Abonneert U op dit blad Honderd jaar geleden werd de Grondwet herzien JUTTERTJES koffie nibibgijcf 5 thee stofzuiger Oudertrots Nederlandse rechtsleven wordt van Duitse smetten gezuiverd Daar gaan ze weer Reparatie-Inrichting Het ontstaan van de moderne Staat Onder druk van de revolutie in Frankrijk Medische brief Het nieuwe boek mm BESPAART UW KOLEN Fa. H. Booy Zoon Te koop aangeboden Personeel Ruilen Diversen die kostelijke pakjes Niemeijer's koffie en thee! Niemeijer's Paarsmerk-Koffie en Gala-Thee zijn favoriet bij de Nederlandse huisvrouw. om i/rxn. Te yznc&tlri f „EXCELSIOR" Sluisdijkstraat 110, Oen Helder f\p 3 November van het revolutiejaar 1848 werd In Nederland een langs parlementaire weg, zonder geweld, doch wel onder de druk der Europese re voluties van dat jaar, tot stond geko men gewijzigde Grondwet afgekondigd, die beschouwd kan worden als 't fun damentele wetstuk, waarin de huidige grondrechten en -plichten van de Ne derlandse burger zijn vastgelegd en waaruit de tegenwoordige positie van deze staatsburger en diens medezeg genschap In de regering zijn voortge komen. Terugziende op de anderhalve eeuw van constitutioneel-monarchaél staats bestel (sinds 1814) springt bij de her denking van deze Grondwetsherziening van 1848 vooral in het oog, dat zij de eerste stap vormt van een ontwikke ling, die thans vanzelfsprekend schijnt doch welke een eeuw geleden doel bewust moest worden ingezet. De ge beurtenis van 1848 schiep nog geen moderne staat, maar betekende wel het beginpunt van de ontwikkelingsgang daartoe. Door de instelling van de koninklijke onschendbaarheid en de ministeriële verantwoordelijkheid en door het direct kiesrecht, vormt de Grondwet van 1848 de basis van onze huidige parlementaire democratie. Zo ingrijpend, dat men in tegenstelling met de overige Grondwetsherzieningen, welke in Nederland haar beslag heb ben gekregen welhaast van een nieuwe Grondwet kan spreken, voerde zij tot de bewustwording van het staats burgerschap. Want zoals Thorbecke. de liberale staatsman, die de krachtig ste stoot tot de totstandkoming van deze Grondwet gaf, het in zijn memorie tot het ontwerp uitdrukte: „De burgerij had tot hiertoe het besef, dat zij mede- regeerde, niet". Vóór 1848. Mederegeren in de eigenlijke zin van het woord deed de burgerij vóór 1848 niet. Wel werd Nederland sedert het herstel der onafhankelijkheid consti tutioneel geregeerd. De Grondwet ver zekerde aan alle ingezetenen burger lijke vrijheid en persoonlijke veilig heid; gelijkheid voor de wet was vast gelegd. aan alle bestaande godsdiensten was gelijke bescherming toegezegd, de Nederlandse burger was door zijn con stitutie gevrijwaard voor absolute wil lekeur van zijn overheid. Maar zijn in vloed op de regering was zeer gering. Het gezag van de Vorst was bijna on beperkt. De door de Koning benoem de ministers waren diens dienaren, die slechts aan hem verantwoording schuldig waren, niet aan de volksver tegenwoordiging, welke de wetgeven de macht met de Vorst deelde. Deze volksvertegenwoordiging vertoonde in haar samenstelling, van door een indi rect drievoudig getrapt kiesstelsel ge kozen vertegenwoordiging van adel, stad en platteland, een bepaalde stan denindeling en vormde in plaats van 'n afvaardiging van de gehele natie al lengs een exclusieve regentenkaste. De liberalen wensten door ministe riële verantwoordelijkheid en recht streekse verkiezingen meer directe in vloed der" natie op de regeringszaken. Toen de scheiding van België in 1839 een Grondwetsherziening nodig maak te. hoopten zij de verwerkelijking hun ner idealen. Doch nóch de regering nóch de meerderheid der Kamer was voor ingrijpende veranderingen te vin den, en de Grondwetsherziening van 1840 was daar een duidelijke afspiege ling van. De Koning nam het initiatief. Het liberale deel der natie kwam de gewijzigde Grondwet dan ook als vol strekt onvoldoende voor en gedurende de gehele regering van Koning Willem II (18401849) is er sprake van her ziening. Doch hoe gering de liberale invloed nog in de volksvertegenwoor diging, die uit de aard van haar sa menstelling en wijze van verkiezing naar het conservatieve neigde, was, bleek toen in 1844 een voorstel van negen Hamerleden tot grondwetsher ziening niet eens in behandeling werd genomen, omdat men de mening was toegedaan, dat een dergelijk voorstel van de regering moest uitgaan en komende van de Kamer als „ontij- üs-ït0>,ara Met ingang van heden verspreidt de Regeringsvoorlichtingsdienst al om in Nederland deze affiches, die de Nederlandse bevolking aanspo ren haar steun te geven aan het Europese herstelplan door hard te werken en sober te leven. dig en ongepast" moest worden be schouwd. De Koning, in zijn staatkun dige opvattingen conservatief getint en bovendien meer militair dan politiek geschoold, achtte een wijziging „voor alsnog" niet noodzakelijk. In de vol gende jaren werd de liberale aandrang evenwel sterker. Tenslotte bracht de Koning zelf. on der de indruk van de gebeurtenissen in het buitenland in 1848, een omme keer teweeg. In Parijs had de Februa- ri-revolutie plaats; onlusten in Wee- nen, Berlijn en elders volgden. Ver ontrust door berichten van vertrouwde zijde uit Frankrijk en Duitsland, riep op 13 Maart 1848 Koning WiUem n eigener beweging en buiten voorkennis van zijn ministerie, de voorzitter der Tweede Kamer bij zich en verzocht hem de wensen van de volksvertegen woordiging kenbaar te maken. Dat de ze wensen verrgaand zouden zijn, was duidelijk en men kan dan ook van een ware „volte-face" van de Koning spre ken. Hij had de tekenen des tijds be grepen, en, zoal; hij het zelf tegen een aantal buitenlandse diplomatieke ver tegenwoordigers uitdrukte, hij was „in 24 uur van zeer conservatief, zeer liberaal geworden". Een herzieningscommissie onder Thorbecke kwam tot stand, welke reeds kort daarop een ontwerp indiende, dat niet de goedkeuring van het ministerie, wèl die van de Koning wegdroeg. Het ministerie trad af en het ontwerp ging naar de Staten-Generaal die het, op duidelijk kenbaar gemaakte wens van de Koning, zij het met enkele restric ties, aanvaardde. Zo was door Jiet persoonlijk ingrij pen van de Koning te rechter tijd 'n Grondwetsherziening naar liberale trant tot stand gekomen, die door de vergroting van de macht de volksver tegenwoordiging een beter evenwicht vormde in de verhouding tussen Ko ning en parlement. HET HOOFDKWARTIER VAN DE WESTEUROPESE UNIE Officiëel is gemeld, dat het „vooruit geschoven hoofdkwartier" van de Westeuropese Unie te Fontainebleau bij Parijs gevestigd zal worden. Gisteren zijn door het gemeentebestuur desbe treffende instructies van de Franse re gering ontvangen. Uiterlijk over een tiental dagen zouden de staven van de Ver. Staten, Groot-Brittannië, Frankrijk en de Benelux-landen aldaar aanko men. DUITSE OPELFABRIEK WEER ONDER GENERAL MOTORS De Amerikaanse autofabriek Gene ral Motors Corporation heeft het be heer over haar Duitse dochtermaat schappij, de Opel autofabriek, hervat, dat zij door de oorlog had verloren. Na de oorlog werd de Duitse fabriek door het Amerikaanse militaire bestuur be heerd. De General Motors heeft medegedeeld, dat men hoopt op een productie van 25 tot 35 duizend personen- en vracht auto's in 1949 door de Duitse maat schappij. VERMIST Roman door Peter William Nisser Uitg. Van Holkema Warendorff N.V. Amsterdam Het zijn in de regel niet de slechtste oorlogsboeken, die geruime tijd na de de grote strijd worden geschreven. De auteur krijgt door verloop van tijd een andere kijk op de gebeurtenissen. Hij heeft de indrukken van de ellende waarover hij heeft gelezen of die tiij misschien zelf heeft meegemaakt laten bezinken en daaruit komen langzamer hand bepaalde details in zijn herinne ring, fragmenten, die steeds meer ge stalte aannemen en die hij in zijn ge dachten combineert, tot er een verhaal ontstaat, dat hij innerlijk bewogen zal schrijven om aan het slot daarvan te constateren, dat hij een boek heeft ge schreven, dat ver boven de gewone oor logsromannetjes uitgaat. Zo'n boek is Vermist" van de Zweedse auteur Pe ter W. Nisser, die in zijn roman „Hon ger" reeds heeft bewezen, dat hij een talentvol auteur is. Hij beschrijft hier de terugtocht van enige Duitse soldaten uit de onover zienbare Russische vlakten, mannen, die volkomen gedesillusioneerd naar hun verslagen vaderland trekken en alleen 's nachts durven lopen uit vrees door de Russische strijd krachten opgemerkt en gevangen geno men te worden. Ze trekken langzaam huiswaarts onder leiding van een jonge luitenant wiens onbaatzuchtige vriend schap zij in de strijd reeds lee, -en ken nen en op wie zij al hun vertrouwen gesteld hebben. Wanneer deze door de Russen ontdekt en neergeschoten wordt, staan zij bij het roerloze lichaam. Zij overdenken hr- hartstochtelijk de lui tenant naar zijn geboortegrond ver langd heeft en besluiten het lichaam van de dode mee te nemen om hem in Duitse grond te kunnen begraven. Het is een gevaarlijke tocht en slechts één of twee van deze mannen komen in hun vaderland terug. De kist met 't lijk hebben zij moeten achterlaten. Een oude moeder en een jonge vrouw wachten tevergeefs op de jonge offi cier, die als vermist werd opgegeven. Wat er in hun omgaat en hoe inmiddels in Duitsland zelf de verschrikkingen van de vrede door de bezettingstroepen uit het Oosten tot de meest dramatische tafrelen leiden wordt in dit boek op uiterst sobere, maar gevoelvolle wijze weergegeven Een boek, dat verdient in brede kring gelezen te worden. Oudertrots is een gevaarlijk kwaad, dat gewoonlijk in des te sterker mate optreedt naarmate het aantal kinderen kleiner is. Het enig kind is er dan ook bijna altijd aan blootgesteld. Zijn er veel kinderen, dan zien de ouders hun gezin meer als een kleine gemeen schap, waarin elk kind zijn eigen plaats heeft en zijn eigen gaven kan ontplooien. De een is krachtiger vin bouw en sportiever van aanleg, de an der van een tengere constitutie en ar tistieker van geest. Is er echter slechts één kind dan wil len de ouders hierin zowel het een als bet ander verenigd zien. Jantje speelt piano, dus moet hun Wimmie ook mu ziekles hebben. Pietje is bij de padvin ders, Wimmie moet er ook bij. Klaas is nummer één van de klas, waarom kan hun Wimmie dat niet zijn? Hij moet maar bijles hebben. En zo wor den aan het enig kind eisen gesteld, waar het niet tegen opgewassen is. Daarbij komt dan nog gewoonlijk een overmatige bezorgdheid voor zijn ge zondheid, welke impliceert thuisblij- \en bij de geringste ongesteldheid en dergelijke, allemaal tijdrovende ge bruiken. Dat ook het enig kind het recht heeft zich volgens zijn eigen aanleg en vermogen te ontwikkelen, wordt langzamerhand wat meer ingezien door moderne ouders. Zij kiezen een mo dern opvoedingssysteem, bijvoorbeeld Montessori, dat het principe huldigt, het kind van jongsaf zoveel mogelijk zijn eigen weg te laten kiezen en zelf zijn werk in te richten. Indien dit beginsel consequent wordt doorgevoerd kan het in de practijk grote moeilijkheden opleveren. Het jonge kind kent nog niet de eisen, die de maatschappij later aan hem zal stel len. Zijn individueel gerichte ontwik keling zal hem dus minder geschikt maken voor zijn plaats in de gemeen schap, minder weerstand geven bij het overwinnen van de moeilijkheden, die het leven hem later zal brengen. Van de Montessori-leidster kan ook niet verwacht worden, dat zij volledig in zicht heeft in de lichamelijke en gees telijke mogelijkheden van elk kind uit haar klas. Toch zou alleen in dat ide ale geval dit opvoedingssysteem het beste resultaat afwerpen. Wat ik hier zou willen bepleiten is het volgende: Voor het kind uit het kleine gezin, waar de natuurlijke op voeding door andere kinderen ont breekt, waar de ouders graag de groot ste mogelijkheid verwezenlijkt willen zien, zonder het kind aan overbelasting bloot te stellen, zou ik een deskundig cordeel willen inroepen. Zonder dat het kind zich als iets bij zonders gaat beschouwen, zonder eni ge ophef van de kant der ouders laat men het kind eens psychotechnisch beoordelep, tevens lichamelijk onder zoeken, eerst in de kleuterleeftijd, la ter nog eens als de tijd van de be roepskeuze nadert. Een volledige ga rantie van slagen moge hierdoor niet gegeven kunnen worden, een sterk verhoogde kans biedt het zeker. Beeld der geestelijke vermogens. Het psychotechnisch onderzoek geeft een beeld van de geestelijke vermo gens, niet alleen wat betreft intellect, maar ook wat de karaktereigenschap pen betreft, die van zoveel groter be lang zijn voor het slagen in het leven. Biedt de opvoeding van een kind echter bijzondere problemen dan is een enkel onderzoek onvoldoende, omdat het slechts de toestand op een bepaald ogenblik beoordeelt, niet echter de ge hele psvchische constellatie en achter grond kan peilen. Dan is een onder zoek door een kinderpsychiater of door een medisch opvoedkundig bureau aangewezen. Hierbij wordt niet alleen aan het kind aandacht besteed, maar tevens aan de ouders en daar fouten in het milieu van het kind van door slaggevende betekenis zijn voor de verdere ontwikkeling is deskundige beoordeling en beïnvloeding van dit milieu van onschatbare waarde. Tegen dit alles moge als bezwaar gelden, dat het wat veel bewuste aan dacht en ingrijpen in de „gewone gang' van zaken betekent. Maar als men dit nadeel afweegt tegen 't leed, dat door fouten in de ontwikkelingsperiode van het kind gemaakt, hem in zijn later leven te wachten kan staan, dan kan de keus niet moeilijk zijn. In de plaats van de oudertrots moge elan komen de verstandige ouderliefde, die het toekomstige geluk van het kind stelt boven het maatschappelijk peil. dat het kind bereikt. EEN VAKVERENIGINGSLEIDER DER C.G.T. GEARRESTEERD? V olgens het blad „Ce Soir" zou Leon Uelfosse, algemeen secretaris van de bond van mijnwerkers van de depar tementen Nord en Pas de Calais, die aangesloten is bij de CGT, gisteroch tend te Lens in hechtenis zijn genomen. Er ls op het ogenblik een wet in voorbereiding, waarin systematisch voor elk departement opgesomd zal worden, welke bezettingsregelingen nog gelden. Daarna komt er een eveneens systematische „uitdunning" van het nog bestaande bezettingsrecht. Dat wil dus zeggen, dat het in de bedoeling ligt om uiteindelijk definitief vast te stellen, welke door de Duitsers inge voerde rechtsregelingen hun kracht voorlopig zullen behouden en op wel ke wijze zij geleidelijk door Neder lands recht vervangen zullen worden. Prof. mr. M. G. Levenbach, lid van de Staatscommissie-bezettingsrecht of de cojnmissie-Fockema Andreae, zoals zij ook wel genoemd wordt, heeft dit Maandagmorgen op het congres van 't Landelijk Comité voor Rechtszeker heid, dat in Den Haag gehouden is, me degedeeld. Het wordt inderdaad hoog tijd, dat zekerheid verkregen wordt omtrent de geldigheid van verschillende bezet tingsmaatregelen. Hoewel men reeds van kort na de bevrijding bezig is or de in deze chaos te scheppen, is veel, door de ondeugdelijke wijze waarop dit geschiedt, onduidelijk gebleven. Al aanstonds was de overheid ervan overtuigd, dat het terwille van de maatschappelijke orde vereist was. dat zekere rechtsregelen uit de bezettings tijd gehandhaafd werden. Doch terwil le van de rechtszekerheid was het eveneens noodzakelijk, dat bepaald werd, welke regelen wel en welke niet hun geldigheid zouden behouden. t Voorbereidend werk. Aan de Staatscommissie-bezettings recht werd opgedragen de afschaffing van het bezettingsrecht voor te berei den en hieromtrent van advies te die nen. Zij ging hierbij uit van de spel ling. dat sommige regelingen naar hun inhoud misschien onschuldig zijn, doch naar hun oorsprong hatelijk genoemd moeten worden. Zij wekken daardoor op tot verzet en tot rechtsontduiking. In Mei 1946 stelde de Commissie richt lijnen op voor de geleidelijke afschaf fing van het bezettingsrecht. In het begin werden verscheidene regelen ge schorst, maar daarbij stuitte men op allerlei moeilijkheden. Een aantal re gelingen wekte men weer tot nieuw leven en zette men in Nederlands recht om. Deze reactivering geschiedde niet zelden ondeugdelijk, onvolledig of door verschillende departementen op onge lijke wijze. De staatscommissie drong aan op het volgen van algemene rege len bij deze reactivering. Op initiatief van de Commissie kwam de Wet Bezettingsmaatregelen I van 27 Juni 1947 tot stand, waarbij ge schorste bèzettingsmaatregelen werden geëgaliseerd en in het overgebleven bezettingsrecht meer eenheid werd ge bracht. Niettemin bleven er onzeker heden bestaan, o.a. op het gebied van de Provinciale-, de Gemeente- en de Keurenwet. Wel zijn deze onzekerhe den later weggenomen, maar toch zijn bij de afschaffing van het bezettings recht nog veel fouten gemaakt. Som mige besluiten werden zelfs driemaal afgeschaft. Een rapport van de Staatscommissie- Fockema Andreae is niet te verwach ten, zo deelde prof. Levenbach tenslot te nog mede. Haar taak was de depar De autoriteiten in de Westelijke zones van Duitsland zenden de tijdens de oorlog door de Duitsers geroofde machines naar hun recht matige eigenaar terug. Een Ame rikaanse trein met machine-onder delen op weg naar de grens. tementen te adviseren over talrijke wetten en algemene maatregelen van bestuur. Zij is niet in de eerste plaats een studie-commissie, maar een werk college, dat veel nuttig werk heeft ver richt en dat op zijn terrein met voort varendheid werkzaam is geweest om de rechtszekerheid te dienen. Marktberichten LANG. GROENTECENTRALE, 2 Nov. Aanvoer 1100 kg aardappelen. Beve landers 5.50; 17.000 Rode kool 610; 12.000 kg Gele kool 5-6.30; 40.000 kg Groene kool 8.30—10; 150.000 kg Sla- bonen 22112; 145.000 kg Witte kool 4 -6; 9000 kg Andijvie 4—4.60; 3000 kg Bieten 6.30—6.50; 7300 kg Peen 2 5.50; Peen 3 4.20—4.60; 4400 kg Uien 7— 7.60; grove Uien 7.80. AVENHORN, 30 October 45 kg spruit- kool t 7,95; 75,600 kg witte kool 4—5; 25,700 kg rode kool 6—9,30; 8500 kg gele kool 5— 7,10; 590 kg Chinese kool 4,30—8,50 22,400 kg uien: grote 7,20—3,50, gewone 7—8,10. drielingen 5—5,10 en nep 10,30—11,20; 63,700 kg bleten: I 6—6,90 en II 4,50—4,60; 85 zak 15 kg slabonen 30—83 70 kg wlt- Icf II 47—55; 32,600 kg peen: II 5,50 en 111 4,30—5,50 GROTEBROEK, 30 October 8,000 kg Aardappels: bevelanders 5,40, ijselster 5,90, blauwe eigenheimers 6,40 en alpha 4,80; 70,000 stuks bloemkool: I 1462, afw 8 £3,30 en stek 4—6,80; 11,000 kg uien: grove 7.507,80, drielingen 5 en nep 12,4012,80; 1,000 kg andijvie 4,70; 1,000 kg slabonen 49—70; 4,000 kg rode kool 6—9,30; 12,000 kg gele kool 55,70; 22,000 kg witte kool 5 3,200 kg groene kool 5,707,30; 11.000 kg rammenas 56; 6000 kg bieten I 6 Stookt daarom voorlopig Eiken en Beuken Kachel- blokken a f7,50 per 100 kg Droog Aanmaakhout f 1,75 per zak Molenstraat 136 Tel 2381 - 2396 - 2632 li* Adressen Bureau enz. alt sluitend 's middags na vlei uur. Vier Haardstoeltjes f 60,— Adres: Bass raat 54, Den Helder Z g a n zw mantel met nw hoed, zonder punten Scha- genstraat 54; na 5,30 uur Heren-polshcrioge f 25, Adres: Bur van dit blad Foto-toestel 30,blauwe padvindstersjurk (z p) f 5, 2-persoons geschilderd ledi kant f 10,— en 2 cirkelzagen plm 25 cm f 5,— per stuk Adres: Bur van dit blad Bouwterrein, groot 56 c a, gelegen Westgracht 66 te Den Helder Te bevr: S Haven, Burg Lovinkstraat 56, Bree- zand (NH) Twee mantels mt 46 en enige Weckflessen Javastraat 1 Mooi wit bontjasje met muts lft 2 a 3 jaar Ruygh- weg 156 Een goed werkende stof zuiger f 18 A de Ridder, Visstraat 29 Biedt zich aan: net meisje v dag en nacht voor de huis houding Br ond nr 101, Bur van dit blad Gevraagd: juffrouw voor de huishouding, goed met kinderen kunnende omgaan Intern Zuidstraat 7 Woningruil Huis in Alkmaar of Amsterdam voor woning te Den Helder Br ond nr 99, Bureau van dit blad Sl^pkop electr motor 220 V, 0.3 pk, 2000 toeren, voor electr motor 0,50,7 pk, 14— 1500 toeren Koekoekstraat 1 Van 15 November tot 31 December aj. zullen in omloop worden ge bracht de kinderzegels 1948. De zegels, waarvan de waarden zijn: 2, 5, 6, 10 en 20 cent, waarop een toeslag komt van resp. 2, 3, 4, 5 en 8 cent, zijn ontworpen door de kunstenaar Andre van de Vossen te Hajurlem. Net werkman, ongehuwd, plm 40 jr, zoekt kennisma king met juffrouw, lft 35-40 jaar; kinderen geen bezwaar Br ond nr 100, Bur v d blad Vermist Zaterdagavond auto crack Ceramstraat; tevens te koop prima jekker en een goed spelend radiotoestel Binnenhaven 128 Net kosthuis aangeboden nette stand in klein gezin Van Galenstraat 101 Nette heer, 42 jaar. vaste betrekking, zoekt kennisma king met dame: liefst met •ifoii inboedel Rayterautet 10 Beperkt verkrijgbaar in fraai ge decoreerde luxe trommel d f. 1. Ver. voor Christelijke Ge zondheids- en Vacantie- kolonies in Nederland, afd. Den Heider. Ouders die hun kinderen in aanmerking willen doen komen voor uitzending in Januari 1949, kunnen zich thans reeds opgeven bij het bestuur. Secretariaat Middenweg 118. Eén dingi is een vaststaand feit: ZUIDWEG geeft gezelligheid! SLUISDIJK STRAAT 44-50 TELEFOON 3303 RECTIFICATIE. In de adv. van de 2e Grote Muzikale Show welke Zaterdag 30-11 is geplaatst stond abusievelijk Siliawa- dorps Accordeonorkest. Onze lezers zullen wel begrepen hebben dat dit Jutianadorps Accordeon orkest moet zijn. Vakkundige Revisie Lavering van alle ,.Exccls:or"-onderdelen

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1948 | | pagina 5