gezien worden als een uitvloeisel van de veelbesproken rede, die de Engelse minister van Buitenlandse Zaken Bevin onlangs heeft gehouden. Overigens heeft het overleg, dat de landen van Bene lux sinds Bevins mededelingen hebben gevoerd, geleid tot de opstelling van een gezamenlijk memorandum te dezen aanzien, dat merkwaardigerwijs even eens Woensdag te Den Haag, Brussel en Luxemburg aan de ambassadeurs van Engeland en Frankrijk is overhan digd. De stukken hebben elkaar dus gekruist! Het bovenstaande werd medegedeeld door de minister van Buitenlandse Za ken, mr. C. G. W. H. baron van^oetze- laer van Oosterhout op het eind van de eerste dag der debatten in de Eerste Kamer over de begroting van zijn de partement. De minister voegde er aan toe, dat de regering uiteraard nog geen gelegenheid heeft gehad, het Engels- Franse voprstel in zijn definitieve vorm te bestuderen. Hij zal zijn rede ter be antwoording van de in eerste termijn door de leden dezer Kamer gemaakte opmerkingen dan ook pas Dinsdag a.s. om 12 uur houden. Het is merkwaardig en ontmoedi gend, dat wij ons zo vaak en zo intens bezig houden, moéten houden, met de meest elementaire levensvraag: hoe blijven wij in het leven? Die vraag kunnen wij dan splitsen in twee andere vragen: hoe ontkomen wij een oorlog en hoe ontkomen wij de honger? Het Atlantische Handvest, dat tijdens de oorlog is opgesteld heeft als doelstelling voor de tweede wereld oorlog onder meer de vrijheid van angst en de vrijheid van gebrek ge noemd. Het is beschamend, dat dit nog moest gebeuren en het is nog meer be schamend, dat zo weinigen geloven, dat zij van deze vrijheden ooit zullen genieten. Van tallozen is het leven voor een groot deel gevuld met de vraag, of zij morgen of volgend jaar nog in staat zijn voldoende eten en kleren te kopen. Deze voortdurende on zekerheid drukt haar stempel op het leven van millioenen. Er zijn er, die een verbitterde strijd aangaan om voor zichzelf en de hunnen een plaats onder de zon te veroveren. In de grote socia le conflicten, die wij in deze tijd waar nemen, is ongetwijfeld een stuk poli tieke agitatie belichaamd. Maar het zou niet mogelijk zijn politieke doel einden na te streven langs de weg van stakingen, als daarvóór niet andere voorwaarden vervuld zouden zijn. En één van die voorwaarden is ongetwij feld de angst voor de honger, een angst die zo groot is, omdat men nu weet wat honger betekent. Men wil eenvoudig niet terug gestoten worden in de toe stand van ontbering, waaruit men zo juist is ontsnapt. De verscheidenheid van de drijvende krachten in de stakingsbewegingen, waarvan wij getuige zijn, kan in het bestek van een dagbladartikel niet be handeld worden, maar dit is er één van. Een andere groep van mensen is juist in staat het nodige te verdienen en is levenslang bezig zich op deze hoogte te- handhaven. En weer anderen kwe ken een klein overschot, dat voor moei lijke tijden moet dienen en zij zijn nog bezig met kweken als ze door de dood gehaald worden. Is het wonder, dat al deze mensen, die bezeten zijn door de zorg, hoe zij aan hun elementaire levensbehoeften zullen voldoen, weinig tijd, weinig energie enweinig geld over hebben om zich bezig te houden met de aan gelegenheden van de geest? Is het dan ook een wonder, als er geklaagd wordt over de weinige toegankelijkheid van het volk voor Kunst? Kunst vraagt inspanning en concen tratie om genoten te worden. Het volk en daarmee bedoelen wij „alle mensen" op een kleine uitzon dering na vraagt ontspanning en verstrooiing, na de bijna ondragelijk» spanning waarin het leeft. Hoe groter de spanningen zijn, hoe sterker de ontlading. Het is een ver schijnsel, dat wij ook in de jaren na de eerste wereldoorlog hebben gezien, toen de mensheid in ongeremde jacht naar genot vergoeding zocht voor wat ze in jaren van angst en nood tekort gekomen was. En daarom is Tiet zo onvruchtbaar om bezinning te prediken in een ove rigens zo zinloze wereld. Het morele herstel, het leven op een hoger waarlijk menselijk niveau, zal pas mogelijk zijn als de instincten, waaronder de drang tot zelfbehoud zo'n vooraanstaande plaats is gaan in nemen, minder luid spreken. De oorlog en de hongerwinter heb ben ons geleerd tot welk een primitief schepsel fie mens wordt, onmiddellijk als zijn bestaan bedreigd wordt. De ontplooiing van de menselijke eigen schappen in tegenstelling tot de dier lijke komt pas als de bevrediging van de primaire behoeften geen punt van zorg meer is. Eerst dan komt de mens aan de beurt. In krantenartikelen en op avondjes bij de buren is het onderwerp, dat in behandeling komt nagenoeg altijd het nog-niet-Menselijke: het loon, de prij zen. de oorlog. Maar soms merken wij ineens, dat boven, dit allereerst nodige, eten en veiligheid, nog iets méér is. Dat wij dit „soms" merken is voor ons, mensen, merkwaardig en bescha mend en ook wel eens ontmoedigend. H. VAN HULST. Het luttele aantal dagen lichte vorst speelt de bewoners van het eiland Marken reeds danig parten. De Gouwzee ligt reeds vol drjjfijs, terwijl het Monnikendammergat al geheel dicht zit. De met veVlof ko mende militairen zullen hun familie op Marken niet kunnen bereiken, daar alleen boten met zeer sterke motoren er in zouden slagen door het drtjfijs, dat hier en daar reeds vast begint de vriezen, heen te bre ken. EX-KONING CAROL HET ROEMEENS STAATSBURGERSCHAP ONTNOMEN De naam van ex-koning Carol van Roemenië staat aan het hoofd van een lange lijst van namen van personen, van wie de Roemeense ministerraad gelast heeft, dat hun het staatsburger schap ontnomen zal worden, aldus meldt Rador, het Roemeense nieuws agentschap.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1948 | | pagina 1