Aanéénschakeling van zware problemen
„Oostenrijks dorp" te Huisduinen nadert
zijn voltooiïng
Welke maaswijdte moet worden gekozen?
Voortreffelijke hoofdrol van
Cor van der Lugt Melsert
JMqezxmden
Eerste huis over 2 maanden bewoond?
„Schipper naast God'
De „Anthony van Leeuwenhoek'
een belangrijke iaak
voor
De filmvoorstelling in de
Lutherse kerk
Op één avond langs de
Indie-route
Clandestiene slachting werd
ernstig
Filmvoorstelling over de
konijnensporf
Record-opbrengst van
SIMAVI-collecte
Wat is „Humanisme"?
Vorderingen in de wederopbouw
Dagorder voor
Hr. Ms. Tromp
Van de hayenkanf-
Weekoverzicht visserij
De meningen over „Schipper naast God", het toneelspel van Jan de Hartog
dat Dinsdagavond in Tivoll werd opgevoerd door „De Komedianten", zullen on
getwijfeld verdeeld zijn. Dat kan haast niet anders, waar de schrijver een mes
heeft genomen en het leven ergens (op een voor hemzelf lang niet willekeurige
plaats) heeft beetgepakt. Hij is diep en rigoureus aan het kerven gegaan, en
daarbij zijn een aantal problemen en conflicten blootgekomen, die allemaal door
geen enkele toeschouwer al wordt hy nog zo geboeid en al leeft hU nog zo
intens mede, al heeft hy nog zo'n helder oordeel en al heeft hy overeenkomstige
problemen zelf ervaren in drie uur tyd kunnen worden opgelost. Voor het
gemak even aannemende, dat De Hartog zelf in dit toneelstuk een oplossing
van alle gestelde vragen heeft gegeven, dan is het voor de bezoekers nog geen
eenvoudige zaak om hun eigen zienswyze met die van de auteur te confronteren.
Daarover zouden zy diep moeten nadenken, en het is dus in het geheel niet te
verwonderen dat de eerste reacties sterk uiteenlopend zyn geweest.
grootste klap. Hem ontbreekt zelfs
de energie voor de overweging, dat
zijn vader nadien bekeerd kon zijn.
Door stryd de oplossing.
Ondanks alle pogingen tot ondermij
ning van zijn leven, vaart Kuiper een
vaste koers. En hij vindt zelfs een op
lossing, al kost deze hem zijn schip.
Hij brengt het namelijk tot zinken,
zodat een in de nabijheid kruisende
Amerikaanse oorlogsbodem bemanning
en passagiers van de „Hoop voor Al
len" wel aan land moet brengen. Kui
per brengt dat offer, na nog overwo
gen te hebben wat in deze zijn ver
plichting is ten aanzien van zijn ge
trouwe bemanning, waarvan bijvoor
beeld de machinist al een halve eeuw
op hetzelfde schip heeft gevaren.
Voor de toeschouwer wordt ten over
vloede nog een persoon ten tonele ge
voerd, die de drager genoemd mag
worden van een volgende moeilijkheid
waarmede Jan de Hartog waarschijn-
De Hartog vertelt in „Schipper naast
God" van de bejaarde Joris Kuiper,
kapitein-eigenaar van het oude stoom
schip „Hoop voor Allen", dat in 1938
een groep van 146 Joodse emigranten
uit Duitsland naar de nieuwe wereld
transporteert. De „nieuwe wereld" aan
vaardt deze mensen echter niet, en
clan voelt kapitein Kuiper zich verant
woordelijk voor hen. Hij is een innig
gelovig man, die zich voor God en zijn
geweten niet verantwoord acht, wan
neer hij deze 146 Joden, deze 146 me
demensen, terugbrengt en daardoor
overlevert aan het concentratiekamp
De „buitenwereld" tracht hem te over-
luigeu van het dwaze van zijn stand
punt. Met man en macht wordt ge>
tracht, de zuilen waarop zijn leven ge
grondvest is, te ondermijnen. Daarom
gaat het in dit stuk. Jan de Hartog,
als minnaar en kenner van de zee en
het zeevolk, heeft dit dramatische ge
geven gekozen; het had echter ook een
onder thema kunnen zijn.
Joris Kuiper heeft voor zichzelf de
lijnen uitgestippeld, waarlangs zijn le
ven zal moeten verlopen. Hij is na een
„baldadige jeugd" door God „in het
nekvel gegrepen", en hij wil nu trach
ten te leven naar Gods wil. Dat wil
niet zeggen; naar de interpretatie, die
onverschillig welke kerk van die God
delijke wil geeft. Hij bouwt zich als
het ware een éénmanskerk, welker
beginselen hij consequent tracht door
te voeren. Dit probleem, waarmee in
onze dagen méér mensen worstelen,
werd door De Hartog echter slechts
terloops aangeroerd. Wellicht vormde
het toch de achtergrond van het uit
gebreide complex, dat in de loop van
het stuk werd geëtaleerd. Met opzet
echrijven wij „geëtaleerd", omdat een
oplossing niet wordt gegeven. De pro
bleemstelling is te hevig, en de con
flicten zijn te virulent, dan dat in het
kader van dit toneelstuk de sluitrede
„De Here heeft gegeven, de Here heeft
genomen, de naam des Heren zij ge
loofd" voldoend mag worden geacht.
Het is overigens de vraag, of men vam
De Hartog zou mogen vergen, in 'n en-
kei toneelstuk £1 de gestelde problemen
uit te werken, omdat dit op zichzelf
een taak is die de energie van een ge
heel mensenleven kan vorderen.
wy zijn het niet eens met degenen,
die zouden willen beweren dat De
Hartog dan maar zijn problemen bin
nenskamers had moeten houden. Wel
kunnen we tot op zekere hoogte de
gedachte onderschryven, dat De Har
tog zich hier eerder heeft ontpopt als
een scherp-denkende, dikwijls cyni
sche en nog onrijpe persoonlijkheid,
die zyn gedachten en gevoelens con
creet en begrypelijk weet te formule
ren, dan als een kunstenaar, omdat een
kunstenaar de mens juist zou moeten
opheffen tot een niveau dat boven het
geestelijke plafond van die mens ge
legen is.
De grote keuze.
Keren wij echter terug tot de figuur
Kuiper. Deze jichtige, maar uiterst vi
tale grijsaard, wordt naar zijn eigen
zeggen voor de keuze geplaatst, een
vogel in de hemel, of een staatsburger
in de hel te worden. Met andere woor
den. Moet hij Gods stem in zijn gewe
ten navolgen, met de zekerheid als een
vogelvrij verklaarde over de zeven
zeeën te moeten zwalken; of moet hij
zich aan de omstandigheden onderwer
pen, en daardoor schade lijden aanzijn
eeuwig zieleheil? De strijd in zijn hart
laait fel op. Voor het eerste pleit zijn
eigen inzicht, en bok hetgeen hij tel
kenmale put uit de Bijbel sterkt hem
daarin, en tenslotte is er wat we zou
den kunnen noemen het „vaderbeeld"
dat hem in deze voorgaat.
De buitenwereld tracht deze drie
hoofdzuilen te ondermijnen. Zijn eigen
inzicht wordt critisch bezien door de
consul te Montevideo, zijn collega
Bruinsma van de „Amsterdam", de ma
rine-attaché te Washington, en zijn
eigen bemanning, ïpet „Meester" Da-
velaar in de voorhoede.
De. richtlijnen uit de Bijbel worden
aan menselijke beschouwingen onder
worpen door de dominé uit New York.
die alleen daarom zijn plaats in het
stuk verdient. Overigens zou men kun
nen vragen, waarom juist een dominé
ten tonele moest worden gevoerd; het
had ook een douane-ambtenaar kun
nen zijn. Hoogstens kunnen wij deze
dominé accepteren als personificatie
van een nieuw probleem: in hoeverre
kunnen geestelijke leiders zich mengen
in de moeilijkheden van anderen, wan
neer deze interventie niet wordt ge
vraagd; en daarmee samenhangend: is
deze interventie eventueel afhankelijk
van het al of niet aangesloten zijn bij
de groep, waarvan de betrokken gees
telijke leider één der hoofdpersonen is.
Het „vaderbeeld" tenslotte wordt
ernstig bezoedeld, wanneer machinist
en stuurman een overigens stuitend
verhaal vertellen uit het leven van
Kuiper Sr. Dat geeft Kuiper Jr. de
lijk worstelt: is „het geloof" een rust
gevende vinding van de menselijke
fantasie, welke naar believen kan wor
den toegepast wanneer de nood dat
eist (een caricatuur dus van 't „Nood
leert bidden"), en zo ja, tot welke
hysterische excessen kan zoiets dan
leiden? Wij vonden deze persoon, de
scheepsjongen, bij al zijn goede dingen,
niet de meest geslaagde figuur in dit
toneelstuk. Hij en het probleem dat hij
personifieerde leidden enigermate de
aandacht af van de kapitein en zyn
conflicten.
Wij zeiden reeds: Jan de Hartog heeft
In dit stuk een reeks problemen ge
steld in de vorm van een knappe en
boeiende reportage. Onder regie van
Cor van der Lugt Melsert kreeg dit
alles de uitbeelding, die de dingen het
scherpst omlijnde. Hijzelf, als schipper
Kuiper, smolt volkomen tezamen met
deze figuur der verbeelding. Stem en
gebaar, houding en beweging, zij pas
ten tenvolle in het schema. Datzelfde
geldt voor alle andere medewerken
den, al hadden wij graag de scheeps
arts van Ben Aerden wat meer be
zield en de rabbi van Iwan Raskolnikof
wat waardiger en minder opvallend
gegrimeerd gezien. Dat waren echter
tenslotte slechts technische onvolko
menheden, welke aan de kwaliteit
van het stuk niets afdeden. Oog en
oor der naar schatting zevenhonderd
bezoekers konden zich van begin tot
eind geboeid bezighouden met hetgeen
voor het v&etlicht gebeurde. Zelf3 de
genen, aan wie de diepere zin is ont
gaan, kunnen daardoor nog een „mooie
avond" hebben gehad.
De drie k vier bezoekers, die in de
loop van het stuk de zaal verlieten,
gevoelden zich wellicht bedreigd met
een bezoedeling van hun eigen „vader
beeld".... ALEX OVANSA.
De regering gaat vissen vangen. Dit is iets wat niet alle dagen voorkomt. Er
wordt wel vaak eeni spierinkje uitgegooid om een kabeljauw te vangen, zomaar
doodgewone schollen verschalken is toch wel iets dat te denken geeft. De „An-
tony van Leeuwenhoek", het 208 ton metende tot kotter omgebouwde Duitse
voorpostenbootje, heeft twee dagen achtereen een bezoek gebracht aan de
Helderse haven en dat scheepje is het juist, wat zulk een belangryk werk gaat
verrichten in opdracht van het ministerie van Landbouw, Vissery en Voedsel
voorziening. We schreven al, dat er onderzoekingen zouden worden gedaan in
verband met de visstand, nu kunnen we daarop iets verder ingaan.
De „Antony van Leeuwenhoek" is
een in de oorlog gebouwde Duitse
voorpostenboot; het Rijksinstituut voor
Visserij-onderzoek kocht hem aan en
maakte er de van binnen en van bui
ten aantrekkelijke kotter van. Het
schip heeft nog geen dienst gedaan,
het kwam hier om instrumenten op te
halen en heeft in Oudeschild netten ge
haald, die daar speciaal voor het werk
van het visserijonderzoek waren ge
boet. Zaterdag zal het in Scheveningen
officieel in dienst worden gesteld,
waarna het zijn taak in de internatio
nale samenwerking zal gaan innemen.
Vele landen doen onderzoekingen naar
de huidige en toekomstige visstand in
de omringende wateren. Nederland kon
tot nog toe niet worden ingeschakeld,
omdat geen bruikbaar schip beschik
baar was. Daarom heeft Engeland tot
nog toe ons aandeel in de onderzoe
kingen waargenomen; de „Platessa"
kwam hier vorige jaar en heeft met
enkele Texelse kotters hier in de om
trek dienst gedaan. Maar voortaan
draagt Nederland een steentje bij. De
„Antony van Leeuwenhoek", genaamd
naar de grote bacterioloog, die onder
andere de microscoop heeft uitgevon
den, ziet er keurig uit en er liggen
zelfs matjes in de machinekamer. De
bemanning bestaat uit zes vissers en
de schipper Pronk.
Vooral op schol zal worden gelet,
want Nederland heeft de onderzoe
kingen inzake de platvissen toegewe
zen gekregen, en omdat de schol de
voornaamste is, zullen de roodgestipte
gladde vissen speciale aandacht ver
dienen. De gegevens worden met de
andere landen uitgewisseld, zodat het
gehele werk internationaal in het mid
delpunt der belangstelling staat. Er is
namelijk het een en ander doende op
de visserij-gebied. In hoofdzaak is de
vraag aan de orde, in hoeverre de vis
vangst kan worden uitgebreid, zonde»-
dat de visstand niet uitroeiing wordt
bedreigd. De maaswijdte is hierbij
Vóór Sumatra's Westkust ligt een
eilandengroep. Het zijn de Mentawei-
eilanden. Reeds van 1900 af werkt hier
de zending. Na vele jaren van hevige
tegenwerking en tegenstand begint
eindelijk het Christendom hier terrein
te winnen. Over deze worsteling ver
telt a.s. Vrijdagavond, 11 Februari, om
8 uur, in de Lutherse kerk. Weezen-
straat, de gerepatrieerde predikant
zendeling ds. D. Poot, bij de unieke
film „Mentawei", die in opdracht van de
in het Zendingsbureaa Oegstgeest sa
menwerkende zendingscorporaties werd
vervaardigd. Eerst worden land en volk
der Mentawei-eilanden behandeld,
vervolgens iets getoond van het dage
lijks werk der Mentaweiers; de moei
zame jaren van het contact-zoeken
met de bevolking gaan in korte flitsen
voorbij, ook de toenemende tegenstand,
die tenslotte wordt gebroken en de uit
eindelijke overwinning van het Evan
gelie.
Aan deze avond, die onder auspiciën
van de plaatselijke afdeling van het
Luthers Genootschap staat, wordt door
het Luthers Kerkkoor onder leiding
van we heer J. H. Keyzer medewer
king verleend. De toegang is vrij.
uiteraard één der belangrijkste punten
van onderzoek. In letterlijke en in fi
guurlijke zin wordt uitgevist, hoe 't mo
gelijk is, een maximum aan vis te ver
schalken en toch de visstand niét tut
te roeien. Dat klinkt niet eenvoudig,
en dat is het ook niet. Er zal worden
nagegaan of op de paaiplaatsen het
water misschien afwijkende eigen
schappen heeft en welke dat dan zijn.
Het zoutgehalte en de temperatuur,
de plaatselijke diepte etc. zullen wor
den onderzocht. Nu onlangs een nieu
we methode werd gevonden tot'het op
sporen van scholen vis, zal dit punt
weinig moeilijkheden opleveren. Maar
er zullen speciale netten worden ge
bruikt met verschillende maaswijdte.
Want juist die maaswijdte is belang
rijk. Met grote mazen zal niet veel
worden gevangen, de visstand zal dus
op peil blijven of toenemen. In netten
met kleine mazen is de vangst groot,
maar de visstand kan achteruit gaan.
Nu zal dus experimenteel worden na
gegaan welke maaswijdte de ideale is.
Dit is de taak van de „Antony van
Leeuwenhoek", die Maandag vanuit
de thuishaven Scheveningen zal uit
varen met deskundigen aan boord om
haar aandeel te hebben in dit uitge
breide werk.
Aanstaande Woensdag worden ruim
vierhonderd stadgenoten in de gelegen
heid gesteld om op één avond perKLM-
vliegtuig een trip te maken langs de
Indie-route. Een grote viermotorige vo
gel zal hen van Schiphol naar Batavia
brengen, en dat niet via de nieuwe
route over Mauritius, maar nog langs
de oude en tot op zeker hoogte ook
vertrouwde luchthavens Basra, Ran-
goon enz. Deze namen zijn voor de
meeste mensen vertrouwd, niet op
grond van eigen ervaring, maar door
hun medeleven met hetgeen de Neder
landse luchtvaarders in de loop van de
laatste kwarteeuw presteerden. De mo
derne techniek maakt het thans moge
lijk om binnen drie uur tijd de gehele
route van veertienduizend kilomtere
lengte af te leggen, en dan kennis te
maken met de mooiste punten die de
luchtreizigers op weg naar Indonesië
tegenkomen. Wat dat betreft mag het
een voordeel worden genoemd, dat de
reis niet langs de nieuwe route worden
gemaakt, want zestien uur Indische
Oceaan moge dan groots en indruk
wekkend zijn, voor een filmvoorstel
ling bieden zij toch te weinig boeiende
gegevens.
Een bij uitstek-deskundige, namelijk
de heer A. C- Leenders, chef van de af
deling der KLM, zal deze avond, die
Woensdag 16 Februari a.s.
wordt gegeven, v
Reisvereniging verzorgen
niet-leden (uiteraard op enigszins ver
schillende condities) kunnen deze in
teressante en leerzame avond bijwonen
Een deel van het gesproken woord zal
worden verzorgd door de heer P. Lans.
de prijswinnaar van een in 1947 over
geheel Nederland uitgeschreven reci-
teerwedstrijd.
Laat het vol worden. Woensdagavond.
Maar zelden is de mogelijkheid aanwe
zig om zelfs zonder de geringste kans
op noodlandingen of ander ongerief, 'n
luchtreis naar Batavia te maken, op de
uiterst concurrerende voorwaarden die
do afdeling Den Helder der N.R.V.
thans stelt!
den gegeven, zich weer op te
Mede omdat W. reeds 7 weken in voor
lopige hechtenis heeft doorgebracht
vroeg mr. Scholten een voorwaardelijke
straf.
Mr. Peereboom vond het
van vee in deze tijd een ernstige over
treding. Daarom wilde de p°h*ie
ter niet met een voorwaardelijke straf
volstaan. De uitspraak was tenslot
6 maanden gevangenisstraf. w"jvan 4
maanden voorwaardelijk en aftrek.va
de tijd die reeds in hechtenis is door
gebracht. Verder zal W zich moeten
houden aan de voorschriften, die
het reclasseringsrapport zijn genoemd
Te hoog weekloon.
Jacob Pieter V. uit Wieringen, die
hierna terecht stond, werd er van be
schuldigd aan een 18-jarige kakkers-
bediende een loon te hebben uitbetaald
dat wekelijks f 20.- hoger was dan
wettelijk is toegestaan. V. werd hier
voor veroordeeld tot f 150 subs.
maanden.
Gisteren werd voor de economische
politierechter in Alkmaar, mr. Peere
boom. de aangehouden zaak tegen Pie
ter W. uit Den Helder afgehandeld,
Hem was ten laste gelegd, dat hij in
enkele weken tijd vier schapen en een
rund had geslacht.
Over W. was nu een rapport inge
wonnen, dat niet ongunstig was. Het
rapport kwam tot de conclusie, dat er
vrij goede reclasseringskansen waren.
De officier, mr. dr. J. M. Vellinga,
die de vorige maal 4 maanden gevan
genisstraf eiste, zag geen enkele reden
er nu iets van af te doen. De nieuwe
eis van de officier was 8 maanden ge
vangenisstraf. waarvan 4 maanden
voorwaardelijk met een proeftijd van
2 jaar.
De verdediger, mr. Scholten, was het
in het geheel niet met het requisitoir
van de officier eens. Nu er een gunstig
voorlichtingsrapport was, moest.de eis
niet hoger gesteld worden. Door de
oorlog is W. uit de klasse van de fat
soenlijke slagers getuimeld en in een
lagere klasse terechtgekomen. Mr.
Scholten vond het noodzakelijk, dat
zijn cliënt de gelegenheid moest wor-
De konijnenfokkersvereniging ..Stre
ven naar Beter", die er niet alleen
naar streeft om de onder haar berus
ting staande konijntjes te veredelen,
ia uie - maar tevens om de belangstelling voor
a.s. in Casino, de konijnensport te fen toenemen
de Nederlandse houdt Maandagavond a* in caféSan
Leden en derse, Koningsplein, een filmavond
'waarop in beide richtingen wordt ge
werkt. De aard der te vertonen films
is zodanig, dat ook de reeds aangeslo
ten sportfokkers nog veel ervan zul
len kunnen opsteken. Maar ook met-
leden en zelfs niet-fokkers worden ge
heel belangeloos in de gelegenheid ge
steld, deze stellig leerzame avond bij te
wonen.
De bekende keurmeester D. J. Kort
man, die zijn onmisbare medewerking
altijd op tentoonstellingen verleent, zal
de films toelichten. Aan de orde ko
men o.m. de onderbrenging van de
dieren, de bedrijfsfokkerij, de waarde
der konijnenpelzen, buitenlandse ko
nijnenrassen, de opvoedende waarde
der kleindierensport voor de jeugd,
het werk van de keurmeesters, het
deelnemen aan tentoonstellingen, veel
voorkomende fouten, het houden van
bevers en cavia, en tal van andere
onderwerpen meer. In totaal zullen
circa 225 punten aan de orde komen,
waaruit wel blijkt dat de avond een
zeer afwisselend karakter zal dragen.
Ieder belangstellende, ouder dan
veertien jaar, is welkom. De opening
is om acht uur.
De collecte, die dezer dagen in de
gemeente Den Helder werd gehouden
ten bate van de SIMAVI, heeft in to
taal f 1741,55 opgebracht. Dat mag 'n
recordcijfer worden genoemd. De mil
de gevers komt hiervoor een woord
van dank toe, maar niet minder het
grote leger van ijverige «collectanten
en collectrices voor hun onmisbare en
belangeloze medewerking. Bij het ge
noemde bedrag is inbegrepen de in
houd van de bus voor het winkelpand
van V. en D., zijnde f 138, waarmede
deze firma haar sympathieke initiatief
dus wel prachtig beloond heeft gezien.
NIEUWE REGELING VAN PENSION
EN RUSTHUISrRIJZEN
Met ingang van 16 Februari wordt
een* nieuwe prijzenbeschikking Vai:
kracht aangaande de prijzen voor ka-
mers met pension.
De nieuwe beschikking geeft een een.
voudiger wijze van berekening der K
oorloofde pensjonprijzen aan. In
band met gestegen prijzen voor Voe"
dingsmiddelen en met de ontstane mo"
gelijkheid tot ruimere rantsoenering
zijn geringe verhogingen van de pen.
sionprijzen toegestaan, welke, al naa"
de pensionklasse, variëren van f 2 5cpi
f 10.—, per persoon per maand.
De betrokken beschikkingen zjjn
publiceerd in de Staatscouranten van 4
en 8 Februari.
(Buiten verantwoordelijkheid van
de Redactie).
Mijnheer de Redacteur,
Wanneer de „buitenkerkelijke", dl«
ónder bovenstaande titel een ingezon
den stuk schreef in Uw blad van
Maandag 7 Febr. j.1., zich de moeit*
wil getroosten geregeld onze bezin,
ningsbijeenkomsten bij te wonen, zul-
len we hem hartelijk ontvangen. Hy
zal daarna beter in staat zijn, dan door
middel van uiteraard onvolledige
krantenverslagen waarin enkele zin
nen aan de traditionele verminking
niet ontkwamen, beoordelen of 1 de
Humanistische Gemeenschap het recht
heeft om zich geestelijk verwant te
voelen met de grote kerkelijke huma
nisten als Erasmus en Thomas
Kempis.
Hij zal dan ook kunnen controleren
of we ons in overeenstemming met
ons humanistische beginsel: „Eerbied
voor de mens en zijn overtuiging", ge
heel onthouden van elke aanval op
de kerk", „Christendom", zichtbare of
onzichtbare kerk. Slechts wanneer,
personen uit kerkelijke kringen te
kennen willen geven, dat onkerkelij-
ken geen dragers kunnen zijn van een
niet aan persoonlijke willekeur onder-
worpen normgevoel, achten we daar-
door een belangrijk deel van ons Ne-
derlandse volk beledigd en menen we
het recht te hebben daar met beslist
heid tegen op te komen. Dit is geen
aanval, maar verdediging.
Tenslotte zal hij ervaren, dat de
Humanistische Gemeenschap niet de
pretentie heeft „een beter gedachten-
huis" te hebben of in het bezit te zijn
van een absolute waarheid. Het Hu
manistisch Verbond constateerde na d«
bevrijding met vreugde een belang
rijk gemeenschappelijk geestelijk be
zit onder grote groepen van on-kerke-
lijken. Dit geestelijk leven aan te
wakkeren en te verrijken en daarmee
het nihilisme te bestrijden onder groe
pen van mensen, waarop de kerk geen
vat meer heeft, is zijn doel en zijn
bestaansrecht. Dat in kerkelijke krin
gen het geestelijk nihilisme eveneens
bestreden wordt is ons bekend en
wordt met voldoening geconstateerd.
Indien samenwerking vruchtbaar ge
acht wordt, zullen wij dit niet bij
voorbaat afwijzen.
Namens het bestuur van de Hu
manistische Gemeenschap Den
Helder.
G. J. GROBBEN. Voorzitter.
C. W. DORNSEIFFEN, Secretaris.
Bij Koninklijk Besluit is de konink
lijke vermelding bij dagorder toege
kend aan de kruiser „Tromp".
De Hollandse coaster „Antilope"
kwam door het Molengat naar binnen
om bij te leggen voor het slechte weer.
Het schip was onderweg van Dene
marken naar Roon.
De Snoekbaarsvisserij was in de
afgelopen week iets gunstiger dan
twee weken geleden. De gemiddelde
vangsten van de slepers waren over
het algemeen hoger. Daarentegen wa
ren de vangsten der staandnetvissers
zeer laag. Bij de slepers varieerden
de vangsten van 85 tot 300 kg. per
dag. Enkelen voerden vangsten aan
van ongeveer 350 tot400 kg. De
vangsten der staandnetvissers waren
van 8 tot 30 kg snoekbaars per dag.
De prijs der Snoekbaars bleef nog
tamelijk stabiel. De agnvoer van rode
baars vas ook iets beter. De prijs
hiervan was zeer gunstig en liep op
tot 0.82 er kg. De weekbesommin-
gen der slepers varieerden van 150
tot 600 per span. Voor de staandnet
vissers was dit 20 tot f 120 per
vaartuig. Blei noteerde 0.28 en
kieine blei en Voorn van 0,10 tot
f 0,14 per kg.
Door 2 vaartuigen werd Noordzee
vis aangevoerd. Sardijn bracht 0,24
per kg op. Schar 0,35 per kg. Middel
en Kleine Schol resp. 0,65 en 0,45
per kg. De aanvoer was gering. Be
sommingen tot 300 per vaartuig.
Vorige week werd aangevoerd:
5900 kg Snoekbaars, 1210 kg rode
baars, 907 kg blei, 3238 kg Voorn, 10
kg Snoek, 38 kg Karper, 30 kg Bot en
995 kg Noordzeevis. Totale omzet aan
de afslag ongeveer 8600,
UUANNEER WE WILLEN NAGAAN, welke vorderingen in Den Helder wor
den gemaakt in de richting van de stad der toekomst, dan dienen we daarbij
uiteraard niet alleen het oog te vestigen op de woningbouw. Toen we gisteren
onze artikelenserie onder het motto „Vorderingen in de Wederopbouw" aan
kondigden, hebben wjj deze zaak dan ook zo ruim mogclük beschouwd. Als
vorderingen in de wederopbouw moeten in feite alle verrichtingen worden
gezien, die dienstig zijn aan 't tot stand brengen van die harmonische twee
eenheid marinebasis-woonstad, welke we in de toekomst eenmaal hopen te be
wonen. Als zodanig gelden dan bpvoorbecld ook bepaalde activiteiten op cul
tureel terrein. Het komt ons echter gewenst voor, uit te gaan van een practisch
punt, dat weinige lezers zal zijn ontgaan: de vordering van de bouw der 38
Oostenrijkse woningen te Huisduinen. Daarna kan iets verteld worden over de
bouwwerken in Oud Den Helder, en vervolgens zullen zich haast vanzelf onder
werpen opdringen welke voor behandeling onder het algemene motto „Vorde
ringen in de Wederopbouw" in aanmerking komen.
Men heeft wel gezien, dat de „brui
ne kippenhokken" (zoals zij door som
mige cynici worden genoemd) te Huis
duinen aardig uit de kluiten beginnen
te wassen. Het rijtje van negen aan de
Badhuisstraat wacht voor het uiterlijke
in hoofdzaak op de dakpan
nen. Op de rest van het ter
rein tussen Badhuisstraat en
Duinweg kan de bouw van
deze houten montage-wo
ningen in de verschillende stadia keu
rig netjes worden gevolgd. Men zal
merken, dat er systeem in zit. De aan
nemer, de Helderse firma G. Groot en
Zoon, aan wie krachtens raadsbesluit
van 1 December 1948 de bouw van de
ze 38 woningen voor f 508.800 werd ge
gund, heeft pl.m. vijftig arbeids
krachten (waaronder zes z.g. „herscho
lingsmetselaars" van de cursus aan de
Kanaalweg) in groepen gesplitst.
Funderingen.
De eerste groep begon met het ma
ken van de funderingen. Was een ge
deelte klaar, dan kon de tweede ploeg
gaan beginnen met de montage van de
huizen. In de Noordwesthoek van het
terrein zijn de funderingen nog zicht
tonnen vloer gestort, waarin meteen de
ankerijzers voor de vloerbalken wor
den bevestigd. De bewapening wordt
ter plaatse gevlochten, en de slappe
beton wordt van de molen via een be-
tongoot op haar plaats gebracht. Inde
vloer wordt de ruimte uitgespaard
voor de kelderkast, die later van ge
wapend betonnen wanden wordt voor
zien. Dit werk is uiterst solide. Het is
voor deze betrekkelijk lichte woningen
eerder aan de zware kant. We mogen
aannemen, dat de houten montage-
bouw enige decennia mee zal gaan,
maar deze fundering zal veel langer
houdbaar zijn. Daardoor blijft de mo
gelijkheid open om later op deze zelf
de onderbouw nieuwe woningen vol
gens de traditionele bouwwijze te
plaatsen.
Montagebouw.
In dit verband zouden we kunnen
opmerken, dat het wezenlijk verschil
tussen „traditionele bouw" en
tagebouw" kleiner is dan 0™r h'£°£
gemeen wordt verondersteld. Ook bij
2t onderdel wordt een huis
uit onderdelen opgetrokken. Bij de
nieuwbouw in Oud Den Helder kan
men zien (en ook in de Pmf "nirvi^
baar. Deze zijn gemaakt van „stamp- Billitonstraat heeft men en
beton", waarop In het vierkant (de nemen) dat ook in de
bouw bepaalde .elementen"1011816
vloeroppervlakte van deze huizen is
8.95 m. mij 7.60) een „trasraam" van
rode baksteen werd gemetseld. Op de
fundering wordt dun een gewapend bc-
gebruikt. De
z g. perfora-vloeren
worden
voorbeeld worden op "het werTgenÏÏ-
wM. Eerst wanneer de elementen kant
en klaar van de fabriek komen, kan
men van werkelijke montagebouw
spreken. Goed bezien doet het dus wei
nig ter zake of de ene dan wel de an
dere bouwwijze wordt toegepast. Het
gaat er maar om, of de bouweij een
huis weet te maken dat bewoonbaar
is, voldoende houdbaarheid bezit en
de bewoner het nodige comfort biedt.
Wat het uiterlijk betreft moet veelal
nog de voorkeur worden gegeven aan
van ter plaatse gemetselde steen opge
trokken huizen. Wanneer echter het
bouwtempo moet worden afgewogen
tegen de snelheid, dan zal ieder in de
ze tijd het zwaarste accent laten val
len op het tempo. Bovendien kan aan
genomen v/orden, dat de ervaringen
met de montagebouw zullen leiden tot
verbeteringen ook in aesthetisch op
zicht.
Wat dit laatste betreft, is niet ieder
een onverdeeld tevreden over de Oos
tenrijkse huizen. Wij haalden reeds
aan, dat zij door sommigen met „kip
penhokken" worden vergeleken.
komt ons voorshands wat overdreven
voor. Het werkterrein is nog romme
lig, de rode pannen zijn nog niet ge
legd en de persoonlijke smaak van de
bewoners heeft zich nog niet kunnen
manifesteren. Men doet het beste door
zijn oordeel op te schorten, tot het er-
rein is opgeruimd, wat groen en pla
ten zijn aangebracht en gordijntjes
voor de ramen hangen. Het zal echte
op zijn minst nog wel twee maanden
duren, alvorens het eerste huis kan
worden betrokken.
Eén der toekomstige bewoonsters,
die tegeiyk met ons één der bUna fe
reed z(jnde huizen bezichtigde, ver
klaarde zich verre van ontevrede
over de indeling en de ruimte die nc
huis bood. Inderdaad behoeft gerus
niet over een „huisje" te worden Ie
sproken, al toont het door de eenvoiij
dige opzet en het ryzige dak niet
te royaal. We noemden boven reedsin
lengte en breedte van het huis. La
wij voor vandaag volstaan met te ve
melden, dat ieder huis boven de^ ee
ste verdieping nog een vliering "ee 1
en dat de huurprys voorlopig "fr
gecalculeerd op ten naasten bij
per weck. In het tweede artikel 7,1
we dan iets meer over de inricht™
en het monteren van deze Oostenru
se woningen vertellen,
