Tunnelbouw Velsen van hoogste urgentie
Kort Bestek
Engeland wil garanties van V.S.
Dean Acheson over Moskou s
bedoelingen in Oost-Azie
Hevige ontploffing op scheepswerf
te Martenshoek
Eennieuwhulpplan
voor Europa
Frankrijk stemt vóór de Amerikaanse
wapen - leveringen
Werk aan Z.O.-polder begint in Mei
Donderdag 16 Maart 1950 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
75e Jaargang No. 10839
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Mededelingen van minister
Spitren in Eerste Kamer
De Friesebrug te Alkmaar wordt
voorlopig nog niet vernieuwd
Siemmenzwendel in Nationale Vergadering
In totaal voor 1100
millioen dollar
De Europese betalings-unie
tegen verlies van goud en dollars
Washington vindt dit
ietwat onsympathiek
Britse bommenwerpers
verongelukt
Robot met één arm
KARDINAAL MINDSZENTY
IS ERNSTIG ZIEK
Cochran bij Sukarno
„Ik waarschuw het Chinese volk"
Weerbericht
Aanbesteding vindt plaats op Woensdag 26 April
Voetbal-oproer
in San Salvador
SERETSE KHAMA TOCH
NAAR HUIS TERUG?
Leopold raadpleegde
enige belangrijke politici
De Prinsesjes naar circus
Strassburger
Nieuw achterlicht
BUKÜAU:
Koningstraat 78 80
Den Helder
Telefoon 2345
postgironumm e r 449041
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
Directie:
i. BIJLSMA en C KRAK
HEMU COURANT
TARIEVEN;
Advertenties: 16 ct per mm
Kleine advertenties
.Juttertjes" tot 15 woor
den Lelk woord meer
5 eent
Abonnementen per kwar
taal 4.— r»y vooruitbe
taling. plus incassokosten
De Eerste Kamer heeft gistermiddag, na een debat, waarin nog heel wat
wensen en verlangens met betrekking tot allerlei verkeerskwesties werden
uitgesproken, de begroting van Verkeer en Waterstaat zonder hoofdelijke
stemming aangenomen. Minister Spitzen heeft voorts medegedeeld, dat hij
geen toezeggingen kan doen inzake de verbetering van de Friesebrug te Alk
maar. De bouw van een tunnel bi) Velsen wordt beschouwd als te zijn van de
allereerste urgentie en spreker hoopt deze te kunnen bespoedigen.
tekend door de heren Kolif (CH),
Nadat de heer mr. G. E. van Walsum
was geïnstalleerd als lid van de Kamer,
werden de debatten voortgezet. De heer
Brandenburg (CPN) eiste verhoging
van de lonen én salarissen van het per
soneel der Spoorwegen.
De heer Kolff (CHU) meende, dat
men van de Spoorwegen niet moet
eisen, dat zij zichzelf kunnen bedrui
pen. Goede verbindingen zijn van een
groter belang dan een sluitende begro
ting. De heer Kramer (Arb.) sloot zich
hierbij aan. De heer Wendelaar (WD)
drong nogmaals aan op verbetering van
de Friesebrug bij Alkmaar.
Minister Spitzen zei in zijn antwoord-
rede, dat inderdaad de eis is gesteld,
dat de Spoorwegen een sluitende ex
ploitatierekening krijgen. Wanneer er
in de behoefte aan vervoer niet op an
dere wijze wordt voorzien, mogen lij
nen, die een tekort opleveren, in stand
worden gehouden. Er was een aan
vraag van de Spoorwegen, om enige
lijnen te mogen opheffen. Deze leveren
tezamen een tekort van 3.5 millioen op.
Nadat de minister de mededelingen
had gedaan, die reeds in de aanvang
zijn gereleveerd, heeft hij nog ver-
kiaard dat 'n algemene maatregel van
bestuur de rijwielen met hulpmotor op
het rijwielpad zal toelaten. Hij betreur
de het, dat hieromtrent zoveel verwar
ring was gesticht.
Bij de replieken diende de heer Kra
mer (Arb.) een motie in, mede-onder-
Wendelaar (WD), Tjalma (AR) en
Brandenburg, waarin de herinvoering
van de veergelden op de Westerschel-
de werd betreurd. De minister had ver
klaard, dat deze invoeripg noodzake
lijk was. Motie en begroting werden
zonder hoofdelijke stemming aangeno
men. Dinsdag a.s. wordt de begroting
voor Wederopbouw en Volkshuisves
ting behandeld.
Na afloop van Marshall plan
De Verenigde Staten schijnen een
nieuw soort hulpprogram te overwe
gen, dat van kracht zou moeten wor
den, wanneer het plan-Marshall af
loopt. De commissie voor buitenlandse
zaken van het Huis van Afgevaardig
den voert naar men aanneemt reeds
besprekingen over de mogelijkheid
van deze nieuwe hulpactie. Javits, een
Republikeinse afgevaardigde uit N.-
York, heeft voorgesteld, een speciale
commissie op te richten ter bestude
ring van deze kwestie. Vele leden van
de commissie voor buitenlandse zaken
schijnen een Europese federatie als de
oplossing van het Europese probleem
te beschouwen.
De Franse Nationale Vergadering
heeft zich Woensdagavond met 421 te
gen 179 stemmen uitgesproken voor
ratificatie van de overeenkomst in het
kader van het Atlantisch Pact, volgens
welke de V.S. wapenen naar Frankrijk
znllen zenden.
De stemming kwam aan het einde
van een verrassend kalm debat, dat
twee dagen heeft geduurd.
De minister van Defensie, René Ple-
ven, die het verdrag verdedigde, ver-
Engeland is wel van plan, aan een
Europese betalingsunie deel te nemen,
maar wil geen verliezen in goud of
dollars lijden. Het heeft daarom de
Amerikaanse regering verzocht, zich
tegenover Engeland voor al deze ver
liezen garant te stellen.
Dit Britse verlangen heeft enkele
Amerikaanse ambtenaren in Washing
ton doen verklaren, dat zij de houding
van Engeland tegenover de betalings
unie enigermate onsympathiek vinden.
Het uiteindelijke doel moet immers
zijn, dat de valuta's van Engeland en
de andere Marshall-landen tegen dol
lars kunnen worden ingewisseld, en
niet, dat de betalingsbalans van de
Marshall-landen met de door de ECA
te verstrekken dollars in evenwicht
wordt gebracht. Ook staan zij zeer cri-
Elf doden, één gewonde
Twee Britse bommenwerpers van 't
type Lincoln zijn gisteren in Engeland
verongelukt. Elf personen kwamen
daarbij om het leven en één werd ge
wond.
Het ene vliegtuig vloog in Noord-
Wales tegen een berghelling te plet
ter. De zes inzittenden werden gedood.
Het andere toestel, dat van een
oefenvlucht terugkeerde, miste op het
militaire vliegveld te Hemswell in
Lincolnshire de landingsbaan en stort
te neer. Dit ongeluk kostte aan vijf le
den van de bemanning het leven. Een
zesde werd gewond.
GEEN ONDERHANDELINGEN
TUSSEN BAO DAI EN HO TSJI MINH
Radio-Vietminh (de omroep van de
opstandige Vietnamese nationalisten)
heeft tegengesproken, dat weldra on
derhandelingen zouden kunnen worden
geopend tussen Ho Tsji Minh en Bao
Dai.
tisch tegenover de Britse handels
methoden en zij zien in het Britse ver
zoek een aanwijzing, dat Engeland niet
bereid is, de risico's te dragen, die uit
een betalingsunie zouden kunnen
voortvloeien.
Er zijn echter ook andere opvattin
gen. Als men, zo wordt ook wel ge
zegd, te veel de nadruk legt op de in
wisselbaarheid van de Europese valu
ta tegen dollars als het uiteindelijke
doel van de unie, dan demonstreert
men een gebrek aan vertrouwen in dp
wederzijdse hulpverlening, die toch
ook tot de doeleinden van de unie be
hoort. Men is het er verder nog niet
over eens, of men langs de weg van
een enkel Europees handelssysteem
wel komt tot de omwisselbaarheid van
de muntsoorten en of niet ook het ge
vaar bestaat, deze deze eenheid ten
slotte uitsluitend tegen de handel met
Amerika gericht zal blijken te zijn.
Bij de besprekingen, die minister
Stikker gisteren met sir Stafford
Cripps heeft gevoerd, schijnt de na
druk te zijn gelegd op de noodzaak
van garantie tegen het verlies van
goud en dollars als voorwaarde voor
de Britse deelneming aan een beta
lingsunie.
Amerikaanse technici hebben
een robot met één arm gecon
strueerd, die bijna alles kan doen
wat door mensenhanden kan
worden verricht. De robot werkt
„op eigen kracht" en wordt draad
loos bestuurd. Hij kan in radio-
actieve omgeving werken, waar
het voor mensen gevaarlijk is.
Volgens de technici kan iemand
in een week leren z°'n robot te
besturen.
De New York Times meldt uit Rome.
dat kardinaal Mindszenty ernstig ziek
ligt in het hospitaal van de Madlod-
gevangenis te Boedapest. Volgens Va
ticaanse kringen, die door het blad als
bron worden aangehaald, lijdt de kar
dinaal aan de Ziekte van Basedow
(een schildklieraandoening). De Hon
gaarse bisschoppen hebben de autori
teiten om inlichtingen verzocht, doel
deze zijn hun geweigerd, aldus deze
Vaticaanse kringen.
De Amerikaanse ambassadeur in In
donesië, Merle Cochran, heeft Woens
dag president Sukarno bezocht. Er zijn
vraagstukken besproken, die verband
houden met de diplomatieke betrek
kingen tussen Indonesië en de Sovjet
unie. Voordat deze tot stand zullen
zijn gekomen, zullen er eerst uitgebrei
de besprekingen moeten worden ge
voerd, zo wordt in Djakarta verklaard.
Rusland heeft indertijd tegen het be
vel tot staking van het vuren gestemd
en nooit Sukarno en Hatta als Indo
nesische leiders erkend. Ook moet In-
donesie's lidmaatschap der VN wor
den besproken.
Ik waarschuw het Chinese volk, dat het zichzelf en zijn vrienden in ern
stige moeilijkheden zou kunnen brengen, indien het communistische regiem
het volk tot aggressieve of gezagomverwerpende avonturen buiten de gren
zen zou leiden. Dean Acheson, de Amerikaanse minister van Buitenlandse
Znken zeide dit in een uiteenzetting van de Amerikaanse politiek ln Azie
voor de Commonwealth Club te San Franeisco.
toekomst de vriend van het Chinese
volk blijven, zoals dat in het verleden
het geval was. Voor de handel met
China dient echter een beperkende
De wereld, zo vervolgde Acheson,
ziet zich thans geplaatst voor het voor
uitzicht, dat de communisten China
mogelijk zullen gebruiken als basis
voor een verder zoeken naar zwakke
plekken, waarvan zij gebruik kunnen
maken. Het Amerikaanse volk zal in de
Verwachting, geldig tot Donder
dagavond: Wisselend bewolkt doch
over het algemeen vlij zonnig
weer Op de meeste plaatsen droog.
Zwakke tot matige, later aan de
kust ^rij krachtige wind tussen
Zuidoost en Zuid. Iets hogere
temperatuur dan gisteren. In de
vroege ochtend nog op enkele
plaatsen nevel of mist.
Vrijdag: Zon op 6.51; onder 18.47;
Maan op -6.47; onder 17.34.
klaarde dat volgens de huidige plan
nen Frankrijk 55 pet. van de Westelij
ke landstrijdkrachten zou leveren, ver
geleken met 90 pet. in 1939.
Minister Pleven verklaarde voorts
dat de Amerikaanse militaire voorra
den, die Frankrijk zal ontvangen, het
in staat zullen stellen zijn vloot op het
huidige peil te handhaven. In totaal
zou Frankrijk wapenen ontvangen ter
waarde van ongeveer 1.100 millioen
dollar.
Toch nog...
Na de stemming over de wapenleve
ranties ontstond echter toch tumult.
Een Algerijnse communistische afge
vaardigde, Djemad, wenste het woord,
dit werd hem echter door de plaats
vervangende voorzitter, Bouxom, ge
weigerd, daar de communisten reeds
tien minuten langer hadden gesproken,
dan de aan iedere fractie toebedachte
tijd.
Djemad snelde daarop naar de micro
foon en begon te spreken. Afgevaardig
den der regering begonnen onmiddel
lijk met de deksels van hun lessenaars
te slaan en de communisten riepen:
„fascisten, zwijnen". Na een kwartier
bedaarde het tumult. Bouxom bracht
het communistische voorstel name
lijk, dat er in de overeenkomst van
het pact geen veranderingen mochten
worden aangebracht zonder de goed
keuring van de Nationale Vergadering
in stemmnig.
Om tien over half drie werd de zit
ting verdaagd voor het tellen der stem
men. De communisten hadden nJ. meer
stemmen ingeleverd, dan er communis
ten in de algemene vergadering zijn.
Het amendement bleek tenslotte met
416 tegen 181 stemmen te zijn aanvaard,
waarna de Nationale Vergadering uit
eenging.
Naar wij vernemen zal Woensdag 26 April a.s. te 's-Gravenhage worjden
aanbesteed het maken van delen van de Meerdijk van de Oosterpolder met
aanliggende bouwputten, havendammen, opslagterreinen en bijkomende wer
ken. Het is de bedoeling om in de loop van Mei met de werkzaamheden tet
beginnen. Men zal van het Keteldiep uit en van de in de Oosterpolder gepro
jecteerde Flevostad uit aanvangen met de Meerdijk. De Oosterpolder is het
Oostelijke gedeelte van de Zuid-Oostpolder.
Onenigheid tussen voetbalenthousias.
ten was oorzaak van vechtpartijen te
San Salvador, waarbij ten minste een
persoon het leven verloor.
Aanhangers van het voetbalteam van
San Salvador hielden een demonstratie
tegen de slechte behandeling van spelers
van het team tijdens de onlangs te
Guatemala gehouden Midden-Ameri
kaanse Spelen. Volgens de demonstran
ten waren negen spelers tijdens een
wedstrijd door de politie te Guatemala
met gummistokken mishandeld, waar
na gevechten ontstonden. De regering
van Salvador heeft inmiddels over
deze behandeling een protest gezonden
naar de regering van Guatemala. Dr
oproerlingen eisten nu een verbreking
der diplomatieke betrekkingen tussen
beide landen. Wachtposten bewaakten
Dinsdagavond de ambassade en het
consulaat van Guatemala.
gedragslijn gevolgd te worden. Hierbij
wordt gedacht aan goederen, die ten
nadele van de V. S. kunnen worden
gebruikt. Ook zal de V. S. geen crediet
verlenen aan een regering, die zich
vijandig verklaard had tegenover de
V. S.
Het verdrag met Moskou.
Het vriendschapsverdrag tussen Mos
kou en Peking heeft een nieuw en
helder licht geworpen op de Sowjet-
russische bedoelingen in China. Het
Chinese volk mag dan deze beloften en
verzekeringen toejuichen, het zal ech
ter te zijner tijd inzien waar deze te
kort komen met China's werkelijke be
hoeften en wensen. Reeds thans ziet
China zich gesteld tegenover hongers
nood voor 50 millioen mensen in de
tijd van nu tot de volgende oogst. Mo
gelijk zullen er millioenen sterven en
toch wordt er voedsel uit China naar
de Sowjetunie gezonden, aldus Acheson
Ook voor de rest van Azie vormt het
Sowjetrussische imperialisme de voor
naamste bedreiging. Het Amerikaanse
volk stelt zich om dezelfde redenen
tegenover het communisme als het zich
tegenover het nazisme, 't Japanse im
perialisme of welke andere vorm van
aggressie stelde. Het communisme ont
zegt de volken, welke het verslindt,
het recht op hun eigen wijze voor een
beter leven te werken.
Tn Schipluiden heeft een dokter een
moeder bijgestaan bij de geboorte
van haar eerste kind. Dezelfde dokter
had 23 jaar geleden in eenzelfde
nacht zowel de moeder ais de vader
ter wereld geholpen, de een in Schip
luiden, de ander in Den Hoorn. Hij
moest in die nacht, nu 23 jaar ge
leden ettelijke malen heen en weer
rijden. Deze keer had hij het gemak
kelijker. Veel gemakkelijker dan
de dokter in een Engels plaatsje, die
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
het woord „vrede", de ander met het
opschrift: „Verbiedt de atoombom". De
deftige Lords kregen de hik van de
schrik.
gergen op Zoom schijnt in de veron
derstelling te verkeren, dat nog al-
zijn hulp verleende toen een drieling tijd Spaanse scharen gestut moeten
geboren werd. De drie spruitjes had- worden. De politie heeft een week
zet. Want er zijn nog altijd hele volks
stammen, die het nóóit leren! In de
Sowjetunie verschijnt een klein Chi
nees woordenboek, voor het lezen van
Chinese boeken, kranten en tijd
schriften. Het woordenboek omvat
7.500 lettertekens, die 40.000 woorden
vormen. Mao Tse Toeng is er natuur
lijk één van. De verbinding met de
Wisselmeren op Nieuw-Guinea is zó
slecht, dat de gouverneur, die toeval
lig een deel van de R.T.C. besprekin
gen via de radio kcfn beluisteren, lan
ge tijd in onzekerheid verkeerde, wat
den namelijk drie dagen nodig eer ze lang in 700 huizen gesnuffeld/en daar er nu eigenlijk met Nieuw-Guinea zou
broederlijk en zusterlijk vereend in gevonden: 838 granaathulzen, 4 mor
de wieg lagen. De jongen (4i/i pond) tiergranaten, 23 handgranaten, 1 mijn.
kwam op Maandag, een meisje (5V, g slaghoedjes, 4 granaatkoppen, 76
pond) op Dinsdag en nummer drie, revolverpatronen, 67 geweer-, mitrail-
ook een meisjes (6i/s pond) op Woens- leur- en stengunpatronen en 1 ent
dag. Met de drieling mee telt het gezin steker. Het onderzoek wordt voortge
nu tien kinderen. De dokter zei, dat
dit geval enig is in de medische ge
schiedenis. Les extrèmes se tou-
chent zegt de Fransman, hetgeen in
Hooghaarlemmerdijks zoveel betekent
als de uitersten raken malkander.
Daarom van de geboorte naar de an
dere zijde van het leven. Bij Colma'
zijn vier kinderen om het leven ge
komen door een ontploffing, omda'
de vader, een electricien, na een vuzi-
met z'n vrouw de gaskraan had oper
gezet en een explosie werd veroor
zaakt door een vonk van een electri
sche wekker. Ik weet niet, wat over
weegt, het vernuftige of het misda
dige. Dinsdag hebben boven de
Engelse parlementsgebouwen korte
tjjd twee vlaggen gewaaid, één met
Doe niet zo ongezellig. Altijd over
die atoom-oorlog!
gebeuren. Want storingen maakten
verder luisteren onmogelijk Men over
weegt nu een wekelijkse vliegdienst.
Qp veler verzoek, speciaal van de
boeren, zal in West-Duitsland geen
zomertijd worden ingevoerd. In
Amerika is een nieuw apparaat voor
het ontdekken van radio-actieve uit
stralingen uitgevonden, dat veel ge
voeliger is, dan de tegenwoordige
toestellen. Twee Albanese mi
nisters zijn uit het hoofdbestuui var
de arbeiderspartij gestoten wegen)
„Trotskyïstische. tegen de staat ge
richte activiteit. Erg lang zullen ze
wel geen minister meer zijn ook! U
Te Ferrara m Italië heeft zich een
botsing voorgedaan tussen neo-fascis
ten en communisten. Veertien neo's en
4 communisten liggen thans broeder
lijk naast elkaar in het ziekenhuis, in
zwachtels verpakt. De dokters make:.
geen onderscheid!
De Belgische Koningskwestie
Kardinaal Spellman, die met een
groep Amerikaanse pelgrims Can-
nes in Frankrijk bezocht, heeft
daar een wijnrank gezegend, die
werd gebruikt bij de uitvoering
van een heilige dans door enige
Franse meisjes. Sinds de elfde
eeuw wordt die dans jaarlijks uit
gevoerd om de schutspatroon St.
Mark te vragen de wijngaarden te
beschermen.
Mevrouw Seretse Khama, wier meis
jesnaam Ruth Williams is, en die te
Serowe in Beetsjoeanaland verblijft,
heeft een telegram van haar echtge
noot ontvangen. Daarin deelt hij mede,
dat hij spoedig toestemming van de
Britse regering verwacht om naar huis
terug te keren. Het is niet onmogelijk,
dat de regering terugkomt op haar be
sluit, om Seretse voor vijf jaar uit
zijn gebied te verbannen. Het besluit
heeft in een vergadering van de so
cialistische Lagerhuisfractie veel'critiek
te verduren gehad.
Gistermorgen even over elven zijn
Robert Gillon, voorzitter van de Se
naat, en Frans van Cauwelaert, voor
zitter van de Kamer van Afgevaardig
den van het Belgische parlement, met
een militair vliegtuig van Meisbroek
bij Bruss"' naar Genève gevlogen, om
daar samen met minister-president
Eyskens en koning Leopold de resulta
ten van de volksraadpleging te bespre
ken. In de 'loop van de morgen zijn
ook de liberale ministers bijeen ge
weest. De minister van landsverdedi
ging, Deveze, heeft hun onder strikte
geheimhouding verteld, wat hem over
de besprekingen te Pregny was mede
gedeeld. Eyskens, Gillon en Van Cau
welaert werden gisteravond te Brussel
terugverwacht, Aangenomen wordt dat
ook de leiders der politieke partijen en
die der Senaats- en Kamer-fracties
naar Pregny zullen worden ontboden.
Zelfs gelooft men, dat Prins Karei aan
de conferentie zal deelnemen.
De reis van de twee voorzitters naar
Genève wordt aldaar als een bewijs
beschouwd, dat de besprekingen tussen
de koning en de premier niet zo vlot
verlopen.
Pirenne, de secretaris des konings,
heeft gisteren in het begin van de
avond een bespreking met Van Cau
welaert, Gillon en Eyskens gevoerd.
Daarna reed hij met Van Cauwelaert
1 in de richting van Pregny weg. Gillon
bleef in gesprek met Eyskens. Van
geen dezer autpriteiten is commentaar
te verkrijgen over de voortgang of .de
kern der onderhandelingen.
Bruin gebrand door de Oostenrijkse
zon hebben de drie prinsesjes Beatrix,
Irene en Margriet gistermiddag de
voorstelling van circus Strassburger in
Carré in Amsterdam, temidden van een
aantal vriendinnetjes, bijgewoond.
Veel schade, geen slachtoffers
In een werkplaats van de scheeps
werf van de heer J. Bodewes in Mar
tenshoek bij Hoogezand is gisteren een
gascylinder ontploft. De werkplaats
werd vrijwel geheel vernield. Er ont
stond een kleine brand. Er zijn geen
persoonlijke ongelukken gebeurd.
In de schuur, waar de ontploffing
geschiedde, bevonden zich twintig ar
beiders, die zich bijtijds in veiligheid
Konden brengen. Het aangrenzende
-antoorgebouw werd beschadigd.
Toen een der arbeiders tegen tienen
met een lasapparaat bezig was, ont
dekte een mede-arbeider een vlam
metje bij een der buizen van het toe
stel. Dadelijk werd alarm geslagen
De arbeiders vluchtten naar buiten,
de lasser trachtte nog de kraan dicht
te draaien, doch slaagde hierin niet.
Nauwelijks was ook hij naar buiten
gegaan, of een enorme ontploffing
volgde. Al spoedig bleek, dat slechts
materiële schade was ontstaan. De
werf zelf is nagenoeg intact gebleven,
zodat het werk normaal kan doorgaan.
De heer Diederik Kramer te Slie-
drecht heeft een nieuw achterlicht
voor een fiets geconstrueerd, dat min
der kwetsbaar is dan de bestaande
achterlichten. Het nieuwe achterlicht
is ingebouwd, en steekt slechts 1 of 2
mm buiten het spatbord uit. Ook het
contact is ingebouwd en dus niet aan
weersinvloeden blootgesteld. In de
ruimte van het achterlicht kan boven
dien nog 'n reservelamp worden mee
gevoerd. Op de vinding is octrooi
aangevraagd.