Straatgevechten in de stad Seoel
Frans weerschip „La Place"
liep op een magnetische mijn
Kort Bestek
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Monument bij „Oranjehotel" onthuld
Airborne-herdenking te Oosterbeek
en Arnhem
Maandag 18 Sept. 1950
75e Jaargang No. 10902
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Ook vorderingen aan andere fronten
Pjongjang zwaar
gebombardeerd
Parijse politie hield 1000
Noordafrilcaners aan
Spanje kan 44 divisies
mobiliseren
Weer sabotage op een Brits
vliegkampschip
Mol), Roem is naar
Djakarta vertrokken
Ook Engeland wensi herbewapening
van Duitsland, Frankrijk aarzelt nog
Atlantische Raad is het
eens over defensieplan
Bakkerspatroons vragen
dispensatie aan
Radio Oost-Berlijn komt
zonder kinderuurtje
Minister Teulings sloot
zitting Staten-Generaal
V.S. stellen 32 artikelen
onder hamstercontröle
Weerbericht
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
Directie:
X BIJLSMA en C. KRAK
COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct. p. m.m
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.—, elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 4.50, per maand
1.50 bij vooruitbetaling,
plus incassokosten
ULTIMATUM VAN MAC ARTHUR: „OVERGEVEN OF STERVEN'
Volgens een door radio-Poesan uitgezonden communiqué van het Zuid
Koreaanse hoofdkwartier hebben strijdkrachten der Ver. Naties de wnk Jong-
tonpo van Seoel bezet. Andere geallieerde strijdkrachten zouden de rivier de
Han zijn overgetrokken, waarna zü oprukken naar het hart van Seoel De
hoofdweg en de spoorhjn naar Intsjon kruisen de Han aan de WestelHke rand
van de stad. Volgens onbevestigde berichten is er in de straten van de oude
Zuidkoreaanse hoofdstad een gevecht van man tegen man aan de gang Radio
Seoel .s sinds Zondagmiddag uit de aether. Generaal MacArthur, die halverwege
intsjon en Seoel de troepen inspecteerde, heeft de Noordkoreanen het ultima
tum „Capituleren of sterven" gesteld. Drie millioen pamfletten met dit ulti
matum zyn boven het door de Noordelijken bezette gebied van Zuid-Korea uit
geworpen.
Van de diverse fronten wordt nog
het volgende gemeld: De tegenstander
heeft zijn troepen bij Seoel nog niet
voldoende kunnen reorganiseren, zo
dat de strijdkrachten der V. N. in dit
gebied slechts sporadisch tegenstand
ontmoeten. Gebrek aan samenhang
tussen de Noordelijke troepen maakt
vernietiging van groepen Noordkorea
nen mogelijk met geringe verliezen
aan de zijde der V. N. Sedert de lan
ding bij Intsjon zijn 1000 Noord
koreanen krijgsgevangen gemaakt.
„Corsairs" van vliegdekschepen heb
ben naar schatting 230 van de 280
Noordkoreaanse voertuigen, die met
versterkingen naar het gebied van
Kimpo snelden, buiten werking ge
steld. Zaterdag en Zondag is de lucht
boven het bruggehoofd de gehele dag
vervuld geweest van het gedreun der
vliegtuigmotoren, terwijl een voort
durende stroom van troepen en mate
riaal de haven van Intsjon werd bin
nengebracht. In Intsjon verschenen
Zaterdag Amerikaanse en Zuidkore
aanse vlaggen in de straten, terwijl de
„Leathernecks" Noordkoreaanse en
ftussische vaandels als souvenir buit-
maakten.
Aan het „oude" front.
Van het front in het Zuiden van
Korea bij Taegoe komen berichten
over een van anderhalf tot vijf km. op
rukken van eenheden van het achtste
Amerikaanse leger. Vijftien km. ten
Westen van Taegoe werd doorgebroken
en drong men door tot op minder dan
vijf km. ten Zuiden van Waegwan. De
Zuidkoreanen aan het front ten Noor
den van Jongtsjon kwamen drie a
vijf km. vooruit en sloten ten Zuiden
van de weg van Pohang naar Jongtsjon
een Noordelijk bataljon in. De een
heden van de tweede divisie en de
25ste divisie in het Zuiden rukten on
geveer drie km. op.
Volgens radio-Moskou is de Noord
koreaanse hoofdstad Pjongjang in een
vijf uren durend bombardement door
Amerikaanse vliegtuigen „allerwreedst"
getroffen. Er zouden grote verliezen
zijn aan mensenlevens. „Vuurtongen
schoten hier en daar tot grote hoogte
de lucht in."
dat zij zich gereed moeten houden om
de 38ste breedtegraad over te trekken
en op te rukken naar de rivier de Ya-
loe, die de grens vormt tussen Noord-
Korea en Mandsjoerije. De Zuidkore
aanse regering zou reeds besprekingen
voeren over haar terugkeer naar
Seoel.
Wordt Seoel door de Amerikanen
ingenomen dan komen dertien Noord
koreaanse divisies zonder aanvoer te
zitten. Alle belangrijke aanvoerwegen
lopën n.1. over deze stad. Het terug
trekken van de Noordelijke strijd
macht uit het Zuiden van Korea zou
ten minste acht dagen vergen.
Volgens de laatste berichten neemt
de tegenstand van de Noordelijken
in Seoel thans toe, hoewel de strijd
krachten der V.N. nog steeds aan de
winnende hand zijn.
Aan het front van de Naktong is
een belangrijk winstpunt geboekt.
Vooruitgeschoven Amerikaanse infan-
terie-eenheden zijn er n.1. in geslaagd
ten Noordwesten van Tsjangnjong de
Naktong over te trekken en een brug
genhoofd te vormen. Dit moet dienen
om de hoofdmacht een steunpunt te
verschaffen voor het passeren van de
rivier.
De Zuidkoreaanse minister van de
fensie, Sjcng Soen—mo, heeft zijn of
ficieren en manschappen medegedeeld,
«a de plechtige onthulling legde
de vorstin een krans aan de voet
van het monument.
De Parijse politie heeft Zondag onge
veer 1000 Noordafrikaners aangehouden
na straatdemonstraties tegen het recen
te verbod van het Algerijnse nationalis
tische blad ,,Vrjj Algerije". De politie
Verklaarde, dat de aanhoudingen slechts
bedoeld waren om identiteit te contro
leren.
In botsingen tussen politie en de
monstranten zouden dertig personen
rijn gewond. In Marseille, waar zioh
dergelijke demonstraties hebben voor
gedaan, werden drit agenten gewond.
®en tiental burgers werd aangehouden.
In het kader van een reünie van oud
gevangenen' van het Oranjehotel te
Scheveningen is Zaterdagmiddag op de
hoek van de Van Alkemadelaan en de
Stevinstraat in Den Haag een monu
ment onthuld ter nagedachtenis van
hen, die in de cellenbarakken hun leven
hebben gelaten. Nadat de voorzitter
van het comité Oranjehotel, de heer G.
Bos, de voorgeschiedenis van het mo
nument had uiteengezet, heeft H. M.
de Koningin het onthuld. Daarna wer
den bloemen gelegd aan de voet ervan.
Ten slotte maakten de aanwezigen de
stille gang langs cel 601, de dodencel.
Ook de Amerikaanse Senaat heeft
zich met 47 tegen 21 stemmen voor de
benoeming van Marshall tot minister van
defensie uitgesproken.
Spaanse officieren, die tegenwoordig
zijn geweest bij. de „Regenboog"-ma-
noeuvres in West-Duitsland, hebben
verklaard, dat Spanje bereid zou zjjn
binnen zes en dertig uur vier en veer
tig divisies te mobiliseren „voor geza
menlijke verdediging van West-Europa
tegen een Russische aanval". Spanje
had thans twee en twintig divisies on
der de wapenen, doch niet al deze di
visies waren op volle sterkte en Spanje
had een tekort aan militaire uitrusting.
Het Spaanse gezelschap bestaat uit
generaal Jesus Aguirre, plaatsvervan
gend chef van de generale staf van het
Spaanse leger; lt.-kolonel Lesar Martin
Alonso; lt.-kolonel Luis Garcia Rollain
en majoor Thomas de Liniers y Pidal.
Spanje zou zeer gaarne militaire uit
rusting van de V.S. ontvangen, aldus
verklaarden de officieren. Het Spaanse
leger was gespecialiseerd in infanterie
en artillerie.
Op het Britse vliegkampschip „Ven-
geance" heeft zich in twee dagen tijds
een nieuw geval van mogelijke sabo
tage voorgedaan. Een ventiel was open
gebleven, waardoor aanzienlijke scha
de aan de machinekamer had kunnen
worden toegebracht. Het schip is thans
op weg naar Gibraltar.
Nadat H. M. de
Koningin hem Za
terdag ten p 'eize
te Amsterdam
had ontvangen, is
de Hoge Commis
saris van Indone
sië in ons land, de
heer Moh. Roem,
met het KLM-
vliegtuig van
Schiphol naar
Djakarta Vertrok
ken. Zoals bekend
zal hij de post
gaan bekleden van minister van buiten
landse zaken van de RIS. De heer Roem
zeide, dat hetgeen hij in Nederland had
gedaan, hem veel voldoening had ge
geven. „Ik laat vele vrienden achter",
zo vertelde hij, „maar ik hoop zeer
waarschijnlijk in verband met de ko
mende Unieconferentie nog dit jaar in
Nederland terug te zijn".
De heer Roem werd o.a. uitgeleide ge
daan door een aantal ministers en de
ambassadeur van de Ver. Staten.
Ramp eiste waarschijnlijk
35 slachtoffers
Ter hoogte van Kaap Frehel, tussen
Brest en Saint Malo, is Zaterdag het
Franse weerschip „La Place", een 1400
ton groot fregat van de marine, op een
magnetische mijn gelopen. Het schip
is vergaan. Aan boord bevonden zich
vijf en zeventig koppen. Volgens een
officieel communiqé zijn „ongeveer"
veertig man gered.
De „La Place" was teruggekeerd van
een wacht van 21 dagen in zware stor
men op de Atlantische Oceaan. Toen
het schip voor Saint Malo aankwam
was de kapitein van oordeel, dat het
te laat was om nog de haven binnen
te varen. Het schip ging voor anker
en de bemanning -kreeg een filmverto
ning aan boord, waarna de kooien
werden, opgezocht,
Een der geredden, kwartiermeester
Na afloop van de vergadering van
de Noordatlantische Raad werd Zater
dagavond verklaard, dat overeenstem
ming was bereikt op alle belangrijke
punten van een Westeuropees defensie
program met uitzondering van de
kwestie van Duitslands herbewape
ning. De besprekingen hierover zullen
deze week worden voortgezet. Reden
hiervoor is, dat de Franse minister van
Buitenlandse Zaken en andere minis
ters meer tijd nodig hebben om het
vraagstuk te overdenken en overleg te
plegen met hun regeringen.
Minister Schuman zeide, dat Frankrijk
van mening is, dat elke directe beslis
sing inzake het Duitse herbewape
ningsprobleem gevaarlijk zou zijn.
Schuman schijnt echter niet gekant te
zijn tegen de idee, dat de „arbeidseen-
heden", zoals zij momenteel in de
Brits-Amerikaanse zones bestaan, wor
den uitgebreid. Deze eenheden zouden
een hulpkorps moeten vormen, dat bij
de bezettingsstrijdkrachten wordt ge
voegd en dat o.m. zou kunnen belast
worden met versterkingswerken aan
de Elbelinie.
Bevin schijnt niet langer gekant
tegen Duitslands herbewapening. De
Duitse contingenten dienen 'werkelijk
in het Atlantische leger te worden op
genomen. Zij moeten geen autonome
eenheden met een Duits opperbevel
zijn.
De vertegenwoordigers van Italië,
Canada, Noorwegen, Denemarken, Por
tugal en IJsland hebben het principe
van de Duitse herbewapening met
enig voorbehoud aanvaard. De Neder
landse afgevaardigde, minister Stik
ker, verklaarde zich voorstander van
een zo spoedig mogelijke Duitse her
bewapening, doch graaf Sforza, de
Italiaanse afgevaardigde, betoogde, dat
met die herbewapening slechts mag
begonnen worden, wanneer de behoef
ten van de leden van de Raad bevre
digd zijn. Belgie scheen geneigd zich
bij het Franse standpunt aan te slui
ten. De Amerikanen handhaven hun
zienswijze en het wordt onwaarschijn
lijk geacht, dat Acheson zijn stand
punt, dat volledig door Truman is
goedgekeurd, zou herzien. De Raad
komt vandaag in extra vergadering
bijeen.
Schumacher wil nauwste
militaire samenwerking.
Dr. Kurt Schumacher, de leider van
de Westduitse Sociaaldemocratische
Partij, heeft Zondag verklaard, dat de
socialisten bereid zijn hun goedkeuring
te hechten aan een Duitse militaire bij
drage tot de verdediging van het Wes
ten, doch alleen als „het lot van de
Westelijke democratiëen onverbrekelijk
wordt verbonden met het Duitse", Als
bewijs van een dergelijk voornemen
vroeg Schumacher een „geallieerd
machtsvertoon" in Duitsland. Hij zeide
dat er nooit een kans moet zijn op een
„terugtrekken over de Atlantische
Oceaan".
Celton, vertelde dat er zich toen plot
seling een geweldige ontplofing voor
deed. Toen hy aan dek kwam was de
brug reeds onder water verdwenen.
Hy zelf werd door een golf wegge
spoeld doch wist een vlot te bereiken,
waarop hy urenlang ronddreef, voor
dat hy door een sleepboot werd op
gepikt. Twaalf man zaten op het vlot,
dat verscheidene malen omsloeg, en
een vijftiental hing er aan. De „La
Place" zou Zondags hebben deelgeno
men aan feestelijkheden bij gelegen
heid van de ingebruikneming van
nieuwe havensluizen te St. Malo.
De vijf procent
Naar wy van de zijde van de bak
kerspatroons vernemen, hebben zij het
College van Rijksbemiddelaars om
dispensatie verzocht van de verplich
ting tot toekenning ener loonsverho
ging. Dit in afwachting van een na
dere compensatieregeling, die de bak
kers wensen om een eventuele loons
verhoging te kunnen dragen.
Als regel geldt, dat een werkgevers
organisatie, welke een dispensatiever-
zoek heeft ingediend, voorlopig onthe
ven is van de verplichting tot uitbeta
ling van de 5 pet. loonsverhoging Het
verzoek heeft dus schorsende we'king.
Indien de dispensatie niet wordt toe
gestaan moeten de werkgevers de ver
hoging met terugwerkende kracht uit
betalen.
AUTO-ONGELUK EIST EEN DODE
Zaterdagmiddag omstreeks zes uur
is onder de gemeente Zevenaar 'n ern
stig auto-ongeluk gebeurd, dat aan een
59-jarige Amsterdammer, de heer G.
het leven heeft gekost.
Een kijkje aan de conferentietafel
tijdens de vijfde zitting van de
Noordatlantische Raad te New
York. Van links naar rechts: André
Oasen, plaatsvervangend afge
vaardigde vrtn LuxemburgMr. D.
U. Stikker, Nederlands afgevaar
digde; jhr. mr. A. W. L. Tjarda van
Starkenborgh Stachouwer, plaats-
verv. afgevaardigde van Neder
land en de Noorse afgevaardigde
Haivard Lange.
De medewerkenden van het kinder
uurtje van Radio-Oost-Berlijn hebben
Zondag hun biezen gepakt en zijn naar
het Amerikaanss radio-station Rias in
West-Berlijn overgelopen.
De programmaleider, dr. Obrig, die
met de kinderen en de technische staf
bij Rias aanklopte, zei, dat de Oostber-
lijnse radio-omroep de kinderen voor
politieke propaganda wilde misbruiken.
Hat het de overheid ernst is met het
paal en perk stellen aan dat ver
maledijde hamsteren bleek in Amster
dam, waar een vrouw is gearresteerd,
die kans had gezien dertig kilo „zwar
te" koffie op te slaan by wyze van een
appeltje voor de dorst. Ze kunnen er
ons niet genoeg arresteren. En nu
we het toch over zwart hebben. Wat
te denken van de cyfers, welke de
Haagse verkeerspolitie verstrekte? Vo
rige week werden daar by 194 ver
keersongevallen 14 personen zwaar en
46 personen licht gewond. Oorzaak?
Ongelikte beer in het verkeer, q Een
metselaar te Ryssel, die op last van
de fabrieksdirectie wever zou worden,
zocht het hoger op. Hy klom uit pro
test op de 42 meter hoge fabrieksschoor
steen, waar hy de gehele nacht bleef
zitten, 's Morgens klom hy langs de
bliksemafleider naar beneden en ging
naar huis. Met het sparen wil het
nog maar niet lukken. Ook in Augus
tus werd by de algemene spaarbanken
meer terugbetaald dan ingelegd. Het
verschil bedroeg ruim drie millioen
gulden, o Het te Saarbrücken verschij
nende communistische blad „Neuer
ïeit", dat Zaterdag na vier weken
IIIIIIIIIIIWntHIIHtllllllllllllllllllllHIIIIHIIIIMIIIIIMIIIIIimillllllHIlIHHIIIIIIIIMHHtNIHNHMIUNNI
het eerst weer verscheen, hield het niet
langer dan een dag uit. De redactie had
in de maand vacantie zoveel beledi
gends bedacht, dat de krant prompt
weer voor vier weken verboden werd.
Te Hilversum is het huwelijk voltrok
ken tussen de AVRO-omroepster
^oos Sondagapraat; „Wat een «neer
Netty Rosenfeld en de Amerikaanse
omroeper John McCaughen Monk. Re
den waarom wy dit bericht omroepen.
O In de kapel van het Schotse kasteel
Glamis, waar ook MacBeth als „Thane"
heeft geresideerd, zworen twee ko
ningskinderen elkander eeuwige trouw.
Het zyn Prins George van Denemar
ken en de Burggravin Anson, nicht van
koningin Elisabeth. Canada, het
Mekka van Nederlandse emigranten,
telt thans 13.871.000 grote en kleine Ca
nadezen tegen 11.507.000 by de laatste
volkstelling in 1941. Ks. Ss. (Kame
raads Staliss) slagschip „Sowietski
Sojoes" heeft als het eerste van de
nieuwe 35.600 ton metende Russische
slagschepen proef gevaren in de Balti-
sche Zee. De bouw van dit schip verg
de vijftien jaar. Q Tydens het onweer
dat Zaterdag boven Rome losbarstte,
sloeg de bliksem in het gebouw van de
commandanten en officieren van de
Pauseüjke Garde. De schade is gering.
In Hongarije kunnen de hogere amb
tenaren van vóór 1945 naar hun pen
sioen fluiten. Verwacht wordt, dat de
regering dit jaar ook de uitbetaling
1*80 de lagere pensioenen zal staken.
Wederom zijn Zaterdag en Zondag in
plechtigheden te Oosterbeek en Arnhem
de duizenden herdacht, die zijn omge
komen in de slag om Arnhem in de
spannende Septemberdagen van 1944.
Zaterdagmiddags kwamen burgers en
oudstrijders samen rondom het Airbor-
ne-monument nabij Hartenstein. Ver
schillende deelnemers aan de veldtocht
voerden hier het woord, 's Avonds werd
in een Arnhemse bioscoop de film De
Slag om Arnhem vertoond.
Zondagmorgen is in de oude Herv.
Kerk te Oosterbeek een dienst gehou
den onder leiding van rev. A. W. J.
De minister van Binnenlandse Za
ken, mr, F. Teulings, heeft Zaterdag
middag om drie uur, daartoe gemach
tigd door H. M. de Koningin, de zit
ting der Staten-Generaal gesloten. Aan
het slot van zyn toespraak, waarin hy
de belangrijke werkzaamheden van het
afgelopen zitingsjaar nog eens memo
reerde, zeide de minister: De Konin
gin heeft my opgedragen U voor de be
toonde yver en toewyding dank te
zeggen. De heer Teulings arriveerde in
een gala-Berliner, bespannen met twee
paarden en geëscorteerd door Rykspo-
litie voor en achter het rijtuig.
.L.low. Uit naam van de Engelse en
Poolse paratroopers zijn geschenken
aangeboden: een doopvont van port-
landsteen met een deksel van smeed
ijzer en roodkoper en een eikenhouten
avondmaalstafel, beide met inscripties.
Voorts werden twee herinneringspane
len onthuld, die een plaats in de preek
stoel hebben gekregen. Voorts zyn nog
een kanselbijbel en een avondmaals
beker toegezegd.
Zondagavond is het hamsteren van 32
artikelen, waaronder staal, timmerhout,
alcohol voor industrieel gebruik en ny
longaren in de Ver. Staten verboden.
De artikelen zyn onder anti-hamster
controle gesteld. Deze maatregel gaat
vandaag in, tegelykertyd met de her-
nieuwe regeringscontróle op afbeta-
lingscredieten voor auto's, meubilair en
huishoudelyke artikelen.
Verwachting tot hedenavond.
Wisselende bewolking met vrywel
nergens neerslag. Langs de kust
aanvankelijk nog harde, overigens
Krachtige tot matige, geleidelyk
afnemende wind. Weinig verande
ring in temperatuur.
Dinsdag: Zon op 6.20. onder 18.47
Maan op 16.14, onder 22.37.
