Alweer de werkboekjes in het geding - Stad en Omgeving De heer J. M. Horvath aanvaardde stedebouwkundige taak te Schiedam Urk niet enthousiast over overgang naar Overijsel De verhouding supervisor-stedebouwkundige HeMerse postduiven gaan Zondag weer vlieden „Der Tod Jesu" begint morgenavond om acht uur Wintercompetitie HBC Ook weer duivensport Colbert cOóiuuma naar maat Excl. destinj - Vertrouwd adres PIET SCHMIDT Tussen Haaks en Kuitje In het kort ,,ln Overijsel wonen de meest fanatieke ambtenaren van minister Lieftinck Texel Vreemd avontuur van een bankbiljet Koude van invloed op palingvangst Voor de kantonrechter Melk, voot de menselijke consumptie bestemd, was niet steriel „Teun, blijf staan!" Wferingen m Men ontzie boom en plant M iddenstandsfen toonstelling gaat door Anna Paulowna Causerie van dr Veenis Juli'anadorp Paaswijdingsdienst in de Ned. Herv. kerk Pim, Pam en Pom op avontuur in Luilekkerland K nl" k0£elt3e ri3st geproefd WOENSDAG 5 APKIL 1950 Met ingang van 15 Mei 1950 is de beer J. M. Horvath, stedebouwkundige bij de gemeentelijke dienst voor Open bare Werken te Den Helder, door de Schiedamse gemeenteraad benoemd tot stedebouwkundige te Schiedam. De heer Horvath, die voor zijn komst naar Den Helder werkzaam was bij de stedebouwkundige dienst der gemeente Amsterdam, werd in November benoemd in een functie, die voor Den Helder nieuw was. Zo nieuw zelfs, dat in het „Voorstel tot wijziging van de Salarisverordening 1935", welk voorstel in de Raadsver gadering van 16 December 1947 werd aangenomen, voor het eerst de functie van stedebouwkundige werd genoemd. Ter toelichting was door B. en W.' in de bijlage geschreven: „Voorts achten wij het, met het oog op de talrijke problemen van stede bouwkundige aard, welke in deze ge meente om een oplossing vragen, zo als om de voornaamste te noemen het plan Groot Den Helder, het plan Centrum, met inbegrip van de doorbraak van de Keizerstraat en de ingrijpende saneringsplannen in de binnenstad, waarvan de verwezenlij king thans reeds op 20 a 25 jaren kan worden geschat, nodig om een stede bouwkundige aan te stellen en een zodanige functie in de Salarisverorde ning op te nemen". Toen enkele Raadsleden in de ver gadering van 16 December 1947 nog iets gedetailleerder inlichtingen ver langden, antwoordde wethouder P. S. van der Vaart: ..Het is de bedoeling, een ambtenaar als stedebouwkundige in gemeentelijke dienst te hebben, terwijl wij de heer Wieger Bruin als de stedebouwkundige behouden". Be doeld werd de heer J. M. Horvath. ie reeds enige weken tevoren was aangesteld. Zijn benoeming voorzag in een be hoefte, omdat het particuliere stede bouwkundige bureau van de heer Wieger Bruin niet in staat was, alle plannen tot in de details uit te wer ken. Ook de heer Bruin had reeds eerder verklaard, dat hij voor een goede gang van zaken hier ter stede de beschikking moest hebben overeen kantoor met bevoegde' mensen, die hem bij de uitvoering van zijn werk zaamheden met name voor de we deropbouw konden helpen. Zowel het College van B. en W. als de heer Wieger Bruin waren verheugd, een deskundige als de heer Horvath te hebben gevonden, en ook de Raad verklaarde zich, na de gegeven toe lichtingen gaarne accoord. De verhouding tussen beide stede bouwkundigen (wat niet wil zeggen: de samenwerking, want deze is altijd uitstekend geweest) is echter nooit geheel duidelijk geworden. Verschei dene malen is dit punt in de Raads vergaderingen aangeroerd, maar een concrete omschrijving van de taken die resp. de heren Wieger Bruin en J. M. Horvath te vervullen hadden, is nooit gegeven. In het algemeen gesproken zou men kunnen zeggen, dat aan de heer Wie ger Bruin in eerste instantie het ont werpen der wederopbouw- en uitbrei dingsplannen was opgedragen (dus het verloop van nieuwe straten, de wijze van bebouwing, de verdeling tussen woonhuizen, winkelpanden en openbare gebouwen, de plaats van plantsoenen e.d.) en in tweede in stantie de supervisie over alle bouw plannen in de gemeente (een taak. welke vergelijkbaar is met die der vroegere „schoonheidscommissie") E°n deel van eerstgenoemde, in het bijzonder stedebouwkundige taak. is na November 1947 door de heer Hor vath verricht, en hij heeft dus kun nen medewerken aan het ontwerpen van de zeer belangrijke wederopbouw- en uitbreidingsplannen, welke thans in een stadium van uitvoering c.q. ge detailleerde voorbereiding zijn. Wij menen, dat het gemeentebestuur ernaar streeft, ook wat deze werk zaamheden betreft de heer Bruin meer als supervisor te laten optreden dan Aan de overwinteringsperiode van onze Helderse postduiven gaat een einde komen. Zij zullen dit jaar voor het eerst te Zaandam op de vleugels gaan, waar zij warden gelost voor de traditionele Paasvlucht. Voor de eige naren is deze wedvlucht altijd een bijzondere attractie, omdat de prijzen voornamelijk bestaan uit Paasbroden en eieren. De vogels, die in deze Paas vlucht uitkomen, worden Zaterdag avond tussen zes en zeven uur in het clublokaal van „Victoria" ingekorfd Tevoren bestaat gelegenheid voor hel zetten van de klokken. Ook gaan Zondag de oefenvluchten weer beginnen, met Schagen als ee.rste losplaats. De duiven, die hieraan deel nemen, worden ook Zaterdagavond tussen zes en zeven uur ingekorfd. Zoals wij gisteren berichtten, zou de morgenavond te geven uitvoering van Graun's „Der Tod Jesu" tn de Nieuw0 Kerk beginnen om half negen. Aan gezien g-:b!»ken is, dat voor dit con eert ook v»»l be'rngstelling van bui ten b»«t*at. h«>«-tt het bestuur van „Toon-un«t' beslaten, het aanvangs uur toch op acht uut te stellen. De be zo»k»rs, d'e per trein zijn gekomen kunnen dan de trein van 10.19 nog halen. als degene, die de plannen ontwerpt Mocht men erin slagen, een waardig opvolger van de heer Horvath te vin den, dan lijkt ons een oplossing in deze richting zeer wel mogelijk. Het zou wellicht beter geweest zijn wan neer men reeds tijdens de ambtsperio de van de heer Horvath tot een nauw keurige taakverdeling was gekomen. Dit gemis werd niet zo sterk gevoeld, want de beide functionarissen waren1 goed op elkander afgestemd. Ter voorkoming van onaangenaamheden in de toekomst, en met name van een stroevere gang van zaken, menen wij dat men bij de benoeming van een opvolger niet kan uitgaan van de veronderstelling, dat de samenwer king wel weer prettig zal zijn, maar dat men aan beide functionarissen een welomschreven opdracht moet geven. De Helderse Bridge Club 1945 heeft de tweede ronde van de voortgezette wintercompetitie achter de rug. De uitslagen waren: A-lijn: 1 RammersDe Vries 53 p., 2 SlemmerBakker 44,5, 3 Kersber gen—Visser 42,5, 4 en 5 Grande Steinberg en heer en mtvr. v. d. Put 41,5, 6 DekkersSoerwang 39, 7 Doms Bakker 38,5, 8 BenekerVeenstra 38, 9 Van PraagRoozing 36,5, 10 V. d. Bergv. d. Helms 33,5 11 heer en mevr. Planken 31,5. B-lijn: 1 JurriaanKuizenga 59,5 p„ 2 SmitSwenen 40,5, 3 heer en mevr. Meijer 38,5, 4 BrederodeSchra 35, 5 en 6 Vrijvogel—;Van Arkel en heer en mevr. Krap 34.5, 7 Mud—Vorrer 32,5. 8 HarjerSchilperord 32, 9 heer en mevr. Besterveld 31, 10 heer en mevr. Lelie 22. Binnenkort, of liever gezegd: over enkele dagen breekt het seizoen voor de postduivenhouders weer aan. De postduivenvereniging „Nieuwediep" (Zaterdagvliegers) opent op Zater dag 8 April het seizoen met een Paasvlucht van Amsterdam af. Hierna worden enkele africhtings- vluchten georganiseerd, waarna de eigenlijke concoursen beginnen. Drie en veertig leden zullen elkaar daarin de kampioenschappen en prijzen be twisten. De duivenhouders kunnen dus hun hart weer ophalen! Ruyghweg 74 - Tel. 3176 De coasters „Lissy" en' „Ruja" hebben de reis, resp. naar Hamburg en Londen, gistermiddag voortgezet. Gisteravond is Hr. Ms. „LT 6" uit Rotterdam teruggekomen. Het is morgen hoog water om 10.15 en 22.35 uur en laag water om 4.50 en 16.45 uur. De temperatuur van het zeewater was 7.5 graden Celsius. Hedenavond geven de Verenigde Helderse Zangers en het Helders Meisjeskoor o.Lv. de heer Geert de Boer en met medewerking van de sopraan mej. Betty de Jong, een con cert in Casino. De Groninger Vereniging orga niseert voor haar leden crp Tweede Paasmorgen in Musis Sacrum een wed strijd in het „Noten rijgen", aanvang half elf. Voor Zaterdag 27 Mei staat voorts een echte Groningse cabaret avond op stapel. UITSPRAAK IN HOGER BEROEP Het Amsterdamse Gerechtshof deed gisteren uitspraak in de zaak van C. A. S. te Amsterdam, die in hoger beroep had terecht gestaan wegens een te Den Helder gepleegde oplichting. De uitspraak was zes maanden voorwaar delijk met een proeftijd van drie jaar. In de brievenbus van een vriendelijk Texels pension werd in een mooie zo mermaand door een kleuter een bank biljet van f 25 geworpen. De pension gast Luhrman uit Rotterdam, die deze geldstorting niet als een aangename attractie van het vacantie-oord be schouwde, maar als een mogelijkerwijs menselijke vergissing, liet dit geld ge ven aan de Amsterdamse reiziger in bioscoopreclame G.G.. Deze stak het geld rustig in de zak. Later bleek, dat het bankbiljet de Rotterdammer zélf toebehoorde. Zijn vrouw was wat aan het winkelen geweest en was daarbij haar portefeuille kwijtgeraakt. Aange zien de Rotterdammer een uitermate nauwgezet man was, kende hij precies de nummers van zijn biljetten. Des wege vorderde hij van de hoofd stedeling het aan hem doorgegeven briefje van f 25 te tonen. Deze wei gerde. De politie wist hem na enige moeite zo ver wel te krijgen. Inderdaad bleek het nummer te kloppen en de Amsterdammer gaf in November van het vorig jaar voor de Alkmaarse rechtbank dan ook toe, dat het geld niet van hem was. Deze verduistering kwam hem op f 50 boete of 25 dagen te staan. Hiermee ging hij niet accoord en Dinsdag kreeg het Amsterdamse Ge rechtshof in hoger beroep te oordelen over de mer'. waardige loop van het bankbiljet. De president van het Hof, mr. v. d. Does te Villebois, noemde het een derderangs manier, waarop verdachte zich van het geld meester had ge maakt. En de procureur-generaal, mr. Hoeffelman, achtte de handelwijze van G. G. niet minder dan schunnig en vor derde f 50 of 25 dagen, omdat hij het Alkmaarse vonnis niet te hoog achtte. Uitspraak over veertien dagen. OMZET VAN DE VISAFSLAG In de week van 27 Maart tot 1 April werd aangevoerd: 1232 kg bot; 3394 kg garnalen; 64 kg haring: 29 kg kaan: 351 kg kabeljauw: 33 kg rog: 5113 kg schar; 9235 kg schol: 183 kg poon: 892 kg tarbot; 10.452 kg tong; 319 kg wulken; 10.572 kg wijting; 1 kg lever; 2 kg kommeraal; 16.750 kg vlspuf; 29 kg zalm; 112 kg flint en 3 kg heilbot. DE DAG VAN KONING KIEZER NADERT Op de onlangs vastgestelde kiezerslijst voor de verkiezing van leden voor de Provinciale Staten van Noord-Holland ko men het volgend aantal kiezers voor: Den Burg I 1015; Den Burg II 1118: De Cocks- dorp 470; Eierland 363; Den Hoorn 467; De Koog 433; Oosterend 819; Oudeschlld 617 en De Waal 258. In totaal 5569 kie zers. Ruim duizend schoolkinde-en, elk kind met een luchtballon in de hand, stonden Zaterdagmorgen om elf uur op gesteld op de Dormakade van Urk om de commissarissen der Koningin In Overijssel en in N'oord-H"!land te ver welkomen. De hoge gasten, vergezeld van hun echtgenoten, kwamen per speciale boot, die werd geëscorteerd door een groot aantal vissersvaartuigen. Deze waren de boot halverwege tegemoet gevaren. Nau welijks had het gezelschap voet aan wal gezet of het Urker fanfarecorps speelde een welkomstlied. De schoolkinderen zongen de speciaal voor deze gelegen heid ingestudeerde liederen, waarna duizenden luchtballonnetjes met op schrift „Urk gaat heden over van Noord-Holland naar Overijsel" de lucht ingingen. Voorafgegaan door de burge meester van Urk, de heer Keizer, en de beide wethouders, begaf het gezelschap zich, omstuwd door een menigte jui chende Urkers, naar het raadhuis.' Om half twaalf opende de burgemees ter de plechtige raadsvergadering- en hield een rede, waarbij hij de geschie denis van Urk naging en zich ver heugd toonde, dat eindelijk de sinds 1942 bestaande uitzonderingstoestand eindigt. De commissaris der Koningin in N.- Holland, dr. J. E. baron de Vos van Steenwijk, hierna het woord verkrij gend, wilde geen weemoedig geluid laten horen. Urk is eeuwenlang bij Noord-Holland geweest, maar het is juist, dat het gezien de ligging, thans naar Overijssel overgaat. De commissaris der Koningin in Overijssel, ir. J. B. Ridder de van der Schueren, aanvaardde in dank het be stuur over de nieuwe gemeente. Hij zou hieraan zijn speciale aandacht wijden. Hierna kreeg het raadslid de heer Koffeman het woord. Deze wees er op, dat er sprake is van twee historische gebeurtenissen op deze dag. In de eerste plaats de gebiedsuitbreiding van Urk en de overgang naar Overijssel. Over dit laatste was hij niet zo enthousiast. De bevolking van Urk voelt er wei nig voor. Zij acl-ten het een stap terug Bovendien heeft de Urker bevolking de laatste jaren weer ervaren, dat in In de afgelopen week boekten de lijn- aalvissers weinig resultaat. De vangsten waren over het algemeen heel gering, hetgeen voornamenlijk te wijten was aan het nogal koude weer. De gemiddelde vangsten per vaartuig per dag varieerden van 5 tot 20 kg. De prijs, welke in net begin der week nog ongeveer f 2,70 per kg was, daalde later tot ongeveer 2,— per kg. Ook de fuikaalvissers voerden weinig paling aan. Ook hier varieerden de vangsten van 10 tot 30 kg per vaartuig. De aanvoer van nest was evenwel goed en bedroeg per dag ongeveer 8000 kg. De prijs gaf weer een kleine stijging te zien; de laatste notering was f 2,11 per 25 kg. De weekbesommingen der lijnaalvissers waren niet hoog, varierende per vaartuig van 40 tot 100. De weekbesommingen der fuikaalvissers waren daarentegen zeer bevredigend, n.1. 300 tot 1 10QO per vaar tuig. Aangevoerd werd in de afgelopen week: 1190 kg Hjnpaling; 355 kg fuikpa ling: 865 kg voorn; 3 kg spiering en 39.390 kg nest. De totale omzet aan de vlsafsiag bedroeg ingeveer 6500. De kantonrechter, mr. J. 't Hooft, heeft gistermorgen kans gezien een flink aantal zaakjes vóór het luiden van de middagklok tot een veroordeling te brengen. Nu moet onmiddellijk gezegd worden, dat deze keer geen advocaat ter zitting verscheen en dat ook de invloedrijke drank niet ter sprake kwam, hetgeen het tempo waarin de zonden werden behandeld slechts ten goede kon komen. Principieel Met die werkboekjes schijnt het de laatste tijd niet erg in orde te zijn. J. S. M. en zijn vader-patroon S. M. hadden er zelfs een principiële kwes tie van gemaakt, toen een Rijkscon troleur het kleinood ter inzage wens te. Want J. S. M. was op het moment dat de controleur kwam niet in een auto. En toen de man had gevraagd het werkboekje even te mogen zien, weigerden vader en zoon enthousiast. „Ik ben van mening", zei de zoon, „dat ik privé-thuis niemand dat boek je behoef te laten zien. Want op dat ogenblik voel ik me niet als chauffeur in dienst. Er kan er wel één 's nachts om drie uur komen!" Een men kon zien dat de rechter en de ambtenaar iets voor die redenering voelden, althans de bedoeling ervan maar al te goed begrepen. En S. M. liet heel duidelijk blijken dat hij het geheel met zijn zoon eens was. De ambtenaar vroeg of het tweetal nu echter begreep, dat het werkboekje op verzoek te allen tijde moet worden getoond. Het antwoord bestond uit twee hoofdknikken. En toen werden zoon en vader schuldig verklaard, maar ze kregen geen straf. Dankbaar gingen zij heen, een grinnekend ge recht achterlatend. Melk en leer De Helderse expediteur E. J. deed met luide stem een aanval op de wet telijke regelingen inzake het werk boekje, dat de chauffeur en ;ens baas soms slapeloze nachten bezorgt. J. was de mening toegedaan, dat hij met vijf chauffeurs onder zich niet aansprake lijk kon worden gesteld voor de wijze waarop zij met hun werkboekje om gingen. „Mijn chauffeurs nemen hun wagen mee naar huis als ze gaan schaften. De één doet dat jm twaalf uur, de ander om kwart over twaalf, en ik ben niet in staat ze af te rijden om te kijken of ze hun werkboekje goed invullen. En nou mag de wet an ders zijn, maar ik moet zelf ook eten en werken". De ambtenaar maakte aan de stort vloed van woorden een einde door op te merken, dat J. in de dagvaarding alleen maar werd verweten dat zijn ondergeschikte Van O. geen geldig werkboekje in zijn bezit had. De verdachte deed het toen wat kal mer aan, en memoreerde hoe hij eens had gehandeld: „Toen heb ik gezegd, Kees. haal je nou een boekje, en toen zei-die ja!" E. J. werd veroordeeld tot f 3 boete. „Dank u", zei hij. „maar hoe moet dat nou in de toekomst? Ik ben niet van plan hierheen te komen als ze hun boekje niet bijhouden". De ambtenaar zei. dat J. niet ver plicht was zelf te komen, en dat-ie dan wel bij verstek zou worden ver oordeeld, waarmee J. het doen kon. W. T., de directeur van de Helderse Melkcentrale moest voor de balie ver schijnen omdat er melk in een fles was gedaan, die ni't steriel was, hoe wel op de fles stond: „Gesteriliseerde melk". In de dagvaarding was te le zen, dat een ondergeschikte melk, be doeld voor „menselijke consumptie, die niet steriel was in een fles „ver pakte". Toen bleek dat het heel moei lijk was om daar vóór te wezen, von niste c'e kantonrechter fl. C. C. D., die in de Koningstraat een kleinhandel in lederwaren begon, was ook voor de groene tafel gedaagd. Er kwam aan het licht dat D. deze han del In de oorlog had opgegeven, en dat hij er in 1948 weer mee was be gonnen. En dat had hij eerst moeten aanvragen. Enfin, die aanvrage is in middels misschien in behandeling ge nomen. De beslissing daaromtrent is nog niet gevallen. De ambtenaar eiste f3.En de kantonrechter vond dat zelfs nog te veel. Vijftig cent, schreef zijn vonnissende pen in het grote boek voor hem. In een kuiltje. Er was ook een stroperszaakje. Dit maal had men de metselaar T. B. te pakken. Men had hem te De Cocksdorp geschaakt, toen hij klemmen legde. T. heette het echter gelogen, en liet de kantonrechter horen dat de verbali sant het niet erg met het metselaartje op had Als wij het goed begrepen hebben, dan had de verdachte op die noodlottige dag slechts zijn behoefte gedaan, in- een kuiltje. Maar dan zou men hem daarvoor gaan veroordelen De ambtenaar vroeg of T. heus niet voor iets anders van het rechte pad was afgeweest, en of hij de verbalisant niet had horen roepen; „Teun, blijf staan!" En T. ontkende alles: „Ik heb niks gehoord. Hij had maar bij me moeten komen". „Maar we kunnen de verbalisant toch niet verplichten dat hij harder loont dan u?" meende de ambtenaar T. kreeg ten slotte f 25 of 10 dagen met een week voorwaardelijk. De proeftijd daaraan verbonden is een jaar. Acht klemmen, die aan T. toebe hoorden, werden in beslag genomen Overijssel de meest fanatieke ambtena ren van minister Lieftinck wonen. De heer Koffeman sprak tenslotte de hoop uit, dat de nieuwe commissaris er voor zal waken, dat Urk niet van voorhaven van Amsterdam uithoek van Overijssel wordt, maar in de toekomst uitvoerha- ven van de polder en van Overijssel. ADIEU, NOORD-HOLLAND. Gisteren is uitgegeven het staatsblad K 113, bevattende de Wet van 29 Maart 1950 tot wijziging van de grens en pro vinciale indeling der gemeente Urk. AFSCHEID UITGESTELD Naar Ds. Gelderman, Ned. Herv. predi kant alhier, ons mededeelde, is bet af scheid van zijn gemeente te Urk enige tijd uitgesteld wegens bijzondere omstandig heden. Aanvankelijk was dat afscheid tastgesteld op Tweede Paasdag a.s. VISSERIJBERICHT URK. 4 April 1950. Door acht vaar tuigen werd Dinsdag aangevoerd311 pond fuikaal 80—81 p.p.; 327 manden nest 2,21 per mand van 25 kg. Na de totstandkoming van de ruil verkaveling bleek grote schade te zijn aangericht aan het landschapsschoon, vandaar dan ook, dat de gemeente, Heide Mij. en Heemraadschap zich heb ben ingespannen om de beplanting weer op het oude peil te brengen. Het Heemraadschap nam de zorg op zich om de wegen van bomen te voor zien. Geruime tijd is hieraan gewerkt en over enige jaren zullen de thans nog kale wegen weer geflankeerd worden door bomen en heesters. Althans zo had het Heemraadschap zich dit voorgesteld. Of dit werkelijk heid wordt, ligt nog in de toekomst verborgen, want met spijt moet wor den geconstateerd, dat op verschillende plaatsen schade aan de jonge, tere bo men is aangericht. Dit euvel heeft een zodanige vorm aangenomen, dat het Heemraadschap de politie in de arm heeft moeten nemen. Volgens onze inlichtingen ligt de schuld niet in de eerste plaats bij de jeugd. Eerder meent men, dat land bouwers aan de beschadigingen debet zijn Zelfs is geconstateerd, dat met een landrol over de boompjes is gereden. Natuurlijk zal dit niet opzettelijk zijn gebeurd, maar het neemt niet weg, dat de schade aantoonbaar is. 't Is daarom, dat wij een dringend beroep op allen doen om de beplantingen zoveel moge lijk te ontzien en beschadiging te voor komen. Men geve een goed voorbeeld, wat ongetwijfeld stimulerend zal wer ken op andere weggebruikers en uit eindelijk tot doel heeft het thans zo arme landschap te verrijken met boom en plant. Daar het aantal opgaven totnutoe bij het voorlopig comité binnengekomen, n.1. 21, voldoende is, heeft men besloten de Mid denstandstentoonstelling te Den Oever be gin September te laten, doorgaan. Een garantiefonds is gevormd, zodat het o.a. mogelijk is een grote tentoonstellingstent met een oppervlakte van 1000 m2 te hu ren. Op de laatste bijeenkomst van de Oost- Wieringer middenstanders is een tentoon stellingscomité samengesteld, bestaande uit de heren J. van Glabbeek. L. Louter, Joh. Oedzes, J. de Krijger, B. Vosse, H. Berghorst, Alb. de Haan, J. Takes, S. Zo merdijk en J. Hegeman. Besloten werd om aan twijfelaars onder de Oeverse en Oosterlander zakenmensen nog tot 14 April (de datum van de volgende bijeen komst) de gelegenheid tot opgave voor deelname te geven. VERLOTING „DE LUCHTPOST". De hoofdprijs, welke door de postdui venvereniging „De Luchtpost" werd uitgeloofd, is op lot 1208 gevallen. De gelukkige bezitter van dit lot, mevr. Tijsen—Veenbaas te Westerland, kon een fraai 12-delig servies in ontvangst nemen. De prijzen die zijn gevallen op de nummers 99, 1269 en 120 zijn nog niet afgehaald. Dit kan alsnog gebeuren bij de secretaris, de heer Wanmaker, Slingerweg. Op verzoek van het bestuur van h Polderse Gemeenschap sprak dokfc Veenis in „Veerburg" over het kank» vraagstuk, een onderwerp waarvoor J" meer belangstelling verwacht hadden dan nu getoond werd. Wie toch kent niet in eigen famiij of kennissenkring een slachtoffer va*" deze kwaadaardige ziekte, die ons slip11 op geniepige wijze belaagt? En wie hel lijden van 'n kanker-patiënt van dicht bij zag, zou. dachten we. wel eens iet« meer van de ziekte willen weten, <ji voor 18 van alle sterfgevallen' al! doodsoorzaak moet worden opgegeven Toch kon de heer J. H. Smit, die bii ontstentenis van mr. Jonker namens het hoofdbestuur van de Polderse Ge. meenschap opende, slechts betrekkelijk weinigen welkom heten. Hij herinnerde er aan, dat koningin Wilhelmina de grote som, die het Nederlandse volk als nationaal geschenk ter gelegenheid van haar 50-jarig regeringsjubileum bijeen gebracht, bestemde voor het naar haar genoemde fonds dat kankerbestrijding tot doel heeft. Dokter Veenis sloot zich bij het ope- ningswoord van dë heer Smit aan en zeide, dat men deze avond dan ook moest zien alles gehouden in het kader van de propaganda-actie om steun te verlenen aan het koningin Wilhelmina- fonds. Eert behandeling van het kanker, vraagstuk voor leken is niet gemakke lijk, zei spr., en houdt ook het gevaar in, dat het publiek het gehoorde op zichzelf van toepassing gaat achten en er een. soort „kankerangst" ontstaat. Het veelvuldig voorkomen van dé ziekte, maar vooral de mogelijkheid veel leed en pijn te voorkomen als tijdig de ziekte onderkend wordt, deed hem over zijn bezwaren heen stappen en het houden van een bespreking aan vaarden. Hoe ontstaat kanker? Wat is en hoe ontstaat kanker, stelde spreker als eerste te beantwoorden vra gen en hij beschreef de verandering van een cel. van normaal karakter in het lichaam in één van kwaadaardige aard, die zich niet houdt 'aan de gewone regels, zich gaat vermeerderen (waar door een gezwel ontstaat) en doordringt in alle weefsels, ook in de bloedbaan. Waardoor die verandering plaats heeft weten we niet en over het ontstaan van kanker zijn dan ook verschillende theo rieën opgeworpen. Aannemelijk lijkt, dat een steeds terugkerende prikkeling door chemische stoffen of door stralen de cel doet veranderen. De erfelijk heids-theorie vindt weinig aanhang. Wel is geconstateerd dat, als leden van een bepaalde familie kankerpatiënt wa ren, de ziekte bij hen in eenzelfde or gaan voorkwam. Kanker is ook niet besmettelijk. Dat het percentage sterftegevallen door kanker hoger is en de ziekte meer voorkomt da.i vroeger, is te verklaren, De gemiddelde levensduur is in 100 jaar tijds gestegen van 27 jaar tot 65,7 jaar voor de mannen en 67,7 voor de vrouwen. (Nederland staat daarmee voor de mannen op de eerste en voor de vrouwen op de derde plaats in de wereld!) De mensen worden thans dus ouder en ..kanker komt juist het meest voor bij oudere personen. Ook bleven vroeger veel gevallen van kanker on opgemerkt en werd vaak een andere doodsoorzaak opgegeven, hoewel dit toch werkelijk kanker moest zijn ge weest. Al is echter de sterkere verbreiding van kanker te verklaren, daarmee wordt aan de ernst van het feit niets veran derd. Voor de behandeling van patiën ten en voor het wetenschappelijk on derzoek, waaraan geneeskundigen, na tuurkundigen, chemici en biologen deel hebben en dat, naar we hopen, er toe zal leiden, dat men eens deze kwaad aardige ziekte de baas zal worden, is veel geld nodig. Het koningin Wilhel- finafonds behoeft steeds aanvulling. Om daaraan te kunnen meewerken werd deze avond een comité (of afdelings bestuur) gevormd. Het bestaat uit: me vrouw Van Rijnvan der Vlugt en de heren Van Dam, W. de Jong, Tauber en De Winkel. Morgenavond zal in de Nederlandse Hervormde kerk te Julianadorp een Paaswijdingsdienstworden gehouden, waarin ds. Hamming, Geref. predikant en ds. Papineau Salm, Herv. predi kant, zullen voorgaan. De Christelijke gemengde zangver eniging „Zanglusf", onder leiding van de heer J. Jongkees, verleent aan deze dienst haar medewerking. 39. Pam heeft gelukkig het juiste woord gevonden om de woedende Big Ben af te leiden. Zodra hij over de rijstebrijberg begon, is het varken erop af gesneld. „Nu we zullen maar niet meer over.... eh.... dat onge- crPraten 2egt hy Z0dra h« vak- .eeft- ..Die rijst vergoedt veel a emom niet te zeggen alles1" Ja, en vergeet u die bessensap niet", roept Pim uit, die blij is dat Big Be» zijn boze bui kwijtgeraakt is. hebt gelijk beste jongen", roept Big Ben uit, zodra hij een likje van bessensap genomen heeft. „Een 110 treffelijke combinatie. Zo en nu ma4r een klein eindje opzij, dan zal ik z14?* wat ik voor jullie doen kan!" En TT1® een heeft hij a] een flinke hap uit rijstebrijberg genomen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1950 | | pagina 2