Zendt T ruman wapens naar Formosa?
Kort Bestek
Rustige verkiezingen in Egypte
Amerika gelast de sluiting van de
Hongaarse consulaten
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Lausman gevlucht
Moet politie proces-verbaal opmaken?
Woensdag 4 Januari 1950
75e Jaargang No. 10778
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Acheson waarschuwi voor consequenties
Sterke stroming voor
steun aan Tsjiang
Auto's rolden van de
Echteldsedijk bi] Tiel
DE FINEBEL MISLUKT?
Slechts enkele kleine
incidenten
Aanval van Darul Islam
op Brebes
Zware weidebranden in
Australië
Toenemende werkloosheid
in Canada
Hetze tegen Paasikivi
Sowjets verlieten de
Geallieerde Raad
voor Japan
Vijl procent verhoging
voor overheidspersoneel
Siraalauio
Represaille voor Vogeler
en Jacobson
Gesneuveld in Indonesië
Ingrid Bergman ziek
Nieuwe moeilijkheden
voor Fra ns kabinet
Steeds meer vraag naar
cacao en chocolade
Volgens de wet: ja; in practijk: neen
Vreemde geluiden in
Amsterdamse huizen
Plannen voor Benelux-
depot van ijzeren longen
Ontploffing in Oostenrijkse
mijn
BUKüiAU:
Koningstraat 7880 V
Oen Helder
Telefoon 2343
Postgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A KAPTEIN
Directie:
J B IJLS MA en C KRAK
mmm courant
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct per mm
wJuttertjes'1 tot 15 woor-
Kleine advertenties
den f L—elk woord meer
5 rent
Abonnementen per kwar
taal f 4.— oij vooruitbe
taling. plus incassokoeten
De radio-commentator Drew Pearson
weet te vertellen, dat Truman en zijn
adviseurs verleden week tijdens een
conferentie op het Witte Huis zouden
hebben besloten, geweren, kanonnen,
houwitsers, munitie en andere militai
re goederen naar Tsjiang Kai Sjek te
verschepen ten behoeve van de verde
diging van Formosa tegen een eventu
ele aanval van de Chinese communis
ten. Deze zending zou worden bekos
tigd uit het fonds van 75 millioen dol
lar, dat het Congres verleden jaar
voor hulp aan China heeft uitgetrok
ken. Ook zouden twintig militaire ad
viseurs naar Formosa worden gezon
den.
Voorts zouden voor een bedrag van
twintig millioen dollar aan militaire
goederen worden verzonden naar de
Fransen in Indo-China voor de strijd
tegen de communisten. De levering
hiervan zou binnen zes weken begin
nen.
Naar. verluidt heeft generaal Mac-
Arthur de president aangeraden, troe
pen en vlooteenheden naar Formosa te
zenden om een communistische aanval
te helpen tegenhouden. Acheson zou 'n
dergelijk optreden onverstandig heb
ben geoordeeld, omdat de toestand in
en om China te onzeker zou zijn. Hij
zou erin zijn geslaagd, de president en
zijn militairé raadgevers ervan te over
tuigen, dat het communistische China
de V.S. van een aanval zou kunnen
beschuldigen, wanneer deze zouden
Slechts een persoon gewond
Op de Echteldsedijk nabij Tiel is
Dinsdagmiddag een gecompliceerde aan
rijding gebeurd. Uit de richting Tiel
kwam een vrachtauto met aanhangwa
gen en uit de richting Echteld kwam
eveneens een vrachtauto met aanhang
wagen. Achter dit laatste vehikel reed
een personenauto, waarin zich vier per
sonen bevonden.
Door nog onopgehelderde oorzaak
raakte de vrachtauto uit Tiel de aan
hangwagen van zijn tegenligger, die
van de acht meter hoge dijk begon te
glijden. De chauffeur van deze vracht
auto probeerde nog op de weg te blij
ven door naar links te zwenken maar
reed toen tegen de personenauto aan,
die aan de andere zijde van de dijk naar
beneden rólde. De aanhangwagen was
intussen al zo ver afgegleden, dat ook
de vrachtauto van de dijk viel.
Eén van de inzittenden van de perso
nenauto liep vrij ernstige verwondin
gen op.
overgaan tot de bezetting van Formo
sa. Daarom zou hij zich ook hebben
verzet tegen het zenden van militair
personeel. Niettemin is er een vrij
sterke stroming in de Amerikaanse
openbare mening, die in de steun aan
de nationalisten tot het uiterste wil
gaan.
Geheime overeenkomst?
Volgens het communistische Chinese
nieuwsbureau .Nieuw China" is er
een geheime overeenkomst tussen de
V.S. en de Chinese nationalisten ge
sloten, waarin is bepaald, dat Amerika
de nationalisten nog meer hulp zal
verlenen om het eiland Formosa tot
strategische basis te iinaken voor „een
aanval op het vasteland van China".
Amerika zou 16 schepen en uitrusting
voor vijf divisies met radarinstallaties
en reserve-onderdelen voor vliegtui
gen leveren, aldus het nieuwsbureau.
In Washington verklaarde men niets
van een dergelijke overeenkomst te
weten.
De „Evening News" meldt, dat het
plan tot het sluiten van een regionale
economische overeenkomst tussen
Frankrijk, Italië en de Beneluxlanden
waarschijnlijk zal worden opgegeven,
als de ministers van Buitenlandse Za
ken der vijf betrokken landen in het
begin van deze maand bijeenkomen.
Ex-Tsjechoslowaakse minisier
zou gearresteerd worden
Bohumil Lausman, ex-Tsjechoslo-
waaks minister voor Industriële Zaken j
en oud-plaatsvervangend premier in
het kabinet-Gottwald, is naar Beieren
uitgeweken. Tegenover Amerikaanse
functionarissen te Frankfort verklaar
de Lausman, dat hij geweigerd had lid
te worden van de communistische partij
en dat men hem deswege had w'llen
arresteren. Lausman kon geen nadere
mededelingen doen, zolang hij niet bad
vernomen, dat zijn gezin in veiligh-^d
was.
De uitgeweken oud-minister werd in
1947 tot voorzitter van de sociaal-demo
cratische partij gekozen ter vervan
ging van Fierlinger, wie een politiek
van actie-eenheid met de communisten
werd verweten. Bij de Februari-ge-
beurtenissen in 1948 nam hij zijn ont
slag en keerde Fierlinger terug. Na
zich uit het politieke leven te hebben
teruggetrokken, werd Lausman aan
gesteld als hoofd van de nationale elec-
trische centrale te Bratislava.
In het begin van Maart zullen in
de Baltische landen de grootste Sowjet-
russische manoeuvres worden gehou
den, die sedert het einde van de oorlog
1 hebben plaats gehad.
Gisteravond werden de eerste alge
mene verkiezingen, welke na de oor
log in Egypte zijn gehouden, beëindigd.
De opkomst der stemgerechtigden was
groot, en het verloop der stemming
rustig.
Minister-president Hoessein Sirry
Pasha verklaarde tegenover Reuter:
"Ik ben van mening dat ik woord heb
kunnen houden en dat de algemene
Volgens Maandagavond te Sema-
rang ontvangen berichten heeft de
Darul Islam een arote aanval ingezet
op Brebes (gelegen tussen Cheribon
en Tegal). Volgens reizigers werden
het regentschapkantoor en het tele
graafkantoor door de Darul Islam be
zet. Later zou het regentschapskan
toor door de TNI zijn heroverd. In en
om Brebes blijken hevige gevechten
te woeden, over het verloop waarvan
echter niets met zekerheid valt te
melden. Uit Semarang zijn versterkin
gen van de TNI cn politie naar Bre
bes gezonden.
Circa 13.000 vierkante kilometer
kurkdroge weidegrond in Queensland
is door uitgebreide 'branden in een
zwartgeblakerde vlakte herschapen.
Kolonisten, die dagen lang een strijd
tegen de vlammen hebben gevoerd
hebben van het meteorologisch insti
tuut de waarschuwing gekregen, dat
het vuur zich uitbreidt.
De twee grootste Canadese vak
centrales hebben de regering Maan
dag verzocht spoedig maatregelen tc
nemen teneinde een oplossing te vin
den voor het probleem van de toe
nemende werkloosheid. Er zouden
thans 300.000 werklozen zijn.
Kopenhagen—Amsterdam-
New-York in acht minuten
Acht minuten had een employé
van het Kopenhaagse kantoor
van de American Overseas Air
lines nodig om een luchtreiziger
antwoord te bezorgen op een ver
zoek een hotelkamer te bespre
ken in New-York. Deze ultra
snelle verbinding was mogelijk
dank zij het „radio teletype
systeem", dat de kantoren van
de A.O.A. in Amsterdam en
New York met elkaar verbindt.
Wat in Amsterdam via het „radio
teletype channel" wordt uitgezon
den, komt op hetzelfde ogenblik
in New York op de telex-machi
ne te staan. Een uitvinding van
de Nederlandse ingenieur dr.
H. A. C. van Duuren zorgt er
voor, dat de berichten niet door
storingen worden verminkt.
De communistische pers in Finland
is na de Sowjet-nota, waarin de Fin
se regering ervan beschuldigd wordt
syl te verlenen aan driehonderd oor
logsmisdadigers, begonnen met een
lelie campagne tegen de 79-jarige pre
sident dr. Juho Paasikivi. De Finse so
cialistische, liberale en conservatieve
partijen en de Zweedse Volksparty
hebben Paasikivi opnieuw candidaat
gesteld voor de op 15 Januari te hou
den presidents-verkiezingen.
De familie Simpson uit Bristol
bezit sinds Maart verleden jaar
als huisdier een uil. Het was een
klein, kaal, hongerig uiltje, dut
door een der kinderen Simpson
werd gevonden. Peter noemden de
kinderen hem. Hoewel hij, toen
hij groot en gezond was, volkomen
bewegingsvrijheid kreeg, bleef hjj
bij de Simpsons.
verkiezingen zonder belemmeringen
voor de stemgerechtigden zijn verlo
pen". Er hebben zich slechts enkele
kleine incidenten voorgedaan. In een I
vissersdorpje werd een kort gevecht!
met vuurwapens geleverd, zulks als
gevolg van verkiezingsonenigheid.
Twee personen werden gedood.
Ook Bedoeinen-stammen hebben aan
de verkiezingen deelgenomen. De Be-
doeinen stonden erop dat voor het ge
deelte van de woestijn, waarin zij wo
nen, slechts een Bedoein candidaat
mag worden gesteld. Dit was aanvan
kelijk geschied, doch naderhand werd
een niet-Bedoein candidaat gesteld.
Hierop deden Bedoeinen te paard e? i
aanval op de grenswachten in d°
geving van Alexandrie.
In andere delen van het land wer
den nog twee personen, tengevolge
van verkiezingswanordelijkheden, ge
dood. Ook in deze gevallen werd de
orde snel door militairen hersteld.
Voor de iweede maal
Evenals op 21 December heeft de
Sowjet-delegatie ook Dinsdag de bij
eenkomst van de Geallieerde Raad
voor Japan verlaten. Aanleiding tot dit
vertrek vormde wederom de bespre
king van de repatriëring van Japanse
krijgsgevangenen nit de Sowjetunie.
In een Amerikaanse nota, waarin
de regering van de Sowjetunie om in
lichtingen over de repatriëring wordt
gevraagd, wordt gezegd, dat verschil
len in de cijfers omtrent de Japanse
krijgsgevangenen „alleen kunnen wor
den verklaard door het feit, dat grote
aantallen nog in Sowjet-gebieden wor
den vastgehouden, of door een abnor
maal hoog sterftecijfer".
De Amerikaanse gezant te Boedapest heeft de Hongaarse regering verzocht
de Hongaarse consulaten te Cleveland lOhio) en New-York tegen 15 Januari
te sluiten. Deze maatregel is een represaille op de arrestatie van de Amerikaan
Vogeler en de uitwyring van Jacobson. Zoals bekend, wordt Vogeler sinds 18
November in Hongarije gevangen gehouden, beschuldigd van spionnage. Jacob
son, een functionaris van de Joodse hulporganisatie in Hongarije, werd onlangs
om dezelfde reden uit het land gezet.
Naar het ANP verneemt heeft de
ministeraad besloten,- aan de Kroon
voor te stellen aan het gehele rijks
personeel, dat op j. Januari 1950 23
jaar of ouder was, te rekenen van ge
noemde datum, een salarisverhoging
toe te kennen van 5 pCt., terwijl van
het 21ste jaar af voor de ambtelijke
functionarissen en een beperkt aan
tal groepen der werklieden in Rijks
dienst, een geleidelijke aanpassing zal
plaats vinden.
In beginsel is besloten, dat de be
taling over het eerste kwartaal van
1950 zal geschieden in de vorm van
een uitkering ineens.
Amerikaans Congres geopend
Slechts honderd Congresleden waren
aanwezig, toen voorzitter Rayburn
Dinsdag het 81-ste Amerikaanse Com
gres met het bidden van het „Onze
Vader" opende. Vandaag zal president
Truman op een gezamenlijke zitting
van de beide huizen de regeringsver
klaring, de „State of the Union Mes
sage" voorlezen, waarin hij uiteenzet,
wat hij van het wetgevende lichaam
verwacht.
In de aan de Hongaarse minister van
buitenlandse zaken overhandigde Ame
rikaanse nota wordt onder meer gezegd,
dat „zolang de rechten van Ameri
kaanse burgers in Hongarye zo grove
lijk worden geschonden, ook de be
trekkingen op ander gebied tussen
Amerika en Hongarije ernstig aangetast
worden". Er was niet het minste be
wijs voor de tegen Vogeler of Jacobson
uitgebrachte beschuldigingen.
Blijkbaar, zo gaat de nota verder,
werd het steeds onaangenamer voor
de Hongaarse regering, dat Hongaarse
onderdanen contact hadden met verte
genwoordigers van een vrye wereld.
Het paste de Hongaarse regering blijk
baar om deze contacten te breken op
een wijze, die normale en noodzakeiyke
dingen als „spionnage en sabotage"
voorstelde. De nota zegt, dat de Hon
gaarse legatie te Washington voortaan
alle consulaire plichten op zich zal
moeten nemen.
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen de volgende verliezen
in Indonesië zyn gerapporteerd:
Koninklijke Landmacht: Soldaat J.
van Dijk uit Steenbergen (N.B.); Sol
daat A. van Uden uit Rotterdam.
Het Ken. Ned. Ind. leger leed geen
verliezen.
By graafwerk voor de bouw van
een nieuw station te Rome heeft men
overblijfselen gevonden van een open
baar zwembad, waarvan de mozaiken
en de muurschilderingen nog in vrij
goede staat zijn.
Overspannen tengevolge van
kletspraatjes
Een bericht uit Rome in de „Daily
Mirror" maakt melding, dat de Zweed
se filmster Ingrid Bergman een zenuw
inzinking heeft gehad. Zij ligt nu ziek
ergens buiten Rome. Ingrid had Rome
verlaten om gevrijwaard te zün tegen
de kletspraatjes welke over haar en de
Italiaanse filmregisseur Roberti Rosse-
lini de ronde doen.
Volgens het bericht in de „Daily
Mirror", waren haar zenuwen al zeer
gespannen toen haar echtgenoot, de
Zweedse hersenspecialist dr. Peter
Llndstrom, het vorige jaar Maart
naar Italië kwam om de situatie te
verkennen. De druppel, welke de be
ker deed overlopen, waren de be
richten in Amerikaanse en Europese
couranten, dat Ingrid van het voor
jaar een baby verwacht.
Het Franse kabinet is Dinsdagmor
gen weer byeengekomen om overleg te
plegen over het wetsontwerp tot vry-
lating van de lonen en herinvoering
van de vrije onderhandelingen over de
arbeidsvoorwaarden. Men vreest, dat
uit de behandeling van dit wetsont
werp een nieuwe bedreiging voor het
voortbestaan van de regering-Bidault
zal voortvloeien. De socialisten hebben
verklaard er op te zullen biyven staan,
dat aan alle arbeiders in het land een
bonus van drieduizend francs wordt
uitbetaald, wanneer het wetsontwerp
niet binnen een week tyds wordt aan
genomen.
Het Franse kabinet heeft na lijn
Dinsdagmorgen gehouden bijeenkomst
bekend gemaakt, dat de regering biyft
by haar politiek van een gegarandeerd
minimumloon, verplichte arbitrage in
industriële geschillen en onderscheid
tussen ambtenaren en particuliere
werknemers ten aanzien van loonover-
eenkomsten.
Cacao en chocolade zijn artikelen
die steeds meer populair worden. Dit
blijkt o.m. uit de volgende cijfers. De
cacao-consumptie steeg van 192.000 ton
in 1908 tot ongeveer 650.000 ton in 1948.
Daar de bevolkingsaanwas ook in Eu
ropa voortdurend toeneemt en er prae-
tisch geen voorraden meer zijn, worden
nieuwe aanplantingen van cacaobomen
nodig geacht. Sinds September is er
voor de Nederlandse cacao- en choco
ladeindustrie flinke export naar Enge
land en Duitsland.
De monteur John R. Mitchell uit
Dallas (Amerika) heeft zijn auto,
die waarschijnlijk de nestor der
auto's in Dallas is, voorzien van
straalaandrijving. Om de kosten
hoeft hij het niet te laten, want
die bedragen slechts één cent per
km. Mitchell heeft een bord op
zijn auto aangebracht, waarin
wordt geadviseerd op een afstand
van 15 meter van zijn zo modern
vervoermiddel te blijven.
Weerbericht
Verwacnting tot hedenavond.
Meest zwaar bewolkt met op
vele plaatsen, vooral in de Zuid-
westelijke helft van het land
enige regen of motregen Zwak
ke tot matige Westelijke wind
en weinig verandering in tem
peratuur.
DONDERDAG: Zon op 8.48, on
der 16.43. Maan op 17.41, onder
10.13.
"pelkens by het beëindigen van een
jaar komen van alle kanten statis
tieken los, die in onweerlegbare cijfers
aantonen, wat er in het afgelopen
jaar is gebeurd. Twee van de merk
waardigste wil ik voor U uit de sta
pel opvissen en ze hier vertellen. De
burgemeester van Groenlo heeft ge
wezen op een donkere plek. De paro
chie Groenlo, die zevenduizend zielen
telt en even groter is, dan de ge
meente, heeft in 1949 aan verschillen
de vermakeiykheden uitgegeven de
somma van ƒ63.492, namehjk ƒ22.117
voor de bios. 12.225 voor toneel,
3546 voor sport, 12.225 voor dansen
en 18.308 voor kermisvermaken.
Aan sterke drank werd uitgegeven de
som van 184.072, wat neerkomt op
een totaal verbruik van 26.296 liter
gedistilleerd oftewel 3% liter per
hoofd, met een waarde van 26.29
(zuigelingen, vrouwen enz. meegere
kend). Ter vergeiyking zei de burger
vader, dat de aansluiting op de water
leiding 8.per jaar kost. En er zijn
in Groenlo nog altyd lieden, die dat te
duur vinden. Een ander geval is,
dat van het vrachtvervoer door de
lucht in Amerika. Dertien procent
meer dan in 1948 en een ruime keuze
in soorten. Een vliegtuig vol bedruk
te kartonnetjes, kaarten voor een
voetbalwedstrijd, met een waarde van
een millioen dollar. Een kist met drie
honderd krachtige wekkers, die kort
vóór het vertrek van het bewuste
vliegtuig allemaal tegehjk begonnen
af te lopen; twee apen uit Celebes, die
ontsnapten op het vliegveld en een
klopjacht ontketenden; een zending
zeehonden, vergezeld van een kist vis
om te voederen, by welke bezigheid
Al in Groen-Groen-Croenlo's
heuvelachtig land,
Daar wonen de dronkaards
héél parmantl
een steward een paar vingers ver
speelde. Men geeft een zeehond
geen vis, men gooit hem die vis toe.
Verder waren er jonge beren, leeu
wen, mieren, wurmen, herten, duiven,
kanaries en zelfs een ezel. Die is in
Amerika het symbool van de Demo
cratische Partij, de Republikeinen heb
ben een olifantMaar ge ziet
maar weer, vrienden, zo'n verschei
denheid heeft zelfs Van Gend Loos
d'rby nog niet te verwerken gehad.
gr waren ook gewone passagiers op
de Amerikaanse luchtlijnen. In 1949
zyn niet minder dan zestien millioen
vyfhonderd duizend reizigers van de
ene plaats naar de andere vervoerd.
En dat is nou weer een getal waar de
K.L.M. met duim en vinger naar zou
likken. Ik heb hier ook nog een
ander verhaal voor u: De in het oog
lopende kleur van een jurk, die een
zestienjarige Duits meisje droeg,
leidde tot de ontdekking van het feit,
dat ze gordynen uit de biechtstoel had
gestolen. De jurk was van die gor
dynen gemaakt. Zo ziet ge: al is
de dievegge nog zo snel, de politie
achterhaalt haar wel. Dit laatste is
niet van mij. maar van keizer Amen-
hothep de achtste, toen hy betrapt
werd bij het stelen van gouden oor
ijzers uit da kluizen van Fort Knox.
De rechtbank te Amsterdam heeft
indertijd een politie-agent veroordeeld
tot drie maanden gevangenisstraf, om
dat hij in 1947 in een broodjeswinkel,
waar in stryd met de bepalingen
broodjes met vlees werden verkocht,
geen proces-verbaal heeft opgemaakt
en 200 als steekpenningen heeft aan
genomen. Het Hof te Amsterdam be
vestigde dit vonnis. De Hoge Raad
werd toen de vraag gesteld of een po
litieman by het constateren van een
overtreding de plicht heeft proces-ver
baal op te maken.
De advocaat-generaal, prof. Lange-
meijer, heeft, toen hij in deze zaak
conclusie nam, betoogd, dat de Neder
landse wetgever zulk een plicht wel
veronderstelt, doch dat het in de prac
tijk meermalen voorkomt, dat politie
mannen een feit pardonneren. Daar
mee handelt hij niet in strijd met zijn
plicht, al is hij wel gebonden aan de
instructies van het openbaar ministe-
Bewoners van een tweetal bovenhui
zen op de hoek van de Stadionweg en
het Olympiaplein te Amsterdam heb
ben dezer dagen kort na elkaar aan
gifte bij de politie gedaan van .vreem
de nachtelijke geluiden" op de vliering
die al even hardnekkig als raadselach
tig zijn en die in de loop van de tijd
een ware kwelling voor de bewoners
zijn geworden. De politie heeft thans
een nauwkeurig onderzoek ingesteld,
dat echter nog geen enkel resultaat
heeft opgeleverd.
rie. In dit geval echter kwam naar het
oordeel vaj de betrokkene de gecon
stateerde overtreding geenszins in aan-
1 merking om door de vingers te worden
gezien. Hij heeft alleen en uitsluitend
geen proces-verbaal opgemaakt, omdat
hy hiertoe door de ontvangen gift was
bewogen. Dit is stellig wel met zyn
plicht in stryd. De advocaat-generaal
concludeerde dan ook tot verwerping
van het beroep.
De drie Beneluxlanden zijn voorne
mens gezameniyk een depót van ijze
ren longen te vestigen in Brussel, in
het belang van hun strijd tegen de
kinderverlamming. De ijzeren longen
moeten binnen zeer korte tyd ver
voerd kunnen worden naar ieder deel
van de drie landen waar de aiekte
uitbreekt.
De yzeren-longencommissie, een van
de twaalf sub-commissies van de me
dische commissie der Benelux, be
spreekt deze sociale aangelegenheid
reeds geruime tyd. Er is echter nog
niet besloten welk type ijzeren long
zal worden aangeschaft.
Dinsdagmorgen heeft zich in de
teenkolenmijn van Fohnsdorf by
Grasz in Stiermarken een ontploffing
voorgedaan, welke door kolendamp
werd veroorzaakt. Er zyn op 0jn
minst zes doden te betreuren.