Sjahrir, de komende man in de Republiek
De Zwarte Q
rchidee
Duitse spoorwegen herstellen zich
Indonesiër deelt het pessimisme van Dr. Van
Mook en Knickerbocker
Een der grootste dienaars
van de Republiek
r
De tewerkstelling van
scholieren in de landbouw
Luchtvaartdeskundigen
terug in Nederland
Spoorwegverkeer op afstand geleid
Pim, Pam en Pom en het Afrikaanse avontuur
Systeem in Nederland
reeds lang bekend
Het Radioprogramma
|N ZIJN I-AATSTE op gramofoonplaten bewaarde woorden, noemde de by
de ,,Franeker"-ramp omgekomen Amerikaanse journalist Knickerbocker
twee namen: Dr, tan Mook en Sn tan Sjahrir. Deze beide staatslieden zou
den naar de mening van de Amerikaanse persman nog een grote rol ver
vullen in de ontwikkelingsgang van Indonesië.
Knickerbockers zienswijze was pessimistisch. Hetzelfde geldt van Dr. Van
Mook, wiens meningen door de dagbladpers in ruime kring bekend werden.
Maar hoe denkt Sjahrir? En wat weten we eigeniyk van deze merk
waardige man? Wat is zyn huidige rol? Hierovet schryft N'oel Buckiey,
correspondent aan Kenter in Batavia, het volgende
r»P 6 JUNI j.1. arriveerde per vlieg-
tuig van de Commissie der Verenig
de Naties, Sukarno weer in Djokja-
karta. Hij is opnieuw president van
de Indonesische Republiek, waarvan
het grondgebied kleiner is geworden,
maar waarbinnen toch nog altijd ette
lijke millioenen mensen wonen. Op het
moment dat Sukarno terugkeerde naar
zijn residentie in het hart van Java,
ontbrak er één belangrijke figuur on
der de velen, die hem verwelkomden:
Sutan Sjahrir was niet aanwezig.
Sutan Sjahrir staat niet tegenover
het huidige republikeinse bewind. Men
verwacht, dat hij binnen niet al te lange
tijd opnieuw tot een hoge functie ge
roepen zal worden. Voor het moment
evenwel beschouwt hij de politiek van
Sukarno en Hatta als te weinig wijd-
blikkend in haar doelstellingen. Hij
was op die befaamde 6 Juli thuis in
zijn eenvoudige woning aan de Java-
vveg in Batavia en met zijn karakte
ristieke jongensachtige lach zal hij ge
praat hebben over de vreugdevolle
plechtigheid die zich op dat ogenblik
in Djokjakarta afspeelde. Hij, die de
eerste minister-presidentvan de Re
publiek is geureest, verkoos liever'
thuis te blijven.
In November 1945 werd hij tot mi-
nister-president gekozen, drie maan-
Door NOEL BUCKLEY
Reuier-correspondeni
in Batavia
den nadat de Republiek was gepro
clameerd. Sjahrir trad op de voorgrond
als de verdediger van de Republikein
se zaak tegenover de geallieerden, die
nog wantrouwig stonden tegenover het
met behulp van Japanse wapenen aan
de macht gekomen nationalisme, door
zijn kennis van de Westerse opvattin-
i gen, zijn begrip van de Westerse be
schaving, zijn bekwaamheid als diplo
maat, zijn humor, zijn gemakkelijke
manieren en aangename persoonlijk
heid, won hij het respect van de Hol
landers, de Britten, de Amerikanen en
van de Australiërs in gelijke mate.
In de jaren die sindsdien zijn voor
bijgegaan is dit respect verdiept, on
danks crisis en conflict, zelfs bij de
Nederlanders.
Dienaar der Republiek
C^UTAN SJAHRIR is nu precies veer-
tig jaar oud. Hij studeerde in Lei
den. Twee jaar na zijn terugkeer in
Indonesië, in 1934, werd hij door de
Hollanders gearresteerd als politiek
verdacht, en hij verbleef in gevangen
schap tot aan de Japanse inval in 1942.
Gedurende de Japanse bezetting
bleef hij in contact met de nationalis
tische beweging, maar hij liet zich in
geen enkel opzicht en in geen enkele
functie door de Japanners gebruiken.
Hij verzamelde een kleine kring van
jonge intellectuelen om zich heen, tot
wie hij sprak over nationalisme, socia
lisme en economische onderwerpen,
over de problemen waarmee hij zich
had beziggehouden en over de denk
beelden. die hij had verworven in de
acht jaren van internering, die hij
hoofdzakelijk had gevuld met lezen en
denken.
Bewaakt door de Japanse bezetters,
maar in voortdurend nauw contact met
^ïjn geestverwanten, was Sjahrir een
SJAHRIR
nog afzijdig.
der eersten, zo niet de eerste van de
leidende nationalisten, die de mogelijk
heden zag toen de Japanse ineenstor
ting naderde.
Onder zijn invloed, in directe samen
werking met president Sukarno en dr.
Hatta, nu vice-preSident en minister
president, en met zijn studentengroep,
werd de onafhankelijkheidsverklaring
voorbereid. Deze zou, naar hij vertelt
in zijn kortelings vertaalde boek „Uit
de Verbanning" zuiver revolutionnair
en anti-Japans van opzet zijn geweest,
maar de gebeurtenissen in de laatste
stadia ontsnapten aan zijn controle.
Niettemin toen in Augustus 1945 Su
karno en dr. Hatta de verklaring van
de Indonesische onafhankelijkheid af
kondigen, deed Sjahrir alles wat hij
vermocht om de eenheid der nationa
listische beweging te bewaren. Door
deze proclamatie, hoewel ze afweek
van het oorspronkelijke ontwerp, was
de Republiek althans van stapel gelo
pen en zijn hoop was. en is nog
steeds verbonden met de Republiek.
Sjahrir ging mee met de Republiek,
hij aanvaardde zijn hoge post en ge
durende achttien maanden worstelde
hijmet haar binnen- en buitenlandse
problemen. Toen, in Juni 1947, acht
tien dagen voor de eerste Hollandse
politionele regering, legde Sjahrir zijn
functie als minister-president neer.
Toen de politionele actie begon, begaf
hij zich naar het buitenland en trad op
als reizende ambassadeur van de Repu
bliek in India en de Verenigde Staten.
Sjahrir een gematigd politicus?
SJAHRIR wordt dikwijls beschreven
als een gematigd politicus, maar dat
is feitelijk onjuist. Hij is gematigd in
de humanistische zin van het woord
en hij begeert elke destructieve kracht
te vermijden. Maar hij is even vast
besloten als wie ook om het Republi
keinse ideaal van een souvereine, on
afhankelijke Indonesische natie te ver
wezenlijken. Toen op 18 December
1948 Nederlandse parachutisten Djok
jakarta veroverden, was Sjahrir spe
ciale adviseur van "ukarno; samen
met deze en met de vroegere minister
van buitenlandse zaken Hadji Agoe
Salim, werd Sjahrir overgebracht naar
Brastagi in Noord-Sumatra. Hij was
de eerste der leidende Republikeinen
aan wie enige vrijheid van beweging
werd toegestaan en in midden Januari
1949 bracht men hem naar Batavia,
teneinde daar dr. Willem Drees te ont
moeten, de Nederlandse minister-pre
sident, die destijds een bezoek aan In
donesië bracht.
Sindsdien heeft de deelneming van
Sjahrir aan de zaken der Republiek
zich beperkt tot enkele bezoeken aan
het eiland Banka, toen de daar ge-
interneerde president Sukarno en dr.
Hatta zijn advies begeerden in te win
nen. Tijdens de onderhandelingen tus
sen de Indonesiërs en de Nederlanders,
prijkte Sjahrirs naam onder de leden
van de Republikeinse delegatie. Maar
hijheeft aan geen enkele bespreking
deelgenomen. Hiermee betuigde hij het
niet eens te zijn met de gang van za
ken, hoewel hij in geen enkel ander
opzicht hiervan openlijk blijk gaf.
„Ik hoop dat ik ongelijk krijg!"
jTVENALS Knickerbocker en Van
Mook ziet Sjahrir de naaste toe
komst donker in. Sutan Sjahrir is een
idealist. Maar hij is tevens een gesle
pen staatsman en zijn acht jaren in
ternering hebben hem geduld geleerd.
Hij ziet in Gandhi een lichtend voor
beeld. Zijn politiek is op de toekomst
gericht en hij vreest, dat de huidige
koers der Republikeinse regering te
zeer naar dichtbij-liggende successen
streeft. In de huidige restauratie van
het Republikeinse bestel op een klein
gebied, ziet hij een gevaar: hij vreest
dat de wereld dit nerstel als een uit
eindelijk resultaat van de Nederlands-
Indonesische onderhandelingen zal
gaan beschouwen in plaats van slechts
een eerste* stap op de weg naar een
definitieve overeenkomst. Ook ziet hij
de moeiijkheden bij het verwerkelij
ken van de „staakt het vuren" order,
waarbij hij een eventuele splitsing in
de T.N.I., het regulaire Republikeinse
leger, als een grote ramp voor de Re
publiek zou beschouwen.
Sjahrir is pessimistisch ten aanzien
van de huidige besprekingen, maar hij
verklaart in een oprechtheid, die door
niemand in twijfel wordt getrokken:
„Ik hoop dat ik ongelijk krijg!"
Wat ook het resultaat van de Neder
lands-Indonesische besprekingen en
hoe ook de uitslag van de Ronde Tafel
conferentie in Den Haag zal zijn, Sjah
rir zal zijn rustige, systematische actie
voortzetten, met het geduld van een
Tabius, ter verwezenlijking van zijn
politieke idealen. Zijn politieke over
tuiging is een ruim opgevat socialis
me, waarbij hij bijzondere nadruk legt
op de waarde van de persoonlijkheid.
„De mensheid", aldus zijn betekenis
volle formulering, „is niet samenge
steld uit massa's en klassen, maar uit
millioenen van mensen!"
tegen doorzitten bij
wielrijden en stuklopen
„GROTE BEER" ONDERWEG NAAR
NEDERLAND.
Het hospitaalschip „Grote Beer" is
Zaterdagmiddag uit Batavia naar Ne
derland vertrokken met ruim 1000 mi
litairen van de K.L., het K.N.I.L., de
Kon. Marine en de mariniers. In de
ziekenzalen zijn liggende patiënten op
genomen, die in Nederland verder zul
len worden behandeld.
De hoofdafdeling Sociale Zaken van
de Stichting voor de Landbouw be
sprak in haar laatstgehouden vergade
ring het hier en daar voorkomende
euvel, dat scholieren bij de oogstwerk-
zaamheden worden ingeschakeld, ter
wijl nog valide arbeiders werkloos zijn.
De hoofdafdeling acht deze toestand
ongewenst. Op zich zelf behoeft er
geen bezwaar tegen te worden gemaakt,
dat de stadsjeugd in contact wordt ge
bracht met de landbouw door tijdens de
zomer'vacantie behulpzaam te zijn bij
het oogstwerk. Dit mag er echter in
geen geva' toe leiden, dat arbeiders die
voor het onderhoud van zichzelf en
hun gezinnen op de landbouw zijn aan
gewezen, werkloos blijven. In verband
daarmede kwam de hoofdafdeling tot
de conclusie, dat, indien er ergens aan
leiding bestaat tot het inschakelen van
scholieren in het agrarisch arbeids
proces. dit in georganiseerd verband
dient te geschieden en in ieder geval
niet dan nadat het betreffende provin
ciaal contactorgaan voor de arbeids
voorziening in de landbouw tot de con
clusie is gekomen, dat geen valide
werkloze arbeiders meer beschikbaar
zijn.
Gistermiddag zijn op Schiphol gear
riveerd de heren dr. ir. H. J. van der
Maas, Maluin, algemeen chef vlieger
van de KLM en Kamminga van de
Rijksluchtvaartdienst, die hebben deel
genomen aan het onderzoek naar de
oorzaak van de ramp van het KLM-
vliegtuig „Franeker" nabij Bombay.
Genoemde heren hebben onder an
deren een onderzoek in New Delhi, de
laatste landingsplaats van het vlieg
tuig vóór de ramp, ingesteld. Bij hun
aankomst op het vliegveld konden de
deskundigen geen mededelingen doen
over hun bevindingen, omdat het of
ficiële rapport, dat door de commissie
van India moet worden uitgebracht,
nog niet beschikbaar is. De Neder
landse commissie hoopt evenwel op
zeer korte termijn haar verslag te
kunnen uitbrengen.
Honderen belangstellenden, onder wie vele zeilsport-enthousiasten en talrijke
buitenlanders, waren Zaterdag naar Grouw getogen om de traditionele kracht
meting der Friese vracht- en beutschippers met hun tjalken, het z.g.n. skutsje-
zeïlen om het kampioenschap van Friesland, gade te slaan. De wedstrijden
werden begunstigd door fraai weer. Enige deelnemers trachten elkaar de
loef af te steken.
De Verclnigte Signal-Werke te Brunswijk hebben met medewerking van prof.
Dobmaier, deskundige op het gebied van het seinwezen, een nieuw soort wissel
installatie geconstrueerd, welke zonder mechanische hulpmiddelen bediend kan
worden. Deze constructie, welke als de modernste ter wereld wordt beschouwd,
betekent volgens deskundigen een omwenteling op het gebied van het spoorweg
verkeer.
BOERDERIJBRAND
IN ROSMALEN
Door onbekende oorzaak brak Zater
dagavond brand uit in een landbouw-
schuur te Rosmalen. Onmiddellijk werd
de brandweer uit 's Hertogenbos ge
alarmeerd, die in de kortst mogelijke
tijd aanwezig was. De brand was in
middels overgeslagen naar het woon
huis. Het woonhuis en de landbouw-
schuur werden 'n prooi der vlammen.
Nagenoeg niets kon worden gered. De
schade wordt gedeeltelijk door verze
kering gèdekt.
Volgens het departement van ar-
beidsstatistieken is het aantal werk
lozen in de BritsAmerikaanse zone
van Duitsland in Juni met 22.078 ge
stegen tot 1.237.712.
128. De opperhof-honden-uitlater
die met de speciale zorg voor Pim,
Pam en Pom is belast,, heeft zich door
Fepi laten overhalen om het grote
nieuws aan koning Boko mee te de
len. Want de koning heeft een premie
uitgeloofd voor diegene, die het eerst
met goed nieuws over de tijger aan
komt! En Pepi zal zolang op de gou
den kooi met de hofhonden passen!
In een minimum van tijd is het hele
hof in rep en roer. Een speciale loper
is naar de tijgerkooi gestuurd en komt
inderdaad met het grote nieuws terug
dat Pepi de waarheid heeft gespro
ken. Nu wordt alles in orde gemaakt
om de oude vijand van de koning te
overmeesteren. En voordat er een uur
verstreken is, vertrekt koning Boko
aan het hoofd van zijn legermacht
r.aar de tijgerkooi! Pepi blijft alleen
achter met de hofhonden.
Dank zij deze vinding kan de sta
tionschef het gehele verkeer op het
station gemakkelijk overzien en con
troleren. Tot nu toe zaten ir Duits
land de wisselwacthers in seinhuis-
I jes, oude spoorwagons of barakken om
de wissels te verzetten. De Duitse
spoorwegen hebben door de oorlog
grote verliezen geleden, vooral werden
tal van seinhuisjes en wisselinstallaties
verwoest. Het verlies wordt echter
minder zwaar gevoeld, omdat vele in
stallaties verouderd waren en nodig
vernieuwd moesten worden.
Hoewel de Duitse spoorwegen met
grote financiële moeilijkheden te kam
per hebben, heeït het centrale bestuur
te Bielefeld besloten, geheel West-
duitsland van de nieuwe DR-wissel-
installaties te voorzien. Het nieuwe
„Stellwerk" heeft nauwelijks meer
ruimte n-dig dan het blad van een
grote tafel, terwijl een enkele ambte
naar de gehele installatie van zijn
plaats uit kan bedienen.
Op een glazen plaats flikkeren ver
schillende gekleurde lichtseinen op,
ten teken, dat de baan vrij is. Schakelt
de seinwachter het veiligsignaal in,
dan blokkeert hij tevens alle betrok
ken wissels, zodat het gevaar van een
botsing is uitgesloten. De spoorbaan op
de verlichte plaat is een weerspiegeling
van de werkelijke spoorbaan. Nadert
een trein, dan verschijnt het lichtsig
naal wit-geel en geeft zodoende order,
de wissels te verzetten. Er is slechts
één mogelijkheid de wissels door op een
kifop te drukken goed te zetten. Daar
ieder mens zich kan vergissen, zijn de
nodige voorzorgsmaatregelen getroffen',
als de seinwachter abusievelijk op de
verkeerde knop drukt, reageert het ap
paraat in het geheel niet!
Alles door lichtsignalen
Telegraaf en telefoon, tot nu toe on
misbaar bij de spoorwegen, zullen spoe
dig in het seinwezen een ondergeschik
te rol vervullen, daar alle instructies
door middel van lichtseinen worden ge
geven. Ook de baanvakken worden met
nieuwe signalen uitgerust. De proeven,
welke tot nu toe zijn genomep, hebben
uitstekende resultaten opgeleverd. Het
spoorwegpersoneel toont zich zeer inge
nomen met de nieuwe constructie om
dat het werk aanzienlijk wordt verge
makkelijkt.
Ook in Zuid-Duitsland worden proe
ven genomen met de nieuwe vinding,
en wel op het traject Neurenberg
Augsburg. Verwacht wordt, dat het ver
keer vlugger en veiliger wordt, terwijl
men minder personeel nodig heeft.
(Onze corresponden. heeft vermoed»»
lijl: nimmer een kijkje genomen in een
modern seinhuis van de Nederlandse
Spoorwegen, want dan zou hij geweten
hebben, dat hier te lande reeds lang
een beveiligingssysteem gebruikt wordt
overeenkomende met het door hem be
schrevene. Het seinwezen heeft in Ne
derland een grote hoogte bereikt. Red.)
VOOR HEDENAVOND
HILVERSUM I, 301 m. Nieuwsberichten
om 7, 8 en II uur. 6.30 Strijdkrachten.
7.15 Sonate. 8.05 De gewone man. 8.12 Can
tate. 9.15 Vragen van deze tijd. 9.30 Concert.
10.45 Avondgebed. 11.15 Avondconcert.
HILVERSUM II, 415 m. Nieuwsberichten
cm 6, 8 en 11 uur. 6.15 Tom Erich, piano.
0.30 China, lezing. 7.05 Zierikzee 1100 jaar.
7.30 Maria Zamora. 8.15 Maak je eigen pro
gramma. 10.45 Buitenlands overzicht. 11.15
Gr am of oon m uzie k
VOOR WOENSDAG
HILVERSUM I, 301 m. Nieuwsberichten
om 8, 1, 7, 8 en 11 uur. 8.15 Te deum
laudamus. 8.45 Werken van Handel. 9.00 Och
tendbezoek. 9.30 Sextet Jonny Kroon. 10.00
Symphonie. 10.30 Jongensdag. 11.30 Alfred
Cortot, piano. 12.00 Harmonie-muziek. 12.30
Mededelingen voor Land- en Tuinbouw. 12.33
Metropole-orkest. 1.15 Orgelconcert. 2.00 BBC
Svmphonie-orkest. 3.20 Busch strijkorkest. 4.15
Voor onze jongens en ineisjes. 5.30 NCRV-
kwartet. 6.00 Onze Nederlandse koren en korp
sen. 6.30 Strijdkrachten. 7.15 Piano-duo. 7.30
Actueel geluid. 8.05 Programma-proloog. 8.15
Populaire orgelbespeling. 8.45 Trio-Fantasia.
9.10 1100 jaar Zierikzee. 9.30 Kurhaus-con-
cert. 11.15 Der Bettelstudent.
HILVERSUM II, 415 m. Nieuwsberichten
om 8, 1, 6, 8 en 11 uur. 8.18 Gramo-
foonmuziek. 9.00 Mozart-Haynd concert. 10.20
Onze keuken. 10.35 iAls de stofzuiger zwijgt.
11.00 Populair Nonstop-programma. 12.00 Cor
Steyn, solo-fox. 12.30 Mededelingen voor
Land- en Tuinbouw. 12.38 The Kilima Ha-
waiïans. 1.20 De jonge Flierefluiters. 2.00
Gesproken portretten. 2.15 Franse Kamer
muziek. 3.00 De regenboog. 3.30 Gramofoon-
muziek. 3.50 Waar zwerven wij. 4.00 Het or
kest van de week. 4,30 Gramofoonmuziek. 5.15
Miller sextet. 6.20 Amsterdamse Politie-kapel.
7.15 Het nieuws uit Indonesië. 8.20 Kurhaus-
concert. 9.10 De Pauweveer. 10.25 Kwartet
Jan Corduwener. (11.15 Geraldo en zijn orkest.
RADIO-DISTRIBUTIE
LIJN III: 7.05 Gram. 7.30 Kron. 7.40
Gymn. 7.50 Gram. 8.05 Conc. 9.05 Gram.
10.00 Eng. L.P.: Bioscooporgel. 10.30 Ens.
Denis. 10.45 Voordracht. 11.00 Licht orkest.
11 45 Voordracht. 12.00 VI. Br.: Zang. 12,32
Omroeporkest. 1.15 Gram. 2.00 Orkest fanta
sieën. 2.30 Gram. 3.00 Eng. L.P.: Kwintet
Stevens. (Ev. v. 3.15—3.45 PCJ roept het schip
van de week). 3.30 Mil.-orkest. 4.00 NWDR:
Sol.concert. 4,30 Eng. H.S.: Gram. 5.00 Koot
wijk: Batavia. 6.4b Fr. Br.: Voor de soldaten.
C-30 VI. Bd., Voor de soldaten. 7.00 Fr. Br.:
Piano. 7.30 Eng. L.P.: „Stand easy" 8.00
VI. Br.: Omroeporkest. 9.00y Actueel. 9.15
10.15 en 10.55 Gram. 11.00 Diversen.
DOOR
12
ALLAN SWINTON
De aard'van het terrein werd an
ders, ruwer en meer met rotsblokken
bezaaid, werd minder een vallei dan
wel een soort van terreinzadel in de
heuvels, dat langzaam begon af te da
len en zich weer in de jungle oploste.
Zij hadden een met hoog dun gras be
groeid stuk grond verlaten, toen het
terrein plotseling scheen af te breken.
Voorbij de scherpe daling in het ter
rein en op een belangrijk lager niveau,
zodat zij op hun toppen neerkeken,
zagen zij een uitgestrekt bos van ca-
chimbo-bomen in de volle pracht van
hun bloei. Deze bomen in de vorm
van een parapluie groeien gewoonlijk
alleen, maar hier stonden er honder
den. De top van elke boom was één
grote massa bloemen, dit op deze
wijze samen een zeer uitgestrekt veld
vormden van de prachtigste kleuren.
Verrukt haastten zij zich naar de
rand, om het goed te kunnen zien
Naar het Westen liep het terrein,
waarop zij stonden, uit voor een muur
van rotsblokken van wel tien voet
hoogte en vormde op deze wijze een
ideale uitkijkplaats. Zij gingen daar
heen en stonden verrukt te kijken bo
ren een vloer van rode en oranje
bloemen, die de lucht met een soort
muskusachtig parfum vervulde.
Toen zij naar hun zin genoeg geke
ken hadden, keerden zij zich met eni
ge tegenzin om en wilden de muildie
ren weer gaan inhaleh. Plotseling bleef
Sam staan en wees: „Kijk dat eens!"
Tegen de rotsen was een soort ge
raamte van staken gebouwd, die met
rottan bij elkaar gehouden, blijkbaar
bet zeildoek hadden gedragen van een
bivak. Er vóór lag een stookplaats van
stenen, waar door de hitte stukken
waren afgesprongen. Ofschoon het
kamp van oude datum was, .was de
aanwijzing er van onmiskenbaar.
„Wie hier ook gekampeerd heeft,
moet wel een goed oog voor de schoon
heid van de omgeving hebben gehad",
zei Sam. „Hé! Kijk dat eens! Inlanders
roken die niet".
Wat hij opgepikt had, was een ge
broken pijp van Amerikaans model,
waaruit gerookt was tot de kop ge
heel scheef gebrand was en door bet
schoonmaken zo dun als eierschaal.
Bij het schoonmaken was zij ten slotte
gesneuveld De houtsplinter, waarmee
men haar had willen schoonmaken,
stak nog in het gat.
Na een ongelovige blik er op en met
een verwntendr en tegelijk opgeluch
te klank in haar stem, barstte Mary
los: „Ik wist wel. dat Hugh niet doen
zou, wat je beweerde Mijn grootva
der is hier geweest. Dat is zijn oude
piip".
Verschrikt en een beetje verward
stond Sam op de lippen te bijten en
vroeg: „Ben je er zeker van?"
„Natuurlijk ben ik er zeker van. Die
afschuwelijke pijp zou ik uit duizend
andere herkennen We hebben al jaren
lang geprobeerd, om hem een nieuwe
te laten kopen." Zij bleef even naden
kend staan en zei toen: „Ik dacht ook
al, dat deze plaats mij aan iets herin
nerde. Ik zal je bewijzen, dat ik gelijk
heb. Ga mee."
Met snelle schreden ging zij de muil
dieren achterna, van wie één haar
bagage droeg. Onder haar verschil
lende bezittingen had zij een paar
boeken. Snel bladerde zij er een door,
keek een bepaalde passage even door
en duwde hem toen het boek toe:
„Lees dat eens."
Het boek was een van Don Arturo's
leisbeschrij vingen van zijn tochten
door de jungle, en naar het heldere
groen van het bergbos „Een Raadsel
in Smaragdgroen" genoemd. Zoals al
zijn boeken was het soms een beetje
vreemd, maar het zat vol met scherp
gestelde feiten. Bovendien getrouw aan
zijn gewoonte, om altijd zijn spoor te
camoufleren, werden er geen plaatsen
in genoemd. Op de plaats, die zij aan
wees, las Sam:
In een inzinking van het terrein
onder een lage klip stuitte ik op 'n
merkwaardige groei van cachimbo-
bomen in volle bloei; 'n schitterend
gezicht. De klip vormde een prach
tige uitkijkpost Daar ik rust nodig
had, kampeerde ik hier twee dagen
en was er verrukt over. Hier brak
ik ook mijn goede oude pijp. die
mij een beter vriend was geweest
dan menig mens. Gelukkig was ik
er op geprepareerd en had een
nieuwe bij mij.
Triomfantelijk zei Mary: „Zie je! Je
hebt het helemaal mis. Hugh heeft niet
gelogen. Grootvader is hier geweest.
En Cattleya, in ieder geval zwarte
Cattleya groeien boven de vijfduizend
voet."
Gedurende enige tijd bleef Sam een
beetje ontsteld staan kijken, zich voort
durend op zijn lippen bijtend. Toen
gingen zijn wenkbrauwen omhoog. Hij
sloeg het boek op het titelblad open
en zei toen: „Je hebt gelijk, wat be
treft het feit dat je grootvader hier
geweest is. Maar niet, naar ik geloof,
betreffende Hugh en de orcnldee."
Bijna boos gaf zij ten antwoord: „Ik
moeten zien vóór je het gelooft."
geloof, dat je die zwarte orchidee zult
Rustig vroeg Sam haar: „Wanneer
werd „Een Raadsel in Smaragd
groen" gepubliceerd?"
„Wel, inZij zweeg en keek ver
schrikt op. „Dat is eigenaardig. Het
was, toen hij de laatste keer thuis was
vóór hij in 1942 naar het zuiden terug
ging."
„Juist. Dat is eigen\ardig. En heel
eigenaardig ook. Dat kamp werd niet
op zijn laatste tocht gemaakt, maar op
zijn vorige. En als hij toen een zwarte
orchidee had gevonden, zou hij het
dan niet gezegd hebben? Het was op
zijn laatste tocht, dat Hulpé beweer
de, dat hij die gevonden had erf van
die tocht is hij nog niet terug.'
Met bedrukte stem zei zij: „Ik oe-
grijp hier niets van. Wat kan dat be
tekenen?"
„Dat weet ik niet Het staat vast. dat
je grootvader hier geweest is, ofschoon
het was vóór je hem het laatst gezien
hebt. Ik heb sommige van zijn boeken
gelezen, maar dit niet. Ik vraag me af,
of er nog melr in staat, wat ophelde
ring aou kunnen geven. Weet Hugh,
dat je' het meegebracht hebt?"
„Ik denk van niet. Ik heb het
nieegegrepen, omdat ik voelde, dat ik
op die manier misschien iets van
grootvaders' geest meebracht. Hij is
erg dapper en ofschoon kort aange
bonden en tot op zekere hoogte een
maniak, is hij werkelijk een schat van
een man. Maar mijn tijd is zo bezet
geweest, dat ik nog in het geheel geen
tijd heb kunnen vinden, om het te
lezen."
„Juist. Misschien wil je het mij le
nen. Ik zal het doorlezen en zien, of
er nog iets meer in zit, dat hierop be
trekking heeft."
Voordat de nacht inviel waren zij op
oneffen terrein gekomen. Zij kampeer
den tussen de rotsblokken bij de bron
met achter hen een hoge klip. waaruit
die ontsprong, terwijl de open ruimte,
waarin zij zich bevonden, aan de andere
zijde door de dichte jungle werd afge
sloten.
Semple was op jacht geweest en een
stevig maal van haché met bonen en ge
volgd door wilde bessen en bananen
ha< hun een gevoel van ongewoon wel
behagen gegeven. Na de maaltijd zaten
zij voldaan uit te rusten in het flak
kerend licht van het vvur.
Gedurende de gehele tocht had Sem
ple nooit over zichzelf gesproken; een
stilzwijgendheid, die door de anderen
gerespecteerd was. Maar deze avond
besloot Sam hem eens te ondervragen.
Begrijpende c^t zulk een ondervraging
de grootste tact zou vereisen had hij er
Semple toe gebracht eerst over het land
te praten, waarbij hij hem vragen stel
de over verschillende dingen en nauw
keurig luisterde naar hetgeen hij op
grond van zijn in harde leerschool op
gedane ervaringen antwoordde.
Na een half uur probeerde Sam zijn
doel wat meer te benaderen. „Je weet
heel wat van het land af. Hoe lang is
er voor nodig, om zoveel te weten te
komen?"
Semple haalde zijn mondharmonica
uit zijn heupzak. Toen hij die uit zijn
peau de suède omhulsel haalde, zei hij;
„Daar had ik twaalf jaar voor nodig
met drie er tussen uit genomen, om
mijn aandacht te wijden aan dat gedu
vel in Europa. Maar ik zou geen tiende
geleerd hebben, van wat ik nu weet,
als ik niet genoodzaakt was geweest,
om onder het volk te leven."
Ofschoon hij wist, dat hij met zo
iemand riskeerde, om flink afge
snauwd te worden, waagde Sam het
er op en zei zo achteloos mogelijk:
„Waarom kwam je eigenlijk hier
heen?"
Een ogenblik dacht hg, dat de vraag
hem kwalijk genomen zou worden.
Semple verstrakte even; zijn wenk
brauwen trokken zich samen en de
uitdrukking 'van zijn ogen werd an
ders. Maar onmiddellijk verslapte hij
weer.
„Waarom doet men ooit iets? Om
standigheden en de aard daarvan,
hè? Ik wilde geld verdienen en had
geen zin, om in zaken te gaan. Ik
was niet bang voor vermoeienis of ri
sico en ik kende een vent. die stapel
gek was op Venezolaanse diamanten.
(Wordt vervolgd).