ADELAAR ZEEP
Vijf-en-twintig centimeter dikke ijsschotsen
kropen grommend tegen de dijk op
5
Duizenden onschuldige kinderen dragen
het zware leed der ontheemden
nc""' akkertje
Nieuwe candidaten voor de Thiery-
millioenen
KRUIEND IJS BEDREIGDE
Gaat W.-Duitsland mee
spreken over Europese
legermacht?
Gloednieuwe ijsbrekers knapten als luciferhoutjes
De brandsirene loeide
over het eiland
Vrijwillig afgestaan, zegt
de pleegmoeder
per dubbelstuk
Vet en overvloedig
schuimend
de ideale huishoudzeep
Tijdel ij k(
aanbieding
Stadss van Parijs eigendom
Generaal Eisenhower
komt Zondag in Parijs
P.T.T. had druk werk
Millioenen vluchtelingen in West-Duitsland (3)
Heimwee naar het land, waaruit de
millioenen verdreven werden
Nederlanders worden
hartelijk ontvangen
AMERIKA PROTESTEERT
BIJ FRANKRIJK
Westel. mogendheden
wensen verduidelijking
Nehroe bepleit toe
nadering tot China
Oproep tot geen verdere
invasies op Helgoland
rheumatiek?
kerkelijk nieuws
Woensdagmiddag werd het vaccin
met de benodigde instrumenten on
der leiding van dr. Herzberger en
enige assistenten, die bij het inenten
behulpzaam zul en zijn, over het ijs
van Monnikendam naar Marken
vervoerd. Even voor het vertrek:
links een slede met voedsel, die ook
naar Marken is vertrokken.
Bonn verwacht uitnodiging
Dc Westduitse regering verwacht
spoedig een uitnodiging van Frankrijk
om op voet van gelijkheid deel te ne
men aan besprekingen te Parijs over
een Europees leger, zo wordt te Bonn
verklaard. De besprekingen worden
omstreeks midden Januari gehouden en
betreffen het Franse plan voor een
Europees leger. Zij staan los van de on
derhandelingen tussen de hoge com
missie en West-Duitsland over de be
wapening van laatstgenoemd land,
waartoe op de Brusselse conferentie is
besloten.
(Van onze speciale verslaggever)
jyjARKEN TROK gisteren weer tallozen vreemdelingen. In hoofdzaak foto
grafen en filmmensen. Daar waren twee oorzaken voor. In dc eerste plaats
het initiatief van dr. F. Pasdeloupe, de eiland-dokter, om dc zeshonderd eiland
bewoners te injecteren met influenza-virus-vaccin, en in de tweede plaats het
kruiende ijs, dat in de nacht van 1 op 2 Januari de paalhuizen aan de Zuidkant
van het eiland, bij Rozenwerf, zo angstig bedreigd heeft. De Marker vishande
laar A. Zondervan, had het er gewoonweg druk van. Met zijn vier-persoons
Minor maakte hij heel wat ritjes MarkenMonnikendam vice versa. In minder
dan tien minuten reed hij de toegevroren Gouwzee over. Met bossen stro, om de
25 meter in het ijs geplant, hebben de Markers de route van het eiland naar de
vaste wal gemarkeerd. Gewoonlijk zetten de Markers en Monnikendammers
samen die baan uit. Dit jaar heeft Monnikendam het de Markers alleen laten
opknappen.
daardoor wellicht hun kracht te bre
ken. Een klein-menselijkc strijd tegen
de natuurkrachten, die grommend en
krakend op hen aanrolden.
Slechts twintig meter.
Het ging er niet om de ijsmassa over
de gehele dijk tegen te houden. Dat
was onbegonnen werk. Slechts twin
tig, misschien dertig meter grond moes
ten op het aanrukkende monster be
vochten worden. Een gigantische strijd,
waarin diezelfde natuur zich echter
plotseling als helpster annonceerde. De
wind draaide wat naar het Zuidwes
ten, en werd minder. Het gevaar was
geweken. Maar hoe groot het' gevaar
geweest is, men kan er nu nog een
duidelijk beeld van krijgen, wanneer
men de zes, zeven meter hoge ijsdui-
nen ziet, die even" verderop .tot over de
dijk zijn geschoven.
De nood van het ogenblik klinkt nog
door in de verhalen over het gebeurde,
die de bevolking weet te vertellen.
Maar ook in de angstkreet van die
oude Marker, die naar buiten kwam
rennen, toen een fotograaf enige plaat
jes wilde maken en daarbij de mede
werking gekreken had van een vrien
delijk oud Markerinnetje uit een dei-
bedreigde huisjes.
De fotograaf liet het kleurig geklode
vrouwtje alleen maar naar de ijsber
gen kijken. „Niet doen, niet doen
kwam de oude baar naar buiten stui
ven. „We hebben in nood gezeten, moet
je nou poppenkast maken". En nog
eens „Niet doen, niet doen", zo door
dringend, dat het vrouwtje niet anders
kon, dan zich angstig in haar huisje
terugtrekken, waar ze ons even later
de zware zeker wel honderd jaar oude,
handgesmede bijl toonde, die de avond
van Nieuwjaarsdag weer zulke goede
^IIET IEDEREEN heeft voor held ge
studeerd. Ook wij niet. We voelden
ons gemis aan heldhaftigheid, toen we
gister in de kleine Minor stapten en
weldra over de ijsvlakte snorden, die
vlakker is dan geboren en getogen Mar
kers zich kunnen herinneren, dat de
Gouwzee ooit geweest is. Fier hadden,
we onze benauwdheid voor dit onge
kende avontuur van een autorit over
het ijs trachten te verdoezelen. Hon
derd meter buiten de haven van Mon
nikendam won de benauwdheid het
echter. Zo losjesweg voor geen geld
zouden we onze angst natuurlijk tegen
over onze medepassagiers en de onbe
vreesde bestuurder hebben laten blij
ken informeerden we toen even, wat
de bestuurder meende, dat ons te doen
stond, wanneer de ijsvloer het onver
hoopt op onze rit zou begeven. Wat
antwoordt ons de olijkerd? „Een boei
uitgooien, meneer. Dan weten ze ten
minste straks als het gaat dooien, waar
ze ons vinden kunnen". Bij zoveel
doodsverachting past slechts een eer
biedig zwijgen. We hebben dus gezwe
gen.
De Markers hielden zich schuil in
hun gezelligee sneeuwbedekte groen
witte huisjes, waarin de kachel rood
gloeiend stond. Sijtje Boes was druk
aan de schoonmaak in haar winkel.
Ze vertelde zich 's middags even te
moeten laten inenten tegen dc griep.
„Helemaal gratis. Een knap stuk werk
van dokter Pasdeloupe. Die heeft er
helemaal voor gezorgd. Twee dokters
en enige vrouwelijke assistenten van
de Philips Roxane Medische Fabrieken
in Weesp zijn ervoor naar het eiland
gekomen. Omdat Marken zo geïsoleerd
is, zullen de heren goed statistisch ma
teriaal kunnen verzamelen over de uit
werking van het vaccin. Natuurlijk
doe ik er aan mee. Het zou toch dom
zijn zo'n gelegenheid te laten voorbij
gaan. De dokter heeft een circulaire
rondgestuurd. Daarin heeft hij alle
eilanders opgewekt te komen. Ik ga
heen, en ik denk wel alle eilanders".
Na dit gesprek hebben we de zuid
kant van het eiland opgezocht.
Het ijs kruide.
Hier, nabij de buurtschap Rozenwerf
gebeurde het die avond van Nieuw
jaarsdag, dat het ijs hevig krakend
over een onafzienbare breedte de dijk
kwam oplopen. Grote bazaltblokken
werden zonder moeite uit de dijk
gelicht door de 20 a 25 centimeter dik
ke ijsschollen. De solide en nauwelijks
een maand geleden gereed gekomen
ijsbrekers voor de dijk zware schuin
oplopende balken, kaliber meerpalen,
Zoals men die bij de sluizen in de gro
te vaarwateren vindt, maar dan nog
beslagen met een zware rail en steu
nend op een even zware balk, die diep
in de bodem gedreven is knapten al?
luciferhoutjes af. Een medogenloze
kracht, die met angstige zekerheid de
huisjes op de dijk naderde. Dat was
's avonds omstreeks half zeven. Door
de hevige wind uit het Zuiden, die de
avond van Nieuwjaarsdag opstak, was
het ijs gaan kruien.
Geen moment onderschatten de be
woners van de bedreigde huizen net
gevaar. Zij sloegen alarm bij de brand
weer, en de commandant liet onmid-
delijk de sirene loeien op het Buurt
huis Men dacht eerst aan brand, maar
dra wist men wat er gebeurde. Met
bijlen en voorhamers gewapend trok
Markens weerbare manvolk naar de
bedreigde plek, om de aanrukkende
schotsen in ijltempo te vergruizelen, en
diensten bewezen heeft. „Altijd staat-
ie klaar meneer" zei ze. „Zeker al vijf
tig jaar. Maar zo heb ik het nog nooit
meegemaakt".
Ook elders langs de IJselmeerdijk is
het ijs aan het kruien geweest. Niet
zo erg als op Marken. En zeker niet
met zo acuut gevaar. Wij hoorden in
dit verband noemen Uitdam, Volendam
en Schellinkhout.
De strijd om Nanno Sjoert
Frau Gerda Ullner, de pleegmoeder
van de zevenjarige Nanne Sjoert Mein-
ders, heeft medegedeeld, dat vader
Meindersc haar in 1943 vrijwillig de
baby Nanne heeft overgedragen. Hij
zou haar hebben gezegd, dat hij Nanne
niet terug wilde hebben wanneer hij
met de moeder van het kind getrouwd
zou zijn.
Deze mededelingen hebben bij de
ouders van Nanne Sjoert veel beroering
gewekt. Vader Meiders ontkent het
geen Frau Ullner heeft gezegd ten
stelligste. De pleegouders hebben een
vergoeding ontvangen van 400 mark,
terwijl zij, aldus vader Meinders, 30
mark per maand hadden gevraagd.
Ook heeft hij tijdens de bezetting in
Assen een kinderwagen gekocht, die
bij naar de Ullners heeft gebracht, op
dat zij met Nanne Sjoert ook naar bui
ten konden, gaan. In Bremen waren
toen geen kinderwagens te krijgen.
In Assen wordt aan het echtpaar
thans alle nodige rechtskundige bij
stand verleend.
VOOR EEN FRISSE, HELDERE WAS
11. Pim, Pam en Pom kijken elkaar
aan. „Begrijp je dat nou? Ze heeft ons
zeker niet goed begrepen. Dat meisje
ziet ons voor handelsreizigers aan zegt
Pom eindelijk. „Niet goed begrepen,
roept Pim verontwaardigd. „Ze liet mij
niet eens uitspreken. Ik vind het geen
manier!" „Het beste is, dat we nog
eens bellen, dan zal zc wel begiij-
pen, dat we gasten zijn!" En meteen
geeft Pom een flinke ruk aan de bel.
meer Ik moet het eten opdoen zegt
het meisje kortaf en sluit de deur.
A. Ttnt oiu'HP
Belgische Rijkswacht in de BelPsc^*
provincie Namen zich rekenen tot de
gerechtigden op de erfenis van naar
gerechtigden op ue
Franse
van de erfgenamen?
jranse siaat --- r.mili»
Behalve de Nederlandse erfgenamen banken schuldig was aan u_
industrieel uit dc Thiery. Pas in 1932, door de toenmai
Franse minister van justitie, werd
aan de
schijnt thans ook een
provincie Namen in Belgie van plan te ge Franse minister ni 1 -
zijn aanspraak te gaan maken op de voorgesteld twintig orf»pnamen
befaamde erfenis van Jean Thiery. familie uit te keren. De "g.
i«nVi+nu naar hun mening
Volgens geruchten zouden ook een we
burgemeester en een adjudant van dc te
i
Generaal Dwight Eisenhower, op
perbevelhebber van het nieuwe Noord-
atlantische leger, zal Zondag te Parijs
aankomen. Er zijn strenge veiligheids-
maatregele'n getroffen voor het Asto-
ria-hotel, waar Eisenhower zijn tijde
lijk hoofdkwartier zal vestigen.
Een fotograaf, dit foto's wilde ne
men van een suite van de generaal,
werd niet toegelaten. Het hotel wordt
bwaakt door Amerikaanse M.P.'s.
Blijkens een verslag over het afgelo
pen jaar heeft de PTT in 1950 in het
binnenland 341 millioen brieven (1949:
329 millioen), en 76 millio-i briefkaar
ten (72 millioen) en 715 millioen druk
werken (719 millioen) verzonden. De
verzending van telegrammen in het
binnenland liep terug van 3.8 tot 3.6
millioen. Daarentegen steeg het aantal
telegrammen naar het buitenland van
1.9 millioen tot 2.2 millioen. Uit het
buitenland werden ongeveer evenveel
ontvangen.
Eind 1950 waren bij de telefoondienst
706 automatische en 660 handcentralen
in bedrijf tegen resp. 672 en 704 in 1949.
Er zijn thans 510.000 telefoonaansluitin
gen (v.j. 470.643), 51.000 aanvragen (v.
j. 62.469) staan op een wachtlijst. Er
werden 556 millioen (512 millioen) lo
cale gesprekken en 158 millioen (142)
millioen) interlocale gesprekken ge
voerd.
De eerste dag van ons bezoek toen
het al donker was, kwamen wij in het
kamp Hage in het Regierungsbezirk
Aurich, het enige, dat wij die dag heb
ben gezien en dat bh ons vluchtig be
zoek een naargeestige indruk maakte.
Oude mannen en vrouwen, kinderen en
invaliden huizen hier in vervallen mi
litaire berakken. Wat men op zijn
vlucht heeft kunnen meenemen, staat
opgetast in een hoek van het vertrek
naast het hout en de kolen, waarmee
het fornuis gestookt wordt. Op de scha
mele bedden ontbreekt vrijwel alles,
wat men met de naam dekens kan be
titelen. Wij zagen een kindje van elf
weken in een totaal verwaarloosde om
geving. De privaten zijn in een afzon
derlijke barak en voor ouden en zieken
slechts door een verre tocht door de
kou te bereiken.
In hokken van 24m2 waren gezinnen
van gemiddeld zeven personen gehuis
vest, maar zij hebben het toch nog be
ter dan vele hunner lotgenoten, die in
oude tramwagens ondergebracht zijn.
Er hing een benauwde lucht in deze
vertrekken, die enkele onder ons uit
hun- eigen verbanningstijd als de spe
ciale kamplucht herkenden.
Wij konden hier maar kort vertoeven,
want er scheidden ons nog vele kilo
meters van Oldenburg, waar onze gast
heren in het Evangelisches Haus lang
op ons gewacht hebben.
Daar waren velen bijeengekomen om
ons te begroeten, de minister voor de
vluchtelingenhulp in Nieder Sachsen,
de heer A. Albertz, (zelf een vluchte
ling uit Silezie), bisschop dr. Stahlin
van de Eang. Lutherse Landeskirche,
fürstin Von Schaumburg-Lippe, doch
ter van de laatste groothertog van Ol
denburg, vele katholieke en evangeli
sche geestelijken, tal van Duitse auto
riteiten op het gebied van liefdadig
heidsorganisaties en vluchtelingenhulp,
de Nederlandse consul, de heer Wes-
sels, en last not least vele Duitse jour
nalisten, die met hun Nederlandse col
lega's wilden kennismaken.
Er was een gezamenlijke maaltijd,
waarbij tal van redevoeringen zijn ge
houden.
Wij hebben in die vier dagen van
onze reis meer dan veertig redevoe
ringen aangehoord, uitgesproken door
mannen, die wellicht zelf ook onder
de druk van het door de Nazi's ontke
tende oorlogsgeweld hebben geleden,
maar die toch hadden moeten begrij
pen, dat als wij begroet worden al?
..Liebe Hollandische Gaste", onwille
keurig onze gedachten teruggaan naar
de jaren, dat wij onder Duitse terreur
hebben moeten leven. Wij waren daar
niet gekomen om elkaar op de schou
ders te kloppen, noch om zoals bij
zovele toespraken in kampen werd uit
gesproken uit menslievendheid de
noden te verlichten van hen, die net
vluchtelingenprobleem over het hoofd
gegroeid was. Wij waren daar alleen
uit een internationaal gevoel van soli
dariteit voor hulp aan de van alles
beroofde vluchtelingen en in het bij
zonder om een zonnestraaltje te laten
schijnen in de harten van de duizen
den en duizenden kampkinderen, om
een deel van hen wat kleren en speel
goed te brengen en het lot van deze
misdeelde en onschuldige jeugd zoveel
mogelijk te verzachten.
Feest in Roffhauscn.
De volgende morgen waren wij al
vroeg op weg naai- het kamp Roffhau-
sen, in welks nabijheid de fabriek van
de Olympia-schrijfmachines is geves
tigd. waar talrijke kampbewoners io-
nende arbeid vinden.
Tegen verkoop van rails aan
Communistisch China
De V.S. hebben bij Frankrijk gepro
testeerd tegen de verkoop van 139.000
ton rails' aan communistisch China.
De protesten hebben tot resultaat
gehad, dat de Franse regering verbo
den heeft, dat particuliere fabrikanten
nieuwe contracten voor de verkoop
van rails aan China aangaan.
Hier had de Nationale Commissie een
vrachtwagen kleren en speelgoed ge
zonden, dat nog verdeeld moest wor
den, maar er heerste in dit door de
Commissie geadopteerde kamp al een
feestelijke stemming, omdat er aan il
le kinderen een pakje met speelgoed
en versnaperingen zou worden uitge
deeld.
In de grote, feestelijk versierde kamp
zaal, waar Nederlanders en Duits;
autoriteiten met de journalisten sa
menkwamen, stonden een paar hon
derd jongens en meisjes in hun Zon
dags spullen met schiterende oogjes
op onze komst te wachten. Een onder
wijzer liet ze een paar meerstemm.ge
liedjes zingen, een klein meisje zegde
een versje op en na nog enkele onver
mijdelijke toespraken van onze gasthe
ren, kregen alle kinderen een keurig
verpakt geschenk.
Wij moesten weer verder naar
Schweinebrucker Fuhrenkampe waar
wij ondanks onze ditmaal ledige
handen met geestdrift werden ont
vangen.
Heimwee in dc kampen.
Vier vluchtelingen leverden met Vio
len en cello een keurige muzikale pres
tatie, een kleine jongen declameerde
op gevoelvolle wijze „Die Bergen ru-
fen" en een jongens- en meisjeskoortje
zong op een geïmproviseerd toneeltje
liederen uit Silezië, waaruit de mees
te dezer vluchtelingen afkomstig zijn.
Dit heimwee naar het land, waaruit
men verdreven is, ontroert onwillekeu
rig allen, die met deze mensen in aan
raking komen, maar men mag zich
daarbij de vraag stellen of het niet
verstandiger zou zijn alle pogingen in
het werk te stellen dit knagend ver
langen te temperen, omdat het zeker
niet ondenkbaar is, dat deze verdreve
nen hun geboortegrond nimmer zul'en
terugzien.
jrussei wuiui -
staat 31 milioen papieren Franse
Ja fnmtll»
lamiiie uu ie v»**»
weigerden echter deze naar hun mening
kleine som te aanvaarden.
Het stadhuis van Parijs is indertijd
Het staanuis van i" -j-
hersteld met een gedeelte van 't kapi
taal, dat de Franse staat zich van de
familie Thiery had toegeëigend. De
erfgenamen beschouwen zich daarom
mede-eigenaars van het Parijse stad
huis.
De Russische voorstellen
De Verenigde Staten, Frankrijk en
Engeland zullen binnenkort een nieuwe
nota aan Rusland zenden, waarin ver
duidelijking wordt gevraagd van Mos-
kou's jongste voorstel ten aanzien van
een bijeenkomst der Grote Vier.
Intussen gaan de Westelijke mogend
heden door met de plannen tot vorming
van een Westeuropese verdedigings
macht, met daarin opgenomen Duitse
eenheden. Washington is van mening,
dat Rusland deze plannen in de war
wil sturen door te spreken over een
vierlandenconferentie.
Gemenebestconferentie geopend
Gisteren is te Londen de Gemene
bestconferentie begonnen, de vergade
ring van premiers der landen, die tot
het Britse gemenebest van naties beho
ren. Ze waren er allen op een na:
Liaquat Ali Khan, de premier van
Pakistan, meende te moeten wegblij
ven. Attlee heeft in zijn openingsrede
gesproken over de bedreiging van de
wereldvrede door de Sowjet-Unie. Hij
bracht voorts verslag uit van zijn be
sprekingen met Truman en wees ten
slotte op de betekenis van de vraag
stukken aangaande het Verre Oosten.
Nehroe, de minister-president van
India, heeft er op gewezen, dat China
een grote mogendheid in Azie is, wel
ker stem in de Verenigde Naties' dient
te worden gehoord. Het is, zo zei hij,
geen vazalstaat van de Sowjet-Unie, al
is het daar wel een goede vriend van.
Het voeren van een beperkte oorlog
tegen China of een economische boycot
van dit land zou de spanning in de we
reld doen voortduren en de vooruitgang
tegenhouden.
Prins Hubertus zu Loewenstein en
de twee Heidelbergse studenten, die
na een verblijf sinds Kerstmis op Hel
goland in Cuxhaven zjjn teruggekeerd,
hebben in een schriftelijke verklaring
de Duitsers aangeraden de spoedonder-
handelingen over de toekomst van het
eiland niet door verdere „invasies" na
delig te beïnvloeden.
De demonstratie was Woensdag ge
ëindigd, toen „degenen, die zich op
Helgoland genesteld hadden, besloten
het eiland te verlaten". De wereld
as thans voldoende op de hoogte van
het kwaad, dat Helgoland en zijn voor
malige bevolking wordt aangedaan, al
dus deze verklaring. Het herstellen
van dit kwaad zou een der grootste
hinderpalen voor de vriendschap tus
sen Engeland en Duitsland en voor de
vorming van een verenigd vrij Europa
uit de weg ruimen, zo eindigt de ver
klaring.
Nctl. Herv. Kerk.
Gereformeerde Kerken
Beroepen tc Hoboken (USA): dr A
H. Oussorcn te Middelburg.
Re'r'ó Kcrkcn ("nderh art. 31 K.O.).
kerk J d»Cw l° Murmerwoude—Oen-
kerk. J. de Wal te Rijnsburg.
