Een lange weg van zoeken en zwoegen GOEDKOPER Van STRAATEN AVONTUREN VAN RIKKI IN PARIJS 224 69 SANDERSE HELL A - Bltfbkwater 11 5-Jarig bestaan „Zwei Herzen im dreivierteltakt" 360 Van sleutelbloem tot reuzenkonijn (2) Vlieg gat sleutel voor vele problemen Zweden steunden op werk van voorgangers PRIJSSTIJGINGEN TEN SPIJT BLIJVEN WIJ ALTIJD!!! 258 728 290 Let op de naamdie staat op het raam! KEIZERSTRAAT 69 ONZE TAXI's TELEFOON 2867 Koopkrachtige Lezers J? Heldersche Courant Advertenties Aid. Den Helder Secretariaat verplaatst Krugerstraat 53 Loodsgracht 69 T1VOLI-THEATER - Tel. 3181 Hoofdstad Operette F rits Hirsch Operette UW ADVERTENTIE IN DIT BLAD TREFT DOEL MAANDAG 11 SEPTEMBER 1950 In ons vorige artikel hebben we uiteengezet, dat chromosomen dragers zfln van de erfelijke eigenschappen van de soort. We zijn geëindigd met de formulering van een aantal vragen, waarvoor de geleerden zich gesteld za gen, toen hun dit feit eenmaal duidelijk was geworden. Wjj willen thans trachten een indruk te geven van de wijze, waarop men een oplossing heeft trachten te vinden voor al deze problemen en wat men te weten is gekomen aangaande de structuur en de kenmerken van deze merkwaardige lichaam pjes. Pas dan zal duidelijk worden, welke de betekenis is van de opmerkelijke proeven, die Haquist, Bane en Meiander met zulk een welhaast sensationeel resultaat bekroond hebben gezien. bracht het bij voorgezet onderzoek tot een aantal van vijf tot zeshonderd mu taties. En al deze nieuwe rassen ba- nanenvliegen kon men onderling krui sen, hetgeen nog meer nieuwe vormen opleverde. Toen werd niet elke nieuwe mutatie winst. Meer dan eens bleken eigen schappen op te treden, die de dragers ervan ten gronde richtten of sterk verzwakten. Mutaties zijn lange tijd beschouwd als volkomen spontane verschijnselen, al waren er wel enkele feiten, die er op wezen, dat er aan die spontaneïteit toch wel iets mankeerde. De Deense profes sor Hansen, die gistcellen verhitte, stond op de drempel van een belang rijke ontdekking, toen hij opmerkte, dat zijn cellen zich na de verwarming als normale gistcellen gedroegen, doch volkomen onvruchtbaar waren gewor den. Hier was dus een zeer belangrijke eigenschap verdwenen: een regressie ve mutatie noemt men zoiets. Anderen wisten langs scheikundige weg of door de combinatie van scheikundige mid delen en verwarming mutaties te ver oorzaken, doch al deze proeven bleven op zichzelf staan, ook al, omdat proe ven met radium- en Röntgenstralen toentertijd niets opleverden. Totdat men opmerkte, dat een be paalde soort bananenvlieg zeer geschikt materiaal vormde voor proeven op het gebied van mutatieonderzoek. Sinds dien hebben ettelijke honderdduizenden vliegjes hun weinig kostbaar leven moeten offeren voor de wetensdrang der geleerden. Het offensief begon in volle hevigheid, toen in 1927 de Ame rikaan Muller erin slaagde, door be straling van deze vliegjes honderdvijf- tigmaal zoveel mutaties te doen optre den als normaliter vielen waar te ne men. Zijn landgenoot Th. H. Morgan De bananenvlieg bezorgde de onder zoekers echter een tweede belangrijke ontdekking. Al zoekende en pluizende vonden de Duitsers Heitz en Bauer in 1933 in de speekselklieren van hun ge liefde vliegjes men stelle zich dat voor, de speekselklier van een kleine vlieg! merkwaardige, gelede orgaan tjes. Verder gaande met hun proeven bemerkten zij, dat deze orgaantjes in werkelijkheid sterk vergrote chromo somen waren, die overigens volkomen gelijk waren aan de chromosomen in de andere lichaamscellen. Hun afmetin gen, overigens alleen maar met een sterk vergrotende microscoop te bepa len maakten het mogelijk, hun struc tuur te bestuderen. Toen bleek, dat de schijnbaar enkelvoudige staafjes in werkelijkheid een soort kralensnoer van aan elkaar gehechte eenheden wa ren. Een Russische onderzoeker Timo- feëf Ressovsky, gaf zelfs als zijn me ning te kennen, dat deze eenheden waarschijnlijk ieder voor zich een mo lecule zijn, de kleinste grootheid, waar in de stof zich langs scheikundige weg laat verdelen. Elk van deze een heden, zo bleek weer aan andere onder zoekers, moest worden beschouwd als drager van een zeer bepaalde erfelijke eigenschap van de soort. Men noemde deze eenheden genen. Het einde was echter nog lang niet bereikt. Met behulp van Röntgenstralen slaagde men er in, wijziging tot stand te brengen in de afzonderlijke genen in de geslachtscellen der bananenvlie- gen en daardoor bepaalde eigenschap pen bij de nakomelingen te verande ren. Zo kon men ten slotte zelfs con creet aanwijzen, door welke gene iedere .afzonderlijke eigenschap werd vertegenwoordigd. Overigens bleek ook Morgan van mening, dat ieder gene van nature de neiging heeft, nieuwe mutaties te vor men, doch dat deze neiging in het ene geval veel sterker is dan in het andere. Het ontstaan van mutaties zelf bleek echter ten nauwste samen te hangen met allerlei andere factoren. De tempe ratuur was van betekenis. Scheikundige stoffen en bepaalde stralingen verhaast ten eveneens de vorming van mutaties. En ten slotte: men heeft door de werking van preparaten, bestraling en verhitting allerlei wijzigingen in het chromosome, niet alleen van de ge- slachts- doch ook van de lichaamscellen van het levende wezen te weeg kunnen brengen. Men heeft daarbij, om in de lijn van Ressofsky door te redeneren, allerlei verschuivingen veroorzaakt, als gevolg waarvan de structuur van het gene en daardoor - de eigenschap, die het droeg, veranderde. Wijziging van het aantal chro mosomen. De Amerikaan Muller heeft echter nog meer kunnen bereiken. Hij slaag de er namelijk zelfs in, niet alleen af zonderlijke genen, doch zelfs gehele chromosomen te doen muteren en zelfs het aantal chromosomen van de celkern blijvend te wijzigen. Wat dit betekent, zal duidelijk zijn, wanneer men zich herinnert, hoe wij in ons eerste artikel 't aantal chromosomen voor ieder soort levend wezen constant hebben genoemd. Er kwamen nu wezens tot stand, wier celkern twee- en driemaal het normale aantal chromosomen bevatte. GRASLINNEN LAKENS, grote 2-persoons maat .qp 180 x 235, prima kwaliteit, Sc 7 3 nog de oude prijs GRASLINNEN LAKENS, 1-persoons, prima p kwaliteit, zolang de AOj voorraad strekt FLANELLEN LAKENS, extra grote 2-persoons .pp* maat, 200 breed I 250 lang1 ZWARE GRASLINNEN SLOPEN, flinke maat, pracht kwa- n Afï liteit, nog de oude prijs 2 PRACHT PULLOVERWOL in alle modekleuren, breit 138 zeer uit. 2.89 - 2.92 PRACHT ZWARE DIRECTOIRES in de fijne interlock- kwaliteit, maat 40-48 PRIMA INTERLOCK DIREC TOIRE, maat 40-46, wit en 3 C rose, mooie kwaliteit ZWARE TRICOT DIRECTOIRES in rib geweven, maten m QO 40 tot 48, ijzersterk goed t 'O TRAININGSBROEKEN, m AA de bekende NOVANA- £|UU kwaliteit 90 ct. stijging per maat HERENBROEKJES, Q prima interlock A I Bijpassende camisole 219 BERENDS KINDERBROEKJES, ijzersterk gebreide katoen, pracht pasvorm WK 5 ct, stijging per maat. BERENDS KINDERCAMISOLES, ijzersterk gebreide katoen, ft/a pracht? pasvorm WQ 5 ct. stijging per maat. PRACHT FLANELLEN NACHT JAPON, in rose en bleu, zeldzame kwaliteit, I 1/3 nog de oude prijs OVERHEMDSTOF, prima doorge weven Poplin, verschillen- 3^ de kleuren, per meter ONDERJURKEN in rose en wit, licht beschadigd, maat 40-42 PRIMA WERKKOUS 95 GEPLATTEERDE KOUS 159 FIJNE LINKSE KOUS 340 BLAUWE KEUKENDOEKEN 33 grote maat, zware kwali- I teit, reclame-prijs EXTRA ZWARE GRASLINNEN LAKENS, grote 2-persoons, maat 180 x 235, pracht goed/, I I 90 gaat jaren mee MEISJESCAMISOLES, AJ pracht interlock, I vanaf KINDERJURKJES, maat 60 en 65, ^QO fris bruin ruitje, slechts EXTRA ZWAAR DUBBEL GE KEPERD PYAMAFLANEL, mooie frisse strepen F ABRIEKSPARTIJ NOVANA NACHTJAPONNEN, zeer mooi goed, speciale prijs ZWARE SAJETSOKKEN in zwart en grijs, nog de oude prijs THEEDOEKEN, speciale reclame-prijs, slechts rijden niet duur v. Galenstraat 117 De curator in het faillis sement van dé heer B. LEEN, van beroep schilder, wo nende te Den Burg aan de Suikerweg 6, brengt ter kennis dat heden door hem ter Griffie der Arrondisse- ments-Rechtbank te Alk maar aan de Geestersingel en ter Griffie van het Kan tongerecht te Den Helder aan de Kerkgracht is nedergelegd de UITDE- LINGSLIJST in voornoemd faillissement, om aldaar gedurende tien dagen te liggen ter kosteloze inzage van de schuldeisers. Den Helder, 8 Sept. 1950. De curator: Mr. H. JUL. KNUWER, Advocaat en procureur, Spoorstraat 23, Den Helder. Br zét aiet aNeen •tij ging ia ons abonnemen ten- aantal, maar ook de Handeldrijvende Middenstand aiet zijn belang en ad verteert in steeds toenemende mate in de Men zal zich afvragen, wat het prac- tische nut van al "deze experimenten is geweest. De nuchtere mens heeft aan de zuiver wetenschappelijke waarde van een onderzoek nu eenmaal niet ge noeg, hij wil weten, wat de resultaten ervan kunnen bijdragen tot vergemak kelijking van zijn leven of tot de vul ling van zijn beurs. Welnu, in dit geval kan men hem ge ruststellen. Inderdaad heeft dit onder zoek nut gehad. Ten eerste is zeer veel duidelijker geworden omtrent de bete kenis van het chromosome voor de cel en voor het levende organisme. De om schrijving van zijn taak, drager te zijn van de erfelijke eigenschappen van de soort, kan worden verdiept met de uitspraak, dat elk van de genen, waar uit zulk een chromosome is opgebouwd, één bepaalde eigenschap en geen ande re vertegenwoordigt. Het is mogelijk gebleken, hierin van buiten af wijzigin gen te brengen. Het tweede punt, als het ware de practische toepassing van deze theorie, is dit: uitgaande van de ontdekkingen, die in het voorgaande zijn beschreven, heeft men reeds verschillende gewas sen behandeld en daarbij vaak verras sende resultaten behaald. De Nederland se geleerde dr. Tollenaar heeft inder tijd de tabaksplanters op Sumatra aan genaam jegens zich gestemd, door hen te verrassen met liefst veertig nieuwe soorten tabak, verkregen door bestra ling van ouderplanten met de Röntgen- lamp. Dr. De Mol, te Amsterdam, nam proeven met bloembollen, eveneens met zeer fraaie resultaten. Zo staan wij thans weer bij ons uitgangspunt: de proeven van de drie Zweedse geleerden. Wat is nu de be tekenis hiervan? Kort gezegd deze, dat deze drie mannen erin zijn geslaagd, de in het laboratorium verworven kennis van hun voorgangers geschikt, te maken voor practische toepassing op hogere zoogdieren. Men kan de in houd van de celkern wijzigen door toepassing van chemische middelen Men kan invloed uitoefenen op be paalde genen en daardoor de door hen vertegenwoordigde erfelijke eigen schappen wijzigen of geheel doen ver dwijnen. Wat met planten reeds mo gelijk was gebleken, kan nu ook wor den gedaan met bepaalde soorten hogere dieren. Door het sperma van kikkers en konijnen met colchicine te behandelen, hebben de Zweedse on derzoekers het aantal chromosomen in de kiemcellen en daardoor vgn de lichaamscellen van toekomstige ver- tgenwoordigers van deze diersoorten kunnen veranderen c.q. vergroten en daardoor exemplaren kunnen kweken met in sommige opzichten versterkte eigenschappen. Op zichzelf staat de ontdekking van deze heren op hetzelfde niveau van belangrijkheid als de eerste reuzen- hyacinth van dr. De Mol. Dat is dui niet zozeer het sensationele eraan. Het schokkende is, dat zulks met dieren mogelijk is gebleken. Wij hebben in een tweetal artikelen de weg uitgestippeld, die leidde van de ontdekking der spontane mutaties bij de sleutelbloem tot de kunstmatige kweek van reuzenkonijnen. Op punt aangeland staan de geleerden nog allerminst aan het eind van hun weg. Zij hebben nog slechts één etappe afgelegd op een lange weg van moei. zaam experimenteren, een weg met vele mislukkingen en teleurstellingen, maar misschien ook met verbluffend* resultaten. De mens blijkt hier plotseling noot* voorziene mogelijkheden binnen het bereik van zijn kunnen te hebben ge. bracht, mogelijkheden, zowel ten kwa. de als ten goede. Met enige huiverig vraagt men zich af, of Huxley's Soma- paradijs een voorspelling is geweest in plaats van een litteraire fantasie, Wanneer de geleerden, die zich met dit werk bezighouden, niet over een sterk moreel besef en een groot verantwoor- delijkheidsgevoel beschikken, zou hun kennis inderdaad een groot gevaar kunnen worden. Hiermede vervullen wij de droeve plicht u ken nis te geven, dat heden na een langdurige ziek te is overleden onze lieve, zorgzame Vrouw, Moeder en Grootmoeder, Dieuwertje de Vries, in de ouderdom ruim 69 jaar. C. DUYNKER Azn., kinderen en klein kinderen. Wieringen, 8 Sept. '50. Koningstraat 24. De teraardebestelling zal plaats vinden a.s. Dinsdag 12 Sept., n.m. 2 uur, vanuit de Ned. Herv. kerk te Hippo- lytushoef. CURSUS VOOR COÖP. ORGANISATIE, BEDRIJFSKENNIS EN BOEKHOUDEN IN NOORD-HOLLAND, (v/h. Zaakvoerdersdiploma) In October 1950 begint de nieuwe cursus weer te Alkmaar en bij voldoende deelname ook te Schagen. Aantrekkelijke examenregeling. Interessante leerstof. Inlichtingen en aanmeldingen vóór 1 October a.s. bij J. BEUGEL, Anna Paulowna- straat 20, 's-Gravenhage. N.V.S.H van naar DINSDAG 19 SEPTEMBER - 8 uur. TER GELEGENHEID VAN HET van de Directie: MEYER HAMEL - OTTO AURIOH - FRITS STEÏNER in voortzetting van de voorm. slechts één enkele voorstelling van DE JUBILEUM OPERETTE Muziek: PROF. ROBERT STOLZ met FRITS STEINER RUTH ROHDEN OTTO AURICH HEL. RAJEWSKA HERM. VALSNER Ad. Heerings, Wim v. d. Velde, All v. Norden, Karei Wijnbergen, Walter Frank e.v.a. Solodanseres: ELISABETH HERMANN Regie: OTTO AURICH ORKEST EN ZANGENSEMBLES o.l.v. FREDY SALTEN Opvoering in een nieuwe Nederlandse vertaling van Meijer Hamel. Entreeprijzen fl.50, f2.50 en f3.50 a.r.i. Kaartverkoop en plaatsbespreken van Woens dag 13 September af van 121 uur en 's avonds nk 8 uur. Telef. onder nr. 3181. JK SNAP *TLUCIEI1 PECH VOO2 IM z HEM- £*T JE Sf KWAM BEH ECHTE ^^£1 «OCHT hem 20- J AIS ZUSTEC GENAAMD OM...OM MO «S 7 HE8T.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1950 | | pagina 6