Schulte,koning van de Ronde
Vijftampioenscandidaten
De mimiek op de repetities
Res
identie
Het was goed
vliegweertje
Hoe is de siand
Mieke?
Het
ene
Opnieuw siert het oranje zijn sterke schouders
Meersman en Keteleer
hadden pech
ACHTER DE COULISSEN BIJ AMATEURS (3)
Zweden slaat Engeland 31
AVONTUUR
Pim, Pam en Pom en het Afrikaanse avontuur
door Bob Wallagh
Hei Radioprogramma
De oranjetrui hangt weer om de brede
schouders van de sterkste renner dezer
ronde: Gerrit Schulte. De Bossenaar
heeft precies de course gereden, welke
men van hem verwacht had en zijn
kans waargenomen op het wanhopig
slechte weggedeelte tussen Bladel en
Tilburg, dat h(J zo goed kent.
Maar hij zou zijn. doel -toch waar
schijnlijk niet bereikt hebben, indien
Fortuna hem niet op twee crltieke mo
menten toegelachen en zijn geduchte
concurrenten de rug toegekeerd had.
De eerste keer gebeurde dat in de buurt
van Susteren. De Belg Meersman, de
drager van de oranjetrui, kreeg daar
een aanrijding, waardoor een van zijn
wielen het begaf. En wat erger was,
tevens verloor hij zijn moreel. Het had
niet veel gescheeld, of hij had op de
zelfde plek opgegeven. Nadat men hem
moed ingepraat had, stapte hij weer op,
in gezelschap van 1 Rondelez, Acou en
Tailleu, die hun best deden hem weer
naar voren te trekken. Maar de spirit
was er bij Meersman uit en in het
verdere verloop van de rit nam zijn
achterstand voortdurend toe, zodat hij
ruim 12 minuten achter de winnaar
eindigde. Zodoende werd een van
Schulte's mededingers naar de eerste
plaats voorlopig uitgeschakeld. Rest dus
Keteleer, die gisteren ook nog voor de
Bossenaar in het algemeen klassement
stond.
Schulte had zich in de omstreken van
Weert, waar gesloten spoorbomen de
strijd nog wat compliceerder maakten,
met nog 10 anderen naar voren gewerkt
en de kopgroep van 14 man ingehaald
die geruime tijd ettelijke honderden m.
voorsprong had gehad. Tot Valkens-
waard bleven deze 25 renners bij elkaar.
Maar daarna, eenmaal Eindhoven ge
passeerd, begon een groepje van 7 man,
bij wie Schulte, maar ook Keteleer, hoe
langer hoe harder te fietsen. En op de
hobbelige straatweg van Bladel naar
Reussel ging het zo hard, dat deze ze
ven de rest achter zich lieten. Op dat
moment was de oranjetrui in het bezit
van Keteleer.
In de buurt van Reussel trof de Belg
echter de tegenslag van een lekke band,
die niet meer te overkomen zou zijn.
Terwijl hij op een ander wiel stond te
wachten, gingen de resterende zes er
van door, in steeds feller tempo, mi
toen Schulte door de finish ging, lag
Keteleer nog ettelijke minuten achter.
Daarmee waren de eerste plaats en de
trui voor de Bossenaar.
Schulte had hard gevochten om be
halve de eerste plaats in het algemeen
klassement ook nog de zege in deze
etappe te behalen. Het zou dan zijn
derde etappe geworden zijn, maar zo
ver strekte het geluk toch niet, want
Van Kerckhove kwam het eerst het ge
meentelijk sportpark binnenrijden en
won met 9 sec. voorsprong op Schulte
en de Beverwijker Arie Vooren op de
derde plaats.
De uitslag van de 8ste etappe Kerk-
rade—Tilburg (165 km) luidt: 1. Van
Kerckhove (Beleie B) 4 uur 12 min. 06
sec.; 2. Schulte (Ned. A) 4.12.15; 3. Voo-
V.S.V. naar Den Bosch -
Een ding is zeker in de strijd om het
landskampioenschap, NOAD zal geen
rol van betekenis gaan vervullen. De
overige clubs ontlopen elkaar zeer wei
nig en het is nog niet duidelijk wie
de titel van landskampioen op zijn
naam gaat brengen.
Heerenveen heeft in ieder geval een
goede kans om weer bij te komen daar
het ontvangende NOAD wel geen moei
lijkheden zal opleveren. VSV gaat Zon
dag een bezoek aan den Bosch brengen.
Een lastige tegenstander dat BW doch
vorige week heeft Heerenveen het ge
presteerd om daar 'n overwinning van
daan te halen en als de Friezen daar
toe in staat zijn is het voor de Velse-
naren zeker niet onmogelijk een soort
gelijk resultaat te behalen.
Tegen de verwachting in heeft AG
OW kans gezien in de running te ko
men. Zonda» zullen de Aneldoorners
moeten bewijzen dat dit niet maar toe
vallig is geschied Wii geloven echter
in een overwinning van het bezoeken
de SVV.
De promotie-comuetitie
De promotie-competities zijn prac-
tisch afgelopen Sparta en Longa heb
ben hun eerste klasserscban kunnen
prolongeren, Stormvogels. DWV, DFC.
DHC, Helmond. De Spechten en De
Baronie komen volgend iaar in de
tweede klasse uit en zullen tezamen
met de kampioenen van dit iaar. die
niet zijn gepromoveerd alle krachten
verzamelen om het eerste klasserschan
zo spoedig mogeliik te her- en verove
ren. In het Oosten ziet het er naar uit
dat NEC de strijd gaat winnen, doch dan
mogen er in de wedstrijd tegen Re
Quick geen fouten gemaakt worden
want anders wordt LABOR noe een
ernstige concurrent. Achilles heeft aan
een geliik spel voldoende om Zwarte-
meer van zich af te schudden.
ren (Ned. C) 4.12.18; 4. De Hoog (Ned.
E) 4.12.22; 5. Schellingerhoudt (Ned. C)
zelfde tijd; 6. Callens (Belgie A) zelfde
tijd; 7. Van Stayen (Belgie B) 4.14.27; 8.
Braspenninx (Ned. D) 4.14.34; 9. Gry-
solle (Belgie A) zelfde tijd; 10. Beyens
(Belgie B) zelfde tijd; 11. Leenen
(Belgie B) zelfde tijd; 12. Pellenaars
(Ned. C) zelfde tijd; 13. Van Beek (Ned.
C) zelfde tijd; 14. Van den Dungen
(Ned.Belgie) zelfde tijd; 15. Evers
(Ned. C) zelfde tijd; 16. De Korver
(Ned. A) zelfde tijd; 17. Keteleer (Ned.
B) 4.15.47; 18. Van Est (Ned. D) 4.16 42;
19. Smits (Ned. B) zelfde tijd; 20. Hop
staken (Ned.Belgie) zelfde tijd.
Tijdens de etappe gaven op: De Rui
ter (Ned. E). Kuilman (Ned. Oen Van
de Verre (Belgie B). Niet gestart waren
de Fransman Le Nizerhy en Snellen
(Ned. B).
Het algemeen klassement na de 8ste
etappe luidt: 1. Schulte (Nederl. A)
41.02.38; 2 Keteleer (Ned. B) 41.05.23; 3
Schellingerhoudt (Ned. C) 41.08.39; 4.
IQ'ETAPPE VAN DE TWEEDE RONDE VAN NEDERLAND
De Hoog (Ned. E) 41.11.41; 5. Meersman
(Belgie A) 41.12.51; 6. Callens (Belgie)
41.14.45; 7 v. Stayen (Belgie B) 41.15.53;
8. Vooren (Ned. C) 41.29.55; 9. Van Est
(Ned. D) 41.29.59; 10. Leenen (Belgie B)
41.31.35.
Het ploegenklassement is thans: 1.
Belgie A 124.01.44; 2. Nederl. B 124.21.43;
3. Nederland C 124.21.51; 4. Nederland
A 124.22.09; 5. Belgie B 124.32.34.
De interland voetbalwedstrijd Zwe
denEngeland is in een verrassende
31 overwinning voor de Zweden ge
ëindigd. Bij het ingaan van de rust
leidde Zweden met 30.
De Olympische kampioenen waren
in alle onderdelen van het spel de
meerderen van hun beroemde tegen
standers en zelden is het voorgekomen,
dat een Engels elftal zo'n onsamen
hangend spel vertoonde als in deze
wedstrijd. Geen enkele speler van het
Britse team kon zich tot zijn normale
club-vorm opwerken. Het elftal speel
de verward en slordig, naar het leek
verbouwereerd door het prachtige
combinatiespel der gastheren, die ver
diend wonnen.
„Speel dan toch mensen. Laat je
toch gaan!"
Deze opmerking is in tientallen va
rianten op bijkans elke oefenavond
van amateurtoneelverenigingen te ho
ren. Aanleiding hiertoe is het stroeve
spel dat de executanten op de repeti
ties te zien geven. De speler, zich voor
een ogenblik losmakend van zijn on
duidelijke gebaren, zijn bevroren ge
zicht in de normale plooi trekkend,
heeft het antwoord vaak al klaar: ,,'t
Spijt me, ik kan er niet in komen. De
sfeer is er niet. Maar op de uitvoering,
als ik voor het publiek sta, gaat het
wel". Degene die dit commentaar le
vert op de verzuchting van de regis
seur, rangschikt zichzelf onder de
amateurs waarop de uitlating van toe
passing is, die Arnold Saalborn vóór
de oorlog heeft gemaakt in een enquê
te vari de Maatschappij tot Nut van 't
Algemeen: „Het dilettantentoneel is
is voor 99 procent een kwestie van
ijdelheidsvertoon, eerzucht, spelerij en
onmacht", want hierdoor geeft hij/zij
blijk de waarde van de repetities te
miskennen.
Een zeer verdienstelijk amateur zei
rnij eens, dat hij de meeste vreugde
vindt in het bestuderen van en „bou
wen" aan zijn rol. In het creatief wer
ken aan zichzelf dus. Het is jammer
bet te moeten constateren, maar dilet
tanten met deze instelling zijn sterk in
de minderheid.
Evenals de tekst het geestelijk
eigendom van de tonelist behoort te
zijn, moet dit het geval zijn met de
mimiek, met gebaren en bewegingen
Het gebaar komt voort uit het woord.
Juist omdat de doorsnee Nederlander,
in tegenstelling tot de Zuiderlingen,
die ook met hun gezicht en handen
„praten", weinig gesticuleert en zijn
spreken met weinig gelaatsexpressie
gepaard laat gaan, is het zaak dat de
Nederlandse amateur zich goed reken
schap geeft van hetgeen hij op de
planken met zijn gelaatstrekken en
zijn handen doet. Vooral omdat hij bij
na altijd in kleine zalen speelt, waar
door mimiek en plastiek essentiële
onderdelen van het snel behoren te
zijn. Bij onze Oostelijke buren is een
veel beoefende vorm van toneel de
KammersnieV; voorstellingen in za
len van dertig tot ten hoogste hon
derd stoelen, die grote eisen stellen
aan de uitdrukkinessmiddelpn waar
mee de acteurs het gevoels- en ge
dachten leven van de te vertolken fi
guren over het voetlicht brengen Tn
dipnere zalen Vm-lipst dit deel van het
snel veel van zün werking Deson
danks mag het niet verwaarloosd wor
den.
Degenen die omstreeks de jaarwis
seling de bioscoop bezochten, hebber
kunnen ervaren dat het beroepstoneel
hiervan veel werk maakt. In het jour
naah van die dagen was aandacht be
steed aan onze enige toneeltraditie,
de Gijsbrecht van Acmstel De toe
schouwer die in de Stadsschouwburg
te Amsterdam op de goedkopere ran
gen zit. zal bii de opvoering van dit
drama weinig of niets van de gelaats
expressie der spelers kunnen zien De
camera nu volgde de scène, waarir
Arend in tegenwoordigheid van Pad?
leeh en Broer Peter in de armen van
Gi'sbrecht «W*t, en epi-„V
meters afstand en bracht hierdoor
aan het licht dat dit viertal de mimi
sche mogelijkheden van het menseliik
gelaat volledig aanwendde. Het is on-
billiik om de resultaten van Leidse-
nlein en die on het plankier der ama
teurs te vergelijken, maar juist omdat
de liefhebberijspelers (met dit woord
93
DOOR
TJEERD
IN DE
A D E M A
..Zou u ham nog harkannen juf
frouw de Leeuw?"
„Ik heb een buitengewoon scherp
geheugen voor gezichten", antwoordde
het meisje.
De rechter-comissaris wees op
SteerrSma.
„Dit is toch de man, die destijds uw
gast was, nietwaer?"
Het meisje stond op, liep naar
Stcensma en keek hem aan.
Hij voelde zich hulpeloos onder haar
strakke blik. De ontzettende gedachte
ging door fiem heen, dat zij hem nu
zou ontmaskeren, dat zij zou uitroe
pen, dat hij niet jonkheer Van Waar-
'lenburg was, maar een vreemde. Dan
zou de beschuldiging van moord hem
veel zwaarder treffen, dan zou hij zijn
is niets denigrerends bedoeld) de
anatomie van het gelaat niet kennen,
veel minder repetitiegelegenheid heb
ben, uiteraard met minder deskundige
leiders werken en ook niet altijd de
aanleg bezitten; juist daarom zal er in
die kringen geploeterd moeten worden
om die achterstand, althans enigszins,
in te halen.
Op de repetities
Met volledige overgave
Als de regisseur dit over zijn kant
laat gaan en genoegen neemt met de
dooddoener: „Als ik de stimulans van
een volle zaal voel speel ik wel", dan
zal hij op de avond van de voorstel
ling niet zelden tot de ontdekking ko
men dat de meneer of de mevrouw
die zo zeker van zichzelf was, qua
houding, gebaar en mimiek volledig
mis is. Een een figuur slaat! Hetzelfde
figuur dat op de repetities geslagen
zou zijn als toen gespeeld was, maar
dat toen nog gecorrigeerd had kunnen
worden.
Ten slotte nog dit. Toneel is hande
ling, is actie. Een geen aaneenschake
ling van tableaux vivant. Dit betekent
dat iedere speler, onverschillig hoe
groot zijn rol is, of hij al dan niet
spreekt, een levend (vooral levend!)
deel van de scérie moet zijn. Dat niet
alleen van de maitre de scène, maar
ook van alle anderen al staan zij dan
op het tweede of derde plan, doorleef
de mimiek en plastiek wordt ge
vraagd.
INTERN ATON AF,E VERGADERING.
VAN P. v. d. A.
De Amsterdamse Federatie van de
P v. d. A. houdt hedenavond in de
Apollo-hal een openbare vergadering,
waar o.m. ais sprekers zullen optreden:
H Lie (Noorwegen), M. Matteotti (Ita
lië), Paul H. Spaak (Belgie) en M. v. d.
Goes van Naters (Nederland).
Misschien overkomt het u ook wel
eens, dat ge door uw zoontje op de
vingers getikt wordt. Vroeger was dat,
als ik mij mijn jeugd wel herinner, an
dersom, maar de tijden zijn veranderd!
„Papa, Je mag de krant niet lezen
aan het ontbijt".
'k Word wat verstrooid uit mijn pein
zen gewekt. De datum van het och
tendblad: 10 Mei 1949. En zonder dat
ik Let weet, valt het uit mijn mond:
„10 Mei, Ronald, negen jaar geleden
kwamen de Duitsers hier binnen".
„Papa, dan is het dus feest, dat is toch
een ju-bee-lee-um?"
„Nee, jog, deze datum is heel, heel
erg droevig, moet je eens goed luiste-
I»
ren.
En zo zet ik mijn beste beentje voor
om op de paedagogisch meest verant
woorde wijze mijn jongen te vertellen,
dat die moffen en vooral die moffen-
kindertjes toch niet zo héél erg kwaad
zijn. Dat alles de schuld is van die ene
grote neen, kleine boeman, die
kans zag óm alle Duitsers wat wijs te
maken. Houdt u mij ten goede, maar
deze richting moeten we toch na vier
jaren weer op? En dat al die domme
Duitsers ons toen zo maar kwamen
overvallen en ons niets en niets dan
verdriet gedaan hebben. Ge kent het
verhaal.
Toen ik na de start naar Frankfurt
en Milaan dj puinhopen van Venlo
onder me zag, schudde ik nogmaals de
haatgevoelens van me af. Een nieuwe
lente; laten we ook in onze geest
schoonmaak houden
Het juichende gevoel van '45, toen ik
voor het eerst de Keulse Dom als enig
zo van boven gezien onbescha
digd gebouw te midden van de puin
hopen opmerkte, maakt nu plaats voor
weemoed. Wij mensen hebben dit alles
gebouwd en weer wreed vernield, on
begrijpelijk!
Bonn, Koblenz, wat een prachtig
land.
Een kwartier later, te midden van de
af en aan rijdende skymasters, van de
Luchtbrug, volgeladen met meel, ko
len, groenten en vlees, staan we naast
een fonkelnieuv. e Convair, waarin drie
honderd kilo goud voor Milaan geladen
wordt.
Naast mij een Duitser, gestoken in
het eens zo trotse uniform van de Luft-
waffe, thans zonder distinctieven en
andere versierselen; kaal, versleten en
62. Eén van de matrozen heeft al zegt Pim, die pleizier in het geval be-
dat lawaai in de hut van de gevangen gint te krijgen. „Dat heb ik gedaan'.
Pim gehoord en komt nu eens pools- „M-m-m-aar dan moet je vreselijk
hoogte nemen. Maar als hij het licht sterk zijn" roept de matroos ont-
cpsteekt, weet hij niet wat hij ziet. hutst uit. „Het is nog nooii iemand
Heb jij d-d-dat gedaan?" stottert hij, gelukt om die ketting stuk te krijgen
op de gebroken ketting wijzend. Ja, Wat moet ik nu met ie beginnen?"
wat moet Pim nu zeggen. Hij kan toch „Maak je niefc. bezorgd matroos", zegt
moeilijk zijn beste vriend gaan verra- Pim een beetje uit cïe noogte. „Ik zal
den. Dus zegt hij nog maar niets.
„Heb j-j-jij die ketting gebroken?"
vraagt de matroos weer, Pim met ont
zag aankijkend. „Ja zeker matroos"
heus niet weglopen hoor! Trouwens
dat kan ik niet eens, want we zijn
midden op zee en de sloepen zullen nu
wel bewaakt worden, denk ik".
Her engymnastiek
Op verzoek van een der lezers
vermeld ik een hersengymnastiek-
grapje, dat Ik gedurende het eerste
jaar van de AVRO-hersengymnas-
tiek eens in een uitzending ge
bruikte: wanneer de leider van een
brandweer-ploeg na het bedwingen
van de brand de kazerne dp'belt en
hij wil behalve natuurlijk de
mededeling wie hij is tevens zo
kort mogelijk vertellen, dat de
brand geblust is, wat zegt hij dan.
Hij moet in dat geval zeggen:
„brand feester", hetgeen zcrwel
aangeeft met wie men spreekt als
de mededeling, dat men de brand
meester is.
Hier volgen de nieuwe vragen:
1. Welk bekend feit is verbonden
aan de datum 8 Sept. 1936?
2. Is het woord „struweel" een
aanduiding voor: een muziek-in-
strument, een soort struikgewas of
een bepaalde stof?
3. Wat is een debiteur en wat is
een debitant?
4. Wat is sneeuw eigenlijk?
5. Welke beroemde achternamen
behoren bij de volgende voorna
men: Richard, Selma, Alphons?
6. Kunt U het volgende verklaren:
De man verteerde voor een rijks
daalder en hij verdiende een gul
den; höe meer hij verteerde, hoe
meer hij verdiende?
7. Uw auto staat in Zuidelijke
richting. Hoe kunt U die auto langs
een normale weg een afstand van
een K.M. laten afleggen, zonder om
te draaien en toch 1 K.M. noorde
lijk van het beginpunt aankomen?
8. Twee vaders en twee zoons
schoten drie hazen en ieder ging
met een haas naar huis. Hoe was
dat mogelijk?
9. Jan en Marievje zitten in een
kamer, waar nog verschillende
stoelen staan „Ik zie kans ergens
te gaan zitten", zegt Jan, „waar jij
niet zitten kunt". Waar was dat?
10. Wat betekent „D.C." achter
Washington?
Voor de antwoorden zie men tus
sen de advertenties.
armoedig. Op zijn hoofd een Ameri
kaanse pet met een enorme opgeslagen
klep. Vermoedelijk een ladingmeester
in dienst van de Amerikanen.
We staan naast elkaar en turen bei
den over het rum-er van draaiende
vliegtuigen naar de bosrand. Misschien
gaan de gedachten nog verder. Dan
plotseling in gebroken Engels: „Splen-
did flying wett--!"
„Ja, goed vliegweer" beaam ik in
mijn moedertaal.
„Ah, Sie sind Hollander un Flieger?"
„Ah, Sie sind Hollander und Flieger?'
„War ich auch damals".
Ik weet wat het voor een vlieger be
tekent aan de grond te staan en met de
nieuwe gevoelens, die ik sinds korte
tijd tegenover het „Herrenvolk" ont
wikkel, komt er een gedachte van mee
leven bij me op:
„Zo, u was vlieger?"
„Ja, und hier mein Freund Emil
auch" en hij klopt een collega in de
zelfde kledij op de schouder.
„Erg beroerd voor jullie, nu aan de
grond te zitten, nietwaar?"
„Bestimmt! Wir kennen Holland auch!
Schon in Mei 'vierzig waren wir über
Rotterdam!"
Op dit moment verflauwt en ver
grauwt de zonnige wereld om mij he n
en ik maak rechts-om-keert.
Twintig minuten later vliegen we,
stijgend voor de machtige Alpen, over
het zwaar beschadigde Stuttgart. Ter
wijl ik uit de cockpit neerzie op de
puinhopen, gaat er een warme tinteling
door mij heen.
A. VAN ULSEN.
Milaan, 11 Mei 1949.
NAAR VASTE GRQkjft
VLIEGRECORD LONDEN—
PARIJS VERBETERD.
Testpiloot Trevor S. Wade heeft gis
teren met de nieuwste Engelse straal
jager, de „Hawker P 1052" het record
Londen—Parijs van 27 min. 23 sec. op
24 min 18/10 sec. gebracht. De af
stand bedraagt 221 mijl.
fySlAfowtSA
onschuld niet kunnen bewijzen voor
het te laat was om zijn opdracht
„Harkant u de verdachte, juffrouw
de Leeuw?" vroeg de rechter-com-
tmssaris.
In de starre, verwijtende ogen van
het meisje was iets van verwarring
gekomen.
Zij schudde haar hoofd en wierp
haar goudblonde haren naar achteren.
„Ikik weet 't niet zeker"
weifelde zij. „Meneer Van Waarden-
burg'droeg nog geen bril, toen hij bij
ons
„Zat uw bril eens af, verdachte"
gebood de rechter-commissaris.
Steensma nam de goudomrande bril
af en keek het meisje in de ogen. Hij
had haar iets te zeggen en hij kon het
in tegenwoordigheid van deze mensen
niet uitspreken.
Toen gebeurde het vreemde, waar
aan hij later als aan iets wonderlijks
zou terugdenken.
Zijn ogen spraken. Zij vertelden en
smeekten. Hij had in zijn leven menig
meni in de ogen gekeken, meestal
vluchtig, vaak zonder zelfs de kleur
daarvan te herkennen.
Nu staarde hij in de ogen van As-
irid de Leeuw.
Zij hadden de kleur van vergeet-
mij-nietjes, het wit was als porselein
en in de donkere pupillen zag hij een
miniatuurportret van zichzelf.
Die ogen hypnotiseerden hem, zij
verweten, zij dreigden, maar hij hield
de zijne wijd en manmoedig open en
voelde, dat zij voor hem spraken.
Spaar mij. zeiden zijn ogen. Ik ber.
onschuldig. Ik ben uw vriend, u moogt
mij niet ontmaskeren. Vertrouw mij,
red mij, er zijn hogere belangen
De dreiging week uit de ogen van
het meisje. Er kwam langzaam iets
als verwondering in en zij verzachtten
in een stille belofte.
Zij wendde zich af en zuchtte, alsof
zij een moment in grote spanning had
verkeerd.
Langzaam liep zij naar haar stoel
en bracht een ogenblik vermoeid de
hand voor de ogen.
„Walau, juffrouw D« Leeuw",drong
de rechter-commissaris aan, „heeft u
de verdachte harkènd?"
Het meisje antwoordde zonder op
te zien.
„Ja. mijnheer".
De rechter commissaris knikte tevre
den „Dan zal ik u niet langer ophou
den".
Hij stond op en nam de moeite per
soonlijk naar de deur te gaan om de
dames uit te laten.
Zonder naar de verdachte om te kij
ken. verlieten zij het vertrek.
Jhr. mr. Van Linschoten bladerde in
gedachten nog een ogenblik in het dos
sier en keek Steensma een beetje uit
dagend aan.
„Ik zal het veur vandaeg hierbij
laeten zei hij. „U zult moeten toe
geven, mijnheer, dat ik mijn tijd niet
ongebruikt heb gelaeten. Morgen ver
wacht ik een dèskundig rapport over
de vlakken op uw colbert en - als de
politie een beetje geluk heeft - over
de revolver waermee u heeft geschoten
U ziet, dat de eindjes van de keten
die ik om u heen zal slujten, al aerdig
bn elkaar komen"
(Wordt vervolgd.)
ren vraag, die in de laatste jaren a
tueel werd, is deze: In hoeverre ma"
een mens zich in zijn zedelijk handelen
laten leiden door voorschriften, doo
wetten, door bevelen van derden?
zedelijk handelen allereerst juridisch
bepaald, ja of neen? De politieke de
linquenten hebben op deze laatst"
vraag positief geantwoord; bepaald!
Nederlandse militairen die in Indonesi!
weigerden huizen plat te branden, be
antwoordden deze vraag ontkennend"
Waar ligt de waarheid? Laten we pro]
beren een antwoord te vinden aan dè
hand van enige centrale gedachten uit
het nieuwe testament.
We zien, hoe in Jezus' dagen doen en
laten van de Joden werd geregeld door
de wet Deze wet was een samenstel
van verboden en geboden, die het ge.
hele levensterrein besloeg. Godsdiensti"
ge voorschriften golden evenzeer als
goddelijk gebod, als bepalingen van het
burgerlijk- en het strafrecht. Hier werd
het ethisch leven der mensen dus ge
regeld van bovenaf.
Waar dit het geval is, zijn twee op
merkingen te maken. Allereerst wordt
aan de enkeling door een dergelijke
wet zijn eigen verantwoordelijkheid
ontnomen. Hij staat zelf niét meer
ieder moment voor een concrete beslis
sing. Integendeel, er is reeds voor hem
beslist. In de tweede plaats is het dui
delijk, dat geen enkele wet, hoe uit
gebreid ook, regels kan geven voor
alle levenssituaties. In elkeg wetgeving
zijn mazen. Hoe moet een mens dan
handelen, wanneer hij in een situatie
staat waarover niets is opgetekend?
Doet in zo'n geval zijn daad niets ter
zake? Of kan hij in zo'n geval toch nog
wel „goed" of „verkeerd" handelen?
Tegen deze opvatting, die zedelijk
handelen ondergeschikt maakt aan een
stel juridische regels, heeft Jezus zich
verzet. Want men kan bidden zoals
voorgeschreven staat, en desondanks
huichelen. Men kan allerlei cultische
geboden opvolgen en daarbij toch z'n
vader en moeder in armoe en zorg la
ten zitten. Men kan de reinheidsvoor
schriften stipt in acht nemen, maar in
z'n hart gedachten koesteren, te schan
delijk om te zeggen.
Zo verwierp Jezus de wettische ethiek
van zijn dagen. Want de wet geeft de
indruk dat, wanneer je de desbetref
fende bepalingen opvolgt, alles in orde
is. Maar dat lijkt er niet op. En vooral,
de wet verstikt de eigen verantwoorde
lijkheid.
\Y/at stelde Jezus dan ln plaats van de
wet, die hij verwierp? De gehoorzaam
heid aan God in ieder concrete situatie.
Of, met andere woorden, de eis der
liefde: het liefhebben van God en van
de naaste. Dit zijn afgezaagde woorden
geworden, ik weet het. Bovendien is
ieder steeds geneigd te vragen: Vertel
eens duidelijk en uitvoerig wat deze
eis der liefde betekent? En nu is dit
het verrassende van Jezus' onderwijs,
dat hij de nadere explicatie van deze
eis der liefde nauwelijks gegeven heeft.
Want dit ene, enkele ding, dat een
mens in het hier en nu moet doen, is
niet vast te leggen in woorden of be
palingen. Dat moet ieder in elk levens
moment zelf vinden! Jezus illustreert
hoogstens wat dit betekent, b.v. in de
gelijkenis van de barmhartige Samari
taan.
Zo stelt hij de enkeling ieder moment
weer in de concrete beslissing. Jezelf
verschuilen achter de autoriteit van
anderen, is nutteloos, onmogelijk zelfs.
Want aan ieder mens mag de eis ge
steld worden „mens" te zijn. Dat is te
recht aan de politieke delinquenten
verweten. Ons echter ontslaat het niet
van de plicht ieder moment weer Gods
liefde tot werkelijkheid te maken, los
van elk wettig voorschrift.
EEN KRACHTIG
huidgenezend en huidverbeterend
middel is Purol. Hoort in huis!
VOOR HEDENAVOND
HILVERSUM I, 301 m. Nieuwsberichten
om 6, 8 en 11 uur. - VARA: 6.15 West-
europees commentaar. 6.30 Strijdkrachten. 7.00
Artistieke staalkaart. VPRO: 7.30 Lezen in
de Bijbdl. 7.45 Voor de Nederlanders in Duits
land. VARA: 8.05 Dingen van de dag. 8.1o
Omroep-orkest. 9.00 Socialistisch commentaar.
9.15 De winkel van Sinkel. 10.00 Vindobona
schrammel'n. 10.25 Voordracht. 10.40 Com-
munity singing. 11.15 Sfeer en rhythme. 11-40
Gramofoonplaten.
HILVERSUM II, 415 m.Nieuwsberichten
om 7, 8 en 11 uur. - KRO: 6.15 Ronde van
Nederland. 6.45 Promenade-orkest. 7.15 Actu
aliteiten. 7.25 Guus Jansen (piano). 7.45 Kamp
vuren langs de Evenaar. 8.05 De gewone man.
8.20 lichtbaken. 9.00 Negen heit de klok. 9-45
Spelregelkennis. 10.00 Weekend-serende. 10.30
Koorzang. 11.15 Radio Philharmonisch-orkest.
VOOR ZONDAG
HILVERSUM lf 301 m. Nieuwsberichten
o.n 8, 1, 6, 8 en 11 uur. - VARA: 8.40 Fred
Hartley en orkest. - AVRO: 12.40 Melodie en
i'hvthme. 1.30 „Kapitein Brassbound's beke
ring" (hoorspel). - VARA: 5.50 De ronde van
Nederland. 6.15 In gesprek met de lezer. 6.30
Strijdkrachten. 7.00 Kinderdienst. 7.30 Ds. J-
A van Nieuwenhuyzen. - AVRO: 8.05 Actu
aliteiten. 8.15 Waltztime. 8.45 Hoorspel. 9.2(
>.De Speeldoos". 9.45 Hersengymnastiek.
Kamer-orkest. 11.35 The Skymasters. H-45
Gramofoonplaten.
HILVERSUM II, 415 m. Nieu .vshorichten
om 8, 9,30, 1, 7.30 en 11 uur. - KRO: 8.13
Hoogmis. 12.40 Amusementsorkest. 3.10 Weens-
piogramma. - NCRV: 6.30 Gramofoonm"*"*'
6.45 Muziek. 7.15 Kent gii uw Bijbel? - KRO:
7-50 In t Boeckhuvs. 8.05 De gewone map.
8-12 „Uit en Thuis". 10.37 Actualiteiten. 10-«
Avondgebed. 11.15 Avondconcert.
VOOR MAANDAG
HILVERSUM I, 301 m. Nieuwsberichten
om 7, 8, 1, 6, 8 en 11 uur VARA: 8.
Frans programma. 12.00 The Ramblers. 1-JV
Malando. 6.20 Benny Goodman-kwartet. B.dw
Strijdkrachten. 7.00 Lezing. 7.45 Drs. D- J*
van Dijk. 8.05 Dingen van de dag. 8.15 Pen-
nies from Heaven. 8.50 De Ducdalt-
Volksconcert. 10.10 Lezingen. 10.25 Actue»
kanttekeningen. 11.15 Dansorkeslen.
HILVERSUM II, 415 m. Nieuwsbericht»
on- 7, 8, 1, 7, 8 en II uur. - NCRV: 8.45
Muziek bif het werk. 12.33 Metropol*-0"™";
1 15 NCRV-koor. 6.15 Sportrubriek. 6.80
bHnd en plaat. 7.15 Onder de NCRV-I»*
lomp. 7.30 Actueel geluid. 7.45
been. 8.05 De Jubo roept. 8.15 Promenade
orkest. 9.00 Dr. W. Sleumer. 9.20 Orgeloon*
cert. 10.00 Hollands Strijkorkest. 10.45 Avon
overdenking. 11,15 Operette-concert,
