Schittering en jubel in Frankrijks Muzentempel
Woensdag dag van staiige plechtigheden
Tram ramde omgeslagen bus
te Glasgow
- Kort Bestek
Atoombommen voor Nederland?
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE
Opnieuw geweldige belangstelling
Europese Betalingsunie niet op
1 Juli gereed
Lord Wavell (67
jaar) overleden
Westerling wordt
niet uitgeleverd
Donderdag 25 Mei 1950
75e Jaargang No. 10604)
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Deputatie uit Oranje
Geen gala voor G. I. Joe
8 itse bemerkingen inzake
goudbetalingen
Op de seconde af...
REMBRANDTBIJBEL
VOOR PRESIDENT AURIOL
Zeven doden en 43
gewonden
Amerikaanse kringen overwegen hei afsiaan
van atoomwapenen
Van grote defensieve
waarde bij invasie
Vanderveken (Belgie)
wint eerste etappe
Henk de Hoog (Ned.) negende
Stelde Lie twintigjarig
vredesverdrag voor?
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
o0stgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A KAPTEIN
Directie:
j. BIJLSMA en C. KRAK
COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct. p. m.m.
Kleine advertenties
Juffertjes") tot 15 woor
den 1.elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 4.50, per maand
f 1.50 bij vooruitbetaling,
plus incassokosten
Op twee plaatsen in de stad Parijs heeft H.M. de Koningin gistermorgen een
krans gelegd: bij het graf van de Onbekende Soldaat op het Place de la Con
corde en bij het monument voor admiraal De Coligny, de Hugenotenleider, die
op 24 Augustus 1572 werd vermoord, achter de kerk van de Franse protestan
ten nabij het Louvre. In beide gevallen was er wederom een enorme belang
stelling. Vele tienduizenden verdrongen zich rondom de beide plaatsen, om
toch maar iets van de gebeurtenissen te zien. Een sterk contrast hiermee was»
de serene rust in de parken te Versailles, waar het hoge gezelschap gedurende
drie kwartier heeft rondgereden, alvorens het ht het Grand Trlanon de lunch
gebruikte.
tigd met het opschrift: „We denken
aan uw moed en uw Godsvertrou
wen".
Voordat de stoet terugging naar het
Elysee maakten de hoge gasten kennis
met een deputatie van de stad Orange.
waaraan het Huis van Oranje zijn
naam ontleent.
Ten slotte is 's morgens nog een
rondrit door de parken van Versailles
gemaakt. Verschillende belangwek
kende punten werden bezocht. Ook
heeft men even stilgehouden bij de
diamantfabrieken van Asscher, waar
de Nederlandse ambassadeur, baron
van Boetzelaer de directie aan de Ko
ningin voorstelde. Om één uur arri
veerde de stoet bij het Trianon, waar
de lunch werd gebruikt.
Na de lunch is in het theater van
het paleis een voorstèlling gegeven
van een achttiende eeuwse éénacter
een voorstelling van waarlijk vorste
lijke allure.
Na de voorstelling begaven zich de
vorstelijke bezoekers en hun gezel
schap weer op weg naar het Elysee,
waar nieuwe ceremonies wachtten.
Negen familieleden van vier Fransen
en vier Nederlanders, die als verzets
strijders in Frankrijk zijn gevallen
ontvingen uit handen van koningin
Juliana posthume onderscheidingen
voor hun dierbaren. Hun werd het
bronzen verzetskruis uitgereikt. Ge
ruime tijd onderhield de koningin zich
met de nabestaanden en ook sprak zij
met twintig verzetslieden. Franse en
Nederlandse, onder wie de burgemees
ter Van Dijon en de heer Janse, direc
teur der kanselarij van de Nederland
se ambassade. Ter ere van de vorste
lijke bezoekers is gistermiddag een
bloemenmand ih de Nederlandse kleu
ren namens de federatie van Franse
oud-geïnterneerden en gedeporteerden
aan het Elysee bezorgd.
Om precies half elf arriveerden de
Koningin en de Prins bij de Are dte
Triomphe, waar toen reeds tienduizen
den waren tezamen gestroomd. Voor
de poort was een ere-wacht van de
republikeinse garde opgesteld. Ter
wijl de Koningin en de Prins het eer
betoon met regimentsvaandel in ont
vangst namen, speelde de muziek de
beide volksliederen. Vervolgens schreed
Tiet Koninklijke Paar naar het graf
van de Onbekende Soldaat, waar de
Prins zijn gemalin hielp met het leg
gen van de krans, een kunstwerk van
rode rozen en witte anjers. Daarna
werd het eerbetoon aan de doden ge
bracht met tromgeroffel en treurmu
ziek. Aan het eind van de plechtigheid
plaatsten de beide vorstelijke perso
nen hun handtekening in het Goucten
Boek, dat op een katheder onder de
poort was opgesteld.
Aan de zijde van pasteur Mare
Boegner schreed de Koningin om tien
voor elf de Temple de 1' Oratoire bin
nen. Bij de ingang der kerk Ontmoet
ten elkaar twee koninginnen, de ge
kroonde vorstin der Nederlanden en
de ongekroonde van de Parijse fruit-
hallen, de achttienjarige Jacqueline
Cbapelin. Zij was vergezeld van vier
grote fruitdragers. zware mannen van
tenminste 100 kg. en bood H.M. een
mand orchideeën aan.
De balcorte rondom het Louvre kon
den nauwelijks het gewicht van de
samengedrongen belangstellenden tor
sen. Op de straten verdrong zich ook
thans weer het publiek achter de af
zettingen. Nadat de Koningin en de
Prins in het gastenboek van de kerk
hun handtekeningen hadden gezet, leg
de H.M. bij het monument van De
Coligny een krans van rose en witte
anjers. Er was eenwit lint aan beves-
Er was één enkele afwijkende noot
in het kleurengamma, dat de sier der
avondtoiletten tijdens de pauze van de
koninklijke soiree in de Opéra bood.
Het was een toilet l'Américain".
vermoedelijk het enige confectie-
costuum, dat deze avond gedragen
werd. Tussen de rokcostuums, statie
uniformen en ruisende zijden toiletten
bewoog zich een khaki legershirt van
een Amerikaanse sergeant, die zich in
zijn zomerkleding met veldmuts onder
de arm onbevangen naar de bar
spoedde.
Diner in de ambassade.
Het servies van Sèvres-poreelein, dat
de Franse regering destijds aan ko
ningin Wilhelmina als huwelijksge
schenk aanbood en dat speciaal uit
Den Haag was overgebracht, werd
gisteravond gebruikt bij het diner, dat
ons Koninklijk Paar in de Nederland
se ambassade aanbood aan orpsident
Auriol en Franse autoriteiten. Het di
ner, waarbij twee en dertig gasten
aanzaten, werd opgediend door 25 Ne
derlandse hoflakeien, die gekleed wa
ren in beige kuitbroeken en blauwe
jasies. Twee opoerlakeien droegen een
rode jas met witte kuitbroek.
De tweede avond, die het vorstelij
ke paar in de Franse hoofdstad door-
Te Londen is de mening verkondigd,
dat het plan voor een Europese beta
lingsunie niet op tijd gereed zal zijn
voor dé bijeenkomst der Europese mi
nisters, die 2 Juni te Parijs zal worden
gehouden. Men had gehoopt, dat het
Plan einde Juni voltooid zou zijn en
dat het dan op de oorspronkelijk vast
gestelde datum, n.1. 1 Juli in werking
zou kunnen treden.
Overigens merkt men op, dat er vol
doende tijd is, daar de eerste vereffe
ning voor het Marshall-jaar, beginnen
de op 1 Juli, niet eerder dan 17 Augus
tus zal geschieden.
Naar verluidt heeft Engeland in de
Dinsdag te Pakijs gehouden bijeen
komst medegedeeld, "ct het nog steeds
gekant is tegen voorstellen, volgens
welke schulden, die gedurende een
jaar turken de ieelnemende 'anden uit
staan, in goud zouden moeten worden
voldaan. Engeland zou het standpunt
Weerbericht
Verwachting tot Donderdag
avond. Overwegend droog weer
net over het algemeen veel be
wolking, maar later opklaringen
n het Zuiden van het land. Zwak
ke tot matige wind uit Noordelij
ke richtingen en weinig verande-
"ng in temperatuur,
vrijdag: 7.on op 4.32. onder 20.42.
Maan op 14.01 ondei 2.18.
toegedaan zijn, dat iedere debetpost
een jaar later een goudverplichting
zou kunnen blijken te zijn en men ver
wacht, dat de uiterst gecompliceerde
kwestie over de omvang der goudbe
talingen tussen de -anden der O.EE.S.
nog ongeveer een week in beslag zal
nemen, alvorens er een beslissing zal
kunnen worden genomen.
De landing van de Gerard Ter-
borch op het vliegveld Orly by
Parijs was tot op de seconde uit
gerekend. De Franse luchtvaart
autoriteiten hadden een hele
stapel tabellen uitgewerkt en
deze aan gezagvoerder Van Ulsen
ter hand doen stellen. Daaruit
kon hij aflezen, waar en hoe
laat hij zijn toestel aan de grond
zou moeten zetten bij alle moge
lijke windsterkten uit alle denk
bare richtingen. Op een schets
kaartje en een andere tabel kon
hij nagaan, hoeveel tijd hij nodig
zou hebben, om van nauwkeurig
aangegeven landlngspunten naar
het platform te taxiën. Van punt
A nam het 3 minuten 12 secon
den, van punt B bv. 4 minuten
23 seconden.
Om het geheel volkomen te
doen kloppen, had men Vrijdag
avond een grote generale repe
titie gehouden met een Convair,
met radar, met een jeep
Toen inderdaad de Convair
met de hoge gasten Dinsdagmid
dag om 15.59 op de aangegeven
plek op de grond stond dat was
de tijd, die in het schema was
voorzien kon de verkeerslei
der niets anders uitbrengen, dan
„C'est formidable, mon capitaine!"
(Dat is reusachtig, kapitein!)
bracht is geëindigd in een nachtelijke
zegetocht, waarbij Parijs op overwel
digende wijze hulde heeft gebracht
aan de hoge bezoekers. De gala-soiree
in de Parijse Opera is tot een met
feërieke luister omgeven schouwspel
geworden. Om precies tien uur weer
galmde tot in alle hoeken van de
Franse tempel der muzen het koper
van de Garde Republicaine, toen, ge
kleed in een bronsgroen tulen avond
toilet de jonge koningin aan de arm
van Frankrijks grijze president het
gebouw betrad.
Prins Bernhard was deze avond ge
kleed in het gala-uniform van generaal
der grenadiers. Het was voor allen, die
zich op de vijf galerijen verdrongen,
een belevenis, die voor immer in de
herinnering zal blijven, toen de vorste
lijke gasten met hun gevolg de 32 tre
den bestegen, die naar de hoofdgalerij
leiden. De spanning, die door dit on
vergelijkelijke schouwspel was gewekt,
ontlaadde zich in een minutenlang du
rende ovatie. Staande in de loge nam
het vorstelijk paar deze spontane hulde
in ontvangst. Plechtig als een gebed
klonk het Wilhelmus, gevolgd door de
juichende tonen van de Marseillaise.
Voor het koninklijke balcon strekte zich
een vijf meter breed bloemenkussen uit
van chrysanten, rozen en anjers. Zelden
zal de Parijse opera een zo voorname
indruk hebben gemaakt als op deze
avond, nu een uitgelezen schare de
loges bevolkte.
NACHTELIJKE ZEGETOCHT.
Reeds een uur vóór het einde der
voorstelling had zich op de Place de
1'Opera een onafzienbare menigte ver
zameld, die het zeldzame vertoon van
het vertrek der vorstelijke gasten niet
wilde missen. Het plein bood een over
weldigende aanblik door de tienduizen
den wachtenden, wier geduld lang op
de proef werd gesteld, want eerst om
over half één kondigden fanfarestoten
de komst van de stoet aan. Boven aan
de trap namen koningin en prins af
scheid van president en mevr. Auriol
en daalden zij aan zij de trap af. Buiten
wachtte hen een nieuwe ovatie en toen
de auto zich in beweging zette, begeleid
door het motor-escorte, klonk van de
ziide van het Café de la Paix in gebro
ken Nederlands „Oranje boven", terwijl
magnesiumlichten hun schijnsel meng
den met dat van 42 schijnwerpers, die
op het operagebouw waren gericht.
Langs wuivende en juichende mensen
hagen reed de colonne langzaam in de
richting van het Elysee.
Hare Majesteit heeft aan president
Auriol als geschenk aangeboden een
exemplaar van de Rembandt bijbel,
welke in Holland in slqfhts enkele
exemplaren werd gedrukt. Aan mevr.
Auriol heeft de koningin een borduur
sel met voorstellingen in fijn hand-
•Jte.k van de Nederlandse kunstenares
Erna 't Hooft geschonken. Hare Ma
jesteit heeft voorts beide kleinkinde
ren van president Auriol een motor
bootje aangeboden. Daarmee werd
voor de beide jongens hun teleurstel
ling over het feit, dat de prinsesjes
niet zijn meegekomen, goed gemaakt.
Op de tweede dag van hun bezoek
aan de Franse hoofdstad hebben
H.M. Koningin Juliana en Z.K.H.
Prins Bernhard een krans gelegd
op het graf van de onbekende
soldaat onder de Are de Triomphe.
Glasgow beleefde gisteren het zwaar
ste verkeersongeval sinds vijf en twin
tig jaar, toen een dubbeldekse autobus
vlak voor een rijdende tram omsloeg
en de bovenverdieping werd vernield.
Er werden zeven personen gedood en
drie en veertig gewond. Een buspassa
gier verklaarde later: „Iedereen in de
bus, die het bewustzijn nog niet had
verloren, werf langzamerhand krank
zinnig, toen hij het gevaarte van de
tram op zich zag afkomen en het mis
selijk makende geluid hoorde van de
slag, waarmede de wagen de bus ram
de en doorboorde".
De geheel met arbeiders gevulde bus
was op weg naar het centrum van
Glasgow, toen zü omsloeg. De tram
kon niet dadelijk stoppen en reed op
het gevaarte in, dat schuin over de
rails lag. De chauffeur sprong onmid
dellijk na het ongeval uit de bus en
poogde vruchteloos een portier te
openen, teneinde de ingesloten passa
giers te bevrijden. Kreten van afgrij
zen stegen op uit de wanhopige men
sen, toen zij de tram op zich zagen
afschuiven, zonder uit de bus te kun
nen komen.
Velen hunner v aren aan zenuwtoe
vallen ten proc toen ijlings toegescho
ten helpers eerst met houwelen en
voorhamers, later met snijbranders de
onontwarbare chaos van tram en bus
probeerden te verwijderen. Voorbij
gangers, politie en omwonenden maak
ten noodverbander van overhemden,
omslagdoeken en zakdoeken, een gees
telijke uit een naburig klooster gaf
stervenden de laatste sacramenten. Op
de verkeersweg werd tijdelijk een
veldhospitaal ingericht, vanwaar de
gewonden werden overgebracht naar
een nabijgelegen vestibule. Hier speel
den zich dramatische tonelen af. Tal
rijke ontstelde bloedverwanten drom
den hier samen.
pen Amerikaanse belasting-ambte
naar kreeg de aanslag van een
onwillig patiënt terug, met daaraan
vastgespeld een briefje met de vol
gende woorden: „De kannibalen had
den een manier om tegen te hoge
belastingen op te treden. Zij aten de
ambtenaren op". De man piekert nóg,
wat daarmee bedoeld kan zijn. En
eerlijk gezegd, heb ik er óók niet uit
kunnen komen. P Jimmy is ook
weer thuis. Hg kwam per stoomschip
„Weltevreden". Als Jimmy een kuchje
liet horen, moest hem twee dagen
lang om de vier uur een half tabletje
sulfadiacid worden toegediend Bij
darmstoornissen luidde het dieet thee
zonder suiker en geroosterd witte
brood. Jimmy moet ge weten, vrien
den, is een wau-wau-aapje, onder
weg naar zijn toekomstige baas in
Apeldoorn. O „Goed", zei de rechter
in San Francisco tot een dame, „goed'
u zult uw echtscheiding hebben en
een uitkering elke week. Maar breng
ian eerst uw man zgn banjo, zijn
postzegelcollectie en z'n valse tan
den terug". P Een Zweedse kolonel
heeft ontslag genomen, om hoofd van
d$ luchtmacht van Ethiopië te kun
nen worden. P Pieck. president van
Oost Duitsland, is van verscheidene
weken vacantie in Berlijn teruggekeerd.
IIIIIIIIIIIHIIHIIIIIIIIIIIIIIIIItlllllIllliUlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHilllMIHIMmilNII
£en vent, die in Londen gesnapt werd,
toen hg met een breekijzer in zijn
hand over het hek van een bank-van-
lening klom, was hogelijk verwon
derd. Hij wilde alleen maar een shil
ling oprapen, die tussen de spijlen
door was gerold. P De Amerikaanse
luchtvaartmaatschappijen zeggen een
nieuw middel tegen lucht- en zee
ziekte te hebben ontdekt, diat niet
alleen bij zieken helpt, doch ook als
voorbehoedmiddel werkt. Je wordt
er alleen maar doezelig van en daar-
Wy hebben onze eigen Ronde,
Theodoor!
om is het aan bestuurders van vlieg
tuigen verboden het te gebruiken. P
Een Amerikaanse dame, die even uit
de auto moest stappen, toen haar man
in Middelie moest keren, verloor haar
tas met enkele duizenden guldens,
passen en ander spul, dat Amerika
nen met zich plegen te voeren. Het
lukte de vinders, de politie tijdig te
waarschuwen, zodat de wagen even
later kon worden gewaarschuwd. De
inzittenden, zes personen, hebben toen
de nacht bij de familie van de eerlijke
vinders doorgebracht. En de volgende
morgen vervolgden zij overgelukkig
hun weg.
Qoetinchem houdt een tentoonstel
ling over honderd jaar industrie.
De klok zal in het hele stadje een
eeuw worden teruggezet en men zaï
zich daar enkele weken lang in het
midden van de negentiende eeuw wa
nen. Vijf leden van de Oostduitse
/olkspolitie hebben zich aan een Ame-
ikaanse grenspatrouille overgegeven.
Zij waren in uniform, maar hadden
geen wapens bij zioh. P De Londense
voorstad Camberwell bestaat als zo
danig honderd jaar. Alle inwoners
boven de vijftig mogen nu bij de bur
gemeester op de thee komen.
In Amerikaanse kringen overweegt men thans ernstig de mogelijkheid om
niet alleen aan Engeland en Frankrijk, doch ook aan kleinere Noordatlan.ische
verdragspartners zoals Nederland een beperkt aantal atoombommen af te staan.
Deze overwegingen zijn nog in het stadium van interne discussie en zouden al
leen tot een positieve beslissing kunnen leiden, indien het Congres bereid is het
afstaan van atoomgeheimen en atoomwapenen aan bevriende mogendheden mo
gelijk te maken door verandering van de geldende wettelijke bepalingen.
materiaal behoeven te worden be
waard, doch in vredestijd productief
kunnen functionneren als bronnen van
atoomenergie.
Amerikaanse militaire deskundigen,
die het afstaan van atoombommen aan
Westeuropese mogendheden bepleiten,
staan op het standpunt, dat het atoom
wapen niet alleen een aanzienlijke pre
ventieve, doch ook een defensieve
waarde heeft. Zij verklaren, dat troe
penconcentraties zonder welke een
bezetting van vijandelijk gebied onuit
voerbaar is een trefbaar doelwit
voor het atoomwapen vormen en dat
de bom daarom voor landen als Ne
derland, Belgie en Denemarken, waar
ruimte tot manoeuvreren ontbreekt,
bijzonder nuttig kan zijn om concen
traties aan de andere zijde van de
grens te verhinderen of te vernietigen.
De atoombomvoorraad van de V.S. is
thans groot genoeg om een dergelijke
regeling mogelijk te maken. Omtrent
de practische uitvoering van een der
gelijke regeling lopen de meningen
onder de Amerikaanse militaire auto
riteiten uiteen. Een der mogelijkheden
is, dat het aantal bommen met toe
stemming van de V.N. wordt opgesla
gen op een eiland in de Noordzee en
daar wordt bewaakt door een troepen
macht, samengesteld uit afdelingen van
verschillende verdragspartners. Een
andere mogelijkheid is, dat aan
elk land afzonderlijk enige bom
men worden toegewezen, die ech
ter niet noodzakelijk als dood wapen-
Het gouvernement van Singapore
heeft het verzoek van de Indonesische
regering, om Westerling uit te leveren,
van de hand gewezen. De onderminis
ter voor koloniën, J. Dugdale, heeft in
het Britse Lagerhuis medegedeeld, dat
het verzoek was gebaseerd op het Ne
derlandsBritse uitleveringsverdrag
van 1898, doch geen enkel bewijsstuk
bevatte, dat op de beschuldigingen be
trekking had. Zolang de gouverneur
van Singapore niet van mening is, dat
aan de bepalingen van het verdrag en
van de uitleveringswet is voldaan, al
dus Dugdale, kan hg geen maatregelen
nemen ten aanzien van het verzoek
van de RIS.
Ronde van Nederland
De eerste etappe van de Ronde van
Nederland, AmsterdamAppingedam
over 265 km is gewonnen door Emile
Vanderveken (Belgie A) in 7 uur 12
minuten 44 seconden. Tweede werd
André Mailbraucke (Belgie A) 7.13.28;
3. Frans Leenen (Belgie B) z.t.; 4. R.
Janssens (Belgie B) z.t.; 5. Roger De-
cock (Belgie B) z.t.; 6. M. Meersman
(Belgie A) 7.13.49; 7. René Mertens
(Belgie B) z.t.; 8. Callens (Belgie A)
z.t.; 9. Henk de Hoog (Ned. Nat ploeg);
10. Jef Verpoorten (Belgie B).
(Voor het verslag zie men pag. 3).
W 11
Lord Wavell, de voormalige Britse
onderkoning van India en in de twee
de wei - oorlog bevelhebber op ver
schillende fronten, is Woensdag te Lon
den op 67-jarige leeftijd overleden. Hij
had onlangs een ernstige operatie on
dergaan.
In 1940 was lord Wavell opperbevel
hebber in het Midden-Oosten, doch
toen in 1941 de oorlog met Japan uit
brak, werd hij benoemd tot opperbe
velhebber der Brit: 3 strijdkrachten in
India en tot opperbevelhebber van alle
geallieerde strijdkrachten in Zuid-
Oost-Azie, met inbegrip van Indonesië
Te Londen verluidt, dat Trygve Lie
een vredespact van twintig jaar heeft
voorgesteld, toen hij op doorreis naar
Moskou een onderhoud met Attlee had.
Hij heeft thans geen voorstellen van
het Kreml bij zich, zo is in de Britse
hoofdstad medegedeeld. Hij is niet met
specifieke voorstellen naar Stalin ge
gaan en is er ook niet mee teruggeko
men.
Trygve Lie heeft medegedeeld, dat
zijn bezoek aan Stalin heeft bewezen
dat de Verenigde Naties de enige op
lossing voor de koude oorlog vormen,
en de enige mogelijkheid voor het be
houd van de vrede. Hij was x»iei. on
tevreden over zijn besprekingen in de
drie Westeuropese hoofdsteden. Er wa
ren geen deuren gesloten. De resulta
ten van de besprekingen over de VN
en de koude oorlog zouden echter niet
kunnen worden beoordeeld, tenzij zij
in de eerstvolgende twee of drie maan
den openbaar werden.
Verwacht wordt, dat Lie bij zijn te
rugkeer in Lake Success een poging
zal doen om, met gedelegeerden van
de belanghebbende mogendheden bij
de V.N., een of andere wederzijds
aanvaardbare formule uit te werken
voor het hervatten van de werkzaam
heden in de Veiligheidsraad. Lie is
gisteravond per vliegtuig naar New-
York vertrokken.