Drie ontvluchte agenten gevangen lafhartig vermoord en I i i J Df ZWARTf SCHADUW J im am om door J. D. v. Exter Achter de schermen van de Oorlog Duitsers seinden naar Londen: Wij danken U voor het ons geschonken vertrouwen Het einde van een afschuwelijk drama De „theemuts"-hoed in wording Een huwelijk, twee moorden en honderd vraagtekens. TUSSEN VERRADERS EN SPIONNEN Wu luisteren naar.... Van nabij i en verre Botsingen bij verkiezingen in Zuid-Korea „Volksgericht" redde een huwelijk ABONNEERT U OP DIT BLAD door Jan Dirk van Exter 0E OUDSTE VAX DE DRIE vlucht- tei'ngen, de Hagenaar Wegener, gaat In de vrjjheld zjjn eigen weg. Dat is zo afgesproken. H(j wordt voortge holpen tot h\) in Maastricht is by mr. Drooglever Fortuyn. Diens huis wordt- hem tot een schuilplaats, waar hy veel te verhalen heeft en altijd een aan dachtig oor vindt. Hoe kan het ook anders? de zoon van de Maastricht se advocaat is óók parachutist ge weest, is óók gevangèn geworden en zit in precies zulk een cel te Haaren, als waaruit Wegener en zjjn beide ka meraden wisten te ontvluchten. Wegener heeft het goed in Maas tricht, maar hij wil verder. Hij wil terug naar Engeland, om te waar schuwen, om te protesteren, om aan te tonen, dat alles fout en dat alles kapot is. Hij wordt naar België ge bracht. Hij komt tot Luik. Daar grij pen de Duitsers hem op een gepene treerde passeuriyn, brengen hem naar de gevangenis in Assen en vermoorden hem in zijn cel. Dat is het einde van het korte vrij- heidsavontuur, dat de parachutist We gener beleefde. Hy had een maand lang gevijld om een gat te krijgen in het dak van de cel, die enige kooi van levend-doden. Maar de vrijheid nam hem niet meer op. Want hij was, met al zyn kameraden, de dood gewijd. O— Y^ILD IS DE JACHT der Duitsers geweest, toen op de ochtend van de 23ste November 1943 de vlucht der uitbrekers: Aat van der Giessen, Jan Jacob van Rietschoten en Wegener werd ontdekt. Als dolle honden heb ben de gewapende S.D.'ers langs de XXXIV Brabantse wegen gerend. De bevol king in de omgeving van Haaren heeft nimmer de Duitsers zó geagi teerd gezien. Overal zoeken Zè, ovér- al speuren ze. Oude moedértjes wor den teruggestuurd als ze naar de kerk willen, spelende kinderen worden naar huis gejaagd. Er moet gezocht worden, gezocht naar drie ontsnapte geheime agenten. De Duitsers hebben het druk. Loopt ze niet voor de voe ten geeft ze ruim baan! Schreieder, Giskes, May, Rauter, Frank, alles wat naam heeft in de reensenjagerij, snauwt die morgen en scheldt de verdere dag. Want de vluchtelingen worden niet gegrepen. Rauter buldert in de telefoon, Giskes spreekt met Berlijn, Schreieder plukt aan zijn weinige haren en Ernst May trekt zijn bovenlip nog dreigender op dan gewoonlijk. Maar Verspeek, een eenvoudige jon gen van het goede, Brabantse land, heeft de vluchtenden gevonden, die zich schuil hielden als gejaagde ha zen in het veld. Hij heeft niet veel gevraagd, deze eenvoudige Verspeek. Maar hij heeft genoeg begrepen. Hy heeft eten gehaald. En kleren. En schoenen. En hij heeft ter ure van de schemer de rechte weg gewezen, die naar „de IJzeren Man" voert, waar Jan Jacob een huis weet te staan, waar vrienden wonen. Dat huis staat er.nog en dat huis staat open voor de kranige kerels. De familie Van Leeuwen neemt het grote risico, dat aan deze gastvrijheid ver bonden is, met graagte op zich, want „Adriaan en Olivier", zoals Van Riet schoten en Van der Giessen zich noe men, moeten toch onderdak hebben? De vluchtelingen weten het beter: zij nemen hun intrek in het tuinhuisje, waar ze leven als vorsten-met-vacan- tie. Al te lang mag dat echter niet du ren. Dan vertrekken ze naar Rotter dam, waar ze onder nieuwe schuil namen (als parachutisten hebben ze Aat van Krimpen en Jan Jacob van Rossum geheten) in Kralingen onder duiken. Maar in Kralingen wonen nogal wat vrienden en bekenden en die kunnen in deze omstandigheden, meer gevaar dan pleizier opleveren. Daarom vérhuizen de jongens naar Rotterdam-West. Ze zijn slechts een half uur fietsen van hun families ver wijderd, maar ze houden ook nu het woord, dat ze in Londen gaven: ze bezoeken hun ouders niet. Het gevaar is te groot; voor henzelf cn voor hun familie. Daar heeft men in Engeland iets nieuws bedacht, op het gebied van da meshoeden. Was het de vorige maand het mandvormige hoofddeksel, nu is de theemuts-hoed onderweg. Zijn ontwerper meent dat men wel 24 verschillende vormen kan maken van één grondmodel, die allen lijken op een theemuts. De hoeden worden slechts door vouwen en plooien in hun model gehouden. In de herfst hoopt men tot de verkoop ervan over te gaan. AAT VAN DER GIESSEN Als ze in contact komen met de Rot terdamse illegale werker Simon Bers- ma schijnt de grote uitkomst zeer nabij. Want Simon weet aan een zen der te komen! Contact met Engeland! Direct Londen waarschuwen, direct vragen om instructies, direct verzoe ken om teruggehaald te worden! Ze seinen en seinen en seinen opnieuw. Hallo Engeland! Luister dan hier zijn twee ontsnapte gevangenen, hier zijn uw agenten Aat van der Giessen en Jan Jacob van Rietschoten. Zij zijn in nood en zoeken uw raad, uw hulp en uw steun. Maar Londen heeft niet geantwoord. En ook dót is een stukje historie uit het boek met de zwarte bladzijden. Want omdat Londen taal noch teken geeft óp al hun telegrammen moeten ze zelf maar proberen weg te komen. De illegale werker Jan Nauta brengt hen in contact met,King Kong", de kolossale, massieve Lindemans, die hun valse papieren geeft voor Zee land. Van 'Zeeland uit zullen ze naar Engeland worden geholpen; „King Kong" wéét de weg. Maar deze Lin demans is een afschuwelijke verrader: als de .jongens iri' de trein naar Ber gen op"Zpony,,zitten, ,r,eist de S.D.-ehef Hermann Bauer met een paar van zyn mannen mee. Hij is gewaarschuwd door ;,King Kong"! en hij slaat toe vóór de trein uit Bergen op Zoom ver trekt. Aat van der Giessen en Jan Jacob van Rietschoten zijn opnieuw gevan genen van de S.D., aleer ze eigenlijk goed beseffen wat er gebeurd is. In de onmiddellijke nabijheid van 't Haarense selninarie, waarheen ze wor den vervoerd, komen bij Van der Gies sen ól de opgekropte woede en heel de bittere teleurstelling over het nieuwe Verraad naar boven. Hij pakt een van de S.D.'ers beet, slaat hem waar hij de kerel raken kan, grijpt hem in de borst en duwt hem bijna over de brugleuning de gracht in. Op dó.t moment schiet een andere Duitser- toe en slaat de dappere marineman zó hard met een revolver op het hoofd, dat hij, half versuft, moet loslaten. Dan voeren de Duitsers de beide agenten weer triomfantelijk een cel binnen zo'n cel, waarin ze een maand lang gevijld hebben, tot het plafond hun een uitweg bood, een heir baan naar de Vrijheid. In zo'n cel worden ze nu ontkleed. De Duitsers vinden veel spionnage- materiaal. Aat van der Giessen heeft een vijl in zijn schoenzool. En als het jasje van .Jan Jacob van Rietschoten wordt losgetornd, komt er óók een vijl te voorschijn. Och, dat is één keer goed gegaan. Eén keer heeft een vijl de weg naar buiten gebaand. Maar zoiets gebeurt nooit een tweede keer... Zonder vijl worden de jongens in aparte cellen opgesloten. Zonder vijl en zonder hoop. O— CR IS IN DIE TUSSENTIJD VEEL VERANDERD. Het England-Spiel heeft zijn einde gevonden. Eindelijk en ten leste. Na 18 maanden van de ergst denkbare dingen. Na ravages van on gekende omvang in de rijen van het Nederlandse verzet. Na ernstige con flicten tussen verschillende instanties in Engeland. Na ingrijpen van het oor logskabinet, dat zich ontsteld toont over de berichten uit Nederland, Spanje en Zwitserland. Achttien maanden lang is het spel gespeeld Eén voor één vallen thans de zen ders uit. Giskes en Schreieder willen voor een waardig slot zorgen. En zij seinen, als laatste telegram van het England-Spiel de volgende boodschap naar Londen: Aan de N.V. Blunt en Opvolgers. Aangezien U de relatie verbroken hebt, past het ons U te danken voor het ons geschonken vertrou wen. Mocht U een uitstapje willen maken naar Nederland, dan ga randeren wy U dezelfde prettige ontvangst als aan uw vertegen woordigers ten deel viel. Wij hopen in de toekomst nog prettig zaken te doen. Onze firma houdt zich beleefd aanbevolen. Op 27 November 1943 laat Rauter alle agenten (op een paar uitzonderin gen na) uit het seminarie te Haaren halen. Zij worden gemaskerd in auto's geladen en naar de strafgevangenis in Assen overgebracht. Vandaar wór den ze later, als de' Duitse nederlaag onherroepelijk vaststaat, naar het kamp Mauthausen vervoerd, waar vuurpeloton en massagraf wachten voor vijf-en-veertig der beste zonen van ons volk. Maar als voor hen de geweren knallen in Mauthausen, slapen Aat van der Giessen en Jan Jacob van Rietschoten reeds lang hun eeuwige slaap. Op een ochtend, kort na hun tweede arrestatie, is in Haaren het bevel ont vangen, dat ze moesten worden dood geschoten. Ernst May heeft het hun 's avonds verteld en hij heeft een handje-vol- sigaretten op het tafeltje in de cel van het Haarense seminarie gelegd. Later zijn de Duitsers geko men, die het afschuwelijke werk had den uit te voeren. De beide jongens werden aan elkaar geboeid. Door een klein troepje gewapende S.D.-ers wer den ze te voet op de rijksweg naar Helvoirt geleid. Een kilometer buiten Haaren zijn ze vermoord. In ons nummer van Donderdag De opzienbarende artikelenserie van dit blad verschijnt binnenkort, aan gevuld met nieuwe, belangrijke bij zonderheden, in boekvorm. Ruim 200 pag., gebonden. Prijs 4.25. Aanvankelijk vastgestelde oplage binnen 24 uur vrijwel uitverkocht! Reserveer onmiddellijk uw exem plaar. Zend onderstaande bon in gevuld aan Uitg. KAPTEIN te PIJN- ACKER (Z.-H.) Giro 376121. Zend mij na verschijning ex. „Tussen Verraders en Spionnen" a> 4.25 per ex. NAAKk .STRAAT: GEMEENTE; PROGRAMMA VOOR HEDENAVOND HILVERSUM I, 301 m. Nieuwsberichten om 6, 8 en 11 uur AVRO: 6,15 Tom Erich (piano) 6,30 Nederl. Strijd krachten 7,00 Samenspraak met prof dr Wilhelm Röpke 7,15 Sonaten- avond 7,45 Niwin-klanken 7,50 We deropbouw 8,15 AVRO's Bonte Dinsdag- avondtrein 9,30 Contact 10,lo Buiten lands overzicht 10,25 peter Stadiën (piano) 11,15 Liefdevolle klanken HILVERSUM II, 415 m. Nieuwsberichten om 7, 8 en 11 uur 6,20 Sportpraatje 6,30 Hoogtijdagen in het leven van plant en dier 7,15 Weense specialitéiten —7,45 De Nederlandse Jeugdgemeenschap 8,05 De gewone man 8,12 Radio Philharmo- nisch orkest 10,10 Een vreemd gezel schap 10,20 Gramofoonplaten 10,37 Actualiteiten 10,45 Avondgebed 11,15 Avondconcert PROGRAMMA VOOR WOENSDAG HILVERSUM I, 301 m. Nieuwsberichten om 7, 8, 1, 6, 8 en 11 uur VARA: 7,30 Gramofoonplaten 8,18 Lichte morgen- klanken 8,50 Voor de huisvrouw 9,00 Gramofoonplaten 9,30 Strijk-kwartet VPRO: 10,00 Morgenwijding VARA: 10,20 Onze keuken 10,30 Als de stofzuiger zwijgt 11,00 Populair non-stop pro gramma (grpl) 12,00 Johan Jong (orgel) 12,30 Weerpraatje 12,33 Voor het plat teland 12,08 Jan Corduwener 1,20 The Ramblers 1,50 Gramofoonplaten 2,00 Gesproken portretten 2,15 De stem des Volks (Utrecht) 3,10 Enny Mols—De I.eeuwe vertelt sprookjes 3,30 De Rood borstjes 3,45 De Regenboog 4,15 Vra gen staat vrij 4,45 Het stond in de krant 5,15 Tino Rossi zingt 5,30 Maatschappelijk werk 5,35 Vincentino 6,20 Gramofoonplaten 6,3o Nederland se Strijdkrachten 7,00 Geleide economie 7,15 Silverstre-kwartet VPRO: 7,30 Voor de jeugd 7,40 Jeugdnieuws 7,45 Lezen in de Bijbel VARA: 8,05 Din gen van de dag 8,15 Operaprogramma 9,30 De wegen van het noodlot 10,15 Gramofoonplaten 10,25 Luister mijn zoon (cabaret-programma) 10,45 Van boek tot boek 11,15 Bruce Loewe zingt 11,30 Gramofoonplaten HILVERSUM II, 415 m. Nieuwsberichten om 7, 8, 1, 7, 8 en 11 uur NCRV: 7,15 Reveille 7,45 Een woord voor de dag 8,10 Gramofoonplaten 8,30 Vrolijke m.orgenklanken 9,00 Ochtendbezoek bij jonge zieken -- 9,30 Waterstanden 9,35 Symphonisch morgenconcert 10,30 Mor gendienst 11,00 The Boyd Neel's string orchestra (grpl) 11,15 Stanley 12,00 Gramófoonplaten 13,15 Staf muziek corps van de Amsterdamse Politie 12,30 Weeroverzicht 12,33 Vervolg Staf-mu ziekcorps van de Amsterdamse Politie 12,55 Prot. Interkerkelijk Thuisfront 1,15 Cyclus: „Van Rameau tot Ravel 1,50 Jaarvergadering Bond v. Christelijke Jonge Boeren- en Tuindersorganisatie 3.15 Jeugdconcert 4,15 Voor onze meis jes en jongens 5,30 De vijf Zapakara s 5,45 Vriendschap overzee - 6,00 Onze Nederlandse koren en korpsen 6,30 Piano-duo 7,15 Het nieuws uit Indië 7,30 Het actueel geluid 7,45 Engelse les 8,15 Sangh en spel 9,00 Uitzending kapel Luth. Diakonessen-inrichting 9,40 Te Deum 10,10 Echo 10,30 Lili Kaans (pianó) 10,45 Avondoverdenking 11,15 Strijkkwartet 11,45 Het Glasgow Or- pheus Choir (grpl) 71. Wat is er intussen met Pim, Pom en Pom gebeurd? Gelukkig waren die net aan het eind van het koord gekomen en angstig kijken ze toe als de tijger naar beneden valt. Ze zien dat de tijger weggevoerd wordt en dan denken ze plotseling weer aan zichzelf. „Kijk, kijk, ze wijzen naar ons, we moeten hier vandaan", roept Pim. 72. Beneden in de arena staat de directeur luidkeels te schreeuwen. „Komen jullie naar beneden. Ik moet jullie spreken!" „Ja. dat kan je net geloven", zegt Pom tegen zijn broertjes. „Ik ga niet hoor. We zullen er reuze van lang» krijgen en daar voel ik niets voor". „Kopien jullie, of moet ik jullie ha len?" schreeuwt de directeur weer. „Kom ons maar halen", roept Pim en neemt meteen de rennert. Pom en Pam hollen achter hem aan. Over 1947, 't eer ste jaar waarin de exploitatie we der geheel voor eigen rekening werd gevoerd, ver- Stoomvaart Maatschappij f 21.676.327. x— Na uitgebroken in een diende de „Nederland sluiting is brand uitgebroken in gedeelte van de Parijse jaarbeurs. De schade wordt óp ongeveer vijf millioen fr. geschat. xTwee onderzeeboten, die de Koninklijke Marine binnenkort van de Britse Marine in bruikleen zal nemen.zullen de namen krijgen van Hr. Ms. „Zeehond" en Hr. Ms. „Dol fijn". xZondag is in de Amster damse haven het 1000ste schip van dit jaar binnengelopen. Vorig jaar ar riveerde het 1000ste schip, de „Tau- rus", op 19 Juni. xBij K. B. is gratie verleend aan G. R. Mozer en aan F. Th. C. Rosier, die tot de dood straf waren veroordeeld. In beide ge vallen is de doodstraf veranderd in 'n levenslange gevangenisstraf. In Korea worden momenteel ver kiezingen gehouden, waarbij het ook weer gaat om een al of niet scheppen van een communistisch regime. Ver schillende botsingen nog vóór de aan vang der verkiezingen- hadden tot ge volg, dat meerdere tientallen perso nen van beide kanten de dood vonden. Gebouwen werden in de as gelegd. Dank zij een „volksgericht" is in de Noord-Overijsselse contreien een huwelijk weer in goede banen geleid. De jeugdige A. O. liet zijn vrouw en kind in Nijeveen op een kwade dag in de steek. De gemeenschap nam daarmee geen genoegen. Vijf tien mannen uit Nijeveen en Wan- neperveen trokken naar de wo ning van O.'s ouders in Steenwij- kerwold en ontvoerden de on trouwe echtgenoot in een vracht auto. Hij werd aan zijn vrouw teruggegeven, waarbij één van de ontvoerders een enthousiaste rede voering uitsprak. De wittebroodsweken begonnen voor de tweede maal: sedert deze ontvoering is namelijk het huwe lijk weer in het rechte spoor. Officier van justitie en politie rechter in Zwolle, die de opzette lijke vrijheidsberoving moesten vervolgen, glimlachten, maar toch eiste de eerste 10 boete. De politierechter maakte er 3 van, waardoor op alle gezichten in de rechtszaal blijdschap stond te lezen, zelfs op dat van getuige A. O. Ctoyrtcht ft-D.y. Maar de smokkelaars geven de strijd nog niet op al zijn hun verliezen hevig. Terwijl de Chef als een dolle over de weg rent, wordt het vuur op Rikki's jeep weer geopend. Het is de chauffeur van de pantser-auto, die langzaam na derbij sluipt en er een einde aan wil maken. Barendse, de oude rot, laat zich ook niet onbetuigd en probeert de Rat on schadelijk te maken. Tot nóg toe ech ter tevergeefs. Vergeefs probeert hij zijn trouwe assistente te hulp te komen, maar dat is onmogelijk. Hij kan de weg niet oversteken zonder zich bloot te stellen aan de kogels van de Chef, die op iedereen schiet, die zich op de om hem neer te leggen. weg durft te laten zien. Maar waar is de Lange toch? Oh, die heeft een goed plaatsje uitgekozen bovenop een boomtak en als de chauf feur die het op Rikki achter de jeep voorzien heeft dichterbij is gekomen, is één schot van de Lange voldoende De Rat, die nu ook zijn laatste helper ziet neerstorten, begrijpt dat het spel voor hem verloren is. Zelf heeft hij een schot in de schouder. Met een blik vol haat draait hij zich om en verdwijnt in het bos. Voor zijn talrijke patiënten en vrienden is de thuiskomst van de ge liefde medicus een blyde verrassing. Overstelpend waren reeds de bewijzen van hoogachting en vertrouwen, welke de dokter bij zyn thuiskomst bereikten. Zyn woning was in een bloemhof herschapen en talrijke buren en vrienden maakten reeds hedenmiddag van de gele genheid gebruik de populaire arts persooniyk met zijn rehabilitatie geluk te wensen. Naar wij vernemen zijn dokter en mevrouw voornemens de eerst volgende dagen in rustige omgeving buiten onze gemeente door te brengen. Op onze vraag waar dat zou zyn, wilde de dokter liever niet antwoorden, daar het in zijn bedoeling lag, na alle emoties van de laatste dagen, een korte periode van volkomen rust te genieten. Wel heeft dr. Van Bremen ons meegedeeld, dat hij binnen enkele dagen zijn practijk hoopt te hervatten." „Hoe weet je dat allemaal?" vroeg de inspecteur verbaasd. „Van de dokter zelf, natuurlijk." „Heb je met Feenstra ook nog over de Rat gesproken?" „Ja, dat zou hij ernstig overwegen. Ik' geloof, dat hij dat een zeer ver standige oplossing vond. 't Zou me niks verwonderen als je baas vandaag of morgen een seintje krijgt, dat hij hem moet loslaten. Heb je nog wat by- zonders voor me?" „Ik?" vroeg de inspecteur schamper. „Ik mag 't wel aan jou vragen, riet bljjkt, dat jij heel wat meer weet dan ik." „Misschien ben je nog niet te oud om in de journalistiek te gaan," zei de reporter „Ik zal je wel eens waarschuwen als er een volontairsplaatsje vrij komt. Als ik wat bijzonders weet krijg je een seintje. Heb je de com missaris nog niet horen brommen „Welnee, ik wist er toch immers niets van." „Je moet altijd de krant lezen, beste kerel," zei de reporter. „Dan blijf je op de hoogte. Adieu, Henk, en bel me even als je weet, dat de Rat vrij komt. Misschien vraag ik dat nog wel eens aan de commissaris zelf? Als ik wat byzonders hoor bel ik je wel even." „Je bedoelt, dat ik het dan in de krant kan lezen." „Neem me niet kwalijk, beste kerel, maar ik moet ophangen!" riep de journalist. „Ik zit ergens achteraan. Misschien hoor je straks nog wat anders." „Hallohalloriep de inspecteur, maar het gesprok was al afge broken. Juist toen inspecteur Beekman zijn jas had aangetrokken om naar het bureau te gaan rinkefde 'opnieuw de telefoonbel. „Beekman!" riep een zware stem, „kan je direct op het bureau komen?" „Ja, natuurlijk. Is U daar commissaris?" „Ja, dacht je soms, dat je met het 't daghitje van mevrouw Jansen sprak?" „Is er wat byzonders, commissaris?" Commissaris Vonkenberg brulde zo hard, dat de inspecteur onwillekeurig de hoorn een eindje van zijn oor hield. „Of er wat bijzonders is! Goeie genade. Heb je die snertkrant dan niet gelezen?" „Bedoelt U „Het Nieuwsblad"?" „Ja, natuurlijk. Ik heb 't toch zeker niet over het predikbeurtenblaadje van je aanstaande schoonvader. Dat stuk over Van Bremen natuurlijk! Een betreurswaardige vergissing, schrijft die kerel. Een betreurenswaardige poli tionele vergissing. Een volkomen overbodige maatregel! 't Lijkt jandorie wel of we op goed geluk maar de eerste de beste van de straat opgepikt hebben. Jij weet toch ook wel wat er voor verdenkingen waren?" „Ja, maar commissaris „Niks te marenJe weet duvels goed, dat we hem alleen hebben los gelaten omdat we niks kunnen bewijzen." „Ja, maar (Wordt vervolgd)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1948 | | pagina 3