H.M. de Koningin doet na de jubileumfeesten
afstand van de troon
Marshall wenst geen bilaterale
conferentie
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Wolverhampton klopte Bondselftal
De Union Jack gaat neer
in Jeruzalem
Donderdag 13 Mei 1948
70ste Jaargang No. 7811
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Schouder aan schouder mei Juliana de
toekomst tegemoet"
Anthony van Kampen
naar Riouw-archipel
EGYPTE IN STAAT
VAN BELEG
Haarlem—E.D.O. was
waardeloos
Belgische diamantslijpers
en groentenkwekers
tegen Benelux
WEERBERICHT 9
HET INITIATIEF IS AAN
DE SOVJET-UNIE
Nieuwe Bonnen
BELGIË VREEST RODE
STAKINGSGOLF
3evin ziet geen heil in
conferentie
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer *49041
Directeur: J. Bijlsma
Wrnd. Hoofdred. J. Broersen
Rayonred. C. A Dekkers
COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct per mm
Familieberichten 20 cent per
mm. - Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woorden
1.elk woord meer 5 et.
Abonnementen:
per kwartaal 3.75.
H.M. wekt op tot eendracht
Hare Majesteit de Koningin heeft
gisteravond over beide zenders een
radiorede uitgesproken voor Neder
land en de Overzeese gebiedsdelen.
Hare Majesteit zeide:
„Land- en rijksgenooten,
Als den dag n gisteren herinner
ik mij nog den 12den Mei 1889, toen
het veertig jaar geleden was, dat mijn
onvergetelijke vader in Amsterdam
werd beëedigd en ingehuldigd.
Waar ik u over het wederom instel
len van het regentschap van mijn
dochter en daarmede verband houden
da plannen voor de toekomst wil spre
ken, meen ik daarvoor geen beteren
dag te kunnen uitkiezen dan dezen op
één jaar na honderdjarigen herinne
ringsdag. Overgroote vermoeienis, die
noch mijn werk, noch mijn gezondheid
ten goede komt en die onder den druk
van de uitoefening van mijn zware
taak geen kans krijgt over te gaan,
noopt mij ten tweeden male mijn toe
vlucht te nemen tot een regentschap
Maar er is meer.
Er is de last van het klimmen der
jaren, 'n achteruitgaan van veerkracht,
weerstands- en arbeidsvermogen, van
de krachten welke den geest onont
beerlijk zijn voor het nemen van ver
antwoorde beslissingen in de diepgaan
de en ingewikkelde vraagstukken, die
er in den tegenwoordigen tijd maar al
te vele zijn.
Voor deze nuchtere werkelijkheid
ben ik gesteld en ofschoon ik mij steeds
ten volle bewust ben, dat de mensch
slechts wikt en God beschikt, meen ik
toch in het wèl begrepen belang van
u allen en van het rijk te handelen
door het regeeringsbeleid toe te ver
trouwen aan Juliana, die naast wijs
inzicht ook haar leeftijd vóór heeft en
óver jonge, frissche krachten beschikt.
NA DE JUBILEUMFEESTEN
Het is op haar dringend verzoek,
dat ik de troonswisseling uitstel tot
het begin van September. Zij over
woog hierbij geen teleurstelling te
willen wekken bij hen, die mijn ju
bileum willen herdenken.
Ik hoop, dat het mij gegeven zal
sijn den 30sten Augustus de teugels
van het bewind over te nemen tot
na de feesten om daarna afstand te
haren behoeve te doen.
Gij kunt ervan verzekerd zijn, dat
ik eerst na rijpe overweging tot dit
besluit gekomen ben en dat alleen uw
belang en mijn plichtsbesef den door
slag hebben gegeven.
Vooraf heb ik het ingewikkelde sa
menstel van hangende vraagstukken
aan mijn geest doen voorbij trekken,
en zoowel deze als de zeer moeilijke
tijdsomstandigheden trachten te pei
len, ja ik heb alle gezichtspunten in
beschouwing genomen, die daaruit
kunnen voortvloeien.
Al deze problemen hebben dit eene
gemeen, dat zij nog langen tijd onze
aandacht zullen ■"""gen.
Dus ben ik tot de slotsom gekomen,
dat niet ik, doch een jonge kracht op
mijn plaats moet medewerken om het
zeldzame samenstel van problemen, die
ons en de gehele menschheid in hun
greep houden, tot een goede oplossing
te brengen.
Hoeveel zoude ik tot u kunnen zeg
gen op een dag als deze, na al wat in
den laatsten tijd door hoofd en hart
is gegaan, maar dan zoude ik veel te
veel geduld van u moeten vragen.
Slechts wil ik u zeggen, dat mijn
gedachten steeds zullen blijven uitgaan
naar hen, die hun leven gaven in den
strijd tegen den overweldiger en naar
al degenen, die nog lijden door wat
zij verloren hebben.
Wij moeten tezamen den geest over
winnen, die spreekt uit de handelingen
en nalatigheden, welke in de jaren van
oorlog en bezetting den weerstand
hebben belemmerd en zelfs vele goede
Nederlanders het leven hebben gekost
en die ook thans nog in ons volk rond
waart.
EENDRACHT.
Doch op dit oogenblik roep ik' u met
den meesten ernst toe: In dezen tijd
van geweld en gevaar, sluit u nauw
aaneen, eendracht en nog eens een
dracht. De goede eigenschappen, die
wij in en na den oorlog konden ont
plooien hebben buiten onze grenzen
bij allen, die van goeden wille zijn,
waar ook ter wereld, vertrouwen en
waardeering gewekt. Dit vertrouwen
en deze waardeering zijn een kostbaar
bezit, dat wij niet verloren mogen la
ten gaan door verdeeldheid of het
vooropstellen van ons persoonlijk be
lang.
Toont opgewassen te zijn tegen
den grooten tijd, waarin wij leven,
met een wijden blik voor het wereld
gebeuren en met begrip voor het we
zenlijke, waar het voor ons allen om
gaat. m
En vervult zoodoende uw plicht
tegenover uzelf en tegenover het
vaderland, tegenover onze bondge-
hooten en de groote gemeenschap der
volkeren.
Gaat de toekomst tegemoet schou
der aan schouder met Juliana.
God zegene u en mijn geliefd
kind."
Naar ons zojuist telegrafisch uit
Indië wordt bericht, vertrok in
de nacht van Dinsdag 11 op
Woensdag 12 Mei j.1. onze mede
werker Anthony van Kampen per
vliegtuig van Batavia naar Tand-
joengpinang in de Riouwarchipel,
alwaar hij zich zal inschepen op
een der vaartuigen waarmee in
dit gedeelte van Indië door de
Koninklijke Marine gepatrouil
leerd wordt tegen de smokkelhan
del tussen Sumatra's Oostkust en
Malakka Ongeveer twee weken
zal onze medewerker zich aan
boord bevinden van een R.P.-
boot, een klein vaartuig met circa
1012 koppen bemand, teneinde
persoonlijk dit uiterst belangrijke
werk van de zeemacht in Indië
gade te slaan. Zo spoedig mogelijk
hopen wij in staat te zijn de repor
tage van deze actie te publiceren.
Rauter in cassatie
Naar het A.N.P. verneemt, heeft Rau
ter beroep in cassatie aangetekend.
H.M. Koningin Wilhelmina heeft Haar aftreden aangekondigd. In Septem
Haar dochter H.K.H. Prinses Juliana. Vijftig jaar geleden werd H.M. tot
van H.M. in 1898.
ber zal zij Haar taak overdragen aan
Koningin gekroond. De Beëediging
Koning Faroek van Egypte heeft
gisteren een decreet ondertekend,
volgens hetwelk het land met in
gang van gisternacht in staat van
beleg wordt gesteld. Naar verluidt,
geldt deze toestand voor een jaar.
Alle Egyptische legerverloven zijn
met ingang van 15 Mei ingetrok
ken.
De Egyptische regering heeft be
kend gemaakt, dat de staat van be
leg, die te middernacht inging, ten
doel heeft Egypte in staat te stellen
„zijn houding te bepalen en zijn
strijdkrachten aan de Palestijnse
grens te verzamelen om een militaire
actie te kunnen ondernemen, die de
Zionistische aanvallen op het Arabi
sche Palestina moet afslaan'
In de verklaring van de Egyptische
regering wordt verder gezegd, dat de
staat van beleg afgekondigd kan
worden, „wanneer een ontwikkeling
zich voordoet, die een gevaar zou
kunnen zijn voor de veiligheid van de
strijdkrachten en militaire opera
ties".
Voorhoede voldeed goed
In een uitverkocht Feyenoord Sta
dion hebben de Wolverhampton Wan-
derers gisteravond met 32 van een
Nederlands Bondselftal gewonnen.
De ruststand was 31 voor de Engel
sen.
Een spannende HollandBelgië wed
strijd had het publiek niet met meer
geestdrift kunnen vervullen dan de
tweede helft van de gisteravond in het
Feijenoord-Stadion gespeelde wedstrijd
tussen een Nederlands Bondselftal en
de Engelse Eerste Divisie club Wol
verhampton Wanderers. 32 in het
voordeel van de Britten was de stand.
Er zat een Nederlands doelpunt, de
gelijkmaker dus, in de lucht.
Het was daarom helemaal niet ver
wonderlijk, dat het publiek, toen Abe
Lenstra die lang verwachte gelijkma
ker dan ook op prachtige wijze achter
William deponeerde, maar scheidsrech
ter Bronkhorst de blunder van zijn le
ven maakte door dit absoluut geldige
doelpunt wegens vermeend buitenspel
af te keuren, diep teleurgesteld was.
Inderdaad, het was geen buitenspel,
maar dit behoeft voor de toeschouwers
toch geen aanleiding te zijn tot een
waarlijk Zuid-Amerikaanse demonstra
tie over te gaan en onder een schril
fluitconcert honderden zitkussentjes
van de tribunes af te gaan gooien. Het
gebeurde echter helaas toch, al werd
dit wansmaakje aan deze wedstrijd
even later, nadat het eindsignaal had
geklonken, voor een deel goed ge
maakt, en een hartelijk applaus de
Engelse gasten bij het verlaten van het
veld duidelijak maakte, dat de demon
stratie alleen tegen de arbiter was be
doeld geweest.
Dat een deel van deze ovatie ook de
Nederlandse spelers gold, zullen deze
laatsten zelf wel begrepen hebben,
want de wijze waarop onze ploeg in
de tweede speelhelft partij heeft gegeven
was werkelijk schitterend.
De Nederlandse ploeg heeft echter
lang niet in zijn geheel voldaan. Voor
al de middenlinie was zwak. Wel
kwam Terlouw er in de loop van de
wedstrijd steeds beter in, maar de
Vroet en Stoffelen bleven onder de
maat. Een andere speler die niet ge
heel aan de verwachtingen voldeed,
was keeper Landman. Gelukkig wa
ren de positieve vondsten talrijker. Zo
speelde Albers van Vitesse een goede
en resolute backpartij, terwijl ook zijn
partner Van der Sluys (BVV) die van
Bun verving, zich na een wat onzeker
begin, uitstekend weerde. De voor
hoede, in de eerste helft onsamen
hangend, heeft na rust zo goed ge
combineerd, dat het ons niet zou ver
wonderen wanneer deze linie in haar
geheel voor de wedstrijd tegen Noor
wegen zou worden opgesteld. Vooral
van der Tuyn en Roosenburg hebben
goed voldaan en zowel Lenstra als
Wilkes waren actiever dan ooit. Rij
vers was weer handig, maar ook bij
hem kan het plaatsen beter.
De Nederlandse doelpunten werden
door Lenstra en Wilkes gemaakt
De kampioenswedstrijd tussen Haar
lem en EDO trok geen grote belang
stelling en waarom deze ontmoeting
te Amsterdam werd gespeeld blijft on
begrijpelijk, immers de paar duizend
toeschouwers hadden even goed in
Haarlem zelf geborgen kunnen worden.
Het vertoonde spel stond niet op
hoog peil en in sommige perioden was
het een heen en weer getrap, waarbij
men nauwelijks meer van voetbal zou
kunnen spreken. Vooral het plaatsen
was slecht verzorgd. Door de 21 over
winning bleef EDO theoretisch in de
running voor het nationaal kampioen
schap en werd Haarlem vaster dan
ooit op de onderste plaats genageld.
Opmerkelijk waren de vele verande
ringen in de opstelling, welke Haarlem
tijdens de wedstrijd aanbracht.
De stand in de kampioenscompetitie
luidt thans:
Heerenveen 7 5 1 1 11 2013
BVV 6 4 119 11— 4
Go Ahead 7 3 1 3 7 14—16
EDO 6 2 2 2 6 7—11
PSV 7 2 1 4 5 12—13
Haarlem 7 1 0 6 2 11—18
(Van onze correspondent).
ANTWERPEN, Mei. In de Belgi
sche diamantnijverheid neemt de werk
loosheid hand over hand toe. Londense
handelaren krijgen van hun regering
geen vergunningen meer om opdrach
ten te plaatsen in Antwerpen en Brus
sel, aangezien de Engelse handelsbalans
met België zulks niet meer toe laat
Nederland profiteert hiervan in be
perkte mate, daar Londen wel vergun
nir.gen afgeeft voor opdrachten in Am
sterdam. Het gevolg hiervan is een
steeds stijgende werkloosheid onder de
Belgische diamantslijpers en obstructie
tegen de Benelux. Men beschuldigt Ne
derland van oneerlijke concurrentie,
daar de Nederlandse regering een
premie beschikbaar stelt voor de export
naar de dollargebieden, waardoor de
Nederlanders goedkoper kunnen leve
ren en de Belgische industrie wordt
vermoord.
In feite ligt de situatie enigszins an
ders, want er zijn geen gevallen bekend,
waarin de Nederlanders op grond van
deze export-premie hun prijzen ver
laagden. Ten overvloede heeft de Ne
derlandse regering de exportpremie, die
een doorn in het oog der Belgische dia
mantbewerkers is, wederom ingetrok
ken.
Wel erg onverstandig is het om van
deze gang van zaken, die alleen voort'
spruit uit moeilijkheden in de beta
lingsbalans tussen Engeland en België,
de Benelux-partner de schuld te geven.
Ook onder vele groentekwekers is een
geprikkelde stemming te constateren
over de grote importen Nederlandse
groenten, waardoor de Belgische ver
koopsprijs nadelig wordt beïnvloed.
Toch is er in deze kringen meer begrip
te constateren voor de Benelux-ge-
dach.te, zij het dan dat schampere op
merkingen aan de orde van de dag zijn
Een enkele pijper van de „Highland
Light Infantry" zal van de galerij van
het regeringsgebouw te Jeruzalem
Vrijdagochtend het Britse mandaat
„uitluiden".
Als de Britse hoge commissaris, Sir
Alan Cunningham, de Heilige Stad
verlaat, zal een officier van het regi
ment de Union Jack van het „Witte
Huis" neerhalen.
Een slotplechtigheid ter gelegenheid
van het einde van het 30-jarig Britse
bestuur in het heilige land zal later op
de dag te Haifa plaats vinden.
Volgens een officiëel communiqué,
uitgegeven te Kyrenia op Cyprus, zal de
Britse regering alle Joodse illegale im
migranten vrijlaten, zodra het Joods
Bureau bereid is hen naar Palestina te
verschepen.
Ook de twee immigrantenschepen
„Pan York" en „Pan Crescent" zullen
worden afgegeven.
Engelse dames winnen
met 2 1 van Nederland
De wedstrijd tussen het Engelse
dameselftal en dat van Nederland
voor groep A. van het tournooi om
het wereldkampioenschap dames-
hockey is geëindigd in een 2I over
winning voor de Engelse dames, na
dat de rust met een 20 voorsprong
was ingegaan. Het Nederlandse doel
punt werd gemaakt door de midvoor
mej. Markus uit een voorzet van
mej. Eefje Piel.
Weersverwachting, geldig tot he
denavond:
RUSTIG WEER.
Aanvankelijk zwaar bewolkt met
plaatselijk mist, later óp ver
schillende plaatsen brekende be
wolking. Vrijwel overal droog
weer met zwakke tot matige wind
tussen West en Noord. Ongeveer
dezelfde temperatuur als gisteren.
George Marshall, de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken,
heelt gisteren de mogelijkheid van
een bilaterale conferentie tussen de
V.S. en de S.U. van de hand gewe
zen.
In deze speciaal voorbereide verkla
ring, die hij op een drukbezochte pers
conferentie aflegde, zeide Marshall,
dat de enige manier om dichter tot 'n
oplossing te komen de behandeling
van de lopende geschillen in de reeds
bestaande organisaties is, zoals de
veiligheidsraad der V.N. de geallieer
de bestuursraad te Berlijn.
Volgens Marshall loopt elke nieuwe
conferentie groot gevaar te mislukken,
„hetgeen de wereld veel kwaad zou
doen. Wat wij nodig hebben, is hande
len".
De oorspronkelijke bedoeling van
ambassadeur Smith's onderhoud met
Molotof, aldus Marshall, was de poli
tiek van de V.S. voor de Sovjetrege
ring te verduidelijken, daar er de laat
ste tijd in de V.S. veel officieuze re
devoeringen over dit onderwerp zijn
gehouden. Generaal Smith verzocht
niet om een algemene bespreking of
onderhandelingen", aldus Marshall.
Onmiddellijk na deze verklaring
stormden de vragen der persvertegen
woordigers op Marshall af, die zeide,
dat hij op het ogenblik geen plan had
tot verdere mededelingen aan Molotof
In nadere toelichting op de betekenis
van zijn voorbereide verklaring legde
Marshall er de nadruk op, dat speci
fieke voorstellen nodig zijn, niet alge
mene besprekingen. Volgens Marshall
moet de Sovjetregering thans groten
deels het initiatief nemen.
Marshall vestigde de aandacht der
journalisten in het bijzonder op de
passage in Molotof's verklaring, waar
in deze zegt, dat de Sovjetregering de
ze verklaring der V.S. slechts met
vieugde kan begroeten, „daar zij zoals
bekend is, altijd een politiek van vre
de en samenwerking ten aanzien van
de V.S. gevolgd heeft, die bij de vol
keren van de S.U. altijd algemene in
stemming en steun heeft gevonden.
De USSR verklaart, dat zij het voorne
men heeft, ook in de toekomst geheel
standvastig deze politiek te volgen".
Op deze passage gaf Marshall de
volgende commentaar: „Dat is een
zeer belangrijke verklaring. Ik ben
er zeker van, dat de wereld met be
langstelling zal toezien, met welk 'n
standvastigheid deze politiek wordt
voortgezet".
Terugkomend op de reden, dat de
V.S. het eerst een nota indienden, ver
klaarde Marshall, dat men het van be
lang achtte, de politiek van de V.S.
opnieuw aan de Sovjetrussische rege
ring uiteen te zetten, „omdat men soms
aan zijn eigen propaganda gaat geloven
als deze maar lang genoeg voortduurt".
Marshall drukte zijn teleurstelling
uit over het feit, dat de Sovjet-Unie
„het vertrouwen geschonden" had.
Marshall voegde eraan toe, dat Radio
Moskou alle opmerkingen van Molotof
had bekend gemaakt, terwijl de op
merkingen van de Amerikaanse am
bassadeur, Walter Bedell Smith, slechts
ten dele waren weergegeven. Het Ame
rikaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken zal echter de gewone methode
van diplomatieke onderhandeling blij
ven gebruiken.
„Wij zijn bereid het risico te nemen",
aldus Marshall
Voor het tijdvak van 16 t/m 29 Mei
1948 geeft elk der volgende bonnen
recht op het kopen van:
BONKAARTEN KA, KB, KC 806
380 Algemeen 200 gram brood (geldig
t/m 22 Mei).
381 Algemeen 400 gram brood of één
rantsoen gebak.
382 Algemeen 1600 gram brood (gel
dig t/m 22 Mei).
383 Algemeen 750 gram suiker, boter
hamstrooisel enz., of
1500 gram jam, stroop
enz., of 750 gram ver
snaperingen.
385 Algemeen 100 gram bloem of zelf
rijzend bakmeel of kin
dermeel.
387 Algemeen 120 gram spijsolie.
389 Algemeen 2 eieren.
379 Algemeen 250 gram waspoeder.
375 Reserve 800 gram brood (geldig
t/m 22 Mei).
378 Reserve 400 gram brood (geldig
t/m 22 Mei).
BONKAARTEN KD, KE 806
879 Algemeen 500 gram waspoeder.
880 Algemeen 200 gram brood (geldig
t/m 22 Mei).
881 Algemeen 400 gram brood of één
rantsoen gebak.
882 Algemeen 400 gram brood (geldig
t/m 22 Mei).
883 Algemeen 500 gram suiker, boter
hamstrooisel enz., of
1000 gram jam, stroop
enz., of 500 gram ver
snaperingen.
885 Algemeen 100 gram bloem of zelf
rijzend bakmeel of kin
dermeel of kinderbis
cuits.
887 Algemeen 120 gram spijsolie.
889 Algemeen 2 eieren.
875 Reserve 400 gram brood (geldig
t/m 22 Mei).
878 Reserve 500 gram bloem of zelf
rijzend bakmeel of kin
dermeel of kinderbis
cuits.
TABAKS- EN VERSNAPERINGEN-
KAARTEN ENZ. QA, QB, QC 802
49, 50, 53 Tabak 2 rants. sigaretten of
kerftabak.
51 Versnap. 200 gram versnape
ringen, of 200 gram
suiker, boterhamstr.
enz., of 400 gram jam,
stroop enz.
54 Versnap. 100 gram versnape
ringen, of 100 gram
suiker, boterhamstr.
enz., of 200 gram jam,
stroop enz.
(Van onze Antwerpse correspondent)
België vreest een nieuwe, rode sta
kingsgolf. Men vermoedt, dat binnen
enkele weken de communisten, die ook
hier aanhangers hebben verloren na de
dramatische omwenteling in Praag, een
poging zullen ondernemen tot sabotage
van het Marshall-plan. Naar verluidt
zouden zij daarbij hun zwaartepunt la
ten vallen op het Zuidelijke deel van
het land en morele steun krijgen van de
communisten in Noord-Frankrijk. Vol
gens „De Gazet van Antwerpen" is de
echtgenote van Thorez, Jeanette Ver-
mearsch, in Brussel gearriveerd, ten
einde voor deze komende actie contact
te leggen met de Belgische communis
ten.
Politiek staan de Belgische commu
nisten sedert de jongste stakingsgolf
vrij zwak. Alleen kunnen ze deze actie
niet aan. Steun in België kunnen ze
niet verwachten. Vandaar dat deze
actie ondernomen zou worde» in sa
menwerking met de rode broeders van
Noord-Frankrijk. Naar verluidt zou mr.
Terfve, een rode advocaat te Luik en
oud-minister het eerste contact hebben
gelegd met Maurice Thorez.
Vele sensationele bijkomstigheden
omtrent de voorgenomen actie dragen
een niet geloofwaardig karakter. Zo
zou b.v. het gehele kader van de com
munistische partij in België en Noord-
Frankrijk gemobiliseerd zijn, teneinde
op het juiste ogenblik de macht in on
dernemingen naar zich te kunnen toe
trekken. Ook zouden actie-comité's zijn
opgericht voor de spoorwegen, voedsel
voorziening enz.
(Nadruk verboden).
Ernest Bevin, de Engelse minister
van buitenlandse zaken, heeft giste
ren in het Lagerhuis verklaard, dat
de Amerikaanse regering hem thans
volledig op de hoogte heeft gesteld
van haar jongste bespreking met de
Sovjetregering. „Ik wil volkomen
openhartig spreken, daar ik niet ver
langend ben verder in besprekingen
te treden, zolang de weg niet ge-
effend is. Ik heb te veel mislukkin
gen gehad.
Ik verlang naar vrede, naar een
regeling met de S.U. Ik wil misver
stand uit de weg ruimen. Maar ik
kan niet meehelpen aan net brengen
van vrede in de wereld, indien ik de
westelijke mogendheden en mogend
heden in andere delen van de wereld
iPioet vragen hun beginselen en hun
overtuiging te laten varen om zich
aan te passen bij iets, waar zij het
niet mee eene zijn".