MacArthur zet de vijand schaakmat
Kort Bestek
Haven Intsjon stormenderhand genomen
Smuts laatste gang in een drie
kilometer lange stoet
Minister Schokking vraagt om
„five minutes more"
Een halve eeuw „Groene Kruis"
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Zaterdag 16 Sept. 1950
75e Jaargang No. 10901
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
rDe mariniers hebben nooit schitterender werk verricht
Zuidkoreanen namen Jongdok en Koesan
Troepen der Ver. Naties
naderen Seoel
Londense busstaking
breidt zich nog uit
Weerbericht
.Beppe" Antje 101 jaar
Nog geen besluiten in Atlantische Raad
Duitsland, hoofdschotel
Weduwe luisterde naar
radiouitzending
Lagerhuis voor verlen
ging van dienstplicht
,,Wij zullen het hijsen, mits het materiaal er is"
AR en VVD hebben geen
vertrouwen in de minister
Grote vooruitgang
merkbaar
DE overheid te Suriname heeft het
weekblad „De Volksstem" voor drie
weken verboden en een editie van
„Makka" in beslag genomen. Beide Ma-
Ondernemingsarbeiders
weer aan het werk
Schermende militairen
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Hoofdredacteur;
A. KAPTEIN
Directie:
J. MJLSMA en C. KRAK
mmm courant
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ot. p. mm.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 4.50, per maand
1.50 bij vooruitbetaling,
plus incassokosten
CINDS DONDERDAGAVOND LAAT (KOREAANSE TIJD) HEEFT DE SITUA-
TIE AAN HET FRONT ZICH OP VERRASSENDE WIJZE TEN GUNSTE
VAN DE STRIJDKRACHTEN DER VER. NATIES ONTWIKKELD. OP VER
SCHILLENDE PUNTEN LANGS EN VER ACHTER HET FRONT HEBBEN
ZIJ HET INITIATIEF IN HANDEN GENOMEN EN WISTEN REEDS BE
LANGRIJKE SUCCESSEN TE BOEKEN. NA EEN GROOTSCHEEPSE LAN
DINGSOPERATIE BIJ INTSJON AAN DE WESTKUST, WAARAAN TWEE-
HONDERDZESTIG SCHEPEN VAN ZEVEN VERSCHILLENDE NATIONALI
TEITEN DEELNAMEN, WERD DEZE ZEER BELANGRIJKE HAVENSTAD
HEROVERD. DE AMERIKAANSE MARINIERS RUKTEN DAARNA REEDS
VIJF KILOMETER OP EN BEVINDEN ZICH NOG SLECHTS VIJFTIEN KILO
METER TAN DE EIGENLIJKE ZUIDKOREAANSE HOOFDSTAD SEOEL.
KIMPO EN HET GELIJKNAMIGE VLIEGVELD VIELEN DANK ZIJ GE
SLAAGDE LUCHTLANDINGSOPERATIES MEDE IN HANDEN VAN DE
TROEPEN DER VERENIGDE NATIES. IN DRIE ANDERE LANDINGEN VER
OVERDEN DE ZUIDKOREANEN JONGDOK, VEERTIG KILOMETER TEN
BOORDEN VAN POHANG, VORMDEN BOVENDIEN EEN BRUGGEHOOFD
ONMIDDELLIJK TEN NOORDEN VAN POHANG AAN DE OOSTKUST EN
VEROVERDEN AAN DE WESTKUST NOG KOESAN, HONDERDZESTIG
KILOMETER TEN ZUIDEN VAN SEOEL. AL DEZE PUNTEN LIGGEN ACH
TER DE NOORDELIJKE LINIES. HIERDOOR WORDEN DE VIJANDELIJKE
TROEPEN AAN DE NAKTONG MET AFSNIJDING BEDREIGD. IN DE ZUI
DELIJKE SECTOR VAN HET OUDE FRONTGEBIED IS EEN STERKE UIT
AMERIKANEN EN ZUIDKOREANEN GEVORMDE TROEPENMACHT HEDEN
MORGEN EEN KRACHTIG OFFENSIEF BEGONNEN OM DE NOORDELIJKE
LINIES BIJ TAEGOE TE FORCEREN. HUN AANVAL WERD GESTEUND
DOOR ZWARE ARTILLERIE EN LOOPT IN DE RICHTING VAN WAEGWAN.
ooit door de Amerikaanse mariniers
zijn ondernomen. In een - boodschap
aan admiraal Strubble zei Mac Arthur
„De mariniers hebben nooit schitte
render werk verricht". Toen het van
morgen weer vloed was, zijn nieuwe
stoottroepen bij Intsjon aan land ge
gaan. In totaal gingen meer dan 40.000
man troepen aan land, bestaande uit
een divisie mariniers en een legerdivi
sie met toegevoegde eenheden.
Aan de landingsoperaties werd ook
deelgenomen door de Nederlandse
torpedojager Hr. Ms. „Evertsen".
Ook het voor de kust bij Intsjon ge
legen eilandje Wolmi werd veroverd.
De bezetting van driehonderd Noord-
koreanen bood slechts geringe tegen
stand. Zij waren door het intensieve
bombardement geheel versuft. Ameri
kaanse tanks van het type „General
Patton" reden Vrijdagavond over de
dam, die het eiland Wolmi met het
vasteland verbindt. Het geheel der ac
ties bij Intsjon gaat volgens Mac Ar
thur geheel volgens plan en loopt als
een uurwerk
De betekenis der operaties.
Verschillende hoge militaire autori
teiten, betrokken bij de strijd in Korea,
hebben de grote betekenis van de lan
dingen bü Intsjon en het eventueel
veroveren van Seoel nader toegelicht.
Met Seoel, dat door de Noordelijken
tot knooppunt van hun verbindingslij
nen met 't Zuidelijke front is gemaakt,
zouden de troepen van de Ver. Naties
de sleutel tot Zuid-Korea in handen
De grote operaties bij Intsjon wer
den uitgevoerd onder de persoonlijke
leiding van generaal Mac Arthur.
Reeds Donderdag werden de kust
verdedigingsinstallaties van Intsjon
door Britse en Amerikaanse schepen
zwaar onder vuur genomen. Bommen
werpers hadden de aanval dagenlang
voorbereid. De regen van bommen en
granaten uit zee en lucht eindigde pas
vijftien seconden vóór de eerste Ame
rikaanse mariniers aan land gingen.
De mariniers beklommen de hoge zee
wering, die in het hart van Intsjon ligt
met stormladders. Doordat de kust be
zaaid ligt met mijnen was de landing
slechts mogelijk bij vloed, wanneer de
zeespiegel tien meter stijgt. Het grote
verschil tussen eb en vloed, maakt de
operatie tot een der gevaarlijkste, die
In Londen zijn thans 14.000 van de
40.500 bus-chauffeurs en -conducteurs
in staking, ondanks een order van de
vakbond om het werk te hervatten.
Bijna de helft van de 5.000 bussen in
Londen rijdt niet meer. Verscheidene
honderden conductrices zijn eveneens
in staking, hoewel de staking Woens
dag begon uit protest tegen in dienst
nemen van meer conductrices.
De stakers blijken meer bezwaren te
hebben dan alleen het te werk stellen
van vrouwelijk personeel. Zij eisen
een loonsverhoging van een pond ster
ling per week, schorsing van alle nieu
we conductrices, totdat een besluit is
genomen over de looneis, afschaffing
van de maatregel, dat 'n arbeider, die
te laat op zijn werk verschijnt, alleen
de uren betaalt krijgt, die hij gewerkt
heeft, en ten slotte geen strafmaatre
gelen tegen enig bij het geschil be
trokken lid.
Bijna 1000 man trampersoneel heeft
Vrijdagavond besloten eveneens m sta
king te gaan.
NIEUWE JEUGD SPAARACTIE
De Nationale Spaarraad heeft een
nieuwe jeugdspaaractie ontketend. Hij
wil het aantal sparende kinderen van
zes tot zestien jaar opvoeren tot zeven
honderdvijftig duizend. Er worden nu
geen zegels meer beschikbaar gesteld.
Elke nieuwe inlage tussen 18 en 30
September wordt beloond met het
boekje „De Reddingboot komt", van de
heer H. Th. de Booy, directeur van de
NZH Reddingmaatschappij.
ARRESTATIES VAN
COMMUNISTEN IN SAKSEN.
Be Oostduitse veiligheidspolitie heeft
eergisternacht elf vooraanstaande com
munisten en leden van het Saksische
departement van binnenlandse zaken
gearresteerd. Vele andere communis
tische functionarissen zijn na onder
vraging uit hun ambt ontzet.
Allen zijn beschuldigd van contact
met het westen".
Verwachting tot hedenavond:
Wisselend bewolkt met op en"
kele plaatsen een bui. Matige,
tijdelijk krachtige wind overwe
gend uit Westelijke richtingen.
Weinig verandering in tempera
uur.
bondag: Zon op 6.17. onder 18.52.
Haan op 13.49, onder 20.44.
Maandag: Zon op 6.18. onder 18.49.
Maan op 15.11, onder 21.31 (EK).
hebben. Generaal MacArthur zeide
met een verovering van Seoel, het ze
nuwknooppunt van het verdedigings
systeem van de vijand, de Noordko-
reaanse legers in het Zuiden snel te
willen verlammen teneinde een moei
zame wintercampagne te vermijden.
Negentig procent van de vijandelijke
troepen staat in het Zuiden. Generaal-
majoor Almond, de bevelhebber van
het nieuwe bruggenhoofd, noemde dit
„het aambeeld, waarmee generaal Wal
ker de Noordkoreanen zal verplette
ren". Hij voorspélde dat de ineenstor
ting van de vijand zeer snel zou zijn
MacArthur ten slotte voegde aan de
opmerkingen nog toe: „Er zijn weinig
parallellen in de geschiedenis, waarin
de tegenstander zijn arm zo ver heeft
uitgestoken. W3 zullen die arm afza
gen".
Het Noordelijke hoofdkwartier heeft
nog geen meldingen van de landingen
gemaakt. In de Noordwestelijke sec
tor van het bruggenhoofd der V.N. bij
Poesan zetten de Noordkoreanen een
grote aanval in. De verdedigers wisten
het verloren gebied grotendeels terug
te veroveren.
Vandaag viert de wed. A. Bak-
kerTilma te Wieuwerd haar
101ste verjaardag. Als kosters
vrouw heeft zij duizenden malen
bezoekers van de kerk hetzelfde
verhaal verteld. De kerk te Wieu-
werdt met name de grafkelder,
die (unicum in ons land) geen
lijken of skeletten, maar mum
mies bevat en waar ook thans
stoffelijke resten niet vergaan,
maar langzaam indrogen, was
haar domein. Krijgen sommige
bezoekers van de grafkelder
spoedig hoofdpijn, Antje, of zo
als ze in Friesland bekend staat,
Beppe Antje (opoe Antje) kon er
tegen. Toen zij eindelijk met
pensioen ging, heeft ze op 81-
jarige leeftijd nog lezen en schrij
ven geleerd. Verleden jaar vier
de mj haar eeuwfeest in haar
eigen woning, thans woont zij bij
haar kinderen in. Haar gezond
heid is nog goed, hoewel ze bijna
blind is en ook het gehoor min
der wordt.
Na de conferentie van de Grote
Drie kwam gisteren de Raad van het
Noordatlantlsch Pact in New-York
bijeen. Alle ministers voerden het
woord en minister Stikker opperde
de vraag wat of er met de Europese
gebieden zou gebeuren, indien een
algemeen conflict uitbrak. De hoofd
schotel van de middagvergadering,
die vier uur duurde, was de kwestie
van Duitslands herbewapening en
het aandeel van Duitsland in de ver
dediging van het Westen, Ook zou
den andere kwesties zijn aangeroerd
buiten die van de Westeuropese de
fensie om. De besproken kwesties
zouden „erg delicaat" zijn. Elke deel
nemer aan de besprekingen was ge
heimhouding opgelegd. Er zjjn nog
geen beslissingen genomen.
Na afloop der bijeenkomsten van
Vrijdag werd een communiqué uit
gegeven, dat geen nieuws bevatte en
ten slotte mededeelde, dat de minis
ters hedenmorgen hun vergadering
zouden voortzetten. Naar verluidt
zou Acheson, de Amerikaanse mi
nister van Buitenlandse Zaken, Vrij
dag een voorstel betreffende de ver
dediging van West-Europa aan de
Raad hebben voorgelegd. Hierin zou
o.m. het gebruik van Amerikaanse
en Duitse militaire contingenten in
een verenigde strijdmacht zijn ver
vat. Het voorstel zou verder aan
dringen op uiterste krachtsinspan
ning van alle staten-leden bij de toe
komstige vorming van het nieuwe
internationale leger. Acheson zou
hebben betoogd, dat het gebruik van
Duitse eenheden geen herleving van
een nationaal Duits leger en ook niet
van een generale staf zou betekenen.
De Duitsers zouden evenmin hun
eigen wapens vervaardigen.
Onder belangstelling van duizenden
heeft Vrijdag te Pretoria de begrafe
nisplechtigheid met militaire eer van
de Zuidafrikaanse veldmaarschalk Jan
Smuts plaats gehad.
De straten, waardoor de begrafenis
stoet trok, waren gevuld met mannen,
die blootshoofd stonden, en wenende
vrouwen. Onder de vele bloemen, die
in de Chapelle Ardente van de „Grote
Kerk", waar het stoffelijk overschot
lag opgebaard, waren neergelegd was
een krans van Koningin Juliana en
Prins Bernhard, die Donderdagavond
per vliegtuig uit Nederland was geko
men.
Mevrouw Smuts, die 79 jaar is, luis
terde naar de radio-uitzending van de
dienst. Al haar kinderen en zes van
haar 25 kleinkinderen waren in de
kerk aanwezig. De voorganger, ds. J.
Reyneke, noemde Smuts' dood „de
stem van God, die Zuid-Afrika oproept
om een einde te maken aan de ver
slechtering van de betrekkingen tus
sen zijn bewoners van verschillend
ras".
Onder orgelspel werd de kist naar
buiten gedragen, waarbij acht gene
raals als slippendragers fungeerden.
Buiten presenteerde een escorte het
geweer, terwijl de kist op een affuit
werd geplaatst. De stoet, die drie ki
lometer lang was, werd voorafgegaan
door pantserwagens.
Het Britse Lagerhuis heeft zonder
stemming het wetsontwerp tot ver
lenging van de dienstplicht van 18
maanden tot twee jaar goedgekeurd.
Het ontwerp zal Maandag naar het
Hogerhuis gaan.
AFTREDEN VAN AMERIKAANSE
MINISTER VAN MARINE
VERWACHT
Uit welingelichte bron te New York
wordt vernomen, dat de Amerikaanse
minister van Marine, Francis Matthews,
ontslag zal nemen en dat dit ontslag
ook zal aanvaard worden.
DOOR ZEEPKISTENAUTO
OMVERGEREDEN
Vrijdagavond omstreeks half zeven
is een 34-jarige man te Amsterdam
door een zg. zeepkistenautó, bestuurd
door een 14-jarige jongen, omverge
reden. De man brak zijn linkerbeen
en is in een ziekenhuis opgenomen.
De eerste foto van prinses Elizabeth van Engeland met haar baby,
prinses Anne.(TELEfoto)
(Van onze parlementaire redacteur)
Spannende momenten beleefde de Tweede Kamer Vrijdagmiddag in de laatste
vergadering van het oude zittingsjaar, gedurende de voortgezette debatten over
de leger- en marinebegrotingen voor het jaar 1950. Daar was in de Ridderzaal
en op de volgepakte tribunes grote bewogenheid rondom de figuur van minister
mr. W. F. Schokking, die na de geharnaste rede van majoor J. J.^Fens, de
militaire specialist der R.K.-fractie, ais het ware om vertrouwen vroeg voor de
komende zittingsperiode onder het motto van de song uit de laatste oorlog „Give
me five minutes more".
Anders de staatssecretaris van Oor
log, mr. W. H. Fockema Andreae.
Duidelijk was zijn verklaring aan het
adres o.a. van majoor Fens, waarin hij
een uitlegging vroeg van het vertrou
wen op termijn, dat deze nog wilde
schenken.
En prompt werd hij bediend. Want
verschillende sprekers en zijn geest
verwant mr. P. J. Oud (WD) deden
met grote nadruk uitkomen, dat de
critiek zich niet tegen de beide staats
secretarissen doch wel degelijk tegen
Gisteren kwam de Algemene Neder
landse Vereniging „Het Groene Kruis'
in het gebouw voor Kunsten en Weten
schappen te Utrecht bijeen ter viering
van het gouden jubileum van deze ver
eniging. H. M. de Koningin vereerde
de bijeenkomst met haar bezoek.
Zuster Bronders sprak o.a. over het
streven, de arbeid en het wezen van
fiP het land van de weduwe Venrooy
U in Den Dungen (N.B.) kwam een
aardappel van het ras Noorderling naar
boven van 2 y2 pond. Men zoekt thans
naar iemand, die de knoert heel in zijn
mond kan steken. Alleen om deze re
den is het jammer, dat Göbbels dood is.
Zuid-Afrika is wat groter geworden,
doordat zijn rechten, titel en belangen
op de Marion- en Prins Kenward-eilan-
den (halverwege Kaapstad en de Zui
delijke IJszee) zijn bevestigd. Dit om
de atlas bij te werken. Ongeveer
5000 Berlijners, die enige tijd in Rus
sische concentratiekampen hebben door
gebracht, hebben naar het voorbeeld
van de ,Bond van slachtoffers van het
fascisme" de „Bond van slachtoffers
van het stalinisme" opgericht. D De
Parissienne Jeanne Couepel stal 490
zakdoeken. Op het waarom van de
rechter antwoordde zij: „Ik was ver
kouden". De kadi repliceerde „Ja en
nu bent u verkouden". In een echt
scheidingsproces in de States werd het
echtelijk huis toegewezen aan mrs.
Beatrice M. Lussier. Haar man kreeg
echter bij rechterlijk vonnis permissie
IIIIIIIIIIIIINIIIIIIIIIIIIIIllllllllllllllin
om een maal per week de woning te
betredenom een bad te nemen.
■x->.
Koreoame hamen, heren
den maken er hun praktijk van alle
mogelijke intieme en scandaleuze be
weringen over politieke tegenstanders
te lanceren. Boze tongen beweren, dat
Adolf Caffe, uitgever-redacteur van
„Makka", de lees- en schrijfkunst niet
machtig zou zijn. A propos. „De Volks
stem" verscheen deze week normaal
onder de naam „Het Volk". Nollie
Parker uit High Point is een ijskouwe.
Hij verzocht een dokter een 32 cal. pis
tool-kogel uit het achterhoofd te ver
wijderen, wandelde kalm het zieken
huis uit, de kogel triomfantelijk in
de hand en met een lichte pijn in het
heufd. Al Jolson, die in de tweede
wereldoorlog de frontsoldaten verpo
zing bracht, heeft de Amerikaanse re
gering verzocht naar Korea gezonden
te worden. En dan te weten, dat „Sunny
Boy" reeds 62 is. Jane Russell, die
ons polygame mannen meer doet dan
de heks van de Achterweg, heeft zich
eveneens beschikbaar gesteld. Zij wil
weliswaar niet persoonlijk naar Korea,
maar is bereid pin up-foto's van zich
te laten maken en deze naar de jon
gens te zenden. Ook een nobel aanbod.
de Groene Kruis-verpleegster. Zij wees
op de grote verandering, die zich met
tertijd in de wijkverpleging heeft vol
trokken. Thans ziet de wijkverpleeg
ster zich belast met de tuberculose-be-
strijding, het preventieve werk ten be
hoeve van moeder en kind en vele an
dere prachtige taken. Na haar voerde
professor dr. W. v. d. Scheer het woord.
Hij zeide, dat het langzamerhand dui
delijk geworden was, dat de weerbaar
heid van de mens meer afhangt van
zijn geestelijke dan van zijn lichame
lijke eigenschappen. Als men de gees
telijke gezondheid van een volk wil be
vorderen moet men trachten de van
buiten komende oorzaken te vinden, die
kunnen liggen in de opvoeding, het on
derwijs, het beroep of moeilijke om
standigheden als het woningvraagstuk.
De Nationale Federatie voor geestelijke
Volksgezondheid doet zeer mooi werk
op dit terrein. Verder wees prof. dr.
v. d. Scheer er op, dat een volk in een
harmonisch afgestemd geestelijk even
wicht moet verkeren, wil het een
krachtig en gezond volk zjjn.
Met ingang van a.s. Maandag gaan
de stakende Indonesische onderne
mingsarbeiders wederom aan het werk.
Dit is het gevolg van een overeen
stemming, die is bereikt tussen de lei
ding van het Algemeen Landbouw-
syndicaat en de Sabupri. Bij deze
overeenkomst wordt het basis-dagloon
gesteld op 3 rupiah en wordt over de
stakingsdagen de helft van het loon
uitbetaald.
de minister richtte, die bij de replie
ken van de heren J. S. Bruins Slot
lA.R.) en mr. K. Vonk (VVD) evenals
van mr. Oud moest vernemen dat hij
Iet vertrouwen hunner fracties verlo
ren had.
In tweede instantie gaf evenwel mi
nister Schokking te verstaan, dat hij
viel of stond met zijn beide staatsse
cretarissen, met wie hij in team-spirit
werkte.
„Wij zullen het hijsen" aldus beloof
de hij, „mits het nodige materiaal er
komt". Hij erkende, dat er op mili
tair gebied in ons land een grote ach
terstand is. Maar meer dan 30 pet. van
het totale budget (ruim f 1100.000.000)
kunnen wij moeilijk voor onze defen
sie besteden.
Uit de belangwekkende mededelin
gen van staatssecretaris Fockema An
dreae noteerden wij, dat door onvol
doende scheepsruimte het repatrië
ringsschema der militairen uit Indo
nesië niet volgehouden kan worden.
Tot nadere aankondiging sture men
evenwel nog geen Kerstpakketten.
Wat de Nationale Reserve betreft deel
de hij mede, dat de toeloop groeiende
is. Nederlandse industrieën zullen in
geschakeld worden bij de vervaardi
ging van wapenen en munitie.
Staatssecretaris schout bij nacht H.
C. W. Moorman deed de belangrijke
mededeling, dat de mobilisatie der
Koninklijke Marine binnen twee maal
24 uur haar beslag kan krijgen, wan
neer zulks onverhoopt nodig zou we
zen. Voorts verklaarde de heer Moor
man, dat elk schip en elk vliegtuig
ten volle verantwoord is in het kader
der plannen van de Atlantische Unie.
Grote hilariteit en klaarblijkelijke
ergernis bij de communisten verwekte
de heer Vorrink (P. v. d. A.) toen hg
een ganse lijst hoge nazi-officieren
voorlas die door de Russen zijn aan
gesteld voor de organisatie en op
bouw van het Oostduitse politïeleger.
Het was een der vrolijke maar in
wezen diep ernstige en tot nadenken
stemmende momenten in dit wel zeer
emotionele defensie-debat, dat in het
najaar bfl de nieuwe begroting onge
twijfeld voortgezet zal worden met
minister Schokking ofzijn opvol
ger. Deze begroting is in eik geval
aangenomen.
Het eindklassement van de intergeal-
lieerde schermkampioenschappen luidt:
1 Frankrijk 10 pnt. 34 gewonnen par
tijen; 2. Belgie 8 pnt. 33 gewonnen par
tijen-, 3. Nederland 6 pnt. 24 gewonnen
partijen.
