AMSTERDAM is des avonds een sprookj
e!
Zoals de Koningin het zal zien
Prinses Juliana verleent gratie
„De enkele mens heeft waarde
Quizenden lichtjes weerspiegelen zich
in de grachten
Extra rantsoen
boter
Maandag 30 Aug. 1948 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN 70ste Jaargang No. 1901
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Prinselijk Paar heden in
de Kroningsstad
Morgen vergadering
Berlijnse gemeenteraad?
Sovjet-Russisch
commandant vermoord
WEERBERICHT 1
De Indonesische kwestie
te Parijs
Ramadier ziet geen kans
Dr. Van Mooie naar Nederland
Een kwart van de straf wordt
kwijtgescholden
Dr. Niemöller tot
Wereld-Jeugdappèl
Zeven delinquenten uit Indonesië
teruggestuurd
Lid Nederlands gezantschap te
Praag gearresteerd
Twee UNO waarnemers
gedood
Amerikaanse vliegramp
eist 36 doden
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
pogtgironummer 449041
Waarn. Hoofdredacteur:
MIDDELBEEK
Bayonred. C. A. Dekkers
Directie:
j. BIJLSMA en C. KRAK
COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct per mm
Familieberichten 20 ct per
mm. - Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.—. elk woord meer
5 cent
Abonnementen:
per kwartaal 3.75.
Hunne Koninklijke Hoogheden Prinses Juliana en Prins Bernhard zul
len heden incognito te Amsterdam aankomen en hun intrek nemen in
het paleis op de Dam.
Z\jn wij welingelicht, dan zou het Prinselijk paar zich Maandagochtend
van het Loo, waar Prinses Juliana en Prins Bernhard zich, zoals bekend
bevinden, naar het paleis Soestdjjk begeven. Van hier uit rijden zij op een
nog nader te bepalen uur naar de hoofdstad.
H.M. Koningin Wilhelmina is hedenochtend om 10.51 uur aan het
Staatsspoorstation te 's-Gravenhage gearriveerd. Vandaar zal H.M. zich
naar het Malieveld begeven om daar de zanghulde in ontvangst te nemen.
Om 15.29 uur vertrekt H.M. weer van het station Scheveningen.
In de hoofdstad zijn de jubileum
feesten begonnen. Officieel is dit nog
wel niet het geval, maar de tien
duizenden en het waren heus niet
alleen Amsterdammers die Zater
dagavond de stad introkken om het
proefbranden van de feestverlich
ting bij te wonen, werden door de
stralende vreugde van de duizenden
witte, rode, oranje en blauwe lam
pen meegesleept, zodat de stad om
omstreeks negen uur een aanblik
bood van een grote overvolle feest
zaal.
„Amsterdam is toch zo mooi met al
die grachtjes lichtgetooi." Het is een
sprookje, men waant zich op de
grachten in het rijk van 1001 nacht.
Sierlijke lichtguirlandes weerspiege
len zich in het grachtwater, dat druk
bevaren wordt, statig staan de patri
ciërswoningen, smaakvol verlicht, met
floodlight of electrische rode kaarsen.
Voornaam is de hal van sommige wo
ningen verlicht, een tafel met een
sierlijke tuil oranjebloemen in een dé
cor van wit marmer. Wat het mooiste
is? Och, dat is moeilijk te bepalen.
Overal, waar wij Zaterdag rondreden
trof ons iets anders. Hoog boven het
drukke stadsgewoel verhieven zich
Amsterdams torens. Zij leken gemaakt
van fragiel spinneweb, overgoten met
vloeibaar licht. Veel werk was ge
maakt van de grote gebouwen in het
centrum. Grote buizen neon-licht wis-
De leiding van de Berlijnse ge
meenteraad heeft op een officieuze
bijeenkomst besloten Dinsdag een
zitting van de gemeenteraad te be
leggen, indien generaal Kotikof de
persoonlijke veiligheid der leden wil
garanderen.
De leiding zal heden weer bijeen
komen, wanneer volgens verwachting
Kotikof de tweede brief van dr. Suhr
zal hebben beantwoord. Indien de Sov-
jetrussische bevelhebber de garantie
niet geeft, zal de zitting misschien in
één van de westelijke sectoren worden
gehouden. Men acht het thans niet
waarschijnlijk, dat de kelders van 't
Rijksdaggebouw daarvoor zullen wor
den gebruikt, ofschoon Zaterdagmor
gen begonnen is twee betrekkelijk on
beschadigde zalen van het gebouw
schoon te maken. Reuter tekent hierbij
aan, dat men wel een opruiming kan
houden doch er waarschijnlijk niet in
zal slagen de „vreselijke stank", die 't
gehele gebouw doortrokken heeft, te
verdrijven.
Te Berlijn is Zaterdagnamiddag van
officiële Britse zijde verklaard, dat,
wanneer de Berlijnse gemeente-autori
teiten een vergadering wensen te hou
den in de Britse sector, het Britse mi
litaire bestuur hiertegen geen bezwaar
zal maken. „Een dergelijke stap, aldus
de verklaring, zou noodzakelijk kun
nen worden wanneer de Sovjet-autori
teiten de veiligheid van vergaderingen
van de gemeenteraad in het gemeen
tehuis in hun sector niet zouden willen
°f kunnen verzekeren".
Verder wordt in de verklaring ge
zegd, dat de Britse autoriteiten het be
schadigde Rijksdaggebouw niet als 'n
geschikte plaats voor dergelijke verga
dering beschouwen.
De Duitse politie in de Britse zóne
heeft bevestigd, dat de Sovjetrussische
commandant van Oschersleben (Sov-
jetzöne) enkele dagen geleden is ver
boord door een Duitser, die nog op
lïje voeten is. Naar verluidt is de
boordenaar een 25-jarige tolk, die
'loeiend Russisch spreekt.
Het Sovjetrussisch militair bestuurs
bureau van de naburige stad Hoetens-
leben heeft geweigerd het bericht te
ontkennen of te bevestigen, dat de
Sovjetcommandant van Hoetensleben
ook vermoord is. Volgens „Die Welt
(Britse licentie) werden beide officie
ren gedood, toen zij Duitse smokke
laars trachtten aan te houden, die de
grens tussen de Sovjet- eh Britse zóne
overschreden.
selden af met frontversiering van ver
lichte bakken Afrikaantjes, de feest-
bloem bij uitnemendheid. Roomkleu
rig floodlight of felle witte licht-
kegels, het was alles even smaakvol
gedaan. Hoewel de binnenstad natuur
lijk het brandpunt van de versiering
en illuminatie is, heeft men de buiten
wijken niet vergeten, zij het dan wat
simpeler uitgevoerd, maar daarom
niet minder feestelijk. Welke mogelijk
heden een doodgewone straatlantaarn
als feestornament biedt, zagen wij in
Zuid. Het effect was verrassend. Im
ponerend is de verlichting van het
Emma-monument, de Koningin-Moeder,
die zoveel harten heeft gewonnen, is
niet vergeten. Ook Amsterdams ver-
maakcentrum is op bijzonder fleurige
wijze voor de dag gkomen. Rembrandt,
zelf in floodlight badend, ziet neer op
een reusachtige verlichte kroon, waar
uit rood-wit en blauwe slingers van
lampjes naar beneden lopen Met de
achttien bomen, die volgehangen zijn
met oranje ballonlampjes, is iets bij
zonders aan de hand. U kunt raden
hoeveel lampjes dit zijn en er
prachtige prijzen mee winnen, alles
voor het goede doel. de verbouwing
van het Emma-Kiriderziekenhuis, die
zo bitter nodig is.
OP DE DAM.
De Dam, het middelpunt, met op de
achtergrond het sober verlichte natio-
naal-monument, is zeer bijzonder ge
ïllumineerd. Zes grote vaas-ornamen
ten afgedekt door een geïllumineerde
kroon vormen een indrukwekkende
markering van het Midden-Damter-
rein.
Speels doen de sierlijke, soms zelfs
met vetpotjes, geïllumineerde trap-
geveltjes aan. Als er één straat in de
hoofdstad is, die letterlijk en figuur
lijk de kroon spant, dan is het wel de
Kalverstraat. Hier wandelt men onder
een dak van brede oranjebanen, die
in het midden van de straat samen
komen in vergulde kronen. Onder de
ze kronen, totaal 95, in tal, hangen
verlichte bloembakken. Tegen de ge
vels, waar de brede banen naar toe
lopen, zijn vergulde bloemgarfjes aan
gebracht en deze voorname galerij van
goud en oranje wordt fel beschenen
door talloze schijnwerpers. Hoe mooi
het alles is, het laat zich niet beschrij
ven. Men moet 't zelf gaan zien, deze
vloedgolf van licht over zich laten
komen en stil worden bij de aanblik
van het licht in de grachten en de
torens, die zich als ijle lichtzuilén ten
hemel heffen.
De haven was eveneens bij de proef-
verlichting ingeschakeld en maakte
doordat het donkere water een scher
per contrast vormt met de verlichting
dan de deinende mensenzee in de bin
nenstad, zo mogelijk nog een diepere
indruk.
VANUIT DE LUCHT.
Van de lucht uit gezien uw ver
slaggever maakte een rondvlucht bo
ven Amsterdam is het beeld van de
in lichtende feesttooi gestoken hoofd
stad wel van een zeer bijzondere be
koring. Hoog boven alles uit steekt de
Westertoren als een meesterstuk van
suikerbakkerskunst, zeer duidelijk zijn
de verlichte schepen en etablisementen
in het havengebied, waar het zwarte
water een fluwelen achtergrond vormt
voor de als parelsnoeren fonkelende
illuminaties. Het is een overweldigen
de zee van lichtjes in rode, witte,
blauwe en oranje kleuren, waaruit
markante beelden als een rij oude
geveltjes aan 't Spui, de ijle contouren
van de Magere Brug over de Amstel
en de zes lichtende zuilen op de Dam
scherp naar voren springen.
De reizigers, die met een avond
vliegtuig uit het buitenland op Schip
hol aankomen en boven de stad een
bocht hebben gedraaid, moeten, wan
neer zij Nederlands grondgebied be
treden, wel een overweldigende indruk
van de tintelende vreugde, die ons
land op het ogenblik beheerst, hebben
gekregen.
Weersverwachting tot Maandag
avond geldig:
DROOG WEER
Droog en tamelijk zonnig weer,
met op de meeste plaatsen iets ho
gere temperatuur dan gisteren.
Weinig wind.
De verbeterde vetpositie heeft reeds
geleid tot een rantsoenering voor de
kinderen van de oudste leeftijdsgroepen
(B en C). Verstrekking van een extra
vetrantsoen voor allen in de vorm van
olie is reeds aangekondigd. Thans kan
het ministerie van Landbouw, Visserij
en voedselvoorziening mededelen, dat
in de bonnenlyst van a.s. Donderdag
een extra rantsoen voedingsvet (boter,
margarine of vet) zal worden opgeno
men, bestaande uit 250 gram voor vol
wassenen en de twee oudste leeftijds
groepen der jeugdigen (A, B en C) en
125 gram voor de beide jongste groe
pen (D en E).
Daar de algemene vergadering van
de UNO-commissie de volgende maand
te Parijs is bijeengeroepen en de Vei
ligheidsraad met het kantoor van de
secretaris-generaal naar de Franse
hoofdstad wordt verplaatst,, zullen
waarschijnlijk de discussies over de
Indonesische kwestie daar plaatsvin
den en zullen waarschijnlijk ook de
documenten, die in de komende vier
maanden door de commissie van goede
diensten zullen worden ingediend, in
Parijs worden gepubliceerd; alhoewel
verwacht wordt, dat dergelijke docu
menten gelijktijdig in Lake Success
voor publicatie zullen worden vrijge
geven.
De leden van de Republikeinse dele
gatie, Palar en Soedjatmoko, zullen,
deze week per boot naar Parijs ver
trekken om de Republiek bij iedere
zitting van de Veiligheidsraad, waarin
de Indonesische kwestie wordt behan
deld, te vertegenwoordigen. Het Repu
blikeinse voorlichtingsbureau te New
York zal echter blijven functioneren.
Het hoofd van de Nederlandse dele
gatie, Jhr. J. W. W. Snouck Hurgronje,
en het hoofd der afgevaardigden, de
heer J. de Beus, zijn enige dagen ge
leden naar Nederland vertrokken, van
waaruit zij waarschijnlijk naar Parijs
zullen gaan om zich bij de andere Ne
derlandse afgevaardigden te voegen.
Ramadier heeft het verzoek om een
Franse regering te vormen van de hand
gewezen. Agence France Presse meldt,
dat Vincent Auriol nog gisteravond een
beroep zou doen op de r.k. politicus,
oud-minister Robert Schuman (Mouve
ment Republicain Populaire).
De heer Robert Schuman heeft de
vorming der nieuwe regering aanvaard
en zal hedenmorgen te 11 uur zijn
raadplegingen beginnen.
Men acht het waarschijnlijk, dat
Schuman Maandagmiddag president
Auriol zal kunnen zeggen of hij een
regering kan samenstellen of niet.
Nadat hij het Elysee verlaten had
legde Ramadier aan wachtende jour
nalisten uit, waarom hij geweigerd
had een regering te formeren. Hij gaf
te kennen, dat hij tijdens zijn besnre-
kingen met partijleiders van de zijde
der MRP volledige steun toegezegd had
gekregen. De radicalen hadden hem
echter alleen verzekerd, dat zij hem
persoonlijk gunstig gezind waren. Ra
madier achtte daarom zijn vooruitzich
ten op succes in de Assenblee onvol
doende.
Volgens een communiqué van Ne
derlandse zijde zal dr. Hubertus van
Mook op verzoek van de Neder
landse regering op 8 September
naar Nederland gaan voor bespre
kingen over de situatie in Indonesië.
Nu de grote dagen naderen, wordt met koortsachtige haast de laatste hand
gelegd aan de versieringen en illuminatie van de hoofdstad. Kalverstraat:
midden boven de drnkke winkelstraat prijken gouden kronen, die met oranje
linten aan de gevels verbonden zijn.
Naar aanleiding van het 50-jarige
regeringsjubileum van H.M. Konin
gin Wilhelmina en van de troons
bestijging van H.K.H. Prinses Ju
liana, heeft het de Prinses Regen
tes behaagd, om aan allen, die tot
een vrijheidsstraf zjjn veroordeeld,
gratie te verlenen van een vierde
gedeelte van hun straf, met dien
verstande, dat dit gedeelte niet
minder zal bedragen dan een maand
en niet meer dan een jaar.
Hiervan zijn uitgezonderd degenen,
die zich tijdens de detentie slecht heb
ben gedragen, of de hun geboden kan
sen bij een voorwaardelijke veroorde
ling of voorwaardelijke invrijheidstel
ling niet benut hebben, zodat tenuit-
(Van onze speciale verslaggever)
Ter gelegenheid van de Assem-
blée van de Wereldraad van Ker
ken is Zaterdagmiddag in de met 6000
jongeren gevulde Apollohal te Am
sterdam een Wereld-Jeugd-Appèl ge
houden, waar jonge Christenen uit
alle werelddelen de jeugd van Neder
land hebben ontmoet.
Op deze bijeenkomst kreeg men
een indruk van de vragen, die de ge
hele Wereldconferentie bezig houden,
doordat enige jongeren hun hoop en
verwachting uitspraken naar aanlei
ding van de vier, aldaar behandelde
hoofdonderwerpen. De leiding van
deze bijeenkomst berustte bij ds. P.
Fagel, voorzitter van de Oecumeni-
sche Jeugdraad, die een welkomst
woord sprak, waarna vijf gedelegeer
den, ieder in hun eigen taal, een ge
deelte uit de Bijbel voorlazen. Voorts
spraken achtereenvolgens Alexandre
Schmemann, de jeugdige zeer be
kwame professor van het Russisch-
Crthodoxe Theologisch Instituut te
Parijs en lid van het Jeugd-departe-
meat van de Wereldraad van Ker
ken, over: „De Wereldkerk van
Christus"; John Karefa Smart, van
Siërra Leone, West-Afrikaans predi-
kent en medisch doctor, over: „Het
getuigenis der Kerk"; Philip Alford
Potter, Methodist van Jamaica, die
waarschijnlijk Internationaal secreta
ris wordt van de Britse Christen Stu
denten Beweging, over: „De sociale
vragen en de Kerk"; „K. H. Ting, een
zeer bereisde jonge Chinees, die zich
bekendheid verwierf in de Wereld
Christen Studenten Federatie, over:
„De internationale vragen en de
Kerk"; en Miss Barbara Deitz, een
veelbelovend Amerikaans Jeugdleid
ster in de Y.W.C.A., over: „De jeugd
en de Kerk",
HET ZOUT DER AARDE.
Het was te begrijpen, dat de be
langstelling wel in het bijzonder uit
ging naar de bekende Duitse predi
kant, Dr. Martin Niemöller, die zich
als vertegenwoordiger van de Wereld
raad met een enkel woord tot de
jongeren van Nederland richtte.
Spreker bracht in herinnering, dat
we tegenwoordig bij getallen rekenen.
We kunnen bijna niet meer anders.
Spr. heeft zelf acht jaren onder de
getallen geleefd. Een nummer onder
velen. Het persoonlijke schijnt geen
waarde meer te hebben en nu komt
tot de mensen, die nummers zijn, de
boodschap Gods, dat de enkele mens
nog waarde heeft en dat God ook
voor ieder mens persoonlijk Zijn eigen
Zoon heeft gegeven. Jezus Christus
wil ook aan de Jeugd nog iets groots
verrichten. Wfl mogen het zout der
aarde zijn.
18.000 zangeressen en zangers zullen op 31 Augustus Koningin Wilhelmina op haar 68ste verjaardag een aubade
brengen voor het Koninklijk Paleis op de Dam. Evenals in 1898 zal de thans bijna 80-jarige dirigent Fred Roeske
de zanghulde op Koninginnedag leiden Zaterdagmiddag werd een generale repetitie gehouden. Een overzicht
over het massale koor van het Paleis nit.
Van de 250 politieke delinquenten
die verleden jaar vrijwillig naar het
eiland Biak bij Nieuw Guinea zijn ge
gaan, om daar in betrekkelijke vrij
heid hun straftijd met arbeid door te
brengen, zijn zeven naar Nederland
teruggebracht. Hun mentaliteit en ge
drag waren zodanig, dat hun arbeids
contract niet gehandhaafd kon worden.
Hoewel in geen der gevallen van mis
dadigheid sprake was, werd het be
sluit tot terugzending genomen wegens
het feit, dat zij zich niet op de van
hen verwachte en gewenste wijze bij
de maatschappij ter plaatse aanpasten.
De zeven delinquenten zijn opnieuw
geïnterneerd.
voerlegging moest worden gelast.
Dit algemeen gunstbetoon heeft be
trekking op straffen, zowel opgelegd
door de burgerlijke of de militaire
strafrechter alsook door de bijzondere
gerechtshoven of de bijzondere raad
van cassatie aan politieke delinquen
ten. Ook in de overzeese gebiedsdelen
zal een algemene gratie van dezelfde
strekking worden verleend.
Ten aanzien van de krachtens het
tribunaalbesluit geïnterneerden heeft
de minister van justitie bepaald, dat
de duur van hun internering op over
eenkomstige wijze zal worden bekort.
Onder de werking van dit algemeen
gratiebesluit vallen uiteraard niet de
genen, die nog niet bij een onherroe
pelijke rechterlijke uitspraak werden
veroordeeld. In het bijzonder in de
gevallen, waarin de verdachten soms
jarenlang op hun berechting hebben
moeten wachten, kan dit leiden tot
onbevredigende gevolgen. Naderhand
zal onder ogen worden gezien in hoe
verre eventuele onbillijkheden zullen
kunnen worden weggenomen.
Het gratiebesluit treedt in werking op
de dag na die, waarop Koningin Julia
na plechtig beëdigd en ingehuldigd
wordt
Volgens 't Tsjechoslowaakse Nieuws
bureau Ceteka hebben Tsjechoslo
waakse velligheidsautoriteiten L. B.
van Dam, functionaris aan de Neder
landse legatie te Praag, wegens spion-
nage gearresteerd.
De Nederlandse legatie te Praag wist
Zaterdag niets anders mede te delen
omtrent de omstandigheden van de
arrestatie. De legatie was pas Zaterdag
morgen vroeg van de arrestatie op de
hoogte gesteld, kort voordat het Tsje
choslowaakse nieuwsbureau zijn ver
klaring uitgaf. Naar verluidt zou de
arrestatie Dinsdag geschied zijn.
Van Dam was tijdelijk aan de lega
tie toegevoegd.
Aan de Nederlandse gezant werd,
toen hij bij het Tsjechoslowaakse de
partement van Buitenlandse Zaken na
vraag deed, precies hetzelfde medege
deeld als reeds eerder was gepubli-
cerd. Aan de legatie zijn nog geen do
cumenten of andere bewijsstukken ver
strekt.
Te Tel Aviv is officiëel medegedeeld,
dat twee Franse V. N.-waarnemers Za
terdagmorgen zijn gedood toen zij in
een witgeschilderd vliegtuig van de
V. N. te Gaza landden.
De omgekomen waarnemers zijn lt.-
kolonel Queru, vijftig jaar oud, assis
tent-stafchef voor de V.N.-veldopera-
ties, die een schot in de borst kreeg,
en de piloot, kapitein Pierre Jeannel,
oud 28 jaar. die in de slaap werd ge
schoten en in het Egyptisch militair
hospitaal te Gaza overleed.
Het incident zou te wijten zijn aan
gebrekkige verbinding, waardoor niet
op tijd van de aankomst van de ma
chine kennis was gegeven.
Een vliegtuig van de „Northwest
Airline", dat op weg was van Chicago
naar Minneapolis, is onderweg in een
moeras neergestort. Volgens een func
tionaris van de maatschappij is het
vliegtuig blijkbaar in een storm te
rechtgekomen, die over het Zuid-Oos
ten van Minnesota raasde, bomen ont-
vvortelde, telefoonverbindingen ver
nielde en enkele boerderijen bescha
digde. Het toestel had een bemanning
van drie koppen en 33 passagiers.
Alle inzittenden werden gedood.
.1-
o.
r-
11
.0
8
8
1-
3-
2
