Ierland wil uit Brits Gemenebest treden
ante babine
Tweede Kamer behandelt de
noodwet voor Indonesië
Beroep Commando-Frank verworpen
Raad van Cassatie
Besluit staat vast, maar de gevolgen zijn niet
te overzien
De Prins enthousiast
over de „Scandia"
De oppositie constateert strijdigheid met artikel
210 der Grondwet
Schaakrubriek
handhaaft doodstraffen
Maritiem museum te
Rotterdam geopend
m
m
Si
m
m m
■e
mi]
1
m
ÉH Hl
si i
u
li §g
m
n
Het Radioprogramma
grijpt in
(Van onze Londense correspondent).
rEN DER MEEST ACUTE problemen, ter sprake gekomen op de Londense
u conferentie van Dominion-premiers, is Ierlands beslnit om de laatste ban
den met de Britse kroon te verbreken en hierdoor uit het Gemenebest van
Britse volkeren te treden. Terwijl deze conferentie de eerste week een zuiver
consultatief karakter had gedragen, xich bepalende tot het uitwisselen van ge
dachten over onderwerpen van gemeenschappelijk belang soals ^efensie, han
del en emigratie, zag men zich de laatste dagen plotseling geconfronteerd met
de bespreking der èrstrekkende gevolgen en nieuwe politieke situaties, ver
oorzaakt door Ierlands besluit. Deze laatste band van de Ierse Vrijstaat met de
Britse Kroon bestaat uit de zgn. External Relations Act van 1936, een overeen
komst volgens welke de Koning zijn handtekening zet onder de geloofsbrieven
der door Ierland benoemde diplomatieke vertegenwoordigers van de Vrijstaat
in het buitenland.
De verklaring op 1 October van premier Costello maakte het overduidelijk,
dat de Vrijstaat vastbesloten is zich aan haar besluit te houden en de kwestie
voor het Ierse Lagerhuis, de Dail, te brengen zodra dit in November bijeen
komt. Dat het besluit met algemene stemmen zal worden aangenomen, staat
reeds onomstotelijk vast, daar ook de leider der oppositie. De Valera, de vol
ledige steun van zijn partij hieromtrent reeds heeft toegezegd.
De REDEN VOOR deze stap berust i Koninkrijk, Australië, Nieuw Zeeland
opeen zuiverprincieeleKwestie.Na en Canada r»e hevnivins dor drio
jarenlange moeilijkheden tussen Enge
land en Ierland, daterende van de Ierse
opstand in 1916 in 1922 gevolgd door
het oprichten der Ierse Vrijstaat wil
men nu algehele onafhankelijkheid van
de Britse Kroon door afschaffing dezer
in 1936 in het leven geroepen External
Relations Act.
Wat zijn nu de onmiddellijke proble
men van een dergelijke stap? In de
eerste plaats de toekomstige positie van
de Vrijstaat wat betreft de voorkeurs
handelsrechten ten opzichte van Enge
land en de Dominions. Ierland wil na
melijk bereiken, dat zij de voordelen
dezer bestaande rechten zal kunnen be
houden, al zal zij zelf geheel buiten
het Gemenebest staan. De juridische as
pecten hiervan worden nu te Londen
bestudeerd.
Een voor Engeland en de Dominions
bemoeilijkende omstandigheid is, dat
Ierland zich zal kunnen beroepen op
het feit, dat Birma, dat in het begin van
dit jaar uit het Gemenebest is getre
den, deze voorkeurhandelsrechten nog
steeds geniet. Een factor van het groot
ste gewicht voor een eventuele wijzi
ging in de structuur van het Gemene
best zal hierin bepaald worden door de
houding van India. Er zijn sterke stro
mingen in dit nieuwe Dominion, die
niets liever wensen dan een algehele
afscheiding van de Britse Kroon en de
status van een republiek India. Indien
het Ierland zou gelukken haar handels
rechten met de landen van het Gemene
best te kunnen voortzetten nadat het
er zelf uit. zal zijn getreden, zal dit het
standpunt van India aanmerkelijk ver
sterken.
In de tweede plaats doet zich in Je
Ierse kwestie de moeilijkheid voor van
het toekomstige staatsburgerschap der
vele Ieren woonachtig in het Verenigd
700.000 Amerikanen naar
Europa
De Amerikaanse minister van Han
del, Charles Sawyer, heeft de nadruk
gelegd op de belangrijkheid van Ame
rikaanse „reis" dollars voor het Euro
pese herstel en voor een evenwichtige
ontwikkeling van de Amerikaanse we
reldhandel.
en Canada. De bevolking der drie
laatstgenoemde landen vooral bestaat
voor een zeer groot deel uit Ieren. Wat
Engeland zelf betreft, bestaat de moge
lijkheid dat ingeval de honderdduizen
den in Engeland woonachtige Ieren hun
huidige „dubbele" staatsburgerschap
zouden verliezen, dit een voor Enge
land gevoelig verlies zou betekenen in
leger en vloot, industrie en regerings
departementen.
Van Ierse zijde gelooft men echter,
dat deze moeilijkheid omzeild zal kun
nen worden, daar de Vrijstaat van haar
kant bereid is de bestaande regeling
voortgang te doen vinden.
Z. K. H. Prins Bernhard heeft gis
terochtend het nieuwe Zweedse vlieg
tuig de „Scandia" een product van de
bekende Saab-vliegtuigfabrieken, in
een likoping getest. Zoals men zich
zal herinneren, demonstreerde de Saab
dit toestel enige weken geleden op
Schiphol voor KLM-experts. De heer
Arne Krabbe van de Saabfabrieken
heeft tijdens zijn oponthoud in Neder
land enige tijd geleden kennis gemaakt
met de vlieger van de Prins en de
testpiloot van de Fokkerfabrieken, ka
pitein G. Sonderman, die toen een
proefvlucht roet dit toestel maakte.
Kapitein Sonderman was enthousiast
over het toestel en sprak er met de
Prins over. Prins Bernhard gaf de
wens te kennen het toestel te mogen
testen. Zondagavond landde een
„Scandia", komende uit Madrid op
Schiphol. Gisterochtend vroeg vloog
kapitein Sonderman het toestel naar
Soesterberg.
Onmiddellijk nam de Prins plaats in
de cockpit en gedurende 'n uur testte
hij het toestel volledig. De Prins zette
tijdens de vlucht onder andere een der
motoren af, maakte extra scherpe boch
ten en verrichtte optrekproeven. De
letterlijke woorden van de Prins na ai-
loop van de vlucht waren: „Dat is het
beste toestel, waarmede ik ooit gevlo
gen heb". Na afloop van de vlucht
keerde Prins Bernhard naar Soestdiik
terug. Kapitein Sonderman vloog de
„Scandia" weer naar Schiphol.
De Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal is begonnen met de behandeling
van het ontwerp-Noodwet Indonesië.
Vooraf deelde minister Sassen mede,
dat deze noodwet met tweederde meer
derheid moet worden aangenomen. De
daaropvolgende bekrachtigingswetten
dienen alleen dan met een tweederde
meerder" eid te worden aanvaard, wan
neer zü afwijken van hoofdstuk 14 der
Grondwet.
De heer Schouten (AR) was van me
ning dat dit ontwerp in strijd is met
het nieuwe art. 210 der Grondwet,
waarin staat, dat indien voorzieningen
worden getroffen, die afwijken van de
vorige hoofdstukken en zij de vestiging
der nieuwe rechtsorde betreffen, deze
voorzieningen moeten worden getrof
fen bij de wet. Aanvaarding van dit
ontwerp betekent dat regelingen kun
nen worden getroffen, waarover de
Staten Generaal slechts achteraf kun
nen oordelen. De door de regering ge
volgde procedure is allerminst duide
lijk. Spreker was niet bevredigd door
de memorie van antwoord betreffende
de bezwaren van de Amerikaanse rege
Een Amerikaans adviescomité,
mengesteld uit vooraanstaande reisbu- ring ten aanzien van de indiening van
reaux, ontwikkelt thans een door het
congrefe goedgekeurd programma voor
„reizen in het buitenland" teneinde de
handel en een beter begrip tussen de
naties te bevorderen.
Indien dezelfde faciliteiten kunnen
worden verleend als vóór de oorlog,
raamt men dat volgend jaar 700.000
Amerikanen Europa zullen bezoeken.
Vierde interimrapport
aangeboden
De commissie van Goede Diensten
der Verenigde Naties in Indonesië heeft
het vierde tussentijdse rapport bij de
Verenigde Naties uitgebracht. In een
telegram aan de voorzitter van de Vei
ligheidsraad tekende de voorziter van
de Commissie van Goede Diensten
hierbij aan, dat het zenden van een
rapport werd uitgesteld „om een uitge
balanceerd en allesomvattend beeld te
krijgen van de recente ontwikkelingen"
Voorts wordt in genoemd telegram
aangetekend, dat de commissie een
rapport hoopt uit te brengen van haar
bemoeiingen „in verband met de her
vatting van besprekingen op grote
schaal in de naastbijzijnde toekomst".
SPOEDZITTING „KLEINE ZES"
BERLIJNSE KWESTIE.
De zes „neutrale" leden van de Vei
ligheidsraad zijn gisteren in spoedzit
ting bijeengekomen om te elfder ure
ingediende voorstellen van Wysjinsky
(Sovjet-Unie) over de Berlijnse kwestie
te bespreken.
het volledige wetsontwerp bewindvoe
ring in overgangstijd, voordat de Re
publiek hierover haar standpunt zou
hebben bepaald. Hij wenste hierover
dan ook nadere verduidelijking van de
regering. Spreker wees er op, dat nu
de Grondwet eenmaal gewijzigd is, de
Anti Revolutionnairen de wetten vol
gens de nieuwe grondwet zullen be
oordelen. Had de regering een volledig
ontwerp ingediend, in plaats van het
slechts ter vertrouwelijke kennisne
ming ter griffie te deponeren, dan zou
den de Anti Rev. een constructieve
medewerking hebben verleend. Aan dit
ontwerp kan spreker geen medewer
king verlenen tenzij de regering aan
toont, dat absolute noodzaak aanwezig
is.
De heer Weiter betoogde, dat ge
heimzinnigheid het kenmerk is van de
na-oorlogse Indische politiek. Kort na
de oorlog lachte men in de Kamer om
de leuze „Indië in nood.Thans
heft de regering dezelfde kreet aan en
dient een noodwet in, die in flagrante
strijd is met art. 210 van de Grondwet.
Spreker vroeg waarom de regering
zich zo bezorgd maakt over Grond
wetsherziening en alles wat daaruit
voortvloeit, terwijl zij nalaat het enig
nodige te doen n.1. herstel van orde
en rust.
Communistisch geluid
De heer De Groot (CPN) betoogde,
dat er voor indiening van een noodwet
geen reden is. Het overleg met de fe
deralisten is immers al lange tijd gaan
de. Bovendien kunnen wij de huidige
regering van de republiek niet meer
erkennen. De groep-Hatta heeft geen
meerderheid in het volk, maar oefent
een persoonlijke dictatuur uit. Hij is
hierin een leerling van zijn Japanse
fascistische meester. Hatta, Soekarno
en Roem hadden begin Juli een bijeen
komst met Ogburn, waarop besloten
werd., dat van Amerikaanse zijde mi
litaire steun aan de republikeinse re
gering zou worden gegeven tegen de
communisten. Is de regering bereid in
de republiek een onderzoek in te stel
len naar aanwezigheid van Ameri
kaanse wapenen? Spreker zag in deze
noodwet een mogelijkheid om van In
donesië een kolonie van Amerika te
maken. Men spreekt over herstel van
rust en orde. Laat men dit eerst in
eigen gebied doen. Daar heersen wan
toestanden. Men brandt er huizen plat
en er zijn concentratiekampen. Onze
troepen moeten teruggetrokken wor
den.
„Moeilijk te verwerken"
De heer Tilanus betoogde, dat dit
wetsontwerp wel heel moeilijk valt te
verwerken. Indien men de met de fe
deralisten overeengekomen regeling
alsnog aan de republiek wilde voorleg
gen, dan had men eenvoudig met in
diening hiervan moeten wachten.
Waarom zo'n haast moet worden ge
maakt is niet duidelijk gezegd. Staat
dit misschien in verband met het af
treden van dr. Van Mook? Dit ont
werp is voorts moeilijk te rijmen met
art. 210 der Grondwet. Spreker hoopte,
dat de onderhandelingen met de re
publiek nu spoedig tot resultaat het
zij in positieve hetzij in negatieve zin
zullen leiden. Hij uitte voorts zijn
verwondering over het feit, dat de re
gering in de memorie van antwoord
de vertrouwenskwestie heeft gesteld.
Was het nodig om dit harde woord
neer te schrijven?
De heer Vonk betoogde, dat tus
sen deze procedure en de voldongen-
feiten- politiek der vorige regeringen
en groot verschil is. Toen wisten wij
nooit waar we zouden belanden, nu zijn
de grenzen duidelijk omschreven. De
regering vraagt thans vertrouwen. Wij
hebben dit vertrouwen reeds eerder
uitgesproken. Wij zien thans nog re
denen om vertrouwen te hebben. Spre
ker wees in dit verband op het succes
volle overleg met de federalisten in
Den Haag en op de uitgesproken belof
te van de regering, dat geen onge
wenste concessies aan de republiek zul
len worden gedaan. Ook in de buiten
landse politiek van deze regering heb-
EEN" DUBBEL PA AR DOFFER,
DAT GOED WAS.
Dikwijls vragen lezers zich af bij
het naspelen van een partij, „waarom
heeft men niet eenvoudig die zet ge
daan?" Een zet, die dan gewoonlijk
het ruilen van een stuk inhoudt. Het
antwoord moet dan vaak luiden:
„Omdat de spelers de wil tot winnen
van de partij hebben en bij te veel
vereenvoudiging van de stelling de
kans op remise groot wordt" We zien
wel zetten geschieden, die niet geheel
verantwoord zijn, maar die ten doel
hebben de stelling ingewikkeld te ma
ken. Een aardig voorbeeld hiervan is
de onderstaande partij, gespeeld in
éën van de hoofdgroepen van de bonds
wedstrijden van de K.N.S.B., Den
Haag 1948. Zwart speelde daar een
niet gemotiveerde zet, die de Wit-
speler had kunnen weerleggen, maar
om gemakkelijker winst te krijgen
speelde hij een schijnbaar dwingende
tussenzet, die Zwart de gelegenheid
gaf het in de titel genoemde offer te
brengen en de partij in enige zetten te
beëindigen.
Wit: Jacobsen. Zwart: Van der Wet
Spaans.
1. e2e4, e7e5; 2. Pgl—f3, Pb8
c6; 3. Lflb5, a7—a6; 4. Lb5—a4,
Pg8—f6; 6. 0—0, Pf6xe4; 6. d2—d4,
b7b5; 7. La4—b3, d7—d5; 8. d4xe5,
Lc8e6; 9. c2c3.
De open verdediging. In de strijd
om het wereldkampioenschap is deze
variant 4 x toegepast Twee keer
door Euwe en 2 keer door Reshewsky.
De Russische Witspelers Keres en
Smyslov speelden hier 9. De2 om de
d-ljjn voor de f-toren te openen en
kregen steeds fraaie aanval. Zwarl's
beste antwoord schijnt dan Pc5 te zijn.
9. Lf8—c5; 10. Ddld3,
0—0; 11. Lel—e3, Lc5xe3; 12. Dd3xe3.
We zien nu, dat voor het Zwarte
paard op e4 geen teruggang meer is.
Een kwestie, die Zwart bij deze va
riant nogal eens zorg baart, als hij
het paard niet tijdig via c5 een veilige
uitweg geeft.
12. Pc6e7; 13. Pf3—d4,
c7c5; 14. Pd4xe6, f7xe6; 15. Lb3—c2.
Men zou wellicht denken, dat, indien
Wit 15: f3 had gespeeld, het zwarte
paard verloren zou zijn, maar dat is
onjuist, n.1. '15. c3f4; 16. Lc2Pf5
en de dame moet het veld c5 vrijgeven.
Ook na 16. fe4:, Txflt; 17. Kxfl, cb3
heeft Wit geen fraai spel meer.
15. Pe7—f5; 16. De3—e2,
Dd8—h4; 17. g2—g3?!
Hier had Wit moedig Lxe4 kunnen
spelen en zou dan pion e4 ook nog wel
gekregen hebben. Vrees voor dame-
ruil en remise in zicht deed hem be
sluiten eerst de zwarte dame weg te
jagen met noodlottig gevolg.
17. Pe4xg3! 18. f2xg3, Pf5x
g3; 19. h2xg3,
Wit had het tweede offer beter niet
kunnen aannemen, bijvoorbeeld: 19.
Lh7t—Kh7:; 20. Dd3t—Pe4, maar ook
staat Wit slecht .bf 19. Tf8tTf8; 20.
Dd3Pe4; 21. Pd2Ph2: heeft Zwart
met een mooie stand 3 pionnen voor
zijn stuk, want Dxh2 faalt op Tflt
enz.
19. Dh4xg3t; 20. De2—g2,
Tf8xflt; 21. Kglxfl, Ta8—f8t; 22.
Kflgl, Dh4—elf; 23. Kgl—h2, Tf8
f2; Wit geeft op, want minstens
één van de lichte officieren gaat nog
verloren.
Als probleem een niet moeilijke drie-
zet van Kleboe—British Chèss Maga
zine.
Opl. probleem vorige rubriek Dh4
d8.
De Bijzondere Raad van Cassatie te
's Gravenhage deed gistermorgen uit-
het voormalige commando Frank, te
spraak in de zaak tegen de leden van
weten: J. H. C. K. Krom, door het
Haags Bijzonder Gerechthof tot de
doodstraf veroordeeld, C. W. J. van
Boetselaer, door ditzelfde hof tot
levenslang, veroordeeld, H. Zinkhaan,
tegen wie het vonnis 15 jaar luidde, en
C van Baarle, die tot 20 jaar werd ver
oordeeld.
Hen werd tenlaste gelegd dat zij tien
tallen mensen, zowel illegale werkers
als Joden, arresteerden en aan de Duit
sers uitleverden, waardoor velen de
dood vonden.
Gistermorgen hoorde J. H. C. Krom
zich wederom tot de doodstraf veroor
delen. C. W. J. van Boetselaer werd ver
oordeeld tot een gevangenisstraf van
twintig jaren, zonder aftrek van voor
arrest Ten aanzien van H. Zinkhaan
Met de opening van de tentoonstel
ling „Vijftig jaar Rotterdamse zee
scheepvaart" door burgemeester Oud
is Maandag het nieuwe gebouw van
het Maritiem Museum .Prins Hendrik"
te Rotterdam in gebruik genomen. Bur
gemeester Oud noemde de opening van
het nieuwe museum ontzaglijk belang
rijk voor de historie en verklaarde
gaarne het gebouw namens de gemeen
te te aanvaarden.
Daarna gaf de heer W. H. de Monchy,
een der directeuren van de Holland-
Amerika lijn, in een korte beschou
wing enige persoonlijke herinneringen
aan het blok, waarin het oude museum
was gevestigd en aan de Rotterdamse
scheepvaart in de loop der jaren.
De bouwmeester, architect Ir. A. van
der Steur, lichtte tenslotte zijn arbeid
toe, waarna de tentoonstelling kon wor
den bezichtigd. Deze bestaat uit model-
ien van schepen, ex- en interieurfoto's
en tekeningen, door Rotterdamse rede
rijen in bruikleen afgestaan. Zij hebben
betrekking op de laatste vijftig jaren.
De bedoeling is binnenkort deze expo
sitie te vervangen door de eigen ver
zameling van het museum, in moderne
vitrines en opgesteld volgens moderne
principes.
en C. van Baarle werd het beroep even
eens verworpen en bleef het vonnis
van het bijzonder Gerechtshof ge
handhaafd.
De Groningse Kamer van het Bij
zonder Gerechtshof veroordeelde gis
teren conform de eis de 42-jarige voor
malige onderluitenant van de Staats
politie uit Zeist, C. Drost, tot de dood
straf met levenslange ontzetting uit
de kiesrechten.
Deze S.D. satelliet heeft zich schuldig
gemaakt aan de vervolging en arres
tatie van vele Joden en illegale wer
kers en maakte deel uit van een exe-
cutie-peleton.
Voorts berechte de Bijzondere Raad
van Cassatie te 's Gravenhage het be
roep van Van Bruggen uit Groningen,
die door het Bijzonder Hof te Leeuwar
den tot de doodstraf was veroordeeld
wegens moord op zijn landgenoten t:i-
dens dg bezetting.
H. J. J. Marinus werd door het Bij
zonder Hof te Amsterdam tot een straf
van 12 jaar veroordeeld. Hij was gedu
rende bezetting journalist en stelde
twee redacteuren van het dagblad Het
Volk, door verraad bloot aan opsporing
en gevangeneming. De procureur-fiscaal
bii de Bijzondere Raad concludeerde
tot 15 jaar met aftrek. M. werd con
form deze conclusie veroordeeld.
Auto reed op mijn
De 35-jarige vrachtrijder P. Peene
reed te Westkapelle met een geladen
vrachtauto op een tankmijn, met het
gevolg dat hij uit de auto werd ge
slingerd en vrijwel onmiddellijk dood
was. Het slachtoffer laat een vrouw en
2 kinderen achter.
DE STAKING IN FINLAND
De leiders van de stakende haven
arbeiders te Helsinki hebben verklaard,
dat de arbeiders heden weer aan het
werk zullen gaan. De havenarbeiders
in alle andere havensteden, met uit-
zondering van Pori, zijn reeds weer
aan het werk.
ben wij tekenen van verbetering me
nen te bespeuren. De indiening van
deze noodwet acht spreker gerecht
vaardigd en hü zal dus dit ontwerp
steunen.
De heer Oud beschouwde in het bij
zonder de staatsrechtelijke zijde van
het ontwerp en betoogde dat het z.i.
niet in strijd is met art. 210 van de
Grondwet.
Om twee uur werd de wet met 69
25 stemmen aangenomen.
De ex-burgemeester van
Langendijk in cassatie
De voormalige burgemeester van de
gemeente Langedijk, D. Stoutjesdük,
verscheen Maandag voor de bijzondere
raad van cassatie. Het Bijzonder Ge
rechtshof te Amsterdam veroordeelde
hem tot 9 jaar gevangenisstraf met af
trek. Zijn foute houding gedurende de
bezetting werd door het Hof gekwali
ficeerd als „hulp aan de vijand". Het
dossier vermeldde dan ook het arres
teren, in combinatie met de Duitsers,
van twee personen uit zijn gemeente,
en het arresteren van een persoon in
Heemstede. De procureur-fiscaal bij de
bijzondere raad schetste requirant als
een willig speeltuig in de handen van
de Duitsers. Hij achtte hem een slaaf
se figuur, voor wie een gevangenisstraf
van 9 jaar met aftrek de juiste was.
Burgeroorlog op Java
is geëindigd
Volgens een mededeling van de
dienst legercontacten te Batavia, blijkt
uit de laatste dagen binnengekomen
berichten, dat in het algemeen de ge
organiseerde tegenstand der commu
nistische troepeneenheden in de repu
bliek is geëindigd. In de meeste geval
len hebben zij, zonder gevechten van
enige omvang aan te gaan, met mede
neming van hun wapens, de wijk ge
nomen naar de berggebieden, daarbij
de grotere plaatsen aan de TNI latend.
Minister-president Hatta heeft aan de
militaire gouverneur een telegram ver
zonden waarin werd medegedeeld, dat
het niet is toegestaan, gevangengeno
men verraders te doden anders dan
na berechting door een «krijgsraad.
RODE WINST IN CHINA
De Noordelijke Chinese legers heb
ben Kaifeng de hoofdstad der provin
cie Honan, ingenomen. De centrale re
gering heeft de evacuatie van Kaifeng
en Tsjentsjou, de twee laatste steun
punten der regeringsstrijdkrachten in
Honan. bevestigd.
GRATIE VERLEEND
Bij K.B. is gratie verleend aan Pieter
Kuiper, tot de doodstraf veroordeeld bij
sententie van 't Bijzonder Gerechtshof
te Arnhem. De doodstraf is veranderd
in een levenslange gevangenisstraf.
NIEUWE GELDHERVORMING IN
RUSSISCHE ZÓNE.
Volgens het in de Britse zóne ver
schijnende blad „Die Welt" heeft een
woordvoerder van de socialistisch-
communistische partij op een vergade
ring van economische deskundigen te
Leipzig verklaard, dat het mogelijk is,
dat over enige tijd tot een nieuwe
geldhervorming in de Sovjet-zóne zal
v orden overgegaan.
Als U het geluk
zoekt
Een man ging uit om het geluk
te zoeken. In harde pioniers
arbeid vond hij het leven, in de
natuur en bij eenvoudige, ge
zonde mensen. Vraagt Uw boek
verkoper GOUDEN OOGST, het
bijzonder verkwikkende boek
van MARJ0RIE KINNAN
RAWL1NGS.
voor hedenavond
HILVERSUM I, 301 m Nieuwsberichten
om 6, 8 en 11 uur 6,15 Tom Erich
(piano) 6,30 Voor de Strijdkrachten
7,00 De ring van Rlco 7,10 Neder
landse jeugdgemeenschap 7,25 Bij
namen in de kamermuziek 7,45 Niwin-
klanken 7,5o Rubriek van de Weder
opbouw 8,05 West-Europees commen-
'aar 8,15 Bonte Dinsdagavondtrein
9,30 Ik zou zo graag10,15 Buiten
lands overzicht 10,30 Willem Noske
(viool) 11,15 Concert
HILVERSUM II, 415 m Nieuwsberichten
om 7, 8 en 11 uur KRO: 6,10 Sport-
praatje 6,20 Dinah Shore zingt 6,30
,.Dit is leven" 7,15 Kareol Septet 8,05
Te gewone man 8,12 De fakkeldrager
der barmhartigheid 10,37 Actualiteiten
10,45 Avondgebed 11,15 Viool en cello
11,40 Eventide
HILVERSUM I, 301 m Nieuwsberichten
om 6, 8, 1, 6, 8 en 11 uur VARA: 8,18
Billy Cotton en orkest 10,30 Als de
stofzuiger zwijgt 1,20 Metropole-orkest
3,00 De vrouw in de mist 5,15 Film
selecties 6,15 Vara-varia 6,20 Plano
6,30 Voor de Strijdkrachten 7,00 Staat
en maetschappij 7,15 Sllvestri-kwartet
VPRO: 7,30 Voor de jeugd 7,45 „Lezen
in de Bijbel" VARA: 8,05 Dingen van
de dag 8,15 Omroep-orkest 9,15 „Dat
was Amsterdam" 10,15 Kwartet Jan
Ccrduwener 10,45 Van boek tot boek
11.15 Nieuwe successen van over de Oceaan
HILVERSUM II. 415 m Nieuwsberichten
om 7, 8, 1, 7, 8 en 11 uur NCRV: 8,15
En nu aan het werk 12,33 Oklahoma
1,15 Vrolijke plaatjes 6,00 Onze
Nederlandse koren en korpsen 6,30 He
dendaagse boeken en schrijvers 7,15
Het nieuws uit Indonesië 7,30 Het actueel
geluid 7,45 Engelse les 8,05 Program
ma-proloog 8,15 Radio Philharmonisch
orkest 9,00 Ons Christelijk geloof 9,25
Radio Philharmonisch orkest (vervolg)
10,00 NCRV-koor 10,15 Orgelconcert
10.45 Avondoverdenking 11,15 Gramo-
fncmplaten 11,45 Slot-accoord
T^m 81)
ROMAN
:y1
VAN MARIA SAWERSKY
„Ik heb nu al natte voeten!" riep ze
verschrikt.
„Kalm maar aan, die heb ik meer
dan eens gehad en daarbij heb ik s ee
kunnen constateren dat ze vroeg
laat wel weer droog worden. Boven
dien zal het, naar ik vrees, bij onze
voeten alleen niet blijven met zuik
vreer!'*
Het regende alsof het met emmers
uit de lucht werd gegoten. Weldra
hadden ze beiden geen droge draad
meer aan hun lijf. Irene huilde. Ka-
i eitje hielp haar bij het omhoog klim
men. Toen ze eindelijk de vaste bos-
grond onder hun voeten hadden, zei
hij: „Nu moeten we proberen de grote
weg te bereiken. Misschien komt er
wel een wagen voorbij, die ons wil
meenemen".
„Waar is de weg?" vroeg Irene,
fluisterend.
„Tja, dat weet ik ook niet", luidde
het weinig troostrijke antwoord.
Ze sukkelden nog wat voort, maar
bij de nu snel vallende duisternis was
het onmogelijk verder dan enige me
ters voor zich uit te zien, zodat het
zoeken een hopeloze taak scheen Ge
lukkig echter ontdekte Kareltje een
hut.
„Eindelijk een lichtpunt, Irene!" riep
hij. „Ik vermoed, dat dat ding aan hout
hakkers of zo toebehoort, maar nu
zullen wij er voorlopig maar beslag op
leggen".
„We kunnen er niet in, hij is dicht!"
steunde juffrouw Larsen.
Dat is geen beletsel", vond Kareltje.
Met de brute kracht van de voor
niets terugdeinzende man trok bij het
hangslot los en daarmee sorong tege
lijkertijd de deur open. Hij duwde
Irene naar binnen, waar hun een muf
fe lucht, maar daarnaast ook enige
warmte tegemoet stroomde.
„Het is hier aartsdonker.
„Ja, Irene'tje en ik vrees, dat we
bier geen electrische schakelaar zullen
vinden. Gelukkig, dat ik nog een siga
renaansteker bij me heb".
Een vlammetje flitste in Kareis hand
op. De hut bestond slechts uit een en
kel vertrek. Bij een vluchtige blik
werd een tafel zichtbaar, waarop een
petroleumlamp stond. Kareltje stak
hem aan'en nu konden zij alle oetails
van de beperkte ruimte in zich opne
men. Ze had moeilijk soberder gemeu
bileerd kunnen zijn. Langs de muren
waren banken opgesteld en aan enige
heken hingen kledingstukken, werk
broeken, gehavende jassen. grove
blauw linnen hemden en wat gereed
schap. waaronder zagen en een bijL
Voorts was er nog een kast, waarvan
de deur scheef in de scharnieren hing
en in de hoek stond een open haard,
waarop nog wat dunne takken en
blokken hout lagen.
..Schitterend!" riep Kareltje enthou
siast.
..Verschrikkelijk!" fluisterde Irene.
Schuch stoorde zich daar echter niet
aan, maar inspecteerde practisch de
inhoud van de kast. Er lagen een aan
gesneden boerenbrood en een zakje
rieel in. Daarnaast -stond een glazen
pot met zout, op een rekje stonden 'n
paar eieren en voorts vond hij nog 'n
Ietwat groezelig pakje margarine en
een busje met gemalen koffie.
„We zijn met onze neus in de boter
gevallen!" bromde Schuch, verge-
r.oegd. „Niets belet ons om een voor
treffelijke maaltijd klaar te maken.
En nu zullen we dit paleis eens gaan
verwarmen!"
Hij nam de bijl van de muur en be
gon de houtblokken klein te hakken.
Toen hij daarmee gereed was, stapelde
hij het hout op de haard en riep:
„Irene, maak jij eens even vuur!"
„Ik? Ik denk er niet aan!"
„Ja, hoor eens", zei Kareltje onge
duldig, „ik heb er wel aan gedacht
dat hout klein te hakken, omdat ik
dat moeilijk van jou kon verlangen,
maar een vrouw moet tenslotte toch
wel een haard kunnen aanmaken. Die
kunst verstonden de ega's van de hol
bewoners al!"
„Die vergelijking gaat nogal mank",
vond Irene. „Wij zijn toch zeker geen
holbewoners.
„Maar natuurlijk, Irene'tje, dat zijn
we op het ogenblik ongetwijfeld. Neem
jij dus het gemakkelijkste deel van het
werk voor je rekening. Dan zal ik er
op uit gaan in de stromende -egen,
bedenk dat wel en proberen wat
water te krijgen, zodat we koffie kun
nen zetten en ons geen verkoudheid
op de hals halen".
Kareltjes optreden was inderdaad
verre van galant, maar Irene besefte
wel, dat het onder de gegeven om
standigheden geen zin had daar tegen
in te gaan. Hij nam een ketel vol deu
ken, die eveneens op de tafel stond en
ging naar de deur.
„Voor ik het vergeet. Irene, trek tij
dens mijn afwezigheid je natte kleren
uit en doe zolang een paar van die
dingen aan, die daar hangen, anders
wordt je ziek".
Met dit welgemeende advies ver
dween de heer Schuch.
Irene bleef achter en keek radeloos
cm zich heen. Ze was door en doornat
en rilde van kou. Aarzelend onder
zocht ze de droge kledingstukken, die
aan de muur hingen. Ze zagen er niet
bepaald aanlokkelijk uit, maar er bleef
haar geen andere keus. Haar tanden
klapperden en na kort beraad besloot
ze Kareltje's advies op te volgen Met
een der linnen hemden wreef ze zich
góed droog, daarna trok ze een tweede
aan en nadat ze zich ook nog van een
v'erkbroek en een der ruwe jassen had
voorzien, was haar toilet compleet.
„Ik zie er natuurlijk verschrikkelijk
uit", zei ze tot zichzelf.
In werkelijkheid echter maakte Irene
meer een vermakelijke dan een ver
schrikkelijke indruk, maar voor deze
erkenning bezat ze te weinig gevoel
voor humor.
„Die haard maak ik niet aan, dat
ka" hW«felf doen", bromde ze.
Kareltje bleef echter geruime tiid
w!f' *n hij terug kwam. droop het
een "ketel kleren- maar hij bracht
een ketel vol bronwater mee.
(Wordt vervolgd)
