LOOPJONGEN
JUTTERTJES
MAÏZENA
Banketbakkerij UIPKES
DE Wll's VERFFABRIEK
DE Wll's LEDERHANDEL
Gezellii Dansen
r
r
7ÏÏl£&
Bekwame Electricien-Loodgietei gevraagd
Om tien millioen Nederlanders en
tachtig millioen Indonesiërs
DURYEA
P. J. VAK DRIËL
groenten
Fa. NEELS
GESLOTEN
Café Prins Hendrik
Gewettigd optimisme of naïef gemarchandeer
Waar bleef de film
.Lingadjatti in de
branding"?
Het begin
S/m BLevas
Boerderij door hemelvuur
getroffen en afgebrand
Te koop aangeboden
Personeel
Diversen
Wegens vacantie GESLOTEN
M. GOVERS, Spoorgracht 24
BREEWATERSTRAAT 23
Vanaf Maandag 8 Augustus
weer normaal geopend
Voor een perfecte Handels- en kantoeropleiding
INSTITUUT „MERCÜRIUS"
GESLOTEN
Fa. ROOZEKRANS, 't Zand N.H., Telef. 233.
V1SSTRAAT 1
PRIMA KOFFERS
in alie maten f Q
al vanaf 2
BEKENDMAKING.
ZWEMBAD.
DAGBLAD
RECLAME
is
(Ingezonden stuk, buiten verantwoor
delijkheid der redactie)
Mijnheer de Redacteur,
Het zij mjj vergund U wederom
plaatsruimte in Uv)blad te verzoeken
voor datgene, wat de volksmond nog
steeds kwalificeert als „De Indonesi
sche kwestie", een kwalificatie ove
rigens, die volledig onjuist is, omdat
er geen sprake meer is van een kwes
tie. Er is geen „kwestie" meer, er zijn
alleen nog maar goeddeels voldongen
feiten. En rond die feiten hangt het
grote zwijgen van vrijwel geheel ons
volk, dat de dingen schijnbaar gelaten
en met volstrekte indolentie over zich
laat komen. Men huivert, is bang,
aarzelt, om voor zijn mening uit te
komen. Dat is vreemd en beangsti
gend. Des te vreemder en beangsti
gender, omdat er zulke ontzaglijke
belangen gemoeid zijn met datgene
wat wij „De Indonesische kwestie'
noemen. Belangen, zo groot, zo over
weldigend, dat ons de verbeeldings
kracht ontbreekt om ze te zien en te
omvatten. Dat is tragisch voor ons
land en ons volk. En nog tragischer
is, dat ons de staatslieden ontbreken,
die de wijsheid bezitten om ons de
grootte van het probleem klaar en hel
der voor ogen te zetten.
In de laatste dagen wemelen de
dagbladen weer van koppen in de
geest van „Besprekingen begonnen in
welwillende sfeer". „Wilhelmus en
Indonesia Raya broederlijk gespeeld".
„Optimisme bij Mohammed Hatta".
„Optimisme bij Dr. van Royen". „Over
eenkomst met vreugde begroet". En
zovoorts, enzovoorts.
Mijnheer de Redacteur, ik geloof
niets van al dit optimisme. Ik wei
ger aan te nemen, dat er met deze
Nederlandse vertegenwoordigers en
Indonesiërs ooit een resultaat is te
bereiken, dat men „vruchtbaar" zou
mogen noemen. En ik baseer dit ge
loof op de dingen, die ik hoorde en
zag in Indonesië, op de mededelingen,
die mij van deskundige zijde bereikten
en ten slotte: op de naakte feit;n.
Als de krantenlezer kennis neemt
van de gunstige en optimistische be
richten uit Batavia en Djokja is hij
geneigd aan te nemen, dat daar op
het ogenblik twee groepen bezig zijn
te onderhandelen, die redelijk pogen
het beste resultaat te bereiken. Het
is niet waar. En het is déérom niet
waar, omdat de Indonesische politici
er volmaakt andere, diametraal tegen
gestelde, politieke methoden op na
houden dan de Nederlandse onderhan
delaars. Dit is een der kardinale abui
zen, die steeds opnieuw, van 1945 af,
worden gemaakt. Hier zitten geen
partners aan de tafel, die geestelijk
gelijk zijn afgestemd. Want de Indo
nesische onderhandelaars, die giste
ren, vandaag en morgen zo optimis
tisch zijn, willen niets weten van een
overeenkomst, die ook de rechten van
de Nederlanders eerbiedigt. Ook over
morgen niet. En nooit. En zulks om
de eenvoudige reden, dat zij er per,
soonlijk niet bjj gebaat zijn als de
Hollanders een vinger in de pap hou
den. Heel simpel, heel eenvoudig,
heel nuchter. 21e zien ons liever van
daag dan morgen vertrekken, omdat
elke redelijke diplomatieke „over
winning" aan „onze" zijde door hen
wbrdt gevoeld als schade; schade in
morele en schade in financiële zin.
Ze hebben ook geen haast. Waarom
zouden ze zich haasten, onze Indone
sische partners aan de vierkante,
ovale of ronde tafels? Dat een paar
millioen Indonesiërs gebrek lijden en
vandaag niet weten waarvan ze mor
gen moeten leven, is veel minder be
langrijk dan het feit, dat de Djokja3e
diplomaten er een goed, een voortref
felijk leven van leiden. Het gaat hun
best. Er wordt zwaar verdiend in deze
tijd door sommige hoge Indonesische
heren; hun namen worden dag aan
dag over vijf werelddelen getelext en
ten slotte hebben ze de prettige vol
doening wraak te nemen op drie eeu
wen „koloniale onderdrukking, uit
buiting en gruwelregiem". Dat deze
diplomaten zichzelf op deze plaatsen
gekozen hebben is in dit „democrati
sche" Indonesië van geen belang. Dat
„de" Repoebliek uiterst impopulair is
in Indonesië, is evenmin belangrijk.
Het voornaamste is, dat de grote lei
ders het volk steeds weer beloven,
dat ze er voor zullen zorgen, dat het
in orde komt met de aangeheven leus:
„Merdeka akau mati": Vrijheid of
Dood. Hoe schoon klinkt dat, hoe edel,
hoe jong-idealistisch. Alsof Rousseau
zelf de Indonesische legioenen aan
voert.
Mijnheer de Redacteur, wat jam
mer, hoe hartverscheurend tragisch
is het, dat het Nederlandse volk niets,
niets, niets weet van de achtergron
den van dit alles. Hoe jammer is het
voor dit volk en dit land, dat nog
steeds, bewust of onbewust, geloof
hecht aan leuzen, die culmineren in:
,Geen man en geen cent" en „Indie
los van Holland".
Dat is jammer. Maar behalve jam
mer is het ook ergerlijk. En men zou
haast nog een ander woord gebrui-1
ken. Want, mijnheer de Redacteur,
daar zijn in de laatste jaren zeer
vreemde, zeer zonderlinge dingen ge
beurd rondom dat Indonesische pro
bleem. Naast mijn schrijfbureau ligt
een met tal van originele foto's door
schoten rapport van een Javase assis
tent-resident. Ik kreeg dat rapport
van iemand in Batavia. „Op voor
waarde, dat U het aan niemand laat
zien". Een interessant rapport. Be
handelende het ontstaan en ged^en
van de Repoebliek Indonesia, die van
zuiver Japanse makelij is. „Made m
Japan". Inderdaad: ze draagt ook
alle sporen, alle kentekenen, alle
symptomen, van de toenmalige Japse
politieke opvattingen. Ze is dóór en
dóór Japs en als zodanig volmaakt
Ondemocratisch. Al ontkennen de he
ren Hatta en ir. Soekarno dit met
een staalhard gezicht.
In Batavia staat ergens een groot
gebouw. Toen ik er de eerste maal
langs reed en vroeg wat dit voor een
gebouw was, werd me gezegd: „Dat
is de RVD". De Regeringsvoorlich
tingsdienst. Mfl werd tevens gezegd,
dat er meer dan 1000 (duizend) voor
lichters werkten ten dienste van Ne
derland en Indonesië. Deze duizend
voorlichters zagen echter tot nu toe
geen kans het Nederlandse volk zo
danig voor te lichten, dat het een
enigszins dragelijk beeld heeft van
de ware toestand.
Er is méér dan dat geheime rapport
van die Javase assistent-resident. Er
werd, nauwelijks twee jaar geleden,
een film opgenomen door Nederland
se cinéasten. Die film heet „Llngad-
jatti in de branding". Ik had het
voorrecht deze film te mogen zien (in
een strikt besloten voorstelling, waar
bij we met ons vijven waren), en het
was verschrikkelijk. Deze film is
nóóit in Nederland vertoond, mijnheer
de Redacteur. Hoewel hij wél in Ne
derland is gewéést, en er waarschijn
lijk vandaag de dag nog een copie van
die film ergens in een kluis in Den
Haag ligt. Waarom mocht het Ne
derlandse volk de film „Lingadjatti
in de branding" niet zien? Het zou de
moeite waard zijn deze vraag eens in
onze Senaat aan de orde te zien ge
steld. Ik zou het graag vernemen en
tevens wie verantwoordelijk is voor
het besluit deze documentaire film
voorgoed op te bergen. Dat mag men
toch weten, in een zo democratisch
land als het onze? Of mag men zelfs
zoiets niet v r g e n
Mijnheer de Redacteur, ik maakte
in de dagen, dat ik op Java was, een
reis naar de demarcatielijn. Op de
terugweg was ik slechts enkele uren
na de bloedige moord bij Tjikampek,
de beruchte treinoverval, daar ter
plaatse. Ik was daar in een voorlich
tende functie, dus stelde ik alle pogin
gen in het werk om zo snel mogelijk
in Batavia terug te zijn.' Ik slaagde
erin op een leger-auto terug te. komen
en meldde mij bij de Radio, om voor de
Nederlandse luisteraars een radio
reportage van het gebeurde te geven.
Het Nederlandse volk mocht dat toch
wel weten, nietwaar? Om twaalf uur
zou ik spreken, maar om 11 uur ver
voegden zich enkele heren bij mij, die
zeiden, dat ik niet zou spreken. Ik
vroeg: „Op wiens bevel?" Het bleek
op bevel van een hoge militaire
instantie, die op haar beurt weer te
rugviel op een nóg. hogere regerings
instantie. Waarom? Nederland moest
genoegen nemen met een nietszeggend,
afgezwakt, onbenullig perscommuni
qué.
Dit zfln enkele voorbeelden. Enkele,
die zijn aan te vullen met tientallen
andere. Ik vertel deze dingen, omdat
ik wil aantonen, dat het Nederlandse
volk kunstmatig, doelbewust, syste
matisch, „volgens de plannen" onkun
dig werd gehouden van de werkelijke
toestand. En ik ben er in mijn hart
diep van overtuigd, dat dit vandaag
niét anders is.
En daarom weiger ik waarde te
hechten aan die vreugdevolle, opti
mistische koppen in de dagbladen. Na
dit optimisme zal er opnieuw pessi
misme komen. Natuurlijk geven, in
deze dagen, de heren in Djokja iets
toe. Natuurlijk is er ontspanning.
Omdat er in Amerika en Australië
door een paar lastige, bewerkte en
„omgeprate" journalisten wat roet ln
het Djokjase eten is gegooid. Omdat
het Washingtonse State Department
in een netelige positie verkeert in ver
band met „indiscreties" van zekere
krantenschrijvers, (die, alsof het
noodlot Nederland nog niet genoeg
geteisterd heeft, moesten omkomen).
Maar reken erop, dat er gewerkt wordt
in de regeringsbureaux! Reken erop,
dat er een nieuwe kolf komt van
verdachtmaking en „terreur" aan het
adres van de koloniale uitbuiters. Ir.
Soekarno, de heer Mansoer en de heer
Hatta zitten niet stil. Merdeka akau
matiVrijheid 'of dood! En niets
anders. En de Nederlanders eruit. Zo
niet vandaag, dan morgen.
Of er dan geen hoop meer is? Ja,
er is nog hoop. Maar dan zal aan
enkele voorwaarden op de allerkort
ste termijn moeten worden voldaan.
In de eerste plaats zullen onze verte
genwoordigers aan de conferentietafel
deskundigen moeten zijn in het
Indonesische probleem. In de tweede
plaats zullen deze vertegenwoordigers
niet met hun opdrachten moeten mar
chanderen of scharrelen, al naarmate
het uitkomt met de stemming in
Washington of Australië. In de derde
plaats zullen zij er van doordrongen
moeten zijn, dat het niet alleen gaat
om het leven van 10 millioen Neder
landers, maar eveneens om het
leven van meer dan 80 millioen In
donesiërs. Er ligt daar, aan de eve
naar, een enorm stuk verantwoorde
lijkheid. Wat dacht U van de Ambon-
nezen? Wat dacht U van bijna alle
bewoners in de Molukken? Wat dacht
U van de bevolking in de Riouw-ar-
chipel? Wat dacht U vande
honderdduizenden en honderdduizenden
Indo-Europeanen? Deze millioenen in
de steek laten zou het vuigste ver
raad zijn, dat ooit een Nederlands be
wind pleegde. En dat verraad dreigt!
Mijnheer de Redacteur, ik heb
waarschijnlijk opnieuw een te onbe
scheiden aanval gedaan op de be
schikbare plaatsruimte, maar ik hoop
oprecht, dat U mij de kolommen ter
beschikking stelt. Het gaat letterlijk
om het zijn of niet-zjjn van het Ko
ninkrijk, Het Koninkrijk, heel Holland
dus en heel Indonesië. Geen prijs, geen
dagbladruimte, is déérvoor te kost
baar!
ANTHONY VAN KAMPEN.
BERGEN, 3 Augustus 1949.
riGENLIJK BEGON HET AL een
paar weken geleden. Een rossig
getint papiertje met Rijks-opdruk
en gemétntestempel floepte in de
gang. In zwart-op-rossig blinkerde
het gevaarlijk, op de borst af:
„Dienstplichtige Óimmetje dient
zich op die uitgesproken zonnige
dag omstreeks koffietijd in de Palm-
kazerne te Bussum te melden voor
het vervullen van de werkelijke
militaire dienst". Heldere letters
op goed papier, twijfel uitgesloten.
Moeder zei: „Ja kind, nu moet je
onder de pet", vader sprak: „Enfin,
mooie natuur en gezonde lucht". Ik
knikte twee keer. Het werden soms
lange avonden met veel zwoel-zo-
merweertje-lopies, waarin vriend
schappelijke raadgevingen van
knapen-die-het-konden-weten, wer
den doorpriemd. „Officieren zijn
buffels, dus probeer ook maar gauw
een paar strepen te halen", gaf oud
gediende Karei me te verstaan. Er
was geen mens die wat goeds van
een platte pet wist te verhalen.
Allemaal dienstkloppers. Te veel
plichtsbetrachting.
En de dag groeide. Ik werd on
der een rug van hoge depressie ge
zet. 's Avonds tevoren sprak zij-die-
mijn-zorgen-deelt: „Zal je voorzich
tig schieten en hoe moet dat non
met je overhemden en sokken
Ik wist het niet maar zei: „Dat zit
wel rustig".
'n Klappend zoentje en wuiven
achter de gordijntjes. De man aan
het stationsloket merkte niets en
deed precies als met gewone reizi
gers. Natuurlijk was de trein laat
^2)oor
en drongen de mensen. Twee toe
vallige kennissen vonden dat
mooi weer had en dat dat alweer
een heel stuk scheelde. Onderwei
tstapte meer knapenschap met ko(!
fertjes aan de arm in de rail-rUps"
Nooit gezien, maar dadelijk: „o^
in dienst?" Uit naar buiten-starend,
gepeinzen borrelde het „Ja" met
nieuwsgierige oogopslag. Nou, die
knaap was toch al niet zo jong meer
zeker een zeeman. En dat spichtige
brilletje daar moest wel een stu.
dentje of een kantoorkrukken-
draaier zijn. Ik zou hem wel eens
met een uniform aan willen zien
rondtuinen.
De treinwielen rommelden weer
tot de volgende uitgang. Allemaal
onder-de-wapenen-mensen die uit
stapten met fleurige dassen en
sportjasjes. Bij het hekje stond een
man met een zonnebril en een lucht
machtbroekje aan. Om de paar mi
nuten wees hij en galmde: „Palm.
kazerne in de auto!" De Palmkazer-
ne ging in de auto en de koffertjes
van de Palmkazerne werden over
Palmhoofden in de vrachtauto ge
stopt. Het was benauwd warm en
het hotste. Een Mokummer zei:
„Karre maar, volgende halte con
ducteur" en iedereen lachte. Er
kwam steeds meer los en er werd
steeds meer gelachen. Nelis grin
nikte: „Nou, Jen, as je nog deser
teren wilt, mot je 't nou doen. Die
kar rijdt met boggies om je con
fuus te maken en dan weet je de
weg niet meer te vinden". Van on
der het klapperende zeil zagen we
groen en zonlicht voorbij flitsen.
Dan een hobbel, nog even doorzeu-
len en een hoeraatje: „We benne
I der!"
Het zware onweer van gisternacht is
niet zonder gevolgen gebleven. De
boerderij van de heer J. Bakker te
Oostwoud is door het hemelvuur ge
troffen en tot de grond toe afgebrand.
Om half vijf sloeg de bliksem in deze
boerenplaats, die vrijwel onmiddellijK
in lichter laaie stond. De bewoners wis
ten zich in veiligheid te stellen, doch
van de inboedel kon niets worden ge
red. Ook verschillende landbouw
machines en een grote voorraad nieuw
hooi werden een prooi van het alles
vernielende vuur.
De motorspuit was spoedig ter plaatse.
Zij gaf met vier stralen water, doch
veel effect sorteerde dit niet. De behui
zing is dan ook tot de grond toe afge
brand.
Naar wij vernemen wordt de schade
door verzekering gedekt.
PALINGVISSERS HADDEN
SLECHT SEIZOEN
Men schrijft ons uit Lemmer:
Het zomerseizoen voor de palingvis
sers op het IJselmeer, dat thans als ge
ëindigd' kan worden beschouwd, is niet
erg best geweest. Eind April, toen de
kuilvisserQ op paling een aanvang nam,
waren de vangsten aanvankelijk be
hoorlijk, maar over het algemeen ge
nomen was het resultaat ongunstig. De
meeste vissers hebben in de afgelopen
maanden dan ook geen noemenswaardi
ge winsten gemaakt. De vangsten wa-
r. gemiddeld de helft kleiner dan het
vorige jaar, waar nog bijkwam, dat de
prijzen ook aanmerkelijk lager waren.
Uit het feit, dat ook dit jaar de glas
aaltjes weinig talrijk waren, leiden de
vissers af, dat men ook voor het vol
gend seizoen niet al te hoge verwach
tingen behoeft te koesteren. Het enig
lichtpuntje voor de IJselmeervissers is,
dat de snoekbaarsvangsten de laatste
weken weer wat beter worden.
Met grote blijdschap geven
wjj kennis van de geboorte
van onze dochter
NELLY CATHARINA.
M. N. M. COPPENS—
BREMER
D. G. COPPENS.
Den Helder, 3 Aug. 1949.
Goversstraat 30.
Tijdelijk Ziekenhuis „Park
zicht."
Voor tijdelijk een
GEVRAAGD,
W. H. KINGMA, Apo
theker, Polderweg 25.
Aan familie, vrienden,
buurtgen. en bekenden on
ze hartelijke dank voor de
wijze waarop zij ons 55-
jarig echtverenigingsfeest
tot een onvergetelijke dag
hebben gemaakt.
Het echtpaar
SWART—JACOBS.
Den Helder,
Fazantenstraat 28.
Chirurg en Vrouwenarts,
AFWEZIG
tot Maandag 29 Augustus.
Da adressen Bureau enz alt
sluitend 's middags na vier
nar
Rieten reiswiegje, in goede staat
zijnde. Javastraat 136boven.
Twee fauteuils, 4 stoelen en 2
keukenstoelen. Stakman Bosse-
s tra at 8.
Tropenkleding. Ter overname
aangeb. gedragen, doch in zeer
goede staat verkerende tropenuit-
ïusting: 8 witte shirts, 8 witte
shorts, 10 witte lange broeken,
4 witte broeken (burger), 10 witte
jassen en 3 dj. houten kisten.
Adres te vernemen: Bureau van
dit blad.
Gr. sjoelbak f 17,50, rolschaat
sen f 6,— en dr. kw. damesmantel
f 7,50. Adres: Bur. v. d. blad.
Kinderstoel en box met vloer,
zo goed als nieuw, samen f 30,—
Beukenkampstraat 43.
Een dubbele kist snij-gereed-
schap (rijwieldraad) en 2 duiven.
Adres: De Ruyterstraat 33.
Goed onderhouden wandelwa
gentje f 7,50. Havikstraat 7.
De Fa. Troost zoekt voor haar
atelier een naaister. Tijdelijk:
Spoorstraat 49.
Wie heelt mijn roodbruine
ceintuur gevonden van mijn regen
mantel? Greta v. d. Wal, Btee-
waterstraat 59.
heerlijk mals,
vol van
smaak en geur,
als zij gebonden
zijn met
"MAÏZENA"
DURYEA
VAN 6 TOT EN MET 15 AUGUSTUS.
COMPLETE MEUBILERING.
Loodsg-racht 72, Den Helder.
U kunt zich thans reeds aanmelden voor de erst-
dags aanvangende cursussen in:
Moderne Bedrijfsadministratie,
Boekhouden,
Middenstandsdiploma Handelskennis,
Privé-Secretaresse,
Engelse-, Franse-, Duitse en Nederlandse
Handelscorrespondentie en Conversatie,
Steno en Machinesc h rij v en
ZOMERSPORTCOSTUUMS
COSTUUMS 8-delig
SPORTCOLBERTS
TWEEDJASSEN
EGYPT. KAT. REGENJASSEN
(zolang de voorraad strekt)
GUMMI REGENJASSEN
PLUSFOURPAKJES
KORTE BROEKPAKJES
JONGENS TWEEDJASSEN
JONGENS GUMMIJASSEN
KORTE JONGENSBROEKEN
Tweed, blauw, jeans, manchester,
peau de pêche.
WIJ ZIJN VAN 8—15 AUGUSTUS WEGENS
VACANTIE
Na die tijd kunnen wij U weer als vanouds
bedienen.
HET LAMPENHUIS VAN JAN ROUGOOR,
Spoorstraat 104, naast Alb. HEIJN.
IS VAN 6 t/m. IS AUGUSTUS wegens vacanMe
DE WINKEL OP BINNENHAVEN 89 IS OP
6 AUGUSTUS NORMAAL GEOPEND, VER
DER van 8 t/m. 18 AUGUSTUS GESLOTEN.
We hebben weer ontvangen:
en REISTASSEN.
SLUISDIJKSTRAAT 117.
Burgemeester en Wethouders van Den Helder
maken bekend, dat het gemeentelijk zwembad aan
de Dijkweg met ingang van VRIJDAG 5 AUGUSTUS
op de navolgende tijden voor het publiek geopend
zal zijn:
op alle werkdagen:
van 6.30 uur tot T.30 uur voor mannelijke personen;
van 7.30 uur tot 8.30 uur voor vrouwelijke personen;
van 8.30 uur tot 10.00 uur voor mannelijke personen
(uitsluitend houders van leskaarten);
van 10.00 uur tot 11.30 uur voor vrouwelijke personen
(uitsluitend houdsters van leskaarten)
van 14.00 uur tot 15.00 uur voor meisjes;
van 15.00 uur tot 16.00 uur voor jongens;
van 16.00 uur tot 17.00 uur voor vrouwelijke personen;
van 17.00 uur tot 18.00 uur voor mannelijke personen,
van 18.00 uur tot 19.00 uur voor vrouwelijke personen,
van 19.00 uur tot 20.00 uur voor mannelijke personen.
Het zwembad is des Zondags gesloten.
Aan kinderen beneden de leeftijd van 8 jaar zal,
met uitzondering van die, welke thans reeds in het
bezit zijn van een seizoenabonnement en/of een les-
kaart voor het ontvangen 'van zwemonderricht Ge
durende het seizoen 1949, geen toegang tot het bad
worden verleend.
De tarieven bedragen:
Éénmaal baden 0.10; weekkaarten voor éénmaal
baden per dag 0.35; seizoen-abonnementen voor
eenmaal baden per dag 3.kinderbaden, alleen
op Woensdag- en Zaterdagmiddag van 1416 uur.
0.03 per bad. Leskaarten voor het ontvangen van
zwemonderricht gedurende het seizoen 2.—.
Den Helder, 2 Augustus- 1949.
BEZOEKT
tijdens de feestdagen,
6, 7 en 8 Augustus
te Jullamulorp, o.a.
1. v. Jaap Kwak.
DE BESTE
RLCLAME