Een jaar van training en geringe voortgang
Wat tussen Schulpengaten Kuitjete beleven viel
Den Helder: stad in keurslijf
Langzaam op weg naar toekomstig Den Helder
Kleine feiten
CTILSTAND IS ACHTERUITGANG. Deze slagzin (een spreekwoord kan het
nauwelijks worden genoemd, omdat geen algemeen geldende waarheid erin
is vervat) zou men van toepassing kunnen achten op de gang van zaken in Den
Helder. Men zou kunnen zeggen: als we zo doorgaan, bereiken we het toekom
stige Den Helder nooit. Maar dan zou men toch een ernstige vergissing maken.
Het kan immers zeer nuttig zijn, wanneer roeiers op een snelstromende rivier in
volle actie blijven, ook al komen zij ten opzichte van de oever weinig of niets
vooruit Want even verder stroomafwaarts kan een gevaarlijke stroomversnel
ling dreigen.
Wel zou men Den Helder een stad in keurslijf kunnen noemen. Wanneer dat
keurslijf ontbrak, zou de stad der toekomst zeer spoedig de stad van het heden
zijn. Er zijn vele positieve groei-mogelijkheden, maar daartegenover werken tal
van negatieve krachten. Al die krachten vormen een zo ingewikkeld samenstel,
dat het beoordelen ervan uitermate moeilijk is. Zij die ermee te maken hebben,
ervaren dat verscheidene van de krachtlijnen ver buiten Den Helder ontsprin
gen, hetzij in Parijs of New York, hetzij elders.
Wij kunnen slechts hopen, dat de deskundigen (internationaal, nationaal en
plaatselijk) spoedig de remmende factoren weten te elimineren, opdat ook Den
Helder haar nauwsluitend keurslijf kan uittrekken en werkelijk alle beschikbare
energie ten goede komt aan wederopbouw en uitbreiding.
De wederopbouwtentoonstelling, die
Vrijdag 8 October door burgemeester
Ritmeester werd geopend, was een
prachtig middel om de bevolking een
inzicht te geven in de plannen ten aan
zien van het toekomstige Den Helder.
Een leerzame brochure werd ter toe
lichting verkrijgbaar gesteld, en daar
uit kon men zich een beeld vormen
van het doel dat de wederopbouwin-
stanties voor ogen hebben. Bij het ma
ken en uitwerken van plannen betref
fende her- en nieuwbouw wordt aange
stuurd op een stad, die circa zestigdui
zend inwoners kan herbergen.
Plannen voor 11 30 woningen
QP 1 JANUARI 1948 BEDROEG het
inwonertal 32.901, en op 1 Novem
ber j.L 33.397. Wij kunnen dus wel
vaststellen, dat de bevolking in een
jaar tijd met circa vijfhonderd zielen
is uitgebreid. Dat aantal zou onbe
twistbaar groter zijn, wanneer de bouw
van nieuwe woningen sneller was ver
lopen. Dit punt heeft overigens de in
tense belangstelling van het gemeente
bestuur. Bij de behandeling van de ge
meentebegroting '48, begin Juni van dit
jaar, werd medegedeeld, dat 154 wo
ningen gereed of in aanbouw waren,
terwijl de plannen voor 1130 woningen
in meer of minder ver gevorderde
etaat van voorbereiding waren. Ver
schillende complexen werden reeds
aanbesteed, aan de Oostenrijkse huizen
te Huisduinen wordt hard gewerkt, ter
wijl overwogen werd om ook montage
woningen te gaan bouwen. Op de bete
kenis daarvan werd ook de aandacht
gevestigd door Z. Exc. minister In 't
Veld, toen deze op 4 November onze
stad bezocht. Het is niet onmogelijk,
dat het volgend voorjaar met de bouw
van 500 montagewoningen volgens het
Welschen-systeem een aanvang zal wor
den gemaakt. Telkens weer bleek, hoe
veel moeilijkheden de aanbestedingen
opleveren. Er ging vrijwel geen raads
vergadering voorbij, of deze kwestie
kwam ter sprake. Het kost veel hoofd
brekens om een oplossing te vinden,
waarbij voldoende rekening wordt ge
houden met de belangen van gemeente,
toekomstige bewoners, aannemers, on
deraannemers, arbeiders, leveranciers
en geldschieters. De oorzaak hiervan is
meer gelegen in de algemene situatie
op de bouwmarkt dan in gebrek aan
voortvarendheid bij onze gemeentelijke
instanties.
Op 17 Februari accepteerde de raad
de verhoogde vermakelijkheidsbelas
ting, in de vergadering van 21 April
besloten de fracties van P vd A., Prot.-
chr., KVP en WD in den vervolge hun
stem niet meer te geven aan de benoe
ming van CPN-leden in commissies
uit de raad. Overeenkomstig dit be
sluit werden de heren Schreuder en
Rijk op 21 December uit de Commis
sie voor Georganiseerd Overleg ge
weerd.
Op 3 Mei werd besloten tot de bouw
van 96 huizen in Oud Den Helder en
een ULO-school. De gemeentebegroting
1948 vergde slechts de avonden van 1
en 2 Juni. In dezelfde vergadering wer
den de nieuwe tarieven voor gas en
eleetriciteit vastgesteld. Voorts werd
medegedeeld, dat 619 woningzoekenden
stonden ingeschreven.
In de raadsvergadering van 13 Juli
Ion de heer Eijlders namens de an
dere leden burgemeester Ritmeester
gelukwensen met zijn benoeming tot
lid der Tweede Kamer voor de Volks
partij voor Vrijheid en Democratie.
Op iedere raadsagenda kwamen be
noemingsvoorstellen voor, maar de ver
gadering van 23 Augustus spande toch
wat dit betreft de kroon: in niet min
der dan dertig onderwijs-vacatures kon
worden voorzien. O.m. werd de heer
J. Middendorp benoemd tot directeur
der gemeentelijke Zeevaartschool.
Een uitzonderlijke zitting was die
van 4 September, toen onder aanwe
zigheid van vertegenwoordigers van
alle bevolkingsgroepen adressen van
hulde en trouw werden verzonden aan
HH. MM. Koningin Wilhelmina en Ko
ningin Juliana.
Openbare diensten
ryP 1 MEI WERDEN DE NIEUWE
bureaux van de Dienst voor Open
bare Werken c.a. geopend in het daar
toe verbouwde voormalige kledingma
gazijn aan de Dorus Rijkersstraat. Met
ingang van 1 Juni werd het bureau
van de Prijzencontroledienst aan de
Timorlaan opgeheven. Gedurende en
kele weken in de zomer waren in het
Fort Erfprins, dat op 1 April door het
Directoraat-Generaal voor de Bijzon
dere Rechtspleging was ontruimd, sol
daten gelegerd die medehielpen bij de
aardappeloogst. Op 23 Augustus kon
het „seml-permanente" postkantoor, in
de voirmaligc Cadiclub aan de Ka-
naalweg, in gebruik worden genomen.
Een andere belangrijke verbetering
tenslotte was de verbouwing van het
oude gebouw van Openbare Werken
tot kantoor van Gemeente-Ontvanger
en Centrale Boekhouding, welke op 23
November gereed kwam.
Maar niet alleen het verkrijgen van
nieuwe woongelegenheid, voor particu
lieren en openbare diensten, had de
aandacht. Ook de gezondheidszorg
stond in de belangstelling. In de zo
mer werd het Parkherstellingsoord
„Donkere Duinen" in gebruik genomen
en in October konden de verbeteringen
in de outillage van het gemeente-zie
kenhuis als voltooid worden beschouwd.
Ook het artsencorps onderging een uit
breiding, zodat het specialisten-centrum
thans (met uitzondering van een ze
nuwspecialist) volledig is. In dit ver
band memoreren wij de strijd tegen
de malaria-mug, die in Mei door de
G. G. D. werd aangebonden en welke,
blijkens de sterk verminderde activiteit
van dit ongedierte, met succes werd
bekroond.
Nationale dagen
ALS WE terugdenken aan de natio
nale feest- en gedenkdagen, die door
de Helderse bevolking werden meege
vierd, dan dringt zich uiteraard de her
innering aan de feesten rond de troons
wisseling sterk naar voren. In de da
gen van 31 Augustus tot 7 September
was de stad rijk verlicht en versierd,
en de bevolking uitte haar vreugde
door deel te nemen aan of belangstel
ling te tonen voor de vlaggenparade, de
zwemwedstrijd, de allegorische optocht,
de dansdemonstratie, de massazang, de
sportdemonstraties en de gondelvaart.
Maar ook de andere nationale dagen
gingen in Den Helder niet ongemerkt
voorbij. Het bevrijdingsfeest werd ge
ëindigd met een vreugdevuur op het
Stationsplein, waar tienduizend stad
genoten waren samengestroomd, en
waar de burgemeester een gloedvolle
sluitingsrede hield. Bij de organisatie
van al deze feestelijkheden had de Hel
derse Gemeenschap de zeer te waar
deren steun van talloze verenigingen
en particulieren.
Een feestdag van meer bescheiden
karakter, en dan speciaal voor Den
Helder, was de le October, toen burge
meester G. Ritmeester zijn 12%-jarig
ambtsjubileum vierde. Reeds vroeg
wapperde de vlag van het raadhuis,
waar tegen twaalf uur een groot deel
van het gemeentepersoneel zijn op
wachting maakte bij de jubilerende
burgervader. Namens hen allen sprak
de heer K. Rijpma, commissaris van
politie, de burgemeester hartelijk toe.
's Middags werd een zeer druk be
zochte receptie gehouden en 's avonds
brachten de vier plaatselijke muziek
korpsen aan burgemeester Ritmeester,
zijn echtgenote en dochter, een sere
nade voor hun woning in de Javastraat.
Verkiezingen
HAGEN VAN nationale betekenis, al
werd dan ook geen feest gevierd,
waren de eerste Julidagen, toen heel
het land stond in het teken der Twee
de Kamer-verkiezingen. Op 7 Juli ver
vulde het volk zijn stemplicht. Weken
van te voren hadden ook in Den Hel
der de verschillende politieke partijen
ervoor gezorgd, dat de kiezers met
meer overtuiging hun stembiljet kon
den invullen. De verkiezingen hadden
o.m. tot resultaat, dat onze eerste bur
ger lid werd van de volksvertegen
woordiging, zoals wij boven reeds rele
veerden.
Het spreekt vanzelf, dat de politie
ke groeperingen hun activiteit het
meest concentreerden naarmate de 7e
Juli naderbijkwam. Het meer „norma
le" verenigingsleven pleegt over het
algemeen in die periode de zomerslaap
door te maken. Hoe korter de dagen,
hoe groter de belangstelling voor ver
gaderingen en feestavonden, cursussen
en lezingen, concerten en voorstel
lingen.
Uit het verenigingsleven
J^ATEN WIJ EERST uit de geschiede
nis van dit verenigingsleven enkele
data aanhalen:
Begin Januari werd de Helderse Ten
nis Club Koninklijk goedgekeurd.
Eind Januari startte de Nederlandse
Katholieke Jongerenbeweging, afd.
Den Helder, met een soirée in Casino.
Op Maandag 2 Februari vond in
café Sanderse de eerste officiële bij
eenkomst plaats van de Vrouwenbond
NW, afd. Den Helder. Op 1 April
vierde „Onderling Belang" haar vijf
tigjarig bestaan met een receptie in
Formosa en een herdenkingsbijeen
komst in Tivoli. Haar voorzitter, wet
houder L. F. van Loo, werd op die dag
onderscheiden door zijn benoeming tot
Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.
De vereniging van aquariumhou
ders „Rasbora" vierde op 8 Mei haar
koperen jubileum. De scheidsrech-
tersvereniging „Den Helder en Om
streken" volgde op 29 Mei met een
feestavond ter gelegenheid van haar
tienjarig bestaan. Een nieuwé ster
aan het sportfirmament was de Hel
derse Christelijke Sportcentra\e, wel
ke in Juni werd opgericht De
Fryske Krite „Gysbert Japicx" kon op
26 Juni terugzien op een bestaan van
veertig jaar. Even oud werd de Red
dersvereniging „Moed, Volharding,
Zelfopoffering", welke op 14 Augustus
haar veertigjarig jubileum vierde.
De Helderse afdeling der Arbeiders
Jeugd Centrale herdacht op 16 No
vember haar oprichting, een kwart
eeuw geleden.
En laten wij tot besluit vermelden
het 10-jarig jubileum der buurtvereni
ging Tweede Vroonstraat op 8 Sep
tember. Deze „vóóroorlogse" buurtver
eniging bleek van een meer houdbare
samenstelling dan de meeste harer na
oorlogse zusteren. De buurtverenigingen
„Oom Paul" en Zuidstraat bijvoorbeeld
legden, nog voor het seizoen begon,
het bijltje erbij neer. Er is nog een
klein aantal kerngezonde zusters over
gebleven, die op gezette tijden van
zich doen horen.
Ook de personeelsverenigingen ble
ven actief, en eveneens de bijna veer
tig jaar jongere zuster van de Fryske
Krite, de Grunneger Verainen ,,'t Oet
Ende". Een andere vereniging, die in 't
afgelopen jaar van zich heeft doen
spreken, is de V.V.V., welke in samen
werking met de TESO en de Texelse
V.V.V. gedurende de zomermaanden
aantrekkelijke excursies voor vreem
delingen organiseerde.
Een bloeiend leven leidden de denk
sportverenigingen. De heer Geus Sr.
werd na een spannende strijd mét
zijn zoon schaakkampioen, en de
heer J. Stoll zag zich na een onder
breking van twee jaar weer als pri
mus inter pares van de dammers. Laten
we al betreft 't hier geen denksport
meteen even vermelden de tafel-
tenniskampioene mevr. Sinjewel. De
drie genoemde „keien" hebben hun
aanleg niet verloochend.
Culturele avonden
\Y/E STAPPEN NU over op het uitge
breide gebied, dat de muzen tot hun
speelterrein hebben verkoren. Om
trent hetgeen op de artistieke speel
weide der Helderse geesten plaatsvond,
bevat ons archief een rijke sortering
knipsels, waarvan het merendeel her
innert aan goede en prettige avonden.
We zullen zeer summier moeten zijn,
en slechts in vogelvlucht enkele gras
jes van deze grazige weide aanstip
pen.
Allereerst denken we aan de voor
treffelijke avonden, die door de Mu-
ziekkring Den Helder werden georga
niseerd. Thomas Magyar: 16 Februari.
Willem Andriessen: 10 Mei. Het ini
tiatief vond waardering, want de be
langstelling voor de tweede cyclus was
boven verwachting groot. Janine An-
drade en Theo van der Pas speelden op
17 November voor 400 leden van de
Kring en de volgende avond voor 400
belangstellenden op een avond voor de
Volksuniversiteit.
Laatstgenoemde instelling heeft een
bijzonder druk jaar achter de rug.
Vooral het kort geleden aangevangen
seizoen mocht er zijn. Een zeer uit
eenlopende serie cursussen en andere
culturele avonden werd belegd, waar
voor de belangstelling gelukkig groei-
PERSONALIA
24 Januari: K. Veenstra 25 jaar secretaris van M.V.Z.
29 Januari: Ir. F. Liebert, directeur van het Rijksinstituut voor visserij-onderzoek
aan de Buitenhaven, overleden.
24 Februari: C. G. L. Apeldoorn, leraar aan het gemeentelijk lyceum, gepromoveerd
tot doctor in de letteren en wijsbegeerte.
8 Maart: J. F. van Wijngaarden, directeur van de Nederlandse Middenstandsbank,
viert zijn 25-jarig jubileum.
22 Maart: E. J. H. Volkmaars, hoofdinspecteur-titulair der belastingen, overgeplaatst
naar Amsterdam.
23 Maart: A. L. I. Nater, oud-hoofdbestuurslid van de Bond van minder marine
personeel, overleden.
1 April: L. F. van Loo, voorzitter van'„Ondérling Belang", ridder in de orde van
Oranje Nassau. r
I April: A. Smit, directeur der ambachtsschool, verlaat de dienst.
II April: Piet Bontes, oud-redder, in de ouderdom van 71 jaar overleden.
30 April: A. Fel kers 50 jaar in dienst bij de Pyrotechnische Werkplaatsen.
1 Mei: C. J. Schellingér, commies-chef waarnemend- -gemeente-ontvanger, benoemd
tot burgemeester der gemeente Koedijk.
1 Mei: K. Willemse, brigadier van politie, met pensioen.
1 Mei: A. Wurtz, vlieger-instructeur van de M.L.D., met pensioen.
25 Mei: H. C. Latjes, oud-stationskruier, op 80-jarige leeftijd overleden.
2 Juni: R. J. Eelman, oud-motordrijver van de „Dorus Rijkers", broeder in de orde
van de Nederlandse Leeuw.
9 Juni: Echtpaar J. van Dok—van Teulingen 50 jaar getrouwd.
30 Juni: A. H. Rijkers, baas der schilderswerkplaats van de Rijkswerf, verlaat de
dienst met pensioen.
1 Juli: G. G. ter Meer benoemd tot directeur der ambachtsschool.
1 Juli: Zuster M. Willemse 25 jaar wijkverpleegster van het Witte Kruis.
23 Juli: H. Bronder, chef der afdeling Financiën, 25 jaar in dienst der gemeente.
9 Augustus: Echtpaar Bomhoff—Bakker, Molenstraat 30. 60 jaar getrouwd.
11 Augustus: A. C. van Bremen en L. Gieles, brigadiers van politie, 25 jaar in dienst.
7 September: C. N. M. J. Roetman, gezagvoerder bij hèt Loodswezen, op 50-jarige
leeftijd overleden.
7 September: J. Middendorp geïnstalleerd als directeur der gemeentelijke Zeevaart
school.
30 September: I. Vermaas, commies bij de Rijkswerf, nam afscheid.
1 October: D. de Vries, directeur der districtsschoolartsendienst, verlaat Den Helder.
2 November: M. van Dokvan Teulingen, echtgenote van de voorzitter van M.V.Z.
op 71-jarige leeftijd overleden.
1 December: H. Brinkman, verificateur der gemeente-financiën, 25 jaar in dienst.
1 December: Echtpaar Van der Hert—Been, Joubertstraat, 50 jaar getrouwd.
6 December: L. Palmkoek, militair-werkman in het Koninklijk Instituut 50 jaar
in dienst.
ende bleek te zijn. Ook op de Gys-
breght-avond, 21 December, waren er
400 bezoekers in Casino.
Andere culturele avonden werden
georganiseerd door de Noorder Kunst
kring. de Nederlandse Reisvereniging
(Jan P. Strijbos op 21 April) en „Huis-
duiner Belang". Eerstgenoemde ver
eniging hield begin Augustus haar
jaarlijkse expositie (thans in het Na
tuurhistorisch Museum), terwijl ook in
atelier Sierkunst enkele malen een in
teressante expositie werd gehouden.
Muziek en zang
HE plaatselijke muziekverenigingen en
koren hebben alle één- of meerma
len een uitvoering gegeven. We ver
melden de twee avonden „De Geisha"
(21 en 22 April) ter gelegenheid van
Harmonie's 55-jarig bestaan. Ons Ge
noegen jubileerde op 21 Februari; ter
gelegenheid van het 15-jarig bestaan
werd „Eén dag kalief" opgevoerd. Het
Helders Mannenkoor zal met dank
baarheid terugzien op de 18e Juli, toen
het een eerste prijs verwierf in de af
deling uitmuntendheid op een groot
concours te Nijmegen. Het dubbelman-
nenkwartet „Euterpe" kwam begin
Augustus voor het eerst uit in een con
cours; het kwartet zong mee in de der
de afdeling van een jubileumconcours
te Amsterdam, en behaalde er een eer
ste prijs. Uit de Toonkunst-hoek valt
weinig nieuws te vermelden, daar de
winteruitvoering 1948 even werd uitge
steld: het in October 1947 gestarte
Toonkunst-orkest ging in Maart ter zie
le, maar een nieuw ensemble onder
leiding van de jonge Alkmaarse diri
gent Van der Peet is sinds kort druk
aan het oefenen. We zullen daarvan in
1949 zeker meer horen. De vele niet ge
noemde verenigingen hebben alle naar
hun beste kunnen, en over het alge
meen met veel succes, bijgedragen tot
de bloei van het culturele leven in on
ze stad.
Herinneren we nog even aan de Ta-
venu-opvoering van „De kleine Apos
tel" op 11 Februari in Casino, aan de
avonden met Toon Hermans, Faveur en
Johan Kaart, en aan de films Vergel
ding (Jan.), Gejaagd in de nacht
(Maart), Mannen van jongensstad
(April), De beste jaren van ons leven
(Mei), Frieda (September), Achter de
wolken (November) en Fantasia (De
cember).
Ideëel werk
jyjENIGE vereniging heeft zich be
ijverd om de kassen van liefdadige
instellingen, Niwin en O. en O. te stij
ven. Er werd met succes gewerkt voor
de Simavi en de t. b. c.-bestrijding,
voor de kinderbescherming en het P.
I. T.. voor de Kerstpakkettenactie en
het Rode Kruis, voor de kinderzegel-
actie en het werk van O. en O. Het
geld zat, zoals dat heet, „minder los"
dan het jaar tevoren, maar dat was
niet toe te schrijven aan een vermin
derde vrijgevigheid. De algemene fi
nanciële situatie was en is nu eenmaal
niet bepaald rooskleuriger geworden,
én hét valt daarom nog te loven wat
de Helderse bevolking voor allerlei
ideële doeleinden heeft willen afzon
deren.
Onder het ideële werk mag zeker
ook gerekend worden hetgeen dit
jaar werd gedaan door de stichting
„Comité O. en O". Wat deze stichting
heeft gepresteerd, was niet alleen van
belang voor onze militairen, maar had
ook zijn waarde wat betreft de verste
viging van de band tussen marine en
burgerij. Het culminatiepunt was wel
de Militaire Sportweek, van 19 tot 26
Juni gehouden. De sluitingswedstrijd
genoot niet alleen de belangstelling
van vierduizend bezoekers uit stad en
omgeving, bovenal zette het bezoek van
het Prinselijk Paar, de Minister van
Oorlog en Marine a.i. en de Commis
saris der Koningin luister bij aan deze
gebeurtenis. Het gelijktijdig plaatsvin
den van de eerste na-oorlogse zeilwed
strijden van de Koninklijke Marine
Jachtclub maakte de laatste dagen van
de Sportweek bijzonder aantrekkelijk.
Begin October beëindigde de Unie
van Vrouwelijke Vrijwilligers, die ge
durende de eerste drie kwartalen in
vijftig gezinnen hulp verschafte, haar
werkzaamheden, die werden overgeno
men door het Witte Kruis, waartoe de
nieuwe afdeling Gezinszorg in 't leven
werd geroepen.
Al konden we verleden jaar opgelucht consta
teren, dat de marine definitief in Den Helder zou
worden geconcentreerd, daarover is toch nadien
in de volksvertegenwoordiging het een en ander
te doen geweest. De concentratie is ook niet zo
vlot verlopen, als hét er aanvankelijk uitzag. De
onderzeedienst laat nog op zich wachten en ook
de mijnenveegdienst opereerde hoofdzakelijk uit
Zuidelijker havens. We kunnen echter optimist
zijn, want zeer waarschijnlijk zal in het komende
jaar een aanvang worden gemaakt met de uit
breiding van de haven. Veel hiervan is nog ge
huld in allerhande nevelen, maar wel werd be
kend, dat de kosten ongeveer 25 millioen gulden
zullen bedragen.
In ieder geval zal men het voorlopig nog met
de huidige outillage moeten doen. Sinds Februari
ligt echter de „Neptunus" in de haven, en dat be
tekende een prachtige uitbreiding van de kazer
ne-ruimte. Dit drijvend hotel voor ruim 800 man
is een keurig stukje werk van de Rijkswerf.
Regelmatig kwamen en gingen Harer Majesteits
schepen. De „Kortenaer" en de „Batjan" vertrok
ken naar de Oost, en een hele reeks andere sche
pen voeren thuis. Hoogtijdagen aan de buitenkant
waren de 26e en 27e Juni, toen ter gelegenheid van
de K.M.J.C.-zeilwedstrijden een aantal grotere
eenheden der Koninklijke Marine op de rede lag.
De nieuwe „Karei Doorman" was er ook bij, en
vele honderden stadgenoten hebben op een sleep
bootje, per Texelse boot of op een andere wijze
een rondje langs deze schepen gemaakt. Het Prin
selijk gezin too- A" zijn belangstelling. Met groot
saluut werd de "et Hein", komende van Oude-
schild, verwelkd. Het waren goede dagen,
waarin de burger moed kreeg en de naam van
onze stad ook in het „binnenland" werd gehoord.
Nog enkele marine-bijzonderheden: de kanon
neerboten „Flores" en „Soemba", trouwe bezoekers
van onze haven, ontvingen elk een Koninklijke
vermelding bij dagorder. De torpedodienst heeft
zich prachtig hersteld: op 20 April werd Hr. Ms.
„Mercuur" weer in dienst gesteld, waarna dit
werkschip vrijwel dag aan dag met Hr Ms. „O 23"
en de speedboatRJ 2 bezig was met het inschie
ten van torpedo's. Eén maal (op 17 Juni) werd
geoefend met het hefschroefvliegtuig PH-HAA.
Om de onderzeeboten wat meer de ruimte te ge
ven, werd geprobeerd een gezonken Duitse voor
postenboot met kleine dieptebommen te verwij
deren. Waterstaat was echter bevreesd dat de dijk
niet tegen de klappen bestand zou zijn, en toen
werden de bezigheden maar gestaakt. Het K N.
M.I. heeft, aan boord van Hr. Ms. „RQ 2",. op de
wadden metingen gedaan, teneinde een waarge
nomen storing in hel aardmagnetisme te locali-
seren, en verder werden door de Rijkswaterstaat
stroomsnelhelds- en andere metingen verricht met
het oog op de werkzaamheden aan de haven.
Op het Wierhoofd kwam een nieuwe misthoorn
(een z.g. nautofoon) te staan, die by mist de sche
pen van verre waarschuwt, dat zij de havenmond
n aderen. Dat het in de omgeving van de Haaks
ook in 1948 gevaarlijk bleef, ondanks de aan
wezigheid van een behoorlijke bebakening, bleek
enige malen. Niet voor niets stationneerde de
rederij Wijsmuller hier op 17 Januari de mach
tige sleepboot „Noord-Holland". Het schip kreeg
drukke weken: tweemaal voer de sleper tevergeefs
uit, en veertien dagen later ging de .JLotte Skou"
bj Wijk aan Zee naar de kelder. De afstand was
voor de „Noord-Holland" wat ver, zodat ze net
even te laat ter plaatse kwam, na een wilde race
met de elementen. Op 21 Februari had se meer
succes: de Noor „Macbeth" liep op de Keizersbult,
maar de „Noord-Holland" bracht haar vlot.
Ook de „Dorus Rijkers" heeft enige malen moe
ten uitvaren. Eind Mei naar de Belgische sleper
„Vulkan", die op de Razende Bol omhoog was ge
varen, en een maand later naar een onfortuinlijk
zeiler, die kwam meedoen aan de wedstrijden van
de K.M.J.C.
De stranding van de coaster „Aktjo" bood voor
het publiek wat meer romantiek. De 18e Juli
strandde ze op de Haaks, en drie dagen lang heb
ben drie slepers van Wijsmuller liggen sjorren en
bonken voor ze de weerbarstige Groninger einde
lijk in dieper water hadden. De lading zemelen
was goeddeels aan de visjes geofferd.
Waar eens de .JLilian" vocht, strandde op Ko
ninginnedag een trawler. De ,J3orus" zou juist
naar Amsterdam vertrekken om .aan de vloot-
schouw deel te nemen, maar het tochtje naar
buiten moest er nog even tussendoor. Er viel dus
weinig schokkends te beleven, en dat is maar
goed. De enige affaire, die een tikje sensationeel
dreigde te worden, zakte in elkaar als een mis
lukte pudding. De UK 230 zou het goud van de
„Renate Leonhardt" opdiepen. Het goud ligt er
nog (of niet) en op de plaats van het wrak ligt
nu een boeit je te dobberen. Er is ruimte voor nog
veel meer boeitjes, want het is buiten het vaar
water. Wie heeft er interesse?
Besluiten we met een cijfer: over 1947 was aan
de gemeentelijke visafslag aangevoerd voor een
totaal bedrag van f 1.015.700. Er was dit jaar een
kleine stijging; de besommingen bedroegen thans
totaal f 1.085.000.
Bananen groeiden op Helder
trlom en Hat. nnn ei ml
bodem, en dat nog wel i„
het
hartje van de winter! In Jdn
verhuisden drie kilogram
deze kostelijke vruchten van dl
gemeente-kas naar het ziek
huis.
Voor een ander gewas zag
er minder rooskleurig uit. j?
Coloradokever bedreigde
aardappeloogst. De stelling iv!
Helder bleek echter voor gl
keverlegioenen onneembaar. Dxa
zenden kevertjes vonden de d„M
in de branding langs de kust
Een ander legioen, dat der
spaarders bij de Nutspaarbank
passeerde in Maart de 20.000. Een
maand later werd de inschrij
ving opengesteld voor de z.g. ffa'
tionale Reserve.
In Mei kwam het circus Vin.
Bever, en in September het
kleine circus Mullens. Het heeft
natuurlijk niets met een circus
te maken, maar in dezelfde
week werd de eerste na-oorlog^
modeshow gehouden door ae
Bijenkorf.
Eveneens in September onder
ging het draaiorgeldom een uit
breiding. Sinsdien gaan er twee
orgels op wielen door de straten
De hotelaccommodatie werd uit
gebreid door de opening van de
Toelast in de Keizerstraat.
De middenstandsvereniging
„Den Helder" welker veertig,
jarig jubileum op 1 Augustus
stilzwijgend werd voorbijgegaan -
zette het jaar in met een goede~
practische cursus door de heer
Bibo, waarvoor de belangstelling
verheugend groot was. Ook op
andere wijze lieten de midden
standers uitkomen, dat zij meer
waarde gaan hechten aan ge
zamenlijk optreden, niet alleen
in plaatselijk maar ook in lande
lijk verband.
Besluiten wij met enkele data
uit het zakenleven: 8 Februari-
bestond de fa. H. W. Zegel, Ko
ningstraat, 40 jaar; 6 Maart open
de heer Bekebrede zijn winkel
in huishoudelijke artikelen in de
Sluisdijkstraat; 23 Maart jubileer
de de scheepswerf „De Hoop";
25 Maart bestond de fa. Leemans,
Sluisdijkstraat, 25 jaar; 11 No
vember bestond de fa. Boender
maker 40 jaar.
Geestelijk leven
UNKELE KERKEN organiseerden ook
dit jaar (van "430 Oct.) een inter
kerkelijke Gezinsweek. Een andera in
terkerkelijke uiting was de radio-uit
zending van een speciale dienst vopr
onze mannen en jongens in Indonesië;
deze dienst werd op Zondag 14 jN°-
vember gehouden in de Bethelkerk,
In laatstgenoemd kerkgebouw werd
ook op 29 September een dankdienst
gehouden ter gelegenheid van het tach
tigjarig bestaan der Gereformeerde
knapenvereniging „Benjamin" en op 18
October een herdenkingssamenkomst
bij het 25-jarig bestaan van het rust
huis der Gereformeerde kerk. De va
cature voor een derde predikantsplaats
in deze kerk werd (theoretisch) ver
vuld doordat in Augustus ds. Ch. H.
Swen van Eibergen het op hem uitge
brachte beroep aannam. Bij gebrekaan
een woning kon deze zijn ambt prac-
tisch nog niet aanvaarden. Op 10 No
vember werd het Gereformeerde wijk-
gebouw te Julianadorp geopend.
Begin April legde ds. H. J. Oldemans
het predikambt in de Hersteld Evange-
lisch-Lutherse kerk neer, omdat hij
wenste over te gaan naar de Gerefor
meerde kerk. Op 11 April preekte hij
zijn afscheid. In verband met de terug
keer van haar echtgenoot uit Indone
sië nam da. T. Kraft—Rothfusz op Zon
dag 12 September afscheid van de
Doopsgezinde gemeente, welke zij *V>
jaar had gediend. Ook de Chr.-geref.
kerk zag haar predikant, ds. J- Reboh
vertrekken, daar deze een beroep n»ar
Rotterdam had aanvaard; op 2 Novem
ber nam hij van zijn gemeente afscheia.
Het was op 11 Januari 25 jaar gele
den. dat majoor Hordijk, de bevelvoe
rende officier van het Leger des Hen
te Den Helder, zijn eerste aanstelling
als officier ontving. Begin Juni nam
de majoor afscheid van Den Helder,
om de leiding van het corps te Hilver
sum op zich te nemen. Zijn taa'cT^er.
hier overgenomen door kapitein J- ve
waal, die op 17 Juni in de Legerza
zijn openbaar welkom gaf.
Ook voor de R. K. kerk was het een
belangrijk jaar. Op Zondag 23 Mei
het een kwart eeuw geleden dat de
A. H. Harst, deken van Schagen en pas
toor der St. Petrus en Paulus-paroc
tot priester werd gewijd. Dit heug
feit was aanleiding tot een groots»
ring, welke enige dagen iri beslag n
Het was voor een niet gering deel
zijn activiteit te danken, dat de "T
ders van Oudenbosch het R- K. °n.M„
wijs uit een impasse kwamen be p
(kort voor het jubileum van de
kon het broederhuis aan de H°
gracht in gebruik worden genomen
voorts dat de kerk aan de Kerkg
werd gerestaureerd. Pastoor K.
van Veen, van de O. L. m.
vierde zelfs tweemaal een jubi
Op 6 April was het twintig jaar g
den dat hij pastoor van deze Par°,.^
werd, waarna op 15 Augustus (teg
met het 40-jarig priesterjubileum
Z. Em. kardinaal De Jong) zijn
tigjarig priesterjubileum werd Se"-
Besluiten wij dit summiere
zichtje met te vermelden, dat W
bruari het Luthers kerkkoor 55
bestond en dat op 12 December
ter stede een Humanistische Gemee
schap werd opgericht.
(Zie vervolg pagina