Een lange weg van zoeken en zwoegen
GOEDKOPER
Van STRAATEN
AVONTUREN VAN RIKKI IN PARIJS
224
69
SANDERSE
HELL A - Bltfbkwater 11
5-Jarig bestaan
„Zwei Herzen im dreivierteltakt"
360
Van sleutelbloem tot reuzenkonijn (2)
Vlieg gat sleutel voor vele problemen
Zweden steunden op
werk van voorgangers
PRIJSSTIJGINGEN TEN SPIJT
BLIJVEN WIJ ALTIJD!!!
258
728
290
Let op de naamdie staat op het raam!
KEIZERSTRAAT 69
ONZE TAXI's
TELEFOON 2867
Koopkrachtige
Lezers J?
Heldersche
Courant
Advertenties
Aid. Den Helder
Secretariaat verplaatst
Krugerstraat 53
Loodsgracht 69
T1VOLI-THEATER - Tel. 3181
Hoofdstad Operette
F rits Hirsch Operette
UW ADVERTENTIE IN DIT BLAD
TREFT DOEL
MAANDAG 11 SEPTEMBER 1950
In ons vorige artikel hebben we uiteengezet, dat chromosomen dragers
zfln van de erfelijke eigenschappen van de soort. We zijn geëindigd met de
formulering van een aantal vragen, waarvoor de geleerden zich gesteld za
gen, toen hun dit feit eenmaal duidelijk was geworden. Wjj willen thans
trachten een indruk te geven van de wijze, waarop men een oplossing heeft
trachten te vinden voor al deze problemen en wat men te weten is gekomen
aangaande de structuur en de kenmerken van deze merkwaardige lichaam
pjes. Pas dan zal duidelijk worden, welke de betekenis is van de opmerkelijke
proeven, die Haquist, Bane en Meiander met zulk een welhaast sensationeel
resultaat bekroond hebben gezien.
bracht het bij voorgezet onderzoek tot
een aantal van vijf tot zeshonderd mu
taties. En al deze nieuwe rassen ba-
nanenvliegen kon men onderling krui
sen, hetgeen nog meer nieuwe vormen
opleverde.
Toen werd niet elke nieuwe mutatie
winst. Meer dan eens bleken eigen
schappen op te treden, die de dragers
ervan ten gronde richtten of sterk
verzwakten.
Mutaties zijn lange tijd beschouwd
als volkomen spontane verschijnselen,
al waren er wel enkele feiten, die er op
wezen, dat er aan die spontaneïteit toch
wel iets mankeerde. De Deense profes
sor Hansen, die gistcellen verhitte,
stond op de drempel van een belang
rijke ontdekking, toen hij opmerkte,
dat zijn cellen zich na de verwarming
als normale gistcellen gedroegen, doch
volkomen onvruchtbaar waren gewor
den. Hier was dus een zeer belangrijke
eigenschap verdwenen: een regressie
ve mutatie noemt men zoiets. Anderen
wisten langs scheikundige weg of door
de combinatie van scheikundige mid
delen en verwarming mutaties te ver
oorzaken, doch al deze proeven bleven
op zichzelf staan, ook al, omdat proe
ven met radium- en Röntgenstralen
toentertijd niets opleverden.
Totdat men opmerkte, dat een be
paalde soort bananenvlieg zeer geschikt
materiaal vormde voor proeven op het
gebied van mutatieonderzoek. Sinds
dien hebben ettelijke honderdduizenden
vliegjes hun weinig kostbaar leven
moeten offeren voor de wetensdrang
der geleerden. Het offensief begon in
volle hevigheid, toen in 1927 de Ame
rikaan Muller erin slaagde, door be
straling van deze vliegjes honderdvijf-
tigmaal zoveel mutaties te doen optre
den als normaliter vielen waar te ne
men. Zijn landgenoot Th. H. Morgan
De bananenvlieg bezorgde de onder
zoekers echter een tweede belangrijke
ontdekking. Al zoekende en pluizende
vonden de Duitsers Heitz en Bauer in
1933 in de speekselklieren van hun ge
liefde vliegjes men stelle zich dat
voor, de speekselklier van een kleine
vlieg! merkwaardige, gelede orgaan
tjes. Verder gaande met hun proeven
bemerkten zij, dat deze orgaantjes in
werkelijkheid sterk vergrote chromo
somen waren, die overigens volkomen
gelijk waren aan de chromosomen in
de andere lichaamscellen. Hun afmetin
gen, overigens alleen maar met een
sterk vergrotende microscoop te bepa
len maakten het mogelijk, hun struc
tuur te bestuderen. Toen bleek, dat de
schijnbaar enkelvoudige staafjes in
werkelijkheid een soort kralensnoer
van aan elkaar gehechte eenheden wa
ren. Een Russische onderzoeker Timo-
feëf Ressovsky, gaf zelfs als zijn me
ning te kennen, dat deze eenheden
waarschijnlijk ieder voor zich een mo
lecule zijn, de kleinste grootheid, waar
in de stof zich langs scheikundige
weg laat verdelen. Elk van deze een
heden, zo bleek weer aan andere onder
zoekers, moest worden beschouwd als
drager van een zeer bepaalde erfelijke
eigenschap van de soort. Men noemde
deze eenheden genen.
Het einde was echter nog lang niet
bereikt. Met behulp van Röntgenstralen
slaagde men er in, wijziging tot stand
te brengen in de afzonderlijke genen
in de geslachtscellen der bananenvlie-
gen en daardoor bepaalde eigenschap
pen bij de nakomelingen te verande
ren. Zo kon men ten slotte zelfs con
creet aanwijzen, door welke gene
iedere .afzonderlijke eigenschap werd
vertegenwoordigd.
Overigens bleek ook Morgan van
mening, dat ieder gene van nature de
neiging heeft, nieuwe mutaties te vor
men, doch dat deze neiging in het ene
geval veel sterker is dan in het andere.
Het ontstaan van mutaties zelf bleek
echter ten nauwste samen te hangen
met allerlei andere factoren. De tempe
ratuur was van betekenis. Scheikundige
stoffen en bepaalde stralingen verhaast
ten eveneens de vorming van mutaties.
En ten slotte: men heeft door de
werking van preparaten, bestraling en
verhitting allerlei wijzigingen in het
chromosome, niet alleen van de ge-
slachts- doch ook van de lichaamscellen
van het levende wezen te weeg kunnen
brengen. Men heeft daarbij, om in de
lijn van Ressofsky door te redeneren,
allerlei verschuivingen veroorzaakt,
als gevolg waarvan de structuur van
het gene en daardoor - de eigenschap,
die het droeg, veranderde.
Wijziging van het aantal chro
mosomen.
De Amerikaan Muller heeft echter
nog meer kunnen bereiken. Hij slaag
de er namelijk zelfs in, niet alleen af
zonderlijke genen, doch zelfs gehele
chromosomen te doen muteren en zelfs
het aantal chromosomen van de celkern
blijvend te wijzigen. Wat dit betekent,
zal duidelijk zijn, wanneer men zich
herinnert, hoe wij in ons eerste artikel
't aantal chromosomen voor ieder soort
levend wezen constant hebben genoemd.
Er kwamen nu wezens tot stand, wier
celkern twee- en driemaal het normale
aantal chromosomen bevatte.
GRASLINNEN LAKENS,
grote 2-persoons maat .qp
180 x 235, prima kwaliteit, Sc 7 3
nog de oude prijs
GRASLINNEN LAKENS,
1-persoons, prima p
kwaliteit, zolang de AOj
voorraad strekt
FLANELLEN LAKENS,
extra grote 2-persoons .pp*
maat, 200 breed I
250 lang1
ZWARE GRASLINNEN SLOPEN,
flinke maat, pracht kwa- n Afï
liteit, nog de oude prijs 2
PRACHT PULLOVERWOL
in alle modekleuren, breit 138
zeer uit.
2.89 - 2.92
PRACHT ZWARE DIRECTOIRES
in de fijne interlock-
kwaliteit, maat 40-48
PRIMA INTERLOCK DIREC
TOIRE, maat 40-46, wit en 3 C
rose, mooie kwaliteit
ZWARE TRICOT DIRECTOIRES
in rib geweven, maten m QO
40 tot 48, ijzersterk goed t 'O
TRAININGSBROEKEN, m AA
de bekende NOVANA- £|UU
kwaliteit
90 ct. stijging per maat
HERENBROEKJES, Q
prima interlock A I
Bijpassende camisole 219
BERENDS KINDERBROEKJES,
ijzersterk gebreide katoen,
pracht pasvorm WK
5 ct, stijging per maat.
BERENDS KINDERCAMISOLES,
ijzersterk gebreide katoen, ft/a
pracht? pasvorm WQ
5 ct. stijging per maat.
PRACHT FLANELLEN NACHT
JAPON, in rose en bleu,
zeldzame kwaliteit, I 1/3
nog de oude prijs
OVERHEMDSTOF, prima doorge
weven Poplin, verschillen- 3^
de kleuren, per meter
ONDERJURKEN in rose en wit,
licht beschadigd,
maat 40-42
PRIMA WERKKOUS 95
GEPLATTEERDE KOUS 159
FIJNE LINKSE KOUS 340
BLAUWE KEUKENDOEKEN 33
grote maat, zware kwali- I
teit, reclame-prijs
EXTRA ZWARE GRASLINNEN
LAKENS, grote 2-persoons, maat
180 x 235, pracht goed/, I I 90
gaat jaren mee
MEISJESCAMISOLES, AJ
pracht interlock, I
vanaf
KINDERJURKJES,
maat 60 en 65, ^QO
fris bruin ruitje, slechts
EXTRA ZWAAR DUBBEL GE
KEPERD PYAMAFLANEL,
mooie frisse strepen
F ABRIEKSPARTIJ NOVANA
NACHTJAPONNEN, zeer
mooi goed, speciale prijs
ZWARE SAJETSOKKEN
in zwart en grijs,
nog de oude prijs
THEEDOEKEN,
speciale reclame-prijs,
slechts
rijden niet duur
v. Galenstraat 117
De curator in het faillis
sement van dé heer
B. LEEN,
van beroep schilder, wo
nende te Den Burg aan de
Suikerweg 6, brengt ter
kennis dat heden door hem
ter Griffie der Arrondisse-
ments-Rechtbank te Alk
maar aan de Geestersingel
en ter Griffie van het Kan
tongerecht te Den Helder
aan de Kerkgracht is
nedergelegd de UITDE-
LINGSLIJST in voornoemd
faillissement, om aldaar
gedurende tien dagen te
liggen ter kosteloze inzage
van de schuldeisers.
Den Helder, 8 Sept. 1950.
De curator:
Mr. H. JUL. KNUWER,
Advocaat en procureur,
Spoorstraat 23,
Den Helder.
Br zét aiet aNeen
•tij ging ia ons
abonnemen ten-
aantal, maar ook
de Handeldrijvende
Middenstand aiet
zijn belang en ad
verteert in steeds
toenemende mate
in de
Men zal zich afvragen, wat het prac-
tische nut van al "deze experimenten
is geweest. De nuchtere mens heeft aan
de zuiver wetenschappelijke waarde
van een onderzoek nu eenmaal niet ge
noeg, hij wil weten, wat de resultaten
ervan kunnen bijdragen tot vergemak
kelijking van zijn leven of tot de vul
ling van zijn beurs.
Welnu, in dit geval kan men hem ge
ruststellen. Inderdaad heeft dit onder
zoek nut gehad. Ten eerste is zeer veel
duidelijker geworden omtrent de bete
kenis van het chromosome voor de cel
en voor het levende organisme. De om
schrijving van zijn taak, drager te zijn
van de erfelijke eigenschappen van de
soort, kan worden verdiept met de
uitspraak, dat elk van de genen, waar
uit zulk een chromosome is opgebouwd,
één bepaalde eigenschap en geen ande
re vertegenwoordigt. Het is mogelijk
gebleken, hierin van buiten af wijzigin
gen te brengen.
Het tweede punt, als het ware de
practische toepassing van deze theorie,
is dit: uitgaande van de ontdekkingen,
die in het voorgaande zijn beschreven,
heeft men reeds verschillende gewas
sen behandeld en daarbij vaak verras
sende resultaten behaald. De Nederland
se geleerde dr. Tollenaar heeft inder
tijd de tabaksplanters op Sumatra aan
genaam jegens zich gestemd, door hen
te verrassen met liefst veertig nieuwe
soorten tabak, verkregen door bestra
ling van ouderplanten met de Röntgen-
lamp. Dr. De Mol, te Amsterdam, nam
proeven met bloembollen, eveneens met
zeer fraaie resultaten.
Zo staan wij thans weer bij ons
uitgangspunt: de proeven van de drie
Zweedse geleerden. Wat is nu de be
tekenis hiervan? Kort gezegd deze, dat
deze drie mannen erin zijn geslaagd,
de in het laboratorium verworven
kennis van hun voorgangers geschikt,
te maken voor practische toepassing
op hogere zoogdieren. Men kan de in
houd van de celkern wijzigen door
toepassing van chemische middelen
Men kan invloed uitoefenen op be
paalde genen en daardoor de door hen
vertegenwoordigde erfelijke eigen
schappen wijzigen of geheel doen ver
dwijnen. Wat met planten reeds mo
gelijk was gebleken, kan nu ook wor
den gedaan met bepaalde soorten
hogere dieren. Door het sperma van
kikkers en konijnen met colchicine te
behandelen, hebben de Zweedse on
derzoekers het aantal chromosomen
in de kiemcellen en daardoor vgn de
lichaamscellen van toekomstige ver-
tgenwoordigers van deze diersoorten
kunnen veranderen c.q. vergroten en
daardoor exemplaren kunnen kweken
met in sommige opzichten versterkte
eigenschappen.
Op zichzelf staat de ontdekking van
deze heren op hetzelfde niveau van
belangrijkheid als de eerste reuzen-
hyacinth van dr. De Mol. Dat is dui
niet zozeer het sensationele eraan. Het
schokkende is, dat zulks met dieren
mogelijk is gebleken.
Wij hebben in een tweetal artikelen
de weg uitgestippeld, die leidde van
de ontdekking der spontane mutaties
bij de sleutelbloem tot de kunstmatige
kweek van reuzenkonijnen. Op
punt aangeland staan de geleerden
nog allerminst aan het eind van hun
weg. Zij hebben nog slechts één etappe
afgelegd op een lange weg van moei.
zaam experimenteren, een weg met
vele mislukkingen en teleurstellingen,
maar misschien ook met verbluffend*
resultaten.
De mens blijkt hier plotseling noot*
voorziene mogelijkheden binnen het
bereik van zijn kunnen te hebben ge.
bracht, mogelijkheden, zowel ten kwa.
de als ten goede. Met enige huiverig
vraagt men zich af, of Huxley's Soma-
paradijs een voorspelling is geweest
in plaats van een litteraire fantasie,
Wanneer de geleerden, die zich met dit
werk bezighouden, niet over een sterk
moreel besef en een groot verantwoor-
delijkheidsgevoel beschikken, zou hun
kennis inderdaad een groot gevaar
kunnen worden.
Hiermede vervullen wij
de droeve plicht u ken
nis te geven, dat heden
na een langdurige ziek
te is overleden onze
lieve, zorgzame Vrouw,
Moeder en Grootmoeder,
Dieuwertje de Vries,
in de ouderdom
ruim 69 jaar.
C. DUYNKER Azn.,
kinderen en klein
kinderen.
Wieringen, 8 Sept. '50.
Koningstraat 24.
De teraardebestelling
zal plaats vinden a.s.
Dinsdag 12 Sept., n.m.
2 uur, vanuit de Ned.
Herv. kerk te Hippo-
lytushoef.
CURSUS VOOR COÖP. ORGANISATIE,
BEDRIJFSKENNIS EN BOEKHOUDEN
IN NOORD-HOLLAND,
(v/h. Zaakvoerdersdiploma)
In October 1950 begint de nieuwe cursus
weer te Alkmaar en bij voldoende deelname ook
te Schagen.
Aantrekkelijke examenregeling. Interessante
leerstof. Inlichtingen en aanmeldingen vóór
1 October a.s. bij J. BEUGEL, Anna Paulowna-
straat 20, 's-Gravenhage.
N.V.S.H
van
naar
DINSDAG 19 SEPTEMBER - 8 uur.
TER GELEGENHEID VAN HET
van de
Directie: MEYER HAMEL - OTTO AURIOH -
FRITS STEÏNER
in voortzetting van de voorm.
slechts één enkele voorstelling
van
DE JUBILEUM OPERETTE
Muziek: PROF. ROBERT STOLZ
met
FRITS STEINER RUTH ROHDEN
OTTO AURICH HEL. RAJEWSKA
HERM. VALSNER
Ad. Heerings, Wim v. d. Velde, All v. Norden,
Karei Wijnbergen, Walter Frank e.v.a.
Solodanseres: ELISABETH HERMANN
Regie: OTTO AURICH
ORKEST EN ZANGENSEMBLES
o.l.v. FREDY SALTEN
Opvoering in een nieuwe Nederlandse
vertaling van Meijer Hamel.
Entreeprijzen fl.50, f2.50 en f3.50 a.r.i.
Kaartverkoop en plaatsbespreken van Woens
dag 13 September af van 121 uur en 's avonds
nk 8 uur. Telef. onder nr. 3181.
JK SNAP *TLUCIEI1 PECH VOO2
IM z HEM- £*T JE
Sf KWAM BEH ECHTE
^^£1 «OCHT hem 20- J AIS ZUSTEC
GENAAMD OM...OM MO «S 7 HE8T.