Parijse conferentie
Onze Geheime Dienst in Londen
Eerste halve punt voor Dr. Euwe
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN 70ste Jaargang No. 7761
BEVIN opent
attlee weert
lewis' mijnwerkers
in staking
Achter de schermen
van de Oorlog
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
flachts reorganisatie kan Europese economie
WEERBERICHT 9
'edden
Communisten
Noorse communisten zorgden
voor een verrassing
Slechts één partij
Sovjet-zone
in
Remise tegen Keres
Tot medio 1943 een tragische mislukking
Prachtig werk in het
tweede deel van
de oorlog
Tp-.A
N
a
wilde zwijnen
wolven
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Poet gironummer 449041
Directeur: J. Bijlsma
Wrnd. Hoofdred. J. Broersen
Rayonred. G. A Dekkers
COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 et per min
Familieberichten 20 cent per
mm. - Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woorden
1.elk woord meer 5 ct.
Abonnementen:
per kwartaal 3.75.
Gistermiddag te veertien uur (GMT)
heeft de Britse minister van Bui
tenlandse Zaken, Ernest Bevin de
Parijse conferentie over het plan
Marshall met eein korte rede ge
opend. Veertien ministers van Bui
tenlandse Zaken waren bij de ope
ning van de conferentie aanwezig.
Bevin zeide o.m. dat de laatste 30
Jear voor Europa een periode was
geweest van strijd, afgewisseld met
economische ontreddering. Het was
veelbetekenend, dat terwijl het rap
port van de 16 landen het onderwerp
was geweest van langdurige bestude
ring en langgerekte debatten in de
V.S., de Europese landen geen af
wachtende houding hadden aangeno
men. „Wij hadden vele moeilijkheden
t« overwinnen. Ik bén thans echter
hoopvoller gestemd dan ooit te voren
tijdens of na de oorlog".
De permanente Europese" organisa
tie zou ten doel hebben, eèn nauwe en
onafgebroken samenwerking met de
Amerikaanse beheerder, die voor het
Europese economische herstelprogram
ma werd aangewezen, tot stand te
brengen.
Ook moest gestreefd worden ilaar
beperking van de handelsbelemme
ringen in Europa en 't uitwerken van
•en stelsel van verbeterde claeringre-
gelingen.
Indien de 16 lancjen besloten ge
meenschappelijk samen te werken in
het kader van een internationale or
ganisatie, moest ieder land een offer
brengen.
Bevin was van oordeel, dat West-
Duitsland bij de economische plannen
betrokken moest worden.
Bevin zeide te hopen en ook te ge
loven, dat wanneer de landen geen
steun meer behoefden, zij zich niet
van elkander los zouden maken, doch
verder zouden samenwerken.
BIDAULT PLEIT VOOR
REORGANISATIE.
De Franse minister van Buitenland
se Zaken, Georges Bidault, heeft ter
cpeningszitting van de Parijse confe
rentie verklaard, dat de omstandighe
den, waarvan de conferentie verge
zeld gaat, de deelnemers met grote
nadruk dwingen hun gemeenschappe
lijke doel bekend te maken. Dit doel,
zegt Bidault, is „de reorganisatie van
de Europese economie teneinde die .te
redden".
„De verdeeldheid in Europa, vorig
jaar teweeggebracht door de weigering
van zekere landen om met ons samen
te werken, is op betreurenswaardige
wijze sterk vergroot".
Doelend op Tsjecho-Slowakije, zo
gaat Reuter verder, verklaarde Bi
dault verder: „recente gebeurtenissen
hebben de politieke oorzaken getoond
van het feit, dat Europa op het ogen
blik tot zestien landen gereduceerd is.
Ook Duitsland, door eeuwenoude
conflicten van ons gescheiden, moet
zijn plaats in het geheel weer innemen.
Weliswaar kan Duitsland geen voor
rang gegeven worden en moet het op
het ogenblik vertegenwoordigd worden
door geallieerde bevelhebbers, maar de
hulpbronnen „van dit ijverig en volhar
dend land" moeten worden betrokken
In de grote wederoubouwpoging.
Het doel van de conferentie formu
leerde Bidault als volgt: „De stich-
Staking in Buckingham Palace
Buckingham Palace is gisteren van
warm water, centrale verwarming en
lift verstoken geweest, daar het tech
nisch personeel, dat de electrische in
stallaties in het paleis bedient, met een
eis tot loonsverhoging in staking is ge
gaan. Dit voorbeeld is gevolgd door net
overeenkomstige personeel van de
beide parlemen ebouwen en het mi
nisterie van oorlog, dat eveneens in
rijksdienst is. De Koning en de Konin
gin hebben het weekend op Windsor
Castle Palace doorgebracht, "doch wer
den in de loop van de dag op Bucking
ham Palace terug verwacht.
STAKING VAN AMERIKAANSE
VLEESVERPAKKERS
Ongeveer 100.000 Amerikaanse vlees
verpakkers zijn heden te Chicago in
staking gegaan ondanks een verzoek
van president Truman om aan het
werk te blijven. Zij eisen hoger loon.
De belangrijkste vleesverpakkingson-
dernemingen zijn betrokken bij deze
staking, die de vleesvoorziening van
de V.S. zal halveren.
Weersverwachting, geldig tot he
denavond:
VEEL BEWOLKING.
Meest zwaar bewolkt met plaat
selijk enige lichte regen. Matige
tot krachtige Westelijke wind.
Weinig verandering van tempera
turen.
ting van een permanente organisa
tie en de multilaterale poging om
de economie der deelnemende na
ties te organiseren". Gedurende de
periode der „onmisbare Amerikaan
se hulp" moet de permanente orga
nisatie de tegenhanger zijn van de
administrateur van het plan Mars
hall.
De Deense minister van Buiten
landse Zaken, Gustav Rasmussen, liet
een waarschuwing horen in verband
met „het probleem van de import uit
de landen met harde valuta, een pro
bleem, dat steeds acuter werd".
Geen land kan zijn economische
problemen alleen oplossen, aldus Ras
mussen. Duitslands rol bij de weder
opbouw wordt door allen erkend. Het
Duitse dollar-probleem is van vitaal
belang.
De volgende plenaire zitting wordt
gehouden op' Donderdag a.s.
Graaf Carlo Sforza, de Italiaanse mi
nister van buitenlandse zaken, zeide,
dat dé moeilijkheden, die alle Europese
volken heden ten dage omringden, on
oplosbaar schenen, wanneer men ze
vanuit een eng gezichtspunt bezag. Ze
zouden echter verdwijnen als de landen
besloten te handelen uit de overtuiging
dat zij alle met inbegrip van die lan
den, die thans van mening verschilder
in hetzelfde schuitje zaten. .De V.S
vroegen de landen van Europa slecht'
om steeds nauwere samenwerking me
elkander.
Minister-president Attlee heeft in het
Britse Lagerhuis meegedeeld, dat de
regering niemand van wie zij weet, dat
hij tot de communistische partij te-
hoort, in dienst zal nemen voor werk
zaamheden, „die van belang zijn voor
de veiligheid van dé staat".
Attlee zeide, dat de beslissing van de
regering eveneens betrekking heeft op
die personen, van wie bekend is, dat „j
actief betrokken zijn bij fascistische
organisatie. Ook personen, die zodanig
met de communistische partij in be
trekking staan, dat men gerechtv. ar-
digde twijfel kan koesteren wat betreft
hun betrouwbaarheid, vallen onder de
maatregel.
PRESIDENT TRUMAN WOENSDAG
VOOR HET CONGRES.
President Truman zal Woensdag voor
een verenigde vergadering van net
Congres verschijnen om de critieke
buitenlandse toestand te bespreken.
DE CONFERENTIE DER MINISTERS VAN BUITENLANDSE ZAKEN
Boven: De ministers van Frankrijk en Engeland, Georges Bidault en Ernest
Bevin; midden; hun ambtgenoten der Scandinavische landen: Rasmussen
(Denemarken), Halvard Lange (Noorwegen) en Osten Unden (Zweden); en
onder: de Benelux-ministers, v-l.n.r. Paul Spaak (België), Van Boetzelaar van
Oosterhout (Nederland) en J. Bech (Luxemburg).
Een door de afdeling van de Noorse
communistische partij te Namsos geor
ganiseerde communistische betoging is
op geheel andere wijze afgelopen dan
door de orga tors was verwacht. Uit
de vergadering werd namelijk een re
solutie voorgesteld, waarin de regiems
wisseling in Tsjecho-Slowakije werd
veroordeeld en deze resolutie werd
aanvaard met slechts dertien van de
ongeveer tweehonderd aanwezigen als
tegenstemmers.
SOBER ENGELAND
Volgens officiële cijfers is Enge
land veel soberder geworden. Wer
den er in 1938 ruim vijftigduizend
gevallen van openbare dronken
schap geconstateerd, in 1945 was
dit nog maar 19.000. Helaas ver
toonde het aantal echtscheidingen
een omgekeerd beeld. In 1938 ruim
negenduizend, in 1946 ruim veer
tigduizend! Bovendien steeg het
aantal door mannen bedreven
misdaden met de helft, dat door
vrouwen met.... 100 pet. Die cij
fers toch
Duizenden mijnwerkers in de vee-
koolmijnen van Noord-Virginië en
West-Pennsylvanië (V.S.) hebben het
werk neergelegd en men vreest, dat de
staking zich over alle vetkoolmijnen
zal uitbreiden, aldus het Franse pers
bureau AFP.
John Lewis, de leider van het mijn
werkersvakverbond, heeft verkiaard,
dat de mijnwerkers staken daar ie
directies het pensioensysteem, dat bij
het collectieve contract is overeengeko
men, niet instellen.
Reuter meldt, dat reeds meer dan een
derde van de 400.000 Amerikaanse mijn
werkers in de vetkoolmijnen staken.
De staking heeft ook reeds de Staten
Ohio, Illinois en Kentucky aangetast.
Het Berlijnse liberaal-democratische
blad „Montags Echo" meldt, dat de
Sowjetrussische autoriteiten de leiders
van de drie in de Sowjet-zóne toege
stane politieke partijen te kennen heb
ben gegeven, dat zij een fusie van de
liberaal-democraten, de christelijk de
mocraten en de socialistische eenheids
partij in de sowjet-zóne op prijs stillen.
De naam van de aldus gevormde
partij zou „Partij van nationale een
heid" zijn.
Het blad verklaart, dat de Sowjet-
Russische autoriteiten 18 Maart de meest
geschikte dag voor de fusie achten, daar
dan de 100ste verjaardag van de revo
lutie van 1848 wordt gevierd.
Wijziging in bonaanwijzing
voor brood
Destijds werd een der middelen om
to- .ugnig \oor het Rijk te komen
gevonden in het aanwijzen van bonnen
vcor een groter hoeveelheid brood per
bon dan tot dan toe gebruikelijk was.
Deze reeds lang voorbereide maatregel
zou geen moeilijkheden hebben ver
oorzaakt, indien niet korte tijd na de
invoering de keuzebonnen voor brood/
gebak en brood/vermicelli waren inge
voerd. Toen deze keuzebonnen inge
voerd moesten worden, zijn moeilijkhe
den ontstaan door de vele soorten bon
nen, welkeein omloop kwamen.
De vraag, of tot wijziging van het
systeem van bonaanwijzing moest wor
den overgegaan, heeft nadien tot ver
schillende besprekingen aanleiding ge
geven, o.a. met een werkcommissie uit
de bakkerij.
Het Centraal Distributiekantoor deelt
ons thans mede, dat beslist is, dat bij
handhaving van de keuzebon van 4 Juli
1948 af bonnen voor 200, 400 en 800
gram zullen worden aangewezen. Deze
bonnen zullen gedurende één week
geldig zijn. De aanduiding „brood" zal
wederom op de bonnen voorkomen, ter
wijl de bonnen van alle kaarten zoveel
mogelijk dezelfde nummers zuilen
dragen.
VERGADERING VEILIGHEIDSRAAD
UITGESTELD.
Het debat over Palestina dat gister
middag in de Veiligheidsraad zou wor
den gehouden is tot heden (Dinsdag)
uitgesteld. Het komt in de plaats van
het debat over de kwestie-Kasjroir,
waarvoor nog geen nieuwe datum is
vastgesteld.
De eerste ronde van de tweede
tournooihelft is de ronde van de
waaghalzerij geworden, ondanks
de zo op het oog vreedzame re
mise-partijen. In de eerste ron
den heeft men 't terrein verkend,
nu komt de proef van eikaars
krachten. Euwe verdedigde zich
kranig tegen Keres' Spaanse
partij, vond telkens de beste zet
ten en stond zelfs geruime tijd
een pion voor. Keres had echter
compensatie in de aanval, maar
daar zijn eigen koningsstelling
kwetsbaar was, besloot men
reeds op de 34ste zet tot remise.
Zonder overdrijving kan men
zeggen, dat Euwe zeer goed ge
speeld heeft en dat dit halve
punt meer dan verdiend was.
(Speciale berichtgeving)
£EN DER MOEILIJKSTE vraag
stukken, waarvoor de parlemen
taire enquête-commissie zich zal ge
steld zien, is de kwestie der ver
antwoordelijkheid voor de verschil
lende bureaux, die in Londen gedu
rende de oorlog onze geheime
dienst hebben gevormd. Tot het
voorjaar van 1943 is het werk van
deze dienst goeddeels mislukt, met
alle ernstige gevolgen van dien voor
de uitgezonden agenten, de regering
en de zwaar getroffen illegaliteit.
Als een der belangrijkste oorzaken
van deze mislukking moet het feit wor
den genoemd, dat er na de vijfdaagse
oorlog van 1940 in het vaderland geen
spoor van een geheime dienst overbleef.
Er was door de toenmalige regering en
de militaire leiding eenvoudig niet voor
gezorgd. Er waren geen radioverbindin
gen, er waren geen koerierslijnen voor
bereid, er bestonden geen georganiseer
de ontsnappingslinies. Gerbrandy c.s
roeiden daardoor volkomen in de mist;
een fout, die met vooruitziende blik
niet gemaakt had behoeven te worden.
Daarnaast is het een onloochenbaar
feit, dat in Londen de dienst aanvanke
lijk niet in handen was van vakmensen
en dat er tot overmaat van ramp
tussen de leidende figuren verschillen
v-n mening en prestige-kwesties ont
stonden.
In een tweede stadium was net bu
reau M.V.T. (Militaire Voorbereiding
Terugkeer) n.et de verbinding met be
zet Nederland belast. Van dit bureau
was de M.I.D. (Militaire Inlichtingen
Dienst) een onderafdeling. Het was de
M.I.D., die verantwoordelijk was voor
het uitzenden van agenten, die, gelijk
bekend is, als gevolg van het Engeland
Spiel vrijwel allen in Duitse handen
kwamen.
Men was gedurende de beide eerste
oorlogsjaren te Londen slechts uitermate
gebrekkig ingelicht over de situatie in
N< Ierland en de gevolgen daarvan wa
ren uiterst ernstig.
Zó ernstig, dat men zich in de krin
gen der illegaliteit na de oorlog meer
malen heeft afgevraagd, of aan het fa
len van de Londense dienst in de eerste
helft van de oorlog misschien meer si
nistere dingen dan alleen ontoereikende
kennis en onhandigheid hebben ten
grondslag gelegen. Dit nu is, naar onze
stellige overtuiging, niet het geval ge
weest. Al heeft de dienst tot diep in
't voorjaar van 1943 goeddeels gefaald,
to h staat het onomstotelijk vast dat de
genen, die er in werkzaam waren, hoofd
voor hoofd goede vaderlanders waren,
die met de beste bedoelingen waren be
zield. De geheimzinnige fluisterverha-
len, waarin het woord verraad wordt
gebruikt, moeten kortweg naar het rijk
der fabelen worden verwezen.
JOCH WAREN DE RESULTATEN van
het werk dermate teleurstellend, dat
door de regering, na een diepgaand on
derzoek, de dienst werd gereorganiseerd
en bij Koninklijk Besluit van 28 Nov.
1942 het Bureau Inlichtingen werd ge
sticht, dat aanvankelijk onder leiding
van majoor Broekman tond. De heer
Broekman werd echter binnen enige
mr.anden door ziekte gedwongen zijn
werk over te geven aan majoor J. M.
Somer, een beroepsofficier van het Ned.
Indische leger, die in 1942 uit Neder
land had weten te ontsnappen.
In het voorjaar van 1943 werd majoor
Somer hoofd van het nieuwe Bureau
Inlichtingen dat tot zeer nauwe samen-
v irking kwam met de geroutineerde
S.I.S. (Secret Intelligence Service). Van
toen af werd het werk met succes be
kroond. Binnen enige maanden kon aan
het oorlogskabinet worden gemeld, dat
De Wilde (Antop van der Waals) in
dienst van de vijand stond; het Bureau
Inlichtingen stopte de uitzending van
geheime berichten via radio-Oranje
(die tot dan toe zulk 'n funeste invloed
hadden gehad voor het verzet) en tot
agenten werden alleen opgeleid be
trouwbare Engelandvaarders, die met
de toestanden in Nederland door eigen
ervaring op de hoogte waren en uiter
aard over veel verbindingsadressen be
schikten, evenals de leiding die had.
De parlementaire enquête-commissie
zal zich in dit verband hebben bezig te
houden met de vraag, of het juist is dat
de bovengenoemde andere Londense
dienst, hoewel omstreeks medio Mei
1943 gerechtvaardigde twijfel was ge
uit nopens de positie van De Wilde (v.
d Waals) toch besmette radioverbindin
gen in stand heeft gehouden. Indien
dit inderdaad moet worden vastgesteld
zal de enquête-commissie over deze
handelwijze een uitspraak hebben te
doen. Zij zal dat ook hebben te doen
over de vraag, of het b.v. verantwoord
was een figuur als „George" Ridderhof,
die reeds in 1941 voor de Duitsers
werkte, in 1943 nog als verbindingsman
te doen functioneren binnen het raam
van de M.I.D., die na de oprichting van
het B.I. met de sabotage belast bleef.
Wie zulke fouten maakt, zal de conse
quenties daarvan onder ogen hebben te
zien.
JJE OMSTREEKS zestig agenten, die
tot het voorjaar van 1943 in Neder
land aankwamen, werden practisch al
len opgewacht door de S.D Het is pijn
lijk te moeten zeggen, dat bovendien
geconstateerd moet worden dat de se
lectie voor deze mensen blijkbaar niet
streng genoeg igeweest
Verheugend daarentegen is het, te
mogen vaststellen dat geen enkele van
de ongeveer honderd agenten van Bu
reau Inlichtingen, die daarna van Enge
land en van het bevrijde Zuiden uit
naar bezet gebied kwamen, bij hun
overtocht en aankomst in Nederland
door de Duitsers werden gevangen, hoe
wel er uiteraard later verscheidenen
door peiling van hun radioverbindin
gen werden gearresteerd. Het is echter
aan de Duitsers nooit gelukt ook maar
één enkele verbinding met Bureau In
lichtingen tot stand te brengen, zoals
met het Engeland Spiel tevoren het ge
val was geweest. Illegaal Nederland
mag daarvoor dankbaar zijn, evenals
voor het feit, dat het B.I. van medio
1943 af voortreffelijke radioverbindin
gen met Nederland onderhield en de re
gering daardoor van dag tot dag over
de situatie in Nederland bleef geïnfor
meerd.
Het geheel overziende kan worden
vastgesteld, dat onze geheime dienst
van medio 1943 af metzeer goede re
sultaten heeft gewerkt, mede dank zij
de grote steun, welke uit bezet gebied
werd ontvangen.
Het tegenovergestelde moet worden
vastgesteld voor wat betreft de diensten
die gedurende de eerste helft van de
oorlog hebben geëxperimenteerd. Hun
falen werd in bezet gebied uitgebuit
door de S.D. en werd door de illegali
teit betaald met honderden mensenle
vens.
Het is zaak, zelfs achteraf, naar dit
falen een objectief en streng onderzoek
in te stellen en uit het gebeurde lering
te trekken.
Zulk een onderzoek is tevens nood
zakelijk ei. billijk tegeriver de leiding
en de agente» van het Bureau Inlich
tingen die tot op de huidige dag o.i.
volkomen ten onrechte van vele zijd-n
verantwoordelijk worden gesteld voor
feiten, aan welke zij niet debet zijn,
omdat deze reeds bestonden vóór dat
het B.I. werd opgericht.
Reshevsky deed zijn vaderland
eer aan en maakte er tegen
Smyslov een Wild-West-party
van. Reeds spoedig na het begin
stond hjj een stuk. voor maar
vier pionnen achter. Lange tijd
was het onzeker of de betere po
sitie van zijn stukken zou op
wegen tegen de massa van
Smyslov. Te langen leste kwam
men na wederzijds opwindend
spel in rustig vaarwater en te
gelijkertijd in een theoretische
remise-stelling. Tot halvering
van het punt besloten beiden
dan ook op de 43ste zet.
De tweede ronde begint. Botwinnik
heeft zijn roep als speler van we
reldklasse ten volle gehandhaafd,
de levendige Reshevsky (die bijna
de vitaliteit van Najdorf bezit) is
voorbestemd in dit tournooi grote
prestaties te leveren. Keres' stijl is
te ongelijkmatig en bovendien heb
ben zijn tegenstanders enige zwak
ten in zijn wapenrusting ontdekt,
daar hij zich in de „kleine" strate
gie niet goed thuis voelt (dit heeft
zijn hulpeloosheid zowel tegen Bot
winnik als tegen Reshevsky veroor
zaakt). Smyslov heeft de „jong-
oude" stijl der gedegenheid die niet
door genie maar door'grote precisie
gekenmerkt wordt. Een Russische
Karl Schlechter. Blijft over het
raadsel-Euwe. Kennelijk zit hij
sinds geruime tijd in een psycholo
gische crisis, die hem van het nood
zakelijke evenwicht berooft. Hij ziet
of te veel of te weinig.
(Nadruk verboden).
Copyright AD—Held. Crt.
In ons nummer van morgen
Van der Waals verraadt
broeder Joseph Theo
Dobben loopt in de val
De rust van het vredige stadje Ba
tenburg aan de Maas is de laatste da
gen wreed verstoord. Er worden n.L
op grote schaal schapen gedood, door
een tot nu toe onbekend dier. In één
nacht werden 16 schapen gedood. Niet
minder dan 23 schapen, lammeren en
zelfs een één-jarig rund zijn reeds ten
prooi gevallen. Er wordt, gezien de
sporen, die de dieren achterlaten en
de wijze, waarop de slachtoffers wor
den gedood en verscheurd, gedacht,
dat een of meer wolven aan het werk
zijn.
Onder leiding van de burgemeester
van Batenburg en de groepscomman
dant der Rijkspolitie te Wijchen is
Zondag j.1. een klopjacht georgani
seerd. De deelnemers waren met gewe
ren en stenguns gewapend. Echter zon
der resultaat. Door belanghebbenden
wordt des nachts gewaakt, doch tel
kens worden op andere plaatsen die
ren gedood, kadavers van vorige nach
ten verder verscheurd en wegge
sleept. Bij de bevolking van het stad
je heerst een ware angststemming en
het ingeschaarde vee is weer naar
binnen gehaald. Ook in de omliggen
de plaatsen, o.a. in de gemeente Ap-
peltern, zijn enkele schapen gedood,
doch,niet op zo'n ruïneuze wijze als te
Batenburg. Gistermorgen deden nog
niet bevestigde verhalen de ronde, dat
Zondagnacht door enkele bewoners
een wolf gezien zou zijn.
