Het is moeilijk om in huis te huren Parijs een Jeugdige gevangenen zitten in Zutphen hun straftijd uit De strijd tegen waterplanten in rivieren en poldervaarten Opvoeding toi een beter leven Moederliefde Bosbranden in Canada de oorzaak önbLfio-o-'ule feuqd (1) Sleuielgeld van een millioen francs De stadsbevolking moet naar het platteland Jong geleerd is oud gedaan NIET ALLE FIETSBANDEN KOSTEN 4,85 Grote brand bedreigde kom van Beetsterzwaag VRIJDAG 29 SEPTEMBER 1950 (Van onze speciale verslaggever) „JEUGDGEVANGENIS", zeggen we tegen de chauffeur van de taxi, die voor het Zutphense station in de stromende regen op een vrachtje staat te wachten. Een verdere aanduiding is overbodig. Hij weet, waar het ge bouw, aan de rand van de stad, staat. H\j kent blijkbaar de bewoners van „Eunettenstein", zoals de Bijzondere Strafgevangenis voor Jonge Mannen kortweg Jeugdgevangenis heet; hij is op de hoogte van het leven daar en van de methoden, die er toegepast worden, want in een kort gesprekje vat hjj zijn karakteristiek in één woord samen: een rusthuis! Even later hebben we gelegenheid zjjn oordeel te toetsen aan de werkelijkheid. De directeur, de heer A. Wedzinga, heeft zich bereid verklaard ons zjjn inrich ting te laten zien en er één en ander van te vertellen. Hij begrijpt onze belangstelling: er is een kentering in ons gevangeniswezen waarneembaar; de methode van de langdurige eenzame opsluiting heeft in veel gevallen niet tot het gewenste resultaat geleid. Er wa« geen enkele waarborg, dat zij, die de gevangenis na er hun straftjjd uitgezeten te hebben, verlieten, als geestelijk herboren mensen de maatschappij weer betraden, ais individuen althans, die uit hun bestraffing zoveel lering hadden getrokken, dat de kans op een beter, op een deugdzamer leven aanmerkelijk gestegen was. Men wil het zwaartepunt tegenwoordig vooral leggen op de heropvoeding, op het weder geschikt maken van de ontspoorden voor hun deelneming aan een ordelijke samenleving. ■y^ELNU: in de jeugdgevange nis in Zutphen gaat men in ster ke mate deze richting uit. Dat is voor een jeugd gevangenis des te verheugender, om dat jonge mensen nog een lang le ven voor de boeg hebben, waarin ge legenheid bestaat de zonden der jeugd goed te ma ken en zich een bestaan op te bou wen. „Een rust huis," zei onze chauffeur. Neen, dat is de jeugdge vangenis stellig niet. Maar een echte gevangenis in de sombere, af schrikwekkende voorstelling, die wij ons daarvan doorgaans maken, evenmin. Denken we bij het woord gevangenis en meestal nog terecht ook - niet aan grauwe gebouwen achter hoge muren met kleine, getra liede ramen, aan ^are, gegrendelde deuren, aan rammelende sleutelbos sen en norse cipiers, aan sloeberige boevenpakjes en water en brood? Als wij het voorgebouw in Zutphen, waarachter de eigenlijke gevangenis min of meer verscholen ligt, betreden, treffen ons in de hal al dadelijk twee grote vazen kleurige najaarsbloemen. Zeker, daarachter, door glazen tocht deuren ervan gescheiden, strekt zich de diepe, grote vleugel uit, met aan weerszijden, in drie lagen boven el kaar, lange rijen celdeuren. Het ge heel kan in één blik overzien worden. Hier en daar staat een ambtenaar men spreekt in Zutphen niet van ci piers en lopen enkele gedetineer den, die corvéediensten verrichten. Aan de deuren der kamertjes men gebruikt de benaming cellen niet hangen voor het bovenste, glazen ge- de jongeman, benevens diens recidive, milieu-invloeden en erfelijkheidsfac toren vermeld staan. Scherpe selectie. QEDACHTIG aan het spreekwoord, dat één rotte appel in de mand al het gave fruit te schand maakt, tracht men gevaarlijke elementen, dia een slechte invloed op de anderen uit oefenen en deze naar het kwaad toe trekken in plaats van hen daarvan te verwijderen, te weren. Een enkele keer gebeurt het, dat een bewoner, van de Jeugdgevangenis naar een gewone strafgevangenis verhuist, omdat hij in eerstgenoemde inrichting niet op zijn plaats is. Heropvoeding door een goede straf- paedagogische behandeling, sociale heraanpassing van de jeugdige gede- railleerden, het bijbrengen van sociaal normbesef is het doel. Een mooi, maar een moeilijk doel, dat veel van direc tie en personeel vereist, dat voort durend contact tussen ambtenaar en pupil noodzakelijk maakt. Regelmati ge arbeid, gepaste ontspanning, doch ook toepassing van orde en tucht die nen ter bevordering ervan. £)E MOEDERS van de zwaarge wichten Joe Louis en Ezzard Charles zijn beiden met het resultaat van de match van hun zoons tevreden. De moeder van Joe stuurde haar zoon na afloop van de wedstrijd een telegram met de volgende inhoud: „Kom naar huis Joe, hier blijf je kam pioen". Tegen de postambtenaar, die het telegram opnam, zei zij: „Joe's nederlaag is een geschenk van de voorzienigheid, hij zal nu nooit meer boksen". Mevrouw Charles, wier zoon de come-back van de ex-wereldkampioen in de kiem heeft gesmoord, was om andere reden verheugd. „Ik dank de hemel, dat Ezzard heeft ge wonnen en dat God zo goed voer hem is geweest. Ik heb gebeden, dat mijn jongen niet zou worden verwond". De verkleurde zon In de laatste dagen zijn er herhaalde lijk berichten geweest over een ver kleuring van de zon. Dit verschijnsel is ook in vroegere jaren wel eens opge merkt en bleek toen samen te hangen met vulkanische uitbarstingen. Daarbij werden dan grote hoeveelheden stof deeltjes in de atmosfeer geslingerd. Van vulkaanwerking is thans geen sprake. Het KNMI in De Bilt is van oordeel, dat de verkleuring ditmaal moet wor den toegeschreven aan uitgebreide bos branden in Canada. De daarbij ontstane rook is door stromingen in de hogere luchtlagen naar Europa overgebracht en leidt daar tot een wijziging in de kleur van het zonlicht. De jeugdige gevangenen in Zut phen zijn niet opgesloten in een grauwe, trieste cel, maar zij „wo nen" in een kamertje, dat wel elk persoonlijk contact met de buiten wereld uitsluit, doch een vrij uit zicht naar buiten geeft en dat niet eens ongezellig is ingericht. Over dag werken bovendien de meeste gedetineerden gemeenschappelijk met de anderen in werkplaatsen of op het land. llllllllllllll deelte gordijntjes, die van buitenaf op zij geschoven kunnen worden. Som mige van deze deuren hebben kruk ken, zodat de jongens ze des avonds zelfstandig kunnen openen en sluiten, wanneer zij zich naar de gemeenschap pelijke recreatiezalen willen begeven om zich daar te verpozen. Humane huisvesting. £)E KAMERTJES zien er niet eens onvriendelijk uit; een opklapbed, de dekens netjes opgevouwen, een kastje, een tafel en een stoel, platen aan de wand en een raam op normale hoogte, waarvan de sponningen tege lijk de tralies zjjn, zodat zij niet op vallen. Geen geribd- of matglas, doch gewoon vensterglas, waardoor de ge detineerden een vrij uitzicht hebben op de binnenplaats of over de velden. De toiletten en wasplaatsen zijn el ders en verscheidene douchecellen bie den gelegenheid tot baden. Er is een ruime kerk met verdienstelijke wand schilderingen, uitgevoerd door een jongeman, die eens zijn capaciteiten in verkeerde richting aanwendde. In een goed geoutilleerde gymnastiekzaal kunnen de jongelui gezamenlijk aan lichaamsoefening doen. Een dokters- en een onderzoekkamer ontbreken evenmin als het frisse ziekenzaaltje. Er is een goed gevulde bibliotheek en voor de bevoorrechten in deze niette min gekooide gemeenschap staan re creatiezaaltjes beschikbaar met radio aansluiting, kranten, boeken, gezel schapspelletjes en wat meer kan die nen om het leven in afzondering enige kleur te geven. Een paar muziekin strumenten liggen te wachten om in de avonduren betokkeld te worden. In bijgebouwen zijn ruime, goed van gereedschappen, werktuigen en ma chines voorziene werkplaatsen inge richt, waarin de jeugdige gevangenen onder deskundige leiding geanimeerd aan de arbeid zijn en prima vakwerk leveren: een boekbinderij, waarin men kalenders en kinderbijbels, bestemd voor de handel, onder handen heeft en een stapel juist opnieuw ingebonden boeken voor de verzending naar d£ Universiteitsbiblotheek in Utrecht ge reed ligt; een stoffeerderijeen com plete meubelmakerij; een afdeling machinale houtbewerking; een me taal „fabriekje" met draaibanken autogenische lasapparaten en al; een schilderswerkplaats, waarin enkeie nog wat onhandige jongens op mooie letters zitten te zwoegen Buiten ligt een voetbalveld en daar naast een stuk bouwland, waarvan de andijvie wordt binnengehaald. Op 10 km. van Zutphen beschikt de Jeugdgevangenis zelfs over een grote, complete boerderij „Werksche Veld" genaamd. „Ik veroordeel U deze omgeving vertoeven geregeld gemiddeld 125 ontspoorde jonge mannen, jeugdige kerels van allerlei slag meest tussen de achttien en drie en twintig jaar die een ernstig vergrijp hebben gepleegd, daarvoor tot gevangenisstraffen van één tot drie jaar veroordeeld zijn, maar van wie aangenomen kan worden, dat zij door een doelmatige opvoedingsmetho de en door de toepassing van een streng, doch humaan, „regiem" in het maatschappelijk gareel kunnen wor den teruggebracht. Niet ieder is ge schikt voor de Jeugdgevangenis in Zutphen. Personen, bij wie de ver grijpen uit aanlegfactoren geboren werden of deze factoren overheersen, zijn er niet gewenst. Dus geen debie len, psychopaten, recidivisten of homo sexuelen, maar wel jongelui, die min der uit hun aanleg, dan wel tenge volge van een ongunstige omgeving, of ongunstige omstandigheden tot on- sociaal gedrag en allengs tot ernstige of herhaalde criminaliteit vervallen zijn en wel in een zodanige graad, dat met een voorwaardelijke veroordeling of korte vrijheidsstraf niet meer kan worden volstaan. Verlokkingen. WIJ ontmoetten er gedetineerden, die in verkeerd gezelschap waren ge raakt en daardoor op het hellend vlak waren gekomen, dat hen naar de af grond dreigde te doen afglijden. An deren stamden uit gezinnen, waar 't slechte voorbeeld der ouders tot de criminaliteit der kinderen leidde of zo weinig op het doen en laten van de jongens werd gelet, dat z\j, hun eigen weg zoekende, zonder de steun of dc vermaning van een vader of moeder, niet alleen los sloegen van hun fami lie, maar ook van de geregelde samen leving en met de strafrechter in aan- raking kwamen. De zucht naar geld en het maken van goede sier, het verlangen naar de bioscoop of minderwaardige verma ken het niet bestand zijn tegen ver leidingenach, cr zijn zoveel oor zaken, die hen het slechte pad opdre- ven. Er waren jongens, die zich schuldig hadden gemaakt aan fietsendiefstal len, aan diefstal van geld, aan oplich ting en verduistering, aan inbroaK aan diefstal met braak, aan valsheu in geschrifte. Voordat de rechter z«v veroordelend vonnis uitsprak, won hij meestal het advies van de directeur van de Jeugdgevangenis in om te kun nen uitmaken, of de verdachte voci deze gevangenis geschikt is. En de di recteur baseerde zich op zijn beurt op een voorlichtingsrapport, opgemaakt door een reclasseringsambtenaar na mens de commissie van voorlichting in strafzaken, waarin de levensloop van (Van onze speciale verslaggever). is nog geen 50 jaar geleden, nauwkeuriger: het was in 1904, dat aan de Merwede de eer ste Sliedrechtse fa briek voor repara tie van baggermo lens en zandschui ten door de oude heer Teun Vink be gonnen werd. Hjj noch zjjn zoon, de huidige directeur, noch zijn kleinzoon, allen luisterend naar dezelfde voor naam, zijn acade misch gevormde werktuigkundige in genieurs en evenmin M.T.S.-ers. Wj) verklappen geen geheim en beledigen stellig niemand, indien w\j mededelen, dat de beide oudere generaties eigen lijk alleen uit de praktijk hun grote en veelomvattende kennis van moto ren en vele geheimen daarvan hebben opgestoken. „Och," zo redeneert de huidige di recteur, wanneer wij met hem in zijn kantoortje boven de werkplaats pra ten en onze blik laten gaan over het fraaie, bedrijvige rivierlandschap, ter wijl onder ons het geluid van de ar beid staag klinkt, „theorie is heel mooi, maar de practijk weet u, die moet het toch maar doen." En ze heeft dat hier gedaan, want achter de grote metalen naamaanduiding: T. Vink Zoon, Scheepsmotoren-, Repa ratie- en Inbouwinrichting op de poort aan het water ligt een dier vele klei ne bloeiende bedrijven, waarop ons land prat mag gaan, omdat daar zon der veel drukte en met een personeel van enkele tientallen nijveren veel werk voor onze belangrijke scheep vaartindustrie verzet wordt. Maar nog iets anders leert ons dit bezoek of vormde eigenlijk uitsluitend de aan leiding daartoe: dat dé geest menig keer sterker kan wezen dan hex. lichaam. Want hoewel de heer Vink Sr. een drietal jaren geleden een licha- (Van onze correspondent te Parijs). J^ATEN we het royaal toegeven: de woningnood in Parijs begint onhoud baar te worden; U weet wel, dat er 500.000 Parijzenaars zjjn, die een wo ning zoeken, dat er honderdduizenden gedwongen in donkere, dure hotelka mers leven, maar hoe erg het probleem in werkelijkheid is, dat merkt men pas wanneer men zelf gedwongen is te gaan verhuizen. Dan duurt het niet lang voor je er achter bent, dat het gewoon niet mo gelijk is om zelfs maar twee kamertjes en een keukentje te huren. Men heeft na de oorlog in Parijs practisch niet gebouwd en men is niet van plan in de hoofdstad grote bouwplannen te gaan verwezenlijken. Men vindt en te recht dat er in de oorlog te veel mensen van buiten in dc hoofdstad zijn gaan wonen en dat het veel gezonder is, wanneer deze lieden weer terug naar het land zouden gaan. Dus bouwt men wel in de provincie en zelfs op een veel grotere schaal dan men in Nederland vaak wel denkt. Hele nieuwe stadjes verrijzen daar en zo hoopt men de overtollige bevolking van de grauwe huizen, die men Parijs noemt, weer wat over het Franse platteland te kunnen verspreiden. Dit is ook zeker nodig, want er zijn in het zuiden van Frank rijk hele plaatsjes, waarvan de huizen ruïnes zijn geworden, omdat de bewo ners het land verlieten om in de stad te gaan wonen. MET dat al zitten wij in Parijs nu toch maar met de gebakken peren. Wil je op een normale manier een andere woning hebben, dan wordt je geplaatst op een hopeloos lange wachtlijst. Zelfs al heb je voorrang wat er vooreen buitenlander natuurlijk niet bij is dan is de kans, dat je werkelijk een huis krijgt, vrijwel nihil. Dit wil echter nog niet zeggen, dat er geen lege huizen zijn. Verre van dat. Men behoeft slechts bepaalde „agences" op te bellen of men biedt, een keur van appartementen aan. Je hebt het slechts voor het kiezen: Drie kamers met keuken en een badkamer in de buurt van de Champs Elysees? Zeker meneer. Millioen francs sleutel- geld. Is dat wat aan de hoge kant? Dan hebben we nog drie kamers en een keukentje in Montmartre. Voor 'n half millioen francs kunt u de sleutel meteen mee krijgen. Verboden sleutelgelden. VATUURLIJK is het streng verboden om sleutelgeld te vragen en de poli tie zit er ook inderdaad flink achter heen. Maar wanneer de eigenaar twee oude bedden, een houten tafel en een scheve kast laat staan en men is zo gek om voor die meubelen een half millioen francs te betalen, dan kan daar toch niemand iets op te zeggen hebben? En zo weet de ongelukkige, die een huis zoekt, dat hij dik zal moeten dok ken om onderdak te komen. Daar staat tegenover, dat de huren belachelijk laag zijn. Voor een be hoorlijke étage betaalt men niet meer dan 250 gulden per jaar. Maar daar zit nu juist de kneep. Omdat de huren zo laag gehouden worden, denkt geen particulier erover om huizen te laten zetten. Iemand, die wat huizen bezit, geeft aan belasting en aan onderhoud meer uit dan de huur oplevert. Het gevolg is, dat hij niets aan zijn huisjes laat doen. En aangezien het huurpro- bleem al tientallen jaren bestaat, is er in heel Parijs vrijwel geen kozijn aan te wijzen, dat geverfd 'is*. De meeste huizen in Parijs zijn eigenlijk wit of beige van kleur. Daar kom je achter, wanneer de staat een enkele keer wel eens een geval laat schoon maken. Maar dat neemt niet weg dat heel Pa rijs, grijs, soms zelfs zwart van kleur is. Die kleur heeft overigens een bij zondere charme of schilderachtigheid. Dat neemt echter niet weg, dat on danks die charme duizenden huizen, die met enig onderhoud nog tiental len jaren langer zouden kunnen leven, nu op invallen staan. HET PROBLEEM van het samen wonen kent men in Parijs niet op gro te schaal. Ten eerste zijn de huizen over het algemeen werkelijk te klein om er twee families in te stoppen en bovendien is de Parijzenaar zo'n indi vidualist in hart en nieren, dat sa menwonen gewoon onmogelijk is. Over een maand sta ik op straat. Daarom ben ik naar de conciërge van een grote woonkazerne gegaan. Die conciërges zijn machtige, oppermach tige dames. Zij heersen over het lot van vele daklozen en zij steken hun macht niet onder stoelen of banken. Zij tonen je onmiddellijk, dat je maar een heel, 'n bitterklein mannetje bent. Dat er geen kwestie, hoort u me goed, geen kwestie van is, zelfs een heel beschei den kamertje te huren. Dat zij zo da gelijks dozijnen daklozen krijgt, enz. Dan zeg je, dat het natuurlijk is, dat haar hulp betaald, royaal betaald zal worden. Ze taxeert je en zegt, dat sleutelgeld door de wet verboden is. Enfin, je blijft nog wat zeuren.en 't resultaat is, dat madame, welwillend, maar uit de hoogte zegt, dat ze nog wel eens zal kijken. Waarna je met ge bogen hoofd de straat op gaat. De 15 maanden oude Barry Brame is waarschijnlijk de jongste golfspeler ter wereld. Het golfspelen zit de kleine Barry echter in het bloed. Zijn grootvader, de 75-jarige Jock Woodson, die hem hier aanwijzingen geeft, is de oudste professional speler van Engeland. De vakgroep Rijwieldetailhandel vestigt er de aandacht op dat behalve ie banden, waarvan de maximum ver- oopprijs 4.85 bedraagt, er ook diverse cwaliteiten in een hogere prijsklasse, worden gefabriceerd. Het inleveren van oude banden moet geschieden voor alle banden, die worden verkocht. De maatband, die men inlevert moet van dezelfde maat zijn als die van de band, welke men wenst te,kopen. De ze maatregel is genomen om hetham- melijke handicap trof, waarvan hij slechts langzaam en gedeeltelijk dan nog aan het herstellen is, zodat hij in zijn bewegingen zeer belemmerd wordt, bleef hij met zijn vaardige en vindingrijke geest aan het werk, zo als hij ook nog de dagelijkse leiding van zijn bedrijf voert. Een veegboot, PN die geest was het, welke hem bracht tot een nieuwe vinding, waar voor niet alleen bij vele waterschaps- en polderbesturen in ons land, maar bij die grote categorie Nederlan ders ook, die belang hebben of stellen in onze kleine rivieren, grote interes se bestaat. De heer Vink toch heeft een vaartuigje geconstrueerd ter grootte van een flinke roeiboot, spe ciaal bestemd, om op de binnenwate ren de strijd aan te binden tegen de tej welig tierende waterplanten. Het is een zes meter lange veegboot, die toegerust is met een 10 pk. Diesel motor, welke zich door middel van twee schepraderen door het water voortbeweegt, waarbij één man het werk af kan. Een twee meter lange maaibalk maait de waterplanten tot de bodem toe af én verwijdert de slierten aan weerszijden van de boot. Deze maai balk nu, die vooraan de boot is aan gebracht, kan zakken op verschillen de diepten tot 1.75 meter toe en heett een maaibreedte van 1.85 meter. De lange slierten waterplanten schieten omhoog en zouden voor de boot vast lopen, ware het niet, dat een recht opstaande maaibalk al het vuil, dat vóór de boot komt, weer doorsnijdt en het vuil aan weerszijden van de boot wegvoert. De snelheid van dè boot ligt tussen 4 en 5 km. per uur en zelfs dikke Kalmoes-wortels, zware riet- en lies- zanen en allerhand algen sneuvelen gemakkelijk. De twee schepraderen zijn zodanig aangebracht achter aan de boot, dat daartussen het riviervuil niet kan komen. Op de werkplaats zagen wij een mo del der sleepboot, zoals deze reeds nabesteld is door de Nederlandse Heidemaatschappij voor Valkens- waard, een bootje van anderhalve ton gewicht. Van vele kanten blijkt de daadwer kelijke belangstelling voor deze inte ressante nieuwe vinding. En zo waren wij in de gelegenheid met enige Zeeuwse belangstellenden en deskun digen een excursie te maken naar de Linge bij Wadenoyen onder Tiel. Daar in het schilderachtige rivier tje de Linge knorde het eigenaardige veegbootje, dat zulk een geduchte op ruiming houdt onder de millioenen wa terplanten, die de oorzaak plegen te vormen van overstromingen. Vroeger voer men met een schuit langs de oevers en maaide dan met lange zeisen het riet tot de bodem af. Het behoeft wel geen betoog, dat zulks een zeer tijdrovende, kostbare en op de duur weinig effectieve bestrijdingswijze vormde. Thans kan een bootje met een éénmansbediening van April tot October 4 tot 6 maal de Linge' over de gehele lengte en breedte afvaren en met succes het euvel bestrijden, dat de vervuiling onzer binnenwateren ook in hygiënisch opzicht stellig be tekent! Hoewel het probleem in Zeeland met zijn brakke binnenwateren en brede taluds ietwat anders ligt en veranderingen aan de maaibalken nodig zullen wezen, om deze ook dan doelmatig te kunnen laten werken, betoonden zij zich zeer tevreden met de resultaten, welke met des heren Vinks vinding bereikt worden. Gisternacht heeft de bebouwde kom van Beetsterzwaag in ernstig gevaar verkeerd. In de bakkerij van de heer J. S. Slager ontstond, vermoedelijk door kortsluiting, brand, die zo snel om zich heen greep, dat het gezin Sla ger zich slechts kon redden met mede neming van enkele kledingstukken. De bijna stormachtige wind joeg een vonkenregen over de omgeving, waar door ook een naastgelegen huis, be woond door twee gezinnen, spoedig in lichter laaie stond. Inmiddels waren, behalve de brandweer van Beetster zwaag, ook die van Drachten, Gorre- dijk en Heerenveen te hulp gesneld, omdat ook andere huizen do^r de von kenregen ernstig gevaar liepen. Ge zamenlijk wist men het vuur te beteu gelen. steren zoveel mogeli>% tegen te gaan. schenken. 100.000 MENSEN ZAGEN IJSREVUE De 100.000ste bezoeker van de ljsrevue Hello Ice 1950" werd gisteravond IR een uitverkocht Scala (Den Haag) ge huldigd met een krans en vele ge-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1950 | | pagina 5