Boudewijn .legde eed op de grondwet af
Assemblee wenst schepping Europees leger
Kort Bestek
„Het Witte Kruis
gaat jubileren
Hef is nog niet te laat
Het parlement zal op vervroegde
bijeenkomst defensie bespreken
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Koninklijke Prins hartelijk gehuldigd 11
Pohang in handen
der Noordelijken
Nieuwe arrestatie in Ver. Staten
wegens atoombomspionnage
Zaterdag 12 Aug. 1950
75e Jaargang No. 10871
O&gblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Vlieringen en Anna Paulowm
HISTORISCHE DAG VOOR KONINKLIJK
Onbeschaamde rel van
de communisten
Verlichting voor hef
bedreigde Taegoe
75 /'aar in dienst
/aar in
van
de volksgezondheid
Misdaad van
vrouw
mede oorzaak van
Korea-affaire
Weerbericht
Voorstel van Winston Churchill aanvaard
de CONSULATIEVE Vergadering van de Raad van Europa te Straatsburg bij
een, heeft VrUdagavond het voorstel van Winston Churchill tot vorming van
een Europees leger met 89 tegen 5 stemmen en 27 onthoudingen, aangenomen.
Bij de vqf tegenstemmers waren vier Ieren en een lid van de LabourpartU. Alle
andere Britse socialisten onthielden zich van stemming, behalve Ronald Mackay
Elf Duitse afgevaardigden stemden voor, zeven Duitse socialisten echter ont
hielden zich van stemming, alsmede de Zweden.
Atoombommen der V.S.
beschermen ons nog
Nederlandse vrijwilligers
kunnen naar Korea
De Koningin zal nieuwe
kruiser te water laten
Spoedvergadering Britse kabinet
Koning George ontving premier Att/ee
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A KAPTEIN
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct. p. m.m
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den f 1.elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 4.50, per maand
1.50 bij vooruitbetaling,
plus incassokosten
„|K ZWEER DE grondwet en de wetten van het Belgische volk na te leven j ff
6 VUIR «a ve ïeven
's lands onafhankelijkheid te handhaven en het grondgebied ongeschonden te
bewaren". Met heldere stem sprak Z.K.H. prins Boudewijn gistermiddag in zus-
ver Nederlands en daarna in 't Frans de*e woorden en legde daarmede voor de
Verenigde Vergadering van Kamer en Senaat in het parlementsgebouw te Brus
sel de eed op de grondwet af. Het was een diepaangrijpend en historisch moment
een moment tevens, dat het einde betekende van een voor Belgie uiterst moei
lijke periode van vele jaren. Na door voorzitter Van Cauwelaert te zijn toege
sproken, uitte prins Boudewijn zijn vertrouwen b« het vervullen van zijn taak
te mogen rekenen op een eendrachtig Belgie. Hij besloot zijn rede met de
woorden: „God bescherme Belgie".
's Middags om vijf uur hielden de ministers een kabinetsraad, waarna eerste
minister Duvieusart de „Koninklijke Prins" het reeds eerder aangekondigde ont
slag van zijn regering aanbood. Dit werd aanvaard. Vrijdagavond richtte koning
Leopold zich via de radio tot het Belgische volk.
communistische volksvertegenwoordi
gers zich van hun zetels en brachten
een geestdriftige ovatie aan de Prins.
Toen de stilte was weergekeerd riep
ook de communistische senator Lahaut:
„Leve de republiek". In antwoord
hierop brachten de katholieke, socialis
tische en libérale afgevaardigden Prins
Boudewijn opnieuw een minuten lange
hulde.
Van Cauwelaert wendde zich daarop
tot de communistische afgevaardigden
en sprak zijn verontwaardiging uit over
hun houding. Hij verwachtte van hen,
dat zij de vergadering zouden verla
ten. Dit deden zij niet. Gedurende het
gehele incident gaf Prins Boudewijn
geen enkel blijk van nervositeit. Kalm
wachtte hij het einde af om daarna met
heldere stem de eed af te leggen. Daar
na werd hij weer geestdriftig toege
juicht
„Diepe dankbaarheid"
Voorzitter Van Cauwelaert sprak
hierop een rede uit, waarin hij namens
Kamer en Senaat de Koninklijke Prins
hulde bracht. „De natie is Uwe Ko
ninklijke Hoogheid diepe dankbaarheid
verschuldigd om nu reeds de opdracht
te hebben aanvaard, de koninklijke pre
rogatieven van de Kroon op U te ne
men", zo zeide hij. „U heeft aldus een
indrukwekkend bewijs gegeven van
liefde voor het vaderland en zich in
£iffSTERMID8!>AG om twee uur wer-
den van Cauwelaert en Struye, de
voorzitters van Kamer en Senaat door
de Koninklijke Prins, zoals de titel van
Prins Boudewijn voortaan luidt, op het
paleis te Brussel ontvangen. Zij stel
den hem officieel in kennis van het
decreet dat de overdracht der bevoegd-
heden van Leopold op de Prins regelt.
Om half drie verliet Prins Boudewijn,
gekleed in de uniform van luitenant-
generaal der Belgische strijdkrachten
in een hofauto het paleis. Op het plein
werd hem door militaire afdelingen
het eresaluut gebracht. Onder luide toe
juichingen van het publiek reed hij
naar het parlementsgebouw.
Precies om drie uur werd de Prins
in de vergaderzaal van de Kamer bin
nengeleid. Alle 387 afgevaardigden ver
hieven zich van hun zetels. De diplo
matieke tribune was ook geheel bezet.
Met vaste schreden begaf de negentien
jarige Prins zich naar het podium,
waarop de koninklijke zetel stond. Van
daar maakte de Prins een buiging naar
de vergadering. Hij maakte een zelf
verzekerde en kalme indruk.
„Leve de republiek"....
Nadat het decreet van de overdracht
was voorgelezen en de Prins had ge
zegd, dat hij zich naar de wens van
de vergadering zou voegen, verzocht
de voorzitter hem de eed op de grond
wet af te leggen. Terwijl een ieder in
gespannen en eerbiedige stilte op dit
grote moment wachtte, deed zich een
incident voor. Met forse stem riep de
communistische afgevaardigde Glineur:
„Leve de republiek". Na een ogenblik
van verwarring verhieven alle niet-
In een communiqué van het achtste
Amerikaanse leger wordt gezegd, dat
onbevestigde berichten uit Pohang,
de op één na grootste haven welke ter
beschikking der Verenigde Naties
staat, er op wijzen, dat de stad in han
den is van een Noordkoreaanse strijd
macht ter sterkte van 3000 man.
De bruggenhoofden der Noord-
koreanen over de Naktong in de buurt
van Taegoe zijn ontruimd. 32 kilome
ter ten noorden van Masan echter
wordt de Amerikaanse 24ste divisie
nog over de rivier aangevallen.
De Amerikanen zijn Tsjindjoe thans
op 8 km genaderd. De zesde Noord
koreaanse divisie is, tot op 3 km van
Kosong teruggeslagen.
De vijfde luchtmacht maakte 273
vluchten en vernielde drie Noord
koreaanse JAK-toestellen op de grond.
Te Tokio zijn berichten ontvangen,
dat de Noordelijken voornemens zou
den zijn hun regeringszetel van Pjong
jang naar Seoel over te brengen.
POOLSE PREMIER IN BALLING
SCHAP OVERLEDEN
Tadeusz Tomaszewski, de socialisti
sche premier van de Poolse regering
in ballingschap, is Donderdagavond te
Londen op straat in elkaar gezakt en
overleden. Hij is 69 jaar oud geworden.
Een overzicht tijdens het moment
waarop Prins Boudewijn de eed op
de grondwet aflegt ANP-telefotfi)
een bewonderenswaardige geest van
zelfverloochening en uit louter bezorg-
heid om de nationale eendracht, het
bitterste offer heeft gebracht, dat kan
wortlen opgelegd aan een vorst. Moge
het welslagen van Uw verheven zen
ding voor Uw doorluchtige Vader een
bron van wettige trots zijn en door de
geschiedenis worden herdacht als de
eerste triomf van wat, naar onze Wen
sen, eenmaal het leven zal zijn van een
groot vorst". (Zie verder pagina 8)
De Noordhollandse Vereniging Het
Witte Kruis, de oudste provinciale ver
eniging die zich gewijd heeft aan de
gezondheidszorg, viert op 5 September
haar 75-jarig bestaan met feestelijke
De Amerikaanse veiligheidsdienst
(FBI) heeft Vrijdag te New York een
zevende verdachte gearresteerd in het
kader van het oprollen van de organi
satie tot spionnage voor de Sowjet-
unie, die het speciaal had begrepen
op geheimen betreffende de atoom
bom.
De arrestante is de 34-jarige mevr.
Ethel Roosenberg-Greenglass. Zij is 'n
zuster van de eerder gearresteerde
David Greenglass en echtgenote van
de eveneens in arrest gestelde schei
kundige Julius Roosenberg uit Phila-
delphia. Zij wordt ervan beschuldigd,
dat zij, tezamen met haar echtgenoot
en anderen, heeft samengezworen om
haar broer David Greenglass over te
halen voor de Sowjetunie te spionne
ren. Zij kan tegen een borgtocht van
100.000 dollar weer op vrije voeten
worden gesteld.
David Greenglass, die in 1945 heeft
deelgenomen aan de werkzaamhe
den te Los Alamos. in de Amerikaan
se staat Nieuw-Mexico, waar de eerste
proeven met atoombommen zijn ge
nomen, is gearresteerd onder verden
king van het in handen van Julius
Roosenberg en Harry Gold, die bei
den voor de Sowjetunie spionneerden,
spelen van geheimen betreffende de
vervaardiging van atoomwapens door
de Ver. Staten.
De plaatsvervangende openbare aan
klager, Miles Lane, deelde mede dat
het echtpaar Roosenberg, na de ar
restatie van de spion Harry Gold,
voorbereidingen had getroffen om de
Weersverwachting, geldig tot
hedenavond: Aanvankelijk licht
later half tot zwaar bewolkt en
overwegend droog weer. Zwakke
tot matige Zuid-Westelijke wind
Iets hogere temporaturen dan
gisteren.
ZONDAG: Zon op 5-20; onder
20.09. Maan op 4.30; onder 20.27
MAANDAG: Zon op 5.21; onder
20.7. Maan op 5.55; onder 20.41.
Ver. Staten te verlaten. HU zeide ver
der nog: „Indien de misdaad, waar
van mevr. Roosenberg wordt beschul
digd, niet zou zijn gepleegd, zouden
wij ons wellicht niet tegenover de
huidige toestand in Korea zien ge
steld". Lane lichtte zijn opmerking
niet verder toe.
De arrestaties zijn, zoals gemeld, be
gonnen na de gevangenneming van dr.
Klaus Fuchs, die vrijwillig gegevens
verstrekte over zijn medeplichtigen.
pleehtigheden in Alkmaar. Afgevaar
digden van alle plaatselijke afdelingen,
hoofdbestuurders, zevenhonderd ver
pleegsters in uniform en allen die ver
der betrokken zijn bü 't heilzaam werk
van Het Witte Kruis zullen die dag de
fileren langs Alkmaars oude stadhuis,
op welks monumentale balcon de Mi
nister van Sociale Zaken en de Com
missaris der Koningin in deze provincie
het défilé der feestgangers zullen af
nemen.
Op het défilé volgt dan een ontvangst
ten stadhuize en daarna vindt in „De
Harmonie" de plechtige herdenkings
vergadering plaats, waaraan tal van
officiële persoonlijkheden zullen deel
nemen. Des middags houdt het hoofd
bestuur van de jubilerende vereniging
een receptie en tot slot wordt er des
middags en des avonds een speciaal
voor deze gelegenheid geschreven re
vue opgevoerd.
Dc tekst van de resolutie luidt: „De assemblee vraagt, teneinde haar toewij
ding aan het behoud van de vrede en haar ondersteuning van de actie der Ver.
Naties ter verdediging van vreedzame volken tegen aggressie uit te spreken, on
middellijke vorming van een verenigd Europees leger onder autoriteit van een
Europese minister van Defensie en onderhevig aan een zuiver Europese demo
cratische controle en handelende in volledige sainenwerking met de Ver. Staten
en Canada".
De passage betreffende een Europese minister van Defensie was ingevoegd op
Frans verzoek, doch Churchill maakte duidelijk, dat hij persoonlijk niet, zoals
was gesuggereerd, voor deze functie in aanmerking wenst te komen.
DE motie was door de Britse oorlogs
leider ingediend kort voordat hij
Vrijdagmorgen voor de Assemblee zijn
met spanning verbeide rede uitsprak.
Diepe indruk maakte de wijze, waarop
hij de gevaren schilderde, die Europa
bedreigen. „Er is geen twijfel aan" zo
zeide de staatsman, „dat wij ons allen
in groot gevaar bevinden. De vrijheid
en de beschaving van West-Europa lig
gen onder de schaduw van de Russische
communistische aggressie, gesteund
door 'n enorme bewapening. De strijd-
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIÜIIIIIIIIIIIIlllllllllillllllllllflilllllllllllllllllllll
r\e ontvangst van de zwaar gedeco
reerde (carnavals)-vorst Karol op
de Rotterdamse tentoonstelling, die
onze Haagse neef hardnekkig op z'n
Frans Rotterdam Ahoi (rijmt op roi)
blijft noemen, is een daverend succes
geworden. Het publiek in de Maas
stad heeft de vorstelijke personen
mc' hunne hofhouding alle eer bewe
zen, die hun toekwam en zich de
grappen en grollen van de Venrayers ^itsers,waaronder
loco
gaarne laten welgevallen. De
burgemeester van de dag heeft de
leutige hoogwaardigheidsbekleders op
een min of meer plechtige en luid
ruchtige ontvangst hulde gebracht en
een oorkonde aangeboden. Het gaat
trouwens zo goed met de Ahoy' (el
ders in dit blad kunt U lezen, dat de
millioen bezoekers gepasseerd zijn),
dat er plannen in de maak zijn Rot
terdam van een permanent vermaaks
centrum in de geest van „Oudt Rot
terdam" te voorzien, q En opdat al
deze pret naar behoren bespoeld
worde, delen wij, alvorens we tot
ernstiger zaken overgaan, onze (en
minister Stikkers) geachte cliëntele
mede, dat de binnenlandse bierafzet in
't tweede kwartaal van dit jaar vier
millioen liter méér bedroeg, dan in
het overeenkomstige tijdperk van 1949.
Waaraan we, zoals een goed journa
list, die weet aan welke zijde z'n boter
ham gesmeerd is, de overpeinzing ver
binden. dat een advertentiecampagne
toch maar z'n nut afwerpt. Of is het
bier soms niet best?
Ma dit staaltje van goed geslaagde
propaganda enkele berichten, die
weliswaar op waarheid zouden kun
nen berusten, dich die we veiligheids
halve voor ons zelve toch ook maar
bij dit verzamelbegrip onderbrengen:
Een uit een Russisch concentratiekamp
in de Heimat weergekeerde Duitser
heeft verklaard, dat zich in het kamp
waaruit hij werd ontslagen nog 763
43 vrouwen, be
vind. Allen waren volgens hem tot
25 jaar dwangarbeid veroordeeld.
Als tegenhanger van deze mare doen
wij U kond, dat de Oostduitse rege
ring de Sowjetunie zal verzoeken
maatregelen te nemen „ter bescher
ming van de Oostduitse bevolking te
gen aanslagen van Amerikaanse vlieg
tuigen, die brandbommen op de Ooste
lijke zone van Duitsland afwerpen,
pen, teneinde de burgerbevolking te
terroriseren." Ten besluite van deze
reeks enkele zinsneden uit een artikel,
dat van de hand van Ilja Ehrenburg
in de Prawda verscheen: Hij verklaart
daarin onder meer, dat in Engeland
de zwarte Pieten nooit goede zaken
gedaan hebben. „Dank zij zijn koel
bloedigheid kan de Engelsman het
zonder speculatie stellen" aldus Ehren
burg. Voorts hekelt de schrijver op
felle wijze de Engelse regering, die hij
verwijt een „lakei" van de Amerikaan
se „oorlogshitsers" te zijn. En wij ver
moeden zo maar, dat de Engelsen zich
daar, dank zij diezelfde koelbloedig
heid, maar bitter weinig van zullen
aantrekken, daar zij het heel best zon
der volksdemocratie, zoals die ten
Oosten van het befaamde gordijn ver
staan wordt, kunnen stellen.
Meen,
de
„Zeg Alida, jij bent toch zeker niet
óók aan het atoom-spioneren!"
geef ons dan maar Israël, dat
grote onverdraagzaamheid van
enkele zijner voorvaderen tegenover
een der grootste philosofen ter wereld
op waardige wijze tracht goed te ma
ken, door te proberen te komen tot de
stichting (in Haifa) van een Spino-
zeum, waar een boekerij zal worden
gehuisvest en lezingen en studiebij
eenkomsten gewijd aan Spinoza's wijs
begeerte zullen worden gehouden.
/erder zal in het grote congresge
bouw te Jeruzalem in September 1951
met medewerking van de UNESCO
ccn internationale conferentie worden
gehouden, gewijd aan de (vreedzame)
erovering van de woestijn", hetgeen
wij een heel wat betere politiek ach-
.en, dan die der z.g. „verschroeide
aerde". Ten besluite van deze
•ieuwtjes uit het moedige Israël ver
melden wij de gift van een Joods echt
er uit Philadelphia, dat 500.000 dol-
ar heeft geschonken voor de bouw van
een ambachtsschool in Tel Aviv en de
aanplant van een bos. „Wie had het
over parasieten, dames en heren ras-
fentheoretici?" „Zegt U liever wel
vaart-bouwers, of beter nog „goede
rentmeesters".
krachten van de Westeuropese Unie
werden, gemeten naar het aantal strijd
vaardige divisies, overtroffen door min
stens een zes- of zevenvoudige over
macht".
Churchill verklaarde, dat er in de
kortst mogelijke tijd een werkelijk ver
dedigingsfront in Europa moest worden
geschapen. Engeland en de V.S. zouden
grote troepenmachten naar het vaste
land moeten zenden. „Moed en eenheid
moeten ons inspireren en de machtige
krachtbronnen, welke onze regeringen
ter beschikking staan, met doeltreffende
verdedigingsmaatregelen leiden. Zij, die
de hoogste belangen dienen, moeten
zich niet afvragen wat zij kunnen krij
gen, maar wat zij kunnen geven. De
vraag welke zich voordoet: Zullen wij
de tijd hebben, kan niemand met ze
kerheid beantwoorden. Het zou echter
het toppunt zijn van dwaze wanhoop, te
veronderstellen, dat wij te laat zijn.
Wij worden nog steeds beschermd door
het schild van de atoombom, waarvan
alleen de V.S. geweldige hoeveelheden
bezitten".
„Onze Duitse vrienden".
De spreker verzocht de Assemblee
„onze Duitse vrienden" de verzekering
te geven, dat indien zij hun lot zouden
verbinden aan „dat van ons", „wij hun
veiligheid en vrijheid even heilig als de
onze zullen beschouwen". Frankrijk
moet zijn roemrijk leger weer in het
leven roepen. Churchill verwelkomde
„onze Italiaanse kameraden, Grieken
land, Turkije, Duitsland, Nederland,
Belgie, Luxemburg en Scandinavische
landen". Zij moeten, zo zeide hij, allen
hun aandeel dragen en hun best doen.
Op de bewering, dat bewapening van
Duitsland, door de Sowjetunie als
voorwendsel zou worden gebruikt voor
een preventieve oorlog, zeide ChurehiR
te geloven, dat de reeds lang overwo
gen plannen van de Russische regering
niet door gebeurtenissen van deze orde
zouden worden beïnvloed.
Aan het begin van zijn rede had ook
Churchill enige eritiek geoefend op het
ministerscomité. Hij zeide nog, dat alle
resoluties van de Assemblee in het Bn-
gelse Lagerhuis ter sprake zullen wor
den gebracht voor bespreking op haar
merites of men het er mee eens we» ói
niet.
Voordat de stemming over de motie
van Churchill plaats vond, werd er op
voorstel van Spaak een commissie van
20 man gevormd om met de motie van
Churchill enkele andere moties te be
handelen. Daarbij was een Franse,
waarin wordt verzocht om „een doel
matig Europees gezagsorgaan" om or
ders te geven aan het voorgestelde
Europese leger.
De Nederlandse regering overweegt
om in aansluiting aan de uitzending
van Hr. Ms. Evertsen, die op 4 Juli jl.
naar de Koreaanse wateren werd ge
dirigeerd, toch een compagnie mari
niers en een compagnie legerstrjjd-
krachten ter beschikking der Verenig
de Naties te stellen om deel te nemen
aan de bestrijding der Noordkoreaanse
aggressie.
De uitzending zou geschieden op
basis van vrijwilligheid.
De voor de Kon. Marine bij de Rot
terdamse Droogdok Mij. in aanbouw
zijnde kruiser, die t. z. t. als Hr. Mis.
„De zeven provinciën" in dienst zal
worden gesteld, zal op 22 Augustus te
Rotterdam te water worden gelaten
door H. M, de Koningin.
Ook ZKH prins Bernhard zal bü
deze plechtigheid aanwezig zijn.
Verschillende buitenlandse en Ne
derlandse autoriteiten zullen tevens
van hun belangstelling blük geven.
DE BRITSE regering heeft Vrijdagavond besloten het Britse parlement op 12
September te doen bijeenkomen (hetgeen een maand vroeger is dan de oor
spronkelijke datum), om de stand der landsverdediging te bespreken.
Aan deze beslissing van de Britse regering was een in allerijl belegde kabinets
vergadering vooraf gegaan, welke ook door de leiders der Britse strijdkrachten
is bijgewoond. Men meent, dat op deze vergadering belangrijke besluiten zijn!
genomen betreffende de Britse landsverdediging. Eerste minister Clement Attlee
is Vrijdagochtend vroeg door koning George in speciaal gehoor ontvangen.
Het Britse parlement is 28 Juli uiteengegaan, om, behoudens onvoorziene om
standigheden, op 17 October weer bijeen te komen. Aan de volksvertegenwoor
digers was echter medegedeeld dat, Indien nodig, eerder zou worden vergaderd.
