Gaten in het.,ijzeren gordijn"
Uit het verleden van De Rjjp
Nederlandse dorpsdokter veroorzaakte
revolutie in filmindustrie
„Altijd
Soerakarta bezet
een rare kerel en binnenkort naar
Hollywood om millionnair te worden
Kerensky pleit voor onderscheid tussen
Russisch volk en Sowjet-regime
Vrachtauto door trein
gegrepen
NA. 30 JAAR speelt Kerensky in bal
lingschap nog steeds een rol in de
politiek, zij het een geringe. Hij is op
het ogenblik leider van een organisatie
van Russen in het buitenland, die
streven naar de bevrijding van hun
land van het communistisch regime.
Wierinqermeer
Wieringerwert
Wieringen
De jaren na de grote brand
Slootdorp
Marktberichten
Het officiële Nederlandse communi
qué van gister geeft slechts summiere
details over de vorderingen, doch uit
gewoonlijk betrouwbare, niet-officiële
bron werd vernomen, dat zowel op
Java als Sumatra snelle vorderingen
worden gemaakt. Niet bevestigde be
richten melden, dat Nederlandse geme
chaniseerde brigades vanuit Semarang
Soerakarta, de tweede stad der Repu
bliek, hebben bezet en zich hebben
verenigd met de luchtlandingstroepen
in Djokja. Andere on-officiële berich
ten melden, dat de Nederlandse strijd
krachten die in opmars zijn vanuit Pa-
dang over vrijwel onbeschadigde wegen
cn vrijwel zonder tegenstand onder
vonden te hebben bijna Fort de Koek
hebben bereikt. In Tjepoe, het olie
centrum in Oost Java, dat gisteren vol
gens betrouwbare bron door mariniers
werd bezet, stond minstens één put in
brand.
laar mij dezer dagen nadat ik in zijn
woning op de vierde verdieping van
een flatgebouw in de diplomatenwijk
van Den Haag met stijgende bewonde
ring een reeks stereoscopische kleu
renfilms had gezien is van het
grondprincipe uitgegaan, dat de beide
ogen van de mens, die diepte waar
neemt, verschillende beelden zien en
dat het ene oog nooit het beeld, be
stemd voor het andere, ziet. Wil men
dus diepte suggereren, waar die (in
materiële zin) niet is, dan moet men
die twee regels in acht nemen. Vele
stereoscopische systemen doen dat niet
en andere (eigenlijk alle andere tot
dusverre) doen dat maar gebrekkig. Dr.
Reijnders echter heeft een hoge graad
van volmaaktheid bereikt met toepas
sing van nieuwe middelen. Ziet men
zijn films toepassing is zowel bij
A LS IN HET KLEINE POSTKANTOOR VAN SCHIPLUIDEN, een Zuidholland
se gemeente met 4900 inwoners, een telefoongesprek van over de grenzen
wordt aangekondigd in het Engels, het Frans of het Spaans, dan weet de kantoor
houder al van tevoren, dat het voor no 5 is. En als er In het stille dorp een auto
verschijnt met een CD-pIaat, dan weet iedereen, dat die naar de Dorpsstraat A1Ï2
moet. Dat zijn het telefoonnummer en het huisadres van de dorpsarts. dr. F. H.
Reijnders, van wie langzamerhand iedereen weet te vertellen, dat hjj binnenkort
naar Hollywood zal vertrekken, dat hij weldra millionnair zal zijn, dat hij altijd
al een rare kerel is geweest, dat hij.Maar wat is er nu werkelijk aan de hand
met die eenvoudige dorpsdokter?
CEN FEIT IS, dat de dokter een jaar
of twintig geleden om de verveling
van de lange winteravonden te verdrij
ven is gaan liefhebberen op het terrein
der natuurkunde en wel in het bijzon
der op het gebied der stereoscopie, het
zien van afbeeldingen met diepte, het
waarnemen van drie dimensies waar er
maar twee zijn. U kent wel grapjes van
twee bijna gelijke foto's naast elkaar,
die men over elkaar heen moet bekij
ken om dan één beeld te zien met diepte;
of die rood-groene plaatjes, die men
door een groen-rode bril moet bekijken
om dan eensklaps een beeld te zien
zonder kleur, maar ook weer met
diepte. Dergelijke dingen zijn bijna zo
oud als de fotografie, zeker een 50 jaar.
Het feit, dat er in de laatste tien jaren
over de gehele wereld 300 octrooien
zijn aangevraagd met betrekking tot de
stereoscopie, bewijst, dat er op de een
of andere manier geld mee te verdienen
is. Nu was het dokter Reijnders niet
direct om dat geld verdienen begonnen
zijn experimenten hebben hem in
tegendeel heel wat gekost maar de
onvolmaaktheid van de resultaten van
welk systeem ook irriteerde hem. Hij
had er zijn zinnen op gezet om daarin
verbetering te brengen. En daar is hij
nu, na 20 jaar, eindelijk in geslaagd.
Overal octrooi.
nAT HIJ ER nu ook wel wat aan zal
gaan verdienen (en misschien wei
een heleboel) zij hem gegund. Hij heeft
in alle landen, waar dat mogelijk is,
octrooi aangevraagd op zijn vinding en
een makelaar is op het ogenblik voor
hem doende de werkelijk opzienbaren
de vinding te exploiteren. Gegadigden
zijn o.a. de gezamenlijke filmfabrikan
ten van Hollywood, maar ook de En
gelse te Elstree, een aantal camera-
fabrieken, de Marine der V.S., terwijl
ook de Russen proberen een en ander
in handen te krijgen. Er is rondom de
dorpsdokter van Schipluiden een strijd
ontstaan op internationaal, economisch,
diplomatiek en militair terrein, maar
daarin speelt hij zelf geen rol. Hij be
zoekt nog altijd zijn grieppatiënten en
verleent de eerste hulp bij het ter we
reld verschijnen van nieuwe Schiplui
denaren. De verhuiswagen voor Holly
wood is nog niet in de Dorpsstraat
verschenen
Het systeem
Dr. Reijnders, zo vertelde zijn make
fotografie als bij cinematografie moge
lijk dan heeft men de indruk, dat het
projectiedoek een venster is geworden.
Het effect is buitengewoon boeiend.
Tot dusverre gingen alle stereoscopi
sche dubbelcamera's van het principe
uit, dat de beide lenzen evenver van
elkaar moeten staan als de ogen van de
mens. Men kreeg dan echter verteke
ning van het beeld als het voorwerp,
waarop de camera's werden ingesteld,
zich op minder dan zes meter van de
lenzen bevond. Dat bezwaar is nu on
dervangen door de afstand tussen de
camera's te variëren naarmate de af
stand tot het object groter of kleiner is.
Bij de projectie past men gepolari
seerde filters toe. De twee correspon
derende stroken worden uiteraard tege
lijkertijd (nauwkeurig synchroom) af
gedraaid; het ene beeld gaat dan
populair uitgedrukt door een filter,
dat alleen horizontaal gericht licht, het
andere door een filter, dat alleen verti
caal gericht licht doorlaat. De toeschou
wer bedient zich van een bril met op
dezelfde wijze gepolariseerde glazen,
zodat de beide ogen de twee over
elkaar heen geprojecteerde beelden
reeksen toch afzonderlijk waarnemen.
Bij toepassing van het z.g. Russische
scherm (systeem-Iwanow) behoeft men
zelfs die bril niet meer te gebruiken,
maar dan treedt een ander bezwaar op.
Reeds is aangetoond, dat het moge
lijk is stereoscopische kleurengeluids-
films te maken van een bijzondere hel
derheid, zowel op 16 als op 35 mm
breedte. Wie zal de primeur uit Schip
luiden in de wacht slepen?
ALEXANDER KERENSKY WAS EEN VAN DE LEIDERS in de revolutie die
in Maart 1917 't Tsaristisch regime omverwerp. Als eerste minister maakte hij
een begin met de omvorming van Rusland tot een republiek. De communisten
hadden geen aandeel in deze eerste revolutie. Trotzky was in New York, Stalin
in ballingschap in Siberië. Zij keerden echtfr naar Rusland terug en namen
tezamen met Lenin de leiding in handen van een nieuwe revolutie. In November
1917 wierpen de Bolsjewisten de regering Kerensky omver. De leider der Mensje-
wisten vluchtte naar Londen.
Vier arbeiders gedood
Gistermorgen omstreeks half acht is
te Deventer een ongeluk gebeurd, dat
tot nu toe aan vier personen het leven
heeft gekost.
Eén aantal arbeiders ging, zoals ge
woonlijk, per vrachtauto van Deventer
naar Olst, om daar te werken. Tussen
Deventer en Diepenveen passeerde de
auto de onbewaakte overweg in de
spoorlijn DeventerZwolle. Hoewel er
een goed uitzicht is naar beide zijden
werd de vrachtauto door de trein ge
grepen en totaal vernield.
De chauffeur van de auto, die bij het
ongeluk ongedeerd is gebleven, heeft
niet gezien, dat uit ae richting Deven
ter een trein naderde. Dit was een zwa
re steenkolentrein, die op de overweg
de laadbak van de vrachtauto, welke
reeds gedeeltelijk de rails gepasseerd
was. greep. De auto viel niet om, maar
werd 350 meter meegesleurd. Van de
twaalf inzittenden viel een viertal uit
de auto op de spoorlijn. Van hen zijn
drie personen onmiddellijk gedoqd- De
vierde overleed vrij spoedig.
De lijken waren zwaar verminkt.
Van de acht andere inzittenden werden
enigen zwaar en anderen licht ge
kwetst.
Mariniers aan de rand van
Bodjonegoro
Van officiële Nederlandse zijde wordt
medegedeeld, dat de Nederlandse troe
pen gisteren Bojolati, 25 km zuid-oost
van Salatiga en Pati, 22 km noord-oost
van Koedoes, hebben bezet. De Neder
landse mariniers bezetten Toeban en
staan aan de rand van Bodjonegoro.
In een van de laatste nummers van
„The American Magazine" verscheen
een artikel van Kerensky, waarin deze
zijn denkbeelden uiteenzet.
De Vera Staten, aldus het artikel,
dienen hun houding tegenover de
Sovjet-Unie te veranderen. De Sov
jets organiseren openlijk in Amerika
een vijfde kolonne. Amerika moet het
zelfde doen in de Sovjet-Unie. Er
moet een wig gedreven worden tussen
het regime en het Russische volk. Er
zijn millioenen Russen, die het com
munistische régime haten. Rusland
heeft een bevolking van ongeveer
180.000.000 zielen. Slechts 600.000 daar
van zijn lid van de communistische
partij. Naar schatting zijn niet meer
dan 20 millioen mensen trouw aan de
partij. Hun bevoorrecht bestaan dan
ken zij aan het huidige régime. De
helft van de bevolking echter bestaat
uit boeren, die gedwongen werden
hun land af te staan en in collectieve
boerderijen te werken. Zij zijn arm en
kunnen niet de vruchten van eigen
arbeid plukken.
Bijna 20 millioen boerengezinnen
verlangen er naar, dat hun het com
munistische juk wordt afgenomen. Mil
lioenen Russen zijn „gezuiverd", omdat
zij zich niet voor 100 pet. onderwier
pen aan de dogma's van Stalin. De
verwanten van deze gezuiverden, die
öf spoorloos verdwenen zijn öf in ge
dwongen arbeidskampen werken,
koesteren een diepe wrok tegen het
régime.
Ontevredenheid
Weinige Amerikanen begrijpen de
mentaliteit van het overgrote deel van
het Russische volk. Tal van geheime
rapporten wijzen erop, dat de ontevre
denheid hand over hand toeneemt.
Zelfs vele intellectuelen schrijvers,
artsen, componisten en geleerden
krijgen er genoeg van steeds voor de
keus te worden gesteld hun arbeid
volledig aan te passen aan de com
munistische voorschriften of anders
gezuiverd te worden. Eens zagen zij
in het communisme een middel om
een soort Utopia op te bouwen. Nu
beseffen zij hoever zij van een Utopia
verwijderd zijn.
De communistische kranten maken
uiteraard geen melding van de be
staande ontevredenheid, wel publice
ren zij herhaaldelijk waarschuwingen
aan het volk: „Er zijn nog tevelen in
ons midden, die het kapitalisme be
vorderen".
De pers heeft toegegeven, dat groe
pen boeren hebben geprotesteerd tegen
de collectieve boerderijen en aange
kondigd, dat de verraders zullen wor
den gestraft.
Indien de Amerikanen nog meer ge
gevens nodig hebben voor de menta
liteit onder het Russische volk, laten
zij dan de feiten bestuderen van de
Duitse invasie in 1941. Stalin zag het
gevaar in, dat het volk niet warm zou
lopen voor de verdediging van zijn
régime. Daarom veranderde hij tijde
lijk van tactiek.
De communistische propaganda werd
gestaakt en in plaats daarvan d^ natio
nalistische trom geroerd. Het volk
werd opgeroepen om te strijden voor
het vaderland, voor „het eeuwige Rus
land".
Deze oproep zou waarschijnlijk geen
resultaat hebben gehad indien niet de
Nazi's zich als barbaarse veroveraars
hadden gedragen. Daardoor zagen ook.
de tegenstanders van Stalin in, dat
Hitier vocht tegen het gehele Russi
sche volk en niet enkel tegen de
Bolsjewisten.
Na het einde van de oorlog kwam
uit, hoezeer de patriottische propa
ganda voor een groot deel bedrog was
geweest. Stalin keerde weer terug tot
de oude meedogenloze tactiek.
Een legende
Op dezelfde manier werden in Yalta
Roosevelt en Churchill om de tuin
geleid. De overeenkomst van Yalta was
gebaseerd op de veronderstelling, dat
Stalin de leer van Lenin over een
onvermijdelijke communistische we
reldrevolutie had verworpen. Dat is
een legende gebleken.
De regering van de V.S. moet daar
uit haar conclusies trekken. Zij moet
onderscheid maken tussen het régime
en het onderworpen volk duidelijk ma
ken, dat zij instemt met elke beweging
die strijdt tegen de dictatuur.
De machinerie daartoe is gereed. Het
ijzeren gordijn zit vol gaten. Radio
uitzendingen kunnen het naar belie
ven doorboren. Meer personen, dan al
gemeen wordt gedacht, trekken ge
regeld de grens over. Illegale kranten
kunnen op dit manier Rusland bin
nengesmokkeld worden.
Stalin probeert het Russische volk
achter zich te krijgen door de Ame
rikaanse leiders af te schilderen als
„oorlogshitsers", die Rusland willen
verdelen en uitleveren aan Wall-
stveet. Het is niet voldoende, dat de
Amerikaanse propaganda dit ontkent.
Noodzakelijk is, dat duidelijk wordt
gemaakt, dat het verweer van Amerika
is gericht tegen de communistische
partij en zijn aanhangers en niet tegen
het Russische volk als zodanig.
Aldus het artikel van Kerensky,
voor wiens rekening de vermelde fei
ten en conclusies zijn.
uur
aan
D.
het
Ernstig ongeval
Dinsdagmorgen omstreeks 7.45
vond een ernstig ongeval plaats
de Klieverweg, waarvan de heer
van Zanten uit Hippolytushoef
slachtoffer werd.
Uit de richting Oeverse weg naderde
naar de Wieringerrandweg een auto,
bestuurd door de heer De Graaf
(schildersbedrijf) uit Slootdorp.
De heer Van Z. naderde op zijn rij
wiel uit tegenovergestelde richting.
Juist op het moment, dat beiden, die
elk uiterst rechts hielden, elkaar zou
den passeren, slipte de fietsrijder.
De weg is ter plaatse nogal rond, en
de gladheid deed het rijwiel vallen.
De heer Van Zanten viel met 't hoofd
voor het linkervoorwiel van de auto
en liep naar eerste constaering door dr.
van Bazel uit Hippolytushoef, die de
eerste hulp verleende, een kaakfrac-
tuur en een zware hersenschudding op.
Hij werd overgebracht naar het St.
Elisabetb ziekenhuis te Alkmaar. De
oorzaak moet geheel worden gezocht
in gladheid van de weg.
HANDBALNIEUWS
De wedstrijden van DWO en Vlug en
Vaardig zijn niet gespeeld, daar de ter
reinen in Haarlem werden afgekeurd.
De dames van Vlug en Vaardig, die in
Oudesluis speelden, behaalden een ge
lijk spel (11). De dames van DWO
wonnen met 21 van Vliegensvlug te
Anna Paulowna. Doordat AVA oen
wedstrijd verloren heeft is Vlug en
Vaardig nu weer op de tweede plaats
gekomen.
Burgerlijke Stand
Ingekomen: Johannes O Voorn
met gezin, Fazantstraat 11, van Amster
dam Folkert van der Werff, Kooltuin-
weg, van Baarderadeel Catrlnus Monts-
ma met gezin, Wieringerrandweg E 14,
van Wleringen Geertje Visser, Wierin
gerrandweg E 64, van Wleringen Jaco-
met gezin, Fazantatraat 11, van Amster-
geeat Ellsabeth M Dlrkson, Ndw Ha
venweg, van Llmmen Jan Denker,
Nleuwesluizerweg A 17, van Medemblik
Vertrokken: Hendrikje Noordhof,
Schelpenbolweg F 30, naar Zuldwolde
Douwe van der Werf, Brugstraat 23, naar
Wanneperveen Geert de Vries, Nleu-
weslulzerweg B 22, naar Wageningen
Hilda M Temmerman, Havenstraat 22,
naar Dalfsen
„HET HOOGELAND" GAAT
COLLECTEREN
Burgemeester en Wethouders van
Wieringermeer hebben op 17 Decem
ber j.L aan de vereniging „Het Hooge-
lond" vergunning verleend tot het mo
gen houden van een collecte op Dins
dag 28 April 1949.
VISCLUB „WIERINGERMEER".
Wij wijzen de leden er nog even op
dat de uitgereikte snoekvergunningen
geldig zijn tot 31 Dec. 1948 dus niet
zoals gedacht werd tot '49. Bovenstaan
de beschikking komt van de Visserij-
inspectie. Het bestuur is echter al weer
bezig voor het volgend jaar, tot zolang
dus geduld.
PRAATJE BIJ „DE MAAIER"
Wanneer de gelegenheid zich voor
doet, stappen we ons dorpscafé bin
nen en knopen er met de binnenko
mende gasten (afkomstig uit de ge
hele lande) een gesprek aan of beluis
teren een interessant onderhoud. Ja
gers, vissers en toeristen houden van
„gezouten" verhalen en over het al
gemeen zit er veel „leringhe" in de
stijl en verdichting!
De opening van ons dorpscafé was
voor een ieder een gehele attractie,
want Wieringerwerf was, vanaf zijn
oprichting tot aan de opening dezer
zaak, van elke lokaliteit waar het pu
bliek zich in verpozen kon, verstoken
en menig bezoeker heeft zijn boterham
in de openlucht verorberd, terwijl
menig vreemd zakenman die ter
plaatse eens gaarne georiënteerd
werd, ontdekt dat er geen enkel aan
knopingspunt aanwezig was.
Want ja, zo zijn nu eenmaal onze
manieren bij aankomst op een vreem
de plaats. Men wil dan eens even zijn
terrein verkennen en daarvoor zoekt
men bij voorkeur een dorpscafé op,
waar men onder het genot van een
kop koffie, waarzichtig zijn voelhorens
uitsteekt!
Het is als zodanig gewenst, dat een
dorpskastelein iemand is die over all
round capaciteiten beschikt teneinde
in staat te zijn tot een objectieve voor
lichting. De gesprekken der vreemde
lingen zijn .dikwerf van wonderlijke
aard en strekking. Op zich zelf is dit
niet zo erg, wanneer het algemeen
heden betreft, maar soms wenst men
tot in de personalia te treden en in zo'n
geval moet de vragensteller diploma
tiek tot de orde geroepen worden.
Hoe het zij, een discours in de
Maaier blijft actueel en op een andere
maal brengen wjj U een verslagje van
een gezellige kout.
NIEUWE BEDRIJFSVESTIGING
Naar verluidt, werd aan het schil
dersbedrijf van Arie Braaf uit de Wie-
ringerwaard vergunning verleend tot
het zich vestigen te Wieringerwerf. De
heer Braaf zou overgaan tot het bou
wen van een woonhuis met ruime
werkplaats en heeft reeds een zit
tende fundering (het vroegere pand
van Smidstra) aangekocht.
De Wieringer Bridgeclub is
actief
De Bridge-club gaat een cursus or
ganiseren voor nieuwe leden. Speciaal
wordt de aandacht gevestigd op de
dames. De Bridge-club heeft behoefte
aan een aantal damesleden. In elke
Bridge-club zijn de dames zeker zo
sterk vertegenwoordigd als de heren.
Bij de Wieringer Bridge-club is dit
niet het geval, daar deze hoofdzakelijk
uit heren bestaat. De bridge-sport is
één van de meest populaire en mooiste
sporten. Zij wordt overal in den lande
gespeeld niet het minst in de provincie
N.-Holland. In onze directe omgeving
vindt men tientallen clubs, waartegen
regelmatig wordt gespeeld, zowel in
viertallen- als parenwedstrijden en te
houden drives enz. enz. Het bestuur
nu van de Bridge-club Wieringen heeft
gemeend een geheel kosteloze cursus
voor de nieuwe damesleden (ook
heren zijn zeer welkom) te moeten
geven. Deze cursus zal pl.m. 6 a 8
weken duren (1 x per week) en dan
kan reeds een ieder aan de wedstrij
den deelnemen. Er zijn op Wieringen
nog veel dames zowel als heren, die
reeds lang bridge spelen, doch pnog
geen lid van deze club zijn. Zij spelen
alleen thuis in de huiskamer met
buren of kennissen. Pas wanneer u
bridge gaat spelen in uw plaatselijke
club en dan in wedstrijdverband, dan
begrijpt u eerst was ai daarvoor ge
mist heeft.
Het bestuur hoopt ook deze bridge-
spelers als lid te mogen noteren, waar
door ook zij elke week in de gelegen
heid zijn om hun bridgecapiciteiten op
een hoger peil te brengen.
Wanneer u zich spoedig opgeeft aan
de secretaris H. v. d. Velde, Nieuw-
straat, H.hoef, dan kan met de cursus
direct worden begonnen. Bedenkt,
dat bridge-spelen een gezelschapsspel
bij uitnemendheid is en dat u er zeker
spijt van zult hebben, dat u er niet
eerder aan begonnen zijt.
En nu aan de slag, dan speelt u over
8 weken behoorlijk bridge en kan u
aan de wedstrijden, die gehouden wor
den, reeds deelnemen:
roeSETfO DE uAST
oto eeuwen.--,
oe R-jo
gry.
Ie
In onderstaand artikel publiceren
wij als slot van onze serie over het
verleden van De Rijp een aantal histo
rische gegevens over dit dorp, voorna
melijk uit de tijd na de brand.
De oorlog van 1940 viel in de restau
ratie der Ned. Herv. Kerk. Een ge
deelte van de ramen (5 stuks) bevond
zich bij de restaurateur, de heer Berg
te Dordrecht, de overige zijn uitgeno
men en opgeborgen in het lijkenhuis
op de Algemene begraafplaats te De
Rijp; een gemetselde muur onttrok ze
aan het gezicht. De ramen prijken
thans weer in hun volle luister. In to
taal zijn er 24 gerestaureerd.
De toren werd in 1661 gebouwd,
maar nu niet als weleer, midden op 't
kruis, doch gedeeltelijk vóór de kerk,
op twee zware kolommen.
Er hangen nu twee klokken in met
inscriptie. Zij zijn in 1663 te Enkhuizen
gegoten.
Op de grootste klok staat geschreven:
„Antoni Wilkes me fecit. Enchusae
Anno 1663".
„Als de clock gaet,
„Klept, luyd of slaet
„En als gij 't hoordt
„Denckt om brands nood,
„Of om de dood,
„En om Gods Woordt".
Op de kleine klok staat behalve het
zelfde randschrift als op de grote:
„Tot Rijp playsant
„Smolt door de brant
„De kloek als loot - 1654 1/7
„Na negen jaer
„Men mij voor haer
,,t' Enckhuysen goot
„Anno 1663".
Beide klokken dragen het wapen
van De Rjjp. In Maart 1943 werden zij,
evenals de klok van de R. K. kerk,
weggehaald. Gelukkig heeft men de
Rijper klokken in Groningen terugge
vonden.
De kerk vormt een lang kruis, aan
het choor met een halve tienhoek ge
sloten. In dit choor is in latere jaren
een grote tribune gebouwd, waarop 't
orgel geplaatst. Na de restauratie on
der burgemeester Romijn. is dit gewij
zigd en het orgel in het Noorder kruis
geplaatst. De buitengewoon mooie ra
men werden daardoor in hun geheel
zichtbaar.
DE BRINK WORDT WEER BEVOLKT
Zaterdag j.L zijn de sleutels van de
woningen aan de Brink uitgegeven op
vier na. 's Middags was het er al alles
boenende dames en Maandag keerden
reeds enkele gezinnen terug, terwijl de
overigen in de loop van de week zul
len volgen. Nog vier woningen zijn
niet geheel gereed maar de eerste week
van Januari komen ook daar de bewo
ners weer terug. Nu de Slootweg nog
en Slootdorp is herrezen.
ALKMAAR, 20 Dec Opgave van het
aangevoerde vee: 27 vette koeien, 23
r.uchtere kalveren en 76 vette schapen;
alles voor de Centrale
WARMEN HUIZEN, 20 Dec 18,500 kg
rode kool 7,30-10; 23,80o kg gele köol 6,20
—7,60; 19,400 kg Deense witte kool 5,20—
6. 1900 kg bleten: I 6,60—7,60 5So kg'an
dijvie 13—16
ALKMAAR, 20 Dec (Exportveiling)
witlof: I 38-52 en II 25-36; bloemkool
1012; rode kool 7—14; savoye kool 68'
spiultkool: I 50-70 en II 26-40; boerenl
kool 10—26; andijvie 10—40,50; rode bieten
6—7; bospeen 12—18; winterpeen 4,50—6 50'
waspeen 8—18; uien 6-9; prie 12-^17-
Peren: Winterjan 72—76; IJsbout 75
NOORDERMARKTBOND. 1500 kg
Aardappelen: Bevelanders 5—5.10; 80000
kg Rode kool 7.30—12.10; 17000 kg Gele
kool 6.20-8.30; 24000 kg Groene kool 7
—9.70; 80.000 kg D. witte kool 5.20
6.30; 14000 kg Uien 6.60—7.60; 9000 kg
Bieten I 6 en II 4.50 2000 kg Andijvie
10—82.
In de vloer van de kerk liggejj
zerken, die in vele gevallen dezëiVT
tekens dragen als op de gilde r»
staan afgebeeld. Dit bewijst, dat d
milieleden van degenen, die deel6
maakten van de kuipers-, haring Ult*
walvisvangstbedrijven, hun u' ea
rustplaats in de Rijper kerk hehȆ!
gevonden. Een onderzoek naar de
ken gaf aan, dat er slechts zeer
ge uit vóór de 17de en 18de eeuw
ren. Wa'
Grafzerken als w
a*erkerinj
Toen men de zerken in omlig.,-,,
plaatsen bestudeerde, bleek het 7*
men in 1650 een doorbraak vreesde
Schardam, waar de overtoom voor s'
botters lag. De Rijpers hebben toen a!
gebroken zerken uit de kerk
Schardam gevaren om de bedreig
dijk daarmede te versterken.
De laatste zerk is van Jan Boon <r
met speciale machtiging in 1847 in i*
kerk ter aarde is besteld.
Onder de toren hangt een scheeni.
een imitatie van het koopvaardij-ol
logsschip „De Zeven Provinciën" ft*
draagt het jaartal 1696 en het waD,-
van De Rijp. Het is een driemaster met
affuiten en kanonnen alles fijn af
werkt, maar de romp is gemaakt van
een uitgehold stuk hout en niet M
mengesteld uit binten en duigen. Ge"
durende de laatste restauratie van d"
kerk is het scheepje weggenomen en
opgeknapt; nu heeft het zijn oude
plaats weer ingenomen.
De lichtkronen zijn fraaie stukken
koperen smeedwerk en thans voor
electrisch licht ingericht
Op de mooi gebeeldhouwde preek,
stoel staat 't volgende versje te lezen'
Door Auwel Pieterszoon Prins is
dees stoel gegeven
Ter eeren van Godts huys. Godts
kostelieke Woord
Het vlees geworden Woord, deWaer-
heyt wegh en 't leven.
Geef dat men daerna doe na 'tgeen
men hierop hoort
Amen. Hendrik Bruno.
Boven de deur, die naar de consisto
rie-kamer toegang geeft, bevindt zich
een gebeeldhouwd wapen van De Rijp,
de reeds meermalen genoemde twee
gekroonde haringen.
De consistoriekamer zelf is stemmig
gemeubileerd en van oude platen voor
zien.
In 1657 opnieuw een felle brand.
Nog geen drie jaren na de brand van
1654, n.1. op 11 November 1657 brak er
weer een felle brand uit, die 50 hui
zen tot de grond vernielde en op 25
Juli 1674 verbrandden er 73 woon- en
pakhuizen.
Hoewel het dorp telkens weer werd
opgebouwd, was zijn welvaart ver
dwenen. Met de Engelse oorlogen nam
de bloei der Hollandse haringvisserij
een einde. De telkens door de oorlog
veroorzaakte belemmering in de vangst
maakten het de concurrenten, voorna
melijk de Schotten, mogelijk hoe lan
ger hoe meer terrein te winnen. De
goede afzetmarkten in Duitsland gin
gen allengs verloren, nadat te Emden
in 1769 een visserij-compagnie het be
drijf begon en Frederik de Grote de
invoer in zijn staten verbood.
Einde van de haringvisaort)-
Nog lang hebben twee reders de ha
ringvisserij met enige weinige buizen
volgehouden, maar moesten het bedrijf
opgeven. In 1888 verliet de laatste ha-
iinglogger De Rijp.
Daarna werd de haven gebruikt als
balkenhaven voor de firma Lafeber,
doch ook deze is in de oorlog van 1914
1918 opgeheven en de scheepvaart
van De Rijp beperkt zich nu tot beurt
vaart op omliggende plaatsen.
Van de vroegere bloei van De Ri)P
is weinig meer overgebleven. Behalve
graanmaalderijen en een zuivelfabriek
vindt men er geen bedrijven meer; er
wordt geen markt gehouden en de in
woners vinden hun bestaan in ambach
ten, winkelnering en tuindersbedryL
glascultuur in opkomst. Veel arbeiders
werken in de fabrieken van de Zaan
streek. Wat de zuivelfabriek betreft,
deze ligt momenteel stil. De laatste
jaren vóór de oorlog leverde de fa
briek veel tubewerk. Thans is ze daar
geheel voor ingericht, doch de uitvoe
is nog niet geregeld.
En nu ligt daar het dorp in
verzonken tussen de dijken van
rust
bet
Noordhollandse landschau. In de ou
straatjes hangt de stilte. Soms kin»*
het geluid van klepperende JriofflW*
door het dorp. Een grote r0(*e t
schuift ronkend naar zijn eindpun
En de oude huisjes, vele met
gevels en torsend de last der eeuW~
staan daar als peinzend over hun v
gane glorie, die nooit wederkomt-
