Itomado
i
De zetmachine
Abbekerk heeft éénkamer-gemeentehuis
met kerkergewelf er onder
fr*r"
L4
Maar het zal niet lang
meer duren
De toss lag wat zwaar
op de maag
ok met Kerstmis
practische cadeaux van
KAARSENHOUDERS
Coördinatie van de
atoomcontröle
Zeven jonge Fransen op weg
naar Nieuw-Guinea
Ilse Koch afwezig
Maar het proces gaat voort
Geen besprekingen op
basis van Praagse
besluiten
Trumanspreekt Zaterdag
Samenzwering tegen
generaal MacArthur
Kindje verkouden?
Nederlands-Duitse handels
besprekingen opgeschort
HL
1
üf
tol -
W.
A886KeOK
(Van onze speciale verslaggever)
gINNEN afzienbare tijd zal Noord-
Holland een curiositeit verliezen,
waarvan betrekkelijk weinig mensen
In ons gewest ooit weet gehad hebben.
Het gemeentehuisje van Abbekerk
«en dorpje van omstreeks duizend zie-
len tussen Medemblik en Hoorn zal
eerlang gesloten worden. De oude Ne
derlands Hervormde pastorie zal ge
meentehuis worden, zodra redelijke
huisvesting zal zijn gevonden voor de
drie gezinnen, die dit grote huis nu
nog bewonen. Verwacht mag worden,
dat dit volgend jaar zomer het geval
zal zijn. Op datzelfde ogenblik zal Ab
bekerk het stedeke Abbekerk, vol
gens oude kronieken een stuk ge
moedelijkheid afsluiten, waarvan wij
de weerga in ons land niet kennen.
Men zegt, dat het huidige gemeente
huisje van dit Noordhollandse dorpje
het kleinste van Nederland is. Het is
in feite een éénkamer-gemeentehuis.
De secretarie is tevens trouwzaal,
raadszaal en burgemeester-kamer.
Acht a tien maal per jaar wil een
huwend paar hier voor de ambtenaar
van de burgerlijke stand het ja-woord
spreken. Dat betekent, dat het secre-
tariewerk dan evenzovele malen opge
schort moet worden tot na de huwe
lijksplechtigheid.
Wij geloven niet, dat dit tot débac-
les geleid heeft, want het is daar in
Abbekerk een klein, maar punctueel
ambtenarencorps, dat de gemeentelijke
administratie in orde houdt. Behalve
burgemeester-secretaris P. Krom, re
sideren hier een ontvanger en een
ambtenares. Er zou in de kamer niet
eens plaats zijn voor meer functiona
rissen. Vroeger was dat niet zo'n be
zwaar. Toen was de burgemeester
meestal een hereboer uit de omge
ving, die thuis nog wel een beste ka
mer over had om in zijn vrije uren
oor te lenen aan de klachten en pro
blemen van zijn dorpsgenoten. De ad
ministratie, die geleid werd door de
secretaris, die overigens de lopende
zaken gemakkelijk kon afhandelen,
was nog niet zo omvangrijk als tegen
woordig. Het gemeentehuis diende dus
practisch alleen voor vergaderingenen
huwelijksvoltrekkingen.
Dat is tegenwoordig anders gewor
den. Abbekerk is uit z'n gemeentehuis
gegroeid. En wij betreuren het. Het is
zo'n aardig gebouwtje op historisch
fundament. Het jaartal 1830 staat in
de gevel getekend onder het kleurige
wapen, waarin een kerk voorkomt.
„Dat is alleen het bouwjaar van het
bovenstuk", zegt burgemeester P.
Krom, wanneer wij hem in het „op
kamertje" ontmoeten. Welgeteld tien
traptreden hebben ons in dat „opka
mertje" gebracht. Het is er heerlijk
warm; een snorrende Salamander staat
midden in de kamer, die veel van zijn
gemoedelijkheid verloren heeft, sinds
er wat stalen opbergkasten een .zake
lijker sfeer in brachten „Toen ik een
paar jaar geleden kwam, leek het hier
meer een aangeklede kamer dan een
gemeentehuis", voegt de heer Krom
er aan toe. „Wanneer we straks in een
ander huis komen, zal de aankleding
nog wel zakelijker worden en de oude
gemoedelijke sfeer zal wel helemaal
verdwijnen".
Oud stadsrecht
Is de weinig fraaie bovenbouw van
het huidige gemeentehuisje van 1830,
het onderstuk is kennelijk van oudere
datum, al valt het jaartal niet te
schatten. Dat onderstuk is een oude
kerkergevangenis, een gemetzeld koe
pelgewelf met zware eiken gevange
nisdeuren, waarop vervaarlijke schar
nieren genageld zijn en een nog ver-
vaarlijker smidsslot. Door een paar
smalle muurspleten, die uitmondden
in het portaal van het gemeentehuisje
en een indruk geven van de dikte van
het metselwerk van het keldergewelf,
werden de voormalige gevangenen van
de rakkers van de schout kennelijk
geproviandeerd. Had de wieg van Dik
Trom ooit in Abbekerk gestaan, wij
garanderen, hij zou nimmer uit het ca
chot gekomen zijn.
Deze curieuse gevangenbewaarplaats
duidt er op, dat dit gemeentehuisje
van Abbekerk in het grijs verleden
ook rechthuis geweest moet zijn. Ze
ker is, dat een schout hier standplaats
gehad heeft. In 1414 heeft Abbekerk
stadsrechten verwoven. Schellinkhout
was Abbekers moederstad.
Onder Abbekerk ressorteerden ook de
dorpen Twisk en Midwoud. Er bestaan
nog oude keurboeken met verordenin-
gen van 1531 af, die vastgesteld zijn
door schout, schepenen en burgemees-
teren van de stad Abbekerk.
Deze plattelandsgemeenten met stads
rechten zijn een Noordhollandse merk
waardigheid. Van sommige gemeenten
zijn ze later ingetrokken, o.a. van het
genabuurde Hoogwoud. Van Abbekerk
echter nimmer. Tot troost van Hoog
woud diene, dat de in het stadsrecht
verankerde privilegiën in deze moder
ne tijd geen waarde meer hebben....
De verhuizing van Abbekerks secre
tarie naar een groter huis gaat straks
niet betekenen, dat 't oude gemeente
huisje verwaarloosd zal worden. Wat
men er precies mee gaat doen, valt
nog niet te zeggen, maar unaniem zijn
de vroede vaderen het er over eens,
dat het in ere moet worden gehouden.
In Auch, een plaatsje in Zuid
west-Frankrijk zou een voetbal
wedstrijd worden gespeeld tussen
twee plaatselijke elftallen. Voor
de aanvang van de wedstrijd riep
de scheidsrechter de beide aan
voerders bij zich voor de gebrui
kelijke opgooi. Hij haalde een
franc te voorschijn „Kop",
zei de aanvoerder der gasten en
daar wentelde het muntstuk zich
door de lucht. Even later vroeg
zo ongeveer iedereen zich af,
waar de franc was gebleven. Op
de grond lag hij niet. Daar zal
men plotseling de captain van de
thuisclub een benauwde bewe
ging maken. De man had het
muntstuk ingeslikt en moest on
middellijk naar een ziekenhuis
worden vervoerd. De geschiede
nis vermeldt niet, hoe de franc
lag, toen de chirurg hem verwij
derde. Er zal dus, wanneer bin
nenkort de wedstrijd wordt ge
speeld, opnieuw moeten worden
getost.
Verend en daardoor ge
schikt voor dunne, zowel afs
voor dikke kaarsen.,
Per set van 5 stuks 0.60
De algemene vergadering der V.N.
heeft met 48 tegen vijf stemmen (de
Sowjetgroep) bij drie onthoudingen
(Joegoslavië, Pakistan en Indonesië)
een door acht mogendheden (waaron
der de V.S., Engeland, Frankrijk en
Nederland) gesteunde resolutie goed
gekeurd, waarin de leden van de Vei
ligheidsraad en Canada worden geïn
strueerd als speciale commissie van
twaalf verslag uit te brengen over
methoden om het werk van de com
missie voor atoomenergie der V.N. en
de commissie voor de klassieke wape
nen van de V.N. te coördineren.
Zeven ondernemende jonge Fransen,
onder wie een verpleegster, zijn uit
Rome vertrokken voor de volgende
étappe van hun trektocht naar Nieuw-
Guinea. Zij zijn op 6 November uit
Parijs vertrokken en hopen over on
geveer drie jaar op de „plaats van be
stemming te zijn. Zij willen de binnen
landen van Nieuw-Guinea onderzoe
ken.
KONINKLIJKE GEEFT
OBLIGATIELENING UIT
De N.V. Koninklijke Nederlandse Pe-
troleummaatschappij zal overgaan tot
de uitgifte van een obligatielening,
groot f200.050.000, rentende 3% pet, in
stukken van f 1000.Deze lening aal
kunnen worden omgezet in aandelen,
tegen een koers van 290 pet.
Bij de hervatting van het proces te
gen Ilse Koch, de „heks van Bucltm-
wald", gedroeg de verdachte zich zo
danig, dat de president van het Hof
de zitting verdaagde om een medisch
onderzoek van haar mogelijk te ma
ken. Ilse Koch reageerde niet op de
vragen, die haar gesteld werden en
had huilbuien.
Na het onderzoek verklaarden de
drie gevangenisartsen, dat Ilse Koch
zich opzettelijk heeft opgewerkt tot
een zenuwinstorting om „van een zeer
dreigende toestand te ontsnappen in
een geestesziekte". Zij bevalen aan,
dat de verdachte enkele dagen in een
ziekenhuis zou worden opgenomen.
De president van het Hof besloot de
zitting voort te zetten in haar afwe
zigheid.
Westelijke Drie willen
Frankrijk wil alle hangende
kwesties regelen
De antwoorden van Amerika, Enge
land en Frankrijk op het Russische
voorstel om een Vier-mogendheden-
conferentie te houden, zullen aan het
eind van deze of in het begin van d«
volgende week worden verzonden. De
drie regeringen verwerpen het Russi
sche voorstel, om de besluiten van de
conferentie van Praag als uitgangs
punt voor de besprekingen te nemen.
Zij stellen daarentegen voor, om langs
de diplomatieke kanalen een agenda
op te stellen. Frankrijk heeft zich
voorstander verklaard van de regeling
van alle hangende problemen.
Truman zal Zaterdagmorgen vroeg
zijn aangekondigde radiorede over de
internationale toestand houden. Deze
zal om vier uur of half vijf Neder
landse tijd worden uitgezonden. Men
verwacht, dat de rede de afkondiging
van de nationale noodtoestand zal be
vatten, dan wel op deze maatregel zal
volgen. Truman zal over enkele opof
feringen spreken, die de Amerikanen
zich zullen moeten getroosten en over
de stappen, die de regering wil nemen
met het oog op de dreiging van een
nieuwe grote oorlog.
De president heeft gisteren bespre
kingen gevoerd met de leiders Van de
beide grote partijen in het Congres.
Hierbij waren ook de ministers van
Buitenlandse Zaken, Financiën en De
fensie aanwezig.
Agenten van de Amerikaanse contra-
spionnage te Tokio stellen op het ogen
blik een onderzoek in naar een samen
zwering, die ten doel had, generaal
MacArthur te vermoorden. De Japanse
politie heeft twee politiemannen in
Hatsjinoe gearresteerd op verdenking,
dat zij samen met een groep commu
nisten een aanslag op de generaal heb
ben beraamd.
Dan rug, keel of borstje
inwrijven met
ARBEID OP FEESTDAGEN
Wanneer in brood- en banketbakke
rijen, rijwiel- en automobielherstel-
plaatsen, bierbottelarijen, limonadefa-
brieken, slagerijen en vleeswarenfa-
brieken op Tweede Kerstdag en Nieuw
jaarsdag niet wordt gewerkt, mag in
deze bedrijven tussen Tweede Kerstdag
en 6 Januari op de op de arbeidslijst
aangegeven vrije middag arbeid wor
den verricht, mits deze "iet op Maan
dag valt.
De handelsbesprekingen tussen Ne
derland en West-Duitsland, die op 28
November te Frankfort begonnen, zijn
gisteren plotseling afgebroken. Zij had
den aanvankelijk ten doel, het handels
verkeer voor de laatste twee maanden
van 't jaar te regelen, nu de oude handels
overeenkomst op 31 October was afge
lopen. Later is men ook onderhande
lingen begonnen over een nieuwe over
eenkomst voor 1951. Uit Den Haag wordt
gemeld, dat de besprekingen zeer bin
nenkort zullen worden hervat.
In Februari zullen voorts te Bonn de
besprekingen worden voortgezet over
een Duits-Nederlands verdrag inzake
sociale verzekeringen.
-O JV|
■mm
Hoe komt het toch eigenlijk
dat de regels, die jullie op
dit moment lezen, allemaal
precies even lang zijn? Ja,
dat hebben jullie je mis
schien wel eens afgevraagd
en daarom leek het me leuk
om eens iets te vertellen
over die grote zet-machines
die bij de krantendrukkerij
staan.
Vroeger hadden de druk
kerijen grote bakken met
losse lettertjes. Stuk voor
stuk werden die kleine let
tertjes achter elkaar gezet
maar dat nam teveel tijd in
beslag want wat 's morgens
gebeurde moest 's avonds in
de krant staan. Toen vonden
knappe mensen de zetmachi
ne uit. Deze machine heeft
aan de voorkant een soort
van schrijfmachine en daar
boven hangt een grote, drie
hoekige kast, waar de letters
in zitten. Een van de hoeken
van die kast wijst naar be
neden en is open. Nu is de
machine zo gemaakt dat, als
je een toets van die schrijf
machine naar omlaag drukt,
de letter die op de toets
staat aangegeven, uit de let
terkast naar beneden komt
tuimelen. Zo kan je dus een
hele zin schrijven want de
letters komen keurig netjes
achter elkaar naar beneden
en worden daar opgevangen
in een soort rekje.
Dat rekje is een wonder
lijk ding. Op de eerste plaats
kan je het breder en smal
ler maken. De letterzetter
moet dan ook eerst weten
hoe breed de regels moeten
worden. De regels die jullie
nu lezen zijn 4 c.m. breed
dus het rekje was afgesteld
op 4 c.m. Wanneer de let
ters erin zijn gevallen kan
er dus best nog wat ruimte
over zijn. Maar plots komen
uit de bodem van dat rekje
allemaal ijzeren pinnetjes
naar boven die zich tussen
de letters indringen. Die
pinnetjes komen net zolang
naar boven totdat de letters
tegen de wanden geklemd
zitten. Was het rekje dus op
4 c.m. afgesteld dan worden
de letters precies over 4 c.m.
verdeeld. Nu schiet het rek
je naar de zijkant van de
machine in een vorm. Plot
seling vloeit de vorm vol
met lood en bedekt de let
tertjes. Het lood koelt direct
af, wordt hard, en valt uit
de vorm. En wat zien we
nu? We zien dat de afdruk
van de lettertjes in het lood
staan. Ondertussen is er al
weer een nieuwe regel ge
zet en ook deze wordt in het
lood afgedrukt. Zo gaat het
maar door, de ene regel na
de andere en allemaal pre
cies even breed. Jullie heb
ben natuurlijk wel begrepen
dat de krant gedrukt wordt
met dezi loden afgietsels.
De letters zelf komen terecht
in een soort lift. Ze gaan
helemaal naar de top van de
zetmachine en vallen daar
op een wonderlijke wijze te
rug in de letterkast. Precies
zoals het hoort, iedere let
ter in zijn eigen vakje.
De letters kunnen dus di
rect worden gebruikt voor
nieuwe regels die dan weer
in lood worden afgedrukt. De
zetmachine heeft altijd let
ters genoeg en dat het veel
vlugger gaat dan vroeger
hoef ik niet te zeggen.
„Een hele kost vol
lekkernijen!"
docht ons muisje in haar
sas
Maar, had nog niet
begrepen
dat <Me kast een ijskast
was.
Jullie hebben natuurlijk
wel eens gehoord van de
Griekse mythologie. Daarin
speelt de held Achilles een
grote rol. Hij is ook de mach
tige strijder, waarover Ho
merus in «en heldendicht
(de z.g. Hias) schrijft.
AchlHes was door zijn moe
der onkwetsbaar gemaakt
door hem in het water van
Miesje trok met al haar
krachten
aan de grote zwarte deur.
Eindelijk stond ie op een
Maar.
kiertje
wat stelde dat
teleur.'!
Want een ijzig koude
luchtstroom
waaide plots in Miesjes
snoet.
't Muisje rilde als een
rietje
Brrr, Brrr, nee, dat ging
niet goed!
Daar moest Miesje wat
op vinden
want in eten had ze zin.
Toen kreeg ze e^n goed
ideetje
rende gauw haar gaatje in.
Miesje trok een warme
trui aan,
Ja, de dikste die ze had.
Een mooie ijsmuts op
haar kopje
ha-ha-ha, wie doet ine
wat?
„Nu zal het wel beter
lukken"
dacht ons muisje in haar
schik.
Eerst ga ik een beetje
schaatsen
eet daarna mijn buikje dik.
de Styx onder te dompelen.
Zij hield hem daarbij echter
vast aan zijn hiel, welk ge
deelte dus kwetsbaar bleef
Hij is dan ook tenslotte ge
storven door een vergiftige
pijl, die zijn hiel trof. Nu
weten jullie ook, waaron.
men wel spreekt van «en
„Achilles-hiel" van iemand,
die op een bepaald punt ge
voelig of zwak is.
VIS-PUZZLE
Twee mannetjes gingen sa
men vissen. Na een poosje
kregen ze gelijk beet en
haalden op. Maar juist op
dat moment raakten hun
beide snoeren in elkaar ver
ward. De een ving een prach
tige vis, de ander een oude
schoen. Kunnen jullie zien
Wi« da vis heeeft gevangen?
Een amphitheater is een
theater, dat rond gebouwd
is en geen dak heeft. De
Romeinen gebruikten het in
de oudheid als kampplaats
der zwaardvechters. In het
midden ligt een vlak gedeel
te, de zg. arena. Het Olym
pisch stadion te Amsterdam
kun je wel vergelijken met
zo'n amphitheate».
WIE HELPT DE
BALLONNEN-
KOOPMAN?
De ballonnenkoopman is
een beetje vergeetachtig. Nu
weet hij toch heus niet meer
voor hoeveel hij zijn ballon
nen moet verkopen!!
Maar jullie kunnen hem
helpen. Zoek de ballon op
waar No. 1 in staat en schrijf
de daarbij behorende letter
op een stuk papier. Zoek
daarna ballon no. 2 en schrijf
de letter achter de eerste.
Dan no. 3, 4, 5 enz. enz. Als
je alle ballonnen gehad hebt
staat er ln letters een getal
op je papier. Deel dit getal
door het aantal ballonnen
dat aan de stok van de koop
man zit, dan weet je pre
cies hoeveel centen één bal
lon kost.
Cl# 4 L «I K *>°P Pl»aP«8
SnoeSea me neg tSurasoidO
