J^ha*9eri.g PUZZLE-RUBRIEK SAMAPIRIM Mam ¥A$W Durf te Leven Vormen de Nederlanders een christelijk volk TERRA INCOGNITA door J. D. VAN EXTER Van nabij i en verre Woningnood gevaar voor volksgezondheid De weerprofeet V.. CoDvrltlit R.D.r. In het artikel, waarmee vorige Za terdag deze rubriek opende, werden enige woorden geschreven over de moeilijkheid om in deze na-oorlogse tijd geestelijk weer „op gang" te ko men. Daarvoor is een antwoord nodig, zoals we zeiden, op allerlei vragen die met een levenshouding en wereldbe schouwing samenhangen. Vragen als deze: Wat zijn de normen waaraan ik mij moet houden? Wat is het funda ment waarop ik bouwen kan? Wat is de vaste grond? Het stuk dat u thans leest wil al thans een gedeeltelijk antwoord op deze vragen geven. Maar niet een al gemeen antwoord zonder meer. Ook niet een strikt persoonlijk antwoord. We willen vandaag proberen deze vra gen te beantwoorden als Nederlander. En ons Nederlanderschap hebben we allen met elkaar gemeen. Hebben wij dan ook een gemeenschappelijke „gees telijke" grond, waarop wij allen staan? Een stukje opgravingswerk Wanneer er in het oude Oosten een Stad wordt opgegraven, gebeurt dat laag na laag. De bovenste laag is de jongste, de onderste laag de oudste. Nu willen we een dergelijk oudheidkundig onderzoek toepassen op de -geestelijke wordingsgeschiedenis van ons volk. We zullen veronderstellen, dat het hele werk al klaar is. Daarom zullen we nu niet met de, jongste, maar met de oud ste „laag" van ons geestesbezit begin nen. Deze oudste laag is het ons allen ge meenschappelijke heidendom. Daaruit zijn wij allen tenslotte voortgekomen. Toegegeven, We merken er vooral in onze streek uiterst weinig meer vam Ivtaar in het Oosten van ons land, in Drente en Overijsel is dit anders. Daar wordt in sommige dorpen palmpasen nog gevierd. Soms bestaat er een oeroude dorpsgemeenschap en een voorchriste lijk gewoonterecht, waar alleen de dor pelingen zelf deel aan hebben. Dit oude, voorchristelijke heidendom is weliswaar zeer verscholen. Toch is 't het oudste stuk van een gemeenschap pelijke geestelijke erfenis. De tweede laag, die we bij onze ont dekking vinden, is die van het katho licisme. Het woord katholiek moet hier worden opgevat als algemeen christe lijk. De Franken, Friezen en Saksen van eeuwen geleden hebben de bood schap van het evangelie van Christus gehoord. Ieder kent de namen van de zendelingen Willebrord en Bonifacius. Zij en anderen.' hebben bewerkt, dat onze voorouders hun heidense gewoon ten en denkvormen, althans in_ naam, aflegden, "e Franken, Friezen en Sak sen werden katholiek, algemeen chris telijk. Dat dit christendom als geheel niet persoonlijk beleefd werd, doet aan het belang van dit gebeuren niets af. De hervorming is de derde geeste lijke stroming, die het hele Nederland se volk kenmerkt. De tachtigjarige oorlog was een strijd om staatkundige en godsdienstige vrijheid. Het- Calvi nisme vooral heeft een duidelijk stem pel op ons volk gedrukt. Maar evenmin als de evangelisering van Willebrord alle Nederlanders tot christenen heeft gemaakt, evenmin waren alle Neder landers na de tachtigjarige oorlog overtuigd Calvinist. Dit brengt ons tot de vierde laag, die van het rooms katholicisme. In het eind van de vorige en nog meer in deze eeuw is de invloed en het aanzien van het rooms katholicisme in ons land voortdurend gestegen. Dit rooms-kat- holicisme heeft zeer zeker de invloed van de hervorming ondergaan. Maar een omgekeerde beinvloeding is niet minder zeker. Minder nauwkeurig is een vijfde laag te omschrijven, die van het bijbels humanisme. Wie hier klassieke namen horen wil, denke aan Erasmus en Coornhert. Niet de rechte leer, maar wel het zuivere leven en de rechte levenshouding zijn hier belangrijk. Het christendom wordt hier niet leerstellig, maar praktisch opgevat. De Doops gezinden, hoewel weinig in aantal, heb- In bijgaand artikel wordt de vo rige --week begonnen nieuwe ru briek „Naar vaste grond" voort gezet. Vragen, opmerkingen en suggesties voor te bespreken on derwerpen zijn onder dit motto steeds welkom. ben in deze richting een sterke invloed uitgeoefend. De laatste en „jongste" laag is die van het nihilisme, van die mensen die zeggen tot geen kerkgenootschap te be horen. Het -zijn de duizenden die niet zonder enige reden teleurgesteld zijn en verbitterd over alle kerk en kerke lijk geloof. Zij kunnen zich niet meer thuis voelen onder de steeds op het zelfde neerkomende preken. Daarbij willen ze vrij zijn vanja, waar van? Nieuwjaarspakketten uit Indonesië (Van onze Haagse redacteur) Naar wjj vernemen, zullen NIWIN en Rode Kruis tegen het einde van NEDERLANDS EN CHRISTELIJK. I deze maand beginnen met de distri Zo heeft ons zoeken naar het Neder-1 butie van de Nieuwjaarspakketten, landse geestesbezit een zestal lagen of die de militairen in Indonesië dank stromingen blootgelegd. Via het oude Zij de Indische ondernemers aan hun heidendom en katholicisme zijn wij ge komen tot de hervorming, het rooms katholicisme, het humanisme en het zo-1 nen toezenden. Het betreft hierheen genaamde nihilisme. Dit zijn de feiten. En de conclusie? I hoeveelheid van --niet minder dan 100.000 kg. De Centrale der Neder' Ik meen, dat de vraag dre boven dit land3e verbruikscoöperatie verleent artikel staat, bevestigd mag worden. I Wij bezitten als Nederlanders een ge- bii d6ze distributie haar medewer- meehsehappelijk geheel van geestelijke king. normen, die aan het christendom ont leend zijn. Dit geldt voor de onkerke lijke nihilist, zogoed als voor de goed gelovige rooms katholiek en de felle calvinist. Ons volk is niet mohamme daans, niet boeddistisch, nog minder stuur- en normloos, maar christelijk. Niet in die zin, dat ieder Nederlander De prijzencontröle te Delft heeft een uitgebreide han del in vloerkle den achterhaald waarbij over de een eigen, positief christelijke overtui- Belgische grens gesmokkelde tapijten ging bezit, rustende op een persoonlijke I die een waarde hadden van f 75 tot bekering. Dat allerminst. Maar toch is 175 tegen prijzen van 220 f 3/5 ons gemeenschappelijk christelijk gees- werden verkocht. Verscheidene perso- tesbezit in de bezettingsjaren zo sterk nen werden in arrest gesteld. x B. en W. van Amersfoort hebben beslo ten om de automarkt, die veertien da gen geleden werd heropend, voor on bepaalde tijd te sluiten. Dit werd nood zakelijk geacht omdat de handelaren de door de overheid vastgestelde be palingen negeerden. xBij de bouw- objecten op het vliegveld Schiphol is een staking uitgebroken. De eis is uit betaling van 25 pet. vaste toeslag bo ven het contractloon. De bedrijfsgroep bouwvakken der EVC heeft de leiding van. deze staking op zich genomen xMet het s.s. „Roepat" van de maatschappij Nederland is een kwan tum van 2000 ton suiker uit Ned.-Indië naar Nederland verslonden. Het betreft bier de eerste zending van het grote kwantum van 15.000 ton dat voor le vering vóór 1 Juli a.s. is gecontrac teerd. —x— Polen zal in het vervolg het vliegen over Pools gebied alleen nog maar toestaan wanneer de betrok ken piloten in het bezit zijn van een O.J. I visum. x— In Bulgarije zijn alle pe- Uude wagenties van de weg troleum-ondernemingen genationali- De rijksinspecteurs van het verkeer, seerd en 's de handel in petroleum- belast met het verlenen van vergun- producten tot staatsmonopolie ver- ningen voor het gébruik van een mo- klaard' ~x—,,e vrouwelijke Poo se torrijtuig, zullen krachtens door de propaganda-chef van het in Amerika minister van Verkeer en Waterstaat verschijnende tijdschrift The New gegeven richtlijnen geen vergunningen Masse gearresteerd en zal weges „Q.ianan communistische activiteit het land uit geweest, dat we ons als één, vrijwel ongedeeld volk, verzet hebben tegen de vloedgolf van het Duitse heidendom. Naar vaste grond. Ik meen. dat in de geschiedenis van ons volk een dui delijke aanwijzing ligt voor de ge meenschappelijke geestelijke basis, waarop wij bouwen moeten. „lUrinl ODaeDast Griep eo rillerig! Opgepa" Gnep dreigtI Direct n 'AKKERTJt (tot per dag). 0nde' d*. wol. De Griep iet Met doorl meer verlenen voor personenauto's, die in zódanige staat verkeren, dat zij uit een oogpunt van een algemeen econo- gezet worden. xBoven zes staten van de V. S. heeft men een schitte rende explosie waargenomen waarvan misch belang voor het gebruik onvol- ae ooriaak »iet bekend is. Astronomen doende geschikt zijn Aangenomen dat er een meteoor geëxplo. wordt, dat zulks in het algemeen het deerd ig _x_ Qp de 31e automobiel- geval zal zijn bij personenauto s van de tentoonstelling te Brussel staat o.a. een jaargangen 1934 en ouder. auto met een ingebouwde bar en een Een rijvergunning voor deze oude sportcar waarvan de kap geheel ver auto's zal indien ook aan de overige vaardigd is van doorzichtige plastische géstelde voorwaarden voor de vergun- stof. ningverlehing wordt voldaan slechts worden verleend, indien ten genoege van de rijksinspecteurs van het ver keer op deugdelijke wijze wordt aan getoond, dat de auto in goede staat verkeert en voor normaal gebruik ge schikt is. Zij, die het voornemen hebben, een gebruikte personenauto aan te schaffen, dienen hiermede wel rekening te hou den. Vorenbedoelde maatregel heeft voor- De Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst heeft de volgende motie ter kennis gebracht aali de leden der Eerste en Tweede Kamer van de Staten Generaal en van de minister van Binnenlandse Zaken: „De Nederlandse artsen, in verga dering bijeen op de algemene verga dering der Nederlandse Maatschappij tot Bevordering der Geneeskunst,ge ven als hun mening te kennen. Dat de heersende woningnood een zeer ernstig gevaar oplevert voor de olksgezondheid. Zoals hen dagelijks blijkt uit de gevolgen, die zich onder andere uiten in sterke demoralisatie en vele stoornissen van geestelijk evenwicht, benevens toeneming van geslachtsziekten en tuberculose. Dat bij het thans bestaande tempo van de wederopbouw dit leidt tot een catastrophale toestand. Dat mede daarom het probleem van de volkshuisvesting een uiterst be langrijk binnenlands vraagstuk is. Dat desnoods met voorbijgaan van andere belangrijke problemen onmid dellijke. en radicale behandeling ver- fïst is". Puzzle 20. Een Lettergreep-puzzle. (Opl.). De 12 bedoelde woorden waren: 1. Organisatie, 2. Beeldenstorm, 3. Bedro gene, 4. Platanen, 5. Banneling, 6. Over ste, 7. Gazelle, 8. Paardenrennen, 9. Lokvink, 10. JHeemstede, 11. Genade, 12. Centiliter. De derde en laatste letters geven van boven naar beneden te lezen: Gedane zaken nemen geen keer. Uit het zeer groot aantal inzendingen is weer gebleken, hoe men zich tot dit soort puzzles voelt aangetrokken. Bij loting tussen de vele goede oplossefi is de prijs ditmaal ten deel gevallen aan: de Heer M. de Jong, Smederij te Hem. Gefeliciteerd. Deze prijs zal wor den toegezonden. En nu onze nieuwe opgave. Puzzle 21. Een Kruiswoordpuzzie. Wij geven thans weer eens één fan onze populaire Kruiswoordpuzzles. Wij zouden deze willen noemen: de puzzle van de woorden van 5 letters en als U 't diagram bekeken heeft, zult U wel begrijpen waarom. Allereerst volgt hier het 'diagram. NEDERLAND OFFERDE VOOR BIO-V ACANTIEOORD. De collecte, die gedurende de laat ste Kerst- en Nieuwjaarsweek in ae Nederlandse bioscopen is gehouden voor de Stichtifig Bio-vacantieoord, heeft opgebracht 275.000, dit is ca. 44.000 meer dan de opbrengst van de Kerst- en Nieuwjaarcollecte 1946. WEDSTRIJDEN TE AALSMEER. Naar wjj vernemen, worden Zon dag te Aalsmeer nationale lange- baanwedstrijden gehouden over de afstanden 500, 1500 en 3000 meter. Een expeditie in de binnenlanden van Zuid-Amerika ontdekte 'n Indiaan, die bijzonder begaafd was op het gebied van weervoorspel lingen. Hij wist alles van de wind en de regen. Op een kwade dag verscheen de man niet. Men zocht hem op in zijn hut, maar hij weigerde een weervoorspelling te doen. Drie dagen later zocht men hem weer op. De man was ten einde raad. Hij wist geen antwoord meer. De weergoden zwegen. Toenna lang zeuren wees hij naar een hoek van de hut. „Ik kan het niet meer zeggen, stamelde hij, mijn radio is kapot". De omschrijvingen volgen hieronder: HORIZONTAAL. 1. plaats in Gronin gen. 5. maakt veel geluid. 9. eiland in de Middellandse Zee. 13. slede. 14. Europ. hoofdstad. 15. jongensnaam. 16. voorzetsel. 17. maat. 19. jaargetijde. 21. rijwielen. 23. wiskundig getal. 24. ge prepareerde dierenhuid. 25. minder be kende voornaam. 26. zie S hor. 27 mid del. 29. rijstveld. 31. is wel eens blauw. 23. meisjesnaam (afk.). 34. bekend per soon uit Zuid-Afrika. 35. dierenver haal. 36. «deel van een schip. 37. zie 23 hor. 39. jongensnaam. 41. bloem. 43. muzieknoot. 44. voorzetsel. 45. overtr. trap van veel. 46. valse sleutel. 47. is heus niet oud. 49. soort van haat. 51 VERTICAAL. 1. plaats in Zwitser land. 2. begin van sprookjes. 3. bez. vnw. 4. maat. 5. iets wat een spaarbank geeft. 6. zie 33 hor. 7. muzieknoot. 8. inh. maat. 9. deel van een vliegmachine. 10. zie 33 hor. 11. meisjesnaam. 12. één der maanden. 18. wat de hoop soms doet. 19. plaats in Engeland. 20. die het beter weet. 21. niet dichtbij. 22. wapen. 23. jongensnaam. 27. bergplaats. 28. huishoudelijk artikel. 29. harde wind. 30. is soms heel verkeerd. 31. natuur-, kundig instrument. 32. niet direct. 37. rivier in Italië. 38. heeft thans veel be langstelling. 39. moet ieder hebben om te slagen. 40. vierkante steen. 41. prov. hoofdstad. 42. iemand die steelt. 43. is zitplaats. 53. dubbele klinker. 54. deel er® nat- soort damp. 48. ouderloze van stoommachine. 55. rivier in Afrika. 56. Engelse ontkenning. 57. maat. 59. Franse wijn. 61. odeurfabrikant. 63. voorzetsel. 64. wandelwegen. 65. Europ. hoofdstad. 66. zijrivier van de Maas. FEUILLETON Door: HILLEGONDA VAN REENEN Ik weet het niet". Lilian adviseerde met haar gevoileerde, donkere stem: i „Lieve miss Gray of zal ik je Dolly alsnog geen betrekking op de lopende j noemen? neem een goede raad van rijvergunningen. 133. En dan dringt de waarheid tot hen door. Het spook heeft een staart! Gewoon een staart, waar Wetsnavel in gepikt heeft. Aan de rimpels in hun koppen kun je zien, dat Pim, Pam en Pom diep nadenken. Plotseling zegt Pam: „Als het spook en staart heeft, zou het spook dan niet Gerrit Kraai kunnen zijn? Gerrit Kraai heeft óók een staart!" Pim en Pom moeten hard lachen. ..Echt weer iets voor Pam", zegt Pom een beetje minachtend. 134. Maar Wetsnavel vindt dat idee nog zo gek niet. „Pam ik geloof toch dat jij de slimste bent van ons allemaal. Het zou inderdaad mogelijk kunnen zijn. Maar.als het zo is, als jij gelijk hebt, dan zullen we hem ontmaskeren. Komen jullie eens dicht bij me. Ik heb een reuze plannetje. Zien jullie dat pak vogelenzaad daar op die kast staan? Juist wat we nodig hebben". En dan fluistert Wetsnavel hun zachtjes zijn plannetje in de oren. Pim. Pam en Pom knikken verheugd van ja. mij aan, de raad van iemand, die veel meer gezien heeft dan jij, accepteer op je tocht naar een hoogst onwaar schijnlijk weerzien alles wat je krij gen kunt. Laten aardige mannen je 'n gezellige tijd bezorgen. Je hebt geld nodig om voor je zelf uit te geven Je kunt het verschaffen. Koop kleren. Je zult je heel anders voelen. Hoe voelde je je gisteravond in dat toilet je van Divinite?" Anders". .Natuurlijk. Dolly, leer het leven kennen. Leef het leven. Geef op geef op trouw", zei ze, na een lich te aarzeling. „Je zult er nooit voor'be loond worden Een vrouw wordt er nooit voor beloond. Een vrouw moet slechts trouw zijn aan een en dat is aan zichzelf. Alle verstandige vrou wen Weten het. Onze slimme groot moeders wisten het al. Zij waren zeer, zeer trouw aan zichzelf. Veel van rnze moderne vrouwen zijn veel te flink veel te moedig. Onze groot moeders waren niet flink. Zij gingen op de 'vlucht voor muizen en alle andere akeligheden. Zij lieten het aan le mannen over om ze te vangen: zij wisten zelf wel wat beters te doen Lieve kind doe nooit heldhaftig. Laat de heldhaftigheid maar aan de man nen over. Tien tegen één, dat zij er ook niets voor voelen zoals die jon gen van jou maar soms vind je er een, die niets beters weet te do,en dan derol te accepteren. Zij stak »en sigaret op 'Zii ke'"-i elkaar aan. T'liane gezicht '"att-nd, dat van Dolly nog altijd in extase. Zij luisterde met oren, die niet hoor den, naar Lilian; zij voelde zich onze ker. Ten slotte zei ze: „U zegt, dat u meer weet dan ik „Ik heb de halve wereld rondge reisd", zei Lilian. „Ik ben een onge trouwde moderne vrouw, ik leef mijn eigen leven, met mijn eigen inkomen, om mij vrij te houden als ik vrij zijn wil. Dit en mijn maatschappelijke voorsprong wees niet boos, dat ik het zeg verschaffen mij een vrijheid, waarvan jij je geen voorstelling maken kunt." Maar het gelaat van het meisje, als het gelaat van een mysticus, verstard in haar waandenkbeelden! Het was om medelijden mee te heb ben; dom, maar deerniswekkend. „U zegt, dat u meer weet dan ik", zei Dolly. „Het is mogelijk, dat wij niet dezelfde dingen weten. Het is mogelijk, dat ik evenveel weet a}s u." „En toch wens je mijn kennnis". „Om bij .de mijne te voegen," zei Dolly bescheiden. Verwonderd staarde Lilian haar aan. Zij zei, zacht lachend: „Als je mijn raad niet aanneemt, wat ben je dan van plan te doen met de tijd waarin je niet voor Downing poseert?" Dolly vertelde haar van haar naai werk. „Je lijkt wel mal." „Ik moet geld hebben." „Waarvoor? Ver'. het mij toch." „Om om om iets mee te be reiken". Lilian kon, zoals zij gezegd had, dit mogelijk berekenende meisje de raad geven hoe iets te bereiken. Toen zij dezê raad gaf, had zij besloten dat het avonturieren voor haar tot het ver leden zou behoren. Zij had niets te ver liezen. Zij had zich de vorige avond vo'orgenomen met een aardige jonge man te trouwen, een jongeman, wiens loopbaan hem uit de ateliers van kun stenaars houden zou, buiten het bereik van dergelijke berekenende vrouwen. Voor een dergelijk meisje zou zij nooit angst behoeven te hebben. Op haar echtgenoot zou zij huizen kunnen bou wen. Macht, positie, liefde zij zou den tezamen een hechte levensburcht bouwen en geen indringers, mannelijke of vrouwelijke, zouden haar betreden. De stilte van de eetkamer werd ver stoord door een klok, die kwart over twee sloeg. Dolly stond op. „Een ogenblik," zei Lilian zacht. „Ik wil je graag helpen. Werkelijk. Lieve kind, deze kleren moet je weg doen Die behoren niet in d„ buurt van Dow nings atelier. Ik zeg het voor je eigen bestwil. Ik.Zij was een en al tact en verstand: „Je mag niet trots zijn. Da* zou dom zijn. Ik zal mijn kame nier zeggen het een en ander in te pakken en naar het atelier te sturen. Wij zijn ongeveer even groot. Zeg niet nee. Ik doe het toch. Het zal je helpen bij je eerzucht/' Om mooi te zijn voor hem. Dolly wist, dat het deze éérzucht aanwakke ren zou. En hoewel zij niets van dit meisje aannemen wilde, hoewel zij geen kleren -dragen wilde, die lady Lilian gedragen had, aarzelde' Dolly zo lang, was haar blos_ zo diep, was de hunkering in haar ogen zo groot, dat, zonder een word, haar dankbare toe stemming aanvaard werd. Haar door 't werk vereelte hand rmvatte opnieuw die fijne, gesoigneerde van lady Lilian. „Tot ziens," zei Lilian hartelijk. „Leer van mij," zei Linda. „Leer van mij", zei lady Lilian. En beiden {iet vergeten model, hokkend in een achterbuurt, en de da me van stand, wonend als een prinses beiden even weinig overtuigend! „Ik ga je een beetje laten zien. Dolly," zei Downing die middag. „Je moet maar eens een avond in Café Royal met mij eten. Je zult er andere modellen vinden. En die schilders, die op de fuif waren, willen je nog eens zien. Niet dat ik je al aan hen afst^ kinderen. 49. held (Fr.). 50. vrouw van Nero. 51. getal. 52. scheel. 58. zie 27 vert. 59. pers. vnw. 60. deelgenoot. 61. zie 23 hor. 62. omgekeerde van 63. 63.. inge nieur. OPLOSSINGEN (per briefkaart, liefst in diagramvorm) tot en met Donder dag 26 Februari inzenden aan de Re dactie van ons blad. (Er wordt weer een prijs van 5.onder de goede op lossers verloot)i TABLETTEN (MIJNHARDT) Kou-en pij n verdrijvers idheid bij uitnemen< Paspoort-verklaringen inleveren De Commissaris der Koningin in de provincie Noord-Holland maakt bekend, dat de ter Provinciale Grif fie van die provincie afgegeven „Verklaringen, geldig als paspoort"* vóór de 15e Maart 1948 bij genoemde Griffié moeten worden ingeleverd, teneinde deze kosteloos om te ruilen tegen normale paspoortboekjes. Bij de inzending dezer „Verklarin gen" (bjj voorkeur per post) gelieve men twee foto's in te sluiten. Binnen 2 3 weken na de inzen ding kunnen de paspoortboekjès ter gemeentesecretarie van de woon plaats worden afgehaald. Haarlem, 19 Februari 1948. De Commissaris der Koningin voornoemd, J. E. DE VOS VAN STEENWIJK. (Wordt vervolgd) Koude in Rusland De koudegolf uit Siberië duurt voort in het Europees gedeelte van Sovjet-Rusland en heeft zelfs de Krim bereikt. In Siberië zelf is de temperatuu- echter aan het stijgen. Te JakoetS' was het gisteren m'nus 26 graden ogen temperaturen van minus 38, 40 en 46 in de voorafgaan de dagen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1948 | | pagina 4