Zijn bevoegdheden tijdelijk voor
Kroonprins Boudewijn
Kort Bestek
Aziz komt voor de krijgsraad
Verzameling munitie ontplofte
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Vliegtuig vloog
tegen bergtop
Seretse Khama
Hoge Atlantische Raad voor de Vrede
Gebouw te Jaffa
ingestort
Kraak was in prachtige vorm
Maandag 17 April 1950
75e Jaargang Ne. 10865
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wierinqen en Anna Paulowna
COMPROMISVOORSTEL VAN KONING
Mei gemengde gevoelens ontvangen
Belgie zat aan de
luidsprekers
De eerste ooievaar
Zes inzittenden gedood
(voor vijf dagen) thuis
PRINSES ELISABETH ZOU
EEN TWEEDE BABY
VERWACHTEN
Voorstel van Bidault
WATERSTOFBOM NOC
EEN ONMOGELIJKHEID?
De 15.000 met premie
Reeds 13 lijken geborgen
De brand ie Wervershoof
Ontstond in slaapkamer
van de meisjes
Dwangarbeid voor
Amerikaans korporaal
Verzoek om bevrijding
van Sultan Hamid
Weer Amerikaanse proeven
met atoomwapens?
3ij inbraak te Amsterdam
Rederij van „Karhula" geeft
lOOO aan KNZHRM
Zes gewonden en een dode
Brabants koopman liet
een granaat vallen
V/eerbericht
Post voor troepenschepen
Hij blies en
Perzische prinses huwde
en verloor haar rechten
Strijd om fabriek te Parijs
Britse jager vloog tegen
bommenwerper
Berlijn heette Adenauer
hartelijk welkom
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
Directie:
j. BIJLSMA en C. KRAK
HEIMSE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct p. m.m.
Kleine advertenties
(„Juttertjee") tot 15 woor
den 1.elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 4.50, per maand
1.50 bij vooruitbetaling,
plus incassokosten
TATERDAGAVOND om kwart vóór seven ja ten vrijwel alle Belgen aan hun
radiotoestel om te luisteren naar de boodschap van koning Leopold. De
koning, die zich met diepe ontroering tot zijn landgenoten richtte, heeft in zijn
rede een compromisvoorstel gedaan, dat in het kort hieruit bestaat, dat hij
(O het parlement dit verzoekt zijn functie als staatshoofd zal hervatten. Bij
wettelijke schikking zou de vorst dan zijn bevoegdheden tijdelijk aan de kroon
prins overdragen. In overeenstemming met de regering zou de koning aan dat
luitenant-regentschap een einde maken als hij van oordeel zou zijn, dat 's lands
belangen er mee gediend zijn.
volksraadpleging hun vertrouwen heb
ben geschonken. Hij moest echter ook
denken aan hen, die dat niet deden.
Daaruit moest hij wel besluiten, dat er
bij onvoorwaardelijke directe terug
keer verdeeldheid onder het volk zou
blijven. Wegens de ernst van de ge
beurtenissen zeide hij daarom „te me
nen de suggestie te moeten maken,
welke men van mij verwacht". Vervol
gens zeide de koning dit voorstel te
moeten doen, omdat democratie niet
steunt op macht maar op twee essen
tiële beginselen: eerbied voor de wet
In socialistische kringen is de bood
schap van de koning met gemengde
gevoelens ontvangen. Hoewel men er
enerzijds een toegeven in ziet, stoot
men zich in deze kringen aan het
woord „tijdelijk" en is men van oor
deel, dat het eventuele luitenant
regentschap slechts de inleiding kan
zijn tot uiteindelijke troonsafstand van
koning Leopold. De liberale ministers
verklaren, dat de boodschap er toe zal
bijdragen een nationale oplossing te
vinden. Men verwacht, dat de liberalen
zullen instemmen met een regering,
die de instelling van het regentschap
op haar programma zal z. 'ten. Figuren
uit de Christelijke Volkspartij noemen
het voorstel ongrondwettig. De terug
keer van de koning zou aan geen en
kele voorwaarde onderworpen mogen
zijn. Het pro-Leopoldistische blad „La
Nation" noemt het voorstel van de ko
ning „een practische oplossing, die een
geest van verzoening en edelmoedig
heid ademt."
De rede
De koning begin zijn rede met dank
te brengen aan hen, die hem bij de
Evenals vorig jaar heeft de
buurtschap De Bult hij Steen-
wijk de primeur van de eerste
ooievaar. Vrijdagmiddag arri
veerde de trekvogel. Het is het
zelfde beestje van vorig jaar,
dat nu acht jaar oud is. Het
mannetje zal waarschijnlijk even
als andere jaren enige dagen
later arriveren. Vorig jaar ver
scheen de ooievaar op 5 April.
Een viermotorig Engels passagiers
vliegtuig is gisteren 15 km ten Noorden
van Interlaken tegen een 2000 meter
hoge bergtop gevlogen. Het vliegtuig,
dat van Amsterdam op weg was naar
Brindisi, gleed 1000 meter langs de be
sneeuwde berghelling naar omlaag en
veroorzaakte een lawine, die met don
derend geraas in 't Emmen-thal stortte.
De zes inzittenden van het vliegtuig,
vijf Engelsen en één Italiaan, kwamen
om het leven.
Het toestel, een Halifax-Halton, be
hoorde toe aan „World Air Carriers",
een chartermaatschappij. Het was
's morgens om 4 uur van Schiphol ver
trokken en vloog twee en een half uur
later tegen de in mist gehulde Hoh-
gant.
Het verbannen stamhoofd Seretse
Khama heeft toestemming gekregen
gedurende vijf dagen zijn vrouw te be
keken. Zondagnacht kwam de koning
'B een vrachtauto te Serowe aan. Me
vrouw Khama, die m haar bungalow
de komst van haar man afwachtte,
greep, zo gauw zij de koplampen van
de wagens zag,' een toorts en s nelde
haar man tegemoet. Zij rukte de deur
van de wagen open en reed met Se-
re*®e terug naar de bungalow.
Ha negen weken gescheiden te zijn
geweest, poseerden zij thans glim-
a™*nd voor de fotografen.
De onderhoofden en andere leden
ven de stam verzamelden zich giste
en om de hutten rond de Kgotla (ver
gaderplaats) om nieuws over de te-
^gkeer van hun koning te horen.
en aanvaarding door allen van de be
slissingen van de wettelijke organen
van de nationale souvereiniteit om
aan de wilsuiting van de meerderheid
de voorrang te geven en de minder
heid waarborgen te geven tegen het
miskennen harer rechten.
Aan alle Belgen verzocht de koning
dringend eendrachtig te zijn. „Mijn vu
rigste wens is dat mijn terugkeer in
mijn vaderland geschieden zal in het
teken van de verzoening aller Belgen,
in een geest van solidariteit, van natio
nale eendracht en van vertrouwen in
de toekomst". Met de woorden „God
bescherme Belgie" sloot de koning zijn
boodschap.
Volgens de „Sunday Pictorial" ver
wacht Prinses Elizabeth van Engeland
haar tweede baby. Volgens het blad
zal geen officiële mededeling gedaan
worden vóór dat Prinses Elizabeth, die
thans op bezoek bij haar echtgenoot op
Malta is, teruggekeerd is.
„In naam van Frankrijk" heeft pre
mier Georges Bidault Zondag de instel
ling van een „Hoge Atlantische Raad
voor de Vrede" voorgesteld. Deze hoge
raad moet de defensieve en economische
ontwikkeling van de Atlantische ge
meenschap coördineren en leiden, zo
zeide Bidault bjj de opening van de In
ternationale jaarbeurs te Lyon.
Bidault zeide te hopen, dat binnen
niet al te lange tijd ook de politieke
ontwikkeling onder deze raad zou ko
men te ressorteren. „Deze nieuwe en
noodzakelijke stap", die de Franse rege
ring voorstelt, aldus Bidault, is „de
logische voortzetting en overkoepeling
van het Pact van Brussel, de Raad van
Europa en de stichting der Atlantische
gemeenschap". De Franse premier no
digde de betrokken landen uit „de be
ginselen en de constitutie van het
„lik geloof niet dat de waterstofbom
zal vervaardigd worden, terwijl ik nog
leef, verklaarde gisteren admiraal
Chester Nimitz, gewezen bevelhebber
van de geallieerde strijdkrachten in de
Stille Zuidzee, aan een groep van Ame
rikaanse leerlingen oficieren. Dit is
ook de opinie van de Amerikaanse ge
leerde Robert Millikin, die van oordeel
is voldoende hitte te onwikkelen. De
nodige hitte, zo zei hij verder, bedraagt
35 millioen graden Celsius en voor het
ogenblik bestaat een dergelijke tempe
ratuur slechts in het centrum van de
In de 509e staatsloterij, vijfde klasse,
17e lijst, is op nr. 5884 een prijs geval
len van t 15.000 met een premie van
f 30.000.—.
Hij won de weddenschap
De politie te Atamo, een Japanse
badplaats, waar Donderdag een hevige
brand woedde, welke een schade van
ongeveer veertig millioen gulden aan
richtte, heeft twee mannen gearres
teerd. Een van hen had gewed, dat het
brandende einde van een sigaret olie
in brand kon steken. De man won de
weddenschap.
voorgestelde uitvoerende orgaan te be
studeren en zijn bevoegdheden en be
trekkingen met de individuele regerin
gen te omlijnen".
Bidault legde er de nadruk op, dat
zowel aggressie als depressie moesten
worden bestreden. Als de landen van
het Atlantische Pact bij hun bewapening
hun economie in gevaar zouden bren
gen, zou hun verdediging ook spoedig
ineenstorten. Hij zeide te hopen, dat de
ministers van buitenlandse zaken, wan
neer zij op 8 Mei te Londen bijeenko
men, een commissie zullen instellen,
die op een bepaalde tijd rapport over
zijn voorstel zou uitbrengen.
In Jaffa (Israël) is Zondagavond" een
gebouw ingestort waarschijnlijk we
gens een ondeugdelijke fundering. Tot
nu toe zijn dertien lijken van onder
het puin geborgen. Na de instorting
van het gebouw brak er bovendien
brand uit, waardoor de reddingswerk
zaamheden, waaraan politie en zeshon
derd geniesoldaten deelnamen, zeer
werden bemoeilijkt. Verwacht wordt
dat dit twee dagen zal duren. Het is
niet bekend hoeveel personen zich in
het gebouw bevonden.
De subst. Officier van Justitie te
Alkmaar mr. A. W. Holsteyn, die Za
terdag een onderzoek heeft ingesteld
naar de oorzaak van de brand te
Wervershoof, heeft medegedeeld, dat
vast is komen te staan, dat er geen
misdrijf in het spel Is. De brand moet
ln de kamer, waar de meisjes sliepen,
zijn ontstaan. Hoe, staat nog niet vast.
Een Amerikaanse krijgsraad te Gar-
misch heeft Zaterdag een korporaal
van de Amerikaanse luchtmacht ver
oordeeld tot Vijf jaar dwangarbeid,
wegens „pogingen om geclassificeerde
inlichtingen aan een buitenlandse mo
gendheid in handen te spelen". Deze
buitenlandse mogendheid werd door de
aanklager in de loop van het proces,
dat twee dagen geduurd heeft, vereen
zelvigd met de Sowjetunie. De kor
poraal is de 19-jarige Gustav Adolph
Mueller, zoon van een Britse moeder
en een Zwitserse vader.
De Indonesische radio meldde Zater
dag, dat de sultan van Djokja had be
kend gemaakt, dat kapitein AbduI Aziz
voor de krijgsraad zal verschijnen. De
sultan maakte ook de onmiddellijke
schorsing bekend van lt.-kolonel Moko-
ginta, de federale legercommandant in
Oost-Indonesie. De sultan zeide voorts,
dat de troepen van het Worang-batal-
jon zullen landen.
Volgens genoemde radio heeft de
Sultan van Djokja Zaterdag ook ver
klaard, dat zijn regering „rapporten be
studeerde om vast te stellen of de
Oostindonesische regering in de op
stand betrokken was". Een woordvoer
der van de Oostindonesische regering
verklaarde Zondag, dat foto-copieën
van nieuwe documenten, handelend
over plannen voor een revolutionnaire
Waarnemers te Washington verkla
ren, dat er aanwijzingen zijn, dat er
deze zomer in de Stille Oceaan nieuwe
proeven met atoomwapens zullen
worden genomen. De vraag, of er te
gen die tijd een waterstofbom gereed
zal zijn, is slechts van speculatieve
aard.
Sommige atoomdeskundigen hebben
verklaard, dat er voor het maken van
een waterstofbom minstens een paar
jaar nodig zijn. Andere hebben zelfs
gesuggereerd, dat er wellicht nooit
een gereed zal komen.
actie op Celebes, naar de federale re
gering te Djakarta en naar de Unci
waren opgezonden. De documenten zou
den zijn gevonden in de woning van
overste Mokoginta te Makassar.
Telegram aan de Unci.
Dr. Warouw, oud-minister-president
van Oost-Indonesie, vertoevende in
Den Haag, heeft aan de Unci telegra
fisch dringend verzocht in te grijpen
ter bevrijding van de voorzitter BFO
(Sultan Hamid) en ter handhaving van
vrijheid en veiligheid van Oost-
Indonesie.
Giste "liddag in het Deurne-stadion te Antwerpen gespeelde, voel al-
wedstrijd tussen het Belgische en het Nederlandse elftal is in een 20
overwinning voor de Roode Duivels geëindigd. Een spelmoment voor het
Nederlandse doel. V.l.n.r. Chaves, de Nederlandse doelman Kraak en de
Belgische speler De Hert.
f10.000 aan sieraden gestolen
Zaterdagavond omstreeks kwart over
elf is, terwijl de bewoners afwezig
waren, ingebroken in een perceel aan
het Westeinde te Amsterdam. De die
ven hebben een buit ter waarde van
ongeveer f 10.000 aan kostbare siera
den meegenomen.
De buit bestaat o.a. uit: Twee pla
tina armbanden, waarvan een bezet
met 80 brillanten en de andere met
elf, een zijden bandje met platina
kastje, waarin een horloge hoort,
eveneens afgezet met brillianten, een
gouden schakelarmband, vier gouden
ringen met paarlen en brillianten, een
ring met een robijn, twee grote en vijf
kleine brillianten, een Kodak 8 mm-
opnameapparaat en een Kodak foto
toestel.
De rederij Nortström te Lovisa (Fin
land) heeft de Kon. Noord-Zuid-Hol-
landse Reddingmaatschappij 'n bedrag
van 1000 gulden geschonken als bewijs
van dankbaarheid voor de redding
van 18 opvarenden van het op 12 Fe
bruari ten Westen van Den Helder
gezonken Finse s.s. „Karhula" door de
motorreddingboot „Dorus Rijkers".
Zondagmiddag werden ten huize van
de koopman J. van Peer te St. Willi-
brord (N.B.) door een hevige ontplof
fing zeven personen gewond, waarvan
één reeds is overleden.
Van Peer had in zijn kleine woning
een flinke hoeveelheid munitie verza
meld, die hij tijdens werkzaamheden
op het land had gevonden. Toen des
middags een kennis op bezoek kwam,
was Van P. juist bezig zijn schatten te
bekjjken. De bezoeker waarschuwde
hem voorzichtig te zijn met de gra
naat, die hij in zijn handen hield. Van
Peer antwoordde, dat deze munitie
uitgewerkt was en liet plotseling het
explosief uit zijn handen vallen, dat
met een luide knal uiteenspatte
De gevolgen waren ontzettend. De
38-jarige Van P. en zijn vrouw werden
zeer zwaar gewond; de man is later
overleden. Zijn vrouw verkeert in le
vensgevaar, evenals de heer D. Jaspers,
de kennis, die in de kamer aanwezig
was. De overige gewonden zijn de 12-
jarige Antoon van Peer, mevrouw J.
Heeren-Jaspers, de heer A Heeren en
de heer J. Jaspers, die allen in de ka
mer waren. De rijkspolitie vond in het
schuurtje achter de woning nog een
hoeveelheid munitie, die in beslag
werd genomen.
Oisteren is in Engeland de zomertijd
ingegaan. De klok werd een uur
voorgezet ten opzichte v»n middelbare
tijd Greenwich. Zijn ze daar nu nog zo
ouderwets, of mankeert er bij ons iets? streek van Palermo aangehouden.
Een mens zou de tel kwijtraken!
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIUIIIUUIIIIIIillllllllllllllUIIHIIIIIIIIillllllUIHII
Hij
maakt door de vlieger Holman. Hun
hersens zijn op hol, man! O De wereld
is gek op uranium. De regering van
India gaat nu zelfs beloningen uitloven
voor lieden, die in dat land uranium
of beryl vinden. De watervoorziening
was het enige, zich nog op vrije voe-
Bij een industrie in Brummen wordt ten bevindende lid van een bende van «aiphong in Vietnam zal twintig
op het ogenblik een draagbaar toestel vjjftig vogelvrijverklaarden. Q Meneer dagen onderbroken zijn. omdat de op-
geconstrueerd, waarmee men plaats- Carl Crawford in Tulsa in de Ameri- standelingen de leidingen op zes plaat-
kaarten kan drukken. De bedoeling is, kaanse staat Oklahoma beweert, dat hij sen bebben vernield. En nu zitten de
om dit apparaat eerlang in autobussen een njeuw wereldrecord heeft geves- Haiphongelingen op een droogje.
Verwachting tot hedenavond.
Over het algemeen veel bewol-
ng maar bijna overal droog
weer. Zwakke tot matige wind
tussen Noord en West. Ongeveer
dezelfde temperaturen als giste
ren.
DINSDAG: Zon op 5.38, onder
9-42; Maan op 5.45, onder 21.25.
te gebruiken. Hoe drukker het wordt,
hoe drukk drukt de chauffeur. O In
Engeland bedragen de compensatie-uit
betalingen voor oorlogsschade thans
1.000.000.000. Rekent u dat eens in
(gedevalueerde) guldens uit! Je wint
een oorlog, of je wint hem niet...
In Semarang zijn vier scholen ten be
hoeve van de troepen der RIS zonder
enige waarschuwing gevorderd. Het
geen bij uw dienaar nare herinnerin
gen opwekt. De trammannen in
Melbourne zijn in staking. Dientenge
volge zingt de hele stad: „Oh, let me
walk" hetgeen vertaald wil zeggen:
„Laat mij maar lopen!"
Ven berucht Siciliaans bandiet, die
ti v,,,iHicrd wordt van veertien
vier en twintig
tigd, door met zijn Piper-cub in zes
uur tijd 1874 loopings te maken. In 1928 By de begrafems van de vroegere Turk-
werden 1635 loopings achtereen' ge-
Siciliaans
beschuldigd wordt van
moordaanslagen
diefstallen, ie na een wilde jacht in ce
Alweer een nul op het request!
se stafchef, maarschalk Fevzi Chak
mak zijn relletjes uitgebroken, waarbij
studenten zich van de lijkkist meester
maakten. Vijfenzeventig van de heren
zijn thans gearresteerd. Ex-koning
Peter van Joegoslavië heeft een bezoek
aan generaal Franco gebracht. Het on
derhoud duurde ongeveer 45 minuten.
Twee liberale „peers" van het Brit
se Hogerhuis zijn naar de Conservatieve
partij overgegaan. De vulkaan Aso
op het Japanse eiland Kioesjioe heeft
Zaterdag een uitbarsting gehad. Een
geweldige witte rookpluim steeg op en
kilometers ver vielen stenen en as neer.
Geleerden zeggen, dat de vulkaan, die
de grootste krater van de wereld heeft,
minstens twee maanden lastig zal blij
ven. Hoe ze dat overigens weten, is me
een raadsel.
Post bestemd voor naar Nederland
terugkerende militairen aan boord van
det roepenschepen „Dundalk Bay"
„General Howze", „Nelly" en „Skau
gum", welke in een der tussenhavens
zal worden uitgereikt, moet uiterlijk
vandaag in Nederland ter post worden
bezorgd. Behalve de gebruikelijke ge
gevens dient het adres de naam te be
vatten van het troepenschip onder toe
voeging: „Op thuisreis naar Neder
land". De naam van de vermoedelijke
tussenhaven mag niet worden vermeld
De Rotterdamse politie is weer
opgetreden tegen wat zij kwak
zalverij noemt. Er is proces-ver
baal opgemaakt tegen de 62-jarige
magnetiseur S. H. N. Vorig jaar
werd ook reeds proces-verbaal te
gen deze man opgemaakt. De pa
tiënten, die hij in behandeling
nam, werden door hem bestreken,
terwijl hij ook wel de zieke
plaatsen beademde. Een dove en
een juffrouw, die niet kon slapen,
blies hij in de oren.
De op een na jongste zuster van de
Sjah van Perzie is in de Italiaanse
havenplaats Civitavecchia in het hu
welijk getreden met de Amerikaanse
student Vincent Lee Hillyer. Een aan
zienlijke menigte was voor het bureau
van de burgelijke stand verzameld. De
21-jarige prinses, die bekend staat om
haar charmes, heeft reeds enige tijd
de wereld afgereisd, hierin gesteund
door haar broer de Sjah. Het huwelijk
draagt echter niet de goedkeuring van
het Hof weg en prinses Fatmeh heeft
dan ook thans bij "besluit van het Hof
alle rechten als prinses van Perzie
verloren. Prinses Fatmeh staat bekend
om haar goede kleding en haar vrije
gezindheid.
Politie contra stakers
Politie en arbeiders van een fabriek
van vliegtuigonderdelen te Parijs zijn
in de nacht van Zaterdag op Zondag
slaags geweest. De arbeiders waren
overgegaan tot bezetting van de fa
briek, toen een communistisch actie
comité had bekend gemaakt, dat er
een massa-ontslag dreigde. De politie
kwam, om de fabriek te ontruimen en
werd toen onthaald op een regen van
stenen, zware tandraderen, buizen,
staven en zelfs traangasbommen. Een
poging van de communisten om ver
sterkingen voor de arbeiders aan te
voeren, mislukte en toen moesten de
belegerden de strijd al spoedig sta
ken. Vijftig man ontsnapten. De ande
ren, honderdzeventig in totaal, wer
den gearresteerd, doch later, na te zijn
ondervraagd weer losgelaten. Zeven,
die niet bij de fabriek in dienst wa
ren, zijn vastgehouden. Ongeveer vijf
tienhonderd arbeiders hebben later
besloten, Maandag gewoon aan het
werk te gaan. Een communistische op
roep, om symbolische stakingen te
houden als protest tegen het optreden
der politie, heeft weinig resultaat ge
had.
Piloot overleed na sprong
Tijdens de oefeningen is een „Vam-
pire"-jachtvliegtuig van de Britse
luchtmacht in botsing gekomen met
een „Lincoln"-bommenwerper. Na de
botsing sprong de vlieger van de jager
met zijn valscherm uit het toestel en
kwam in zee terecht. Hij werd door
een reddingboot opgepikt, doch over
leed korte tijd daarna. Het jachtvlieg
tuig viel te pletter op een rots aan de
kust. De bommenwerper werd niet be
schadigd.
Onder donderende toejuichingen van
de Berlijners. die langs èen weg van
20 km. schouder aan schouder stonden,
is dr. Adenauer, de federale kanselier,
Zondag van het vliegveld Tempelhof
Berlijn binnengereden.
Adenauer die een bezoek van vier
dagen aan Berlijn brengt, verklaarde
bij aankomst, dat hij zich te Berlijn
even goed thuis voelde als overal in
West-Duitsland. „Berlijn is Duitse
grond", zo zeide hij. Hij werd verwel
komd door burgemeester Reuter en
andere leden van het gemeentebestuur.
Te Utrecht heeft een bespreking
plaats gevonden van alle landelijke or
ganisaties in de agrarische sector over
de coördinatie van het landbouwtea-
toonstellingswezen.
Minister Lieftinck gaat 21 April naar
Milaan, waar hij een lezing zal houden
en een onderhoud zal hebben met per
sonen uit Italiaanse economische en
politieke kringen.