Inhuldiging was een sprookje van kleuren staatsie
Koningin zweert trouw aan de Grondwet
H. M. Koningin Juliana
Dinsdag 7 Sept. 1948
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN 70ste Jaargang No. 1906
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
NIEUWE KERK EEN MACHTIG DECOR VANj delegeerden van de Souvereine Orde
INDRUKWEKKENDE PLECHTIGHEID
Prinses Wilhelmina
heeft Amsterdam
verlaten
Alle records op Centraal
Station gebroken
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Waarn. Hoofdredacteur:
W. MIDDELBEEK
Rayonred C A Dekkers
Directie:
j BIJLSMA en C. KRAK
COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 18 ct per mm
Familieberichten 20 ct per
mm. - Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.elk woord meer
5 cent
Abonnementen:
per kwartaal 3.75.
JULIANA KONINGIN der Nederlanden
Zaterdag 4 September 1948 om 12 uur precies verschenen Wilhelmina, nu Prinses der Nederlanden, en Juliana,
nu de nieuwe Koningin der Nederlanden, op het balcon van het Paleis op de Dam om de bevolking van Nederland
mededeling te doen van de troonswisseling. Prinses Wilhelmina brengt aan het einde van haar rede een „Lang
leve Koningin Juliana" uit op de nieuwe koningin.
(Van onze spciale verslaggever)
WEDEROM heeft een Koningin uit het Huis, dat in vele zijner leden reeds
meer dan tien generaties lang het Nederlandse volk is voorgegaan en
heeft gediend, gezworen, de Grondwet van het' Rijk te handhaven en het
Nederlandse volk te beschermen. Voor de vijfde maal hebben de leden der
Staten-Generaal als vertegenwoordigers van het Nederlandse volk een af
stammeling uit de Oranjedynastie op hun beurt „gehuldigd en ontvangen"
op dezelfde historische plek, waarop een halve eeuw geleden Koningin Wil
helmina haar eed op de Grondwet aflegde.
Vast was de stem van Koningin Juliana, toen zij, staande voor haar zetel,
de rechterarm hief en de bij de Grondwet vastgestelde eedsformule uitsprak:
„Ik zweer aan het Nederlandse volk, dat ik de grondwet steeds zal onder
houden en handhaven.
Ik zweer, dat ik de onafhankelijkheid en het grondgebied van de Staat met
al mijn vermogen zal verdedigen en bewaren; dat ik de algemene en bij
zondere vrijheid en de rechten van alle mijne onderdanen zal beschermen
en tot de instandhouding en bevordering van de algemene en bijzondere
welvaart alle middelen zal aanwenden, welke de wetten te mijner ueschik-
king stellen, zoals een goed koning schuldig is te doen. Zo waarlijk helpe
mij God almachtig".
Vast was haar stem, fier haar houding en een golf van ontroering voer
als een huivering door de machtige ruimte van de laat-Gothische basiliek,
de Nieuwe Kerk, bij het weerklinken van de plechtige eed, die djor alle
aanwezigen staande werd aangehoord. En nadat alle Kamerleden beurte
lings hun plechtige verklaring hadden afgelegd, zwaaide de oudste Koning
van Wapenen zijn scepter en verkondigde met luider stemme: „Hare Majes
teit Koningin Juliana is ingehuldigd", gevolgd door een driewerf „Leve de
Koningin", overgenomen door de vele honderden, die het kerkgebouw tot
in alle hoeken vulden. Tegelijkertijd t~iden de herauten van wapenen met
hun trompetters naar buiten om ook daar den volke kond te doen, dat Ne
derlands kroon vanaf dit historische ogenblik gedragen wordt door een
jonge vorstin, Koningin Juliana.
PRACHT EN PRAAL.
j^EEDS omstreeks half negen begint
zich het kergebouw te vullen en
vangt buiten een onophoudelijk aan- en
afrijden van talloze gestroomlijnde li
mousines aan. Honderden en nog eens
honderden verdringen zich rond de po-
litieafzetting, die alle omliggende stra
len hermetisch voor alle verkeer geslo
ten houdtBinnen valt het licht door
de hoge, gebrandschilderde ramen dif-
fuus omlaag en zet glans bij aan de
pracht en praal van de goud- en zilver-
glanzende uniformen, het stemmige
zwart van de herenkleding, de gedistin
geerde toiletten der dames. Het sche
mert tussen de massale zuilen, het
tekent gulden figuurtjes op het rode
tapijt van het troonplatform, waar de
beide troon/Hels staan, zwaar verguld
etl met purperen stof bekleed. Het
werpt goudglanzen op de regalia, de
symbolen des koninkrijks, die op de
credenstafel zijn uitgestald, de Kroon,
de Rijksappel, de Scepter, de Grondwet
Steeds meer genodigden treden bin-
nen door de verschillende ingangen der
kerk, de eerst nog ledige vakken tussen
pilaren vullen zich met een weelde
van uniformen en galakleding. En wan
neer de grote lichtkronen boven het
middenschip ontstoken worden, biedt
bat interieur een aanblik van een kleu
renpracht, als het oude Godshuis wel
licht nog nimmer binnen zijn muren
zag.
Haar zijn, rechts voor het troon-
Pcdium, prof. mr. R. Kranenburg, voor
zitter der verenigde vergadering der
Staten-Generaal, gekleed in de toga van
bnogleraar, omgeven door vijf griffiers
bei Staten-Generaal, daar zijn ter lin
kerzijde de vice-president van de Raad
Vt,n State, de president en de procu-
reur-generaal van de Hoge Raad, de
president en de procureur-fiscaal van de
Bijzondere Raad van Cassatie, de voor
zitter van de Algemene Rekenkamer.
Links en rechts van het middenpad
zitten de leden van het Corps Diploma-
tique, Internationaal Hof van Justitie,
de dragers van de Grootkruisen Orde
van Oranje-Nassapu en Huisorde van
Oranje (w.o. dé gepensionneerd luit-
generaal jhr. W. Röell), de commissaris
sen der Koningin in de verschillende
provincies, Gedeputeerde Staten van
Noord-Holland, burgemeesters van de
grote steden, hoofdsteden en voornaam
ste plaatsen uit elk gewest, alsmede die
van Apeldoorn, Baarn en Soest, de vol
tallige gemeenteraad van Amsterdam
en de directeuren-generaal en secreta
rissen-generaal der verschillende de
partementen. Aan de andere kant van
de troon nemen de leden van de Raad
van State, van de Hoge Raad, de Bij
zondere Raad van Cassatie, Hoge Raad
van Adel en Hoog Militair Gerechtshof
hun plaatsen in.
In hun gala-uniformen trekken :1e
vlag- en opper-officieren van land- en
zeemacht aller blikken tot zich, met de
glans en de warme tinten van het goud
der epauletten, der tressen en de uit
monstering. Onder hen bevinden zich
ook de vloot en legerpredikanten en
aalmoezeniers. De rode mantel van
Z Em. Johannes, Kardinaal De Jong
vlamt op in een der vakken. Aan de
andere zijde weer, merken wij op jhr.
mr. A. W. L. Tjarda van Starkenborgh
Stachouwer, als drager van het Groot
kruis der Ned. Leeuw, de oud-gouver-
neur-generaal jhr. mr. A. C. D. de
Graeff, en nog tal van hoge civiele en
rechterlijke autoriteiten, onder wie ie
reserve gen. majoor H. Koot, in de
Zeer uitgebreid zijn de vertegen
woordigingen van de verschillende
kerkgenootschappen, de Generale Sy
node der Nad. Herv. Kerk, de Gere
formeerde Kerken, de Christelijk ge
reformeerde Kerk, de Remonstrantse
Broederschap, '•de Doopsgezinde Ge
meente, de Bisschoppen der Rooms-
Katholieke Kerk, de Oud-Bisschoppe
lijke Cleresie, het Ned. Israëlitisch
Kerkgenootschap, het Portugees-Is-
raël. Kerkgenootschap, de comman
dant van het Leger des Heils en de
Orde der Vrijmetselaren.
Onder de vertegenwoordigers van
de kunstwereld merken wij o.m. op de
acteur Albert van Dalsum, de schil
der Charles Eyck, de dichter A. Ro
land Holst, de schrijver Victor E. van
Vriesland, de zangeres Annie Woud.
De sportwereld wordt vertegenwoor
digd onder anderen door Arie de
Vroet, Fanny BlankersKoen. Voorts
willen wij nog noemen de 88-jarige
minister van Waterstaat in het kabi
net, De Meester, de oudste nog in
leven zijnde minister prof. dr. ir. J.
Kraus, mevr. T. Steyn, weduwe van
de laatste president van de Oranje-
Vrijstaat.
Steeds voller wordt de kerk nu.
Men ziet de staatsierokken van de
leden der Hoge staatscolleges en oud
ministers. zwaar van goudborduursel
en'passementen, de veelsoortige toga's
van rechterlijke macht, professoren
en predikanten. Er zijn de versier
selen der Ridderorden, der Middel
eeuwse Orden, de ambtsketenen der
burgemeesters. Er wuiven de struis
veren. er golft het bont van zilver
vossen bij de vrolijke kleuren der
lichte da mes japonnen. De kerk biedt
een feeste'ifk schouwspel, dat nog
verhoogd wordt, nu één voor één
dt kaarsen aan de kroonluchters wor
den ontstoken, die licht fbikkeren In
de wijdse ruimte van het midden
schip.
den. Alle delen van de archipel heb
ben hun afgezant gezonden, waarbij
de voorlopige federale regering ver
tegenwoordigd wordt door prof. dr.
Hoesein Djajadinigrat, terwijl de sul
tan van Pontiank Hamid II, Borneo
vertegenwoordigt. Door het midden
pad komen vervolgens met grote
regelmaat de leden der bijzondere
missie's het kerkgebouw binnen en
zoeken hun plaatsen op.
De licht gebogen, aristocratische
gestalte van Herman Baruch, ambas
sadeur der Verenigde Staten, in ge
zelschap van Mrs. Wilson McAdoo en
Thomas Watson, wordt gevolgd door
de karakteristieke figuur van Paul
Ramadier, terwijl Georges Duhamel
en generaal Hesdin Frankrijks missie
completeren. De buitenlandse diplo
maten en hoogwaardigheidsbekleders
zijn gekleed in vaak verblindende gaia-
uniformen, die in kleur en schittering
met elkaar wedijveren.
Tal van landen zonden een speciale
missie, gezanten en ambassadeurs,,
alsmede Generaal Crerar, ex-bevel
hebber van het Canadese leger en de
Pauselijke nuntius Mgr. Valerio
Valeri.
Om ruim half elf leiden de aide-
ceremoniemeesters de vorstelijke gas
ten binnen, allen begeleid door hun
gevolg. Koningin Elisabeth van Bel
gië met Prins Albert, Kroonprins
Olav gn Kroonprinses Martha van
Noorwegen, gekleed in een grijs toi
let met een breed rood orde-lint.
Prinses Margaret Rose, in een zalm
kleurige, met zllverbrocaat bewerkte
japon, een fluwelen hoed in dezelfde
kleur, gegarneerd met rose en witte
struisveren. Kroonprins Oscar en
Kroonprinses Louise van Zweden,
Prins Axel en Prinses Margaretha
van Denemarken, de Erf-Groothertog
van Luxembug, Prins George van
Griekenland. Bjj de stoet bevinden
zich ook de Graaf en Gravin van
Athlone, gastheer van Prinses Ju
liana tijdens Haar verblijf in Canacta
en zijn gemalin. Tal van schitterende
uniformen worden gedragen door de
mannelijke leden van het gezelschap
De toilettan van hun vorstelijke ge
malinnen zijn van een elegahtie en
een weelde, zoals men wellicht niet
eerder bijeen zag.
PRINSES WILHELMINA.
Als de vorstelijke gasten gezeten
zjjn, rijden aan de ingang N.Z.
Voorburgwal enkele auto's voor en
door het middenpad wordt Prinses
Wilhelmina binnen geleid, verge
zeld van haar oudste kleindochters,
de prinsessen Beatrix en Irene, in
blauw tullen jurkjes en met bloe
menkransen In de blonde haren, en
van Prinses Armgard van Lippe
Biesterfeld, Moeder van Prins Bern-
hard. Achter hun zetels neemt ook
des prinsen broeder, Prins Aschwin
plaats. Prinses Wilhelmina is in een
wijnrood gewaad gekleed met een
hoofdtooi in dezelfde kleur en nij
gend begeeft zij zich naar de voor
Haar bestemde zetel. Veel moet er
in het gemoed van deze Vrouw om
gaan, nu Zij aanwezig is bij de in
huldiging van Haar dochter, op de
zelfde plaats, waar Z\j eens, vijftig
jaar geleden, als vorstin ontvangen
werd door het Nederlandse volk.
DE KONINGIN.
J)AN breekt het grote ogenblik aan.
Flauw is inde stilte van de kerk het
gejuich te horen van de duizendkop
pige menigte, die buiten op de Dam
de Koninklijke st^et ziet passeren, een
gejuich, dat verzinkt in het aanzwel
lend preluderen van het orgel, met de
eerste variaties op het Wilhelmus.
Onder de jubelende tonen treden de
in blauw en geel geklede Herauten
van Wapenen binnen, met hun trom
petters, om de hals de geplooide Spaan
se pijpkraag, de benen gestoken in ho
ge leren laarzen. Achter hen schrij
den de Koningen van Wapenen, in
scharlakenrood met witte pantalon, de
gouden scepters in de hand. Zij wor-
'den gevolgd door de ceremoniemees
ter, door de Kamerheren, de hoofden
van departementen, de groot-officieren
van de Kroon.
Dan treedt luitenant-generaal mr. H.
J. Kruis binnen in het uniform van de
Generale Staf, en dragend het ontblote
Rijkszwaard, onmiddellijk gevolgd
door luitenant-admiraal C. E. L. Hel-
frich met de rijksstandaard. Een zeer
kleurige groep trekt vervolgens de aan
dacht, de regimentvaandels van het
garde-regiment Prinses Irene en het
Korps Mariniers van 't garderegiment
Grenadiers en het Garderegiment Ja
gers.
De opperceremoniemeester, mr. G. C.
D. baron van Hardenbroek kondigt
met de lange ceremoniestaf de komst
aan van Hare Majesteit Koningin Ju
liana, begeleid door Haar gemaal, Prins
Bernhard der Nederlanden, in het uni
form van luitenant-generaal der Gre
nadiers. Koningin Juliana is gekleed
in een statig gewaad van bleu-royal,
handgeweven en met een lange sleep.
Over dit gewaad draagt zij het lint van
de Militaire Willemsorde. Het haar
wordt gedekt door een kapje van edel
stenen, saffieren, robijnen en paarlen.
De rood-fluwelen kroningsmantel, ge
voerd en omzoomd met hermelijn en
bestikt met gouden leeuwen stroomt
van Haar schouders, de sleep wordt ge
dragen door een aantal adjudanten.
Hare Majesteit neemt plaats op de
troon, terwijl het Wilhelmus sonoor
door de gewelven draagt, met een mach
DE ZITTING
GEOPEND.
WORDT
QM vijf minuten voor tien komen
de leden der Eerste en Tweede
Kamer door de ingang aan de
Damzijde de kerk binnen en nemen
hun plaatsen in en onmiddellijk
daarop, om klokslag tien uur opent
prof. mr. Kranenburg de zitting, en
leest het Koninklijk Besluit voor
dat deze vergadering bijeenroept.
De voorzitter van de Tweede Ka
mer, mr. Kortenhorst, wordt benoemd
tot voorzitter van de commissie van
in- en uitgeleide, die samengesteld is
uit de fractievoorzitters van beide
Kamers.
Dan, om kwart na tien leiden de
aide-ceremoniemeesters de tweede
groep binnen, de ministers, de leden
van de Raad van State en de ver
tegenwoordigers van Oost en West.
Een bijzonder kleurrijk en boeiend
schouwspel is het, als na het stemmig
zwart van het kabinet, de exotische
oorlog commandant der Binnenlandse gewaden van de Indonesische hoog-
Strijdkrachten, de landcommandeur van waardigheidsbekleders zichtbaar wor-
H.K.H. Prinses Wilhelmina heeft
gistermiddag om half een de
hoofdstad verlaten en zich in ge
zelschap van mevr. L. Th. de Beau
fort per auto naar het paleis „De
Ruygehoek" bij Den Haag begeven,
waar zij gedurende een week ver
blijf zal houden om uit te rusten
van de vermoeienissen der jubi
leumfeesten.
Amsterdam laat haar slechts node
gaan. Nimmer tevoren is duide
lijker gedemonstreerd, hoezeer de
Amsterdamse bevolking Koningin
Wilhelmina lief had en bij haar
vertrek, hoewel dit geheim was
gehouden en met eenvoudig cere
monieel gepaard ging, is gebleken
dat deze liefde ook voor Prinses
Wilhelmina even groot is. De har
telijkheid waarmede de menigte
haar bij haar vertrek toejuichte,
sprak duidelijke taal.
De ontelbare ovaties, haar ge
bracht in de afgelopen week, het
steeds maar weer samenstromen
van duizenden voor het paleis op
de Dam, die van 's morgens vroeg
tot diep in de nacht, iedere dag
weer daar stonden, wachtend,
juichend, zingend, steeds weer met
de hoop, dat even de balcondeuren
zouden opengaan of dat voor één
der zijramen even het vriendelijke
gezicht van de Moeder des Vader
lands te zien zou zijn, de rijen-
dikke hagen van mensen, die soms
uren stonden te wachten om even
in een flits een glimp te zien van
haar, die vijftig jaren onze Ko
ningin was, dit alles was een hulde,
een bewijs van trouw, liefde en
aanhankelijkheid, die slechts over
troffen wordt door de talrijke be
wijzen van trouw, liefde en aan
hankelijkheid, die zij zelf het Ne
derlandse volk gaf.
V
tig geluid gezongen door Van Beinum's
toonkunstkoor.
MET KLARE STEM.
E* valt een stilte in de kerk,
een
stilte, die slechts verbroken wordt
door het lichte ruisen der filmcame
ra's en het geklik van de foto-toe
stellen en te midden van deze ont
roerende rust klinkt de stem van on
ze jonge vorstin, die met een klare,
rustige stem haar rede uitspreekt.
Zjj verheft zich van Haar zetel, en
duideljjk klinkt haar stem, beheerst
maar met een doorklinken van een
diepe ontroering, bjj het uitspreken
van de eedsformule.
Professor Kranenburg treedt tot voor
de troon en legt zijn verklaring af en
honderdvijfenveertig maal klinkt het
„Zo waarlijk helpe mij God almach
tig" daor de ruimte, met een enkele
maal „Dat beloof ik" daartussendoor.
Weer zwellen de stemmen van Van
Beinums zangers en zangeressen, en on
der de majestueuze tonen van Gez.
184 „De Heer is mijn herder", formeert
zich opnieuw de stoet en langzaam be
weegt zich de lange rij weer naar de
deuren.
Onder de pergola, waar ter weers
zijden de cadetten en de adelborsten
stram in de houding staan, schrijdt de
lange optocht paleiswaarts. Even later
verkondigt trompetgeschal van de He
rauten van Wapenen het verschijnen
van Koningin Juliana op het balcon
van het Paleis En een orkaan van ge
juich barst los over het historische
plgin, het hart van Nederland. Minu
ten lang houden de toejuichingen aan,
steeds opnieuw barst het publiek los in
uitingen van vreugde en 'hulde. Ne
derlands' nieuwe Koningin is ingehul
digd.
Nimmer in de historie van het Cen
traal Station te Amsterdam is de stroom
van onafgebroken reizigers, zowel aan
komenden als vertrekkenden, zo groot
geweest als gisteren. Het aantal aanko
menden bedroeg tot de avonduren
160.083, maar het aantal vertrekkenden
was eens zo groot. Hoe groot het
aantal precies was, kon men op het C.S.
niet mededelen.
De grote drukte na de plechtigheden
in de Nieuwe Kerk en de tocht met de
Gouden koets was zó geweldig, dat stag
natie bij de treinen onvermijdelijk wa3.
Ongelukken deden zich echter niet
voor.
Onderscheiding van Prof,
Kranenburg
Naar wij vernemen zal de eerste re
geringsdaad van Koningin Juliana na
haar inhuldiging zijn het verlenen van
het Grootkruis der orde van de Neder
landse Leeuw aan prof. Kranenburg,
voorzitter van de Eerste Kamer der
Staten Generaal en voorzitter van de
gecombineerde Kamers.