ESaS? keurslijf \r"22r Tekenen van geestelijke vitaliteit M 3=» Marine: voedster van onze welvaart Weet U het nog S. «,'XK Steun van Den Haag Tussen Haaks en Kuitje ITSiïf.bM«--i Begrotings-vierdaagse Verkiezingen Ruim 900 woningen Scholenbouw Versnelde concentratie in Nieuwediep Ruimte Nieuwe taak voor Helderse Gemeenschap Muo,ut*ma" p WOrf Muxiekknng en V.U. Onderwijs Kerkelijk leven Sociaal werk Scheepsbewegingen dat om daarbtl te °!lde We«' d* in twaa,^ °*enbl* Ie tred ta te hou- Ondejaarsavonden \i«,HW°^dt' is de k°rte duur van" W"d af?e,esd- Het eerste goede en kwade dinl! kwam« *5? au" ^«en twee beroerden. Het is dit ui 111 a,®iede tallo7e erv Wef een «teoom van «f achteruitgang benaien na i °M «"•X»» tenlssen de mPL vooral °mdat veelal i„; kochten een vooruitgang op haar beurt van hetgeen in de werSdlTB!ene.sitnatie Nederland en deze Zer<h m T °Pdat Wij het ^euwe f*- U SOed' dat w« on» zekerheid dat wij niet op een eiland ™et een bredere blik en in de periode van gestadige grM ^ÏÏ^11'' la een stad, die een bevolking een wanne belang-rteiw», "ntzagl.jke betekenis, bulten wanneer voor hetgeen ook LEVJN van ons allen, ook van te beïnvloed drger'JWOr<Jt in «terkema- te beïnvloed door de besluiten, die van overheidswege worden genomen. De beshssingen, die de Helderse gemeente- raad In het afgelopen jaar nam, hingen vrijwel alle direct of indirect samen met twee omstandigheden: de verhou ding met de Koninklijke Marine en de verhouding met „Den Haag". Het zal niet nodig zijn, aan te tonen dat ook deze twee omstandigheden niet los van elkaar mogen worden gezien. De behoefte aan woningen (nog «teeds staan een kleine achthonderd woningzoekenden ingeschreven) is daarom in zoverre een gunstig ver schijnsel, dat de Koninklijke Marine zich met kracht in Den Helder concen treert. Er is sprake van een gezonde groei, waarmee helaas de uitbreiding van onze „garderobe" nauwelijks gelij ke tred kan houden. „Den Haag", dat lang de Marine-kat uit de Nieuwe- diepse boom heeft gekeken, werkt nu flink mee bij het voorzien in de behoef te aan woningen. Maar ook ..Den Haag" kan geen ijzer met handen breken, en dus konden voor het jaar 1949 nog geen duizend woningen aan Den Helder worden toegewezen Het is uitstekend, dat het gemeentebestuur op een steeds groter bouwvolume blijft aandringen Met een (zeer vrije) variant op een Frans spreekwoord zouden we kunnen zeggen: „Wie het hardst schreeuwt, wordt het eerste geholpen!" Dank zij de beslissing, die de rege ring heeft genomen ten aanzien van Den Helder als de eerste marinebasis van Nederland, de medewerking der betrokken departementen en de voort varendheid van ons gemeentebestuur, konden dit jaar door de Raad belang rijke besluiten worden genomen. Van de pl.m. honderdzeventig voorstellen CR IS sinds 1 Januari 1949 £us" sen Haaks en Kuitje heel wat voorgevallen, dat een vermelding in onze kolommen waard was. Vrijwel iedere dag verscheen het rubriekje in de krant. Een enkele maal moest echter een bericht onder een apart hoofdje worden opgenomen. Zo liep op 10 Februari de coaster „Maria" ten Oosten van Oudeschild op een zandbank; de „Noord-HoHand" bracht haar en kele dagen later vlot. De gewel dige Maartstormen eisten ook hier hun tol. Behalve een grap je" van Hr. Ms. „Piet Hem die in de haven van haar trossen sloeg en de traditionele schade aan bomen en gebouwen, trok de coaster „Hast IV de dacht; zij was bij Tmche»inffjn moeilijkheden geraakt m ,,we™ door de sleepboot ..Oceaan naar «en onverwacht karweü^ "^n TetaveTb^OP de steigers in de haven Zondag 23 October eendr 9^ de dag. staken de fl®ren_ se en Z- W„Be%™oveTlelaas met h« ?;r%%g. Het scheepje noodlottig 0ev°% opvarenden verging en beide Unm. kwamen in de RyW lang heeft ae ,y ™?e*r0iïBeTde reddingboot Naditn nog 2nige frons stoom- "ZTSTJKeirersbult, maai- bet schip op de R-e* lot op 3 kwam op eigen Deen yess" December raaKle het licht- schip „Texei nood en het stoomscheePl ^eiling 0ok bracht het T de Engelse °P DeCS' nab« Callants- coaster Boxtcm g maak- 000 TChnoJ? een vruchteloze te te merkwaardig tet reis. Bet was opger°e' haar bemanning ven, juist toen toerd Qe~ leumavond van M. vierd. t t vermei- Besluiten wy druk den. dat de b^'Nieuwediep heeft gebTuik van MW- gemaaktschepen, met omstreeks dtdzen van honderd een totale Koopvaarders duizend t°n, schutsluis. van B. en W„ waarmede de Raad zijn OP 8 JUNI werden de plannen voor de bouw van 228 woningen aanvaard. In de volgende vergadering (Dinsdag 6 Juli) kwam de begroting voor het lopende jaar in behandeling. De be spreking daarvan nam veel tijd in be slag, zodat eerst na een succesvolle „be- grotmgsvierdaagse" deze kwestie was afgewerkt. In de loop van deze vier avonden werd o.m. de positie van de stedebouwkundige besproken. wiens werkzaamheid niet de onverdeelde in stemming had van de Raad. voorts de plannen ten aanzien van de Kanaalweg, welke voorlopig moesten worden op geschort in verband met bepaalde wen sen van de Koninklijke Marine: uit de discussies bleek ten slotte dat het ge meentebestuur diligent is, waar het de toekomstige voorziening van electrici- teit. gas en water betreft, alsook op het stuk van de ziekenhuisvernleging. Ha len wij nog even aan. dat de Vereni ging voor Vreemdelingenverkeer voor het jaar 1949 een subsidie van f 4000 ontving welk bedrag in 1950 vermoe delijk f 6000 zal zijn. De 9e Augustus kwam na een lange tijd van voorbereiding het grote Cen trum-plan In bespreking. De verwach ting werd uitgesproken, dat de eerste phase (de verplaatsing van de goede renloods en het ontruimen van de Noordelijke punt van het stationsempla cement) over twee jaar gereed zal zijn. en vervolgens dat de uitvoering van het gehele plan (waarvan de kosten voorlopig werden begroot op'acht mll- lioen gulden) in 1955 zal rijn voltooid. INMIDDELS waren (op 15 Juni) de gemeenteraadsverkiezingen gehouden. Het totale aantal raadsleden kwam van 21 op 23 en de zetelverdeling werd als volgt: P. vd A 12 (12), WD 3 (1), KVP 3 (2), AR 3 met CHU 1 (was ge zamenlijk 4), CPN 1 (2). Een geringe verschuiving naar rechts derhalve. In de laatste begrotingsvergadering werd van de vertrekkende raadsleden af scheid genomen. De nieuwe raad kwam voor het eerst bijeen op 6 September, toen na uitvoerige debatten we derom de heren P. S. van der Vaart. ZO ZIET J.ANGE JAAP" het nieuwe complex van 38 Oosten rijkse woningen, dat te Huis duinen verrees. Zij z(Jn sinds enige tijd alle bewoond. L. F. van Loo en C. Steenlage (alle drie P. vd A.) tot wethouders werden be noemd. De leden der minderheidsfrac ties (AR, CH, KVP en WD) namen niet aan de stemming deel, en bedank ten later ook voor hun benoemingen tot leden der raadscommissies. HET GEMEENTEBESTUUR mocht erin slagen, het aantal aan Den Helder toegewezen woningen opgevoerd te krij gen tot 651, met een goede kans op een totaal van zelfs 912. Teneinde geen ku bieke meter te laten verlopen, nam de raad op 28 November (de critieke da tum was 1 December) het besluit tot het bouwen van 361 Airey-woningen buiten de linie, nabij de Jan Verfaille- weg. Hiertóe werd een kleine veertig hectare grond ten zuiden van de Duin weg aangekocht OOK DE BOUW VAN SCHOLEN (zeker niet minder belangrijk dan de bouw van huizen) had de aandacht van het gemeentebestuur. Drie semi-perma- nente schoolgebouwen alsmede de z.g. Lyceum barak (ten behoeve van de Kweekschool) konden met de nieuwe cursus in gebruik worden genomen. De Ambachtsschoolplannen hadden een minder vlot verloop, maar in Novem ber kwam deze aangelegenheid in een geheel nieuw stadium, toen van Rijks wege alsnog werd toegestemd in de bouw van een permanente school Deze moest dus toch aan de Sportlaan wor den gebouwd, waardoor de plannen voor het aanleggen van twee noodsport- velden weer werden doorkruist. Zo ging vrjjwel geen enkel punt, dat voor bet heden of voor de toekomst van onze stad van betekenis was, aan de aandacht van het gemeentebestuur voorbij. Voor het grote publiek, dat graag ook aan uiterlijke dingen de stand van zaken wil afmeten, was het bemoedigend, dat ln de loop van het Jaar 1949 flinke vorderingen werden gemaakt met de nieuwbouw in Oud Den Helder. Er werden gemiddeld vijf wonigen per week afgeleverd, welk aantal het volgend jaar waarschijnlijk zelfs vijftien zal bedragen. Er zit schot in! nE WEDERGEBOORTE VAN DEN HELDER als MarinebasU manifesteerde zich het afgelopen jaar vooral in twee belangrijke feiten: er werd een begin gemaakt met het aanleggen van een geheel nieuwe haven en het Com mandement van de Zeemacht ln Nederland werd weer ln Nieuwediep gevestigd. De versnelde concentratie van de Koninklijke Marine ln Den Helder kwam op allerlei wijzen tot uiting. De toenemende behoefte aan woningen noemden wjj reeds elders. Maar ook zorgde de marine zelf voor diverse uitbreidingen en verbeteringen. Het was slechts een begin, want uit de Marinebegroting voor het jaar 1951 bleek, dat in de komende twaalf maanden een bedrag van min stens f 25.040.000 aan de marinebasis te Den Helder zal worden besteed. De gewijzigde staatkundige verhouding met Indonesië zal onzes inziens niet zoals sommigen veronderstellen een inkrimping van de Koninklijke Marine, met alle gevolgen van dien voor onze stad, ten gevolge hebben. Er blijft voor de marine voorlopig een taak ln de archipel maar ook zonder dat zon omdat ook ln West-Enropa belangrijke veranderingen plaats grepen ons land het niet zonder een krachtige marine kunnen stellen. QP 17 MEI werden de eerste werk zaamheden aan de nieuwe haven aanbesteed, en sindsdien is met voort varendheid aangepakt. Aanvankelijk onder zo groot mogelijke geheimhou ding, maar sinds enige weken wat meer in het licht der openbaarheid. Het denkbeeldige „ijzeren gordijn" langs de strekdam werd opgetrokken, kort nadat tussen Zeedoksluis en Ma rineschutsluis met de aanleg van een tastbaar „ijzeren gordijn", de nieuwe stalen damwand van 260 meter lengte, was begonnen. Zo worden aan de Bui tenhaven bijzonder interessante werk zaamheden verricht, die door de Nieu- wediepers met meer dan gewone be langstelling worden gevolgd. "pENEINDE in de dringende 'behoefte aan kazerne ruimte verder te voor zien, werd de outle „Buffel" door de Rijkswerf die zelf ook in vele op zichten wordt uitgebreid en gemoder niseerd grondig opgeknapt. Zij werd op 11 Februari naar Rotterdam ge sleept om da r tijdelijk bij de „Karei Doorman" dienst te doen. Hr. Ms. „RS 21" en „RS 9" brachten de „Buffel" er heen. Jammer genoeg moesten wij en kele dagen geleden berichten, dat eerstgenoemde sleepboot een onfortuin lijk einde had gevonden op een zand bank bü Norderney. Gelukkig kon de Kleine Vaartuigendienst op 7 Novem ber een nieuwe, krachtige sleepboot in gebruik nemen, Hr. Ms. „Orkaan". De „Buffel" keerde inmiddels (ge sleept door de „RS 21"....) uit Rotter dam terug en kreeg ligplaats aan de 8 Januari: (te jsolitie slaaf ««n goede slag door het oprollen oon een inbra. kersbende, die in Den Helder, AB* maar en Hoorn had geopereerd. 10 Februari: een seer succesvolle zuiveringsactie, door de politie inpe- steld om Den Helder van achtergeble ven oorlogstuig te ontdoen, beëindigd. 12 Januari: het Marva-logement» schip „Leeuw" in dienst gesteld. 11 April: de Middenstandsvereniging Den Helder" sluit zich aan bij de Koninklijke Nederlandse Midden standsbond. 1 Juli: de 34-jarige O. A. Rudolpti dodelijk gewond bij ongeval op He» leltterrein. I Augustus: de „Gouden Koele" door 2750 stadgenoten bewonderd. 15 Augustus: dokter H. C. oan Hoefc, röntgenoloog van het St. Lidwina-zie- kenhuis, op 51-jarige leeftijd overle den. t September: dr. M. G. Vroom viert rjjn 25-jarig artsjubileum. 12 September: oude h out loods op de Rijkswerf in vlammen opgegaan. 28 September: dokter W. J. Bakker benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. 31 October: adjudant J. Bakker ver laat de politiedienst met pensioen. 1 November: de heer J. Worp, sinde I Mei directeur der gemeentelijke wa ter- en lichtbedrijven, treedt tn ge lijke functie te Zwolle in dienst. 10 November: nieuw winkelcomplea op de hoek SpoorstraatBreewater- st: aat geopend. 18 November: Fort „Erfprins" krijgt een tijdelijk garnizoen. 30 November: brigadier A. Nijhof verlaat de politiedienst met pensioen. 14 December: de heer J. Smit, West gracht 84, zeventig jaar in het schoen makersvak. Het versterken van dijken en pieren tSerd in 1949 met kracht voortgezet. Zuidstraat. De voormalige onderzee- dlenstkazerne werd dit najaar geheel gerestaureerd ten behoeve van de M(j- nendienst. Nu kan weldra Hr. Ms. „Vulkaan", die lange tijd de haven heeft gestoffeerd, aan de Britse marine wor den teruggegeven. Volgend Jaar zal op het hoofdgebouw van genoemde kazerne een verdieping worden bijge bouwd. Dat is ook het geval met de voormalige marinekazerne aan de Bui tenhaven, die nu zal worden ingericht voor de Onderzeedienst HOEWEL DEN W-T.nF.R door allerlei uiterlijke omstandigheden dit jaar een stad ln keurslijf' ls gebleven, de geest die niet aan ruimte is bewees menigmaal zijn vitaliteit. Dat ls belangrijk, omdat feÏ°groter~woS JTeeTZ ntet aUeen een kWMtte is van materiële fL lle ontwikkeling en uitbreiding van Den Helder als woonoord zal Ske tred moeten houden met haar groei als marinebasis. In het afgelopen !t„len ln dit opzicht verscheidene gunstige symptomen waar te nemen, verrichtingen op cultureel en sociaal gebied getuigden van een ge- V®."j welke ongetwijfeld sneller zon zijn verlopen, wanneer het T mnrnM» nauw was geweest. Hoe knellend dit werd bewees de keurslijf schouwburg, die ln het voorjaar zelfs leidde tot de op- TL0? «inütl Het bereikte nog weinig, «aar zal vermoedelijk binnenkort «eer van zich laten horen. OPRUIMING" onder de buurt- 8 Nu toch het karakter van h mSte buurtverenigingen veran- de meeste .nenrie beter voor be- derde, kon worden aangewend. langrrjker doele dat de Hiermee hangtg (uJt de buart- Helderse Gemeenscnap vrt). verenigingen ontrtMnL wel malen bij feestelijkhe- plooide eni» it maar toch moet den wat balans wor- bö het tvaar? dat zowel karakter als 00 Zn organisatie, waarin metterd1""* verenigingen hun verte- alle He'd5Xg vinden. Op deze bre- genuoordiging ^tituut worden dere basis k ^„ming van Den opgebouwd, d feestdagen nut- Helder Men zoeke het ttge van een overkoepeling, tn de richting deelhebbeode vereni- waarin toch al' digheid behouden, gingen ^^"nTruchten hebben bi) Dat '""iXn van werkprogramma's. het opstellen va" waaRDERING kunnen ««ET VEEL prestaties wij 3Pr(;ke!L Volksuniversiteit en van de Held?r®^ Helder. Zij bei- M0iettrUiS„amtauKl» gewl schappen enk uitgaansmogeli)k- „cultuur" ten zeerste werd gediend. Herinneren wij ons enkele hoogte punten: de concerten van Willem Noske (20 Januari), Cor de Groot (24 Februari) en het Röntgen-kwartet (15 December), de opvoering van „Tramlijn Begeerte" (10 October), de avond met Lin Jaldati (25 Octo ber) en de diverse cursussen die wer den gegeven. Ook de amateurs en dilettanten ontplooiden weer een flinke activi teit De verenigingen op het gebied van de zang, de muziek, het toneel onr lietep op gezette tijden van zich horen, waarbij een getrouwe aanhang telkens van zijn belangstelling blijk gaf. Zowel „Toonkunst" als „Harmo nie" nodigden een paar maal artisten van buiten uit, het Helders Mannen koor en de Verenigde Helderse Zan gers, de plaatselijke muziekkorpsen (wij kregen er ln het PTT-korps zelfs een vijfde ensemble bij) gaven hun concerten en de toneelgezelschappen (met Tavenu in devoorhoede) ver zorgden menige goede avond. Noemen wij nog even onze „Noor der Kunstkring", die volgende week jubileert, en dan kan terugzien op veel goed werk, vooral ook het laat ste jaar verricht Het in Mei geopen de atelier aan de Prinsenstraat 's niet alleen voor de leden van waarde gebleken. QE RUIMTENOOD, waarmee het onderwijs te kampen had, kon enigszins worden gelenigd. In Sep tember werden vier nieuwe schoolge bouwen in gebruik genomen, resp. De JLH.BS. is nog steeds erbarmelijk gehuisvest voor de kweekschool, het openbaar, Christelijk en R.K. lager onderwijs. De ambachtsschool moet zich nog steeds zeer behelpen, maar heeft thans een prachtig gebouw in het vooruitzicht De Rijks HBS staat er, wat de huisvesting betreft miserabel voor en er schijnt de eerste tijd nog geen verbetering op tiL Over het ge heel genomen is de positie van het onderwijs momenteel gunstiger dan een jaar geleden. yAN DE VERANDERINGEN op kerkelijk terrein noemen wjj de grenswijziging in de Nederlands-Her vormde gemeente, waardoor Huisdui nen sinds drie Juli onder de kerkelij ke gemeente Den Helder ressorteert De kerkelijke gemeente Julianadorp werd met Callantsoog samengevoegd. Op 23 Jan. aanvaardde ds. C. J. Rasch. opvolger van ds. J. Quak. zijn ambt. De Gereformeerde kerk ontving op 18 Maart haar derde predikant, ds Ch. Swen. die speciaal werd belast met de geestelijke verzorging van het marinepersoneel. Door de bevestiging van ds J. J. J. van Slujjs op 11 Sep tember werd de vacature bjj de Doopsgezinde Gemeente vervuld. Ook in de vacature bü de Lutherse ge meente werd voorzien; dr A. Stell- wag zal over enkele weken zijn in trede doen. QP SOCIAAL GEBIED werd in 1949 nuttig werk gedaan. Er werd aan dacht besteed aan de ontspanning der ouden van dagen, de zorg voor spraakgebrekkige kinderen werd ter hand genomen, in September startte de Stichting voor Schooltandverzor- ging, in October werd de Helderse Stichting voor Sociaal Werk opge richt, in November werd het Kraam zorgcentrum van het Witte Kruis of ficieel geopend. Eén der verenigingen die liefdadig werk verrichten, de St. Vincentiusvereniging, bestond in No vember vjjftig jaar. Vermelden wij nog, dat begin October aan de Java- straat een consultatiebureau van de Stichting voor Geestelijke Volksge zondheid werd geopend. Over het algemeen kan dit hoofd stuk van Nieuw edieps wedervaren over 1949 mei voldoening worden af gesloten, al blijven daar, zoals ln de aanhef reeds naar voren werd ge bracht, enkele wenselijkheden. Mogen deze ln het komende jaar hun vervul ling vinden, Het oude fort „Oostbatterij" kreeg een nuttige bestemming, toen de Ar tillerie- en Gevechts informatieschool („Argis") erin werd gevestigd. Sinds enige maanden wordt druk gewerkt aan de bouw en inrichting van de „plotschool" voor de Radar-opleiding, een onderdeel van „Argis". Voor de opleiding van officieren der Konink lijke Marine was de bouw der nieu we Adelborstenschool van grote bete kenis. In verband hiermede werd het Koninklijk Instituut inwendig ver bouwd en gerestaureerd. Op 1 April nam de kapitein ter zee F. H. M. van Straelen het commando over het Ko ninklijk Instituut van de kapitein ter zee F. Th. Burghard over. Op dezelfde 1ag, waarop comman deur I. W. Rejjnierse werd bevorderd tot schout-bij-nacht en tevens tijde lijk belast met de functie van Com mandant Zeemacht Nederland, kwam de Mijnendlenst onder nieuw comman do. Op 1 De> her werd namelijk de kapitein ter zee D. J. Kommer als zo danig opgevolgd door de kapitein ter zee L. H. Quant. JTNIGE MALEN kon de bevolking van Den Helder haar belangstelling to nen bij het uitvaren of terugkeren van oorlogsbodems. Zo bood het vertrek van het smaldeel, dat ging deelnemen aan de grote vlootmanoeuvres, in de morgen van 28 Juni een grootse aan blik. En toen op 22 November Hr. Ms. „Banckert" naar Indonesië vertrok, realiseerden wij ons dat over enkele jaren de oude havenmond slechts van secundaire betekenis zal zijn gewor den. Wij stipten reeds aan. dat ook de Rijkswerf, -nder de bekwame directie van de kapitein ter zee S. G. Baren- dregt, met haar'tijd meegaat. Een blij de gebeurtenis op de werf was de te waterlating van het nieuwe dok IV, op Zaterdag 22 October. Besluiten wü met te vermelden, dat de Marinekampioenschappen dit jaar weer te Den Helder werden gehouden. Staatssecretaris Moorman reikte op 3 Juni de prijzen uit. Ook de jubileum- zeilwedstrijden van de Koninklijke Marine Jachtclub en de wedstrijden in het kader van de Militaire Sport week van O. en O. trokken een enor me belangstelling. Zij werden beide in de tweede helft van Juni gehouden. Uit de aanwezigheid van Minister Schokking (die zelf de voornaamste prijzen uitreikte) kon worden opge maakt, dat ook de marineleiding een grote waarde aan gebeurtenissen zoals deze toekent. Zo gaf de Koninklijke Marine ons dit jaar veel aanleiding tot verheuge nis. Er is een hechte band tussen Den Helder en de Marine. De functie der Marine als „voedster" onzer welvaart is daaraan niet vreemd, - maar mag zeker niet als enige factor worden ge zien. De goede verstandhouding tussen burgerij en Marine heeft niet alleen een zakelijke basis. Ook in dit opzicht kannen wij de toekomst met vertrou wen tegemoet zien.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1949 | | pagina 3