De Rijp herrijst als een Phoenix
j rrff a: Tsrsïsïs. - ssacsiz
Raadhuis dateert uit het jaar 1630
HET NIEUWE BOEK
i'Sn? s,rm - -<*-£
Valse dollars waren handig nagemaakt
Bendeleiders zijn geen
Nederlanders
Onze Schaakrubriek
Scheepvaartberichien
BENZINE SPAREN
DEVIEZEN GAREN
"2!^ Ten andPr verteld ui, het ryke verleden
v»n het stille dorp De Rgp waar Iedere steen geschiedenis is en waar oude
re bouwen en nauwe straatjes verteilen van zeevaarders v„„ lltl k
en rtjke kooplieden W« hebben daarbij vooral de aandacht gesehonk^f
0Ver welks geschiedenis «t, U hier vertellen. Het hoogtepunt uit de historie
van de Rijp vormt echter wel de grote brand, die in 1654 tweederde van het
dorp vernietigde. Zelden heeft een ramp san die omvang de lage landen bij
de zee geteisterd. Ook over deze brand leest V in onderstaand artikel.
In 1630 werd het door Leeghwater ont
worpen raadhuis opgeleverd. Sijmen
Jacobsz. van De Rijp verrichtte het
timmerwerk en Adriaan Claasz. van
Muiden het metselwerk.
Leeghwater dichtte deze regelen:
„Als men schreef zestien honderd en
Rijp in
dertig jaar
Den zes en twingsten Augusti en ook
daar naar,
Is in de Rijp gestigt een Raadhuis
(zo men zien kan)
Tot gerijf van Ingezetenen en
vreemden man
Hierbij stel ik ook deze memorij
met een
Dat Pieter Stevens Bosch geleit heeft
den eersten steen
Doen hij oud was
(ik zal het U verklaren)
Twee maal vier ende nog twee jaren".
Het Raadhuis, dat zeer in verval was
geraakt, werd onder het bewind van
burgemeester P. A. Romijn (19001931)
met subsidie van Rijk, Provincie en Ge
meente tot een gezamenlijk bedrag van
13.800, geheel gerestaureerd en op
nieuw in de oorspronkelijk stijl gemeu
beld.
De leeuw op de top van de voor
naamste (Westelijke) gevel houdt het
wapen van de Stadhouder Frederik
Hendrik.
Boven de hocMingang prijkt een ge
velsteen met het wapen van De Rijp,
te weten twee gekroonde gouden harin
gen op een veld van blauw. Onmid
dellijk daarboven is een steen aange
bracht, die een haringbuis voorstelt en
iets hoger „Raethuys".
Boven de deur in de Noordelijke ge
vel werd in 1875 ter herinnering aan
Leeghwater, die 1575 geboren werd
een gedenksteen gemetseld.
Het uitwendige van het gebouw be
vat aan de Noordzijde:
le. het voorste gedeelte, de burge
meesterskamer;
2e het achterste gedeelte, de Secre
tarie
en aan de Zuidzijde:
3e. de Raadzaal.
Alles keurig in Oud Hollandse stijl
uitgevoerd en gemeubileerd.
16351638: Een nieuwe
kerk verrijst.
In de jaren 1635 tot 1638 werd een
nieuwe grote kruiskerk met toren ge
bouwd, voorzien van klok en speel
werk. De Doopsgezinden hadden een
kerk aan de St. Jécobsbuurt, 70 meter
Vanaf de Herv. kerk. Deze Mennisten-
kerk is in 1654 verbrand doch in 't
zelfde jaar weer opgebouwd en in 1854
gerestaureerd. Thans is 't kerkgebouw
bouwvallig; vergunning tot slopen is
uitgereikt. Op dezelfde plaats wordt
eer. kleiner kerkje gebouwd.
In de 17e eeuw was De Rijp voor een
zeer groot gedeelte Doopsgezind, vooral
de aanzienlijke reders en kooplieden
beleden de Doopsgezinde godsdienst.
Na het rampspoedige jaar 1654 (zie on
der) vertrokken vele reders naar de
beter gelegen Zaanstreek. In het jaar
1648 begonnen de eerste tegenslagen,
die aan het roemrijke tijdperk van
bloei een einde zouden maken.
De zee-oorlog tussen de Verenigde
Provinciën en Portugal en later met
Engeland hadden een zeer nadelige in
vloed op de koophandel en ook op de
vrachtvaart, waarbij nog kwam, dat
meteorologische omstandigheden De
Rijp niet spaarden.
In de jaren 1648, 1650 en 1651 waren
de zomers buitengewoon regenachtig,
waardoor het gras en de veldvruchten
verrotten. In de jaren 1650, 1651 on
1652 vonden zware overstromingen
plaats, waardoor in het gehele tijdperk
van 1649 tot 1652 grote schaarste en
duurte ontstonden.
In het jaar 1651 heerst er een zware
longziekte onder het vee en in 1652 een
besmettelijke ziekte onder de mensen,
Waarvan ook de bewoners van De Rijp
hun deel kregen.
1654: Twee-derde van de RÜP
door brand verwoest.
Doch de grootste ramp trof het dorp
ln de nacht van 6 op 7 Januari 1654,
toen twee-derde van De RÜP 'n vlam
men opging. De houten pakhuizen ge
vuld met hennep, touw, traan, de met
riet gedekte huizen, de molens met hun
brandbaar binnenwerk boden aan de
door de storm aangeblazen vlammen zo
overvloedig voedsel, dat binnen enkele
uren de heerlijkheid van De
as verging.
Ook de kerk met de toren en "de
klokken werden aangetast en verwoest
benevens 430 huizen, 150 pakhuizen,
schuren en hekelhokken, 4000 netten
en 60 scheepstuigen. De 75 haringbui-
Behalve de reeds genoemde steden-
wapens zijn er ramen met de wapens
van Amsterdam, van Haarlem en van
het Beemsterland benevens een van
De Rijp en een van het Waterschap der
Uitwaterende Sluizen van de Zuider
zee en een van de provincie Holland.
De Gecommitteerde Raden van Wa
terland en Westfriesland een raam met
een allegorische voorstelling van de
vrede van Munster, gekroond met de
wapens der zeven stemgerechtigde ste
den van dit gewest. De makelaar Wij
nand Tymessen Tol te Amsterdam
schonk 'n raam, hetgeen ook geschied
de door een onbekende gever.
Tenslotte bevinden zich in het Wes
telijke deel van het gebouw vier ra
men met bijbelse voorstellingen, te we
ten: Rebekka bij de bron, de aanne
ming tot dicipel van Mattheus de tol»
lenaar, de tweede tempelbouw en Mo-
zes bij de waterput in het land van
zen, die dicht bij de brand lagen, ble- Midian. Twee ramen, de meest Weste
ven evenwel gespaard.
Ook met de hulp van bewoners van
omliggende plaatsen werd met de her
bouw van het dorp grote voortvarend
heid betracht.
Door de ondervinding geleerd, ge
bruikten de nieuwe bouwers pannen
lijke aan beide langszijden vertonen
geen voorstellingen doch alleen arabes
ken. Men vermoedt, dat er voorheen
wel voorstellingen hebben gestaan
maar dat die later gebruikt zijn om be
schadigde vensters in de kerken van
De Rijp en te Haarlem te repareren.
oe oor»
QM P*re« STEVENS BOSCH GELWT HEtTT DEN EERSTEN STWN-
Tuinbouw raagt medewerking
der regering.
(Van onze Haagse redacteur).
Er doen zich op het ogenblik moei
lijkheden voor met de e xport van
groenten met name van uien en
rode kool naar België.
Overeenkomstig het protocool van
Mei 1947 is de nderlinge in- en uitvoer
van groenten fruit tussen België en
Nederland vrij, met dien verstande,
dat elk land zijn eigen minimumprijzen
kan vaststellen en beschermen. Doch
België weigert op grond van het pro
tocol, elke invoer van uien. Daardoor
komt de Nederlandse tuinbouw in een
wel zeer eigenaardige situatie te ver
keren. Met andere landen bestaat een
handelsverdrag, waarin een contin
gent voor uien uitdrukkelijk is vast
gelegd.
Ook ten aanzien van de export van
rode kool naar België doen zich ern
stige moeilijkheden voor, omdat bij ex-
pnrt va rode kool naar België over
eenkomstig het protocol van Mei 1947
een zo zware heffing wordt geëist, dat
deze export practisch onmogelijk
wordt; bjj export van rode kool naar
alle andere landen daarentegen wordt
géén uitvoerheffing opgelegd!
Men krijgt nu de zeer merkwaar-
die toestand, dat de Nederlandse
tuinbouw méér zekerheid heeft aan
landen, waarmee een handelsverdrag
is afgesloten, dan aan België, waar
mee binnenkort de Economische Unie
in werking zal treden. Formeel en op
grond van protocol is hieraan waar
schijnlijk wéinig te doen, doch de
Stichting voor de Landbouw acht deze
aangelegenheid wel van zo groot be
lang, zo vernemen wij, dat zij besloot
dit ter kennis van de minister te
brengen.
Ook Berlijnse brandweer
gesplitst
Ook de Berlijnse brandweer is thans
gesplitst, daar de Sovjet-Russische
autoriteiten Willi Engelbert, die lid is
van de socialistische eenheidspartij, tot
hoofd van de brandweer .in de Sovjet
sector van Berlijn hebben benoemd.
Engelbert heeft de 12 brandweer
posten, die onder zijn controle staan,
opgedragen geen gevolg te geven aan
brandmeldingen uit de Westelijke sec
toren.
PETAIN'S TOESTAND ZWAK
Maarschalk Pétain, de 92-jarige voor
malige leider van het Frankrijk, van
Vichy, die in gevangenschap vertoeft
op het Ile d'Yeu, verkeert volgens zijn
advocaat, Jacques Isorni, in zeer zwak
ke gezondheidstoestand.
als dakbedekking in plaats van riet en
bouwden ook woningen veelal van
steen.
Gebrandschilderde ramen in
de kerk.
De kerk was reeds een jaar na de
brand weer voltooid en de verschillen
de gehrande glasramen (vijf en twintig
in getal), meest geschenken van steden
uit Noord-Holland, corporatiën van
kuipers, vissers en scheepsbouwers en
van waterschappen werden gaandeweg
aangebracht.
Vooreerst gaven de zeven Hollandse
steden benoorden het IJ ieder 'n raam,
te weten: Hoorn, Enkhuizen, Medenv-
blik, Alkmaar, Purmerend, Edam en
Monnikendam. Zij vertonen als hoofd
motief de wapens van die steden, om
geven door allegorische en symboliscne
voorstellingen, terwijl bij zes hunner
zich onder het wapen een tafereel be
vindt, dat in details afgewerkt een ge
zicht op de schenkende stad voorstelt.
Op één der ramen wordt de herinne
ring aan de brand bewaard door dit
vers:
,,'t Jaer sestien hondert vijftig en vier
„Is Godes kerck verbrandt alhier
„In Januaris sevende nacht
„Door stercke wint en vierskracht
„En 'tselve jaer door Godts gemoed soet
„In den herfst weder opgemaekt goet.
„Jochem Cornelisz, in de Rijp
„Heeft dit glas uyt liefde gegeven
„Anno 1656"
De gilden der kuipers en der ha
ringvissers schonken twee ramen. Zij
vertonen een vrouwenfiguur ten voe
ten uit, dragende het wapen van De
Rijp.
(Het wapen van De Rijp vertoont
twee gekroonde haringen, maar op de
ramen staan er drie, nl. het wapen van
Enkhuizen, hetgeen zeer oneigenlijk is.
Bij nadere beschouwing blijkt, dat de
bovenste haring er later bij geschilderd
is en één ervan zelfs de kroon mist.
Waarschijnlijk heeft bij één der restau
raties van het kerkgebouw een onkun
dig schilder er de bovenste haring bij
gemaakt en dus het wapen van De Rijp
lor een van Enkhuizen verknoeid).
Bij het ene raam vindt men een fijn
bewerkt zeetafereel, waaronder 38 ge
kleurde meesters- of familietekens mc-t
de namen in Oud Hollandse druklet
ters, omslingerd door haringnetten ei
figuren en daaronder het volgende
versje:
„De buysen die hun vieeten schieten
,,Doen vele goede winst genieten
„De welvaart wordt er door verbreydt.
Ghij siet se van het haringvangen
„Weerkomen en naar huys verlangen
..Om daar te brengen bezigheijt
„Anno 165".
Het andere vertoont onder het wa
pen het kuipersbedrijf in volle werking
en eveneens een groot aantal merken.
De omlijsting wordt gevormd door ha
ringvaatjes en kuipersgereedschappen
en het onderschrift luidt:
„Vrijwillige
„Groote Cuypery uyt liefde reyn
gedreven
„WiU nu ten tijd U dees twee
glasen geven
„Da de Heeren handt ons als tot
exempel
„De huysen heeft verbrandt selfs
Godes tempel
„Anno 1655"
Naar aanleiding van de door het
Deense persbureau Ritzau verspreide
berichten over de ontmaskering van een
valse muntersbende, verneemt het
ANP nog het volgende. De in Kopen
hagen opgespoorde valse 50-dollarbil-
jetten waren handig nagemaakt maar
toch nog goed als vervalsingen te her
bennen.
De echte dollarbiljetten worden na
melijk getekend in staalgravure en dan
in diepdruk gedrukt, de valse echter
in vlakdruk. Bovendien werden vele
kleinere afwijkingen geconstateerd en
ook verschilde het papier in kwaliteit
en dikte. Deze biljetten bevinden zich
EEN FRAAIE MATCOMBINATIE
VAN EEN 14-JARIGE
Tegelijk met het Britse kampioen
schap is een groot nationaal tournooi
gehouden, waarbij uiteraard de mees
te belangstelling was voor het „pre
mier tournament" van een twaalftal
deelnemers. Daarin trokken twee kna
pen van 17 en 14 jaar wel zeer de
aandacht. Het waren de gebroeders
O. en J. Penrose. Zij eindigden beiden
met nog drie anderen en vóór dr.
Hirsch en ZsnoskoBorawsky op de
eerste plaats. Onderstaande party,
gespeeld door de jongste, Jonathan,
spreekt voor zichzelf.
Dame-indisch.
Wit: J. Penrose. Zwart: P. N. Wallis.
1. d2d4, e7é6; 2. c2—c4, b7—
b6; 3. e2e4, Lc8—b7; 4. Pbl—c3,
Lf8b45. Ddl—c2, Dd8—h4.
De opening heeft nogal een afwij
kend karakter van het gewone dame-
indisch. Zwart heeft Pf6 achterwege
gelaten, waardoor e4 mogelijk, werd.
Met de tekstzet valt zwart 4 twee
maal aan. Tarrasch zou zijn hoofd
hebben geschud over zo'n opening,
met nog steeds de paarden in de aan-
vangsstelling. Erg pleizierig doet
zwart's stelling ook niet aan. Origi
neel wordt verder gespeeld:
6. d4—dö, f7—f5; 7. e4xf5, e6xd5;
8 c4xd5, Lb7xd5; 9. Leld2, Lb4xc3;
10. Ld2xc3, Pg8—f6; 11. 0—0, 0—0!
Deze zet is mogelijk, want op het
dreigende 12. Lf6: heeft zwart een
goede afweer: Tf6: 13. Td5:Tc6U
12. f2—f3, Ld5b7; 13. Pgl—e2,
c7c5; 14. Kei—bl, Pf6d5?
Beter ware d5 of anders zou aardig
zijn geweest Pe4! De pion kan het
paard niet nemen wegens Le4:! dus
wit moet SRelen Lel en zwart De7,
waarmede zwart een tempo had ge
wonnen.
15. Lc3d2, a7—a5; 16. a2—a3,
Kg8h8; 17. Pe2—g3, Pb8—c6; 18.
Dc2e4, Dh4xe4; 19. f3xe4, Pd5f6;
20. Ld2—c3, Ta8d8; 21. Tdl—d6,
Pf6e8: 22. Td6—d2, d7d5.
thans in de kluis van de dienst ter be
strijding van falsificaten in Den Haag.
Naar wij van bovenvermelde dienst
vernamen heeft de Kopenhaagse politie
niet de „primeur" van de ontdekking
van het bestaan van de valse 50-dollar-
biljetten. Op 5 December 1947 kwam
uit Stockholm het bericht, dat aldaar
twee valse dollarbiljetten ontdekt
waren. Hetzelfde soort bankbil
jetten werd later nog ontdekt in
Bern. Washington. Den Haag. Amster
dam, Nijmegen, Batavia (11 stuks).
Brussel, Zürich en Luzern. In Frank
rijk zijn. er reeds duizenden in beslag
genomen. Onlangs werden te Parijs
weer verschillende personen gearres
teerd. die de biljetten hadden ver
spreid.
De Nederlandse politieambtenaren
van de dienst ter bestrijding van falsi
ficaten zijn reeds maandenlang bezig
met het onderzoek naar de oorsprong
,-an deze valse dollarbiljetten. De bil
jetten zijn niet afkomstig van de valse
muntcentrale van Himmler. want daar
waren, voor zover bekend, geen ver-
vaMe dollars voorradig.
De personen, die volgens de uit Ko
penhagen afkomstige berichten deel
uitmaakten van de muntersben
den. zijn zeer waarschijnlijk geen Ne
derlanders en ook geen Duitsers, ge
zien de wiize, waarop zij hun naam.
nationaliteit en beroep in het gasten
boek van de hotels, waar zij verble
ven. hebben ingevuld.
Over de verdere resultaten van dit
onderzoek, dat nog geruime tiid kan
duren, konden geen nadere medede
lingen worden gedaan.
Eindelijk! Maar nu heeft wit al be
reikt, dat Pe8 ongunstig staat.
23. e4xd5, Pc6—e7; 24. Lfl—c4,
Pe8d6.
Op Le4: volgt Thdl, maar Pe4: was
mogelijk geweest. Na de tekstzet komt
het fatale slot.
25. f5—f6ü g7xf6; 26 Lc4—a2, Kh8
g8.
Gedwongen! c4 heeft geen zin, na
Thcl moet zwart toch te eniger tijd
Pe8 spelen. Zie nu hoe fraai de jonge
man dit spel beëindigt.
27. Thl—el, Kg8—f7; 28. Tel—e6ü
Pe7—g8.
Op Pd5: volgt 29. Ld5:—Ld5:; 30.
f6: T en zwart verliest een stuk. 29.
Td2—f2, Kf7—g6; 30 Kbl—cl!! Lb7
c8; 31. La2bl± Kg6—h6; 32. Tf2
f4ü Lc8xe6; 33. Tf4—h4±, Kh6—g5.
Kg7 is mat in een zet.
34. Th4—h5±, Kg5—f4; 35. Lc3—
d2± Kg5g4; 36. Lblc2 en mat
volgt. Een mooi slot met die twee stil
le zetten om La2 erbij te krijgen.
PROBLEEM.
Als probleem een aardig miniatuur
tje, waaruit blijkt, hoe ook met zeer
weinig stukken verrassende situaties
kunnen worden geschapen. Mat in
twee zetten. A. R. Gooderson (Br.
Ch. M.)
Oplossing probleem van Gooderson:
1 Te2.
Met vlaggen van top.
Een Nederlands oorlogsschip vaart
met vlaggen van top, indien het de
vijand tegemoet, ten strijde trekt, zo
wordt gezegd in een noot voorin het
boek „Met vlaggen van top", dat ver
scheen in de Bibliotheek der Zeven
Zeeën bij de C. V. uitgeverij vJh. C.
de Boer Jr. te Amsterdam. Luitenant
ter-zee Kretschmer de Wilde heeft, in
geleid door de bevelhebber der Zee
strijdkrachten, luitenant-admiraal Hel-
frich. een beeld willen geven van het
moeilijke werk. dat door de Konink
lijke Marine onder vaak hachelijke
omstandigheden, in Indonesië wordt
verricht. Mede dank zij de vele foto
grafieën. afgestaan door de Marine-
voorlichtingsdienst. is de schrijver in
dit opzicht volkomen geslaagd. De taak,
die de marine heeft tot herstel van
orde en rust en tot opbouw van veel.
wat verwoest werd. kon niet duidelij
ker in het licht worden gesteld jjan
door dit boek. dat tot in de puntjes
is verzorgd. Men zou het als een be
zwaar kunnen voelen, dat Kretschmer
de Wilde nu eens het woord Indonesië
gebruikt, dan weer het woord Neder-
lands-Indië, doch daar de traditie bij
de marine een zo grote rol speelt, valt
de trage aanpassing bij de officiële
naam gemakkelijk te begrijpen. En
aan de waarde van dit kloeke boek
doet een en ander zeker niet af. Voor
ieder, die belang stelt in onze overzee
se gebiedsdelen en in onze marine is
dit boek een waardevol bezit.
Nederlandse Koopvaarders.
Onder de titel „Nederlandse Koop
vaarders" is bij de C. V. Uitgeverij
v./h. C. de Boer Jr. te Amsterdam een
boekje verschenen, geschreven door de
ltz. II L .L. von Münching. Deze ma-
rine-reserve-officier toont zich volko
men op de hoogte van zijn onderwerp
en heeft in een uitstekend verzorgd
bundeltje meer dan vijftig fotografie
ën samengebracht, de een al fraaier
dan de ander, en alle uitbeeldend een
Nederlands koopvaardijschip. Op de
rechter pagina's zijn korte beschrij
vingen opgenomen, met vermelding
van bouwjaar, afmetingen, en vooral
levensloop van het betreffende schip.
Het boekje is gedrukt op kunstdruk
papier en voorzien van een frisse band.
In een „woord achteraf" zegt de schrij
ver. dat hij belangstelling voor het
schip wil „wekken bij de Nederlandse
jeugd, doch dat hij in. dit streven niet
volledig kon zijn. Het ^as niet moge
lijk alle schepen op te nemen. Wij wil
len hieraan nog iets toevoegen. Het
boekje zou aan waarde winnen en vol
lediger worden, indien de pagina's ge
nummerd zouden zijn en een register
het naslaan zou vergemakkelijken.
Maar dat is dan ook het enige be
zwaar, dat wij hebben.
„VAREN IN OORLOGSTIJD"
EEN MERKWAARDIG BOEK.
Ontzaglijk is het lijden geweest, dat
onze zeelieden te verduren hadden tij
dens de achter ons liggende tweede we
reldoorlog, onverzettelijk was hun
moed, hun volharding, hun wil om te
zegevieren. .Daarover hoorden wij
reeds tijdens de bezetting door de
Engelse Radio, daarover lazen wij in
artikelen en boeken, toen de bevrij
ding eenmaal daar was. Daarover ver
namen wij nooit uit de mond van de
mannen zelf. Want zo zijn zij, onze
zeelieden. Zij varen en zij doen hun
plicht. Ook in oorlogstijd, al zwermen
de duikboten over dë wateren, al prie
men de bommenwerpers uit het wol
kendek. al loeren onder water venijni
ge mijnen. Maanden na de bevrijding
toen onze schepen reeds bij tientallen
onze havens waren binnengevallen en
de bemanning thuis was gekomen, wist
het Nederlandse volk nog niet een tien
de gedeelte van wat eigenlijk was
voorgevallen.
Toen verscheen bij de C. V. Uitgeve
rij v/h C. de Boer Jr. te Amsterdam
een boek onder de titel „Varen in Oor
logstijd" van de hand van S. J. Graaf
van LimburgStirum. Geen roman
werd dit boek, geen reportage zelfs,
doch (geïllustreerd door talloze voor
treffelijke foto's en tekeningen) een
opsomming van de belevenissen der
schenen en hun opvarenden. De ge
beurtenissen zijn opgetekend uit de
mond van opvarenden, die de auteur
aan het praten heeft weten te krijgen
en zijn grotendeels weergegeven in de
ronde woorden die een zeeman ge
bruikt.
Men veronderstelde een matige be
langstelling voor dit werk. Immers, de
kring van lezers, die zich tot deze lec
tuur aangetrokken voelt, is slechts
klein. Maar ziet, er bleek een vraag te
bestaan naar dit boek, zó groot dat in 't
korte tijdsbestek van twee jaar drie
drukken nodig waren, om aan die vraag
te voldoen.
er bleek een vraag te bestaan naar dit
boek, zó groot, dat in het karte tijds
bestek van twee jaar drie drukken no
dig waren, om aan die vraag te vol
doen.
Daarom noemden wij hierboven „Va
ren in Oorlogstijd" een merkwaardig
boek. Want de vraag naar het werk is
een verheugend verschijnsel. Zij is een
bewijs, dat er in ons volk het besef is
wakker geworden, dat wij onze zee
lieden door de jaren heen schromelijk
tekort hebben gedaan. Maar al te vaak
was men geneigd, de zeeman te be
schouwen als een soort aanhangsel, dat
ergens verweg zwierf en dat er, nu ja,
niet helemaal bijhoorde en nergens in
paste.
Daarom begroeten wij de verschij
ning van de derde druk van „Varen in
oorlogstijd" met vreugde. De belang
stelling ervoor is een bewijs, dat de
zeeman meeteelt en terdege meetelt.
Zo ooit een werk is verschenen, dat
behalve uitnemend verzorgd, ook van
documentaire waarde is dan is dat het
geval met „Varen in oorlogstijd". Dit
boek mag nergens ontbreken, waar
men het goed meent met onze natio
nale trots, Neerland's koopvaardij.
Alwaki, Buenos AiresR'dam, 1-12 te
Antwerpen Amstelkerk, 2-12 van Port
Bcuet te Takoradi Amstelstad, A'dam—
Jcva, 1-12 te Gravesend Bali, Java—
New York. 2-12 te Suez Delftdijk,
Avonmoutti—R'dam, 1-12 te Antwerpen
Gordias, 2-12 van Sfax te Cartagena
Utersum, CalcuttaR'dam. 1-12 te Genua
Japara (KRL), 2-12 van Bahrein te
Bcmbay Kamerlingh Onnes, 1-12 van
Aalborg naar R'dam Malvina (t), Miri
Sydney, 1-12 600 mijl west *en noord
van Thursday Island Meerkerk, R'dam
--Japan 1-12 van Genua Nigerstroom,
A'dam—West-Afrika, 1-12 te Bordeaux
Poelau Laut A'damJava. passeerde 1-12
Kaap St Vincent Prins Alexander, Mon-
trealAntwerpen, 1-12 75 mijl west van
Lands End Sibajak, 2-12 van Soerabaja
te Batavia Stad Alkmaar, IJmuiden—
Melilla, 2-12 43 mijl n-n-w van Lissabon
Stad Maastricht, BonaRotterdam.
1-12 van Gibraltar Straat Malakka, 1-12
van Durban naar East Londen Streef
kerk, R'dam—Calcutta, 30-11 van Port-
Sudan Tjikampek 1-12 van Nagoya naar
Yokohama
Alamak, 4-12 vm van Buenos Aires te
R'dam verwacht Algorab, R'dam—Per
zische Golf, 27-11 te Rastanura Alkaid,
K'dam—Porte Alegre. 1-12 te Santos
Aiblasserdijk, New Orleans—R'dam, 2-12,
2,30 uur te Londen Alwaki, 4-12 van
Buenos Aires te R'dam verwacht Bali,
Colombo—Casablanca 2-12 te Suez Be
verwijk, Kasko—Rotterdam. 2-12 van
Brunshuttel Blommersdijk, 30-11 van
New York te Philadelphia Delft-
dijk, 3-12 v m van Vancouver te
Rotterdam verwacht Ena (t) Sin
gaporeWellington, passeerde 30-11 Thurs
day Eiland Friesland, JavaR'dam,
passeerde 1-12 Kaap Gaurdafui Groote
Beer, A'dam—Batavia, passeerde 1-12 Don-
drahead Hedel, 1-12 van Montreal te
Carleton Leopoldskerk, R'dam—Calcut
ta, 1-12 van Marseille Lindenkerk, Per
zische GolfR'dam. 1-12 van Larnaca
Lombok, TacomaCebu 1-12 Temanilla
Murena (t), ColomboPort Said, passeerde
1-12 Minicoy Overijsel, 29-11 van Houston
te Mobile Rotti. New YorkBahrein,
passeerde 1-12 Ras Fart.ak Ruys, Buenos
Aires—Hongkong, 3-11 te Port Elizabeth
Salando, 2-12 van Stavanger te Gdynia
Stad Arnhem 1-12 van Gdansk naar R'
dam TaWali, Bima—Semarang, 1-12 te
Soerabaja
Abbekerk, 4-12 van Sydney te Towns-
ville verwacht Congostroom, 2-12 van
Dakar naar Freetown Drente 1-12 van
Lake Charles naar Java Esso R'dam
(t>, Fahaheel— Havrq, passeerde 2-12 Gi
braltar Helicon. 2-12 van Trinidad naar
Granada Hestia, A'dam—Valparaiso,
£-12 te Leixoes Larenberg, 2-12 van
Tacoradi te Lome Oberon, 1-12 van
Maracaibo naar Punta Cardon Ondina
(t), 1-12 van Curagao te Maracaibo
Orestes, 3-12 van Punta Arenas te Monte
video verwacht Overijsel 1-12 van Mo
bile naar Panama City Papendrecht (t),
F'dam—Abadan, passeerde 2-12 Wight
Sarpedon, 2-12 van Coragao te Mobile
Sccrates 2-12 van Curagao te Trinidad
Soestdijk, 2-12 van Houston te New Or
leans Stad Arnhem. GdyniaR'dam,
passeerde 2-12 Bornholm Utrecht, 2-12
van R'dam te Antwerpen
Bloemfontein, 1-12 van Durban naar Lo-
renzo Marquez Bonaire 30-11 van Cu
ragao naar Paramaribo Delfshaven,
Buenos AiresR'dam, pdsseerde 1-12 St
Paul Rocks Eemdijk, R'damVera Cruz,
1-12 te Antwerpen Garoet, R'dam—
Java, 1-12, 6 uur, van Port Said Kedoe,
Batavia—R'dam, 30-11 te Belawan Kota
Agoeng 1-12 nm op de rede te Batavia
Kota Gede. 1-12 van Cheribon te Makas-
sar Lekhaven, 1-12 van Montevideo te
Buenos Aires Marken. JavaNew York,
vermoedelijk 8-12 te Halifax verwacht
Prjns Willem van Oranje, 2-12 van Al-
rr.eria te Londen verwacht Samarina,
Penang—Calcutta, 29-11 te Madras Sla
mat 30-11 van Balik Papan te Makassar
Tamo, Buenos Aires—Lissabon, 1-12 18
uur, Kaap Frio Tiberius, 2-12 van Ma
racaibo te Puerto Cabello verwacht
Utrecht, R'dam—Antwerpen, passeerde 1-
12 's nachts Vlissingen Van 't Hoff, 1-12
van Makassar naar Balik Papan Wel
tevreden, 28-11 van Belawan naar Makas
sar Wieldrecht (t) 1-12 van Lorenzo
Marquez bij Kaapstad ten anker Zee
land. 1-12, 24 uur, te Antwerpen, 5-12 te
R'dam verwacht Zuiderkruis, Java—
R'dam, passeerde 1-12, 20 uur, Pantellaria
In de Cinetone-studio's in Duivendrecht is men bezig met de opnamen van
de film „Een Koninkrijk voor een Huis". Heintje Davids en Johan Kaart
in één der scènes.
