Nederland kan tevreden zijn over de
Benelux-conferentie te Luxemburg
Kort Bestek
Gerrit de Stotteraar weer gesnapt
Sultan van Djokja waarschuwt voor
gespannen toestand op Oost-Java
Leven in Kanton weer normaal
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Vóór-Unie tot 1 Juli 1950
Rajk opgehangen
Proces in Sofia?
Is de dollar iroef?
Vandaag een nieuwe Franse regering?
Maandag 17 Oct. 1949
74e Jaargang No. 10711
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
De textiel komt zeer
ipoecfig vrij
In het huis van zijn
zuster
Grote schade aan de oogst
Batavia ontstemd over de verklaring
Sultan schond de
overeenkomst
Dertigduizend Britse
soldaten in Honkong
Plannen van Abdoellah?
Vloedgolf nam een kerk op
Koning Leopold en Eyskens
zijn het volkomen eens
Een Rubens ontdekt
Stromen vluchtelingen
komen naar Surabaja
Homogeen socialistisch
Nieuwe bestemming van de
Krupp-fabrieken
Winst voor „rechts" bij
Hamburgse verkiezingen
Twee boerderijen verbrand
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A KAPTEIN
Directie:
j BIJLSMA en C KRAK
COURANT
TARIEVEN,
idvertenties: 16 ct per mm
Kleine advertenties
Jutterties tot 15 woor-
!en f 1.--Ik woord meer
5 rent
vbonnementen pei swar-
taal ƒ4.— rij vooruitbe-
aling. olus incassokosten
De ministers van de drie Benelux-landen hebben Zaterdag hun goedkeuring
gehecht aan de bepalingen van een overeenkomst, die de weg moet banen
voor de Economische Unie. Deze overeenkomst voorziet in een overgangspe
riode, „Voor-Unie" genaamd, die zal duren van 1 October 1949 tot 1 Juli 1950,
op welk laatste tijdstip men verwacht, dat de economische fusie, der drie lan
den zal beginnen. De overeenkomst bevat reserves betreffende de betaling in
goud van nadelige saldi der handelsbalansen tussen de Beneluxlanden. Deze
reserves zouden aan het debiteurenland toestaan de kwestie van zijn verplich
tingen tot betaling in goud of dollars opnieuw onder ogen te zien.
In kringen, die in nauwe betrekking
staan met de Nederlandse delegatie,
werd vefklaard, dat men gelooft, dat
Nederland reden heeft om tevreden te
zijn met het resultaat van de bespre
kingen te Luxemburg. Kort na mid
dernacht is door de landen van de Be
nelux de overeenkomst betreffende de
voor-Unie getekend. De ervaringen van
de voor-Unie zullen de gevolgen van
de devaluatie duidelijker maken en
beslissend zijn voor de vraag of de vol
ledige Unie het volgend jaar tot stand
kan komen of dat voorlopige beperkin
gen betreffende de handelsbetalingen
nodig zullen zijn.
Dr. Willem Drees zeide onder meer
in verband met deze conferentie, dat
de overeenkomst er zeer bevredigend
voor de drie landen uitzag en nuttig
scheen voor het vrij maken van be
paalde producten voor dit jaar en vol
gende jaren. Paul van Zeeland, de Bel
gische minister van buitenlandse za
ken, zeide onder meer, dat de Bene
lux 'n voortschrijdende schepping was,
die voortgezet zou worden tot zij een
volledig succes was.
De besluiten.
Wat betreft de monetaire politiek
werd vastgesteld, dat de Unie afhanke
lijk is van de verwachte voortzetting
van de Marshall-hulp tot in 1952, daar
een evenwichtstekort zou moeten wor
den gedekt met Marshall-gelden.
De voormalige Hongaarse minister
van buitenlandse zaken, Laszlo Rajk,
en twee andere beklaagden bjj het
jongste proces zjjn Zaterdagochtend te
Poedapest opgehangen, nadat Vrijdag
hun beroep was verworpen.
De anderen zijn Tibor Szonyi, vroe
ger secretaris van de centrale perso
neelsafdeling en lid van het centrale
comité van de Hongaarse arbeiders
partij, en Andras Szalai, zijn assistent.
De landbouw-economie van de Bene
lux zal moeten berusten op een bij
zonder sterk ontwikkelde voedings
industrie en op een technisch vol
maakte conserveringsindustrie van
land- en tuinbouwproducten (conser-
venfabrieken, koelindustrie, enz.) De in
de loop der jaren in Nederland ge
groeide maatregelen werden als bijzon
der doeltreffend beschouwd. De beper
kingen voor een vrij verkeer van land
bouwproducten tussen de Beneluxlan
den zullen geleidelijk worden opgehe
ven naarmate de concurrentie-voor-
waarden op de Nederlandse, Belgische
en Luxemburgse markten aan elkaar
worden gelijk gemaakt.
De drie regeringen zullen op korte
termijn wetsontwerpen indienen ter
unificatie der accijnzen. Zij zullen po
gingen tot toenadering op het gebied
der directe belastingen voortzetten.
Een commissie is ingesteld ter bestu
dering der havenvraagstukken. Zij
heeft opdracht haar rapporten binnen
een jaar in te dienen. Omtrent het
interparlementair overleg zullen binnen
korte tijd nadere voorzieningen onder
ogen worden gezien.
Textiel spoedig vrij
Vóór 1 Januari zal een plan worden
opgesteld, op grond waarvan een gelei
delijke vrijmaking van textiel wordt
voorzien. De beperkingen In Neder
land zullen om deze redenen binnen
afzienbare tijd worden opgeheven, ten
einde aan de Belgische concurrentie het
hoofd te kunnen bieden.
Kosiof zou moeien boeien
Ivan Karaivanof, directeur van het
Instituut voor internationale politiek
van het Joegoslavisch ministerie van
Buitenlandse Zaken, schrijft in de
„Borba", dat de Kominform binnen
kort een nieuw verraad-proces wil
ensceneren en wel tegen Krajco Kostof,
de voormalige Bulgaarse vice-premier
en secretaris van de Bulgaarse com
munistische partij, die in April j.1. in
ongenade viel en gearresteerd werd.
Behalve Kostof en zijn zwager To-
pencharof, aldus Karaivanof, bevin
den zich nog acht leden van het cen
trale comité van de Bulgaarse com
munistische partij in de gevangenis.
Volgens Karaivanof maakt Bulga
rije een zware crisis door. Het proces
tegen Kostof zou moeten dienen om
de ontevredenen en Tito-sympathisan-
ten te intimideréh. De Bulgaarse poli
tie zou reeds begonnen zijn met de uit
voering van massa-arrestaties.
Allen zijn veroordeeld
spionnage en hoogverraad.
wegens
IN
VEERTIG DODEN
GUATEMALA
Naar schatting zijn veertig perso
nen om het leven* gekomen als gevolg
van de overstromingen, welke Guate
mala hebben geteisterd. Het water
zakt thans.
Door deskundigen wordt de schade
welke aan de koffie-struiken is toe
gebracht koffie is het voornaamste
uitvoer-product van Guatemale op
twintig procent van de oogst geschat,
ter waarde van meer dan zeven mil-
lioen dollar. Ook de ondernemingen
waar de bananenstammen worden ge
kweekt, hebben schade geleden, naar
schatting tot een bedrag van minstens
vijf millioen dollar. Aan de spoor
weg-installaties is grote schade toe
gebracht. Men verwacht dat het
spoorwegvervoer gedurende minstens
twee weken verlamd zal zijn.
Zaterdagavond is de Amsterdamse
centrale recherche erin geslaagd Gerrit
Cornelis Blom, beter bekend als Gerrit
de Stotteraar, te arresteren. Nog in de
loop van de nacht is Gerrit de Stotte
raar na een kort verblijf in het hoofd
bureau van politie te Amsterdam weer
naar Utrecht overgebracht en opnieuw
opgesloten in de strafgevangenis.
Het staat wel haast vast, dat hjj ge
durende de week, dat hij vrij was, geen
nieuwe wandaden heeft gepleegd. Hij
moet die tijd in de hoofdstad zijn on
dergedoken geweest, maar of hij steeds
op het zelfde adres is geweest staat
niet vast.
Een van de Amsterdamse recher
cheurs, die reeds heel wat appeltjes
met Gerrit heeft geschild, had zorgvul
dig alle adressen waar Gerrit eventueel
zou kunnen komen, onder zijn aandacht
gehouden. Zaterdagavond besloot hij
met enkele andere rechercheurs een in
val te doen in een huis in de Nieuwe
Kerkstraat te Amsterdam, waar een
zuster van Gerrit woont. Het bleek raak
te zijn, maar Gerrit was niet van plan
7 Gevangen Nazi-leiders
kostten 450.000 Mark
per jaar
^CHT KOKS, een bakkers
knecht, zestien keukenmeisjes,
vier kellners, zes kellnerinnen,
drie hofmeesters, twaalf werk
vrouwen en twee wasvrouwen
vormen het personeel, dat de
gemeenteraad van Berlijn moet
onderhouden, om zeven in de ge
vangenis van Berlijn-Spandau
opgesloten gevangenen te verzor
gen. Het zijn Rader, Hess, Funk,
Dönitz, Von Schirach, Von Neu-
rath en Speer.
Burgemeester Reuter heeft de
geallieerde Kommandantura ver
zocht de mogelijkheid te over
wegen, het bedrag van 450.000
Mark per jaar, dat het onderhoud
van deze gevangenen de gemeen-
j te kost, te verminderen.
De Sultan van Djokja, minister van defensie der Indonesische Republiek,
heeft te Batavia verklaard, dat „de snel verslechterende toestand in Oost-
Java vol explosieve mogelijkheden Is". „Indien de Nederlanders onredelijk
blijven wordt gevreesd, dat een gewapende botsing niet alleen onvermijdelijk
is, doch zich spoedig zal verspreiden over geheel Java en Sumatra".
„Inmiddels is de Nederlandse hou-
De sultan heeft de situatie met de
HVK, dr. Lovink, besproken, doch was
er, aldus deelde hij mede, niet in ge
slaagd hem „de gevaren, verbonden
met de - toestand in Oost-Java" te doen
zien. De sultan zeide verder, dat dr.
Lovink hem een nota had overhandigd,
waarin verklaard werd, dat de HVK
Den Haag om verdere instructies had
verzocht.
zich voetstoots over te geven. Het kostte
de rechercheurs veel moeite de be
wuste insluiper tenslotte te pakken te
krijgen. Op 't moment dat hij door het
WC-raampje naar buiten wilde vluchten
heeft de rechercheur, die door zijn
actief speuren zo snel dit succes wist
te bereiken, hem letterlijk bij de haren
gegrepen. Gerrit is thans zo veilig op
gesloten als nimmer te voren. De kans,
dat hij weer zal uitbreken is voorlopig-
wel uitgesloten.
De communisten zijn Kanton binnen
gerukt. Zaterdagochtend te zes uur
kregen de inwoners van de grote Chi
nese stad voor het eerst de groen-gele
uniformen van het „bevrijdingsleger"
te zien. Zjj spoedden zich op straat om
met nieuwsgierigheid naar de soldaten
te kijken, die wel niet hun dialect spre
ken, maar ongeveer op dezelfde wijze
als de nationalistische troepen zijn ge
kleed, met dit verschil dat de commu
nisten geen kentekens op hun muts
dragen en dat op de officierspetten 'n
rode ster prijkt.
Reeds hebben de communisten zich
in de stad verspreid en is tot de demo
bilisatie van de „burgerwacht" over
gegaan. De handelaars werd verzocht
hun winkels te heropenen en weldra
ging het leven zijn gewone gang.
De verdediging van Hongkong
De val van Kanton heeft geen „plot-
Slinge bespoediging" van het oefen-
r-jjram van de Britse troepen te Hong
kong ten gevolge gehad. De Britse troe-
pensterkte wordt thans op meer dan
30.000 man geschat. Tot nu toe contro
leert nog steeds de politie de grens en
er zullen geen troepen voor dit doel
gebruikt worden tenzij werkelijke
moeilijkheden komen.
De Chinese nationalisten hebben
Zondagavond officieel toegegeven, dat
de communisten op de Noord-Oostelij
ke hoek van het eiland Amoy zijn ge
land. De communisten begonnen Zater
dagmiddag een grootscheeps offensief
tegen het eiland vanuit drie bases op
het vasteland. Pogingen om ook op het
naburige eiland Koelangsoe te landen
zijn afgeslagen.
Het onafhankelijke Egyptische blad
„Akhbar El Yom" bericht, dat koning
Abdoellah van Transjordanie van plan
zou zijn zichzelf in December aanstaan
de uit te roepen tot koning van het
„Verenigd Hasjemietisch Koninkrijk
(Transjordanie en Arabisch Pales
tina)". De kroning van Abdoellah zou
kunnen geschieden te Bethlehem, dat
door het Arabisch legioen is bezet,
doch de meerderheid van de Transjor-
daanse ministerraad zou de voorkeur
geven aan Amman.
Hevige stormen, stortregens en zand
stormen hebben verschillende streken
van Australië geteisterd. Te Murru-
lundi (Nieuw-Zuid-Wales) werd een
kerk door een vloedgolf opgenomen en
bij een hoofdweg weer neergezet. Te
Sydney werden verschillende kleine
schepen in de haven tot zinken ge
bracht. Minstens 200 mensen geraakten
te water. Sommigen kwamen zwem
mend weer aan land, anderen werden
door politiesloepen en particuliere bo
ten gered.
VIER DODEN BIJ VLIEGTUIG
ONGELUK IN NOORWEGEN
Een Brits amphibie-vliegtuig, dat een
demonstratievlucht in Noorwegen
maakte, is op een hoogte van ongeveer
200 meter bij Lista in Zuid-Noorwegen
tegen een berghelling gevlogen. Een
Noor en drie Britten kwamen hierbij
°m het leven.
Weerbericht
Verwachting tot Maandagavond.
Zwaar bewolkt met enkele re
genbuien, hier en daar met on
weer. Later plaatselijke opkla
ringen. Matige wind tussen Zuid
en Zuid-West. Morgen overdag
'ets minder zacht.
De Belgische eerste minister, Gaston
Eyskens, die zoals bekend een bezoek
brengt aan Koning Leopold, heeft
Zondagavond verklaard „volledige
overeensteming" bereikt te hebben
met de koning over de vorm van de
volksraadpleging, die moet beslissen
of de koning zal terugkeren. Eyskens
had Zondag twee besprekingen met
koning Leopold te Pregny. Na het
tweede onderhoud dineerde Eyskens
met het koninklijk gezin. Na afloop
verklaarde hij, dat zijn taak was vol
bracht. Hij was „uitermate tevreden'
over de resultaten van de besprekin
gen, die van „zeer grote invloed" op de
toekomstige ontwikkeling zouden zijn.
Eyskens vertrok hedenochtend per
auto naar Brussel..
Je blinde blijfi mei iwee waardeloze kaarien ziiien
Ik ga u verhalen, vrienden, van drie
vrouwen. Drie vogels van geheel
verschillende pluimage, als u mij per
mitteert. Een filmster, een arbeiders
vrouw, een bewaakster uit Buchen-
wald. De filmster, Greta „Divine"
Garbo zal optreden in de Parijse opera.
In de hoofdrol van een nieuw ballet
van Jean Cocteau en Serge Lifar, ge
titeld „Phèdre", naar de tragedie van
zaam-aan uit protest tegen de verkie
zing van Jules Moch. Ze vegen elk pa
piertje nauwgezet van de straat en ra
pen ieder boomblaadje zorgvuldig op.
worden omgeven. Omdat de bevolking Eén voor één, de hele lieve dag lang.
UHIIIIIIIIlllilllillllllllllllllllllllllllllllllillllliilllillllllllllllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIII
die vier jaar schandelijk weinig vond.
|_Jet is te hopen, dat tegen de tijd, dat
En dat kost tijd. Maar staken doen ze
niet. q Het Hongaarse voedselbureau is
opgeheven, omdat er „overvloed van
voedsel" is, en de rantsoenering is af-
Garbo in de Franse hoofdstad arri- geschaft. Er zijn daar in Hongarije nog
veert, de toestand met de vuilnismannen wel meer dingen waarvan men een
Racine Zij zal niet zingen, niet spreken zal zijn verbeterd. Die doen thans lang- overvloed heeft. Zelfs wel een beetje te
en niet dansen. Zij zal alleen gebaren- .;-~y x_ overdadige overvloed. Dacht u ook niet,
spel geven. Maar daarbij zal zij toch V - -vr enden,
haar gezicht moeten tonen, dat zij de
laatste tijd zo zorgvuldig heeft ver
borgen. Q De tweede vrouw is de echt
genote van een arme vluchteling uit
Tsjechoslowakije, die nu in Noord-
Beieren woont. Zij heeft een erfenis
van bijna anderhalf millioen gulden
ontvangen van een oom in Australië.
En dat is haar van harte gegund. En
de derde heet Ilse Koch. Kent ge die
r.aam nog? Lampekappen van mensen
huid en meer onmenselijke dingen.
Haar vier jaren zitten erop. Maar ze
wordt onmiddellijk gearresteerd door
de Duitse autoriteiten. De gevangenis
zal door een oordon militaire politie
De Willem Barendsz gaat
weer gauw naar zeel
ook
Jn Saint Nazaire hebben de kinderen
van een school geweigerd, een nieuw
gebouw te betrekken. Ze gingen naar
hun oude school en bleven daar zo
lang, tot de autoriteiten besloten de
lessen daar te hervatten en het gebouw
te vergroten. De pa's en de ma's legden
hun nakroost niet over de knie en kast-
tijdden het niet, doch juichten de actie
toe. Rare paedagoochelaars, daar in
Saint Nazaire! Q Ten gevolge van de
staking in de staalindustrie en de
kolenmijnen is het aantal werklozen in
de Verenigde Staten met 63.800 ge
stegen. In één week.
In een kerkje in het Italiaanse dorp
Dalduina, in de provincie Treviso, is
een schilderij van Rubens ontdekt. Dit
kunstwerk, dat van zeer grote waarde
is. bevindt zich in een betreurenswaar
dige toestand en is toevertrouwd aan
een conservator, die voornemens is het
te restaureren.
ding kenmerkend", zo zeide de sultan
verder, „men houdt zich aan de letter
der wet, zonder op de geest hiervan
acht te slaan."
De Nederlandse bewering, dat de
Van Royen-Rum-overeenkomst niet
voorzag in de door ons uitgestippelde
oplossing, is aanvechtbaar, doch het
handhaven van deze stelling in ver
band met de „ondragelijk gespannen
toestand" vormde een miskenning van
de werkelijkheid en hierdoor werd zo
wel de harmonie in Indonesië als op de
conferentie te Den Haag in gevaar ge
bracht.
Nederlands commentaar
„In officiële Nederlandse kringen
heeft men met grote bevreemding ken
nisgenomen van de verklaring van de
sultan. De verklaring is Immers al da
delijk lijnrecht in strijd met het be
paalde in de overeenkomst, waarin de
partijen zich verbinden „zich te ont
houden van radiouitzendingen, persbe
richten of enige vorm van propaganda,
beogend de strijdkrachten of burger*
van de andere party uit te dagen of te
verontrusten". Nederlandse kringen
overwegen verder momenteel, welke
stappen in verband hiermede dienen te
worden genomen", aldus luidt een of
ficiële Nederlandse verklaring.
Angst voor de Republikeinen
Stromen vluchtelingen uit de gebie
den van Midden-Java, waar de Neder
landse troepen zyn teruggetrokken, zyn
aangekomen in Surabaja en andere
centra, waar Nederlandse strijdkrach
ten zyn, zo werd Zondag in gewooniyk
betrouwbare Nederlandse kringen me
degedeeld.
Deze vluchtelingen zouden voorna
melijk bestaan uit Indonesische politie
beambten, burgerlijke functionarissen
met hun gezinnen en Chinezen, „die
niet in de door de Republikeinse troe
pen bezette steden durfden blyven".
Er werd Zondagavond geen officiële
bevestiging gegeven van berichten, vol
gens welke guerrilla's huizen in door
de Nederlanders geëvacueerde gebie
den hadden geplunderd en in brand ge
stoken.
Jules Moch zet zyn pogingen om Frank-
ryk van een nieuwe regering te voor
zien onvermoeid voort. De M.R.P. besloot
Zondagavond „in principe" de porte
feuilles van financiën en nationale eco
nomie te aanvaarden. De demissionnaire
minister van overzeese gebiedsdelen,
Paul Costefloret (M.R.P.) verklaarde,
dat Moch hem had medegedeeld de vor
ming van een „homogeen, socialistisch
kabinet" te overwegen. Moch zelf heeft
gezegd, dat „Frankryk in ieder geval
hedenmiddag een regering zou hebben".
Dit wordt uitgelegd als te betekenen,
dat indien de Volksrepublikeinen
(M.R.P.) voorwaarden blijven stellen,
die Moch niet aanvaardbaar acht, hij een
socialistische regering zal samenstellen
en deze Dinsdag aan de Kamer zal voor
stellen. President Auriol, die zich in de
loop van Zondagavond naar Parijs had
begeven, is weer naar zyn buitenver
blijf vertrokken. De woordvoerder van
de M.R.P. deelde mede, dat zyn fractie
Maandagochtend vroeg byeen zou ko
men.
De huidige kabinetsformatie is „het
meest demoraliserende beeld, dat men
zich kan voorstellen", schryft het
rechtse Franse blad „Epoque". „Het is
het beeld van leiders zonder burgerzin,
die daarom nergens toe dienen".
De conservatieve „Figaro" commen
tarieert: „Alles wijst erop, dat wy min
of meer dezelfde mensen op de zelfde
posten als voor de crisis terug zullen
zien. Waaruit blykt hoe nutteloos de
crisis was".
De Britse autoriteiten hebben hun
goedkeuring gehecht aan het plan van
de Duitse regering van Noord-Ryn-
land-Westfalen tot het vestigen van
nieuwe industriële ondernemingen op
het terrein van de voormalige fabrie
ken van Krupp te Essen
De overeenkomst van de Krupp-
fabrieken met de „maatschappy voor
de ontwikkeling van de industrie te
te Essen" waarvan de stad Essen en
de regering van Rijnland-Westfalen de
eigenaars zijn, werd eveneens goedge
keurd onder het voorbehoud, dat elke
verhuur eerst door de Britse autori
teiten moet worden goedgekeurd
De linkse „Franc-Tireur" beschul
digt Moch en de socialistische party
van „politieke zelfmoord" door te
trachten met de „reactionnaire party-
en" tot een compromis te komen.
Hedenochtend vroeg zyn de einduit
slagen bekend geworden van de Zon
dag gehouden verkiezing voor het re
gionale parlement van Hamburg. Van
de 120 beschikbare zetels konden de
socialisten er 65 bezetten tegen 82 in 't
oude parlement. De coalitie van chris
tendemocraten, liberalen en conserva
tieven kreeg 40 zetels tegen 22. Negen
zetels gingen naar de ultra-rechtse
Duitse party, 5 naar de communisten
en één naar de radicale partij voor so
ciale vrijheid.
De sociaaldemocraten' verwierven
meer stemmen dan by de federale ver
kiezingen twee maanden geleden. De
sociaaldemocratische burgemeester Max
Brauer en alle senatoren (wier functie
overeenkomt met die van ministers)
van de stad werden bij de verkiezing
verslagen. Om half twee 's nachts meld
de radio-Hamburg, dat een stembus
vermist was. Deze zou aan een onbe
kende politieagent zijn meegegeven, die
er niet mee was komen opdagen. De
politie kon al spoedig verklaren, dat 't
verhaal over de „onbekende" politie
man onjuist was.
Zaterdagavond is er brand uitgebro
ken in twee naast eikaar liggende
boerderyen te Vlymen. Enkele varkens
zyr verbrand evenals de oogst, be
staande uit hooi en stro. Drie gezinnen
zyn dakloos geworden.
Amerikaanse dump-voorraden
voor Westerse Unie
Een hoge Amerikaanse functionaris
heeft medegedeeld, dat wapens, voer
tuigen en andere goederen uit overtol
lige legervoorraden in Duitsland, ter
beschikking van de landen der Wester
se Unie zullen worden gesteld. De goe
deren zullen in eerst in goede staat
worden gebracht in werkplaatsen, die
thans te Bremerhaven worden ge
bouwd.
