V.N.-troepen boeken terreinwinst Van prijsstop naar kunst en cultuur Dr. Ralph Bunche ontvangt de Nobelprijs voor de vrede Nederlandse vrouw verwikkeld in Zweedse spionnagezaak VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN Suiker is schaars Zaterdag 23 Sepï. 1930 75e Jaargang No. 10907 Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna Noordelijk verzei bij Taegoe ingesiori Straatgevechten in Seoel Busongeluk in Afrika eist negentien doden Bakkersknecht wist waar de sleutel lag Nu in de cel Voorbereidingen voor de Unie-conferenties Thunderjet in tien uur over Oceaan Nieuw-Guinea-rapport achter gesloten deuren? De kleinzoon van een Amerikaanse negerslaaf Overheid moet voorwaarde scheppen voor ontwikkeling van de kunst Boerderijbrand in de Purmer Een veto van Tru man werd overstemd Weerbericht De kunst in de provincie JCoAt B& Nog geen accoord over Duitse strijdmacht Australische troepen ook naar het buitenland Niets anders dan liefdesverhoudingen BUREAU: Koningstraat 78—80 Den Helder Telefoon 2345 Postgironuxnmer 449041 Hoofdredacteur: A. KAPTEIN Directie: j BIJLSMA en C., KRAK mirnm courant TARIEVEN: Advertenties: 16 ct p. m.m. Kleine advertenties („Juttertjes") tot 15 woor den 1.elk woord meer 5 cent Abonnementen per kwar taal 4.50, per maand f 1.50 bij vooruitbetaling, plus incassokosten Uit Seoel Is in de afgelopen vier en twintig uur weinig nieuws tot ons gekomen. Er schi]nen nog steeds hevige straatgevechten te woeden, waarin beide partijen elkaar man tegen man bekampen. De voornaamste berichten) komen thans uit de omgeving van het Zuidelijke bruggenhoofd. Het front bij Taegoe is plotseling ineengestort, waardoor de Amerikanen aanzienlijke vor deringen konden maken. De troepen, die Koemtsjon bezetten, en de ver overaars van Soewon bevinden zich thans hemelsbreed honderd zestig kilo nieter van elkaar. Beide groepen hebben ongeveer veertig kilometer terrein' gewonnen in een mars van enkele uren. In Seoel wordt hard gevochten. Verse eenheden mariniers, die giste ren bij Intsjon aan land gingen, zijn onmiddellijk doorgezonden ter ver sterking van de strijdgroep, die van Jongdoengpo af de stad is binnen gedrongen en daarbij vrij zware ver liezen leed. Zowel deze groep als die, welke van Kimpo af in Seoel tracht te te komen, stuitte op harde te genstand en meer dan eens moesten de aanvallers terrein prijsgeven. Overal hebben de Noordelijken zich thans ingegraven, zodat het er naar uitziet, dat de stad tot het laatste huis zal worden verdedigd. De ver woestingen als gevolg van de zware bombardementen zijn zeer zwaar. Het spoorwegemplacement Is een chaos van verwrongen staal. Militaire waarnemers bevestigen, dat het front der Noordkoreanen ten Noordwesten van Taegoe is inge stort. Zij hebben het hoge terrein tussen Waegwan en Koemtsjon niet verdedigd, hoewel dit een natuurlijke verdedigingslinie vormt, die een uit weg naar het Zuiden zou hebben opengelaten. Wanneer de Noordelijke legers niet In een afgelegen streek van Tanga- nyika is een autobus met 52 personen in een afgrond gestort doordat de chauffeur op een bochtige hellende weg de macht over het stuur verloor. Negentien personen kwamen om het leven, twintig werden ernstig gewond. Alle slachtoffers zijn Afrikaners. hals over kop naar het Noorden zijn getrokken, moeten er nog aanzien lijke strijdkrachten liggen tussen Soewon en Koemtsjon. Na zes weken van wisselende strijd, waarin een halve kilometer terreinwinst als een belangrijke overwinning werd be schouwd, was de balans gisteravond als volgt: Koemtsjon is bezet, dat halverwege Taegoe en Taedjon ligt, na een opmars met tanks over een afstand van 27 km. Van Taboedong uit zijn de strijdkrachten der VN 32 km opgerukt naar de oevers van de Naktong. Ten Noorden van Waeg wan op de Oostelijke oever van de Naktong is een terreinwinst van 25 km geboekt. Tenslotte trokken de VN-troepen in het centrum van de Noordelijke sector in de richting van Oeisong bijna dertig kilometer Noord waarts, Koemjongdon, op twaalf ki lometer ten Zuiden van Waegwan, is door Engelse troepen bezet. Van de wetenschap, dat vele van zjjn klanten tijdens hun afwezigheid de huis sleutel ergens een „veilige" plaats ga ven onder een deurmat, in een raamkozijn e.d. heeft de 20-jarige bakkersknecht J. H. K. de laatste drie maanden misbruik gemaakt door tal rijke diefstallen te plegen. Hjj had in In regerings-kringen te Djakarta ver neemt Aneta's politieke correspondent, dat men thans druk bezig is voorberei dingen te treffen voor de Unieconfe renties, die begin October in Nederland zullen worden gehouden. Op 30 September zullen de bespre kingen inzake het probleem Irian (N.- Guinea) aanvangen. Voorts zullen cul turele conferenties worden gehouden. Een parlementaire deputatie zal zich naar Nederland begeven om contact op te nemen met de Nederlandse Staten- Generaal. Medio October zullen volgens deze kringen conferenties van ministers van beide deelgenoten van de Unie aanvan gen. die omstandigheden gemakkelijk spel, maakte bjj voorkeur geld en sieraden buit, borg de sleutel weer keurig op z'n plaats en wanneer de bewoners la ter wat vermisten, dacht niemand aan de vriendelijke bakkersknecht. Doch de Apeldoornse recherche kreeg hem ten slotte wel in de gaten en had langzamerhand zoveel bewijs stukken verzameld, dat zij tot arres tatie van K. kon overgaan. Reeds staat vast, dat hij 15 a 20 van dergelijke diefstallen heeft gepleegd. Enkele sieraden welke K. die zijn buit in een blinkende fiets, fraaie kleren en paardrijden omzette in zijn bezit had, werden in beslag genomen. Ook is de 20-jarige D. J. van 't V. aan gehouden, die enkele malen K. had geassisteerd en daarvoor met een gou den ring was beloond. Twee Thunderjet-machines van de Amerikaanse luchtmacht hebben ge poogd, een nonstop-vlucht van Enge land naar. Amerika te maken. Zij start ten op de Engelse basis Manston en nadden het vliegveld Limestone in Maine tot doel. Een van de machines heeft het gehaald. De piloot van de andere heeft boven Labrador wegens brandstofgebrek zijn toevlucht tot de parachute moeten nemen. Onderweg namen de toestellen driemaal brand stof in. De tocht duurde tien uur. Het rapport over Nieuw Guinea, dat enige tijd geleden door een gemengde commissie Nederlanders en Indone siërs is uitgebracht, zal niet in het openbaar, maar in een besloten verga dering van de Tweede Kamer besproken worden. Mr. Kortenhorst zal Dinsdagmiddag bij de aanvang van de vergadering een voorstel doen omtrent het tijdstip van behandeling. Formeel kan de Kamer nog besluiten het rapport in het open baar te bespreken, doch zij zal zich wel aan het advies van de commissie voor Uniezaken houden. Prins Bernhard leert Spaans In verband met de intensivering van zijn contacten met de Spaans spreken de wereld in Amerika, heeft prins Bernhard sedert enige tijd de studie van het Spaans weer ter hand geno men. Prof. dr. C. F. A. van Dam, hoog leraar aan de Rijksuniversiteit te Utrecht, verschijnt geregeld op paleis Soestdijk om voor de prins en enkele leden van zijn gevolg college te geven in de Spaanse taal en letterkunde. Voor de eerste maal in de geschie denis heeft een neger een Nobelprijs ontvangen. Het is dr. Ralph Bunche, kleinzoon van een Amerikaanse ne gerslaaf, die als opvolger van de in September '48 vermoorde bemiddelaar der V.N. in Palestina, graaf Berna- dotte, zijn verdienstelijk werk in het Heilige Land beloond zag met de No belprijs voor de Vrede, ter waarde van 130.000 gulden. Dr. Bunche bemiddelde bij drie wa penstilstandsverdragen tussen de Jo den en Arabieren ëh verkreeg grote bijval voor zijn pogingen om de vrede DR. RALPH BUNCHE Vredesdienaar. Jt. Itrftl tTAfOVl+llTAAT/1 ie (Van onze parlementaire redacteur) WAN de prozaïsche en materialistische onderwerpen prijsstijgingen, prijsstop en I prijsbeheersing naar de op geestelijk plan liggende onderwerpen kunst en cul- kA -i ia L. I L, r £2, m m aH A A.n tuur is voor de Tweede Kamer slechts één stap. Donderdagmiddag en avond I t IQ M Lfc; t IO 0111 Q O O I D11 Svi w lil y CU UUU zat zij nog volop in de economische en sociale kwesties, Vry dagmiddag stroomden er kunstzinnige en culturele klanken uit de vele luidsprekertjes aan de wand, die De lijst van slachtoffers, die ten ge volge van de veelvuldige onweders, wel ke de laatste maanden boven het noor- deiyk deel van Noord-Holland woed den, de dood vonden, is weer met één persoon uitgebreid. Gistermiddag te half vijf werd de 41-jarige heer A. v. d. Mo len uit Hoogeveen, toen hij voor het onweer vluchtte in het Julianapark te Hoorn door de bliksem getroffen. De heer Van der Molen, die met zijn vrouw en een kind bij zijn moeder aan de Tweeboomlaan logeerde, had zich gistermiddag naar het IJselmeer bege ven om te vissen. Daar werd hij over vallen door een donderbui. Ijlings wil de de heer Van der Molen huiswaarts keren, stapte op de fiets maar werd in het Julianapark door de bliksem ge dood. Een neefje heeft hem naderhand gevonden. Het slachtoffer was vader van twee kinderen. Truman heeft zijn veto uitgesproken °ver de door Huis van Afgevaardig den en Sertaat aangenomen wet inzake controle op ondermijnende activiteit. Dit veto is door het Congres teniet gedaan. De wet gelast registratie van communistische organisaties en haar leden en voorziet in opsluiting van opstandige elementen in kampen in "Jd van oorlog. De Senaat heeft voorts de noodwet op de defensie ten bedrage van zeven tien milliard dollars aangenomen. Tru- hian kan haar nu tekenen. Ook is het Regeringsvoorstel tot verhoging der belastingen met 4.7 milliard dollar goedgekeurd. Het Congres is tot 27 No vember op reces gegaan. Verwachting tot hedenavond: Wisselend bewolkt met aanvan kelijk vooral in de Noordelijke provincies nog enkele buien. Ma tige en langs de kust tijdelijk nog vrij krachtige Westelijke wind. Iets minder koud. ZONDAG: Zon op 6.28, onder 18.35. Maan op 18.11, onder 4.09. MAANDAG: Zon op 6.30, onder 18.33. Maan op 18.21, onder 5.27. Boerderijbrand. Een uur later sloeg de bliksem in de kapberg van de boerderij van de we duwe K. Hogentoorn aan de Ooster- weg in de Purmer. De kapberg, die tot de nok toe met hooi gevuld was, stond onmiddellijk in lichter laaie en tastte reeds spoedig de boerderij aan. De brandweren van Edam en Monniken dam konden de hoeve niet meer redden. Verzekering dekt de schade, die in de tienduizenden loopt. dienen om in de grote, holle Ridderzaal het gesproken woord te versterken. derlandse kunstenaars gespeeld De regeringsnota inzake kunst en cultuur vormde de grondslag voor de Vrijdag gevoerde discussies, die wer den geopend door het R.K. lid van de fractie van de PvdA, de heer J. M. Willems, de kunstexpert der socialis ten. Van belang achtte de heer Willems het, dat de composities van levende Ne- wor- den, dat op de middelbare scholen meer aandacht besteed wordt aan literatuur lessen. Verder moet de subsidie voor het Nederlandse volkstoneel gehand haafd worden en speciale aandacht ver dient het Kröller-Müller museum op de Hoge Veluwe. De Nederlandse opera verslindt ka pitalen, zoveel, dat men zich afvraagt Lloewel aantal en omvang van de „witte plekken" op de kaarten van ons aller aardbol voortdurend afne men, blijven er nog altijd liefhebbers om ook de laatste raadselen te door- Illlllllllllllllllllllllllll gronden. De Indische Himalaya-club, die door het vertrek van de meeste buitenlandse leden drie jaar geleden een kwijnend bestaan leek te gaan voe ren, is thans weer een welvarende ver eniging geworden door de grote toe vloed van Indische alpinisten. Een van de plekken, die altijd wel wit zal blijven (omdat de cartografen dat zo'n s eem mooie kleur voor ijs vinden, wij hou den meer van frambozen), de Zuidpool, is het doel van een expeditie, die in November uit Oslo zal vertrekken. Het ligt in de bedoeling een aantal luchtfo to's van Queen Maudland te maken, weshalve twee watervliegtuigen mee gevoerd worden. Bijzonder behulpzame pinguins zullen wel eens een duo-ritje mogen maken op de drie motorfietsen, die ook meegaan. Nóg een expedi tie: Te Mombassa is een aantal geleer- twee expositie-trucks en een tent met een middellijn van 31 meter. Er wor den ook al weer films vertoond en verder zijn er twee poppenkasten. Tenslotte is er nog een ballonwed strijd verbonden aan de expositie, die op 6 October met een show, „Sterren uit de Marshall-landen" genoemd, in Heerlen zal worden geopend. Het Maastrichts Stedelijk Orkest en ver- scheidene bekende Europese orkesten eenzetten. Enkele titels: „Electrisch zuJlen aan deze show medeWerken. we toch aan het filmen zijn: de stu dio's voor onderwijsfilms in Polen hebben in het belang van de opvoe ring der productie een aantal rolpren ten vervaardigd, waarin authentieke voorarbeiders hun werkmethoden uit lassen", „Metselen volgens ploegsy en „De organisatie van de grote staatsmagazijnen". Vooral die laatste zouden we wel eens willen zien. We zijn altijd vreselijk benieuwd geweest hoe en wat er in staatsma- heJ, gazijnen „georganiseerd" wordt. Qok de E.C.A.-missie in Nederland is zich terdege bewust van de pro pagandistische waarde van school- films. „Fibo-beeldonderwjjs" kreeg daarom de opdracht een tiental film den bijeengekomen, die van de Sychel- stroken over doel en uitvoering van len-eilanden uit gaan onderzoeken of het Marshall-plan te vervaardigen. de monsters in de Indische Oceaan, waarover hardnekkige verhalen gaan, inderdaad bestaan. De onderzoekingen worden geleid door Adrian Conan Doylé, een zoon van de schepper van Sherlock Holmes, zodat er o.i. alle kans Zij zqn bestemd voor de hogere klas sen van het L. O. en worden op aan vraag kosteloos toegestuurd. Reeds 1200 scholen hebben de eerste film strook „Het Marshall-plan en wij" (een vrije bewerking van de geesti- op bestaat dat er een zeehond van de ge brochure van Jo Spier) ontvangen. Baskervilles ontdekt zal worden. Voor de ouderen komt er een rei- We blijven nog even in het dierenrijk: zende tentoonstelling, bestaande uit Het Bedrijfschap voor Pluimvee en Eieren heeft een élite-hanenregister in gesteld. Waarschijnlijk zullen slechts die Cantecleers die 's morgens vóór zessen de hoge cis halen er in worden opgenomen. De robben op de Pribi- lof-eilanden zijn er beroerder aan toe. Hoewel die nog geen stamboek heb ben, zijn de mensen er toch achter ge komen, dat deze dieren in aantal ach teruitgaan. Vorig jaar werden er n.1. 70.891 terwille van hun huiden dood geschoten, dit jaar konden de jagers er slechts een dikke "000 bemach tigen. Voordat ze helemaal zijn uit geroeid heeft Walt Disney nu gauw nog een documentaire film over het leven van de robben gemaaakt. Nu Als ik Lieftinck mag schilderen doe ik stroop pp mijn palet. De Poolse mijnwerkers in Zabrze houden ook van muziek. Daarom heb ben de twee voornaamste mrjnwer kersmuziekgezelschappen zich sa- Philharmonisch orkest „De Mijnwerker", dat in na burige mijnen, fabrieken en hoog ovens gratis concerten zal geven. Als we het geloven mogen is het in Polen trouwens tegenwoordig toch één en al vrolijkheid. Tijdens het oogstfeest te Lublin hebben 150.000 boeren en grote groepen bouwvak arbeiders, kompels en metaalbewer kers hun wil tot uitdrukking ge bracht om te werken voor vooruit gang en vrede. Op de tribunes zaten de stoottroepen van de industrie broederlijk naast de stootarbeiders van de landbouw. Wij persoonlijk houden meer van het feest van vrede, broederschap en goede wil, dat ook zonder stootroepen gevierd kan worden: het Kerstfeest. Omdat dit alweer aardig begint te naderen werd in Zuid-Afrika onder de naturellen een wedstrijd voor Kerstkaarten uit geschreven. Uit alle delen van de Unie kwamen 230 zwart-witte teke ningen binnen. De eerste prijs van 210 pond kreeg een voorstelling van een giraffe met bomen. Een jonge naturellen-mijnwerker, die van al het zwart blijkbaar genoeg had, tekende met blauwe inkt» een kaart en kreeg een troostprijs. De jury beoordeelde zijn .werk als „zuiver primitieve, on bedorven kunst". De tekening stelt voor: hutten, dansende figuurtjes enoorlogstrommels. Enfin, de bedoeling is goed en dat blijft toch altoos de hoofdzaak, vrienden. of handhaving nog wel verantwoord is De heer Willems wilde haar echter niet kwijt, maar wei verzocht hij de minis ter te zorgen, dat zij over een goed ge bouw de beschikking krijgt. Ten slotte gaf hij de bewindsman in overweging te bevorderen, dat er voor de vertoning van culturele films één belastingpercentage komt voor het ge hele land. In de provincie. INE heer B. Verhoeven van de KVP, die zelf gedichtbundels heeft ge schreven en wie de kunst dus na aan het hart ligt, hield zijn maidenspeech en wel zo voortreffelijk, dat hij na af loop door tal van partijgenoten gecom plimenteerd werd. (Zie vervolg pag. 7) Als Lieftincks standbeeld gehouwen wordt "RUBENS het debat over kunst en cultuur in de Tweede Ka mer toonde de heer B. Verhoeven (KVP) zich een warm pleitbezor ger voor de kunstenaars. Hij be pleitte meer materiële steun en merkte o.m. op, dat een paar jaar geleden bepaald is, dat kunstwer ken met geblokkeerd geld aan gekocht konden worden. „Zo moet er toch meer te doen zijn", aldus spr., die vervolgde: ,„maar dan komt minister Lieftinck er aan te pas". De heer Verhoeven hoopte, dat als Lieftincks stand beeld nog eens gehouwen zou worden, elke klap, die de kunste naar met de hamer op de in de harde steen dringende beitel zou geven, dan een liefkozing en geen vergelding zou zijn! En dat het opschrift op de sokkel zou getuigen van een man, die voor de kunst meer over had dan twee derde divisie infanterie. Zijn opmerking bracht veel vrolijkheid in de Kamer. in Palestina tot stand te brengen. Hij bleef in Palestina, totdat de strijd voorbij was en keerde in April 1949 naar de V.S. terug om zijn functie van directeur van de trustschapsafde- ling van de V.N. weer op te nemen. Hij verklaarde onlangs, dat hij van mening was, dat de strijd in Palestina voor goed voorbij was. Nadat hij in de V.S. teruggekeerd was, bood president Truman hem de functie van onderminister van Buiten landse Zaken aan. Hierdoor zou dr. Bunche op 44-jarige leeftijd de hoog ste regeringspost hebben gekregen, die ooit aan een neger was aangeboden. Bunche sloeg het aanbod echter af. Naar gemeld verklaarde hij, dat hij „zijn gezin niet wilde blootstellen aan de sfeer van rassendiscriminatie in de Amerikaanse hoofdstad". Als jongen was hij inzeper in de barbierswinkel van zijn vader. Hij won een beurs voor de universiteit van Californie en ging later naar de universiteit van Harvard dank zij een andere beurs. Hij promoveerde op een proefschrift over de ontwikkeling van economisch ten achter staande gebie den. Hij kreeg hiervoor, als beste proef schrift van 't jaar, 'n prijs. Bunche is de eerste neger, die ooit de vredesprijs heeft gekregen. Passende hulde Mosje Sjarett, de Iraëlische minis ter van Buitenlandse Zaken, verklaar de te Lake Success, dat de toekenning van de vredesprijs aan dr. Bunche ,.een passende hulde aan een groot dienaar der V.N." is. Sinds enkele dagen doet zich in ver schillende gemeenten in Noord-Holland het feit voor, dat er geen suiker te kry- gen is .In de meeste winkels wordt slechts aan geregelde klanten een pond verstrekt; meer is niet beschikbaar. De oorzaak van deze schaarste is enerzijds stellig toe te schrijven aan het ellendige feit, dat druk is geham sterd, anderzijds is de bietenoogst laat tengevolge van het zeer slechte weer. En bovendien konden als gevolg van de laatste havenstaking verschillende schepen met ruwe suiker niet tijdig worden gelost. Deze suiker moest al vorens ze in consumptie kon worden gebracht, eerst worden geraffineerd. En dit heeft niet zo snel kunnen geschie den, dat de periode tussen de oude en de nieuwe oogst kon worden overbrugd. Zodra de suikercampagne volop is be gonnen en zo heel lang zal dat niet meer duren zal het einde van de suikerschaarste bereikt zijn. De ministers van buitenlandse zaken en van defensie der Grote Drie, t.w. Acheson, Bevin, Schuman, Marshall, Sjinwell en Moch, hebben Vrijdag vraagstukken besproken, die verband houden met de organisatie van een Westeuropees leger. Zij zijn het niet eens geworden over de kwestie, of er een Duits contingent moet worden gevormd en of dit in het Europese leger moet worden opgenomen. De be sprekingen zouden vandaag worden voortgezet. De Australische premier, Robert Men- zies, heeft in een radiorede verklaard, dat van nu af aan alle leden van het Australische staande leger overal ter wereld kunnen dienen, evenals de vloot en de luchtmacht. „De democratische wereld kan het zich niet veroorloven, dat het gemeen schappelijk front tegen het communis me wordt verzwakt, doordat sommige legermachten achterblijven in nuttelo ze isolatie", aldus Menzies. ,Een Austra lisch leger, dat alleen in Australië mag dienen, zou gelijkwaardig zijn aan een houten geweertje". Tien buitenlanders, onder wie een 30-jarige Nederlandse vrouw, zon door de Zweedse politie verhoord in ver band met het uitlekken van Zweedse atoom- en handelsgeheimen, zo meldt het blad „Stockholms Tidningen" De Nederlandse vrouw, wier naam het blad niet noemt, heeft pertinent ont kend iets met de zaak te hebben uit te staan, zy is „nog niet officieel in ar rest gesteld", aldus het blad. Verschillende malen had de Zweed se inlichtingendienst bemerkt, dat staatsgeheimen, zoals handelsonder handelingen in een netelig stadium en blauwdrukken van installaties voor atoomonderzoek, opmerkelijk snel hun weg naar het buitenland vonden. Een voortdurende observatie van verschil lende legaties te Stockholm deed ten slotte verdenking vallen op een Ne derlandse vrouw, die een groot aantal buitenlandse diplomatieke ambtena ren en statenloze zeelieden blgek te kennen. De vrouw verklaarde echter, dat haar betrekkingen met deze men sen niets anders dan liefdesverhoudin gen waren Onder de tien buitenlanders, die in het gehele land zyn verhoord, bevindt zich ook een buitenlandse student, die als bordenwasser zyn kost en studie geld verdiende. Hij laadde verdenking op zich door herhaaldeiyk dure reizen naar Oslo of Kopenhagen te maken. Vóór elke reis zou hy contact hebben gehad met de Nederlandse vrouw.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1950 | | pagina 1