De APRA heeft Bandung weer verlaten
Rusland voert doodstraf weer in
Truman gaat belastingontduiking
te lijf
Russen kennen het geheim van
de waterstofbom
Russische speldeprikken zonder
systeem
Kort Bestek
Duitsland - niet alleen - schuldig
aan twee eeuwen aggressie
Onze troepen controleren de stad
Scherpe afkeuring
Een jaar geëist tegen A D.M.-directie
Dinsdag 24 Januari 1950 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN 75e Jaargang No-10795
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Ultimatum tot deserteurs
van dr. Hirschfeld
Geen nieuwe zuiveringsgolf ophanden
Vrees voor internationale
toestand drijfveer
President kent het klappen
van de zweep
Weerbericht
Atoombesprekingen
met Belgie
Verklaring van Drew
Pearson
„Wij zijn hier om er te blijven''
Misverstanden de oorzaak
Denk om de gulden
Prins Bernhard vloog
naar Aruba
Welpen boden de Prins
een geschenk aan
Eerste Amerikaanse
wapens in Februari
naar Europa
Truman roept militaire
leiders bijeen
Waterstofbom niet besproken?
Rome verwacht tienduizend
pelgrims per dag
Frankrijks kleinmoedigheid
mede oorzaak, zegt Duitse
minister
Sukarno te Calcutta
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A KAPTEIN
Directie:
4 BIJLSMA en C KRAK
HELDERSE COURAiT
TAAIEVEN.
Advertenties: 16 ct per mm
Kleine advertenties
Juttertjes' tot 15 woor
jen f L— 'Ut woord meer
8 rent
Abonnementen pet Kwar
taal t 4.— iij vooruitbe
taling plus incassokosten
De Indonesische regering heeft hedenochtend vroeg een verklaring uit
gegeven, die een bevestiging inhoudt van geruchten die reeds gisteravond in
Djakarta de ronde deden: de troepen van de APRA, die gistermorgen zonder
slag oi stoot Bandung bezetten, hebben de stad in de loop van de dag weer ver
laten. Zij hebben zich geconcentreerd rondom het vliegveld Andir, dat nog in
handen van de TNI is. 250 man politietroepen van het Indonesische leger zijn
gisteren met Nederlandse vliegmachines derwaarts vervoerd, ter versterking
van de bezetting. In de officiële verklaring wordt geen reden voor Westerlings
taktiek opgegeven. Nederlandse troepen controleren thans de stad.
In de verklaring van de Indonesische
regering wordt verder medegedeeld,
dat er zich onder de manschappen van
de APRA driehonderd Nederlanders
bevinden, die kort geleden uit hun af
delingen zijn gedeserteerd. De rege
ring van de RIS heeft er de Neder
landse regering herhaaldelijk op gewe
zen, dat de mogelijkheid bestond dat
manschappen van de in en om Ban
dung gelegerde Nederlandse troepen
naar Westerling zouden overlopen. Van
Nederlandse zijde is toen de verzekering
gegeven, dat dit niet zou gebeuren.
Daarop zijn verschillende eenheden
van de TNI voor het volbrengen van
een taak naar elders gezonden. Van
deze gelegenheid hebben Westerlings
benden thans gebruik gemaakt, om,
gesteund door Nederlandse deserteurs,
Bandung binnen te rukken. Reeds zijn
operaties tegen de troepen van de
Ratu Adil begonnen.
De hoge commissaris, dr. Hirschfeld,
heeft een ultimatum gericht tot de re
bellen en deserteurs in Westerlings
strijdkrachten in het gebied van Ban
dung. Gezegd wordt, dat Nederlandse
troepen samen met de TNI krachtig
zullen optreden, indien deze rebellen
en deserteurs niet onmiddellijk naar
hun eenheden terugkeren.
Arrestaties.
De Indonesische autoriteiten hebben
in Djakarta twee Nederlanders gear
resteerd onder verdenking van hulp
verlening aan Westerling. Het zijn vol
gens het ANP een journalist en een
vroegere ambtenaar. Het persbureau
UP geeft hun namen: J. Ritman, di
recteur van het Nederlandse bureau
voor buitenlandse betrekkingen, vroe-
Nederlandse Ministers
Aneta heeft minister Van Maarse-
veen, die zich zoals bekend te Djakar
ta bevindt, gevraagd wat zijn mening
over de zogenaamde APRA is. De mi
nister antwoordde hierop, dat hij ter
zake alleen een mening heeft voorzo
ver hierbij Nederlanders zijn betrok
ken of personen, die onder Nederlands
commando staan of hebben gestaan
Minister Van Maarseveen sprak zijn
scherpe afkeuring over hun optreden
uit. De minister voegde hieraan toe,
dat hij wil aannemen, dat deze perso
nen niet beseffen welke grote nadelen
er door hun optreden dreigen. De mi
nister merkte op, dat het voor hen op
dit moment nog niet te laat is om een
wending ten goede te maken, maar dat
als zij dit nalaten dadelijk te doen, het
zeer snel te laat zal zijn, omdat van
Nederlandse zijde dan de strengste
maatregelen te verwachten zijn.
ger hoofd van de Regeringsvoorlich
tingsdienst in Indonesië en J. Kosak,
redacteur van het Batviaas Nieuwsblad,
de oud-collega van Westerling.
Het begin van de actie.
Volgens een bericht van het Franse
persbureau AFP hebben de troepen
van Westerling Zaterdag hun actie
ingezet met een aanval op de Indone
sische politie van Tjilililin, op onge
veer 20 km ten Zuidwesten van Ban
dung, die werd ontwapend.
Westerlings troepen werden volgens
de rapporten, waarop het bericht van
AFP berust, aangevoerd door de ex-
commissaris van politie Bolle van Beel
den, een deserteur van het politiecorps
van Semarang, en door een vroegere in
specteur van politie, Van der Meulen,
die met vijf van zijn mannen naar Wes-
terlng is overgelopen. Bovendien zou
een groep soldaten van het Nederland
se keurcorps de „rode baretten" aan de
actie deelnemen.
De aanvallen van de APRA beperk
ten zich niet tot Bandung en nabije
omgeving. Over geheel West-Java wer
den Indonesische legerposten aange-
WESTERLING
dagjesmens in Bandung
vallen. In sommige gevallen werden de
troepen van de APRA gesteund door
benden van de Darul Islam. Voorts
schijnt Westerling commando-eenheden
in Djakarta te hebben laten binnen
sluipen, die later weer zijn terugge
trokken, naar wordt aangenomen in
afwachting van een geschikte gelegen
heid om toe te slaan.
Het gezaghebbende Britse weekblad
The Economist acht het onwaarschijn
lijk, dat de herinvoering van de dood
straf voor verraders, spionnen en sa
boteurs in de Sovjetunie wijst op een
nieuw sensationeel proces of op onrust,
zoals verschillende commentatoren heb
ben verondersteld.
Het blad verwijst naar de Russische
propaganda, waarin Rusland wordt
voorgesteld als een rotsvaste en homo
geen structuur, een waar bastion van
vrede en democratie. Zulk een beeld
zou in veler ogen onverenigbaar zijn
met een herhaling van de processen
van 19351938 of met het aan de kaak
stellen van hoge persoonlijkheden. Bo
vendien, zo vraagt het blad zich af,
wat zou met een dergelijk proces kun
nen worden gewonnen, wanneer zij, die
uit de gunst zijn geraakt, zo volkomen
onopgemerkt ter zijde kunnen worden
gesteld als Voznesensky.
The Economist acht het daarom ver
standiger, de herinvoering van de
doodstraf te zien in het licht van ver
klaringen, door de Russen hierover af
gelegd. In 1947 werd de doodstraf in
de Sowjetunie afgeschaft, omdat zij
steeds was beschouwd als een tijdelijk
middel, waarvan met het oog op, de
lange periode van vrede, die mocht
worden verwacht, afstand kon worden
gedaan. Wanneer de doodstraf nu weer
wordt ingevoerd, moet het Politbu-
President Truman heeft in een spe
ciale boodschap aan het Congres voor
gesteld de accijnzen en de omzetbelas
ting te verlagen, de belastingen op
ondernemingswinsten, onroerende goe
deren en grote giften te verhogen met
in totaal 1 milliard dollar per jaar en
de mazen in de wet, die het mogelijk
waken belastingen te ontduiken, te
■luiten.
Volgens Truman beschikken de olie
maatschappijen en mijnbouwonderne-
mingen over de grootste mogelijkheden
om belastingen te ontduiken. Als voor
beeld haalde hij het geval van een
olie-industreel aan, die bij de huidige
regelingen in staat is geweest onderne
mingen op te richten, welke 5 millioen
dollars per jaar opbrengen, doch die
over een periode van vijf jaar slechts
100.000 dollars belasting betaalde, terwijl
rijn Inkomen uit andere bronnen dan
rijn olieondernemingen gemiddeld
reeds bijna een millioen dollars per
jaar bedroeg. Voorts deelde de presi-
Verwachting, geldig tot heden
avond: Droog weer met enkele
overdrijvende wolkenvelden. Ma
tige, af en toe vrij krachtige wind
tussen Oost en Zuid-Oost. In de
ochtend meest matige vorst. Mid
den op de dag lichte vorst tot
temperatuur om het vriespunt.
WOENSDAG: Zon op 8.32, onder
17.14. Maan op 11.00,
dent mede, dat producenten van films
en hun acteurs onder de bestaande
wetgeving hebben gepoogd belastingen
te ontduiken door tijdelijke maat
schappijen op te richten, die weer wer
den geliquideerd nadat er een film was
vervaardigd. Ook gaan er inkomsten
voor de staat verloren, doordat er mis
bruik wordt gemaakt van de belas
tingontheffingen, welke aan liefdadig
heidsinstellingen en onderwijsorganisa
ties worden toegestaan.
reau van mening zijn, dat de interna
tionale toestand zulks vereist. Men be
hoeft er niet aan te twijfelen, aldus
het blad, dat het Politbureau zich
inderdaad bedreigd gevoelt door de
„kapitalistische omsingeling". Het heeft
een aantal maatregelen genomen, die
alleen kunnen zijn ingegeven door
angst voor oorlog. Het heeft zijn vei
ligheidsmaatregelen omgeven met een
geheimzinnigheid zonder weerga. Het
heeft op grote schaal jachtvliegtuigen
laten bouwen en voorraden strategisch
materiaal aangelegd. Dat de doodstraf
weer wordt ingevoerd voor politieke
misdrijven, kan men het best beschou
wen in verband met deze andere maat
regelen en als een poging, om de macht
van de veiligheidspolitie te versterken.
Uranium uit de Congo
Een woordvoerder van het Foreign
Oi'fice heeft medegedeeld, dat Groot-
Brittannie, de Verenigde Staten en Bel
gie op 30 Januari te Washington be
sprekingen zullen beginnen over „alge
mene kwesties van wederzijds belang
op het gebied van de atoomenergie.
In gewoonlijk betrouwbare kringen
veronderstelt men, dat de besprekin
gen betrekking zullen hebben op de
voorziening met uranium uit de Bel
gische Congo. Volgens een in de oor
log gesloten oVerem Komst had Enge
land recht op eên deel van dit ura
nium doch het heeft de V S. dit aan
deel laten gebruiken.
Op een wekelijkse spreekbeurt voor
de Amertkranse radio heeft de com
mentator Drew Pearson verklaard, dat
de Russen volgens de Amerikaanse
ambassade te Moskou, een nieuw ter
rein voor ataomproeven in Turkestan
amleggen. ilgens Pearson is het vrij
wel zeker, dat s Russen het geheim
van de waterstofbom kennen. Zij zou
den dit tijdens de oorlog van de Duit
sers hebben gekregen.
De Britse commandant, te Berlijn,
generaal-majoor G. K. Bourne, heeft
verklaard, dat de jongste „verkeers
moeilijkheden" bij de spoorwegen, op
de waterwegen en op de autoweg tus
sen Berlijn en Westduitsland zeer ze
ker geen deel uitmaken van enig Rus
sisch plan om Berlijn weer te blokke
ren.
Generaal Bourne zeide: „Sedert de
opheffing van de blokkade van Berlijn
in Mei hebben we vele van dergelijke
verkeersverstoppingen meegemaakt en
ik ben er van overtuigd, dat zij vrijwel
alle zijn toe te schrijven aan inefficiënt
optreden van de Russen of aan misver
stand tussen de Oost- en Westduitse
autoriteiten".
Bourne zeide verder nog, dat som
mige „verkeersverstoppingen" door de
Russen bedoeld waren als „speldeprik-
De uitbetaling van de gulden te
gen inlevering van bon 544 (le
vensmiddelenkaart 909) zal Woens
dag 25 Januari geschieden aan
personen wier naam begint met
de letters Li t.e.m. Me. Men kan
zich met de uitgeknipte bonnen
aan het postkantoorloket ver
voegen tussen 8.30 en 3 uur.
Gisteren verschenen de beide direc
teuren van de Amsterdamse Droogdok
Maatschappij, de 70-jarige P. R. Fe-
nenga en de 61-jarige A. M. Versluys,
beiden uit Amsterdam, voor de Bijzon
dere Raad van Cassatie. Zij waren in
beroep gekomen tegen een sententie
van het Amsterdams Bijzonder Ge
rechtshof, waarbij zij ieder tot een jaar
gevangenisstraf, waarvan 8 maanden
voorwaardelijk, met een proeftijd van
drie jaar, alsmede een geldboete van
15.000 gulden waren veroordeeld we
gens collaboratie.
Na uitvoerige pleidooien van mr Gil-
tay Veth, die de heer Fenenga verde
digde en mr H. G. Stibbe, die pleitte
voor de heer Versluys, zeide de procu
reur-fiscaal dat beide directeuren niet
temin schuldig moeten worden geacht
aan het verlenen van medewerking aan
de Duitse oorlogvoering. De enige om
standigheid, die bij de strafbepaling ten
voordele van deze requiranten kan
worden aangenomen is hun leeftijd.
De procureur-fiscaal achtte de te
Amsterdam opgelegde straf onjuist,
hoofdzakelijk omdat hij betwijfelde of
de requiranten boeten zullen kunnen
betalen. Hij concludeerde tot een jaar
onvoorwaardelijke gevangenisstraf te
gen beide verdachten. Uitspraak op 13
Februari.
ken", zoals de vertraging bij de Ber-
lijnse S-bahn in de vorige week.
„Het doel van de Sowjets in Duits
land is en b'ijft natuurlijk hetzelfde:
Ons er uit te drijven en ook een vinger
in de pap te krijgen wat betreft het
Ruhrgebied. Hun tactiek is echter ver
anderd. Ik geloof, dat zij nu niet meer
willen proberen ons bij wijze van ver
rassing er uit te werken doch dat zij
een politiek van „vrede en eenheid"
willen volgen, zoals belichaamd in het
„Nationale Front" en gebruik willen
maken van de ontevredenheid onder de
werklozen in West Berlijn, die thans
290.000 in getal zijn. Dat werklozen-
aantal moet dus verminderd worden".
De politiek van de geallieerden ten
aanzien van Berlijn, aldus Bourne, is
onveranderd gebleven: „Wij zijn hier
en wij zijn hier om er te blijven".
Maandag is prins Bernhard met een
DC-4 van de KLM naar Aruba gevlo
gen. Onmiddellijk na aankomst aldaar
reed de prins onder grote belangstelling
naar Oranjestad, waur hij een krans
legde bij het monument voor de in het
Nederlandse verzet gevallen Arubaanse
student Boy ücury. Voor de Juliana-
school werd de prins vervolgens een
zanghulde gebracht, waarna hij de
schooljeugd een vrije dag gaf. Voorts
bezichtigde de prins het San Pedro-hos-
pitaal, de nieuwe protestantse kerk, het
bedrijf van de Arend petroleummaat-
schappij en het stationsgebouw op het
vliegveld, waarna de lunch werd ge
bruikt.
J^e Nazi's in Duitsland steken weer
van die kleine voelhorentjes uit.
Op een vergadering in Lüneburg
kwam de voormalige generaal Remer
vertellen, dat al die verhalen over
concentratiekampen en gruwelen maar De Vij jarlge giraffe Youki in de die
sprookjes waren. Bakerpraatjes, zei rentuin te Manchester wordt lang-
meneer. Fritz Dorls, de leider der par- zaam Wlt- Hagenbeek, de zoon van de
itiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiüiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiimiiiiinuniiiunnn
tij, viel flauw, toen hij het podium
betrad. Hij werd de zaal uitgedragen
vóór hij een woord had kunnen zeg
gen. En dat is maar het verstandigste
ook. Ze leren het ïooit, vrienden, ze
leren het nooit! De zanger Ricci
Valle kwam met de trein in Pittsburg
aan. Een schare bewonderaarsters (van
onder de twintig jaar) wachtte hem
op. Valle begroette hen glimlachend
Tien minuten later hadden de meiskes
zijn jas en overhemd aan stukken ge
trokken en werd de zanger per bran
card naar het hospitaal gereden. Apen
liefde noemen ze dat. De lantaren
opsteker in Edam gebruikt drie-en
tachtig maal per dag een lucifer, dat
is 30.000 per jaar of ruim 500 volle
doosjes. O De gemeenteraadsleden
van Hardinxveld zitten 's avonds alle
maal over een studieboek gebogen,
getiteld „Het lidmaatschap van de ge
meenteraad". Dat wordt een model-
bestuur!
beroemde Carl, heeft zoiets in zijn 60-
jarige practijk nog nooit meegemaakt.
Misschien is het beest ergens van ge
schrokken. In Bologna is Salvatore
Fedele gearresteerd wegens bigamie.
Toen de beide echtgenoten waren op-
vv-iivfituwtcil Wcueij Up- Upt
gespoord, bleken dezen ieder veertien
jaar oud te zijn. De Deense politie,
die een man achterna zat, heeft deze
opgespoord door zijn voetstappen in de
sneeuw. De vluchteling zat tot zijn
hals in een met ijs bedekte vijver
„Geeft niks", zei hij. „ik zwem elke
dag". Een tankboot van een maat
schappij te Duisburg is op de Weser
ontploft, doordat twee matrozen be
vroren ventielen met een acetyleen-
lamp trachtten te ontdooien. Ja, zoiets
doet men ook niet. Nog niet met een
petroleumsteleltje. Laat staan met een
Zo'n Turk, h#
£je directeur van een museum in Tar-
ragona heeft verteld, dat Colum-
bus een Spanjaard was. Hij is geboren
op het Genua-eiland in de Ebro. Dat
lijkt me nu niet van veel belang
Amerika is toch al ontdekt. In Grie
kenland wordt volgend jaar het feit
herdacht, dat Pauluf hemderdvijftig
jaar geleden in dat land kwam. Ge
weet, vrienden, dat in Duitsland da
mestasje worden gemaakt, met een
lichtje erin. Knappe koppen puzzelen
nu al over zoiets met een verduiste
ringsgordijntje. Vanwege je-kunt-maar-
tiM aern-nrnten.
Drie welpen bieden Z.K.H. Prins
Bernhard een geschenk aan op het
Fertplein te Willemstad op Cura-
gao. Links gouverneur ir. L. A. H.
Peters.
.ij zeide - oorts, at David Lilienthal
zich tijdens een onderhoud met gene
raal Bradlej uitgesproken heeft teg;a
de vervaard-ging var. de waterstof
bom. Volgens hem diende, „desnoodi
over het hoofd van de Kremlinleide.'S
heen, een oproep te worden gericht tot
het Russische volk". Volgens Pearson
zou Lilienthal, zodra zijn ontslag van
kracht zal zijn geworden, samen met
groep atoo: jleerden een campagne
tegen de wate 'ofbom organiseren,
waarvoor hij een beroep zou doen op
Amerikaanse godsdienstige kringen in
de Ver. Staten.
Eerst overlegt
De Ver. ->.„ten zouden eerst met
GrootBrittanni" ove: g plegen alvo
rens met de productie van de water
stofbom te beginnen, zo menen de cor-
responder te van - „Daily Telegraph"
en de „Daily Mail" te Washington ie
weten. Deze m ïing zou door David
Lilientha. voorzitter van de Nationale
Atoomcommissie, zijn kenbaar gemaakt
op de besloten vergadering, die op het
departement van Buitenlandse Zaken
is gehouden en waaraan ook Acheson,
generaal Br iley en de minister van
Landsverdediging Johnson zouden heb
ben deelgenomen.
Het is thans vrijwel zeker, dat de bi
laterale verdragen betreffende militai
re steun tussen de V.S. en de acht lan
den van het Atlantisch pact (waaron
der Nederland en Belgie), welke sedert
twee maanden onderhandelingen heb
ben gevoerd, vóór één Februari gete
kend zullen worden, aldus verneemt
ANP-Aneta's diplomatieke correspon
dent uit betrouwbare bron te Washing
ton. Enkele resterende kwesties zijn
thans opgelost. Men legt de laatste hand
aan de tekst, zonder dat verdere moei
lijkheden worden verwacht.
Onmiddellijk na ondertekening van
de verdragen zullen door de Ameri
kaanse regering honderd millioen dol
lar ter beschikking van de deelnemen
de landen worden gesteld voor de fi
nanciering van de eerste verschepingen
van militaire voorraden. Deze zullen
dan eind Februari de V.S. verlaten.
Voor het eerste jaar is een milliard
dollar uitgetrokken.
President Truman heeft onverwachts
een vergadering van Amerika's voor
naamste leiders op militair en defensie
gebied belegt, die gisteravond om half
tien begon. Deze bekendmaking van 't
Witte Huis leidde tot de veronderstel
ling, dat een beslissing op handen zou
zijn over de vraag, of de V.S. al dan
niet een begin zouden maken met de
productie van de waterstof-atoombom.
De juistheid van deze veronderstelling
is naderhand door de minister voor le-
gerzaken, Gordon Gray, betwist. Hij
zei, dat de kwestie van de waterstof
bom niet besproken v. as. Charles Ross,
de secretaris van de president vertelde,
dat de vergadering was bijeengeroe
pen, teneinde Truman op de hoogte te
houden van de stand der bewapening.
Dit was de derde vergadering van deze
soort. Ross weigerde mede te delen,
welke wapenen generaal John Huil, het
hoofd van de algemene legercommissie
voor de ontwikkeling van wapenen, in
zijn inleiding had besproken.
Van de zijde van het Vaticaan is me
degedeeld, dat sinds Kerstmis gemid
deld duizend pelgrims per dag te Ro
me aankomen voor de viering van het
„Heilig Jaar". Men verwacht, dat na
Februari dit aantal zal aangroeien tot
tien twintigduizend per dag en dat
de stroom tot October zal aanhouden.
De Westduitse minister van Justitie,
dr. Thomas Dehler, van de Vrije Demo
cratische Partij, heeft Zondag in een
toespraak tot leden van zijn partij ver
klaard, dat het niet waar is, dat Duits
land schuldig is aan alle agressies in
de afgelopen 200 jaar. „Het is tijd, de
wereld te vertellen, dat het niet uit
sluitend de schuld van Duitsland was,
dat het verschijnsel Hitier mogelijk
was Hitier was in grote mate het re
sultaat van Ihet verdrag van Versailles
en de kleinmoedigheid van Frankrijk"
„Wij hebben aU« reden om bet
sprookje van een in hoofdzaak Duitse
schuld aan de eerste wereldoorlog van
de hand te wijzen. Duitslands schuld
was niet groter dan die van Frankrijk.
Het is niet waar, dat de oorlogen in. de
negentiende eeuw Duitse agressies wa
ren", aldus Dehler.
Ten aanzien van de na-oorlogse toe
stand zei de minister: „Het Ruhr-statuut
is van binnen hol en uit de tijd, omdaf
ce geestelijke voorwaarden voor de
noodzaak van zijn bestaan er niet zijn.
Duitsland bedreigt de Europese veilig
heid niet meer".
President Sukarno en zijn ec' 'geno-
te zijn gisteravond te Calcutta aange
komen op hun doorreis naar Nieuw
Delhi.