HET PROBLEEM DER WERFZUIVERING
De films van deze week
PRODUCTIEVE VACANTIE OP DE
„PRINSES JULIANA"
RECHTZAAL-REFLEXEN
Overheveling van schuld de woriel
van hei kwaad
Horizontale zuivering
Vijf categorieën
Zware verantwoordelijkheid
Waarom het gaat
fanny blankers—koen
olympisch kampioen
Fa. J. F. BEEMSTERB0ER
TIV0LI:
De betovering om
La Bohème"
Het Jubileum-insigne
Varende cursus van hei Koninklijk
Onderwijsfonds voor de Scheepvaart
DE WITTE
„De held van Texas"
Het elftal van B.K.C.
Nagekomen predikbeurt
NOORDER KUNSTKRING
EXPOSEERT
De Nutsspaarbank in Juli
Baptisten-gemeente
Doktersdienst
v Strandfeest te De Koog
Oranjefeest
JJINNEN EEN WEEK tijd werd onze aandacht gevraagd voor twee zaken,
betrekking hebbende op de Rijkswerf in bezettingstijd. De zaak-Verveer
waa, wanneer we letten op betgeen Verveer kwalijk genomen zon kunnen
worden, een zeer onbelangrijke zaak. Het was eigenlijk In-droevig dat een
college als de Raad van State zich twee uur lang met deze zaak heeft
moeten bezig houden; dat drie jaar na de „zuivering" (deze naam heeft nu
eenmaal burgerrecht verkregen ter aanduiding van een bezigheid die terecht
aan veel critiek onderhevig is geweest), de Raad van State moest zien na
te gaan, in hoeverre Verveer onrecht was aangedaan. Ook de zaak-PelIe-
ter was, wanneer we letten op hetgeen Pelleter kwalijk genomen zou kun
nen worden, een zeer onbelangrijke zaak. Men kan de figuur Pelleter in
schrille kleuren schilderen als een nazi-hond die terreur bedreef, maar dan
bewijst men daarbij een infantiel onderscheidingsvermogen te bezitten. Wij
hebben ons geschaamd, dat een hooggeplaatst gerechtshof acht uur lang
met deze Pelleter-affaire geoccupeerd moest zijn. En wij hebben het be
grijpelijk, maar toch ook wel een tikje verdrietig gevonden, dat de pro
cureur-fiscaal een scherp requisitoir moest opbouwen teneinde toe te komen
aan de drie jaren, die de verdachte in voorarrest had doorgebracht. Wij zijn
er namelijk van overtuigd, dat tegen Pelleter één jaar met volledige aftrek
zou zijn geëist, wanneer hü slechts één jaar voorarrest achter de rug had
gehad. Men vergelijke slechts hetgeen geschied is met Schreieder, met de
gebroeders De Vild^ met.noem maar op.
De beide in wezen onbelangrijke za
ken Verveer en Pelleter hebben nog
een punt gemeen. Dat is 't punt, waar
door deze zaken toch losgeweekt van
de feitelijkheden het cachet van be
langrijkheid krijgen. Wij maken ons
sterk, en wij hopen het althans, dat de
Raad van State en het Amsterdamse
Bijzondere Gerechtshof juist terwille
van dit punt zoveel aandacht aan deze
zaken hebben besteed. Wij bedoelen
hierbij de kwalijke ondergrond, waarin
deze beide zaken wortel hebben gescho
ten.
Het zo kort na elkaar bijwonen van
de genoemde zittingen, waarin meer
dan ooit (meer nog bijvoorbeeld dan bij
de behandeling van de zaak-Van Dan'
sik voor de Centrale Raad van Be
roep) de psychologische achtergrond
der dingen aan het licht kwam, heeft
ons aanleiding gegeven eens in kort be
stek wat licht te laten vallen op het
misgewas, dat op de genoemde kwa
lijke ondergrond is opgeschoten. Als
misgewas beschouwen wij dan het aan
tal gevallen van onrechtvaardige straf
oplegging, die er ongetwijfeld zijn ge
weest, maar eveneens het aantal geval
len van onrechtvaardige beloning (in
de vorm van promotie bijvoorbeeld),
die er ongetwijfeld óók zijn geweest.
Wij bezien hierbij uitsluitend hetgeen
geschied is met betrekking tot de Rijks
werf. Veel ervan zal na het aanbren
gen van incidentele wijzigingen ook
van toepassing zijn op andere zuive
ringsperikelen, en een deel zal zelfs
na eliminering van de specifieke bezet
tingsomstandigheden terug te vinden
zijn in het leven van alledag.
TOEN de lang-verbeide bevrijding
kwam, kregen de Schapen in Neder
land de dringende behoefte, om de
Bokken uit hun midden te verwijderen
Een dergelijke separatie had feitelijk
moeten geschieden door een instantie
die een trapje hoger stond dan de
Schapen en de Bokken zelf; een volko
men integere en met alle omstandig
heden en achtergronden op de hoogte
zijnde „Vrouwe Justitia" bijvoorbeeld.
Zulk een instantie was er niet, en het
Nederlandse Volk moest zich dus wel
tevreden stellen met een „horizontale
zuivering", als we het zo eens mogen
noemen. De Schapen moesten zelf de
Bokken uit hun gelederen verstoten .Is
het niet verklaarbaar, dat zoveel moge
lijk Bokken zich hulden in Schaaps
vellen? En dat heel gevaarlijke Bok
ken zelfs kans zagen om in de gelede
ren der Schapen vooraan te gaan staan?
En is het niet evenzeer verklaarbaar,
dat Schapen, die een tikje al te eer
lijk en een beetje dom waren, tussen
de Bokken verzeild raakten?
Iedereen met een kleine dosis zelf
kennis, of desnoods slechts mensen
kennis, zal ons toegeven, dat de „ho
rizontale zuivering" aan allerlei eu
velen mank moest gaan. Hoe moei
lijk is het niet voor een feilbaar
mens, om over mede-feilbaren te
oordelen? Inderdaad, wij bezitten 'n
„Vrouwe Justitia" (helaas niet één,
zoals wij in de vorige alinea beoog
den, maar toch één die althans tracht
dat ideaal te benaderen). Accoord,
wij willen ons troosten met de char
mante aanwezigheid van deze schone
fictie, maar moeten er terstond aan
herinneren, dat deze pseudo-Vrouwe
Justitia te weinig toga's en beffen in
haar garderobe had om de scheiding
der Schapen Bokken snel en recht
vaardig te doen geschieden.
Wanneer we terugzien op hetgeen na
de bevrijding is geschied, dan kunnen
we ons in ernst afvragen, of men de
rechtvaardigheid heeft opgeofferd aan
de snelheid, ofwel de snelheid aan de
rechtvaardigheid. De behandeling van
de zaak Verveer wekt zelfs de schijn,
dat rechtvaardigheid en snelheid beide
op het altaar zijn terechtgekomen.
QP de Rijkswerf kon men grof
gezien na de bevrijding zelfs vijf
categorieën onderscheiden: Nederlan
ders. die een erepalm verdienden; Ne
derlanders, die vrijuit gingen; Neder
landers, die straf verdienden; Duitsers,
die vrijuit gingen; Duitsers, die straf
verdienden. De horizontale zuivering
beoogde het snel en rechtvaardig schei
den van deze categorieën, en het daar
na vaststellen van de mate waarin
eventueel moest worden beloond of ge
straft.
Wanneer de „denkbeeldige en volko
men integere" Vrouwe Justitia deze
taak op zich had kunnen nemen, dan
zouden wij nu bijvoorbeeld de be
schikking hebben gehad over een vijf
tal lijsten, voor elke categorie één.
Achter elke naam zou Vrouwe Justitia
dan hebben geplaatst: „gaat vrijuit",
„straf zo zwaar", of „beloning zo groot"
Aan de juistheid van deze lijsten zou
niemand hebben kunnen twijfelen.
We hebben het echter met een pseu-
do-Vrouwe Justitia en andere afscha
duwingen (zoals Zuiveringscommissies,
Naval Security, Marine-Inlichtingen
dienst, commissie-Klaassen, en hoe ze
nog meer mogen heten) moeten doen.
Het zou interessant zijn, om de resul
taten van de arbeid dezer afschaduwin-
gen neer te leggen in eveneens vijf lijs
ten. Wanneer we deze vijf lijsten zou'
den kunnen vergelijken met de (denk
beeldige) lijsten van de echte Vrouwe
Justitia, dan zouden zeer sterke ver
schillen in het oog springen. Wij zou
den zien, dat mensen zijn beloond, die
straf hadden verdiend; dat anderen
werden gestraft, die vrijuit hadden
moeten gaan; kortom dat verschuivin
gen zowel naar „onschuldig" als naar
„schuldig" zich hebben voorgedaan. Het
is daarbij verre van onwaarschijnlijk,
dat de totale waarde der verschuivin
gen naar „schuldig" opweegt tegen de
totale waarde der verschuivingen naar
„onschuldig". In ieder geval zijn wij
ervan overtuigd dat het aantal en de
mate der verschuivingen het toelaat
bare maximum verre hebben over
schreden. Wij gronden deze overtui
ging op de zeer onzorgvuldige en on
verantwoordelijke wijze, waarop de
scheiding der categorieën heeft plaats
gehad.
JN het vorenstaande hebben wij reeds
aangetoond, dat de zuiveringsinstan
ties helaas genoegen hebben moeten
nemen met gegevens, hun verstrekt
door de te zuiveren personen zelf, toen
nog niet vast stond hoe de verhoudin
gen tussen de verschillende categorieën
precies lagen. Op zijn minst hadden wij
mogen eisen, dat de gegevens grondig
op hun deugdelijkheid werden onder
zocht. Wanneer men dit niet heeft ge
daan, dan heeft men daarmede wel een
zeer zware verantwoordelijkheid op
zich geladen.
Daarbij is men niet klaar met het
excuus, dat het hier toch maar werf-
personeel betrof dat vijf jaar lang (zij
het ook niet met volle instemming)
voor de vijand heeft gewerkt, en dat
ieder die als „onschuldig" werd geoor
deeld, van geluk mocht spreken. Dit
excuus zou zo vreemd niet zijn, want
wij kenden nu eenmaal in de dagen
kort na de bevrijding lieden, die zich
zelf Vaderlanders-par-excellence von
den, en verachtelijk neerblikten op het
straatvuil uit de goot. Met name som
mige lieden uit Engeland en tal van
huichelachtige schijn-illegalen (die he
laas de naam der illegaliteit door het
slijk hebben gesleurd) hadden weinig
moeite met het creëren van dergelijke
verachtelijke blikken. Het zou goed
zijn, wanneer deze blikken eens wer
den omgekeerd door een onbarmhartige
spiegel.
Deze spiegel willen wij thans niet
hanteren, daar het ons hier niet in de
eerste plaats gaat om degenen, die de
gegevens hebben verwerkt, maar
om degenen, die de gegevens hebben
verstrekt. In hoofdzaak zijn dat de
leden van het werfpersoneel zelf. Ve
len hunnet kwamen graag met gege
vens, die anderen belastten, over de
brug. Dat was reeds tijdens de oorlog
het geval, toen Ahlers een menigte
van anonieme briefjes ontving. Het is
nu eenmaal een menselijke eigenschap
om anderen te beschuldigen, wanneer
men zelf niet vrijuit gaat, of alleen
maar vreest, niet vrijuit te gaan. De
vrees of de zekerheid van het niet vrij
uit gaan doemde in veler harten op,
toen de zon der bevrijding over ons
was opgegaan. De zuiveringsinstanties
kregen de beschikking over legio ge
gevens. Alle leden van het personeel
moestgn worden verhoord, en allen
hadden in die vijf jaar wel eens iets
gedaan dat eigenlijk niet door de beu
gel kon. Het marchanderen met de ter
men „offensieve" en „defensieve" sche
pen wees reeds tijdens de oorlog daar
op. Wij nemen hier niemand kwalijk,
dat hij onder de moeilijke oorlogsom
standigheden wel eens werkzaamheden
heeft verricht tegen zijn wil en tegen
zijn geweten in, en wij achten het cre
ëren van de termen „offensief" en „de
fensief" verklaarbaar en tot op zekere
hoogte niet eens onjuist. Om deze din
gen gaat het ons ook niet.
|_|ET gaat ons om de houding, die de
mensen tijdens het verhoor hebben
aangenomen. A was nooit lid geweest
van de NSB, B had zwaar in de illega
liteit gezeten, C had tot het uiterste
gesaboteerd, D had niet dan onder ern
stige bedreigingen een torpedo volge
pompt, E had zelfs éénmaal een Duit
ser geslagen, F werd tot werken aan
gezet door een slappe commandeur, G
werd toen hij doodziek was van zijn
bed gelicht, H werd na een futiel ver
grijp naar Duitsland gedeporteerd, I
heeft éénmaal een pak slaag van een
Duitser gehad, J heeft de moed erin
helpen houden door het verspreiden
van BBC-nieuws, K moest wel op de
werf komen werken omdat hij anders
naar Duitsland werd getrapt, L kon
niet saboteren omdat hij zijn collega M
niet vertrouwde, N werd voortdurend
in de gaten gehouden door de Duitse
politie, O.
Zo kwam een ieder met een summie
re toelichting van zijn houding. In de
haast vergat men dat er een verschil
bestond (in ieder geval „de jure") tus
sen de Duitse werfpolitie en de Sicher-
heitspolizei, en ook zag men over het
hoofd dat er een verschil bestond tus
sen uitzending naar Duitsland (om van
deportatie en opsluiting in een concen
tratiekamp niet eens te spreken) en te
werkstelling op de werf te Wilhelms-
hafen. De Rijkswerf te Den Helder was
nu eenmaal een (zwaar saboterend,
maar daarmede konden de Duitsers niet
rekenen) verlengstuk geworden van de
Duitse oorlogsmachine. Dat wast het
onderscheid tussen offensieve en defen
sieve schepen niet af. Wanneer de Hel-
derse werf de defensieve schepen voor
haar rekening nam, dan kwamen op
andere werven plaatsjes vrij voor de
offensieve schepen.
Al deze toelichtingen en al deze ver
klaringen, al deze verontschuldigingen
en al deze jammerklachten, hadden ten
liep de 100 M. in 119/10 seconde. Wim
Slijkhuis was derde op de 5.000 M. in
14 min. 26 1/10 seconde. Korte of lange
afstanden, korte of lange tijden, uit
eindelijk beslist de laatste tiende se
conde en brengt de overwinning. De
zuiver lopende chronometers falen niet
en wijzen onverbiddelijk de juiste tijd
aan. Daarom, koopt op Uw vergunning
zo'n goed horloge bij
doel het eigen ik zo florisant mogelijk
voor te stellen. Helaas blijkt men dik
wijls te hebben vergeten dat elke gram
boter, die men van het eigen hoofd
verwijderde, terecht kwam op het
hoofd van een ander. De Naval Securi
ty woog al die boter, vlug en vaardig,
want er was haast bij, en het kwam er
niet zo ontzettend op aan. Men ver
waarloosde zelfs de omstandigheid, dat
de verklaringen niet onder ede waren
afgelegd! De Commissie-Klaassen ver
werkte deze gegevens, en nam daarbij
gemakshalve maar aan, dat de Naval
Security haar werk grondig en serieus
had verricht. De mensen werden niet
meer verhoord, want daarvoor was geen
tijd. In een hoog tempo werden advie
zen aan de minister uitgebracht, en
deze nam de veelal onherroepelijke be
slissingen.
Anderzijds werden erepalmen uitge
reikt, aan mensen die ze verdienden en
aan mensen die daarvoor eigenlijk in
't geheel niet in aanmerking kwamen.
Natuurlijk werden die erepalmen ge
accepteerd, natuurlijk ging men gaarne
met een promotie accoord. Hoeveel het
er geweest zijn? Wij weten het niet.
Ook wij zijn geen personificatie van de
integere Vrouwe Justitia. Wel zouden
wij graag willen, dat een ieder eens
zichzelf de spiegel voorhield. En nog
liever dat een betrouwbaar college de
hele zaak eens herzag, en alle mutaties
van direct na de bevrijding aan een
critiscb onderzoek onderwierp. Mis
schien kan nog iets worden, goedge
maakt, van hetgeen door onverantwoor
delijk spelen met het levensgeluk van
andere mensen, werd bedorven.
C. A. D.
Na de uitstekende muzikale film
„Humoresque", welke vorige week in
Tivoli draaide, brengt dit theater deze
week opnieuw een zeer goede en be
kende Franse film „De betovering om
La Bohème". Deze charmante, maar
ook diep ontroerende geschiedenis uit
het leven van een kleine groep artisten
wordt door Puccini's muziek uit „La
Bohème" gemaakt tot een aangrijpend
relaas van het lijden en liefhebben van
de artiste Denise (Martha Eggerth) en
de Bohémien René (Jan Kiepura).
Vooral voor de liefhebbers van muziek
en zang heeft deze film een grote be
koring. daar juist door de bewondering
van eikaars kunnen de twee kunste
naars zich tot elkaar aangetrokken
voelen en in hun liefde het geluk vin
den. Terwijl Denise de sympathie van
Jsn Kiepura verovert met het zingen
van een aria qit „La Bohème", krijgt
de zingende Bohémien zijn kans in de
Rudolf-partij, eveneens uit „La Bohè
me". Martha Eggerth, Jan Kiepura,
Paul Kemp en Theo Lingen laten de
toeschouwers genieten van uitstekend
spel.
Het voorprogramma verdient deze
week ook zeker weer vermelding, daar
het, hoe zou het anders kunnen, voor
een belangrijk gedeelte bestaat uit
fl'tsen van 's werelds grootste sport
manifestatie, de Olympiade 1948.
Wij wijzen erop dat „De betovering
van La Bohème" tot en met Woensdag
avond wordt vertoond. De Donderdag
avond is gereserveerd voor slechts één
her-voorstelling van de film „Rebecca"
naar het gelijknamig boek van Daphne
du Maurier.
Ter aanvulling van de gisteren gepu
bliceerde lijst delen wij mede, dat het
jubileum-insigne ook verkrijgbaar is
bij de fa. Zoetelief, Keizerstaat 75.
Op de avond van Prinses Irene's negende verjaardag liepen twee feeste
lijk gepavoiseerde schepen de Helderse haven binnen. Het waren de
„Prinses Juliana" en de „Prins Hendrik", de beide instructie-vaartuigen van
het Koninklijk Onderwijsfonds voor de Scheepvaart, die deze week een zeer
bijzondere instructietocht volbrengen. Aan boord bevinden zich namelijk
tachtig directeuren, leraren en leraressen, verbonden aan onderwijsinrich
tingen van genoemd fonds. Deze varende vacantiecursus brengt hen in de
voornaamste havens rond IJselmeer en Waddenzee, terwijl het aangename
met het nuttige wordt gepaard door de causerieën over belangwekkende
onderwerpen, die tweemaal per dag worden gegeven. Natuurlijk mocht een
bezoek aan Den Helder op het vaart-programma niet ontbreken!
Dit bezoek kreeg een officieel ka
rakter door de ontvangst ten raadhuize
door het College van B. en W. De
raadszaal had een intiemer aanzien ge
kregen door de kleine tafeltjes, die de
hoefijzervormige raadstafel vervingen.
De burgemeester opende het samenzijn
met 'n sympathieke en geestige speech,
die kennelijk door de binnenvaartmen-
sen op prijs werd gesteld. In zijn dank
woord uitte de directeur van het Fonds,
de heer G. de Jong, zijn bewondering
voor de kennis, die burgemeester Rit
meester inzake de binnenvaart aan de
dag legde. Den Helder mag dan wei
nig met de binnenvaart te maken heb
ben, men is hier toch wel met deze
zeer belangrijke tak van scheepvaart
op de hoogte. De heer De Jong ver
tolkte namens al de cursisten de hoop,
dat Den Helder een gulden toekomst
tegemoet mag gaan. De binnenscheep
vaart zal graag het hare doen, om de
materialen die benodigd zullen zijn
voor wederopbouw en uitbreiding, naar
Den Helder te brengen.
In een ongedwongen en gezellige
sfeèr bleven a"en nog een poosje bij
een. Men kon zich ervan overtuigen,
dat het Helderse gemeentebestuur zijn
gasten uitstekend weet te ontvangen.
De eet- en drinkbare heerlijkheden die
werden rondgediend, hebben daartoe
zeker het hunne bijgedragen.
Ook het bezoek, dat gistermorgen
werd gebracht aan de Rijkswerf, zal
hebben gemaakt dat Den Helder voor
de dames en heren van het Onderwijs
fonds iets meer is geworden dan een
naam, ter aanduiding van een plaats
ergens achter het einde der wereld. Wij
behoeven er niet aan te twijfelen dat
de prettige indruk, door de cursisten
hier opgedaan, zal wordffn overgedra
gen aan enkele duizenden schipperskin
deren.
NAAR MEDEMBLIK.
Om elf uur gistermorgen verlieten
beide schepen de haven, op weg naar
Medemblik, en wij hadden het genoe
gen deze vijfde vacantiedag mee te
maken. Tegen de sterke ebstroom in
voeren de „Prinses Juliana" (een fraai
schip, dat een kruising schijnt te zijn
tussen een kustvaarde- en een zeil-
schoener) en de „Prins Hendrik" naar
de sluis te Den Oever. Onderweg hield
direct na de koffie, de heer F. Balhui
zen, directeur van het Nederlands Bin
nenvaart Bureau, en inleiding over
de Nederlandse beurtvaart gedurende de
vijftig regeringsjaren van H. M. de Ko
ningin. Hij vertelde van de opkomst
der beurtvaart en van de neergang ge
durende de crisisjaren, waarbij hij ge
legenheid vond de grote betekenis van
de beurtvaart in de Nederlandse volks
huishouding overduidelijk aan te tonen.
Nadat de schepen te Den Oever wa
ren geschut, gingen zij even bezuiden
de sluizen voor anker. Er werd een
kopje thee gedronken, waartoe alle op
varenden bijeenkwamen op 't midden
schip dat door een wit tentzeil was
overdekt. Daar hield de directeur van
het Fonds, de heer G. de Jong, een le
zing over het lager onderwijs en het
Nijverheidsonderwijs voor de Rijn- en
binnenvaart gedurende de regerings
periode van H. M. de Koningin.
ONDERWIJS AAN SCHIPPERS
KINDEREN.
De heer De Jong bepaalde aller aan
dacht bij het probleem, hoe aan schip
perskinderen lager onderwijs kan wor
den gegeven. Deze kinderen verkeren
in een zeer ongunstige uitzonderings
positie. Zij trekken met hun ouders van
plaats tot plaats, en zijn dus niet in de
gelegenheid een normale lagere school
te bezoeken. Vijftig jaar geleden schoot
voor hen dat lager onderwijs er dan
ook bij in, en zelfs werd de leerplicht
wet niet op hen van toepassing ver
klaard. Het was niet te verwonderen,
dat er pioniers optraden die dit pro
bleem tot een oplossing tachtten te
brengen.
Het was immers mogelijk, om lage
re scholen met internaten te vestigen,
ofwel de schipperskinderen bij gezin
nen aan de wal onder te brengen. Het
bleek echter uiterst moeilijk, om het
daarvoor benodigde geld te verkijgen.
De meeste gemeenebesturen ontzegden
financiële steun; volgens hun oordeel
dienden de kosten te komen voor re
kening van de besturen der gemeenten
waar de ouders hun domicilie hadden.
Daar in enkele gemeenten (Hoogeveen
bijvoorbeeld) tal van schippers waren
gedomicilieerd, waren de financiële
consequenties voor hen onmogelijk te
dragen.
Er werd getracht een regeling van
Rijkswege te krijgen, maar dat is tot
heden toe niet gelukt. Wel kwamen er
verschillende particuliere instanties,
waarvan het Koninklijk Onderwijs
fonds voor de Scheepvaart een der
grootste is, die hun bemiddeling ver
leenden bij de plaatsing van schippers
kinderen op onderwijsinrichtingen aan
de wal. Voorts stichtte het fonds in to
taal veertien binnenvaartscholen, waar
jaarlijks 3000 schippers, machinisten en
schippersdochters een vakopleiding
krijgen. En dan heeft het fonds o.m.
de beide instructieschepen in de vaart,
aan boord waarvan de leerlingen der
zeevaartscholen etc. voortdurend prac-
tisch worden geoefend. Het fonds kan
dit alles bekostigen dank bij bijdragen
van particulieren en een rijkssubsidie.
Men streeft er echter naar, een zoda
nige regeling te krijgen dat het Rijk
het onderwijs aan deze categorieën
van leerlingen voor zijn rekening
neemt.
Met belangstelling hebben alle cur
sisten naar de uitéénzetting van de
heer De Jong geluisterd. Enkelen kwa
men met vragen, teneinde op bepaal
de punten nader te worden ingelicht.
Na de causerie ging het anker op, en
werd de tocht naar Medemblik voort
gezet. Langs de Wieringermeerdijk
ging het over het lichtbewogen water
van het IJselmeer. dat lag te flonke
ren onder de zomerzon. Het was een
allergenoeglijkst uurtje op het wijde
watervlak, afgezonderd van de wereld
en toch er midden in. Want de grote
luidsprekers op het dek lieten ons in
gedachten meeleven met Fanny Blan
kersKoen en Wim Slijkhuis, die zich
te Londen zo kranig weerden.
Medemblik kwam in zicht, en een
kwartiertje later lagen we aan de kant.
De vijfde cursusdag was ten einde. Een
aangename en tevens leerzame dag
voor allen die zich aan boord der
„Prinses Juliana" bevonden. Toen we
door de Wieringermeer naar Den Hel
der terugreden passeerden we twee
maal een binnenvaartschip, voortge
trokken door een nijdig sleepbootje.
Eén ervan was een ongeladen aak, op
het dek waarvan een paar kinderen
speelden. Een paar kleine vertegen
woordigers van dat grote, verspreide
legioen, welks belangen door het Ko
ninklijk Onderwijsfonds voor de
Scheepvaart zo ambitieus en energiek
worden behartigd.
De sensatie van deze week, zy j^.
ook een onschuldige, is wel de moord
op de „farm-help" Shad Wilkins in d
film „De held van Texas", waarin d'
hoofdrol wordt vertolkt door Holl
wood's ongeëvenaarde wild-westma'"
Gary Cooper. Deze geschiedenis uit de
onstuimige jaren van tachtig en ne
gentig in The far-west vormt voor vel
len een zeer aangename afwisseling
Onmiddellijk nadat de toeschouwer 'n
blik wordt gegund in de blauwige on
eindigheid van Texas' onafzienbare
gronden ontbrandt reeds ^én van de
talrijke „oorlogjes" tussen de verove
raars van het nieuwe land, de veeboel
ren en de, in dit geval meer intensie!
ve gebruikers van de aardkorst, dè
landbouwers. Zij het ook door het oog
van de camera, toont deze film een
fragment uit het leven der pioniers, 'n
levendig en avontuurlijk bestaan waar
van velen, en zeer terecht, zich nog
graag laten vertellen. Noch het re
volverduel, noch de meting met de
vuist ontbreken in dit spannende
draaiboek van Samuel Gold^-yn. Als
tegenspeelster van Gary Cooper ver
vult Doris Davenport de rol van het
knappe en energieke meisje, in wier
handen mede de toekomst ligt van dit
land.
Het elftal van BKC, dat Zondagmid
dag tegen de eerste klasser Frisia uit
Leeuwarden speelt, is als volgt; de
Schipper; van Teulingen en Van Dalen;
Hendrikse, Paardekoper, Wiggers; Bu-
ning, Van Wees, Blok, Tiel en Muntje-
werf. Een serieuze oefenpartij voor de
jongens uit Anna Paulowna.
VOOR ZONDAG 8 AUGUSTUS.
DEN HELDER. Baptisten-gemeente,
gebouw Irene, Hoogstraat, 10.15 uur
zangdienst, 10.30 uur de heer G. van
Leeuwen, 19.45 uur zangdienst, 20 uur
ds. J. B. de Neef, van Winschoten;
Maandag 20 uur vrouwenkrans, Califor-
niëstraat 8; Vrijdag 20 uur Bijbelbespre
king en bidstond, Ooievaarstraat 54.
Evenals verleden jaar wordt ook dit
maal de jaarlijkse tentoonstelling van
de Noorder Kunstkring gehouden in
het schoolgebouw aan de Weststraat.
Het werk, dat de leden gedurende het
afgelopen jaar hebben gemaakt, zal
daar worden geëxposeerd. Het omvat
wederom schilderijen, aquarellen en
tekeningen.
Wij mogen deze jaarlijkse expositie
gerust een evenement voor Den Hel
der noemen, omdat hier immers het
beste wordt getoond van hetgeen in
onze stad op het gebied van de beel
dende kunst wordt gepresteerd. Wij
zien er uitingen van een eerlijke kunst
beoefening. Het vaste bezoekerscorps
zal dat zeker met ons eens zijn.
Wij willen daarom een ieder op
wekken, een bezoek te brengen aan
deze belangijke tentoonstelling, die
wordt gehouden van Zondag 8 tot en
met Zondag 15 Augustus. Geopend da
gelijks van 7—9 uur 's avonds. Op Za
terdag- en Zondagmiddag bovendien
van 35 uur.
In de maand Juli 1948 werd op spaar
bankboekjes ingelegd f 308.839,79 (vorig
jaar f 366.563,66) en terugbetaald
f 563.948,31 (vorig jaar f 368.754,62). Er
werd derhalve meer terugbetaald dan
ingelegd f 255,108,52 (v. jaar f 2.190,96).
Het aan inleggers verschuldigde kapi
taal, bij de aanvang van het
jaar
f 9.500.265,31, bedraagt nu f 9.397.353 U,
(vorig jaar f 8.954.552,23). Het aantal
posten van inleg bedroeg 3536 (3472) en
dat van terugbetaling 2727 (3246). In
Juli werden uitgegeven 144 (171) Aieu-
werden «getrokken
20 J'kjes' omlo°P zijn thans
20.091 boekjes. Onder de nieuw uitge-
geven boekjes bevonden zich 26 (25)
boekjes voor jonggeborenen (op deze
boekjes plaatst de Spaarbank een eer-
ste inleg van f 1). De lediging van 324
FSEw1™ T,de een bedra8 van
f o621,54 op aan kleine besparingen.
Morgenavond hoopt in de Baptisten
gemeente gebouw Irene, Hoogstraat
op te treden de bekende pionier-evan
gelist ds J. B. de Neef, te Winschoten
De dienst vangt aan om acht uur en de
toegang is vrij. e
De geneeskundige dienst wordt Be
durende dit weekend te Den Helder
waarc»pnrima« J. cluer
waargenomen door de artsen dr J r
Proost, Zuidstraat 13,telefoon 2030 en
taM* M0"- W.
Op Dinsdag 3 Augustus 1.1. werd door
de WV in samenwerking met een co
mité, gevormd uit de badgasten, een
strandfeest georganiseerd te De Koog.
Doordat het de gehele morgen regende,
verviel 't onderdeel strandfiguren. Dit
is nu vastgesteld op Vrijdag 6 Au
gustus.
De athletiekwedstrijden, welke des
middags gehouden zouden worden,
konden doorgang vinden. De hoge
vloed liet evenwel niet voldoende hard
strand over, om tot goede wedstrijden
te komen. De lopers (sters) moesten
genoegen nemen met het mulle zand.
Toch werd deze middag geanimeerd
doorgebracht. De organisatie berustte
bij de athletiekvereniging „Quick" uit
Groningen, die met een 24-tal Zwitser
se gasten van de turnvereniging Stef-
fisburg een trip naar Texel maakte.
Door de deelname van de Zwitsers,
kregen deze demonstraties dus een in
ternationaal karakter.
Hieronder volgen de voornaamste
uitslagen: 40 meter hardlopen, 18 deel
nemers: 1 mej. A. van Dam, gast; S
mej. T. Wind, gast.
60 meter hardlopen heren, 24 deel
nemers: 1 D. Aukema, 2 S. Dallinga,
beiden Quick; 3 E. Furer, Steffisburg.
500 meter hardlopen heren, 11 deel
nemers: 1 W vd Heyden, gast; 2 R.
Meyer, 3 F. Linden, beiden Steffisburg.
Als extra nummer volgde een race
over 50 meter voor heren-veteranen.
De oudste deelnemer was 55 jaar! De
heren liepen met jeugdig vuur en ga
ven elkaar weinig toe. Uitslag: 1 G.
Honing, gast; 2 A. Dahler, Steffisburg.
Daana werd aan de junioren van 6
tot en met 13 jaar gelegenheid gege
ven elkaar te bekampen. Het nummer
speerwerpen verviel. Tot slot volgde
kogelstoten. Het mulle zand was weer
een grote handicap.
Uitslag: 1 D. Aukema, Quick; 2 O.
Reinhard en 3 E. Furer, beiden Steffis
burg.
Des avonds vonden onder grote be
langstelling demonstraties van De Wad-
denruiters plaats. Alle loop- en spring-
nummers werden vlc/t afgewerkt. Bij
zondere bijval oogstten de dames Kik-
.®elman en van Twisk met hun
Djiguitennummer, galop door bran
dend stro. Hierna volgde een lampion
optocht door De Koog.
Begeleid door de vrolijke klanken
van Texels Fanfare, bewoog de lange
van honderden gekleurde lichtjes
zich door de donkere avond. De stoet
begaf zich naar het kampvuurterrein,
waar deze feestdag besloten werd met
een kampvuur. Hieraan werkten mee
de mandolineclub en de accordeonver
eniging uit Den Burg.
De VW kan op een goedgeslaagd
feest terugzien.
°Pdê onlangs gehouden vergadering
van het Oranjecomité te De Koog werd
es oten om een feest voor de bevol-
Hf organiseren op 4 Sept. a.s.
"et Programma vermeldt achtereen-
5) morgens een vliegerwed-
vnJ in, maken van strandfiguren
r de jeugd; 's middags volksspelen,
en poppenkast vertoning met de pop-
r,„I? aSt' ,We"te door het onderwijzend
Personeel en kinderen van de OLS te
Koog werd vervaardigd, waarna
oe Ronde van De Koog begint, een
wielerwedstrijd voor amateurs. Des
avonds wordt de dag besloten met sa
menzang in de duinen, gevolgd door
een groot kampvuur. De bevolking
worat opgewekt om allen dit feest mee
^leren, en door het uitsteken der
dag Imater bij te zetten aan deze
