De misdeelde
plaatsje onder
jeugd vraagt
de zon
een
Nederlandse commando's klinken
in de Beierse Alpen
Goede zorgen voor geesieszwakke
en blinde kinderen
DME h°NDERD EN VIJFTIG kindertehuizen van allerlei soort hebben
verleden jaar elk hun deel gekregen van ƒ780.000.die de klnderpost-
zegelactie heeft opgebracht. Dat was een ^prachtige steun voor deze inrich
tingen, vooral omdat het geld bij elkaar gebracht was door de gehele Neder
landse offerbereide bevolking. Maar het was weinig in verhouding tot de
hoge uitgaven, die deze 350 Instellingen zich getroosten moeten om zieke,
gebrekkige, bUnde, doofstomme en geestelijk abnormale kinderen op een be
hoorlijke manier te verzorgen. Daar i9 bijvoorbeeld het R.K. tehuis „Bolders
hof" in Druten, waar op het ogenblik 550 achterlijke en karakterzieke vrou
welijke patiëntjes verpleegd worden, hoewel er eigenlijk slechts plaats is voor
400 meisjes van 2 tot 21 jaar. Wjj hebben er een bezoek gebracht en zijn diep
onder de indruk gekomen van al deze op één plaats geconcentreerde geeste
lijke ellende, onder de indruk ook van de liefde en de blijmoedigheid, het ge
duld en de toewijding, waarmede de zusters hun discipelen omringen.
Opeenhoping van
ellende
Vloot Mij. „Nederland"
meer dan verdubbeld
Telefoongesprekken met
Kerst en Nieuwjaar
Twee personen gewond bij
fabrieksexplosie te Veendam
Ariillerisien oefenen mei Amerikaanse wapens
Cursussen van zes
weken
Vier gemeenten stichten
een kampeercentrum
DONDERDAG 88 NOVEMBER 1950
(Van onze speciale verslaggever).
jeugd aanpakt, overtuigd ook van de
noodzakelijkheid van dit werk en van
de wenselijkheid van een ruime gelde
lijke steun door allen, die met het iot
van onze misdeelde kinderen begaan
zijn.
Bartimeiis.
|N Zeist heeft de heer J. Laansma
ons „Bartimeiis", een Christelijke
inrichting voor opvoeding en onder
wijs aan blinde kinderen en jongelie
den laten zien. In totaal zijn er onge
veer 5000 blinden oud en jong
in ons land. Daarvan heeft de heer
Laansma er 93 onder zijn hoede, op
zeven na allen intern. Met moderne
middelen leidt hij ze, geholpen door 'n
aantal leerkrachten, op tot min of
meer nuttige werkkrachten in het
maatschappelijke leven. Hp doet dat
op een lagere school en een M.U.L.O.-
school. Bewonderenswaardig is het rs
horen, hoe gemakkelijk de jongens en
meisjes van het Brailleschrift hun
Franse les lezen, hoe zij met behulp
pROBEERT u zich er een voorstel
ling van te maken: een grote zaal
vol bijna tegen elkaar geschoven le-
dikantjes en in elk daarvan een idioot
een imbeciel of een debiel kind
En dan een tweede en een derde en
een vierde zaal met hetzelfde beeld.
Zalen, waar meisjes van verschillende
leeftijden door elkaar lopen en onder
toezicht van de zusters spelen of wat
daarvoor moet doorgaan. Andere za
len, waar oudere kinderen, allen het
merkteken van hun achterlijkheid op
het gelaat meedragend, om tafels zit
ten en met blokken, poppen en andere
snuisterijen bezig zijn. Daartussen 'n
„meisje" van 32 jaar, dat verheugd
met een bal zit te rollen. Het is af
grijselijk. In de gezinnen zijn deze
schepseltjes niet te handhaven. Het
zou de eerste keer niet zijn, dat een
idioot kind een hele familie te gron
de richt. Daarom zijn zij bij elkaar ge
bracht in inrichtingen als „Bolders
hof", groot, helder, gezellig voor
zover men daarvan in dit geval kan
spreken onder voortdurend medisch
toezicht en onder een uitstekende lei
ding, die op de hoogte is van de laat
ste stand van de wetenschap op het
gebied van de verpleging van geeste
lijk defecte kinderen. In Oostenrijk
hebben wij een bezoek gebracht aan
dergelijke tehuizen. Wij troffen er in
een armoedige, neerdrukkende omge
ving kinderen aan, die met armen en
benen aan hun stoeltjes waren vast
gebonden; een kind op een bed, waar
over een kooi gebouwd was; jongens
en meisjes, die men in de slechte be
tekenis van het woord: „gestichts
kinderen" moet noemen. Zeker, in
Wenen zagen wij een model-instituut.
Doch het droeg de naam „Schweizei
Spende": het was een schenking van
de Zwitsers.
„Het is niet nodig de kinderen vast
te binden," verzekerde dr. F. J. van
Hellemondt, die het medisch toezicht
over „Bolderhof" uitoefent, ons. In
Nederland liggen deze ouderwetse me
thoden ver achter ons. Met talrijke
kinderen in Druten zal nooit iets te
bereiken zijn. Voor de meisjes, die
nog enig zij het een gering be
vattingsvermogen hebben, is aan hei
instituut een school voor buitengewoon
lager onderwijs verbonden, die door
120 leerlingen bezocht wordt. Sommi
ge kinderen ontvangen huishoud-
onderwijs, andere vervaardigen boi-
duur-of houtsnijwerk.
Merkwaardige gevallen.
MERKWAARDIGE ervaringen heeft
dr. Hellemondt opgedaan. Een klein,
volslagen idioot meisje van veertien
jaar, dat nog geen knoop kan vast
maken, speelt uit het hoofd muziek
zou het niet kunnen lezen perfect
piano, zowel modern als klassiek. We
hebben het gehoord en eerlijk gezegd
was het griezelig!? dit kind, afwezig
rondkijkend, te horen musiceren, tech
nisch goed en zelfs met gevoel. Wij
hebben enkele nummers opgenoemd en
zonder haperen speelde zij. Als zij een
muziekstuk één keer heeft gehoord
speelt zij het. Een verklaring is er
niet voor. Een ander, ouder meisje
heeft van een kalenderdata en daarbij
behorende dagen uit het hoofd geleerd
Van 1950, maar ook van vroegere ja
ren. Als 2 November 1950 op een Don
derdag valt, beseft dit kind niet, dat
9 November ook een Donderdag is. 't
Kan dit niet uitrekenen. Doch wan
neer het één keer dag en datum voor
zich gezien heeft, kent het die uit t
hoofd. „Welke dag viel dit jaar op 28
Mei?" vragen we haar. Prompt kwam
het antwoord: „Zondag. Toen was het
Pinksteren."
Ook voor dit verschijnsel bestaat
geen afdoende verklaring.
Lange wachtlijst.
VIJF honderd en vijftig ongelukkige
schepseltjes verblijven op „Bolders
hof". Niettegenstaande er verschei
dene dergelijke inrichtingen in ons
land zijn, vermeldt de wachtlijst voor
Druten 750 namen. Gedurende de oor
log en daarna is er een tekort aan
plaatsruimte ontstaan. Dr. Helle
mondt schatte het aantal kinderen,
voornamelijk imbecielen, dat op opne
ming wacht, in ons land op 5000! Toch
zijn er zeker niet meer achterlijke kin
deren dan bijvoorbeeld 25 jaar gele
den.
„Boldershof" met zijn uitstekende
verzorging en met zijn speciale ver
pleging van tuberculeuze achterlijke
kinderen was voor ons een voorbeeld,
een willekeurige keus. Het tehuis heeft
ons overtuigd van de vooruitstrevende
wijze, waarop men in Nederland de
opvoeding van de geestelijk defecte
van kleine blokjes, waarop cijfer-
tekens zijn aangebracht eveneens
in Braille ingewikkelde vermenig
vuldigingen maken, hoe zij op een re-
lief-kaart landen, rivieren en plaatsen
aanwijzen en met name noemen. Merk
waardig voorts, hoe de kleintjes in de
geheimen van het Brailleschrift wor
den ingewijd.
„Bartimeiis" heeft leerlingen afge
leverd aan kantoren en aan werkplaat
sen en zelfs aan de universiteit, waar
de studie niet zonder succes gevolgd
wordt. Sommige jongens en meisjes
zijn doorgegaan in de muziek. Onder
elkaar vermaken deze blinde kinderen
zich uitstekend. In hun vrije tijd spelen
zij met de autoped, zij lopen stelten,
enkelen fietsen zelfs op de paden, die
zij goed kennen en zij zwemmen of
rijden des winters schaatsen op stille
sloten. Zij nemen deel aan wandel
competities of houden zich binnenshuis
onledig met gezelschapsspelletjes. Zij
bezoeken concerten en trekken er met
hun zangkoor op uit om in andere
plaatsen te musiceren.
Het is echter een sprookje, dat de
blinden zich niet ongelukkig voelen.
Voor 60 70 "lt van hen is het leven een
zware gang, vooral als zij ouder wor
den en ervaren, dat veel van wat voor
de ziende mensen een gewone zaak is,
voor hen bereikbaar blijft. Moeilijkhe
den, teleurstellingen en dikwijls ar
moede blijven hun niet bespaard.
Zouden wjj, die beschikken over ons
gezichtsvermogen, dan niet alles doen
om het leven van hen, die zoveel te
kort komen, enigszins te verlichten?
Elk kind, dat in „Bartimeiis" woont en
daar zijn opleiding ontvangt, kost
f 1200 per jaar. i-aar in dragen de ge
meentebesturen wel bjj. De instelling
zelf betaalt er eveneens een deel van.
De ouders bekostigen deze opvoeding
gedeeltelijk, doch het is moeilijk de
eindjes aan elka r te knopen. Hier
rust een plicht op het gehele Neder
landse volk.
Nauwkeurig worden de kinderen op „Boldershof" onderzocht vooral op
tuberculose niet alleen wanneer zij in de inrichting komen, maar
periodiek ook tijdens hun verblijf aldaar.
De Stoomvaart Maatschappij „Neder
land" heeft een bijzondere phase in het
na-oorlogs herstel bereikt. Suuls de be
vrijding is haar vloot, voornamelijk
door aankoop van Amerikaanse vaar
tuigen, o.a. van de bekende Liberty-
schepcn, meer dan verdubbeld.
Waren er in Mei 1945 18 schepen me
tende ruim 180.000 brt., in December
1950 beschikt de maatschappij over 17
schepen metende 325.900 brt. Voor de
oorlog telde de vloot 33 schepen, me
tende bijna 309.00 brt. Niet minder dan
vijftien schepen van de S.M.N. gingen
tijdens de oorlog verloren, maar bin
nenkort zullen 21 nieuwe vaartuigen
aan de vloot zijn toegevoegd. De capaci
teit van het vrachtvervoer is belangrijk
toegenomen mede doordat de nieuwe
schepen ook sneller varen.
Op 27 November zal de „Billiton",
7650 brt, 185 m lang en 21 m breed, te
water worden gelaten. De „Bintang",
het eerste vaartuig dat na de oorlog te
Amsterdam voor rekening van de „Ne
derland" werd gebouwd, zal op 30 Nov.
zijn proefvaart maken en op 9 Decem
ber zijn eerste reis naar Indonesië aan
vaarden.
Het bouwen van nieuwe passagiers
schepen blijft een object van studie,
maar voorshands liggen de bouwkosten
nog zo hoog, dat daardoor de exploita
tie ten zeerste wordt bemoeilijkt.
Van 18 t.e.m. 23, 26 t.e.m. 30 Decem
ber en 2 t.e.m. 6 Januari zullen Kerst
en Nieuwjaarsgesprekken (familiege-
sprekken) met een maximale duur van
drie minuten tegen verlaagd tarief zijn
toegelaten over de rechtstreekse radio
telefoonverbindingen met Indonesië,
Suriname en de Nederlandse Antillen.
Aanvragen, welke bij het sluiten van
de dienst op 6 Januari 1951 nog niet
zijn afgedaan, zullen op volgende dagen
worden afgewikkeld. Komt een Kerst
en Nieuwjaarsgesprek buiten toedoen
van de dienst niet tot stand, dan zijn
voorbereidingskosten verschuldigd. Aap-
vragen voor Kerst- en Nieuwjaarsge
sprekken kunnen reeds thans worden
ingediend bij de telefoonkantoren.
Gisteravond had een explosie plaats
in een dextrineur van de dextrine fa
briek van de N.V. Van Linge's Chemi
sche Fabrieken te Veendam.
Bij de explosie kwamen grote steek
vlammen uit de dextrineur te voor-,
schijn, waardoor de arbeiders P. Mo-
lema uit Meeden en P. Kruize uit
Veendam ernstig aan hoofd en handen
werden gewond. Na ter plaatse te zijn
verbonden konden zij haar huis wor
den vervoerd.
PORTORICAANSE LEIDERS IN
NEW YORK GEARRESTEERD.
De voorzitter en de gewezen voor
zitter van de nationalis'ische partij van
Porto Rico,, Julio Pinton Gandia en
Juan Bernardo Lebron, zijn te New
York gearresteerd op beschuldiging
van samenwerking in een poging om
de president van de Verenigde Staten,
Truman, te vermoorden.
(Van onze bijzondere medewerker).
„QP UW POSTEN!" Het bevel klonk even vertrouwd als op de schiethei in
Oldebroek en evenals daar renden ook nu de bedieningsmanschappen
uit alle richtingen naar hun vuurmonden. Er was niettemin een klein ver
schil. Men draafde niet door de hei, maar door de sneeuw en links zowel als
rechts van de opstellingsplaats der batterijen verhieven zich de beboste en
besneeuwde toppen van de Beierse Alpen. In het schilderachtige dal langs de
weg van Sonthofen naar Hinterlangen ontmoetten wij zo maar 26 Neder
landse artilleristen, twee officieren en 24 onderofficieren. Hoe raakten deze
Nederlandse militairen verzeild in dit deel van de Amerikaanse zone van
Duitsland en wat deden zü daar? Daar is een heel verhaal aan verbonden.
en nog wat De militairen bleken ent-
tousiast: „Een reuze tijd, hier- Alle
respect voor het Amerikaanse leger.
Een prima organisatie. Van gastvrij
heid gesproken: hoewel dat hier nooit
de gewoonte is, krijgen we tegen 11
uur in de morgen altijd koffie, waar
we ook zijn".
De luitenant Loonhout is het enfant
chéri van de Amerikanen. Ze hebben
alleen moeilijkheden met het uitspre
ken van zijn naam. Voor de rest: alle
lofHij heeft het namelijk gepresteerd
in samenwerking met de wachtmees
ters Verheggen, Dielesen en Haagstra
in veertien dagen tijds een meer dan
twaalf centimeter hoge stapel stencils
van het Engels in het Nederlands 'te
vertalen.
„Veertien dagen lang hebben zij da
gelijks achttien uur gewerkt", vertel
de ons de Amerikaanse kapitein For-
bes, die als onze mentor optrad. „Een
knap stuk werk en elke cursist heeft
nu in de les zijn eigen Nederlands
stencil".
Kapitein Forbes bleek zeer tevre
den over de werklust van de Neder
landse militairen. Bij de 300 vragen
omvattende test aan het eind van de
cursus was bij de Nederlanders ge
middeld 95 pet. goed.
Onze artilleristen liggen in Sontho
fen in een kazerne, die Hitier inder
tijd liet bouwen als een soort hoge
school voor Nazi-leiders. Een geweldi
pompeus gebouw, halverwege de ber
gen. Vier verdiepingen onder de grond,
vijf er boven. Een eetzaal met marme
ren vloer, waar 2500 man elkaar niet
in de weg zitten, muren van een hal
ve meter dikte, prachtig blank eiken
hout aan de plafonds. De Amerikanen
namen de zaak compleet over en alo-
Reeds enkele honderden Nederland
se militairen hebben de laatste maan
den cursussen gevolgd in de Ameri
kaanse zone van Duitsland, inzake het
gebruik, het onderhoud en het herstel
van zware infanterie-wapens, van ka
nonnen en van tanks. Dit onderwijs is
een klein onderdeel van de uitgebrei
de militaire hulp, die Amerika aan tal
van landen verleent. Zoals men weet
zijn in het kader van het Noordatlan-
tisch Pact in vele Westeuropese ha
vens reeds wapens, tanks en ander
oorlogsmateriaal ontscheept, Wil men
evenwel dit materiaal doeltreffend ge
bruiken, dan moet men in de landen,
die het ontvangen, volkomen op de
hoogte zijn met gebruik, onderhoud er^
herstel. Vandaar dus, dat de practi-
sche Amer'hanen in hun zone cursus
sen hebben georganiseerd voor mili
tairen uit alle landen, die profiteren
van de wapenhulp. De duur van deze
cursussen bedraagt gemiddeld zes we
ken. In het thans afgelopen fiscale
jaar werden hiervoor beschikbaar ge
steld 1650 plaatsen, waarvan er aan
Nederland alleen al 500 werden toe
gewezen. Wij zonden vrijwel uitslui
tend beroepsofficieren en beroeps
onderofficieren uit, in hoofdzaak in
structeurs. Deze kunnen hun kennis
weer overdragen aan de in ons land
achtergebleven militaire instructeurs.
„Een reuze tijd!"
ft/JEN kan zich indenken, dat het voor
de cursisten een verrassing was,
toen zii zich plotseling omringd zagen
door Nederlandse journalisten, die
vragen begonnen te stellen over alles
ten alleen de ondergrondse etages af,
want het schijnt voorgekomen te zijn,
dat G.I. Joe hierin verdwaalde en met
veel moeite weer aan het daglicht
moest worden gebracht.
Utrechters in Eschwege
^ONTHOFEN is niet de enige stand
plaats van Nederlandse militairen
In Eschwege, in het noorden van de
zone, niet ver van het IJzeren Gor
dijn, ontmoetten wij drie onderofficie
ren van de R.I.M.I.-school te Utrecht,
n.1. de sergeanten-majoor Van Calste-
ren en Martin en de sergeant Bollé,
allen wonende te Utrecht. Drie tech
nisch onderlegde militairen, die bezig
waren met het demonteren van een
lichte tank en het herstellen van een
vuurmond. Dit drietal voelde zich na
tuurlijk als vissen in stromend water
Al was het niet allemaal nieuw voor
hen, ze deden hier toch een machtige
ervaring op. Taalmoeilijkheden waren
er niet of nauwelijks en over de ont
spanning na de dienst hadden ze maar
één woord: reusachtig. Ze konden naar
de bioscoop gaan (om de twee dagen
een andere film), ze konden in de en-
tertainmentclub hun eventuele hob-
bies botvieren, des Zondags in de om.
geving tochtjes maken en wat ze mis
schien wel het belangrijkste vonden:
elke week a 10 dollarcents per pakje
vijftien pakjes Engelse of Amerikaan
se sigaretten kopen in de P.X.shop
(kazerne-winkel).
Ontvangst bij General Handy
QP de laatste dag van ons verblijf in
de Amerikaanse zone van Duits
land ontving ons de opperbevelhebber
van het Amerikaanse leger in Europa,
de generaal T. T. Handy. Hij bleek
een goede bekende te zijn van gene
raal Kruis en verzekerde ons, dat Ne
derland zoveel cursusplaatsen kan krij
gen als men wenst, natuurlijk in het
kader van het totaal beschikbare aan
tal. Over de Amerikaanse wapenhulp
aan de democratische landen zei hij:
„Het is niet de bedoelii.g de Westerse
landen compleet van wapens te voor
zien. Wij geven alleen een aanvulling,
gebruikte zowel als nieuwe wapens
Daar zullen erbij zijn van verschillen,
de typen, maar men kan beter twee
soldaten hebben met geweren van ver
schillend type. dan twee soldaten zon
der geweren. Het materiaal uit de
Amerikaanse legervoorraden zal van
zeer goede kwaliteit zijn".
Eén van de hoofdbestanddelen van een echt Engels Kerstdiner is de plum
pudding, welke uit een groot aantal ingrediënten bereid wordt. Het samen
stellen van deze door de Britten zo gewilde lekkernij geschiedt in sommige
gevallen geruime tijd van te vorerf. De pudding wordt dan ingeblikt of op
andere wijze geconserveerd tot het tijdstip, waarop zij wordt genuttigd.
In de keuken van een Londens restaurant laat een der meisjes het door
haar vervaardigde plumpuddingmengsel keuren.
Een nieuw boek van
Antbony van Kampen
van dat vuur, dat door naakte jongens
werd onderhouden.
„Iedere man droeg zijn attributen
mee. Voor de ene danser was dat een
snoer waaraan zich twee koppen be
vonden, voor de andere een zonder
ling instrument, waaraan vijf tot zes
koppen hingen. Het was een onbe
schrijfelijk luguber gezicht, deze
zwaaiende, dansende, deinende kop
pen, meedansend op het rhythme van
de mannen, tegen elkaar klotsend, dof
rammelend en krakend.
„Er waren gerookte hoofden en er
waren hoofden, die eerst kort geleden
waren gesneld. Met de felgekleurde
pitten nog fris in de oogholten. Op
slechts enkele meters afstand stonden
rekken. Aan die rekken hingen kop
pen. Zij waren pas gesneld.
„Er hing een smerige, walgelijke
slank rond het vuur en bij de dans-
plaats een stank van bloed, zweet en
modder".
Vooral het eerste deel van „Het Laat
ste Bivak" heeft ons bekoord om de
prachtige manier, waarop het geschre
ven is. Later wordt de beschrijving der
mate fantastisch, dat men zich afvraagt:
is dit alles wel mogelijk? En ten slotte
verbreekt de schrijver zelf de eenheid
van zijn werk, door aanhangsels, die
ongetwijfeld wetenswaardig zijn en
stilistische kwaliteiten niet ontberen,
maar die compositorisch toch niet pas
sen in het schema, waarnaar het eerste
deel werd opgezet.
Hetgeen intussen niet wil zeggen, dat
Van Kampen niet een boek geschreven
zou hebben, dat kwalitatief ver uit
steekt boven veel en velerlei, dat in de
ze najaarsdagen van de persen komt.
Hij had zichzelf de uiterst zware taak
gesteld, een boek te schrijven dat aan
zou sluiten bij het prachtige „Jungle
Pimpernel" en dat derhalve op zijn
minst niet zwakker mocht zijn. Voor het
overgrote deel is hij daarin geslaagd.
„Het Laatste Bivak" is een uiterst
spannende roman, geschreven in een
boeiende, levendige stijl. Een boek dat
verhaalt van dingen, zo mysterieus, ze
vreemd en wonderlijk, zo afschuwelijk-
wreed en zo verheven schoon, dat men
zich telkens weer moet realiseren dat
dit alles werkelijk gebeurt. Gisteren ge
beurde het en vandaag. En morgen ge
beurt het opnieuw. In dit wijde, barre,
geheimzinnige land Nieuw Guinea, het
land van bosgeesten en duivels, van
woeste koppensnellers en van plichts
getrouwe ambtenaren, van uitzonder
lijke priesters en boven alle lof ver
heven artsen en verpleegsters.
Dit is een zeer bijzonder, een goed
en een uiterst lezenswaardig boek.
K.
QPNIEUW heeft Anthony van Kam
pen een boek geschreven, dat zich
bezig houdt met het zeer avontuurlijke
maar tegelijk zeer zegenrijke werk van
het handjevol Nederlanders, dat de
papoea's van Nieuw-Guinea bestuurt,
opvoedt, medisch verzorgt en het wilde,
woeste land (zij het dan ook nog maar
zeer aanvankelijk) exploreert. Zijn
nieuwe boek „Het Laatste Bivak" sluit
aan op de bestseller „Jungle Pimper
nel" en wie het laatstgenoemde boek
las, komt in het nieuwe weer tal van
„oude bekenden" tegen. Naar aard en
sfeer is het nieuwe werk een vervolg
op „Jungle Pimpernel", naar iqhoud
echter geenszins.
Het gaat ditmaal in hoofdzaak om
een vreselijke tocht, die de jonge amb
tenaar Bob Reitsma maakt, dwars door
het bezette oerwoud. Een tocht, die het
gezag herstellen moet in landstreken,
waar de baarlijke duivel is losgebro
ken, waar de koppensnellers hun lu
guber en bloedig werk in dienst van
tovenaars en oeroude adat verrichten,
waar onnoemelijk geleden wordt en
waar de angst voelbaar leeft tussen de
rivieren en de modderkreken, de bo
men en de lianen van de eeuwige
jungle. Terwijl Reitsma, worstelend te
gen bijgeloof en duizenderlei schier
bovenmenselijke moeilijkheden, verla
ten van zijn dragers en helpers, versla
gen door de wildernis en verzwakt
door vermoeidheid en ziekte terugtrekt
naar de bestuurspost, sterft op die post
zijn verloofde, een dapper verpleegster
tje. Zij sterft op de dag, waarop de
KPM-boot haar geneesmiddelen en
haar huwelijksuitzet op Nieuw Guinea
aan land brengt te laat, zoals er zo
veel te laat komt in dit vreemde, bar
baarse, bloed en zielen verslindende
land.
Reitsma trekt weg (gek geworden,
zeggen sommigen door God gegrepen,
zegt pater Roodzand) naar het vreemde
dal achter de besneeuwde muren van
het Oranjegebergte, naar de onbekende
vallei, waar de bergpapoea's leven, die,
ondanks hun volstrekte isolement, zulk
een opmerkelijk hoge graad van cul
tuur hebben bereikt naar het land
van de geesten, waar geen papoeadra
ger zich durft wageen. En nooit meer
heeft iemand van hem gehoord.
Een vreemd, bizar einde van een
jong mensenleven, dat verschroeid en
gekneusd en later verzwolgen werd
door de barre wildernis van Nieuw-
Guinea's mysterieuze hart.
Anthony van Kampen bewijst met dit
nieuwe boek opnieuw, welk een uiter
mate knap verteller hij is. Ge leest
„Het Laatste Bivak" dat van tijd tot
tijd rauw, gruwelijk, afgrijselijk van
inhoud is met intense spanning in
één ruk uit. Hier volgt een voorbeeld
van Van Kampens suggestieve schrijf
wijze:
„Een groot vuur voor het huis brand
de fel en achter dat vuur dansten
papoea's. Ook dat beeld kende Reitsma
maar nooit eerder maakten dansende
papoea's zo'n indruk op hem als deze
keer. En dat was begrijpelijk. Nooit
eerder maakte Reitsma ook iets derge
lijks mede. Er dansten een zestigtal
papoea's, die zichtbaar in een verge
vorderd trance-stadium verkeerden
Hij zag het aan de onnatuurlijke glan
zende ogen en aan de krampachtige,
haast mechanische sprongen die ze
maakten. Het was een dans, zoals hij
die nog niet eerder had gezien, maar
waarvan hij wel de bedoeling ver
moedde. Er werd gedanst op een ma
nier die deed denken aan de manier
waarop struisvogels en casuarissen
lopen, een beweging voorwaarts en
een beweging achterwaarts. De vlam
men wierpen schaduwen over de zwe
tende lijven van de dansers die aan
gestaard werden door een honderdtal
andere mannen en jongens, rondom
het vuur en voor het huis gezeten
Vrouwen zag hij niet. Een bizar en
zeldzaam tafereel, dat Reitsma minu
tenlang in de ban hield. Hij keek naar
de wilddansende kerels en naar de
wellust, de extase waarmee de ande
ren, die niet-dansenden, hen gade
sloegen. Hij zag de rose gloed op de
strakke gezichten en hoorde hoe hun
•"iem stotend uit de wijdgeopende
-"onden kwam. Zo danste daar hel
oerwoud, in de modder van de door
weekte aarde en in de helle vuurgloed
De gemeenten Rolde, Hoogezand-
Sappemeer, Veendam en Groningen
hebben grote plannen. Rolde kan een
landgoed in de buurt van Grollo kopen
voor de prijs van f 80.000, dat met niet
al te veel kosten geschikt kan worden
gemaakt voor vacantieverblijf en con
ferentieoord. Overleg met andere ge
meentebesturen heeft geleid tot op
stelling van een plan, waarin de ge
noemde vier gemeenten deelnemen.
Het voorziet in de vorming van een
stichting, die het goed van Rolde
huurt. De stichting krijgt van de
samenwerkende gemeenten een ton en
bouwt hiervan dertig kampeerhuisjes
op het terrein van het landgoed. De
gemeenten kunnen beschikken over
een aantal bedden, evenredig aan het
kapitaal, dat zij in de stichting hebben
gestoken, en deze aan hun inwoners
verhuren. Voorts komen op het terrein
een -winkel en een centrale keuken.
SPRONG AMERIKAANS SOLDAAT
UIT TREIN OF VIEL HIJ?
Een Amerikaanse soldaat, die onder
bewaking naar Berlijn reisde wegens
een vergrijp tegen de discipline, is uit
een raam van de trein gevallen of ge
sprongen en onder de wielen van de
trein om het leven gekomen. Hij had
zijn bewakers verzocht even naar het
toilet te mogen gaan. Daar brak hij een
raam en viel of sprong eruit