De regering dringt aan op rust en orde
Kort Bestek
Brand op de „Oldenbarneveldt"
Duitsland protesteert tegen het
accoord Frankrijk-Saargebied
Propaganda pro en contra Leopold
neemt in hevigheid toe
Gevecht tussen communistische en
socialistische jeugd te Berlijn
Auriol naar de V.S.
Een auto met straalaandrijving
Nieuwe verkeersweg route N.-Holland-
Haarlem-Den Haag
Zaterdag li Maart 1950 VERENIGDE DAGBLADEN
75e Jaargang No. 10835
Dagblad voor Den Helder. Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
DE VOLKSRAADPLEGING IN BELGIE
Uitslag der stemmingkan
vroeg bekend zijn
Nieuwe bedreiging voor
Britse regering
De bezettingskosten van
West-Duitsland
4.048.500.000 Mark
Vuur werd met groot
materiaal bestreden
Bakstenen vlogen door
de lucht
Weerbericht
Twaalf pagina 's
Telefoongesprek Stalin
Truman voorgesteld
Parijs zal hierop niet antwoorden
Na tien jaar experimenteren
Snelheid 200 K.M.
Schumacher (soc.) steunt
de regeringspolitiek
Hongarije vraagt terug
roeping van drie
Amerikanen
PRINS BERNHARD IN
OTTAWA AANGEKOMEN
Z.K.H. sprak met imigranten
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Beider
Telefoon 2345
postgironumm e r 449041
Hoofdredacteur:
A. KAPTEN
Directie:
J BÜLSMA en C KRAK
mmm courant
TAxuEVEN.
Advertenties: 16 ct pei nam
Kleine advertenties
r.Juttertjes'tot 15 woor
den t Lelk woord meer
5 sent
Abonnementen per kwar
taal 4— nJJ vooruitbe
taling. plus incassokosten
«e Belgische regering heeft een beroep op het volk gedaan, om Zondag bij
4a volksraadpleging rust en orde te bewaren. Aan politieke partijen en organisa
tie l§ verzocht, na de bekendmaking van de uitslag zich te onthouden van de
monstraties, opdat de koning, de regent en de regering de resultaten in een at
mosfeer van kalmte kunnen bestuderen. Intussen neemt de campagne voor of
tegen de koning in hevigheid toe. Er verschijnen steeds meer aanplakbiljetten,
allerwege In het land worden betogingen gehoudenen af en toe komt het, vooral
In Brussel, tot schermutselingen. Het is echter tot dusverre bij bloedneuzen en
vernield propagandamateriaal gebleven.
zullen zijn. De enige uitslagen, die
officieel zullen worden verstrekt, zijn
de resultaten van de dertig Arrondisse
menten en de uitslag voor het gehele
land.
In afwachting van de definitieve uit
slagen per Arrondissement zullen offi
cieuze gedeeltelijke uitslagen worden
bekend gemaakt.
De KRO-reporter Paul de Waart zal
Zondagavond van 20.45 tot 1 uur het
Nederlandse volk op de hoogte houden
van de gang van zaken.
Prinses Josephine Cahrlotte te
Brussel.
5.635.432 Belgische stemgerechtigden
sullen Zondag a.s. met „ja" of .meen"
moeten antwoorden op de vraag: „Zjjt
g|j van oordeel, dat koning Leopold de
uitoefening van zijn constitutionele be
voegdheden moet hervatten?"
De stemgerechtigden zullen hun stem
uitbrengen vóór 13 uur 's middags,
waarna de stembiljetten in verzegelde
pakketten naar de hoofdplaatsen der ar
rondissementen worden gezonden. In
deze hoofdplaatsen moeten zij vóór 17
uur op de telbureaux zijn binnengeko
men. Er is gerekend met één telbureau
per 10.000 ingeschreven stemgerechtig
den. Het Arrondissement Antwerpen
b.v. heeft 53 telbureaux, het Arrondis
sement Brussel 93.
In totaal zijn er 579 telbureaux, ver
spreid over 30 Arrondissementshoofd
plaatsen. Ieder telbureau heeft een
voorzitter, vier bijzitters en een secre
taris.
Te 17 uur precies zal met de telling
een aanvang worden gemaakt. In afwij
king van het gebruik, dat bij gewone
verkiezingen geldt, zullen de uitslagen
slechts per Arrondissement worden be
kend gemaakt. Daar alle Arrondisse
menten rond 21 uur gereed kunnen zijn,
is het niet uitgesloten, dat de meeste
uitslagen reeds tegen 23 uur bekend
De Britse conservatieve leider, Win-
ston Churchill, heeft de Labourrege-
ring een nieuw struikelblok in de weg
gelegd, door met een motie te komen,
die is gericht tegen de 169 millioen
pond sterling, die de regering vraagt
om het begrotingstekort te dekken. De
regering zal ook deze nieuwe motie als
een vertrouwenskwestie beschouwen.
Men verwacht, dat de nieuwe motie
Dinsdag in debat wordt gebracht.
Maandag komt de woningbouw aan
de orde.
In SaintNazaire werd op de
werven van de Loire de „Claude Ber-
nard" afgebouwd, als eerste schip van
een drietal mailboten, metende 11.000
ton. De „Claude Bernard" heeft zich
rechtstreeks naar zijn haven, Le
Havre, begeven.
Prinses Josephine Charlotte, de 22-
jarige dochter van koning Leopold III,
is gisteravond per vliegtuig te Brussel
aangekomen, om Zondag haar stem uit
te brengen bij de volksraadpleging. Zij
is door een groep Belgen ten getale van
ongeveer drieduizend op zo enthousias
te wijze begroet, dat het haar onmo
gelijk was, het vliegtuig te verlaten en
in haar auto plaats te nemen. De
brandweer poogde met enkele stralen
water de gevoelens der menigte wat af
te koelen, doch dat had een averechtse
uitwerking: jongeren bestormden de
brandweerwagens, zodat de spuitgas
ten de strijd gewonnen moesten geven.
Pas nadat minister De Vleeschauwer
een korte toespraak had gehouden,
maakte de menigte ruim baan. Prinses
Josephine Charlotte moest verscheide
ne bloemstukken in ontvangst nemen en
werd op haar rit naar het paleis te
Laeken hartelijk toegejuicht.
In een door de geallieerde Hoge Com
missie uitgegeven bekendmaking wor
den de kosten der bezetting van West-
Duitsland in het begrotingsjaar 1950
1951 op een bedrag van 4.048.500.000
Mark geschat, hetgeen een negende ge
deelte minder is dan de geschatte kos
ten van het lopende begrotingsjaar.
Vanmorgen omstreeks half vier is
brand uitgebroken aan boord van het
motorschip >,Johan van Oldenbarne
veldt", dat gemeerd ligt aan de Java-
kade te Amsterdam. De brand, waarvan
de oorzaak nog onbekend is, heeft een
ernstig karakter aangenomen. Om vier
uur werd groot alarm gegeven. De
brandweer verscheen ter plaatse met
alle beschikbare materiaal, vijf motor
spuiten, een ladderwagen, het drijvende
waterkanon „Jason" en materiaalwa
gens. Ook ligt de nieuwe drijvende ijs-
breker en brandblusser „Walvis" ge
reed. Op het ogenblik, dat wij dit
schrijven, is de brandweer van mening,
de brand te kunnen localiseren.
De Johan van Oldenbarneveldt meet
19069 ton is één van de beide sche
pen, waarmee de Maatschappij Neder
land op het ogenblik de passagiersdienst
tussen Amsterdam en Djakarta onder
houdt. Het schip moet Dinsdag naar In
donesië vertrekken, in verband waar
mede een gedeelte van de bemanning
zich aan boord bevond. De bunkervoor-
raad was eveneens reeds aangevuld. De
brand op het schip, dat in 1930 werd
gebouwd, is ontdekt in de hutten voor
het civiele personeel, die in de mid
scheeps aan stuurboordzijde ter hoogte
van de waterlijn zijn gelegen. Zodra
het vuur werd waargenomen, is de
brandweer gealarmeerd en werden alle
luchtkokers afgedekt.
Op de grens van de Amerikaanse en
de Russische sector van Berlijn is het
Vrijdag tot een gevecht gekomen tus
sen socialistische en communistische
jeugd. Het gevecht begon rondom een
luidspreker der sociaal-democraten,
die van de Amerikaanse kant der sec
torgrens een redevoering van Gerhard
Eisler in de Russische sector trachtte
te overstemmen.
Toen leden van de onder communis
tische leiding staande Vrije Duitse
Jeugd zich naar het gevechtsterrein
spoedden, werden zij door de socialis
tische jeugd, die zich in een gebom
bardeerd huis had verscholen, met een
regen van oakstenen begroet. Een
Westberlijnse politieagent, die in de
verwarring omver gelopen was, vuur
de een schot in de lucht. De commu
nistische jeugd liet zich niet onbetuigd
en wierp terug met bakstenen en mu
nitie, die in het gebombardeerde Ber
lijn in overvloed aanwezig is.
Weersverwachting, geldig tot
hedenavond. Weer toenemende
bewolkin6 met later voorname
lijk in het Noorden van het land
nu en dan enige reg^n. Aanvan
kelijk matige, later krachtige
winu tussen West en Noord-West.
Ongeveer dezelfde temperatuur
als gisteren.
Zondag: Zon op: 7.03, onder 18.38;
Maan op: 4.42, onder: 11.02
Maandag: Zon op: 7.00, onder: 18.40
Maan op 5.29, onder: 12.16.
De voorzorgsmaatregelen van de
brandweer bleken gelukkig overbodig,
al kostte het grote moeite, de brand
haard te ontdekken. De rookontwikke
ling was zo sterk, dat een wachtsman
van de maatschappij en drie brand
weerlieden bedwelmd raakten. Hun
toestand is echter niet ernstig. Toen
eenmaal de vuurhaard was bereikt, die
zich bleek te bevinden in een voor
raad kapokmatrassen bedwong de
brandweer het gevaar spoedig. Om
kwart voor zes meldde zij dan ook,
de brand meester te zijn.
De ontstane schade kan nog niet
nauwkeurig worden bepaald, doch
wordt in ieder geval op enkele tiendui-
zende guldens geschat. Onderzocht
wordt, of spoedreparaties mogelijk zijn,
zodat het schip toch volgens vaarsche-
ma op Dinsdag zal kunnen vertrekken.
Op de thuisreis zou het 2400 soldaten
repatriëren. Burgemeester d'Ailly, was
Op de andere bladzijden:
Pag. 3: Vijf mensen gingen naar
Canada; Pernis, grootste oliestad
van Europa; Amsterdams Podium.
Pag 7: Kan Koning Faroek zijn
troon redden?
Pag. 8: Een vloot staat op stapel;
Televisie verovert de wereld.
Pag. 9: De wereld der Vrouw;
Angst drijft Amerika naar heup-
fles en charleston.
Pag. 11: Strijd tegen onkerkelijk
heid in volle gang; Dienstweige
ring in het rampjaar.
Plan van Amerikaanse oud
strijders
Een groep Amerikaanse oud-strij
ders tracht president Truman en maar
schalk Stalin samen aan de telefoon te
krijgen. Deze oud-strijders verklaren,
dat er voor de volgende week een „in
ternationale conferentie" via de tele
foon wordt gearrangeerd tussen Moskou
Key West (Florida), waar president
Truman met vacantie is, en de oud
strijders te New York,
Het doel is de president en de maar
schalk samen te brengen voor „het ma
ken van een afspraak voor directe be
sprekingen". De oud-strijders hebben
verklaard, dat zij de minister van bui
tenlandse zaken, Dean Acheson, en de
Sowjet-ambassadeur te Washington
hadden verzocht te helpen bij het tot
stand brengen van het telefoonge
sprek.
De Franse president, Vincent Auriol,
zal een bezoek aan de Ver. Staten bren
gen, heeft de Franse minister van Bui
tenlandse Zaken, Robert Schuman aan
een correspondent van Reuter ver
klaard. Een bezoek aan Parijs van
het Britse koninklijke paar „ligt in de
bedoeling", maar er is nog niets vast
heid, voegde de minister er aan toe.
De president van de Franse repu
bliek en mevrouw Auriol zijn Vrijdag
van hun driedaags statiebezoek aan
Londen te Parijs teruggekeerd. Het
Gare du Nord, waar zij arriveerden,
was met vlaggen versierd en buiten
werd de president door duizenden Pa-
De Westduitse Bondskanselier, dr. Adenauer, heeft Vrijdag in het Bonds-
parlement medegedeeld, dat zijn regering aan de Hoge Commissie een nota voor
doorzending aan de Franse regering heeft overhandigd, waarin wordt gepro
testeerd tegen de overeenkomsten, die tussen Frankrijk en het Saargebied zijn
gesloten. Adenauers verklaring werd in diepe stilte aangehoord. Een woord
voerder van de Franse regering heeft medegedeeld, dat Frankrijk niet zal ant
woorden op de Duitse protesten, noch met de Duitse regering over de Saar-
kwestie in discussie zal treden. In Londen voelt men voor een internationaal
gezagsorgaan voor de Saar, terwijl Amerika gekant is tegen een volksstemming
in dit gebied.
op het terrein van de brand aanwezig, rijzenaars enthousiast begroet.
De socialistische leider Schumacher
heeft in de Bondsdag grote bijval ge
oogst, toen hij in zijn verklaring de re
gering verzocht, haar protest recht
streeks naar Parijs te zenden. Hij drong
aan op het houden van een volksstem
ming in het Saargebied en op het
scheppen van een ver gaande economi
sche samenwerking tussen Duitsland en
Frankrijk. Van een internationaal ge
zagsorgaan voor 't Saargebied wilde hij
echter niets weten. Ook meende hij, dat
het Saargebied niet moest worden toe
gelaten tot de Raad van Europa.
Voorts protesteerden vertegenwoordi
gers van uiterst rechts en uiterst links
tegen het Frans-Saarlandse accoord.
Een beslissing werd niet genomen.
De vergadering moest een moment
worden onderbroken, toen bleek, dat de
afgevaardigde van de rechtse Deutsche
Partei, die wegens anti-semitische uit
latingen is geschorst, in de zaal zat. Na
een tweede waarschuwing verliet hij
de zitting, gevolgd door enige geestver
wanten. Hij is kort daarop door enkele
socialisten het Bondsdaggebouw uitge
smeten. Enkele socialisten vonden hem
met tw.ee journalisten in de andelgan-
gen en sommeerden hem, het gebouw
te verlaten. Toen hij dit weigerde, greep
een van hen hem bij zijn kraag en
gooide hem op straat.
Londen en Washington over de
Saarkwestie.
Amerika voelt op het ogenblik niet
voor een volksstemming in het Saar
gebied. Men beschouwt daar het be
trekkelijke verzoek van Adenauer als
een politieke zet, die zijn aanzien in
West-Duitsland moet verbeteren. Was
hington blijft Frankrijk steunen in zijn
eis, dat de Saar volledig van Duitsland
moet worden gescheiden en economisch
met Frankrijk moet worden verbonden
met behoud van een zekere mate van
politieke zelfstandigheid. Men acht
Adenauers besluit, om Duitsland uit
protest tegen deze staat van zaken bui
ten de Raad van Europa te houden, on-
Nadat de leiders van de Vrije Duit
se Jeugd hun volgelingen hadden be
volen de strijd te staken, ruimden
West- en Oostberlijnse politieagenten
tesamen de honderden bakstenen van
de straten weg.
Eisler had in zijn rede verklaard,
dat „wij een volledige lijst bijhouden
van allen, die zich in West-Berlijn aan
de vervolging van democraten" schul
dig maken. Hij verzocht de Westberlij-
ners niet te vergeten, dat zij in het
midden van de „Duitse democratische
republiek" wonen.
Donderdag heeft de eerste auto met
straalaandrijving op de autobaan van
Silverstone in Northamtonshire haar
eerste proefrit gemaakt.
De auto welke na tien jaar experi
menteren is gefabriceerd, lijkt op een
gewone auto, met uitzondering van
twee uitlaatgleuven achter de plaats
van de bestuurder en van drie luchtzui-
gers voor de achterste spatborden. De
motor bevindt zich achter in de auto.
Een sporttype voor twee personen.
De auto bereikte een snelheid van
130 tot 150 km. Men is van oordeel, dat
zij een snelheid van 200 km kan berei
ken.
De nieuwe wagen is zeer gemakkelijk
te besturen en heeft slechts twee be
dieningshandles. De gashandle en de
rem. Er is geen versnellingshandle,
geen koppeling en geen waterafkoeling.
Maurice Wilks, die de straalauto be
stuurde, heeft na afloop van zijn de
monstratie verklaard, dat nog 3 a 4 jaar
moet worden gewacht, alvorens deze
wagen in de handel kan worden ge
bracht, daar het brandstofverbruik nog
moet worden geregeld.
verstandig. De zaak wordt immers bij
het vredesverdrag opnieuw bezien.
Engeland is bereid, elk voorstel tot
instelling van een internationaal ge
zagsorgaan voor de Saar in overweging
te nemen. Overigens zal met Duitsland
niet worden onderhandeld over de
status van het Saargebied. De huidige
overeenkomst tussen Frankrijk en de
Saar loopt in geen enkel opzicht voor
uit op de definitieve regeling van deze
kwestie in het vredesverdrag.
De unie met Frankrijk.
In tegenstelling tot het algemene ap
plaus, dat Adenauer kreeg, toen hij
sprak over het Saar-gebied, kwam er
alleen applaus van de zijde der rechtse
partijen, toen hij zijn aanbod, gedaan
in een persinterview, voor een unie
met Frankrijk herhaalde. „Het is een
stoutmoedig aanbod", zo verklaarde hij.
„maar alleen snelle of stoutmoedige
voorstellen kunnen Europa thans red
den. Wij zijn bereid".
Hongarije heeft gisteren de terug
roeping van drie militaire ambtenaren
van de Amerikaanse legatie te Boeda
pest verzocht. In de desbetreffende
nota worden de volgende personen
genoemd: kolonel John T. Hoyne, as
sistent militair attaché: kolonel James
P. Kraft, militair attaché en majoor
E. Griffin, assistent-luclitvaart attaché.
Van alle drie werd op het proces tegen
Vogeler gezegd, dat zij leden van de
Amerikaanse geheime;»'.dienst waren.
In de nota wordt te/ens verzocht de
Britse zowel als de Hongaarse staf
van de Britse legatie te Boedapest te
verkleinen.
Uerbert Smith is zesenzestig jaar
lang de bekendste taxi-chauffeur
in Londen geweest. Niet alleen van
wege zijn martiale baard, maar ook
omdat-ie vroeger zijn „aapje" en la
ter zijn taxi altijd keurig schoon hield,
versierde met bloemen en kanten gor
dijntjes voor de raampjes had hangen.
Nu is Smith overleden, 91 jaar oud.
luuiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiHiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiniiiiiiimiiiiiuiiiiii
de kijkers staan rijen dik voor het
venster. Wat een wonder overigens.
De schone slaapster demonstreert geen
'merk springveer of geen wollen de
kens. Zij laat zien, hoe u slapende
Ziin laatste wens: Begraaf het num- kunt leren. Met een microfoontje on-
merbord van mijn taxi met mij. Een der uw hoofdkussen, dat via een gra-
wens, die geëerbiedigd zal worden.
Herbert laat 1417 pond sterling na.
Naarden wil bij Tiel niet achter
blijven. Maar de vroedschap heeft toch
niet meer dan zeshonderd jaar bij el
kander kunnen schrapen. Nu zal het
zeshonderdjarig bestaan maar ge
vierd worden. Al is dat lang nog geen
vijftien eeuwen, zoals de jamstad. D
In Belgie zijn in 1949 72.886 huwe
lijken gesloten, er werden 142.218 kin
dertjes geboren en 107.942 personen
verwisselden het tijdelijke met het
eeuwige.
in een étalage van de British Over-
saes in Washington ligt een schoon
heidskoningin te slapen. Gehuld in een
droom van een nachtjaponnetje. En
mofoonplaat u uw lessen voorzegt.
Onderbewust leert ge dan, vrienden,
zeggen de uitvinders. Vermits ge na-
Zes weken met één koffiebon.
Hoe bestdót hetf
tuurlijk geen verkeerde plaat opzet.
In India wonen op het ogenbhk
3497 Amerikanen, 12.963 Chinezen,
1010 Fransen, 925 Italianen, 401 Tsje
chen, 396 Russen, 233 Grieken en
1032 Duitsers. San Giovanni is het
toneel geworden van de (zoveelste)
algemene staking, door incidenten tus
sen de politie en in de stad demon
strerende werklozen. Verscheidene
personen hebben bij de botsingen kneu
zingen opgelopen. Die zijn nét even
te hard gebotst.
£)e communistische partij in Italië
verklaart, dat zij 331.610 méér le
den heeft, dan in September van het
vorig jaar. Dat is natuurlijk mogelijk,
hoewel zij in de meeste andere landen
kleiner wordt. En emigratie naar
Italje is toch niet zo druk gezocht.
Het land is overigens vandaag wel
„in the news". Weet ge, vrienden, wie
zich derwaarts heeft gespoed Ons
aller vriend Sir Oswald Mosley, op
perhoofd der Engelse fascisten. Als
reden gaf hij op, enkele oude vrienden
te willen bezoeken. Ik kan me ver
gissen, maar ik dacht, dat die dood
waren, die vrinden van 'em.
President Vincent Auriol en zijn
echtgenote hebben een bezoek ge
bracht aan het Engelse Parlement.
De president sprak de aanwezige
leden van het Hoger- en Lager
huis in de Koninklijke Galerij toe.
V.l.n.r. Lord Jouiitt, president
Auriol, mevrouw Auriol en kolonel
Glifton Brown.
Prins Bernhard is Vrijdag met zijn
eigen vliegtuig op het vliegveld van
de Canadese hoofdstad Ottawa aange
komen voor een statiebezoek aan Ca
nada. De Prins werd begroet door een
eresaluut van de Canadese artillerie
en van de erewacht van de Canadese
Koninklijke luchtmacht.
De Prins heeft kort na zijn aankomst
een krans gelegd aan de voet van het
nationale oorlogsgedenkteken, een
persconferentie gehouden en de Ne
derlandse gemeenschap aan zich voor
laten stellen. Gisteravond was Prins
Bernhard eregast aan een diner in het
paleis van de gouverneur-generaal.
Maandag zal de Prins naar Quebec
vertrekken en Woensdag vandaar naar
New York.
Des middags heeft de Prins meer
dan honderd Nederlandse echtparen,
die in de laatste twee jaar naar Cana
da geëmigreerd zijn, ontvangen. De
bezoekers kwamen uit alle delen van
Oost-Canada. Prins Bernard stelde
herhaaldelijk de vraag, of het zijn gas
ten in Canada beviel en bijna altijd
luidde het antwoord bevestigend. Voor
de ontvangst hield de prins een pers
conferentie, waar hij op hartelijke en
ongedwongen wijze een aantal vraag
stukken besprak, waarvoor Nederland
zich thans gesteld ziet.
DE BOTSINGEN IN INDIA.
Volgens Noeroel Amin, minister
president van Oost-Bengalen, zijn na
de jongste onlusten in India 116.024
Mohammedanen naar O.-Bengalen ge
vlucht. De vluchtelingen komen nog
steeds „bij duizenden" binnen, zo deel
de hij mee.
Het verkeer uit de Noordelijke punt
van Noord-Holland, dat via Haarlem
naar Den Haag doorgaat, zal voortaan
een gemakkelijker en minder gevaar
lijke route kunnen volgen in Haarlem-
Noord, waar een bijna drie km lange
verkeersweg in gebruik genomen wordt.
Op het ogenblik gaat het verkeer uit
Velsen naar het Zuiden over de Scho-
terweg en de Rijksstraatweg. Automo
bilisten, die niet in Haarlem zelf be
hoeven te zijn kunnen thans een groot
deel van de binnenstad vermijden en
over de in gebruik genomen Verlengde
Delftlaan onmiddellijk de Zuidzijde der
stad bereiken, vanwaar zij via brede
verkeerswegen de route naar Den Haag
kunnen volgen. De nieuwe weg bestaat
uit een brede asfalt rijbaan van negen
meter met een aparte weg voor lang
zaam verkeer, benevens een voetpad.
De nieuwe verkeersbaan krijgt een na-
triumver lichting.
De schipper van een Italiaanse
vissersboot is door een Joegoslavisch
sergeant doodgeschoten. De Joegoslavi
sche regering heeft over het voorge
vallene haar spijt betuigd.