Londen acht Russische nota aan de V.S.
een waarschuwing
Kort Bestek
VERENIGDE NOORD HOUANDSE DAGBLADEN
Waar is Kardinaal Van Zeelands kansen dalen
Mindszenty?
Voor werkelijke twee-partijen-politiek
tegenover het buitenland
Eerste Kamer nam tal van kleine
voorstellen aan
Ambassade der
onder druk
V.S. te Praag
Donderdag 13 April 1950
75e Jaargang No. 10862
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Hei vermiste Amerikaanse vliegtuig
Voorwerpen van de Privaieer gezien?
Zweden protesteert
tegen grensschending
Katholieken verwonderd over beraad van Prins Karei
Compromis nog steeds
onmogelijk
Cherbourg losf Amerikaanse wapens
Slechts 50 man bezocht
protest-vergadering
Beroep van Dewey op Truman
Herde
nking gevallenen
op 4 Mei a s.
Weerbericht
Zondag bloeiende hyacinthen
Motie-Molenaar werd
verworpen
Duitse bende smokkelt
gestolen auto's
Ook Nederland afzetgebied?
Nederlands smaldeel
heeft Curagao verlaten
Repatriëring E-divisie
is Vrijdag begonnen
Tsjechische employés
tot heengaan gedwongen
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
HELDER8E COÜRAIT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct. p. m.m.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 4.50, per maand
1.50 bij vooruitbetaling,
plus incassokosten
De Amerikaanse regering onderzoekt nog steeds de protestnota, die de
gowjetunie haar heeft gezonden wegens de schietpartij tussen een Amerikaans
vliegtuig en Sowjetrussische jagers. Bijzonderheden zijn hieromtrent nog niet
bekend gemaakt. Te Londen verwacht men geen ernstig diplomatiek incident
tussen Amerika en de USSR. Men is daar van mening, dat aan het Russische
protest geen verdere betekenis behoeft te worden toegekend dan die van een
openlijke waarschuwing, aan de Westerse mogendheden, om uit de buurt van
bet Russische gebied te blijven.
Intussen zoekt men nog steeds naar
de vermiste Amerikaanse Privateer.
Gistermorgen heeft de bemanning van
een der Amerikaanse tdéstellen, die bo
ven de Oostzee rondkruisen, gemeld, dat
een vlot en een aantal niet te onder
scheiden voorwerpen op 70 tot 80 kilo.-
meter ten Noordoosten van het eiland
Bornholm in zee dreven. Wel heeft men
een geel rubber reddingpak ont
waard, dat door vliegers wordt ge
bruikt, wanneer zij in de winter op
zee moeten dalen. Een Deens schip
heeft later een gele houten kist opge
pikt, die vermoedelijk voor het red-
dingvlot is aangezien.
B;i hun zveri.ochten boven de Oost
zee hebben Maandag Amerikaanse toe
stellen gevlogen boven het gebied van
de Zweedse marinehaven Karlskrona,
een streek, waarboven zelfs geen
Zweedse burgervliegtuigen wordqn toe
gelaten.
Het Zweedse ministerie van buiten
landse zaken heeft aan de Amerikaan
se ambassadeur te Stockholm medege
deeld, dat vliegtuigen, die bij het zoe
ken over Zweeds gebied willen vliegen,
daarvoor eerst toestemming moeten
vragen.De ambassadeur heeft geant
woord, dat hij de leiders van het red-
dingwerk hiervan in kennis zal stellen
en voorts uiting gegeven aan de Ame
rikaanse dan «baarheid voor de Zweed
se hulp bij het reddingwerk.
De beschuldiging van het Russische
persbureau TASS, dat Amerikaanse
vliegtuigen op Kastrup blijven landen,
zonder hiervan tevoren kennis te ge
ven, en dat de Amerikanen thans op
het Deens vliegveld een aanzienlijke
luchtmacht hebben geconöentreerd, is
door een officiële Amerikaanse woord
voerder van de hand gewezen.
Olie op zee?
Inzittenden van de B-17, die meld
den gele voorwerpen in zee te heb
ben waargenomen, verklaarden bij
aankomst te Kastrup dat de voorwer
pen zich gedeeltelijk onder water be
vinden. Zij achtten het mogelijk, dat
het hier uitrustingsstukken van een
vliegtuig betrof. De zee rondom de
voorwerpen was over een afstand van
zestien kilometer met olie bedekt.
Het zoeken naar de vermiste Ame
rikaanse bommenwerper wordt mor
genochtend vroeg voortgezet.
In diplomatieke en militaire kringen
in de Amerikaanse hoofdstad wordt
verwacht, dat de Verenigde Staten de
Sowjetrussiche protesten in scherp ge
stelde bewoordingen zullen afwijzen.
„Tot de tanden gewapend"
De republikeinse senator Styles
Bridges heeft voorgesteld, dat op pa
trouille zijnde Amerikaanse vliegtui
gen, die in de nabijheid van de Sow
jetrussische grenzen komen, „tot de
tanden zullen worden gewapend" en
dat de bemanningen der toestellen zal
worden opgedragen terug te schieten,
wanneer zij worden beschoten.
„De Sowjetrussische luchtmacht heeft
in hinderlaag gelegen; zij heeft in
koelen bloede 'n betrekkelijk langzaam
vliegend en onbewapend Amerikaans
patrouille-vliegtuig, dat bij het maken
van een normale navigatie-vlucht bo
ven het door de Russen bezette Let
landse gebied is geraakt, omlaag ge
schoten", aldus verklaarde senator Sty
les Bridges in een rede, welke hij in de
de Amerikaanse Senaat zal uitspreken.
Hij zou naar Sowjet-Unie
zijn overgebracht
Kardinaal Joseph Mindszenty is vol
gens berichten die door „het IJzeren
Gordijn" zijn gesijpeld niet dood, maar
onlangs uit de Hongaarse gevangenis
waarin hij was opgesloten naar de
Sowjetunie overgebracht.
Het laatste definitieve nieuws over
de kardinaal is van zes maanden terug,
toen hij bezoek kreeg van zijn moe
der. Twee dagen later werd hij uit de
gevangenis naar een onbekende bestem
ming gevoerd. Daarna werd niets meer
over hem vernomen.
De jongste berichten, die het Vati-
caan bereiken doen thans vermoeden,
dat de kardinaal naar een Russische
gevangenis is overgebracht, om daar
de rest van zijn straf te ondergaan.
Het feit, dat de Prins-Regent niet
onmiddellijk zijn goedkeuring heeft
gehecht aan de regering, die Paul van
Zeeland hem Dinsdagavond heeft voor
gelegd, beeft in koningsgezinde kringen
te Brussel verwondering teweegge
bracht. Men voelt daar het feit, dat hjj
eerst nog een aantal politici wil raad
plegen, als een weigering, om de voor
stellen van Van Zeeland te accepte
ren. Prins Karei heeft gisteren een
groot aantal politici ontvangen en met
hen beraadslaagd. Ook zjjn gister
morgen politici van de drie grote par
tijen bijeen geweest.
Na afloop van de besprekingen, die
gistermorgen door de katholieken Van
Verscheidene honderden bootwerkers
van Cherbourg zullen vandaag onder
bescherming van Franse Republikeinse
Garde en politie, met de lossing be
ginnen van de eerste geheime, voor
Frankrijk bestemde zending Ameri
kaanse wapens. „Geheim", omdat de
V.S. van Europa hoeksteen voor een vrije wereld
Thomas Dewey, de republikeinse
gouverneur van de staat New York,
heeft Woensdagavond op president
Truman een beroep gedaan een „wer
kelijke twee-partijenpolitiek" ten op
zichte van het buitenland te ontwer
pen. Dewey, voormalig candidaat van
de republikeinen voor het president
schap, zei in een toespraak in de uni
versiteit van Princeton, dat de Repu
blikeinen „in een tijd als deze" op elk
oprecht aanbod moeten ingaan. Het
Amerikaanse volk moet ophouden, de
voortdurende communistische succes
sen te bezien „met de kalmte van een
Boeddha, die zijn navel beschouwt", al
dus Dewey.
Een werkelijke twee-partijenpolitiek
ten opzichte van het buitenland zou
e®n „radicale verbetering in de hou
ding zowel van de democratische na
tionale regering als van die van de
Republikeinse partij" vereisen.
Dewev verklaarde, dat de „onheil
spellend opkomende neiging tot isola
tionisme in de V.S." moet worden be
streden. Het Amerikaanse volk moet
De jaarlijkse herdenking van hen.
die tijdens de tweede wereldoorlog in
de strijd zijn gevallen, zal ook dit jaar
eer geschieden in plechtigheden in
e vier militaire gewesten en tijdens
ff.n centrale bijeenkomst op het mili-
lre berkhof op de Grebbeberg Deze
worden gehouden op 4 Mei.
Verwachting, geldig tot\ heden
avond. Wisselend be volkt met
olaatselijk nog enkele buien Meest
Tiatige wind, hoofdzakelijk tussen
uidwest en West Ongeveer de-
solfde temperatuur als gisteren.
VRIJDAG: Zon op: 5.47. onder
19.35; Maan op 5 06, onder 16.36.
„de gedachte, dat oorlog onvermijde
lijk is, verwerpen". De V.S. hebben
behoefte aan een betere geheime
dienst. De huidige dienst is „geheel
en al onvoldoende voor een land, dat
geplaatst is tegenover de huidige ge
varen en dat de huidige verantwoor
delijkheden draagt", aldus Dewey. De
propaganda naar de „in slavernij ge
bracht volkeren van de Sowjetunie
en haar satellieten" moet worden ge
ïntensiveerd. Er is behoefte aan Ver.
Staten van Europa, welke kunnen die
nen als „een hoeksteen van een vrije
wereld".
Van Kastrup uit worden onderzoe
kingen gedaan naar het vliegtuig,
dat tijdens een oefenvlucht naar
Scandinavië spoorloos is verdwe
nen. Links op de foto: Aan de hand
van een kaart worden de onder
zoekingspogingen geregeld. Mid
den: van Zweden uit wordt con
tact onderhouden met de ingescha
kelde vliegtuigen. Rechts: para
chutes met voedsel worden klaar
gemaakt voor de bemanning van
het verdwenen vliegtuig, wanneer
dit zich in een moeilijk bereikbaar
gebied bévindt.
aard der lading niet is bekend ge
maakt. Men vermoedt echter dat het
gaat om ongeveer 600 ton artillerie en
automatische wapens.
De wapens worden aangebracht
door de Amerikaanse vrachtvaarder
„American Importer", die ook handels
goederen voor andere havens in Frank
rijk, Duitsland en Engeland aan boord
heeft. De ingangen naar de haven van
Cherbourg, dat een Franse marinebasis
is, zullen met prikkeldraad worden
afgezet.
De communisten belegden gisteren
een protestvergadering. Deze werd
door vijftig personen bezocht. Nadat de
Internationale was gezongen, werd de
j bijeenkomst opgeheven. Gisteravond
zouden de communisten een nieuwe de
•nonstratie houden.
De meeste bootwerkers van Chc
bourg hebben zich bij stemming ni
slechts uitgesnroken tegen de eis de
communisten, dat sabotage zou worden
gepleegd, om het lossen der Ameri
kaanse wapens te verhinderen, doch zij
hebben tevens verklaard de wapens zelf
te zullen lossen.
De narcissen staan nOg in volle bloei,
vooral de latere soorten. Als het weer
aiet te koud is, zullen Zondag ook de
hyacinthen in volle bloei staan. Ook
ziet men reeds het vurig rood van
enkele veldjes vroege tulpen. Zowel op
de „Keukenhof' als in de Treslongtuin
valt er veel te genieten. Op 23 April
zal er van Noordwijkerhout uit een
tulpenrallye voor fietsers worden ge
houden.
Onderzeeboot was walvis
Het Amerikaanse ministerie van
Marine meldt, dat een buitenlandse
„onderzeeboot", welke Maandag op
tachtig km afstand van San Francisco
werd waargenomen, een walvis was.
De piloot van het militaire vliegtuig,
die de „onderzeeboot" dacht te zien,
heeft zich vergist, aldus het ministerie.
De heer Molenaar (VVD) heeft op
29 Maart bjj de behandeling van de
begroting van Sociale Zaken de kwes
tie der werktijdregeling voor het kof
fiehuis- en hotelpersoneel besproken.
Hjj diende daarbij een motie in, waar
in een commissie van vijf leden werd
gevraagd, die zou moeien onderzoeken,
of de geldende regeling in overeen
stemming was met de Arbeidswet. De
indiener bleek n.1. van mening te zijn.
dat zulks niet het geval was.
De Eerste Kamer bleek het in haas
gisteren gehouden avondzitting niet
jyjonaco u weet wel, dat kleine
vorstendom in Zuid-Frankrijk
heeft dezer dagen feest gevierd.
Iedere burger mocht met zjjn vorst
enkele woorden wisselen en op
's lands kosten een glas goede cham
pagne drinken. En dan te bedenken,
dat gezegde burgers niet eens belas
ting behoeven te betalen! Kom daar
hier eens om! Garry Davis, de
eerste „wereldburger", heeft in deze
kwaliteit al heel wat van zich doen
spreken. Hjj begint nu een nieuw
avontuur: hij zal een huweljjk aan
gaan met een Californische schone.
Dit zal het hem mogelijk maken, de
kwade gevolgen van het wereldbur
gerschap te liquideren en het Ame
rikaanse burgerschap te herkrijgen,
dat hjj op een kwade dag heeft af
gezworen. Berouw komt nooit te
laat. Soms echter komt het hele
maal niet. Zo b.v. in München, waai
onbekenden meer dan dertig bronzen
plaquettes van de grafmonumenten
op de Joodse begraafplaats los
schroefden. Overigens zou dit de eer
ste uitbarsting van anti-Joods van
dalisme in München zjjn sinds het
einde van de oorlog. Moge het ook
de laatste zjjn! O De Noorse zange
res Kirsten Flagstad heeft in de be
zettingsjaren nog al eens sympathie
voor de Nazi's gedemonstreerd. Ze
heeft er nadien heel wat over moe
ten horen. Dezer dagen zou zjj een
concert geven in New York. Voor de
concertzaal hadden mensen met span
doeken post gevat. De politie voor
kwam wanordelijkheden, het concert
ging door en Kirsten had veel suc
ces. Och ja, waarom ook niet?
Qr. Hewlett Johnson, de rode
deken van Canterbury, zal
onder auspiciën van het Wereldcon
gres voor de Vrede een tournee door
Australië en Canada maken. We kun
nen ons vergissen, maar we hebben de
indruk, dat hjj de verkeerde kant uit
gaat. Wanneer hjj het eens achter
het IJzeren Gordjjn probeerde? O
Stem L. Seegers, cel 100
De Amerikaanse filmindustrie kan de
dollars, die zij in Engeland verdient,
niet het land uitkrijgen. De Britse
filmers hebben in het buitenland
eveneens aanzienlijke bedragen aan
vorderingen uitstaan. De beide con
currenten gaan elkaar nu helpen. De
Amerikanen nemen de Britse vorde
ringen over en keren de Engelsen
van hun tegoed in Albion een zeker
bedrag uit. Zo zjjn ze beide uit de
nood. TenminsteWie sprak daaT
over ruilen en huilen? Amerikaan
se autoriteiten hebben bekend ge
maakt, dat op het proefterrein White
Sands een raket zal worden afge
schoten, beladen met instrumenten
voor het onderzoek in de bovenste
luchtlagen. We gaan het alsmaar
hoger zoeken. We belanden nog een
keer op de maan!
Jn Den Haag woei dezer dagen
een jeep van de politie in een
gracht. Het ding dook finaal onder.
In de diepe duisternis was er nog 'n
kleine lichtschijn: de lampen waren
bljjven branden en waren nog zicht
baar, zodat de onderduiker vrjj spoe
dig kon worden opgespoord. We
bljjven nog wat in de Ooievaarstad.
De gemeenteljjke apotheek heeft
tweehonderd jaar bestaan en is nu
verrijkt met een gedenkraam. Het
personeel heeft het de gemeente aan
geboden als een bljjk van verbonden
heid.
met hem eens te zjjn. Nadat de heren
Kropman (KVP) en Van Heuven
Goedhart (Arb.) hadden uiteengezet,
dat zij de bezwaren van de heer Mo
lenaar deelden maar de door hem
voorgestelde procedure niet konden
accepteren, is de motie verworpen met
33 tegen 5 stemmen.
De Kamer heeft zien voorts nog met
een aantal andere kwesties bezigge
houden Een regeringsvoorstel, om
f 240 millioen van de tegenwaarde
rekening bij de Nederlandse Bank te
bestemmen voor de financiering van
verschillende projecten, stuitte op de
tegenstand van de Chr. Hist. fractie,
die bij monde van de heer Pollema
deed weten, veel meer te voelen voor
aflossing van een deel der kortlopen
de schulden. Minister Lieftinck was
het helemaal niet met zijn opponent
eens de rest van de Kamer trou
wens ook niet, gezien de aanvaarding
zonder hoofdelijke stemming van het
voorstel. Verder waren er nog enkele
kwesties van secundair belang, die
alle de goedkeuring van de Kamer
konden verwerven.
Laat in de avond is nog een begin
gemaakt met de behandeling van de
begroting van Justitie. Verschillende
sprekers hebben hun leedwezen be
tuigd over het voornemen van minis
ter Wijers, om heen te gaan.
Zeeland en Eyskens, de liberaal
Deveze en de socialist Spaak zijn ge
voerd, is aan de pers geen enkele me
dedeling verstrekt. Men veronderstelt
dat de vier politici het in hoofdzaak
hebben gehad over een compromis-op
lossing voor de koningskwestie en ge
tracht hebben, hun opvattingen dien
aangaande met elkaar in overeen
stemming te brengen. Zoals men weet
zijn de liberalen en de socialisten
voorstanders van een „uitgestelde
troonsafstand". Leopold zou mogen
terugkeren, doch na verloop van enige
tijd afstand moeten doen van de troon
ten gunste van zijn zoon In die tijd
zou prins Karei regent blijven. De
leiding van de CVP heeft gistermor
gen opnieuw haar vertrouwen in Van
Zeeland uitgesproken. Daaruit leidt
men af, dat de besprekingen zonder
resultaat zijn gebleven.
In de kringen der CVP heeft men de
indruk, dat Prins Karei zowel aan da
vorming van een homogeen-katholieke
regering als aan die van katholieken
en buiten het parlement staande per
soonlijkheden zijn goedkeuring zal
onthouden. Men is over het beraad,
dat de prins voert, zeer verwonderden
acht dit allerminst bemoedigend voor
de formateur. Mocht Van Zeeland fa
len dan zal waarschijnlijk de regering-
Evskens aanblijven en zullen de par
lementaire werkzaamheden worden
voortgezet tot Juli. Dan zullen Ka
merontbinding en nieuwe verkie
zingen volgen.
Bijna 8.000 auto's zjjn in 1949 in W.-
litsland en West-Berlijn gestolen,
n gelooft, dat het merendeel van
.e auto's naar het buitenland is ge-
.mokkeld. Als de voornaamste landen,
waarheen deze .zwarte export" ging,
worden Nederland, Frankrijk en de
Sowjet-zone van Duitsland genoemd.
Volkswagens, Opeis en Mercedes-
Benz auto's werden het meest ge
vraagd. In Nederland zou voor deze
auto's 3 a 4.000 gulden worden be
taald. De chauffeurs, die deze wagens
naar het buitenland smokkelen, krij
gen 800 a 1.000 mark per rit.
Het Nederlandse smaldeel heeft gis
terochtend Curacao definitief verlaten.
In de Sint Annabaai voeren achtereen
volgens de Jacob van Heemskerck, de
Karei Doorman en de Johan Maurits
van Nassau uit. De bemanning maak
te front aan beide zjjden.
Een talrijk publiek stond aan de
oever bij de brug opgesteld en over
en weer werd tot afscheid gezwaaid.
Op de muur van het Waterfort ston
den een gewapende wacht van de
landmacht en de drumband. Enige
uren later vlogen Fireflies, die van het
vliegveld Hato waren opgestegen, ten
afscheid over de stad op weg naar de
Karei Doorman, die reeds ver in zee
voer Na bezoeken aan Barbados, Mar-
tinique en de Bovenwinden wordt de
thuisreis aanvaard.
Schout-bij-nacht Willinge heeft voor
de radio een afscheidswoord uitge
sproken.
Op 7 April zijn uit Tandjong Priok
de troepenschepen Nelly en Dundalk
Bay naar Neaerland vertrokken. Zjj
hebben resp. 1470 en 1024 passagiers
aan boord. Op 8 April vertrok uit
Priok de General Ballou met 1461 re
patrianten aan boord, terwijl op 9
April de Gneral Howze volgde met
1536 opvarenden. Al deze schepen ver
voeren onderdelen van de Derde Di
visie. de zgn. E divisie, met de repa
triëring waarvan thans een begin is
gemaakt.
Binnen vier-en-twintig uur hebben
twee Tsjechoslowaakse personeelsleden
van de Amerikaanse voorlichtingsdienst
te Praag ontslag uit hun functie geno
men, omdat deze dienst een steeds vjj-
andiger houding tegenover Tsjecho-
slowakjje aanneemt. Een dezer em-
ployé's, Elbl, is in de morgen van 6
April door de veiligheidspolitie gearres
teerd en pas laat in de middag weer
vrjj gelaten.
De Amerikaanse ambassade te Praag
heeft in een nota aan het Tsjechoslo
waakse ministerie van buitenlandse za
ken ernstige twijfel uitgesproken ten
aanzien van de juistheid der beschuldin-
gen, die Elbl aan het adres van de
voorlichtingsdienst heeft uitgesproken.
In feite, zegt de nota, worden alle Tsje
chen, die voor de Amerikaanse ambas
sade werken, beschuldigd van verraad,
hoewel de ambassade in stand wordt
gehouden op grond van een overeen
komst tussen beide landen. De nota
vraagt dan ook de garantie, dat de
Tsjechoslowaakse autoriteiten geen be
zwaar hebben tegen het in dienst ne
men van Tsjechen door de ambassade.
Vandaag begint te Praag een proces
waarbij de Amerikaanse voorlichtings
dienst is betrokken. Het is niet bekend
wie terecht zullen staan, evenmin waar
van zij worden beschuldigd. Wel is be
kend, dat drie Tsjechen, die bij de
dienst hebben gewerkt, zich in arrest
bevinden. Westeuropese corresponden
ten, die tot dusverre werden geweerd
van alle processen, zijn tot het bijwonen
van de zitting uitgenodigd.