Kracht van de waterstofbom is onbegrensd
Vrachtvliegtuigvande K.L.M.
brandend in zee gestort
Kort Bestek
Oorlog nu meer onwaarschijnlijk?
Onbekende Dakota's droppen wapens
voor Westerling
Mr Stikker weldra naar Washington?
Bemanning van zeven koppen vermist
Prins Bernhard bezocht Venezuela
Spaak ziet nog andere oplossingen
Donderdag 2 Februari 1950 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN n" ;weo*
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Indien de wereld wist
VOIyena jaarf eiland in de stille Oceaan, zoals Enl-
In Amsterdam ontplofte
cylinder met gas
De uitwerking van een
waterstofbom
Veiligheidsgordel rond
de atoomfabrieken
Vrachiauio ging voor
anker
Buitenlanders als piloten?
Zijn taak en bevoegdheid
zijn nog niet vastgesteld
Weerbericht
Smokkel van vele zijden
Smokkelde Nederlands
jacht ondergedoken
S.S.-ers
Taft vraagt- bezuiniging
SCHIPHOL IN ROUW
Viruly vond geen spoor
van het toestel
NAAR VRIJERE HANDEL
IN EUROPA
Cyrenaica wil volledige
onafhankelijkheid
De Belgische Koningskwestie
Hij wist het referendum al
Russen willen proces tegen
Japanse keizer
OPNIEUW DE
ONBEWAAKTE OVERWEG
Twee doden
BUKJSAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Post gironummer 449041
Hoofdredacteur:
A KAPTEIN
Directie:
j bIJLSMA en C. KRAK
mwm COURANT
TARIZVKN:
Advertenties: 18 ct per mm
Kleine advertenties
.„Juttertjes"' tot 15 woor
den Lelk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 4.— r>ij vooruitbe
taling. plus incassokosten
I. A 1 r AM UT A n*1 ATI U-A n 1A s A -m a
x» het bekend worden tan het feit, dat president Truman had besloten
order te geven tot het construeren van een waterstofbom, rijn talrijke reac
tie# losgekomen. De burgemeester van Hlrosjima, één der steden, die des
tijds door een atoombom werd getroffen, zeide, dat, indien de wereld wist,
welke ramp de atoombom zijn stad had gebracht, het niet moeilijk zou zijn
het gebruik van de waterstofbom te verhinderen. Dr. Joeoji Nlsjtna, Japans
meest vooraanstaande expert op het gebied van de kernsplitsing, waTvan
mening, dat president Trumans besluit „onvermijdelijk" «as. Generaal
Omar Bradley, voorzitter van de raad van Amerikaanse stafchefs, die thans
in Japan vertoeft, zeide dat de waterstofbom een oorlog meer onwaarschijn
lijk zou maken.
Parcfp nroef reeds het nOSr e€rder ontploffing kan worden
tersie proei reeus nei ^bracht. Verondersteld wordt, dat
urJ/iarirJ iaar? de pr0Cf TAl worden genomen op een
Naar de schatüng van dr Tyren, een !^kL,Waa.lindCrtad proeven met de
Zweeds deskundige, zou de waterstof- m m genomen,
bom een explosiehitte kunnen ontwik
kelen van tien millioen graden Celcius.
Pe bom zou waarschijnlijk rond van
vorm zijn en een weinig groter dan de
eotnbom. Naar de mening van dr
aders, chef van de afdeling onder
zoek van het Noorse ministerie van
defensie, zou het op gang brengen van
het explosieproces van de waterstof
bom met een atoombom moeten ge
schieden.
William Lawrence van de New York
Times schrijft, dat de kracht van de
waterstofbom theoretisch onbegrensd is.
De grootste hindernis voor het vervaar
digen van de bom wordt op het ogen
blik gevormd door de schaarsheid van
tritium, dat in zeer kleine hoeveelheid
in water voorkomt. In 1948 werd het
echter al synthetisch vervaardigd.
Eerste proef in 1951?
Naar gemeld wordt, „hopen" de
Amerikaanse leiders op het gebied van
atoomwapens, dat de eerste waterstof
bom ter wereld in 1951 of misschien
Acht kinderen gewond
Gistermiddag is in de Eerste Ooster
parkstraat in Amsterdam een acety-
leengasfles uit elkaar gebarsten. Een
achttal kinderen is daarbij licht ge
wond, terwijl naar schatting zestig tot
tachtig ruiten van huizen in de omge
ving van de plaats van de explosie zijn
vernield.
De cylinder werd gebruikt in een
winkel. Door tot nog toe onopgehel
derde oorzaak is het apparaat in brand
geraakt. Personeel van de winkel droeg
het daarop naar buiten, legde het in
de goot en begon het met koud water
te bespuiten om het af te koelen. De
brandweer werd gewaarschuwd. Deze
meende dat voldoende maatregelen
waren getroffen door het als deskun
dig te beschouwen personeel en is weer
weg gegaan. Plotseling is de cylinder
echter toch geëxplodeerd. Een achttal
kinderen, dat uit nieuwsgierigheid in
de buurt was gekomen, werd licht ge
wond. Zij werden in het nabij gelegen
Onze-Lieve-Vrouwegasthuis behandeld.
Nu president Truman last heeft
gegeven aan de Amerikaanse des
kundigen waterstofbommen te ma
ken, is de kwestie der atoomcon-
tróle in een volkomen nieuw sta
dium getreden. De vernietigende
uitwerking van een waterstofbom
is vele malen groter dan die van
een „gewone" uranium-atoombom.
Onze kaart geeft een voorstelling,
die een duidelijk denkbeeld geeft.
Gesteld dat een bom neerkomt er
gens op de Veluwe, op Ede bij
voorbeeld don geeft het witte
puntje op de kaart de omvang aan
van de ramp in Hirosjima> waar de
eerste atoombom neerkwam. Het
Het Amerikaanse departement van
Defensie heeft bekend gemaakt, dat
alle vliegtuigen er binnenkort van te
voren mededeling van moeten doen,
wanneer zij binnen een kring van 160
km rondom de atoominstallaties van
Tenneessee, New, Mexico en de staat
Washington willen komen. Vliegtuigen
die deze regels overtreden zullen door
gevechtsmachines worden onderschept
en tegen de bestuurders zullen maat
regelen worden genomen.
Voor de voornaamste Amerikaanse
Atlantische havens zullen overeenkom
stige regels gelden, welke betrekking
hebben op een gebied 320 km land
inwaarts van de kust tussen Norfolk
en Maine.
Een auto, vastgebonden midden op
de weg, komt niet vaak voor. De
chauffeurs van de eerste melkauto's
en de eerste autobussen vonden er
echter een op hun weg, toen zij
Woensdagmorgen de kanaalbrug bij
het stafion Lochem wilden passeren.
Het was een zware trailer, die om vijf
uur 's ochtends de helling van de brug
wegens gladheid niet helemaal had
kunnen nemen. Omdat hij niet achter
uit durfde rijden en vreesde dat het
gevaarte uit zichzelf de helling af zou
kunnen glijden, had de chauffeur de
auto met een staalkabel vastgelegd aan
de brugleuning. Het verkeer was tot
half acht gestagneerd. Toen was er
zand voor de trailer gestrooid en kon
hij de brug oprijden.
In Surabaja is meegedeeld, dat op
Oost Java zeven opleidingskampen
worden ingericht voor de TNI.
Uit kringen van de inlichtingendienst te Djakarta verneemt Reuter, dat grote
hoeveelheden wapens van Brits en Amerikaans fabrikaat van verafgelegen bases
in de Stille Zuidzee door vliegtuigen zonder kentekenen boven door opstande
lingen bezet gebied in Java en Sumatra worden uitgeworpen. De vliegtuigen,
die naar men gelooft Dakota's zijn, zouden worden gevlogen door Amerikaanse
en Australische vliegeniers, die voor hoge beloning werken.
gehouden. In deze gebieden was het
gisteren rustig, doch de politie vreest,
dat rebellen van Westerling in het ge
bied om Djocjakarta geïnfiltreerd zijn.
Het Indonesische kabinet zal waar
schijnlijk heden bijeenkomen, als pre
sident Sukarno zal zijn teruggekeerd.
Geruchten over een splitsing in de re
gering werden in officiële kringen te
Djakarta ongeloofwaardig geacht.
zwarte gedeelte geeft het gebied
aan waar door een waterstofbom
alles volkomen wordt verwoest en
het gearceerde gedeelte waar
„slechts" een gedeeltelijke vernie
ling plaatsvond. Over de lang-
nawerkende dodelijke straling van
de radio-actief geworden overblijf
selen, noch over het gevaar der
zgn. kettingreacties wordt hier
verder iets gezegd. In elk geval
wordt hier aangetoond, dat enkele
waterstofbommen voldoende zijn
om heel ons vaderland uit te wis
sen.' De uitspraak van de Ameri
kaanse atoomgeleerde David
Lilienthal, die de waterstofbom
„een middel tot volkerenmoord"
noemde, schijnt dan ook geenszins
overdreven.
gesteld. Dat zal in de komende weken
geschieden.
Het feit, dat Engeland zich heeft
verzet tegen de benoeming van Spaak,
heeft in Washington enige teleurstel
ling veroorzaakt. Men achtte de Belg
bij uitstek geschikt voor deze functie
wegens zijn voortreffelijke en onver
moeide werk voor de eenmaking van
Europa. Mr. Stikker beschouwt men in
dezelfde kringen als een kundig en
competent man, wiens zakelijke hou
ding tegenover de Europese proble
men ten zeerste wordt gewaardeerd.
Mr. D. U. Stikker, die benoemd is
j®t politieke directeur van de Organi
satie voor Europese Economische Sa
menwerking, zal zyn eerste reis in zijn
nieuwe kwaliteit waarschijnlijk naar
"ashington maken, waar hij kwesties,
samenhangende met het plan-Marshall
vertegenwoordigers der Ameri
kaanse regering zal bespreken. Minis
ter Stikker heeft van Harriman, de
reizende ambassadeur der V.S. voor het
Marshall-plan de verzekering ontvan
gen, dat hij kan rekenen op de volle
Medewerking van de ECA.
In Den Haag verluidt, dat hij na een
art bezoek aan ons land naar Parijs
*al terugkeren.
Naar verluidt zal mr. Stikker in zijn
taak worden bijgestaan door de voor-
jer en de beide onder-voorzitters van
6 O.E.E.S., die daartoe om de beurt
mge dagen per week in Parijs zullen
ertoeven. De beide onder-voorzitters.
M p s'enrlJker Gruber en de Ier
hehh de- zu"en voortaan tevens zitting
ben >n de adviserende groep dezer
ganisatie. Taak en bevoegdheden van
nieuwe directeur zijn nog niet vast.
Weersverwachting tot hedenavond:
waar bewolkt met nu en dan re-
®en- Vooral in de kustprovincies
aanvankelijk tijdelijk nog storm-
nhtige, overigens krachtige tot
atige wind tussen Zuid en Zuid-
ast. Verdere stijging van tempe
ratuur.
Vrijdag; Zon op 8,18; onder 17,31.
Maan
op 18,11; onder 9,02.
Men gelooft, dat deze wapenen met
Catalina vliegboten naar Timor en af
gelegen streken aan de kust van Zuid-
Java worden gebracht en vandaar met
inheemse vissersboten worden gedistri
bueerd. Nederlandse en Indonesische
autoriteiten hebben vele maanden lang
het vermoeden gekoesterd, dat een
smokkelbende, die wordt voorzien van
wapenen uit vergeten legeropslagplaat-
sen in Australisch Nieuw-Guinea, van
Manilla en Bangkok uit werkt.
In de afgelopen week heeft men
drie maal waargenomen, dat deze
smokkelvliegtuigen canisters uitwier
pen boven gebieden in West- en Mid-
den-Java, die door Westerling en zijn
opstandelingen-troepen bezet worden
Schip in Oostende aangehouden
De haven van Ostende werd de
laatste tijd enige keren aangedaan
door het Nederlandse jacht Patricia,
toebehorend aan de Nederlander Tho
mas van der Neut. Toen de politie de
papieren kwam controleren, bleek zich
aan boord een verstekeling te bevin
den, die als naam Van der Meulen op
gaf De politie had geen vertiouwen
in zyn verklaringen en toen de man
nader aan de tand werd gevoeld, be
kende hij Thomas Siersma te heten.
Hij is 26 jaar en van Nederlandse af
komst. Het bleek, dat hij lid is geweest
van de Duitse SS. Enige Nederlanders,
die, naar de politie vermoedt, voorne
mens waren naar Argentinië uit te
wijken, zijn aangehouden en ter be
schikking gesteld van de procureur
van de koning te Brugge. Het jacht is
aan de ketting gelegd.
De Republikeinse senator Robert
Taft heeft president Truman verzocht
de begroting met vier milliard dollar
te verminderen. Volgens Taft zijn de
8 milliard dollar toegenomen. Door
uitgaven van het land sedert 1947 met
strengere bezuinigingen zowel in bin
nen- als buitenland zou de helft van
deze vermeerdering kunnen worden
weggewerkt.
De KLM heeft opnieuw een smarte
lijk verlies geleden, doordat heden
morgen in de vroegte een van haar
vrachttoestellen is verongelukt. Het
Deense stoomschip Rigmor meldde
vanmorgen, dat het een vliegtuig bran
dend had zien neerstorten op een plek,
die ongeveer veertig kilometer uit de
Nederlandse kust lag. De reddingboot
van Hoek van Holland is voor hulp
verlening uitgevaren.
Aanvankelijk bestond er enige on
zekerheid omtrent het type toestel dat
verongelukt was. Later werd bekend,
dat met het posttoestel, dat hedenmor
gen om 5.25 uur Nederlandse tijd van
Schiphol was vertrokken, kort na de
start geen contact meer was verkre
gen. Om 5.39 uur ontving men een
radioboodschap van de Rigmor via
Skagen Radio, waaruit bleek, dat de
Dakota waarschijnlijk was verongelukt.
Op dat moment had het toestel mis
schien 75 km afgelegd, zodat het onge
luk op ongeveer veertig kilometer uit
de Nederlandse kust zou zijn geschied.
„Bevrijder" aan het werk
De bestuurderen van de Londense
dierentuin maken zich ongerust over
de. actie van een nog onbekende be
vrijder", die dezer dagen een ichneu-
mon (Indisch zoogdier) uit ztjn kooi
heeft gelaten, nadat in de afgelopen
weken reeds een vijftiental vogels op
geheimzinnige wijze de vrijheid her
kregen bleken te hebben.
Een Dinsdagavond gehouden receptie
op het Casa Amarilla, het gebouw van
het ministerie van Buitenlandse Zaken,
vormde het hoogtepunt van de tweede
dag van het officiële bezoek van Prins
Bernhard aan Caracas. De receptie
werd bijgewoond door regeringsverte
genwoordigers, leden van het diploma
tieke corps en functionarissen van or
ganisaties op sociaal, politiek en econo
misch terrein. Des morgens woonde de
prins een springconcours bij. Later was
hij aan een lunch de gast van luit.-kol.
Carlos Delgados Chalbaud, chef van de
militaire junta die Venezuela regeert.
Des middags bezocht de prins de ra
diodienst Caracas-Curagao en 's avonds
woonde hij een receptie bij die werd
gegeven door de Nederlandse gemeen
schap in Venezuela.
r\e gewezen leider van Mussolini's
lijfwacht, Aldo Franchi, is vrijge
sproken. Drie jaar geleden werd hij
wegens het doodschieten van drie Brit
se krijgsgevangenen ter dood veroor
deeld. Maar in drie jaar kan een hóóp
gebeuren. De Westduitse regering
heeft gevraagd om een plan. om de
Westwall langs de Franse, Belgische
en Nederlandse grens af te breken.
Een gordijn aan de ene kant en een
muur aan de andere is ook wel wat
véél van het goede. Een dame in
New-Jersey heeft echtscheiding ver
kregen, omdat haar man met een hamer
en een bijl onder zijn hoofdkussen
ging slapen en haar daarmee bedreig
de. De bruut! O Het geharrewar over
de Belgische koning sleept zich nog
altijd voort Nu heeft de minister van
Binnenlandse Zaken zitten uitplussen,
dat een referendum de staat 19 millioen
francs zal kosten. Misschien, dat dét
helpt?
Tngrid Bergman heeft een aanklacht
ingediend tegen een persfotograaf,
omdat die op straat een plaatje van
haar maakte. Ze zei, dat hij haar „mo-
.eeveerde" m nog Wooieoh lachte óók.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniuiiiniiimniiiiiiiiiHiiii
en weer gerend op het slagschip Mis-
souri, dat aan de grond zat. Gevolg:
zesendertighonderd zere voe
ten. De Zuidafrikaanse senator ds
C. J. van Royen heeft een kinderbijbel
Wel foei, en dat tegen de fiere Jeanne vertaald in de taal der Sesohoto's, de
d'ArcMaar met al die ditjes meest voorkomende naturellentaal in
en die datjes ziet ge maar weer, vrien- Transvaal.
den, welk een riskant beroep die kran-
tenjongens hebben. „Link" noemen ze
dat in Mokum. Achttienhonderd Cowjetgeleerden hebben het skelet
matrozen hebben een dag lang heen van een jonge man van het Nean-
/Sr- derthalerras gevonden in Zuid Uzbe-
kistan. De schedel geleek veel op die
van een aap. Als ze van mijn menage
rie maar afblijven! Een Super Con-
stellation heeft het traject Gander—
Lissabon afgelegd in 7 uur 21 minuten.
Hetgeen 23 minuten sneller is dan het
vorige record. Hetgeen natuurlijk ont
zagwekkend belangrijk is. Hetgeen dan
cok de reden is van vermelding in de
ze rubriek. Een kippenfokker in
Barneveld heeft een hond om op zijn
dieren te passen. Maar de brand, waar
bij driehonderd hennen in 't vuur om
kwamen, was door die hond veroor
zaakt. Het dier liep een petroleum
vergasser in één van de hokken om-
va*.
-*kJ
Laten we een pond waterstof halen
*oor eigen rekening beginnen
Volgens de inlichtingen van de KLM
waren aan boord zeven mensen, allen
leden van de bemanning, van wie zes
in opleiding waren. Er waren geen be
talende passagiers aan boord. Het toe
stel, de PH-TEU, was met vracht en
post onderweg naar Londen.
Even na acht uur hedenmorgen daalde
op Schiphol het toestel, dat uit Curagao
terugkwam. Gezagvoerder Viruly had
radiografisch opdracht gekregen, op da
plek, waar het vrachttoestel moest zijn
verongelukt, goed uit te kijken. HU
meldde, dat hij met zijn Constellation
tot op 150 meter boven de zeespiegel
was gedaald, maar dat hij met de laag»
ste snelheid van zijn machine, 300 km.
per uur, weinig of niets kon zien. Van
een verongelukt toestel had hij geen
spoor kunnen ontdekken, hoewel hJJ
vijfmaal over de plaats had gecirkeld.
De zee was zeer ruw.
Vliegtuigen op zoek
Hedenmorgen om 7.40 uur is van het
vliegveld Valkenburg een Mitchellvan
de opsporings- en reddingsdienst van
de Koninklijke Marine opgestegen om
naar de Dakota van de KLM te gaan
zoeken. Het vliegtuig staat onder com.
mando van luitenant ter zeer vlieger
derde klasse A. Haan.
Twee Mitchell-machines der Marine-
Luchtvaartdienst worden in gereed
heid gehouden om op het eerste sein te
vertrekken.
Hoffman niet tevreden
Paul Hoffman, de leider van de
ECA, heeft in de slotzitting van de
Raad van de OEES verklaard, dat hij
teleurgesteld is over de vorderingen,
die gemaakt zijn bij het streven naar
economische integratie van Europa.
Hij deelde mede, dat de ECA die lan
den zal steunen, die „werkelijk agres
sieve pogingen" in het werk stellen om
integratie te bereiken.
De Raad der OEES heeft besloten,
dat 60 procent der invoercontingente-
ringen in het Europese handelsverkeer
met ingang van 1 Juli zal worden af
geschaft. Na 30 Juni zal de Raad be
kend maken, welke inspanningen de
deelnemende landen in 1950 moeten
doen, om 75 pet. van hun particuliere
invoer vrij te maken. Zulks zal af
hangen van de op dat ogenblik heer
sende toestand.
Cyrenaica, de Oostelijke provincie
van Libye, welke het vorig jaar een
autonome regering, kreeg, heeft in me
moranda Engeland gevraagd om vol
ledige onafhankelijkheid, maar ver
klaard, dat zij met Engeland verbon
den wil blijven. De verzoeken zijn aan
de Britse regering voorgelegd.
In een twee uur lange redevoering
heeft Spaak er bij de Belgische rege
ring en de Katholieke partij op aan
gedrongen, het denkbeeld van een
volksreferendum over de terugkeer van
de Koning te laten varen. Spaak merk
te op, dat ook nog twee andere oplos'
singen mogelijk zijn. In de eerste plaats
een eervolle troonsafstand van koning
Leopold ten behoeve van zijn oudste
zoon Boudewijn, ten tweede het zoe
ken naar een nationale oplossing, waar
bij de socialisten zich zouden kunnen
neerleggen. Spaak uitte de vrees, dat
voortgaan op de thans ingeslagen weg
zou leiden tot een scheuring in het Bel
gische volk door haat en tweedracht
In het verdere verloop van de verga
dering las de kamervoorzitter, de mi
nister van Justitie Lilar een verklaring
voor, door koning Leopold afgelegd na
dat zijn huwelijk met mejuffrouw Li-
liane Baels, thans prinses De Rethy,
door kardinaal Van Roey in 1941 was
ingezegend. In deze verklaring zegt de
koning, dat de prinses De Rethy vrij
willig en op haar eigen verzoek afziet
van de titel rang van koningin. Ook
voor de kinderen uit 's konings tweede
huwelijk gelden deze bepalingen. Deze
zullen dus slechts recht hebben op de
namen en titels van hun vader, d.w.z.
Koninklijke Hoogheid, Prins en Prinses
van Belgie.
De minister van Justitie betoogde,
dat de regering, afgezien van elke juri
dische stelling in geen geval de politie
ke verantwoordelijkheid op zich neemt,
de prinses De Rethy als koningin der
Belgen te beschouwen of te erkennen,
dat de afstammelingen recht hebben op
de troon.
Morgen wordt het debat over de ko-
ningskwes*' voortgezet, als iedereen
gelegenheid zal h jbben gehad, kennis
te nemen van de verklaring van de ko
ning. Verwacht wordt, dat de algemene
stemming over het voorstel inzake het
referendum waarop niet minder dan
twintig amendementen zijn ingediend,
niet eerder dan volgende week zal
plaats hebben.
De Sowjetrussische ambassadeur te
Washington, Panjoesjkin, heeft be
kend gemaakt, dat hy de Ver. Staten
heeft voorgesteld nog een aantal Ja
panners, onder wie de keizer, als oor-
ogemtodadigers te berechten.
Op de onbewaakte overweg nabij
,.De Hanepol" in de gemeente Ede
werd Woensdag een personenauto, be
stuurd door de 21-jarige S. J. M. uit
Ederveen, door de electrische trein
gegrepen. Twee auto's reden achter
elkaar, de eerste kwam de overweg
over. doch de tweede werd, toen zy
midden op de overweg was, door de
trein aangereden. De bestuurder werd
op slag gedood. Het treinverkeer on
dervond aanzienlijke vertraging, aan
gezien een deel van de auto muurvast
onder de eerste wagen van het trein
stel zat.
Op de onbewaakte overweg te Tricht
bij Geldermalsen is gistermorgen een
vrachtauto met melkbussen door een
passerende goederentrein gegrepen en
vernield. De chauffeur J. de Bruin
uit Buren werd levensgevaarlijk ge
wond en is later aan zijn verwondingen
bezweken.