Franse spion Christman krijgt een hoge onderscheiding D C Df fWABTB SCHADUW Z> am om door.J. D. v. Exter Van nabij VAN NELLE Achter de schermen van de Oorlog WIJ SPELEN BRIDGE I im i Wu Londen geeft bevel Radio-Kootwijk op te blazen enwordt weer bedrogen De S.D. voert andere sabotageplannen uit! XV s. ki: k i en verre door Jan Dirk van Exter „Gromyko is een leugenaar" luisteren naar... en nu rjp EEN KOPJE^*®— F\E ILLEGALE ARBEID wordt in de eerste helft van 1942 meer en meer geconsolideerd; de Amsterdam se staking draagt rijke vruchten. Het werk van de illegale pers wordt beter georganiseerd; het verzet groeit; de haat tegen de Duitsers neemt toe. Maar het aantal arresta ties wordt van week tot week groter. Het Oranjehotel en tal van andere concentratiekampen gaan zich willen. En het grote sterven begint. De Duitsers worden met de dag actiever. Het bureau van Rauter wordt reeds meer en meer gevuld met rapporten uit Groningen en Zee land, uit Limburg en Holland. De S.D. krijgt het druk. In Rotterdam werkt Hofmann, in Den Haag zitten kopstukken als Harster, Schreieder, May en Mundt (welke laatste zon- derlingerwijs van tijd tot tijd mo menten van menselijkheid krijgt en gevangenen vrijlaat). In Amsterdam werkt Lages. In tal van provincie plaatsen zijn Aussen-Stellen. Zij ma ken gebruik van verraders van het laagste allooi, van mensenjagers, die duivelse instincten botvieren of dom weg om den brode hun verderfelijk werk verrichten. De illegaliteit en de Joden gaan een zware tol betalen aan de waan zin van het nationaal-socialisme. En aldoor onderhoudt de S.D. zijn radioverbindingen met de Nederlan ders in Engeland. De vliegtuigen met containers komen met de regelmaat van een klok boven de droppingvel- den; de agenten springen met para chutes omlaag in een ononderbroken stroom: Herman Parlevliet, Cornelis Drooglever Fortuyn, Ros, Beukema, Joannes Buyzer, Kees van Hulsteyn en vele, vele anderen. Ongeveer zes tig komen er in het vaderland gedu rende de 18 maanden, waarin Schreie der zijn „England-Spiel" speelt. Intussen worden door de S.D. meerdere malen sabotage-opdrachten, die Londen geeft, uitgevoerd. De Duitsers laten in de haven van Rot terdam een schip in de lucht vliegen; het wrak blijft vier weken liggen, op dat de Britse verkenners het kunnen fotograferen. Londen moet gerust ge steld worden. Londen moet denken, dat alles goed gaat. En in Nederland krijgt de illegaliteit de schuld; het woord represailles krijgt een gruwe lijke klank...... De Duitsers laten treinen ontsporen, ze blazen bruggen op. En verwittigen Londen van de prachtige resultaten, die het verzet boekt! £INDS NOVEMBER 1941 vertoeft in ons land een der gevaarlijkste individuen van Europa: de Franse spion Richard Christman. Hij is uit dé Elzas afkomstig, heeft eerst ge werkt voor het Franse tweede bu reau en is na de bezetting van Parijs in dienst van de vijand getreléjji, (Op het ogenblik dat wij dit schrijven verblijft Christman in de cellen der ter dood veroordeelden, in afwachting van de voltrekking van het vonnis, dat een Franse militaire rechtbank over hem velde). Christman begint zijn werk in Den Haag, waar hij door George Ridderhof die allerwege als Nederlands agent beschouwd wordt! in contact wordt gebracht met een illegale organisatie, die door enkele ingenieurs en voormalige genie-officieren wordt geleid. Vier weken verblijft hij, onder de naam Jandoel, op de zolder van een Haag se woning. Hij heeft de bewoners verteld, dat zijn ware naam Eberle is: op die naam heeft hij trouwens een paspoort, dat afgegeven is door de legatie van Haiti. Op een avond komt de illegale wer ker G. hem bezoeken en herkent hem, uit de tijd dat Christman voor de Franse regering werkte. Daardoor verwerft de Elzasser met één slag het vertrouwen van de ganse groep. Hij krijgt een opdracht om vier Ne derlanders naar Parijs te loodsen, vanwaar ze via Spanje naar Enge land zullen vertrekken. Een van hen wordt door onvoorzichtigheid in Rijs- sel gearresteerd; de andere drie levert hij in Parijs aan een hotel af. Maar een paar dagen later wordt het hotel door de Duitsers omsingeld en alle aanwezigen worden gearresteerd. De drie Nederlanders zijn dan reeds op weg naar Engeland en later vangt Christman de radioberichten op, die zij seinen. H(j vestigt zich als handelaar in verbandstoffen" aan de Cornelis Kru- semanstraat te Amsterdam, waar hij langzamerhand een staf van Neder landse verraders om zich heen groe peert. Van hen zijn de voornaamsten Harry Rouwendaal, de begrafenis ondernemer Van Bree, Salomons en „Lucas", een agent van de Secret Service, die bij Duinkerken gepakt ts en sindsdien voor de Duitsers werkt. En vooral George Ridderhof, die zich allerwege weet in te dringen in ille gale groepen. Nieuwe contacten wor den gelegd, nieuwe arrestaties vol gen. De drie in Engeland aangekomen Nederlanders weten Christman een zender te doen toekomen (eind Januari 1942), die door een der man nen van de door Ridderhof „bewerk te" groep wordt bediend. Twee maan den laat de Abwehr de groep haar gang gaan. Aan Londen wordt ge vraagd om nieuwe zenders en als gevolg daarvan worden Lauwers en Taconis gezonden. Direct daarop valt de slag; de groep wordt opgerold en het eigenlijke England-Spiel neemt een aanvang, met alle verschrikke lijke gevolgen van dien. Soms treft het noodlot ook de S.D.- ers: de Nederlandse verrader Kamps wordt door een mitraillerend vlieg tuig gedood, Visser doodt zichzelf, doordat zijn machinepistool afgaat bij het uitstappen uit een auto. Johann- sen, Loos, Rouwendaal, Van Bree en anderen worden door de illegaliteit neergeschoten of door de S.D. zelf uit de weg geruimd. Wie zal het ooit met zekerheid weten te zeggen? JONDEN IS VERRUKT over de prachtige gang van zaken; voor tal van agenten (die reeds lang ge vangen zitten) worden berichten ge seind. Spion Christman krijgt draad loos toezegging van een hoge onder scheiding en een uitnodiging om na de oorlog naar Londen te komen. In tussen loodst hij onder de naam d'Ar- naud de enkele controle-agenten, die Londen zendt, veilig door Frankrijk naar Engeland terug.En dat is een eenvoudig karwei, want Londen kon digt hun komst per radio aan. En aan de radio zit de S.D. Derhalve worden de mensen zodra ze in Ne derland op het afgesproken adres aankomen, door handige spionnen opgevangen, die een comedie opvoe ren, waaruit de activiteit van de on dergrondse moet blijken. Voldaan en met de beste berichten komen de rapporteurs weer in Engeland aan. En er is in Londen niemand, letter lijk niemand, noch van de Nederlan ders noch van de Engelsen, die ook maar een ogenblik het verlichte idee krijgt, dat er misschien iets haperen kan aan de radioverbindingen. In Juli 1942 geeft Londen draad loos opdracht aan Taconis (die reeds lang gevangen zit) tot voorbereiding van een aanslag op de zender. Koot- wijk, die gebruikt wordt voor de vei binding met de Duitse duikboten. Men moet met de uitvoering wach ten, tot Londen het sein geeft. Dat sein komt op 6 Augustus. Op 8 Au gustus seint de S.D. naar Londen, dat de aanslag mislukt is, omdat de illegale werkers in een mijnenveld zijn gelopen; „drie mensen zjjn ge sneuveld". Op 10 Augustus verschijnt er In de Nederlandse pers een be richt over de mislukte aanslag die nooit heeft plaats gevonden. Londen maant tot voorzichtig heid maar de S.D. stelt gerust: „Er is geen enkel teken, dat de Duit sers onze organisatie op het spoor zijn". £N HET RADIOVERKEER wordt weer voortgezet. De zenders in Nederland hebben wonderlijke na men: Barbara, Alva, Hoorne, Saskia; ze staan in Scheveningen, Den Haag, Driebergen, Den Bosch, Utrecht en Rotterdam. Want Schreieder denkt overal om: als al de zenders in Den Haag werken, ljan Londen door pei lingen die zonderlinge situatie ont dekken. Later in de zomer worden de drie lampen op de droppingvelden ver vangen door een radio-peilinrichting, die een zoemertoon geeft. Dat be vordert het nauwkeurig afwerpen van de containers; ze komen terecht op nog geen 200 meter van het toe stel. Het maakt 't zoeken voor de S.D. wat gemakkelijker! En zo ging het door tot ver in 1943: 6 zendingen per maand, in totaal 5000 containers met rijke in houd aan wapenen, geheime opdrach ten, springstoffen en geld. En zestig agenten In ons nummer van morgen Arie van der Maas gaat zwijgend de dood in. v-7 H. 10-9-7-f i-5-2 R. a-8-6 5-3 s. b-6-4-2 S. h-9-8-5 H. 8-4-3 H. h-v-b 5-4 R. 9-7-3 Kl. b-10-9-8 Kl. h-v-4 XXV. Wij beginnen ditmaal met het spel, dat ter overdenking was gegeven in onze vorige rubriek. De kaartverdeling was: S. H. R. KI. a-10-3 h-v-b-10-2 a-7-6-2 Zuid moet 5 ruiten (elf slagen) ma ken. West kwam op met klaverboer, van N. de 3, van Oost de 4 en Zuid de 2 West kwam tofen met troef na, dus ruiten 5. De tweede slag was dus West r 5-6-7-10. Zuid speelde toen als volgt verder om zijn contract te maken. 3e slag. Zuid: harten aas-3-2-boer. 4e slag. Zuid: kl. aas-8-5-vrouw. 5e slag. Zuid: kl. 6-9, ruiten 8, kl. heer. 6e s'ag. Noord: h. 5-vrouw, ruiten boer, h. 4. 7e slag. Zuid: kl. 7-10, ruiten aas, sch. 5. 8e slag. Noord: harten boer-heer, ruiten vrouw-h. 8. 9e slag. Zuid: ruiten heer-4, harten 7, ruiten 3 of 9. 10e slag. Zuid: ruiten 2-sch. 2-harten 9- ruiten 9 of 3. He slag. Oost moet nu schoppen 8 of schoppen heer naspelen, waar door Zuid altijd twee slagen in schoppen maakt en Oost- West, dus alleen in dit spel maken de eerste en de laatste slag. Het spel is zo door Zuid mooi ge speeld, maar toch had Oost het halen van het contract kunnen verhinderen. Ziet gij hoe? Wel als Oost in de 7e slag in plaats van schoppen 5, ruiten 9 onder het ruiten aas had gegooid (men bedenke dat ondertroeven, als men de gevraagde kleur niet heeft, altijd ge oorloofd is), had Zuid geen 5 ruiten contract kunnen maken. Men ga dit na. 13. De drie honden staren elkaar verbaasd aan. „Heb jij het geld dan niet Pam?" vraagt Pim een beetje angstig. „Nee, >k dacht, dat jij het had!" „Oh, oh dan hebben we het thuis laten liggen. Wat moeten we nu be ginnen? Ik ben veel te moe om weer raar huis te lopen". Pam begint te huilen van de schrik. „Nu we zullen er wel iets op ver zinnen", zegt Pim tenslotte. „Kom mee, kijk daar is een restau rant en er staat een bordje voor het raam. „Iedereen welkom. Dat is nog eens aardig!" 14. En even later zitten de dri» broertjes gezellig aan een tafeltje te eten. „Dat vind ik nog eens aardige lui hier", zegt Pom met een mondvol. „Iedereen is welkom. Zo zie je, dat er toch nog altijd goeie dieren op de wereld bestaan". „Iedereen welkom. Wat een geluk, dat we nu lezen kunnen, anders wa ren we gewoon doorgelopen". En als ze hun buikjes vol hebben, roept Pim met een vrolijk gezicht de kellner. „Zouden we hier ook kunnen slapen?" „Zeker, zeker, jongeheren", ant woordt de kellner beleefd. „Maar, misschien wilt U eerst even dit afre kenen?" In de Spaanse polder bij Rot terdam geraakte 'n 10-jarige knaap bij het spelen on der 'n zandtrein. Hij was op slag dood xVeertig fabrieken der Brabantse sigarenindus- trie bleken na een gehouden controle, schuldig aan overtreding van het prij- zenvoorschrift. xOp het ere-kerk- hof aan de Zeeweg te Bloemendaal zal op 10 Mei weer een herdenkingsplech tigheid ter ere van alle slachtoffers der bezetting gehouden worden. x Met ingang van gisteren heeft Haar lem weer een vrijwilige brandweer. xCaptain John Cunningham heeft met een jachtvliegtuig met straalaan drijving van het type de Havilland Vampire het internationaal hoogtere cord, dat op naam stond van een Ita liaan, gebroken. Hij bereikte een hoog te van 18.133 meter. Het vorige record was 17.251 m. xMeer dan vijftig vooraanstaande personen in Engeland hebben bij de Griekse regering gepro testeerd tegen het ter dood brengen van leden van een groep van 1300 ver zetsstrijders. die bijna drie jaar gele den ter dood veroordeeld waren en wier terechtstelling tot nu was uitge steld. xDe Amerikaanse film „Voor wie de doodsklok luidt", naar de roman van Ernest Hpmingway, is door de Turkse censuur verboden. Coovrltht E D.r. Gebruik makend van de verwarring, die op het marktplein heerst, is het de Chef en de Lange gelukt om er tussen uit te knijpen. Maar de agenten zijn er slechter aan toe. De huismoeders, die door het dolle heen zijn, hebben het deze maal nu eens niet op de dienaren der wet begrepen. Ze begrijpen heel goed dat deze hier gekomen zijn, om aan de verkoop een einde te maken en dat is het nu juist wat zij niet wensen. De agenten die zich dan ook tussen de opgewonden vrouwen hebben ge waagd, om de auto te bereiken komen er al hel kaal af. Ze worden tot op hun hemd toe uitgekleed, niet alleen figuurlijk maar óók letterlijk. De woeder.de vrouwen trekken hun de kleren van het lijf en pas als er as sistentie is verschenen, kunnen de be laagde agenten uit de voorhoede ontzet worden. Eén is er van schrik in een ton gekropen, want hij durft het niet aan om op deze tekening te verschijnen met het weinige, dat hij nog aanheeft. Ja, de Lange en de Chef weten niet waaraan zij ontsnapt zijn. „Nou, nou w^s op het nippertje Chef. Maar oh, oh wat heb ik een lol gehad. Nooit geweten dat marktkoop- mar zo'n aardij baantje was. Ik voel weer dat ik leef!" „Ja, ik ook. Ik voel mijn arm ten minste danig van die zwar? emmers", antwoordt de Chef. Cowboys en taxichauffeurs hebben op het terrein van de organisatie der V.N., te Lake Success gepost met span doeken, waarop stond gedrukt: „Gro myko is een leugenaar". Dit was hun antwoord op een kortgeleden door Gro myko in de Veiligheidsraad afgelegde verklaring, dat iedere cowboy of taxi chauffeur in de V.S. weet, dat de re gering der V.S. een nieuwe politiek van economische en politieke chantage in Italië toepast. ZATERDAG 3 APRIL HILVERSUM J01 m Nieuwsberichten om 7, 8, 6, 8 en 11 uur VARA: 7,31» Gramofoonplaten 8,18 Lichte morgen- klanken 9,30 Gra mofoonplaten VP 10,00 Morgenwijding VARA: 10,20 10,35 Richard Strauss RO Rsdiofeuilleton 10,55 Uitzending voor de continubedrij ven 12,00 Licht orkestconcert (gr pl) 12.30 Weerpraatje 12,33 „De Trouba dours'' 1,00 Nederlandse Strijdkrachten 1,30 Weinig woorden, veel muziek 2,00 Het Nederlands lied 2,15 Harmonie orkesten 3,00 De samenhang tussen de aspecten van de maatschappelijke plan ning 3,15 Een kwartier gevarieerd® plaatjes 3,30 The Ramblers 4,00 Er varingen van een esperantist 4,15 Ama teurs 4,45 Om en nabij de twintig 5.15 Radio Philharmonisch orkest 6,15 Sportpraatje 6,30 Nederlandse strijd krachten 7,00 Piano-duo VPRO: 7,30 Cursus „De Kerk nu" 7,45 Voor Ne derlanders in Duitsland VARA: 8 05 Dingen van de dag 8,15 Vindobona Schrammel'n 8,45 In de balzaal 9,15 Socialistisch commentaar 9,30 De zang van de maand 10,00 De vrouw in de mist (hoorspel) 10,30 Dolf van der Lin den 11,15 Hobby-hoek 11,30 Orgel (Johan Jong) HILVERSUM II, 415 m Nieuwsberichten om 7, 8, l, 7, 8 en 11 uur KRO: 7,15 Gramofoonplaten 7,45 Morgenlied 8,15 Pluk de dag 9,00 Voor de vrouw 9.05 Het Wiesbadener Col. Musicum 9,30 Wa terstanden 9,35 Gramofoonplaten 10,00 Klein klein kleutertje 10,15 Gramofoon platen 11,00 De Zonnebloem 11,45 Gramofoonplaten 12,03 Viool 12,15 Klaas van Beeck 12,30 Weeröverzicht 12,33 Vervolg Klaas van Beeck 12,53 Zonnewijzer 1,25 Piano 1,50 Film en Toneel 2,10 Gramofoonplaten 2,20 Engelse les 2,40 Middagconcert 3.15 Concert der jongeren uit „Huize Kareol 3,45 KRO-kiosk 4,00 Nieuwe Franse platen 4,20 De Wijkverpleegster 4,3» De schoonheid van het Gregoriaans 5,00 De Wigwam 6,00 Piano en orgel 6,15 Journalistiek weekoverzicht 6,30 Moravische Onderwijzers-zangvereniging 6,40 Spinoza 7,15 Gramofoonplaten 7,50 Banden die binden 8,05 De gewon» man 8,12 Gramofoonplaten 8,20 Licht baken 8,50 Gramofoonplaten 9,90 Negen heit de klok 10,15 Franse Chan sons (grpl) 10,37 Actualiteiten 10 45 Avondgebed 11,15 Avondconcert (grpl) „Had U die ongelukkige oom ook geïnviteerd?" „Nadat mijnheer Dupois onze invitatie had geaccepteerd heeft hij ons opgebeld met de mededeling, dat hij door bijzondere omstandigheden zijn oom deze avond niet in de steek kon laten en omdat ik er prijs op stelde, dat hij hier vanavond zijn zou, heb ik gezegd, dat wij het prettig zouden vinden als hij de oude heer kon meebrengen. Ik heb niet geweten, dat 't zo'n menselijk wrak was." „Wie is mijnheer Van Heerde?" „Chef van het bankierskantoor „Van Heerde Zoon". De oude heer is directeur van het hoofdkantoor in Den Haag. Het filiaal in Amsterdam is het vorig jaar geopend en dé zoon is daar directeur. Een zeer respectabele familie. De oude heer was een vriend van mijn overleden vader." „De apotheker behoort zeker ook tot uw vrienden?" „Hij en zijn vrouw," zei de makelaar. „Ik geef U de verzekering, dat er geen enkele reden kan zijn hen ergens van te verdenken." „Pardon, mijnheer," zei de rechter-commissaris, „wij verdenken niemand. Wij stellen alleen maar een onderzoek in. Wie en wat is mevrouw Jaarsma?" „Zij stamt uit een oude Friese familie. Haar man was lid vsui Gedepu teerde Staten. Na zijn dood heeft de weduwe zich hier ingekocht in een tehuis voor oude dames." „Is zij gefortuneerd?" „Men neemt aan, dat zij zeer rijk is." „Er is zeker geen enkele reden haar ergens van te verdenken?" Er gleed voor het eerst tijdens dit verhoor een glimlachje over het ver moeide gezicht van de heer des huizes. „Ze wordt al bleek als ze een slagersjongen tegen komt," zei hij. „Stille waters hebben diepe gronden," zei de commissaris. „Pardon," antwoordde de gastheer. „Ik geloof, dat de vergelijking van mevrouw Jaarsma met een stil water „In elk geval meen ik wel te kunnen aannemen, dat wij deze dame wel kunnen uitschakelen," zei de rechter-commissaris. Binnen!" De deur werd geopend en de m&n, die geklopt had bleef op de drempel staan. „Kan het lichaam worden overgebracht, mijnheer?" vroeg hij. „Zjjn uw mannen daar beneden klaar?" vroeg de rechter-commissaris aan de hoofdinspecteur. „Ze zijn al vertrokken, mijnheer." „Goed, dan kan het lijk vervoerd worden." „Heeft een van de heren mijnheer De Wit nog iets te vragen?" vroeg de rechter-commissaris nadat de salondeur weer gesloten was. „Hoe staat 't met uw personeel, mijnheer?" informeerde commissaris Vonkenberg. „Onze keukenmeid is getrouwd met de huisknecht. Ze waren al bij mijn vader in betrekking. Ik kan voor hen instaan." „Nog anderen?" „Een binnenmeisje, Josientje, dochter van een congierge van een bank gebouw. Het meisje is mijns inziens volkomen betrouwbaar. Zij had voor vanavond de hulp van een nichtje. En dan de kellner." „Wie is dat?" „Zijn naam weet ik niet. Ik heb „De Kroon" opgebeld en ze zouden iemand sturen." „Ik ken de man wel van geacht, mijnheer," zei inspecteur Beekman. „Hjj is daar al jaren in betrekking. Ik 2»! naar hem informeren." „Best, inspecteur." „Had U nog andere gasten, meneer De Wit?" „Laat me 's denken," zei de makelaar met een vermoeid gebaar de hand over het voorhoofd strijkend. „O ja, de familie Van Beveren." „De dominé," zei de officier glimlachend. „Ik geloof niet, dat er iemand is, die hem van een moord zal verdenken." „Anders niet, mijnheer De Wit?" „Ja, juffrouw Schaafsma, een nichtje van de dokter." „Die kunnen we wel uitschakelen," zei de 'rechter-commissaris. „Zij was een van de zogenaamde detectives en is in gezelschap van Visser geweest. Mag ik dan nogmaals vragen of iemand van de heren mijnheer De Wit nog iets te vragen heeft? Ik veronderstel, mijnheer, dat de meeste van uw gas ten wel kunnen vertrekken. Ik zou alleen die Franse juffrouw, meneer Dupois en de dokter en zijn vrouw nog willen horen. Ik beloof U, mijnheer De Wit, dat we ons best zullen doen hier zo gauw mogelijk te vertrekken. Ik dank U voor uw inlichtingen. Zoudt U zo vriendelijk willen zijn juffrouw Dupont te verzoeken of zij even bij ons wil komen?" HOOFDSTUK V. „Die vrouw weet meer." Mademoinselle Dupont kwam geluidloos binnen. „Neemt U plaats, juffrouw," zei de rechter-commissaris beleefd naar de fauteuil wijzend. Het gezicht van de lerares wekte de schijn, dat ze pas uit een ijskast was gehaald en nog niet helemaal ontdooid was. „Wenst U mij te spreken?" „Inderdaad," zei de rechter-commissaris ,'ilag ik ook weten met wie ik het genoeg heb of is dat bij plechtigheden als deze niet noodzakelijk?" „Noodzakelijk is het in dit geval allerminst," zei de rechter-commissaris geprikkeld, „maar ik heb er niet het minste bezwaar tegen U mede te delen, dat mijn naam Feenstra is. Stelt U er prijs op, dat ook de andere heren aan U worden voorgesteld?" „Mademoiselle Dupont haalde on verschillig haar schouders op. „Wat wilt U eigenlijk van me?" vroeg ze uit de hoogte. „Ik wil weten hoe lang U de heer De Vries al gekend heeft." (Wordt vervolgd)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1948 | | pagina 3