Kan Den Helder zelf voor water zorgen?
Vergoedingsregeling voor vrijwillig beschikbaar
stellen van woongelegenheid
Een belangrijke Kamerzitting
Eén milliard liter per jaar
Uitbreiding winningsgebied in studie Verbete
ringen aan het pompstation Watermeters
moeten periodiek geijkt worden
Gashouders hebben een
goede beurt nodig
Onbillijkheid uit de weg geruimd
Helders Mannenkoor
hield contactavond
•Uitreiking van diploma's
Voor het Rode Kruis
Schagen 2-Petten 1
Twee nieuwe tennisbanen
Cravelbanen met kleed
lokalen
Nfeuwe avonturen van PimPam en Pom
Hetdebat over vlootbasis
en marine
Op 16 September 1947 stelde de ge
meenteraad een crediet van 1000 be
schikbaar voor het doen instellen van
«-en onderzoek naar de toestand van
het eigen waterwinningsgebied der
gemeente Den Helder. Dit onderzoek
zon omvatten d prise d'ean en voorts
<le installaties, de filters en de ont|jze-
ringsinrichting van het pompstation.
Tevens zou ie mogelijkheid tot uitbrei
ding van het bestaande waterwinnlngs-
gebled onder het oog dienen te worden
gezien.
Het onderzoek zou worden opgedra
gen aan het Ingenieursbureau Eksteen
te Bilthoven. Bij brief van 22 October
1047 berichtten Gedeputeerde Staten
van Noord-Holland, dat zij tegen het
raadsbesluit geen bezwaar hadden,
doch dat het hun in het algemeen on
gewenst voorkwam om dergelijke on
derzoekingen aan een particulier in
genieursbureau op te dragen, dat te
vens uit het onderzoek voortvloeiende
leveranties kan doen; naar hun me-,
ning Verdiende het aanbeveling de
opdracht aan een niet belanghebbend
lichaam te verstrekken, b.v. het Rijks
instituut voor Drinkwatervoorziening.
In overeenstemming met dege wenk
werd laatstgenoemd instituut met het
onderzoek belast.
Dit onderzoek heeft inmiddels plaats
gehad. Uit het ingediende rapport
blijkt de Directeur van het Rijksinsti
tuut van oordeel te zijn, dat uitbrei
ding van de capaciteit van de water-
winplaats niet wel mogelijk moet wor
den geacht. Deze aangelegenheid is
voor onze gemeente evenwel 'an
groot belang. Op grond van statisti
sche gegevens en het ie verwachten
bevolkingsaccres moet n.L voor de
naaste toekomst kunnen worden ge
rekend op een hoeveelheid water per
jaar van 1.204.500 M3; uit het bestaan
de waterwinningsgebied wordt verkre
gen 432.000 M3; zodat op andere wijze
moet worden verkregen 772.500 M3.
Ingevolge de bepalingen van de
overeenkomst, welke de gemeente ter
zake van de aanvullende waterleve
ring in 1922 heeft aangedaan, kan ge
rekend worden op maximaal 305.000 M3
water per jaar van het Provinciaal Wa
terleidingbedrijf. De besjaande trans
portleiding van Bergen naar Den Hel
der is niet berekend op een aanvullen
de levering van rond 770.000 M3., doch
daarvoor kan een nieuwe leiding wor
den gelegd. De kosten daarvan zouden1
volgens voorlroige raming rond
2.000.000 bf 'ragen. Daar B. en W. het
niet verantwoord achten een dermate
hoog bedrag uit te geven, alvorens alle
mogelijkheden zijn onderzocht om tot
een voor de .ameente goedkopere op-
lossing te komen, en de directeur der
Water- en Lichtbedrijven (ondanks de
uitslag van het onderzoek door het
Rijksinstituut voor Drinkwatervoorzie
ning') niet de overtuiging heeft, dat niet
méér water aan de duinen kan worden
onttrokken dan thans geschiedt, zet hij
he+ onderzoek in die richting t1- ns
zelf voort. DaaronV~°nt worden door
hem opnieuw besprekingen gevo-vd
met het Rijksinstituut voor Drinkwa
tervoorziening en de directie van het
Provinciaal Waterleidingbedrijf Noord-
Holland.
HET POMPSTATION
Geheel onafhankelijk van de beant
woording van de vraag, op welke wijze
de vorenbedoelde aangelegenheid zal
moetim worden opgelost, is het nood
zakelijk, dat tot verbetering van de
sterk verouderde installaties van bet
pompstation wordt overgegaan.
Het drinkwater, dat uit eigen water
winning wordt verkregen, bevat een
veel te hoog gehalte aan ijzer. Dit is
weliswaar volkomen onschadelijk voor
ae consumptie, doch op de duur fataal
voor het buizennet, doordat zich in het
water ijzerbacteriën vormen, welke
zich als ijzerdorens in de buizen afzet
ten. Bovendien levert bet hoge ijzer
gehalte moeilijkheden op bij vele teeh -
Op de begroting van kapitaalsin
komsten en uitgaven van de Gasfa
briek, dienst 1948, werd voor herstel
van een der gashouders geraamd een
bedrag van 85.000. Dit bedrag werd
bestemd voor het doen herstellen en
butimeren van de 5000 m3-gashouder.
Het herstellen werd opgedragen aan
de N.Y. Pletterij v.h. L. L Enthoven en
Cie. te Delft voor de som van pl.m.
55.000, verhoogd met de kosten van
uitvoering van die werkzaamheden,
v/elke in regie moeten worden ver
richt. In totaal zullen de kosten onge
veer 63.000 bedragen. Het bitumeren
van de gashouder werd aangenomen
door de fa. J. L. H. Smits en Co. te
Amsterdam .voor de som van 9.875.
Het is noodzakelijk, dat ook de
8000 m3-gashouder wordt hersteld en
daarna van een roest-werende laag
wordt voorzien. De kosten hiervan
worden in totaal geraamd op rond
77.000. Ter voorkoming van storingen
in de gaslevering is het gewenst deze
werkzaamheden in het voorjaar en de
zomer uit te voeren. Ook uit econo
misch oogpunt wil men de herstelwer
ken aan de 8000 m3-gashouder doen
aansluiten aan de thans in uitvoering
zijnde werkzaamheden.
(WJj tekenen hierbij aan, dat deze
verbeteringen moeten worden aange
bracht, afgezien van de vraag of de
gasvoorziening in de toekomst al dan
niet centraal zal worden geregeld.
Voor de distributie van het gas zal
wen het niet zonder gashouders kun
nen stellen.)
nische toepassingen van drinkwater.
Het hoge ijzergehalte wijst er op, dat
de zuivering «van het ruwe water in de
ontijzeringsinrichting en de filters on
voldoende verloopt Van een inciden
tele verbetering van bepaalde onder
delen van de zuiveringsinrichtingen kan
geen heil worden verwacht. Als enige
mogelijkheid blijft over het ontwerpen
van plannen voor een geheel nieuwe
zuiveringsinstallatie. Gedacht is aan
de bouw van een overdekte snelfilter-
installatie. Met het verrichten van on
derzoekingen en proefnemingen in die
richting zal een bedrag van 2800 zijn
gemoeid.
Een tweede voorgenomen verbete
ring is een ingrijpende wijziging van
de krachtinstallatie van het pompsta
tion. Thans wordt de drijfkracht gele
verd door gasmotoren. Deze installatie
is gemaakt in een tijd, toen nog ge
heel andere eisen dan tegenwoordig
werden gesteld en het bedrijf nog uit
sluitend op het eigen waterwinnings
gebied was aangewezen. Door het toe
passen van allerlei noodmaatregelen is
met de bestaande installatie weliswaar
voortgewerkt, doch deze werkwijze is
uiteraard verre van economisch tn
veel te kostbaar.
Ten einde tot een meer verantwoor
de werkwijze te komen, is thans een
ontwerp vervaardigd voor een geheel
electrisch gedreven en automatisch
werkende inrichting met behoud van
de gasmotoren als reserve-energiebron.
De benodigde electrische energie kan
rechtstreeks van het Provinciaal Elec-
triciteitsbedrijf worden betrokken. De
exploitatiekosten zullen bij aanwending
van electrische drijfkracht lager ziin
dan bij handhaving van de bestaande
toestand. Daarnevens biedt de toepas
sing van electriciteit als drijfkracht
technische voordelen.
De kosten der beoogde voorzienin
gen worden geraamd op 88.000. Hier
bij komen nog de kosten van de voor
de wijziging van de installatie uit te
voeren verbouwingswerken aan. het
pompstation welke zijn begroot op on
geveer 6.000. In totaal zal derhalve
een bédrag van 94.000 nodig zijn.
ONT" "KOUWBARE WATER
METERS.
Uit de overxichtacüfers van het Wa
terleidingbedryf blijkt, dat het water-
verlies nog betrekkelijk hoog ls. Met
grote xekei '- 'd kan worden gezegd, dat
dit verlies een gevolg ls van de mis
wijzing der in omloop zijnde water
meters.
Door het periodiek ijken van de in
gebruik zijnde watermeters door- toe
passing van een z.g. uitwisselingssy
steem kan aan dit euvel paal en perk
worden gesteld. Voor de toepassing van
dit systeem het evenwel noodzakelijk
over 1000 watermeters extra te kunnen
beschikken.
Het waterleidingbedrijf beschikt nog
over 1000 oude watermeters, welke on
bruikbaar zijn, daar bepaalde onder
delen zijn versleten. Overigens verke
ren deze meters nog In goede staat Het
is niet mogelijk de benodigde onder
delen van de fabrikant van dfe'meters
te betrekken.
De meest economische oplossing zal
kunnen worden verkregen door de me
ters in eigen beheer te herstellen.
Daarvoor heeft men echter nodig een
fraisebank - een draaibank met- toe
behoren. De ':osten hiervan bedragen
onderscheidenlijk 7000 en 7500. Op
deze wijze zal het bedrijf de beschik
king kunnen verkrijgen over 1000
bruikbare jvatermeters. Bovendien zul
len de genoemde hulpmiddelen in ae
toekomst voor andere doeleinden kun
nen worden gebruikt.
In aanmerking genomen, dat de kos
ten van aanschaffingvan 1000 nieuwe
watermeters ongeveer 40.000 bedra
gen, achten B. en W. het aankopen van
de hulpmiddelen ten volle verant
woord.
In de raadsvergadering van morgen
avond zullen, de in het voorgaande ge
releveerde voorstellen worden be
sproken.
In geval van .woonruimtevordering kunnen krachtens de Woonruimtewet 1947
vergoedingen worden toegekend aan belanghebbenden, die aan de vordering
hebben voldaan. tl
Vit overweging dat de bevordering van een doelmatige verdeling van de
woongelegenheid oVer de bevolking wordt geremd door het ontbreken van een
regeling, krachtens welke ook bij het vrijwillig ter beschikking stellen van
woongelegenheid in de kosten wordt bijgedragen, hebben de Ministers van
Binnenlandse Zaken, van Wederopbouw en Volkshuisvesting en van Financiën
by beschikking van 31 December'1948 ter zake een regeling vastgesteld.
oplossing in een bepaald geval te be
reiken". Voorts werd erop gewezen,
dat redelijkerwijs in dit geval van
overheidswege een vergoeding in de
kosten wordt verleend. De thans ge
troffen regeling komt ten dele hieraan
tegemoet.
Het is uiteraard bezwaarlijk -thans
reeds te zeggen, welke bedragen 'voor
de uitvoering vereist zullen zijn. Op de
begroting voor het jaar 1949 kunnen de
benodigde bedragen worden geraamd.
Voorshands achten B. en W. een be
drag van 5000. waarvan dan 75 pet.
ten laste van het Rijk zal komen, vol
doende. Voor genoemd bedrag wordt,
in afwachting van de nadere regeling
bij de gemeentebegroting, een crediet
gevraagd.
Volgens deze regeling wordt uit
's Rijks kas aan de gemeenten een te
gemoetkoming verleend in de kosten
welke door haar zijn vergoed:
a. aan degene, die met het oogmerk
aan meer gezinnen dan waarvo.or 't on
roerend goed zich in de oorspronke
lijke toestand leende, woongelegenheid
te verschaffen, voorzieningen aan dit
goed laat uitvoeren zonder hiermede
gebaat te zijn;
b. aan diegene, die, door mede te wer
ken, dat meer woongelegenheid ter be
schikking komt, bij hem in gebruik
zijnde woonruimte vrijmaakt en dien
tengevolge kosten moet maken voor
verhuizing.
De tegemoetkoming van rijkswege
bedraagt 75 pet. van de door de ge
meente werkelijk betaalde vergoeding,
met dien verstande dat zij ten hoogste
kan bedragen:
1. voor voorzieningen, hiervoor onder
a. bedoeld, een bedrag van 300 per
perceel (de betrokkene kan derhalve
maximaal 400 ontvangen);
2. voor verhuizingen een bedrag ge
lijk aan 50 pet. (voor betrokkene der
halve 66 2/3) van de huurwaarde der
ontruimde woning (woninggedeelte)
vastgesteld overeenkomstig de wet op
de Personele Belasting 1896.
De regeling is slechts van toepassing
op de kosten, welke door belangheb
bende na 31 December 1948 zijn ge
maakt.
In hun brief van 27 November 1948
betreffende toepassing van de Woon
ruimtewet 1947, gericht aan de minister
van Binnenlandse Zaken, schreven B.
en W. van Den Helder onder meer:
„Thans wordt nog zo weinig moge
lijk gevorderd om aansprakelijkheid
van de Overheid, uit de vorderingen
voortvloeiende, z<?veel mogelijk te be
perken, enerzijds en anderzijds menen
wij dat vordering een uiterste op
lossing moet blijven. Een onbillijkheid
ontstaat nu doordat kosten van op
slag, enz., door de Overheid worden
vergoed indien vordering plaats vindt
en niet als door betrokkenen, zonder
daf tot vordering wordt overgegaan,
medewerking wordt verleend om een
door het gemeentebestuur verlangde
Leden en donateurs van Helders
Mannenkoor hebben Zaterdagavond
gezelligheid gezocht en gevonden op
de contactavond, die door het bestuur
in Casino was belegd. Het kan nu een
maal niet altijd werken zijn. Sinds de
vorige contactavond heeft het koor
hc-t druk genoeg gehad. Daaraan her
innerde de heer Boogert nog even,
toen hij de grote Mannenkoor-familie
bij de aanvang welkom heette. Men
kor. met genoegen terugzien op twee
concerten, op de verschillende bijdra
gen die werden verleend op avonden
met een liefdadig karakter en derge
lijke, en last but not least op 't concours
te Nijmegen, vanwaar het koor ge
lauwerd terugkeerde. Het ledental is
nog steeds groeiende en nadert snel de
honderd. Onder deze zijn er verschei
dene langer dan een kwart eeuw, een
enkele zelfs langer dan veertig jaar
trouw lid. Deze steunpilaren van het
koor werd na de pauze een verrassing
bereid. Het Koninklijk Nederlands
Zangersverbond heeft namelijk diplo
ma's ingesteld voor het 25 en 40-jarig
lidmaatschap der aangesloten vereni
gingen.
De volgende leden van Helders
Mannenkoor kwamen voor een derge
lijke onderscheiding in. aanmerking: de
heer B Abbenes (meer dan 40 jaar lid)
en de heren Alb Abbenes, CP Bizel,
-,E vd Kuyl, P van der Leek, A J Mal
let, A C Vries, C Oudijk, C Abbenes,
- C P den Held, W C Buis, N Heyblok.
P Moerdijk en C Fasol (allen langer dan
25 jaar lid). Onder luide bijvalsbetui
gingen werden de diploma's over
handigd.
Vóór de pauze had men zich kun
nen amuseren aan een vermakelijk
toneelstukje in twee bedrijven, geti
teld „De truc van Tinus". Dit werd
dóór de aanwezigen bijzonder op prijs
gesteld. Een extra-pluimpje verdiende
mevr. Leeuwens-Makelaar, die voor
een andere speelster had moeten in
vallen en -slechts één repetitie had
kunnen meemaken. Dat heeft niemand
aan haar spel kunnen merken! Tussen
de beide' bedrijven kwam het koor op
de planken, om onder leiding van de
heer Arisz twee werken van Roeske
uit te voeren: het „Lied arm het gang
spil" en „Het gebed voor de tempel".
Het eerste nummer zal men eerst
daags op een concert kunnen beluis
teren.-
Na de diploma-uitreiking kon er
naar hartelust worden gedanst op de
vrolijke muziek, die de „Musical Ram- i
blers" voortbrachten. Het bestuur had
voor enkele aantrekkelijke onderbre
kingen gezorgd.
Zaterdagavond heeft een 300-tal
stadgenoten de nachtvoorstelling bi>
gewoond van de film „De belevenis
van dr. Wessell", die door de Tivoli-
directie was georganiseerd ten bate
van het Rode Kruis-werk in Indonesië.
Dank zij ook het feit, dat het biscoop-
personeel belangeloos medewerkte, kon
een bedrag van 354,80 (opbrengst
van kaartverkoop en plaatsbespreken)
aan het Rode Kruis worden afgedra
gen.
Petten I heeft in Schagen eéft 42
overwinning behaald op het technisch
beter spelende Schagen 2.
Na ongeveer een half uur spelen gaf
T de Waard Petten de leiding. Kort
daarop maakte Jn. Vriesman het twee
de doelpunt. Met de stand 0—2 kwam
de rust. Na de rust speelde Petten met
de wind tegen en Schagen was toen
beslist sterker. De thuisclub kon ech
ter niet verhinderen dat Petten nog
tweemaal het doel kon vinden. Het
einde kwam met een 42 overwinning
voor de gasten.
Hef bestuur van de Helderse Tennis
C-lub „H.T.C." heeft aan de gemeente
verzocht een strook grond, ter grootte
van 38 x 44 m, gelegen ten westen van
de in het wederopbouwplan „Oud Den
Helder" geprojecteerde bebouwing, te
negen kopen ten behoeve van de aan
leg van een tweetal tennisbanen. Het
ligt in het voornemen, dat op dit ter-
erin, nadat het door ophoging^ aanleg
van gravelbanen en verdere inrichting
voor het aangegeven doel geschikt ls
ge maakt, een als kleedgelegenheid
in te richten houten gebouwtje
wordt gesticht. De tot nu toe in ge
bruik zijnde betonbanen te Huisdui
nen zijn n.1. door de Koninklijke Ne
derlandse Lawn Tennis Bond voor
competitiewedstrijden afgekeurd.
Mede gelet op deze omstandigheid
zijr B. en W. van mening, dat de ge
vraagde medewerking moet worden
yerleend. Zij achten het evenwel niet
gewenst, dat het bedoelde terrein
wordt afgestaan, omdat de gemeente
in de naaste toekomst wellicht be
hoefte eraan zal kunnen hebben.
Tegen uitgifte in erfpacht van een
meer westelijk, in de nabijheid van het
fort Erfprins gelegen stuk grond, ter
grootte van ongeveer 2.000 m2, be
staat evenwel geen bezwaar. De erf
pachtscanon wil men stellen op 50
per jaar.
K.L.M.-CONSTELLATION „FRANE-
KER" IN BATAVIA GELAND
De K.L.M.-Constellation „Franeker"
is. Zondag om 2 uur Nederlandse tijd te
Batavia geland.
„De „Franeker" onder gezagvoerder
De Haas was Zaterdag van het vlieg
veld Mauritius gestart en heeft een
rechtstreekse vlucht van 16 uren ge
maakt.
141. Maar de veldwachter is zo in
zijn sombere gedachten verzonken,
dat hij niet eens gezien heeft, dat Tom
mie en Brommie een lange neus tegen
hem getrokken hebben. „Dat vergeef
ik mezelf niet" mompelt hij". Dat ik
me zo heb laten beetnemen door die
kwajongens. „Maar veldwachter", zegt
de goedige schilder, „u kon toch ook
niet weten, dat Pim, Pam en Pom die
jeep in hun hut verborgen hadden?"
142. Daar heeft de schilder gelijk
in, maar de veldwachter blijft voort
gaan met zijn gegrom. „Ja, we kunnen
nu wel teruggaan. Die bengels zijn me
nu nog ontsnapt, maar lang zal dat
r.iet duren. Vandaag of morgen krijg
ik ze we"ï te pakken en dan zullen ze
er van lusten','. Dat is te hopen", ant
woordt de sluwe vos. „Die drie honden
moeten eens een goeie straf hebben".
(Van onze parlementaire redacteui
Zoals w« reed. meldden, behandelde
de Tweede Kamer vorige week in, een
adem de begrotingen van Oorlog en
Marine, waarna «U Vrijdagmiddag na
langdurige besprekingen beide Staats
stukken goedkeurde, zU het met de
stemmen van de communistische frac
tie tggen. Over het verloop van deze
voor Den Helder zo belangrijke zitting
zij nog het volgende gemeld:
Meer dan andere jaren is aandacht
besteed aan onze Marine, waarb« ook
Den Helder herhaaldelijk ter sprake
kwam. Het was opvallend, dat de ge
reserveerde tribune tijdens de debatten
hoofdzakelijk bevolkt was met zee
officieren. Slechts weinig vertegen
woordigers van de landmacht kwamen
een kijkje nemen. Dat was typerend en
stemde merkwaardig overeen met ae
belangstelling, die ook door de heren
Honderd voor de Nederlandse vloot
getoond werd.
De vraag ging deze keer over de taak
die de Marine in de toekomst toegewe
zen zal krijgen, in hoeverre zij zal wor-
den ingeschakeld in de verdediging van
West-Europa of haar zelfstandig ka
rakter zal behouden; hoe haar verdere
opbouw zal geschieden en over de
wenselijkheid en de mogelijkheid van
de vestiging van nieuwe vlootbases
meer naar het Zuiden.
Het is duidelijk, dat Nederland, dat
na de wereldoorlog zijn neutraliteit
heeft laten varen en zich heeft aan
gesloten bij de Westeuropese Unie,
die misschien tot een Atlantisch Pact
kan uitgroeien, zijn bijdrage zal moe
ten leveren, wanneer ooit de interna
tionale spanningen zich tot een ge
wapend conflct tussen de beide we
reldmachten Amerika en Rusland
mochten ontladen. Daarover bestaat
geen verschil van mening meer, noch
onder de Westerse mogendheden, noch
in de boezem van de Nederlandse re
gering, noch in ons parlement. Dat
deze nieuwe taak ons offers zal kos
ten, aanvaardt men als de consequen
tie van dit standpunt.
De kwestie is, in welke vorm ons
land zijn medewerking zal verlenen.
De generale staven van de samenwer
kende landen zijn hierover ongetwij
feld tot overeenstemming gekomen;
de Nederlandse regering, die enkele
malen met maarschalk Montgomery
overleg gepleegd heeft, is er van op
de hoogte en heeft daar twijfelen
wij niet aan bevredigende toezeg
gingen gedaan.
Maar dat alles kan niet binnenska
mers blijven. Ook het Nederlandse
volk heeft er recht op te weten, welke
verplichtingen de regering op zich ge
nomen heeft.
Het valt dus niet ie verwonderen,
dat de Tweede Kamer, haar ongeduld
niet kunnende bedwingen, daarover
aan de minister positieve vragen ge
steld heeft. Zij zal ter gelegener tijd
de gelden moeten voteren, die het Ne
derland mogelijk maken zijn beschei
den partij mee te spelen.
Welnu, de minister heeft, hoewel de
strategische plannen uiteraard geheim
dienen te blijven, een tikje van de
sluier opgelicht. Er is vooral gedacht
aan de medewerking van onze land
en onze luchtmacht. Onze marine zal
een bescheiden rol op de achtergrond
spelen.
Dat was een verrassende mededeling.
Het niet toebedelen van een bijzonde
re taak juist aan onze vloot in de ge
allieerde oorlogvoering of slechts
van een bescheiden taak strookt
stellig niet met de wensen van een
aantal onzer volksvertegenwoordigers.
Zeer nadrukelijk verzette zich de so
cialistische afgevaardigde Vermeer te
gen de opbouw van een eigen harmo
nische vloot. Wij moeten een vloot
scheppen, zo zeide hij, die past bij de
geallieerde marine. De heer Tilanus
(C.H.), hij moge zijn opvatting in de
vorm van een vraag aan de bewinds
man gegoten hebben, is eveneens voor
stander van een waardige taak van
de Nederlandse vloot in het grote ver
band. Niet minder duidelijk was de
heer Weiter (Kath. Com. v. Actie), die
van oordeel was dat Nederland in een
eventuele komende oorlog een aandeel
moet kunnen nemen overeenkomstig
zijn krachten en dat die krachten bij
onze vloot gezocht moeten worden.
De heer Korthals (VVD) ging even
eens van de veronderstelling uit, dat
ons land in internationaal verband een
deel van zijn zeestrijdkrachten zal
moeten leveren, al verschilde lij 'r.
zoverre van de heer Vermeer van me
ning, dat onze vloot niettemin harmo
nisch opgebouwd zal moeten zijn, voor
al voor het geval, dat wij in de eerste
dagen van een oorlog onze eigen boon
tje moeten doppen. Zijn partijgenoot
de heer Vonk deelde dit laatste stand
punt: onze weermacht mag niet als een
onherkenbaar deel van het geheel in
eenschrompelen. Wie het gebrek aan
vertrouwen van de heer Zandt (St G)
in de Verenigde Naties en andere vor
men van internationale samenwerking
kent, zal zich niet verwonderen, dat
hij minder enthousiast was voor de in
schakeling van onze vloot in een Wes-
ook adlïrePlan- Ma- h9
We weten het nu; het zwaartepunt
ligt by leger en luchtmacht. Doch dit
betekent geenszins, dat aan de vloot
minder aandacht geschonken zal w0
den. De regering ig dat ook W°r"
plan. Er komt geen tweede vliegkamp
schip, maar het bestaande op£uw-
schema van de vloot zal gehandhaafd
worden en vertrapin» j naaia
van de plannen behoeven we*!! kim"*
1 322 millioen voor rekening van p.
Marine. De bedragen, die als vierde
termijn voor de beide in aanbouw zijn_
de kruisers zijn uitgetrokken, zijn ho
ger dan verleden jaar werden gevo
teerd. Datzelfde geldt voor de onder-
zeebootjagers 1947. Als eerste termijn
voor de onderzeebootjagers 1949 ij
7.500.000.— opgebracht en de bouw-
kosten ad 48.400.000.voor de on
derzeeboten zullen worden verdeeld
over de jaren 1949 tot en met 1954. Wat
de kruisers betreft, houdt de Marine
rekening met alle in de laatste oorlog
opgedane ervaringen en zij blijft er
op bedacht de vindingen, die zich als
nog mochten présenteren, toe te pas-
sen.
Het belang van een evenwichtig 0p.
gebouwde, sterke vloot kan voor een
land als het onze met zijn lange kust-
lijn, met zijn taak in Indonesië en in
de West en met zyn talrijke scheep
vaartverbindingen, die een speciale be
scherming noodzakelijk maken, moei
lijk overschat worden. De uitbreiding
van de vloot is met het oog op wat er
van verlangd wordt, onvoldoende, doch
aan de andere kant dienen we ons er
van bewust te zijn, dat we een klein
land zijn met beperkte financiële ca
paciteiten en dat we niet verder kun
nen springen dan onze polsstok lang ig.
Ook zonder dat onze vloot wordtin-
geschakeld in de geallieerde oorlog
voering zal zij een gewichtige functie
te hebben te vervullen. Evenals bijv.
de anti-revolutionnaire heer Roosjen
houdt minister Schokking daarbij
vooral het oog gericht op de bescher
ming van de koopvaardij. Het gaat
zeker niet aan, op de vloot te beknib
belen ten faveure van de landmacht,
zoals onlangs in een radio-uitzending
voor de strijdkrachten is gesuggereerd.
De minister denkt er althans niet aan;
hem die verantwoordelijk waren voor
de uitzending zal hij op het matje roe
pen. De Marine heeft niet minder zijn
belangstelling en zijn liefde aan het
departement van 'oorlog.
Hij beheert' thans .beide ministeries,
een taak, die wel buitengewoon .zwaar
is. Vandaar, dat er weer stemmen op
gegaan zijn van een aparte bewindsman
voor Marine. Doch daartegenover staat,
dat pok de waarde van een éénhoofdi
ge leiding van onze nationale defen
sie hoog wordt aangeslagen. Eén mi
nister dus en drie staatssecretarissen:
voor leger, luchtmacht en vloot?
Daarover is in het kabinet het laat
ste woord nog niet gesproken. Wij me
nen intussen, dat het aan gerechte
twijfel onderhevig is, of het zover zal
komen.
De Koninklijke Marine blijft in Den
Helder. Na het Kamerdebat bestaat
daaraan geen twijfel meer. Er waren
stemmen opgegaan om een vlootbasis
meer naar het zuiden op te richten.
Met name admiraal Helfrich heeft
hiervoor gepleit. De heer Roosjen
(A. R.) is daarvan eveneens een voor
stander. Zij, die dislocatie van de Ma
rine wensen, gaan van het standpunt
uit, dat het niet verstandig is om,
vooral in tijd wan oorlog, al zijn eieren
in één nest te leggen. Zij zijn echter
in de minderheid.
De heren Vermeer (P.' vd A.) en
Korthals (WD) verdedigden op ste
vige gronden de blijvende vestiging
van de Marine in Den Helder. Laatst
genoemde meende, dat fnen in Den
Helder binnen het kader van het mo
gelijke, met Rijksgronden, -kaden en
een -werf bij de hand een oplos
sing kan vinden.
Ook de minister is voor deze oplos
sing geporteerd. Reeds in de Memorie
van Toelichting op zijn begroting had
hij te verstaan gegeven, dat nog steeds
gestreefd wordt naar grotere concen
tratie, voornamelijk in Den Helder.
Wel ondervindt deze concentratie ver
traging tengevolge van het bouwvolu
me, dat aan de Kon. Marine kan wor
den toegewezen. Tijdens de monde
linge behandeling van de begroting
voegde hij hieraan toe, dat ook het
gebrek aan materialen, aan arbeids
krachten en aan geld tegenwerkende
factoren zijn, doch roeiende met de
riemen, die men heeft, is in Den Hel
der stellig een bevredigende situatie
te bereiken. Een voordeel noemde bij
het, dat de bevolkng van Den Helder
met de Marine vergroeid ls en geheel
meeleeft en in het bijzonder prees hij
de medewerking van de burgemeester
de heer G. Ritmeester, zelf Tweede
Kamerlid, bij de oplossing van het
huisvestingsprobleem. In Den Helder
zijn goede herstelplaatsen en op de
rede kan behoorlijk geoefend worden.
Van Den Helder uit zijn de afstanden
langs de kust bovendien niet zo groot.
Deze plaats, die men als vredesbasis
moet beschouwen, biedt dus talrijke
voordelen. Daarom zou het onefficiënt
en oneconomisch zijn de basis te ver
leggen. Zonder de Marine zou Hen
Helder èen dode stad worden.
Er zijn reeds herstellingen aange
bracht. De gelden die nu zijn aange
vraagd, zijn daarvan een logisch ge
volg. De totale kosten verbonden aan
de wederopbouw van de vlootbasis, be
drage: naar een voorlopige raming
42.881.000.In vorige begrotingen
is hiervan reeds 3.781.000.— opgeno
men en in die voor 1949: 5.550.000—
De Kamer heeft dit laatste bedrag
thans toegestaan. Men zou het niri
spenderen, als het voornemen bestond
Den Helder binnenkort geheel of ge"
deeltelijk van de Marine te beroven.
De stad kan dus gerust zijn!
WARMENHUIZEN, 28 Jan. '49. 42000
kg Rode kool 10—12; 5600 kg Gele k°o}
8.40—8.80; 3200 Yg Witte kool 7.40; f"0
kg Groene kool 20.20; 10200 kg Uien
V 60—8.60; 9200 kg Peen II 6.30, III 5 '0.
2800 kg Bieten: I 6.40 en II 4.80.
HEM, 28 Jan. 1949. Groene kool 6.50-
26; Rode kool 7—11.50; Spruiten 31—)U'
Witlof 15—38; Kroten 3.20—0.40: Boe
renkool 14; Winterlou 68—71; Preseiu
van Engeland 47—66.