Truman beveelt constructie van waterstofbom
IJzel en sneeuw brachten overal verwarring
Kort Bestek
Italië streeft naar samenwerking
met Frankrijk en Engeland
Debat over ondernemingsraden
in Tweede Kamer begonnen
Woensdag 1 Februari 1950 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN 7St jMr8#nR 10002
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Bouwkosten moeten
worden verlaagd
Kosien van nieuw wapen 4 milliard?
Duizendmaal erger dan
atoombommen
Gij ziji een bende moordenaars''
Verklaring van De Gasperi
De vorsf wijki voor
Oceaandepressie
voor Tweede Kamer
Weerbericht
ONDERZOEK NAAR DE
RAMP MET DE
„TRUCULENT"
Van Oldenbarnevelt op
de thuisreis
Mr. Stikker directeur-
generaal der O.E.E.S,
Veel waardering
FRANSE REGERING
KRIJGT VERTROUWEN
Met water en zeep
R.I.S. ERKENT MAO
Ee/i onaangename verrassing
Spoor- en busdiensten gestaakt
Grootste voorzichtigheid
geboden
Moet een opsporings
ambtenaar procesver
baal opmaken?
Duits schip bij Norderney
gezonken
Amerikaans transport
vliegtuig neergestort
DE PRINS TE CARAGAS
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Poctgironummer 448041
Hoofdredacteur:
A KAPTBIN
Directie:
j B1JLSMA en C KRAK
(MANT
TARIEVEN:
Advertenties: 18 et per mm
Kleine advertenties
i.Juttertjes"» tot 15 woor
den t 1-elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal t 4.— e»y vooruitbe
taling, plus incassokosten
Met f 0.90 tot t 1.90 per
kubieke meter
Reeds voor de devaluatie lag het in
het voornemen van de minister van
Wederopbouw en Volkshuisvesting de
toegestane prijs per kubieke meter
bouwkosten van gesubsidieerde wonin
gen te verlagen.
De verlaging is sedertdien opgeschort,
doch thans acht de minister het tijd
stip gekomen om haar in te voeren.
Voor bouwplannen, welke op of na 1
Februari 1950 bij de provinciale direc
ties van de Wederopbouw en Volks
huisvesting inkomen wordt de kubieke-
meterprijs verlaagd met 90 cent tot
f 1.90, variërend met de grootte van de
woningen. In de bestekken mag voor
taan geen post voor onvoorzien meer
worden opgenomen.
een voorsprong had op de Verenigde
Staten.
Van gezaghebbende zijde zijn geen
inlichtingen verstrekt over de kos
ten van de ontwikkeling der H-bom.
Aangenomen wordt, dat de produc
tie thans op papier geregeld is en dat
een aantal nieuwe fabrieken zal
moeten worden gebouwd.
De mening van het Congres
Senator Scott Lucas, één van de
meest vooraanstaande leden van de
Amerikaanse Senaat, zeide: „Ik bid
God dat wij nimmer van de water
stofbom gebruik zullen behoeven te
maken. De vrjje volken der wereld
weten dat de Verenigde Staten nim
mer een dergelijke bom of welke an
dere bom ook zullen gebruiken indien
zij niet worden aangevallen. Ik ver
trouw erop dat de ontzettende ver-
President Truman heeft de commissie voor atoomenergie gisteren Instructies
gegeven het werk aan de waterstofbom te beginnen.
pe president zei dat hij de commissie instructies had gegeven het werk met
betrekking tot alle vormen van atoomwapens, met inbegrip van de „zogenaam
de waterstofbom of superbom" voort te zetten, wegens zijn verantwoordelijk
heid „om er zorg voor te dragen, dat ons land in staat is zich tegen iedere aan
valler te verdedigen".
voegde er aan toe, dat dit werk
gou worden voortgezet op een grond
slag, welke in overeenstemming is met
de Amerikaanse plannen voor vrede en
veiligheid. eD ontwikkeling van atoom
wapens moest worden voortgezet, aldus
bepaalde de president, „totdat er een
bevredigend plan voor internationale
controle op de atoomenergie is opge
steld".
„WH zullen ook al die factoren
blijven bestuderen, welke betrekking
hebben op ons program voor vrede en
d« veiligheid van dit land", aldus de
president.
De kwestie, of de V. S. aan de pro
ductie van de bom moeten beginnen
werd reeds sedert vier maanden achter
de schermen besproken. Thans is offici
eel instructie gegeven het werk aan de
bom, die misschien duizend maal zo
krachtig is als de atoombom, te begin
nen.
Vernietiging
De kosten van deze reuzenbom zou
den volgens verschillende schattin
gen 100 millioen tot 4 milliard dol
lar bedragen. Het is mogelijk, dat de
bom een gebied van 250 vlerkante
kilometer kan verwoesten.
Natuurkundigen achten het moge
lijk dat de door een ontploffing van
de waterstofbom veroorzaakte radio
activiteit in een gebied zo groot als
de Verenigde Staten alle soort leven
zou vernietigen. Sommigen achten
het niet uitgesloten dat Rusland bi)
de productie van de waterstofbom
PRESIDENT TRUMAN
H
woestingsmogelijkheden, welke het
gebruik van de waterstofbom inhoudt,
uiteindelijk het mensdom weer bij
zinnen zullen brengen".
De verklaring van senator Lucas
kan als een samenvatting worden be
schouwd van de mening der Congres
leden over Truman's besluit.
Sneller dan aanvankelijk verwacht
mocht worden, is de vorst thans uit
gtViel West-Europa verdreven. Deze
morgen kwam alleen in Groningen nog
lichte vorst voor, welke ook daar in de
ochtenduren plaats maakte voor een
zachtere luchtstroming.
Onze blikken zijn nu weer naar het
Westen gericht,daar er van terug
keer van de vorst in de eerste dagen
geen sprake zal zijn. Het verdrijven
van de koude lucht ging vrijwel in het
gehele land met onder gekoelde regen
of ijsregen gepaard, waardoor zeer
gladde wegen ontstonden.
Op de Oceaan nadert met grote snel
heid een actieve depressie, die de vorst
nog verder naar Noord-Europa zal te
rugdrijven. Deze depressie kan reeds
morgen ons land bereiken, mogelijk
nog vooraf gegaan door enige sneeuw
en later wat regen, terwijl hier langs
de kust de wind weer tot krachtig kan
aanwakkeren.
Schaatsenliefhebbers doen dan ook
verstandig hun schaatsen eerst maar
weer in te vetten, mogelijk komt er in
Februari nog een vorstperiode, alhoe
wel dit zeker niet in de eerste week het
geval zijn zal
Alcide de Gasperi, de Italiaanse pre
mier, heeft In de Tweede Kamer van
het Italiaanse parlement verklaard,
dat zyn regering o.a. zou streven
naar: Integrering van de Italiaanse
economie in die van Europa in haar
geheel; voltooiing van de voorgeno
men douane-unie met Frankrijk;
trouwe samenwerking met Engeland
en een ingrijpende houding tegenover
de nieuwe Duitse democratie.
De premier werd aan het begin
van zijn rede begroet met een regen
van strooibiljetten, die een vrouwe
lijke communistische afgevaardigde
naar hem wierp, terwijl zij uitriep:
„GD mensen op de regeringsbanken
zjjt een bende moordenaars". Toen
het rumoer bedaard was, kon De Gas
peri zijn rede ongehinderd uitspre
ken. Hij gaf te kennen, dat de rege-
Weersverwachting, geldig tot he
denavond: Zwaar bewolkt met
plaatselijk enige regen. Meest ma
tige wind uit Zuidelijke richtin
gen, maar in Groningen aanvan
kelijk nog krachtige Zuidoostelij
ke wind met lichte vorst. Tempe
ratuur in het gehele Noorden van
het land geleidelijk oplopend tot
1 4 graden boven nul. in het Zui
ger, temperaturen tussen 4 en 7
graden boven nul.
Donderdag: Zon op 8,20, ondet
11,29; maan op 16,42, onder 8,41.
De lijkschouwer, die een officieel
onderzoek naar de ramp van de Brit
se duikboot Trucuient heeft ingesteld,
is tot de conclusie gekomen, dat er
geen sprake is van grove onachtzaam
heid „nabijkomend aan misdadig
plichtsverzuim" bjj deze ramp, die aan
64 mensen het leven heeft gekost.
Na te hebben verklaard, dat „er
geen schijn van bewijs" was „om zo
iets ernstigs" als grove onachtzaam
heid te veronderstellen, zeide de lijk
schouwer, dat zijn taak hiermee ge
ëindigd was.
„Het is niet mijn taak te verklaren,
welke van beide schepen volgens het
burgerlijk recht de schuld draagt".
Op 27 Januari is de „Johan van Ol
denbarnevelt" van Tandjong Priok ver
trokken met 2440 passagiers. Aan boord
bevinden zich een detachement der
Kon. Marine, het le regiment Huzaren
van Boreel, de 31e hulp verbandplaats
afdeling, individuele militairen en zie
ken.
ring een groot program van land
bouwontwikkeling en openbare wer
ken zou uitvoeren, in het bijzonder
in het arme Zuiden.
Hij onthulde, dat te Washington
besprekingen gaande zijn over Ame
rikaans particuliere investeringen in
Italië, die door garanties van de
Amerikaanse en Italiaanse regering
zouden worden gedekt.
De Raad van' de Organisatie voor
Europese Economische Samenwerking
heeft Dinsdag met algemene stemmen
de benoeming (op voorstel van het
..Economisch Kabinet") van minister
Stikker tot politiek bemiddelaar van
de organisatie goedgekeurd.
Naar aanleiding van deze benoe
ming wordt te meest bevoegder
plaatse verzekerd, dat de heer Stik
ker het ministerschap van Buiten
landse Zaken in ieder geval zal blij
ven uitoefenen.
De Franse regering heeft gisteren bij
alle vijf moties van vertrouwen over
het begrotingsontwerp voor 1950 de
overwinning behaald in de Nationale
Vergadering.
De stemmenverhouding bij de vijfde
en laatste motie om 't ontwerp in z'n
geheel te aanvaarden was volgens
officieuze cijfers 300 tegen 284.
Speciale „water- en zeepploe-
gen" zijn .gisteren in de haven
van Napels aangekomen om anti-
Britse leuzen weg te wassen
van de kademuren, waaT Berin
vandaag aan land zal gaan.
Met kalk was in grote letters
„geef ons onze koloniën terug"
en „Italianen lijden honger we
gens Brits egoïsme" geschilderd.
Men gelooft, dat dit gisterochtend
door uiterst rechtse elementen
onder de havenarbeiders is ge
daan.
Officiële kringen te Djokja hebben
tegenover Aneta verklaard, dat het niet
lang zal duren, dat de regering van de
RIS de Chinese Volksrepubliek zal
erkennen.
De Tweede Kamer kwam gister
middag bijeen om een begin te ma
ken met de behandeling van het wets
ontwerp betreffende de ondernemings
raden, waarover men elders in dit blad
een uitvoerige beschouwing kan le
zen. De heer Van Thiel (KVP) bracht
in het midden, dat dit ontwerp als
wet zal betekenen het consolideren
van een als het ware gegroeide toe
stand. Reeds is er tussen werkgever
en werknemer in vele bedrijven door
de personeelskernen een goede wijze
van samenwerking ontstaan. Hij ver
klaarde zich tegen opneming van dit
ontwerp in de wet op de PBO, welke
kwestie aan de orde zou worden ge
steld door een motie, ingediend door
het A.R.-Iid Stapelkamp.
Ook de heer Beernink (CHU) ver
heugde er zich over, dat de samenwer
king tussen beide partijen een wette
lijke basis krijgt. Spreker verklaarde
wel accoord te gaan met de motie Sta
pelkamp. Daarna kwam de heer Sta
pelkamp zelf aan het woord, die de
inhoud van zijn motie verdedigde. Nu
is er gelegenheid om de materie in 'n
wet onder te brengen. De heer Van
den Born (Arb.) noemde de totstand
koming van de regeling èen landsbe
lang. Het sociale en het economische
doel zijn nauw met elkaar verbonden.
De heer Korthals (VVD) bracht mi
nister Drees en diens opvolger hulde
voor het initiatief om dit ontwerp in
de Kamer te brengen. Hij kon echter
de ondernemingsraden niet zien als 'n
verlengstuk der PBO. Spreker ontwik
kelde enkele bezwaren tegen de rege
ling der bevoegdheden. Hedenmiddag
zal het debat worden voortgezet
Interpellatie-aanvraag
de heer Gortzak
van
In de vergadering der Tweede Ka
mer heeft de heer Gortzak (CPN) ver
lof gevraagd tot het richten van vra
gen aan de minister van Sociale Za-
Toen gisteren de Amsterdammers
stadwaarts wilden gaan, waar hun
werkzaamheden hun wachtten,
werden zij min of meer onaange
naam getroffen door een dik pak
sneeuw, dat de straten bedekte.
Deze foto toont U de Nieuwe Zijds
Voorburgwal te Amsterdam in
sneeuwtooi, met links op de ach
tergrond de Nieuwe Kerk en
rechts on de achtergrond het
hoofdpostkantoor.
£)e burgemeester van Antwerpen was
Zondag tegenwoordig bij de aan
komst van een nieuwe drijvende kraan
voor de haven, die gebouwd is in
Schiedam. Dat is de stad, waar ook het
vocht vandaan komt, dat men bij zulke
gelegenheden pleegt te nuttigen. En
kele dagen geleden vertelde ik u van
een hele woestijn, die zich verplaatst.
De natuur schijnt op haar kop te staan,
want nu is er weer een berg aan de
wandel. De berg Viggosia, die 1100 me
ter hoog is, heeft het Italiaanse dorp
Poggiolino bereikt. Twee huizen zijn
reeds bedolven. De dorpelingen zijn
al lang aan het wandelen geslagen.
Naar de veiligheid. Het Zwitserse
volk heeft een wet verworpen, waarbij
subsidie gegeven wordt aan bouwon
dernemingen. In het land van de Edel
weiss kent mei; geen woningnood.
De Franse regering zal twee millioen
Mark schadevergoeding betalen aan de
Duitsers voor de ontploffingsramp bij
Priim, waarbij honderden gebouwen
werden verwoest en tien Duitsers de
dood vonden. En daarmee heeft Marian-
ne Michel een lesje gegeven.
en u dacht, dat we alles van onze
moeder Aarde afwisten, niet? Op
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinimiiiiiniininiiiiiiiiiuiiHiiiiiii
kingen veroorzaakten Spanje schenkt
de Paus in het Heilige Jaar een micro
foon. Van massief goud en zilver ver
vaardigd. Zou Franco daarvoor geld
in het buitenland moeten lenen? In
geen stukken na! Archeologen hebben 1949 is aan de Amsterdamse effecten-
in Palestina een achttien kilometer beurs voor 345.501.000 gulden omgezet
lange onderaardse gang ontdekt, die aan aandelen en 724.893.000 gulden aan
van Jericho tot in de buurt van Jeru-
salem loopt. Ze kwamen er per onge
luk achter, toen hevige regens verzak-
0'
Je bent een half jaar in de war,
Theodoor
Het wintertje, dat zo kalm en rustig als een echt ouderwets Hollands
kwakkelwintertje voorbij scheen te glijden, heeft ons nu na de vorst en het
sneeuwpakket gisteren in het gehele land wel voor een zeer onaangename
verrassing geplaatst. De regen en de lichte dooi, die intrad, heeft alle wegen
in een verraderlijke ijsbaan veranderd en bracht ook het spoorwegverkeer in
moeilijkheden. Uit het gehele land bereikten ons berichten over het uitval
len van bus- en tramdiensten met alle ellendige gevolgen van dien. Mensen
en schoolkinderen, die niet meer op tijd thuis konden komen of soms te voet
de reis naar een afgelegen dorp ondernamen, fietsers en degenen, die langs
de weg hun brood moeten verdienen, zij allen weten ervan mee te praten.
In ons rayon waren het de Naco-
busdiensten, die om vijf uur gedwon
gen waren alle diensten tot nader or
der te staken. De Ned. Spoorwegen
deelden mede, dat van gistermiddag
twee uur een aantal treinen moesten
vervallen, o.a. voor wat ons gewest
betreft op de lijnen: Amsterdam
Haarlem, HaarlemVelsenIJmuiden,
HaarlemUitgeest en UitgeestAlk
maar. In Amsterdam waren de wa
gens van de G.G.D. reeds gistermor
gen vijftien keer uitgerukt om slacht
offers van de gladheid bij te staan. Dq
bootdienst Den HelderTexel onder
vond ook al moeilijkheden, natuurlijk
van het ijs zelf. De „Marsdiep" zou
trachten vandaag een dienst naar het
Horntje (het .vortste traject) te va
ren. Zover het oog reikt is de Wad
denzee met ijs bedekt. De veerdienst
op Schiermonnikoog is ook gestaakt.
De luchtverbinding met Ameland en
Schiermonnikoog kon niet doorgaan
tengevolge van de felle Oostenwind.
Ja, zegi de Hoge Raad
De Hoge Raad heeft enige weken ge
leden de vraag te beoordelen gekregen
of een opsporingsambtenaar steeds de
plicht heeft, proces-verbaal op te ma
ken, wanneer hij een overtreding con
stateert, De advocaat-generaal, prof.
Langemeijer, kwam toen tot de con
clusie, dat zulks wel het geval is. De
Raad heeft zich hiermee verenigd. Deze
kwestie kwam aan de orde in verband
met het cassatieberoep van een Amster-
damse politieagent, die door de recht
bank aldaar was veroordeeld tot drie
maanden gevangenisstraf, omdat hij in
1947 in een broodjeswinkel, waar tegen
de geldende bepalingen in broodjes met
vlees werden verkocht, geen proces
verbaal had opgemaakt, doch f 200 als
steekpenningen had aanvaard. Het be
roep werd door de Hoge Raad verwor
pen.
obligaties. Geen cent van mij bij!
Jn 1944 werd het kerkje van Zoute-
lande, dat toen 660 jaar oud was,
door het brute oorlogsgeweld zwaar
geschonden. Nu is het hersteld en weer
in gebruik genomen. Ge kent de Zeeuw
se spreuk, vrienden: Luctor et Emergo.
Een inwoner van Verviers in Belgie,
die terugkeerde uit Rusland, vertelde,
dat in krijgsgevangenkampen bij Mos
kou nog Belgen verblijven, die bij de
bevrijding van Koningsbergen de Rus
sen tegemoet waren getrokken. Sinds
dien is achter hun rug het ijzeren gor
dijn neergelaten.... Yehudi Menuhin,
die Amerika bezocht, klaagt erover, dat
dat land vol muziek zit. Zelfs in krui
denierswinkels en schoonheidssalons
klinken melodieën, zegt hij. En het erg
st» is, niemand hiistert ernaar.
ken betreffende het niet-toekennen
van de 5 procent loonsverhoging aan
werknemers beneden 23 jaar en in het
bijzonder aan de gehuwden en kost
winners beneden die leeftijd.
De voorzitter merkte op, dat de heer
Andriessen daarover al schriftelijke
vragen heeft gesteld. Daarop zou de
minister Donderdag antwoorden. Daar
na zou over de interpellatie-aanvrage-
Gortzak beslist kunnen worden. Dit
werd besloten.
Vier slachtoffers geborgen,
nog vier vermist
Gisteren is in de nabijheid van Nor
derney het Duitse 743 ton metende s.s.
Fidamus" gezonken. Het schip was
onderweg van Wismar naar Antwer
pen. Door het Engelse s.s. „Rumania"
zijn acht leden van de bemanning op
gepikt. Het Zweedse s.s. >,Svenskund"
beeft vier verdronken personen gebor
gen. Er worden nog vier man vermist.
In de buurt varende schepen is ver
zocht naar deze mensen uit te kijken.
Heldhaftige redding
Een „C-47" transportvliegtuig van de
Amerikaanse luchtmacht dat op zoek
was naar een sinds Donderdag ver
miste „Skymaster" der luchtstrijd
krachten, is dertig kilometer ten Zui
den van Whitehorse, in het gebied van
de Yukon, in Canada, neergestort. De
luitenant-bestuurder van het toestel,
waadde zes uur lang tot zijn middel
door de sneeuw, en wist vervolgens
acht kilometer af te leggen, waarna hij
eindelijk zijn doel: hulp voor zijn be
manning, had bereikt. Een onmiddellijk
uitgezonden reddingsploeg slaagde er
in, drie gewonde leden te redden.*Twee
anderen, die slechts licht waren ge
wond, hielpen de redders bij het in
veiligheid brengen van de gewonden.
Prins Bernhard heeft te Caracas
verklaard, dat het economisch herstel
van Nederland bevredigend verloopt.
Hij noemde de overbevolking en het
gebrek aan woonruimte de grootste
problemen, waarmee Nederland te
kampen heeft.
Ten aanzien van de status van West-
Indie verklaarde de prins, dat de his
torische evolutie van de betrokken vol
ken een stadium had bereikt, dat na
dere beschouwing vereiste. De kwestie
zou worden besproken op een confe
rentie, die in Juli te Den Haag zou
worden gehouden.
De eerste van de speciale KLM-
vliegtuigen, die Nederlandse emigran
ten naar Canada zullen vervoeren, ver
trekt 15 Februari a.s. van Schiphol
naar Montreal.
L/lij-mijmerij
Ik tuur eens even in een straat
Waar 't dagelijks verkeer langs
gaat,
En als ik zie hoe dat geschiedt,
Dan lach ik, of ik wil of niet.
Het lijkt een ~ad van avontuur,
Rondwentelend van uur tot uur,
En ieder balanceert en danst
Over dat vlak, dat glimt en glanst,
Om toch vooral te blijven staan
En niet een gek figuur te slaan.
Geen mens blijft op 't recht pad,
De gladste is het nog te glad.
Een fietser glijdt mijn raam
voorbij
Gelijk een krab, geheel op zij,
En gooit zijn benen Noord en
Zuid,
Als wierp hij een paar ankers uit.
Een wandelaar beweegt zich voort
Gelijk een danser op een koord,
Hij waggelt als een dronken man
Die gans geen koers meer houden
kan.
Een auto staat dwars aan de kant,
Heeft wel benzine, maar geen
zand,
De wielen draaien razend rond,
Maar nochtans blijft ie aan
de grond.
Zo schuift en glijdt en valt en
draait,
Zo tolt en rolt en zwiert en
zwaait
Thans mens en voertuig langs
de straat
En ieder is ten einde raad.
Ik hoop voor alle abonné's,
Ten spijt van ar en schaats en
slee,
Dat Koning Winter gauw
verdwijnt
En Pluvius voor hem verschijnt,
Opdat we raken uit de brand.
En anders.... zand er over, zand!!!
JABSON